واکنش شیمیایی در گازها — به زبان ساده

واکنش شیمیایی در گازها تقریبا همانند واکنش شیمیایی بین جامدات و مایعات است با این تفاوت که در محاسبات آن، قانون گازهای ایده‌آل $$(P V = n R T)$$ نیز لحاظ می‌شود. اگر یک واکنش شیمیایی، برگشت‌پذیر باشد، برای تعیین تعداد مول واکنش‌دهنده‌ها و فرآورده‌ها از قانون فشارهای جزئی دالتون استفاده خواهد شد که به همین شکل می‌توان دما، فشار و حجم هر گاز را مشخص کرد.

واکنش شیمیایی در گازها

واکنش شیمیایی در گازها برای شیمیدان‌ها موضوع ناآشنایی نیست. همانطور که در ابتدای متن به آن اشاره شد، زمانی که موضوع بحث، واکنش شیمیایی در گازها باشد، ابزار جدیدی به نام قانون گازهای ایده‌آل داریم که می‌توانیم از آن بهره بگیریم.

فیلم آموزش شیمی فیزیک – جامع و با مفاهیم کلیدی در فرادرس

کلیک کنید

یک کاربرد عملی این نوع از واکنش‌ها، واکنش تشکیل نیتروژن در کیسه‌هوای ایمنی خودروها است که از تجزیه سریع سدیم آزید بهره می‌گیرد.

$$\begin{equation} 2 \mathrm{N a N } _ { 3 }(\mathrm{ s }) \stackrel{\Delta}{\longrightarrow} 2 \mathrm{N a }(1)+3 \mathrm{N } _ { 2 }(\mathrm{g}) \end{equation}$$

اجزای اصلی این سیستم شامل یک چاشنی به همراه سدیم آزید است. هنگامی که چاشنی فعال شود، در مدت زمان 20-60 میلی‌ثانیه، کیسه‌هوای خودرو عمل می‌کند. واکنش شیمیایی در گازها را می‌توان به دو صورت بررسی کرد:

• از ضرایب استوکیومتری برای مرتبط کردن مقادیر گاز به سایر مقادیر واکنش‌دهنده یا فرآورده استفاده کنیم.
• از معادله گازهای ایده‌آل برای مرتبط کردن مقادیر گاز به حجم، دما و فشار کمک بگیریم.

واکنش‌های برگشت‌ ناپذیر در گازها

در واکنش‌های برگشت‌ناپذیر، واکنش شیمیایی برای تبدیل واکنش‌دهنده به فرآورده مورد استفاده قرار می‌گیرد و این نوع از واکنش‌ها به صورت یک‌طرفه هستند. این امر بدان معنی است که برای بهره‌گیری از فرآورده‌ها و تبدیل آنها به واکنش‌دهنده، نیاز به فرآیندی کاملا متفاوت داریم. یکی از معمول‌ترین واکنش‌های برگشت‌ناپذیر، واکنش سوختن است که در آن، یک مولکول آلی به آب و دی‌اکسید کربن تبدیل می‌شود. برخی دیگر از واکنش‌های یک‌طرفه، شامل تغییر حالت (فاز) می‌شوند. به طور مثال، در واکنش تشکیل هیدروژن پراکسید، فازهای گازی به فاز مایع تبدیل می‌شوند. برای این‌که ببینیم چطور از قانون گازهای ایده‌آل بمنظور بررسی واکنش شیمیایی در گازها استفاده کنیم، مثال زیر را مطرح می‌کنیم.

مثال ۱

اگر ۴ گرم هیدروژن پراکسید را در محفظه عایق به حجم 250 میلی‌لیتر و دمای 500 کلوین قرار دهیم، فشار گاز اکسیژن تولیدی چقدر خواهد بود:

$${2 H _ 2 O _ 2 \rightarrow 2 H _ 2 O + O _ 2 } \nonumber$$

همانند سایر مسائل استوکیومتری، در ابتدا باید تعداد مول $$O_2$$ تولیدی را حساب کنیم.

$$(4g\; {{H_2O_2}}) \times \left(\dfrac{1\; mol\; {{H_2O_2}}}{34.016\;g\; {{H_2O_2}}} \right) \left(\dfrac{1\; mol\; {O_2}}{2\;mol\; {{H_2O_2}}} \right) = 0.0588 \;mol\; {O_2} \nonumber$$

حال، بعد از محاسبه تعداد مول اکسیژن، به کمک قانون گازهای ایده‌آل و داشتن مقادیر ثابت جهانی گازها، دما، حجم و فشار را محاسبه می‌کنیم.

$$P V = n R T$$

$$\begin{align*} P & = \dfrac{n R T }{ V } \\[4 p t ] &= \dfrac{(0.0588\; mol\; O _ 2 ) \times (0.0820\; L \;atm \;mol ^ { - 1 }\;K ^ { - 1 }) \times (500 \;K )}{0.25\;L} \\[4pt] & = 9.65\; atm \end{align*}$$

همانطور که در مثال بالا مشاهده کردید، به کمک قانون گازهای ایده‌آل، خواصی همچون فشار، حجم و دمای گاز دخیل در یک واکنش‌ را می‌توان محاسبه کرد. البته برای واکنش‌های برگشت‌پذیر، روش دیگری را باید بکار برد.

باید به یاد داشته باشیم که به هنگام بررسی واکنش شیمیایی در گازها رفتار متفاوتی را تحت شرایط مختلف از آن‌ها شاهد هستیم. به طور مثال، اگر دما یا فشار مشخصی داشته باشیم، این امر می‌تواند تعداد مول تولیدی یا حجم را دچار تغییر کند. این مورد با واکنش جامدات تفاوت دارد که در آن‌ها تنها مجبور بودیم جرم تولیدی را بر اساس روش‌های استوکیومتری محاسبه کنیم. برای این‌که واکنش شیمیایی در گازها را بمنظور محاسبه دما،‌ فشار یا حجم مورد بررسی قرار دهیم، به طور معمول باید اطلاعات دو نوع از سه متغیر دما، حجم و فشار را داشته باشیم.

دلیلی که در محاسبات واکنش شیمیایی در گازها به اطلاعات بیشتری نیاز داریم، این است که این گازها رفتاری همچون گاز ایده‌آل از خود نشان می‌دهند و گازهای ایده‌آل نیز، در شرایط مختلف، رفتار متفاوتی دارند.

مثال ۲

واکنش سوختن زیر را در نظر بگیرید. اگر در شرایط STP، دو مول اتان داشته باشیم، چند لیتر دی‌اکسید کربن به تولید می‌رسد؟

$${2 C _ 2 H _ 6 ( s ) + 7 O _ 2 ( g ) \rightarrow 6 H _ 2 O ( l ) + 4 C O_ 2 ( g ) }$$

در ابتدا، تعداد مول تولیدی دی‌اکسید کربن را محاسبه می‌کنیم:

$$\begin{equation} \left(2 m o l \mathrm{C} _ {2} \mathrm{ H } _ { 6 }\right)\left(\frac{4 \mathrm{mol} \mathrm{ C O } _ { 2 }} {2 \mathrm{ m o l } \mathrm{C} _ { 2} \mathrm{H} _ {6}}\right) = 4 \mathrm{mol} \mathrm{ C O } _ { 2 } \end{equation}$$

در نتیجه، در اثر واکنش دو مول گاز اتان،‌ ۴ مول دی‌اکسید کربن به تولید می‌رسد. در مرحله بعد، باید از قانون گازهای ایده‌آل کمک بگیریم تا مجهول مورد نظر خود را محاسبه کنیم که در این مساله، حجم (لیتر) خواهد بود. با توجه به این‌که صورت سوال، شرایط STP را ذکر کرده است، می‌دانیم که دما برابر با 273 کلوین و فشار، 1 اتمسفر است. بنابراین، مقادیر دما، فشار،‌ تعداد مول (۴ مول $$CO_2$$) و ثابت جهانی گازها را داریم و تنها مجهول این سوال، حجم است. بنابراین، خواهیم داشت:

$$P V = n R T$$

$$\begin{align*} V & = \dfrac{ n R T }{ P } \\[4pt] &= \dfrac{4\, mol \times 0.08206 \, L \,atm \, m o l ^ { - 1 } K ^ { - 1 } \times 273\,K}{ 1 \, atm} \\[4pt] & = 89.61\, L \end{align*}$$

واکنش‌های برگشت‌ پذیر در گازها

به هنگام بررسی واکنش شیمیایی در گازها باید این نکته را به یاد داشته باشیم که یک واکنش برگشت‌پذیر، واکنشی است که در آن، جهت واکنش می‌تواند به طرف تولید فرآورده یا واکنش‌دهنده باشد. این نوع از واکنش‌ها تا زمانی ادامه می‌یابند که به تعادل شیمیایی برسیم. به عبارت دیگر، حالت نهایی گاز، شامل هر دو واکنش‌دهنده و فرآورده می‌شود.

فیلم آموزش شیمی فیزیک مواد – مرور و حل تست کنکور ارشد در فرادرس

کلیک کنید

به طور مثال، در اثر واکنش A و B، فرآورده AB به تولید می‌رسد و دوباره این فرآورده به واکنش‌دهنده‌های A و B تبدیل می‌شود. زمانی که با واکنش شیمیایی در گازها روبرو باشیم، تعیین خواص گاز همچون فشار جزئی و تعداد مول قدری دشوار خواهد بود. برای این‌که درک بهتری از این موضوع پیدا کنیم، به مثال زیر و واکنش دی‌نیتروژن تترا اکسید و تبدیل آن به دی‌اکسید نیتروژن خواهیم پرداخت.

مثال

واکنش زیر را در نظر بگیرید:

$${N _ 2 O _ 4 \rightleftharpoons 2 N O _ 2 }$$

$$N_2O_4$$ را با فشار ۲ اتمسفر به یک محفظه 500 میلی‌لیتری با دمای 273 کلوین منتقل می‌‌کنیم، بعد از دقایقی، فشار کل $$N_2O_4$$ و $$2NO_2$$ برابر با 3/2 اتمسفر است. فشار جزئی هر دو گاز را محاسبه کنید.

ساده‌ترین راه برای حل این سوال، بهره‌گیری از جداول ICE خواهد بود.

با داشتن این داده‌ها، به کمک یک معادله ساده می‌توانیم مقدار $$X$$ را محاسبه کنیم.

$$\begin{equation} \begin{array}{c} P_{\text {total}}=(2-X)+2 X=3.2 \text { atm} \\ X=1.2 \text { atm } \\ P_{N O_{2}}=2 x=2.4 \mathrm{atm} \\ P_{N_{2} 0_{4}}=2-x=0.8 \mathrm{atm} \end{array} \end{equation}$$

قانون حجم‌های ترکیبی

این قانون در ابتدا توسط «ژوزف گی-لوساک» (Joseph Gay-Lussac) کشف شد. بر اساس این قانون، زمانی که گازها با یکدیگر واکنش می‌دهند تا فرآورده‌های گازی تولید کنند و همچنین زمانی که تمامی حجم‌ها در یک دما و فشار اندازه‌گیری شده باشند، با نسبت‌های استوکیومتری می‌توان حجم هریک از واکنش‌دهنده‌ها و فرآورده‌ها را تعیین کرد. برای درک بهتر این قانون، مثال زیر را بررسی می‌کنیم.

فیلم آموزش گازهای ایده آل در شیمی فیزیک (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

مثال 1

اگر اوزون، هیدروژن و اکسیژن در دمای 35 درجه سانتی‌گراد و فشار 753 میلی‌متر جیوه اندازه‌گیری شده باشند، چند لیتر اوزون مصرف شده است اگر ۵ لیتر گاز اکسیژن داشته باشیم.

$$\begin{equation} \mathrm{O} _ {3} (\mathrm{g}) + \mathrm{ H } _ { 2 } \mathrm { O} (\mathrm { l }) \longrightarrow \mathrm{ H } _ { 2} (\mathrm{g})+2 \mathrm{O} _ { 2 }(\mathrm{g}) \end{equation}$$

در این سوال می‌بینیم که سه نوع گاز داریم و همه آن‌ها در یک دما و فشار قرار دارند. بنابراین، از قانون حجم‌های ترکیبی پیروی می‌کنند و می‌توانیم از این قانون استفاده کنیم. برای حل، به سادگی ضرایب را به نسبت‌های حجمی تبدیل می‌کنیم. بنابراین، هر یک لیتر گاز اوزون، ۱ لیتر گاز هیدروژن و ۲ لیتر گاز اکسیژن تولید می‌کند. در این سوال، ۵ لیتر گاز اکسیژن داریم و می‌خواهیم به کمک آن، حجم اوزون مصرفی را محاسبه کنیم، به همین دلیل، از نسبت ۲ به ۱ استوکیومتری آن در واکنش بهره می‌گیریم.

$$5 L O_2 \left(\dfrac{1\; L\; O_3}{2\; L\; O_2}\right) = 2.5\; L\; O_3$$

بیان دقیق‌تر قانون حجم‌های ترکیبی

حال که با یک مثال، نحوه بگارگیری قانون گی‌لوساک را آموختیم، بهتر است تا تعریف دقیق‌تری از آن ارائه دهیم. قانون گازهای ایده‌آل را می‌توانیم به شکل زیر بنویسیم:

$$V = \frac { R T }{ P } n$$

این رابطه نشان می‌دهد زمانی که با واکنش شیمیایی در گازها سروکار داریم، ضرایب استوکیومتری نه‌ تنها مقادیر مصرفی و تولیدی یک ماده را نشان می‌دهند، بلکه، بیانگر حجم نسبی هر گاز مصرفی یا تولیدی هم هستند. به طور مثال رابطه زیر را در نظر بگیرید:

$$\begin{equation} 2 \mathrm { H } _ { 2 } (\mathrm{g}) + \mathrm { O } _ { 2 }(\mathrm{g}) \rightarrow 2 \mathrm{H } _ { 2 } \mathrm{ O }(\mathrm{g}) \end{equation}$$

رابطه قبل بیان می‌کند که به ازای هر دو مول گاز هیدروژن مصرف شده، ۱ مول اکسیژن به مصرف می‌رسد و ۲ مول $$H_2O$$ تولید می‌شود. این عبارت، همچنین بیان می‌کند که به ازای هر $$\left( \text{2 mol }\times \frac{ R T } { P } \right)\text{ L }$$ از $$H_2$$، می‌توان $$\left( \text{1 mol }\times \frac{ R T } { P } \right)\text { L }$$ گاز اکسیژن و $$\left( \text{2 mol }\times \frac{ R T } { P } \right)\text{ L }$$ را به شکل گاز در نظر داشت. به عبارت دیگر، گی‌لوساک مشاهده کرد که اگر ۲ لیتر گاز هیدروژن را با ۱ لیتر گاز اکسیژن مخلوط کند، به یک لیتر $$H_2O$$ گازی می‌رسد و نسبت حجم‌ها با نسبت‌های استوکیومتری واکنش‌دهنده‌ها و فرآورده‌ها مطابقت می‌کند.

از آنجایی که ضریب $$RT/P$$ در هر سه گاز یکسان است، در نتیجه، حجم گاز اکسیژن مصرفی باید برابر با نیمی از حجم گاز هیدروژن تولیدی باشد. حجم $$H_2O$$ تولیدی نیز برابر با دو سوم حجم‌های مصرف شده خواهد بود. بنابراین، در پایان واکنش، کل حجم تولیدی باید کمتر از حجم کل در ابتدای واکنش باشد.

قانون حجم‌های ترکیبی یا نسبت‌های ترکیبی گیلوساک زمانی ارائه شد که جان دالتون نظریه اتمی خود را منتشر کرد. مدت کوتاهی بعد از آن، آووگادرو پیشنهاد داد که حجم‌های برابر از گازها، تعداد مولکول برابری نیز دارند. این ایده با مخالفت دالتون روبرو شد. بر اساس نظریه دالتون، فرمول گاز هیدروژن باید ساده‌ترین شکل ممکن را می‌داشت و چیزی شبیه به $$H$$ می‌بود. به طور مشابه نیز، دالتون برای گاز اکسیژن، فرمول $$O$$ را پیشنهاد داد. معادله او برای تشکیل بخار آب، به شکل زیر بیان می‌شد:

۱ حجم بخار آب $$\rightarrow$$ یک حجم $$O$$ + یک حجم $$H$$

اما آزمایش‌ها نشان داد که برای تکمیل واکنش، دو برابر حجم اکسیژن، به گاز هیدروژن نیاز داریم. علاوه بر این، حجم بخار آب تولیدی، دو برابر حجم اکسیژن مصرفی بود. آووگادرو به درستی پیش‌بینی کرده بود که فرمول هیدروژن، اکسیژن و بخار آب به ترتیب به شکل $$H_2$$، $$O_2$$ و $$H_2O$$ بود. دالتون با این فرض که هیدروژن و آب باید فرمول پیچیده‌تری داشته باشند کاملا مخالف بود. به دلیل همین مخالفت‌ها، در حدود نیم قرن طول کشید تا شخصی همچون «استانیسلاو کانیزارو» (Stanislao Cannizzaro) توانست شیمیدان‌ها را متقاعد کند که نظریه آووگادرو صحیح است.

با توجه به این‌که مقدار گاز توسط قانون گازهای ایده‌آل به حجم مرتبط می‌شود، می‌توان حجم گازهای مصرفی و تولیدی را در یک واکنش شیمیایی محاسبه کرد. به همین منظور می‌توان از جرم مولی و نسبت‌های استوکیومتری استفاده کرد و همچنین، از ضریب $$RT/P$$ برای تبدیل مقادیر گاز به حجم کمک گرفت.

مثال

در گذشته برای تهیه گاز هیدروژن از حرارت دادن جیوه (II) اکسید طبق واکنش زیر  استفاده می‌کردند:

$$\begin{equation} 2 \mathrm{H g O }(\mathrm{ s }) \rightarrow 2 \mathrm{ H g }(\mathrm{ l }) + \mathrm{ O } _ { 2 }(\mathrm{ g }) \end{equation}$$

چه حجمی از $$O_2$$ را می‌توان از ۱ گرم $$Hg O$$ بدست آورد؟ دما و فشار را برای این سوال به ترتیب، ۲۰ درجه سانتی‌گراد و 0/987 اتمسفر در نظر بگیرید.

برای حل این سوال، جرم $$Hg O$$ به مقدار (تعداد مول) آن تبدیل و این مقدار به کمک نسبت‌های استوکیومتری، به مقدار $$O_2$$ تبدیل خواهد شد. در نهایت، از قانون گازهای ایده‌آل استفاده می‌کنیم تا حجم $$O_2$$ بدست آید:

$$m _ {\text {HgO} } \xrightarrow { M _ { \text {HgO} } } n _ { \text {HgO} } \xrightarrow { S \left ( \text {O} _ { \text {2} } \text {/HgO} \right) } n _ {\text {O} _ { \text{2} } } \xrightarrow { R T / P } V _ { \text {O} _ { \text { 2 } } }$$

$$V _ { \text {O} _ { \text{2} } } = \text {1 g HgO } \times \text{ }\frac { \text {1 mol HgO} } {\text {216} \text {.59 g HgO} } \text { }\times \text { } \frac { \text {1 mol O} _ { \text{2} } } {\text {2 mol HgO} } \text{ }$$

$$\times \text { } \frac { \text {0}\text {.0820 liter atm} } { \text {1 K mol O} _ { \text{2} } } \text{ } \times \text { } \frac { \text {293} \text {.15 K} } { \text {0} \text {.987 atm} } = \text {0} \text {.0562 liter} = \text {56} \text {.2 cm} ^ { \text { 3 } }$$

مثال

در ابتدای بحث، مختصری راجع به کیسه هوای ایمنی خودرو به عنوان نمونه واکنش شیمیایی در گازها صحبت کردیم. در ادامه قصد داریم تا مثالی را در این خصوص حل کنیم.

زمانی که 75 گرم $$NaN_3$$ تجزیه شود، حجم $$N_2$$ اندازه‌گیری شده در فشار 98 کیلوپاسکال و دمای ۲۶ درجه سانتی‌گراد چقدر خواهد بود؟

$$\begin{equation} 2 \mathrm{N a N } _ { 3 }(\mathrm{ s }) \stackrel{\Delta}{\longrightarrow} 2 \mathrm{ N a} (1) + 3 \mathrm{ N} _ { 2 }(\mathrm{g}) \end{equation}$$

برای حل این سوال، استراتژی کلی زیر را مد نظر قرار می‌دهیم:

$$\begin{equation} \mathrm{ g } \mathrm{ N a N } _ { 3 } \longrightarrow \mathrm{ m o l } \mathrm{ N a N } _ { 3 } \longrightarrow \mathrm{ m o l } \mathrm{ N } _ { 2 } \longrightarrow \mathrm{ L N } _ { 2 } \end{equation}$$

در مرحله اول، از جرم مولی $$NaN_3$$ کمک می‌گیریم. سپس، از ضرایب استوکیومتری برای محاسبه بخش دوم استفاده می‌کنیم و در نهایت، با معادله گازهای ایده‌آل، حجم مورد نظر را محاسبه می‌کنیم.

$$\begin{equation} ? \operatorname{mol} N _ { 2 } = 7 5 .0 \mathrm{ g } \mathrm{ N a N } _ { 3 } \times \frac{1 \mathrm{m ol} \mathrm{ N a N } _ { 3 }}{65.01 \mathrm{ g } \mathrm{ N a N } _ { 3 }} \times \frac{3 \mathrm{ m o l } \mathrm{ N } _ { 2 }}{ 2 \mathrm{ m ol} \mathrm{ N a N } _ { 3 }} = 1.73 \mathrm{ m o l } \mathrm{ N } _ { 2 } \end{equation}$$

$$\begin{equation} \begin{aligned} & P = 9 8. 0 \mathrm{ k P a }\\ & V = ?\\ & n = 1. 7 3 \mathrm{mol}\\ &\begin{array}{l} R = 8 . 31 4 \mathrm{ k P a L } \mathrm{ m o l } ^ { - 1 } \mathrm{ K } ^ { - 1 } \\ T = ( 2 6 + 2 7 3 ) \mathrm{ K } = 2 9 9 \mathrm{ K } \\ V = \frac{ n R T }{ P } = \frac{ 1 . 7 3 \mathrm{ m ol } \times 8.314 \mathrm{ k P aL } \mathrm{ m ol} ^ { - 1} \mathrm{ K } ^ { - 1} \times 299 \mathrm{ K }} {98.0 \mathrm{ k P a}} = 43.9 \mathrm{ L } \end{array} \end{aligned} \end{equation}$$

بررسی صحت جواب: 75 گرم $$NaN_3$$، کمی بیش از یک مول است $$(M \approx 65 g / mol)$$. با این مقدار از $$NaN_3$$، انتظار داریم تا کمی بیش از 1/5 مول گاز نیتروژن داشته باشیم. در دمای صفر درجه و فشار 100 کیلوپاسکال، 1/5 مول نیتروژن، حجمی برابر با 34 لیتر را اشغال می‌کند $$(1.5\times 22.7 = 34 L)$$. با توجه به این‌که در این سوال، دما بیش از صفر درجه سانتی‌گراد و فشار کمتر از 100 کیلوپاسکال است، نمونه مورد نظر، باید حجمی بیش از 34 لیتر داشته باشد.

مثال

$$ZnS$$ از جمله مهم‌ترین سنگ معدن‌های روی به شمار می‌آید. یکی از فرآیندهای معمول در تولید روی،‌ حرارت دادن آن در حضور اکسیژن طبق واکنش زیر است:

$$\begin{equation} 2 \mathrm{Z n S }(\mathrm{ s }) + 3 \mathrm{ O } _ { 2 }(\mathrm{ g } ) \stackrel{\Delta} {\longrightarrow} 2 \mathrm{ Z n O } (\mathrm{ s } ) + 2 \mathrm{ S O } _ { 2 }(\mathrm{ g }) \end{equation}$$

چه حجمی از $$SO_2$$ از یک لیتر گاز اکسیژن و مقدار اضافی $$ZnS$$ به تولید می‌رسد. گازها در دمای 25 درجه و فشار 98 کیلوپاسکال اندازه‌گیری شده‌اند.

تحلیل سوال

واکنش‌دهنده و فرآورده هر دو به صورت گاز و در یک دما و فشار هستند. بنابراین، برای حل مساله می‌توانیم از قانون نسبت‌های ترکیبی و ضرایب استوکیومتری معادله موازنه شده استفاده کنیم. بنابراین، برای حل سوال خواهیم داشت:

$$\begin{equation} ? \mathrm { L S O } _ { 2 } (\mathrm{ g } ) = 1.00 \mathrm{ L O } _ { 2 } (\mathrm{ g } ) \times \frac{ 2 \mathrm { L S O } _ { 2 } (\mathrm{ g } ) } { 3 \mathrm { L O } _ { 2 } (\mathrm { g } ) } = 0.667 \mathrm { L } \mathrm { S O } _ { 2 } ( \mathrm{ g } ) \end{equation}$$

البته به کمک استراتژی زیر هم می‌توان به جواب سوال رسید اما راه دشوارتری است:

$$L \ O _ 2 \rightarrow mol\ O _ 2 \rightarrow mol \ S O _ 2 \rightarrow L \ S O _ 2$$

اگر این مطلب برای شما مفید بوده‌ است،‌ آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش‌های دروس شیمی
• مجموعه آموزش‌های مهندسی شیمی
• آموزش شیمی عمومی
• گاز واقعی (حقیقی) — از صفر تا صد
• حجم مولی — به زبان ساده
• جدول تناوبی — از صفر تا صد

^^