فرادرسآموزش زبان ترکی آذربایجانی — رایگان و گام به گام
خانواده زبان‌های ترکی یک گروه از زبان‌های با ریشه مشترک هستند که تعداد آنها به بیش از 30 زبان می‌رسد. زبان‌های «اوغوز» بیشترین متکلمان را در بین زبان‌های ترکی دارند که شامل زبان‌های ترکی استانبولی، ترکی آذربایجانی و ترکمنی می‌باشند. در این مقاله از مجله فرارس، آموزش زبان ترکی آذربایجانی از الفبا تا ساخت جملات ساده مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
آموزش زبان ترکی آذربایجانی
زبان ترکی آذربایجانی، یکی از زبان‌های ترکی متعلق به دسته «اوغوزها» است. این زبان بیشتر در ایران و کشور آذربایجان تکلم می‌شود، اما در کشورهای ترکیه، عراق، گرجستان و روسیه نیز متکلمانی دارد. زبان‌های ترکی استانبولی و ترکی آذربایجانی از یک ریشه هستند و ساختارهای زبانی یکسانی دارند. با این حال، برخی تفاوت‌ها در آواها، کلمات و افعال آنها را از یکدیگر متمایز می‌کند. بنابراین آموزش زبان ترکی استانبولی کمی متفاوت‌تر از آموزش زبان ترکی آذربایجانی است.
هدف این مقاله بررسی تفاوت‌های بین این دو زبان نیست و تمرکز اصلی آن بر روی آموزش زبان ترکی آذربایجانی خواهد بود. در زبان ترکی آذربایجانی می‌توان از دو رسم‌الخط لاتین و عربی استفاده کرد. سعی می‌شود در حد ممکن این آموزش با استفاده از هر دو رسم‌الخط صورت بگیرد. هر جا که نیاز بود، تلفظ حروف و کلمات نیز به فارسی نوشته خواهد شد.
آموزش الفبای زبان ترکی آذربایجانی
برای شروع یادگیری هر زبانی بهتر است از الفبا و حروف آن شروع کرد. الفبای زبان ترکی آذربایجانی شامل «32» حرف است. در زبان ترکی استانبولی این تعداد برابر «29» حرف است و حروف «q»، «x» و «ə» در ترکی استانبولی وجود ندارند. در جدول زیر فهرست الفبای زبان ترکی آذربایجانی به هر دو رسم‌الخط و مثال نحوه تلفظ آنها آمده است.
تلفظ برخی حروف در ترکی با فارسی متفاوت است. حرف «q» که تلفظ آن در فارسی با حرف «ق» نوشته می‌شود بیشتر شبیه «گ» در فارسی تلفظ می‌شود. از طرفی حرف «g» که معادل فارسی آن با «گ» نمایش داده می‌شود، متفاوت از «گ» فارسی است و با چسبیدن میانه زبان به سقف دهان تلفظ می‌شود.
| حرف | نوشتار عربی | مثال | معني و تلفظ |
| Aa | آ ا | آلما (Alma) | سیب (آلما) |
| Bb | ب | باليق (Baliq) | ماهی (بالیق) |
| Cc | ج | جؤراب (Corab) | جوراب (جُراب) |
| Çç | چ | چانتا (Çanta) | کیف (چانتا) |
| Dd | د | دؤوشان (Dovşan) | خرگوش (دُوشان) |
| Ee | ائ -ئ | ائو (Ev) | خانه (اِو) |
| Əə | اَ یا «ه» در آخر کلمه | اَریک (Ərik) | زردآلو (اَریک) |
| Ff | ف | فيْنديْق (Fındıq) | فندق (فیندیق) |
| Gg | گ (با چسبیدن میانه زبان به سقف دهان متفاوت با گ فارسی) | گمی (Gəmi) | کشتی (گَمی) |
| Ğğ | غ (هیچگاه اول کلمه نمی‌آید) | تيْسباغا (Tısbağa) | لاک پشت (تیسباغا) |
| Hh | ه | هوْووز (Hovuz) | حوض (هُووز) |
| Xx | خ | خییار (Xiyar) | خیار (خییار) |
| Iı | ئ (همانند صدای شعاع در انگلیسی و اول کلمه نمی‌آید) | ساريْمساق (Sarımsaq) | سیر (ساریمساق) |
| İi | اي- ي- ی | ايشيْق (İşıq) | روشنایی (ایشیق) |
| Jj | ژ | ژورنال (Jurnal) | مجله (ژورنال) |
| Kk | ک | کیتاب (Kitab) | کتاب (کیتاب) |
| ق (صدای این حرف در ترکی مشابه حرف گ فارسی است) | قاز (Qaz) | غاز (قاز- این صدا مابین غ و گ است) | |
| Ll | ل | ليموْن (Limon) | لیمو (لیمُن) |
| Mm | م | مکتب (Məktəb) | مدرسه (مَکتَب) |
| Nn | ن | ننه (Nənə) | مادربزرگ-مادر (نَنَ) |
| Oo | اوْ-وْ (صدای اُ در فارسی) | اوْيونجاق (Oyuncaq) | اسباب بازی (اُیونجاق) |
| Öö | اوً-وً (بالای واو همزه قرار می‌گیرد و صدایی بین اُ و او دارد) | اوٌردک (Ördək) | اردک (اردک) |
| Pp | پ | پیشیک (Pişik) | گربه (پیشیک) |
| Rr | ر | روْبوْت (Robot) | ربات (رُبُت) |
| Ss | س | سبت (Səbət) | سبد (سَبَت) |
| Şş | ش | آسلان (Aslan) | شیر (آسلان) |
| Tt | ت | تئلئفوْن (Telefon) | تلفن (تِلِفُن) |
| Uu | او-و | اولدوز (Ulduz) | ستاره (اولدوز) |
| Üü | اوَ-وَ (بالاي واو علامت توان به صورت وارونه نوشته مي شود) | اوتو (Ütü) | اطو (همااند او منتها به صورت کشیده‌تر) |
| Vv | و | وئلوْسيپئد (Velosiped) | دوچرخه (وِلُسیپِد) |
| Yy | ي | يومورتا (Yumurta) | تخم‌مرغ (یومورتا) |
کدام حروف در زبان ترکی آذربایجانی صدادار هستند؟
از 32 حرف زبان ترکی آذربایجانی 9 حرف صدادار و بقیه بی صدا یا صامت هستند. حرف‌های «A»، «İ»، «E»، «Ə»، «I»، «O»، «U»،«Ö» و «Ü» حروف صدادار این زبان هستند. مصوت‌ها یا حروف صدادار در زبان ترکی آذربایجانی از لحاظ تلفظ همه شبیه هم نیستند و از جهت‌های مختلف به دسته‌های خاصی تقسیم می‌شوند.
یکی از این دسته‌بندی‌های مهم، تقسیم حروف صدادار به دو دسته «قالین» به معنی ضخیم و «اینجه» به معنی ظریف است. طبق این دسته‌بندی حروف «A»، «I»،«O» و «U» حروف «قالین» و حروف «Ə»، «E»، «İ»، «Ö» و «Ü» حروف «اینجه» هستند. مثال‌های هریک از این حروف را می‌توانید در جدول الفبا مشاهده کنید.
دسته‌بندی دوم مربوط به استفاده از لب یا عدم استفاده از آن است که به اصطلاح، «حروف صدادار بالب» و «حروف صدادار بی‌لب» نامیده می‌شوند. طبق این دسته‌بندی، حروف صدادار «Ö»، «U»، «O» و «Ü» حروف مصوت بالب و حروف «A»، «İ»، «I»، «Ə» و «E» حروف مصوت بی‌لب هستند. منظور از بالب یا بی‌لب بودن حروف این است که در ادای این حروف لب نقشی بر عهده دارد یا خیر. دسته‌بندی حروف صدادار، برای هماهنگی مصوت‌ها استفاده می‌شود که در بخش‌های بعدی آموزش داده می‌شود.
برای آشنایی بیشتر با زبان ترکی آذربایجانی، الفبا و ویژگی‌های آن، می‌توانید فیلم آموزشی زیر را به صورت رایگان در فرادرس مشاهده کنید.
آموزش ضمایر فاعلی در زبان ترکی آذربایجانی
ضمایر فاعلی یکی دیگر از مباحث ابتدایی در آموزش هر زبانی است. در زبان ترکی به دلیل اینکه ضمایر جدا برای جنسیت زن و مرد وجود ندارد، یادگیری ضمایر بسیار آسان است. جدول زیر فهرست ضمایر شش‌گانه در زبان ترکی آذربایجانی را نشان می‌دهد.
| من | mən | ما | biz |
| تو | sən | شما | siz |
| او | o | آنها | onlar |
به جز ضمیر سوم شخص که در محاوره با حذف n به صورت «olar» تلفظ می‌شود، بقیه ضمایر هم در محاوره و هم در صحبت رسمی و نوشتار به همین شکل استفاده می‌شوند.در ترکی همانند فارسی فاعل در ابتدای جمله و فعل در انتهای آن قرار دارد. سایر اجزای جمله مانند صفت و مفعول و مسند بین این دو قرار می‌گیرند.
پیش از ورود به بحث صرف فعل «هست»، که پایه شروع بحث فعل‌سازی در زبان ترکی آذربایجانی است، باید قاعده هماهنگی مصوت‌ها را که در ترکی استانبولی نیز وجود دارد، بررسی کنیم. پس از بررسی و آموزش این قاعده، ساخت جمله با استفاده از ضمایر فاعلی و فعل هست آموزش داده خواهد شد.
قاعده هماهنگی مصوت‌ها در زبان ترکی آذربایجانی چیست؟
ترکی یک زبان التصاقی است، به این معنی که عمده قواعد دستور زبان آن با اضافه شدن پسوندهایی به فعل‌ها و اسم‌ها ایجاد می‌شوند. در زبان‌های التصاقی، کلمات جدید با اضافه شدن پسوند یا پیشوند به کلمات قبلی ساخته می‌شوند که در زبان ترکی بیشتر از پسوند استفاده می‌شود. اتصال پسوندها به کلمات، طبق قاعده هماهنگی مصوت‌ها انجام می‌شود.
طبق این قاعده، تمامی مصوت‌های یک کلمه باید از یک نوع باشند. بر این اساس، مصوت‌های یک کلمه همه باید «قالین» یا «اینجه» باشند. برای برخی کلمات دیگر علاوه بر این موضوع، «بالب» و «بی‌لب» بودن مصوت‌ها نیز باید هماهنگ شود. با این توضیحات، پسوندهای زبان ترکی سه حالت خواهند داشت.
- استفاده یکسان از پسوند برای همه مصوت‌ها. این زمانی اتفاق می‌افتد که پسوند شامل حرف صدادار نباشد.
- استفاده از پسوند در دو حالت برای مصوت‌های «قالین» و «اینجه»
- استفاده از پسوند در چهار حالت با توجه به «قالین» یا «اینجه» بودن در کنار «بالب» یا «بی‌لب» بودن مصوت‌های کلمه.
ساخت جمله با فعل هست و ضمایر فاعلی
فعل هست در زبان ترکی طبق جدول زیر صرف می‌شود. این فعل به انتهای اسم یا صفت قبل از خود می‌چسبد و معنی بودن می‌دهد. با توجه به اینکه فعل هست به صورت پسوند به کلمه قبلی می‌چسبد، ممکن است چند حالت برای آن وجود داشته باشد که با چند مثال آن را توضیح خواهیم داد.
| هستم | am | هستیم | ıq |
| هستی | san | هستید | siniz |
| هست | dır | هستند | dırlar |
همانطور که در جدول مشخص است فعل هست در تمامی ضمایر آن دارای مصوت است. بنابراین می‌تواند با توجه به کلمه قبل از خود به چند شکل تلفظ و نوشته شود. به عنوان مثال در صورتی که آخرین مصوت کلمه قبل از فعل، مصوت «a» باشد، در این صورت تلفظ و نوشتار آن به همان صورت «am» خواهد بود اما در غیر اینصورت، تلفظ و نوشتار آن به «əm» تغییر می‌کند. به مثال‌های زیر و نحوه تلفظ آنها توجه کنید.
| جمله فارسی | جمله ترکی | تلفظ | توضیح |
| من شاد هستم | Mən şadam | من شادام. | چون مصوت a در صفت شاد وجود دارد با اضافه شدن فعل هستم، نوشتار و تلفظ آن به همان صورت اصلی «آم» است. |
| من عصبانی هستم | Mən hırslıəm | من هیرسلی‌یَم. | در صفت عصبانی مصوت «ı» وجود دارد، بنابراین هنگام اضافه شدن فعل به آن نوشتار و تلفظ آن از «am» به «əm» تغییر می‌کند. |
| تو جوان هستی. | sən gəncsən | سّن گَنجسَن. | در صفت جوان آخرین مصوت «ə» است که با «a» موجود در فعل «هستی» هماهنگ نیست. بنابراین از «am» به «əm» تغییر می‌کند. |
| تو بچه هستی. | sən uşaqsan | سن اوشاق سان. | هماهنگی آخرین مصوت کلمه و فعل و عدم تغییر در نوشتار و تلفظ فعل هست. |
فعل هست، فعل اصلی برای ساخت سایر افعال است که با اضافه شدن به آخر فعل، فاعل یک فعل را مشخص می‌کند. در واقع نقش «am» در افعال اول شخص زبان ترکی همانند «میم» در انتهای فعل «می‌آيم» برای زبان فارسی است. نکات زیر در این مورد قابل توجه است.
- پسوندها اگر شامل مصوت «a» باشند آنگاه دو حالت برای تلفظ و نوشتار آن وجود دارد و اگر شامل حرف «ı» باشند، آنگاه برای نوشتار و تلفظ آن چهار حالت متصور است. این حالت‌ها با توجه به آخرین مصوت کلمه قبل از پسوند مشخص می‌شوند.
- برای منفی کردن فعل هست، کلمه «değil» قبل از فعل استفاده می‌شود. تلفط کلمه حاصل نیز از قواعد هماهنگی اصوات پیروی می‌کند. به طور مثال معادل ترکی جمله من شاد نیستم، عبارت «mən şad değiləm» است که تلفظ و نوشتار آن با «ə» است، چرا که آخرین حرف مصوت کلمه «değil» حرف «i» است که یک مصوت «اینجه» است و با «a» که یک مصوت «قالین» است، هماهنگ نیست.
- اگر فعل هست به یک فعل دیگر اضافه شده باشد، آنگاه عبارت «dır» هم از «سوم شخص مفرد» و هم از «سوم شخص جمع» حذف می‌شود. در بخش بعدی نحوه ساخت افعال آموزش داده خواهد شد.
با دریافت آموزش صحیح در حوزه قواعد و ساختارهای زبان ترکی آذربایجانی، بادگیری این زبان بسیار ساده و آسان خواهد بود. به دلیل اهمیت این موضوع، «فرادرس» فیلم آموزش زبان ترکی - سطح مقدماتی (A1 و A2) را تدوین کرده که لینک آن در ادامه آمده است.
- برای دیدن فیلم آموزش زبان ترکی - سطح مقدماتی (A1 و A2) + اینجا کلیلک کنید.
آموزش ساخت انواع فعل در زبان ترکی آذربایجانی
برای شروع آموزش زبان ترکی آذربایجانی برای ساخت جمله در زمان‌های مختلف، ابتدا ساخت انواع فعل خبری را آموزش می‌دهیم. ساختار کلی ساخت انواع فعل خبری از ترکیب چهار عنصر زیر تشکیل می‌شود. ابن چهار عنصر برای ساخت انواع زمان‌ها استفاده می‌شود. بنابراین، یادگیری این ساختار تا حدود زیادی یادگیری انواع زمان‌ها را در ترکی تضمین می‌کند.
- ریشه فعل
- زمان‌ساز اول
- زمان‌ساز دوم
- فعل هست برای مشخص کردن فاعل
منظور از ریشه فعل، قسمتی از فعل است که معنای اصلی را به دوش می‌کشد. در آموزش زبان ترکی آذربایجانی معمولا ریشه فعل به صورت فعل امری نیز استفاده می‌شود. در جدول زیر می‌توانید چند نمونه از افعال پرکاربرد زبان ترکی آذربایجانی را به همراه معنی و ریشه آنها مشاهده کنید.
| مصدر فعل | ریشه فعل | معنی و تلفظ |
| Baxmaq | Bax | نگاه کردن (باخماق) |
| Görmək | Gör | دیدن (گُرمَک) |
| Gəlmək | Gəl | آمدن (گَلمَک) |
| İçmək | İç | نوشیدن (ایچمَک) |
| Dözmək | Döz | صبر کردن (دُزمَک) |
| Eşitmək | Eşit | شنیدن (اِشیتمَک) |
| Sürmək | Sür | راندن (سورمَک) |
بخش بعدی زمانسازهای اول هستند که به ریشه فعل اضافه می‌شوند تا فعل جدید خبری ایجاد کنند. پنج پسوند زمان‌ساز در این بخش استفاده می‌شود که هر کدام بر اساس قاعده هماهنگی اصوات می‌توانند دو یا چهار حالت داشته باشند. جدول زیر این پسوندها را به همراه معنی آنها در فارسی نشان می‌دهد. استفاده از هرکدام از این پسوندها منجر به ایجاد یک زمان در ترکی آذربایجانی می‌شود.
| ır | 4 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | معادل «می» در زبان فارسی است. |
| dı | 4 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | با اضافه شدن به فعل، زمان آن را به گذشته تبدیل می‌کند. |
| ar | 2 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | معادل «می» در فارسی است اما جایگاه استفاده آن با پسوندساز اول متفاوت است. |
| miş | 4 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | معادل «ه» در زبان فارسی است مثل آمده، رفته، دیده و غیره. |
| acaq | 2 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | معادل «خواهد» در زبان فارسی است. |
پس از اضافه شدن زمانسازهای اول به فعل، نوبت به زمانسازهای دوم می‌رسد. وجود زمان‌ساز دوم ضروری نیست. بنابراین یک فعل تنها می‌تواند با ریشه فعل، زمان‌ساز اول و صرف فعل هست ایجاد شود. سه پسوند زمان ساز نوع دوم داریم که در جدول زیر آنها را به همراه معادل فارسی بررسی می‌کنیم.
| dı | 4 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | با اضافه شدن به فعل، زمان آن را به گذشته تبدیل می‌کند. |
| miş | 4 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | معادل «ه» در زبان فارسی است مثل آمده، رفته، دیده و غیره. |
| sa | 2 حالت بر اساس آخرین مصوت ریشه فعل | این پسوند عبارت «اگر ب» را به فعل اضافه می‌کند. |
قسمت آخر در تشکیل انواع فعل‌ها در آموزش زبان ترکی آذربایجانی، اضافه کردن صرف فعل «هست» به آخر فعل است. توجه داشته باشید، همانطور که در نکات مربوط به صرف فعل «هست» گفته شد، موقع اضافه شدن این فعل به سایر فعل‌ها «dır» برای سوم شخص مفرد و سوم شخص جمع حذف می‌شود.
یک نکته مهم دیگر در رابطه با ساخت فعل، این است که در صورتی که پسوند آخر فعل «dı» یا «sa» باشد، در این صورت حرف ابتدای فعل «هست» استفاده نمی‌شود. در جدول زیر فعل «هست» هنگام چسبیدن به ریشه یک فعل دیگر با در نظر گرفتن پسوندهای مختلف صرف شده است
| فعل | صرف فعل با آخرین پسوند «dı» یا «sa» | صرف فعل با آخرین پسوند به جز «dı» و «sa» | فعل | صرف فعل با آخرین پسوند «dı» یا «sa» | صرف فعل با آخرین پسوند به جز «dı» و «sa» |
| هستم | m | am | هستیم | q | ıq |
| هستی | n | san | هستید | nız | sınız |
| هستی | ... | ... | هستند | lar | lar |
با یادگیری این چهار بخش می‌توان فعل‌های مختلف را در زبان ترکی ساخت. در ادامه برای فعل نگاه کردن ساخت فعل با استفاده از چند تا از پسوندها را بررسی می‌کنیم. به نحوه ساخت و معنای فعل‌ها توجه داشته باشید. خطوط تیره تنها برای جدا کردن بخش‌های مختلف ساخت فعل است و الا تمامی این اجزا به همدیگر می‌چسبند.
| من | (نگاه می‌کنم) bax-ır-am | (نگاه کردم) bax-dı-m | (نگاه کرده بودم) bax-mış-dı-m | (نگاه خواهم کرد) bax-acaq-am | (اگر بخواهم نگاه کنم) bax-acaq-sa-m |
| تو | (نگاه می‌کنی) bax-ır-san | (نگاه کردی) bax-dı-n | (نگاه کرده بودی) bax-miş-dın | (نگاه خواهی کرد) bax-acaq-san | (اگر بخواهی نگاه کنی) bax-acaq-sa-n |
| او | (نگاه می‌کند) bax-ır | (نگاه کرد) bax-dı | (نگاه کرده بود) bax-mış-dı | (نگاه خواهد کرد) bax-acaq | (اگر بخواهد نگاه کند) bax-acaq-sa |
| ما | (نگاه می‌کنیم) bax-ır-ıq | (نگاه کردیم) bax-dı-q | (نگاه کرده بودیم) bax-miş-di-q | (نگاه خواهیم کرد) bax-acaq-iq | (اگر بخواهیم نگاه کنیم) bax-acaq-sa-q |
| شما | (نگاه می‌کنید) bax-ır-sınız | (نگاه کردید) bax-dı-nız | (نگاه کرده بودید) bax-mış-dı-nız | (نگاه خواهید کرد) bax-acaq-siniz | (اگر بخواهید نگاه کنید) bax-acaq-sa-nız |
| آنها | (نگاه می‌کنند) bax-ır-lar | (نگاه کردند) bax-dı-lar | (نگاه کرده بودند) bax-mış-dı-lar | (نگاه خواهند کرد) bax-acaq-lar | (اگر بخواهند نگاه کنند) bax-acaq-sa-lar |
فعل حال ساده در زبان ترکی آذربایجانی
یکی از زمان‌هایی که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، زمان حال ساده است. برای ساخت فعل حال ساده از ساختار کلی ساخت فعل در زبان ترکی کمک می‌گیریم. اگر در این ساختار، از زمانسازهای اول، پسوند «ır» را بدون استفاده از پسوندهای زمان‌ساز نوع دوم برای ایجاد فعل استفاده کنیم، در این صورت زمان حال ساده در ترکی ایجاد می‌شود. معادل این زمان در فارسی را می‌توان ماضی استمراری تلقی کرد که به این معنا است که الان کاری را انجام می‌دهم. در جدول زیر می‌توانید فعل حال ساده را برای ریشه افعال داده شده مشاهده کنید.
| فاعل | نگاه کردن (Bax) | گرفتن (Tut) | دلتنگ شدن (Darıx) |
| من | (نگاه می‌کنم) Baxıram | (می‌گیرم) Tuturam | (دلتنگ می‌شوم) Darixıram |
| تو | (نگاه می‌کنی) Baxırsan | (می‌گیری) Tutursan | (دلتنگ می‌شوی) Darıxısan |
| او | (نگاه می‌کند) Baxır | (می‌گیرد) Tutur | (دلتنگ می‌شود) Darıxır |
| ما | (نگاه می‌کنیم) Baxırıq | (می‌گیریم) Tuturuq | (دلتنگ می‌شویم) Darıxırıq |
| شما | (نگاه می‌کنید) Baxırsınız | (می‌گیرید) Tutursunuz | (دلتنگ می‌شوید) Darıxırsınız |
| آنها | (نگاه می‌کنند) Baxirlar | (می‌گیرند) Tuturlar | (دلتنگ می‌شوند) Darıxırlar |
فعل گذشته ساده در زبان ترکی آذربایجانی
فعل گذشته ساده، فعلی است که در گذشته اتفاق افتاده است و ما از وقوع آن مطمئن هستیم و در مورد آن بحث می‌کنیم. برای ساخت فعل در این زمان از ساختار کلی کمک گرفته می‌شود. در ابتدا ریشه فعل قرار می‌گیرد. پس از آن از بین زمانسازهای اول، از گزینه «dı» استفاده می‌کنیم. از زمانسازهای دوم برای ساخت این فعل استفاده نمی‌شود و پس از زمان ساز «dı» مستقیم صرف فعل «هست» قرار می‌گیرد.
در جدول زیر می‌توانید فعل گذشته ساده برای ریشه فعل‌های داده شده را مشاهده کنید. همانطور که قبلا گفته شده بود، در صورتی که پسوند«dı» استفاده شود، بخش اول فعل «هست» حذف می‌شود و از آنها برای ساخت فعل جدید استفاده می‌شود.
| فاعل | باز کردن (Aç) | به هم وصل کردن (Qoş) | وارد شدن (Gir) |
| من | (باز کردم) Açdım | (به هم وصل کردم) Qoşdum | (وارد شدم) Girdim |
| تو | (باز کردی) Açdin | (به هم وصل کردی) Qoşdun | (وارد شدی) Girdin |
| او | (باز کرد) Açdı | (به هم وصل کرد) Qoşsdu | (وارد شد) Girdi |
| ما | (باز کردیم) Açdiq | (به هم وصل کردیم) Qoşduq | (وارد شدیم) Girdiq |
| شما | (باز کردید) Acdınız | (به هم وصل کردید) Qoşdunuz | (وارد شدید) Girdiniz |
| آنها | (باز کردند) Açdılar | (به هم وصل کردند) Qoşdular | (وارد شدند) Girdilər |
برای مطالعه بیشتر در مورد زمان آینده در زبان ترکی و همچینین نحوه منفی کردن افعال، می‌توانید فیلم‌های آموزشی رایگان زیر را در «فرادرس» مشاهده کنید.
- آموزش منفی کردن افعال در زبان ترکی (رایگان)
- آموزش زمان آینده در زبان ترکی - ویژه ترک‌زبانان (رایگان)
آموزش اسامی در زبان ترکی آذربایجانی
آموزش زبان ترکی آذربایجانی نیز همانند سایر زبان‌ها با فعل‌ها شروع و با اسامی ادامه می‌یابد. تا اینجای کار الفبای زبان ترکی، قوانین مربوط به هماهنگی اصوات و همچنین نحوه ساخت فعل‌ها بررسی شده است. در ادامه، به بررسی اسامی ترکی در طبقه‌بندی‌های مختلف می‌پردازیم.
ضمایر اشاره و پرسیدن سوالات ابتدایی
ضمایر اشاره برای اشاره به شخص یا مکان استفاده می‌شود. در جدول زیر شش ضمیر پرکاربرد زبان ترکی آذربایجانی با معنی آنها آمده است. از این ضمایر می‌توان برای طراحی پرسش‌هایی در خصوص چیستی یک شی یا مکان آن استفاده کرد.
| این | (بو) bu | آن | (اُ) o |
| اینجا | (بورا) bura | آنجا | (اُرا) ora |
| در اینجا | (بوردا) burada | در آنجا | (اُرادا) orada |
دو واژه «nə» و «nəmənə» به معنی «چی» است که هر دو می‌توانند در ساخت جملات پرسشی استفاده شوند. بدین منظور از صرف فعل «هست» یا «وجود دارد» که معادل آن در ترکی آذربایجانی «var» هست، استفاده می‌شود. واژه «mı» یکی دیگر از واژگان مورد استفاده برای پرسش است که معنی «آیا» می‌دهد. این واژه در جمله، بعد از کلمه‌ای که تاکید جمله بر روی آن است، استفاده می‌شود. در جدول زیر می‌توانید نمونه سوالاتی که می‌توان با همین چند کلمه ساخت را مشاهده کنید.
| این چی هست؟ | bu nədır - bu nəmənədir |
| آن چی هست؟ | o nədır - o nəmənədır |
| در آنجا چه چیزی وجود دارد؟ | orada nə var - orada nəmənə var |
| در اینجا چه چیزی وجود دارد؟ | burada nə var - burada nəmənə var |
| آیا آنجا سیب وجود دارد؟ (تاکید روی سیب) | Orada alma mı var |
| آیا آنجا سیب وجود دارد؟ (تاکید بر وجود داشتن) | Orada alma var mı |
برای پاسخ دهی به این سوالات نیز همین تعداد کلماتی که یاد گرفته‌ایم، کافی است. در جدول زیر نمونه پاسخ‌های سوالات بالا به ترتیب ذکر شده است. واژه «hə» به معنی «بله» و واژه «yox» به معنی «وجود ندارد» و «نه» است.
| این سیب است. | bu almadır |
| آن سیب است. | o almadır |
| آنجا سیب هست. | orada alma var |
| اینجا سیب هست. | burada alma var |
| بله، اینجا سیب هست. | hə burada alma var |
| نه اینجا سیب وجود ندارد. | yox burada alma yoxdur |
ضمایر ملکی در زبان ترکی آذربایجانی
ضمایر ملکی، به ضمایری گفته می‌شود که به اسم اضافه می‌شوند تا مالکیت آن را به شخص یا چیز خاصی منتسب کنند. به عنوان مثال، وقتی در فارسی می‌گوییم «کتابم»، میم در انتهای کلمه مالکیت کتاب را به اول شخص مفرد یعنی من، نسبت می‌دهد، بنابراین میم در اینجا به عنوان ضمیر ملکی تعریف می‌شود. در ادامه این بخش از آموزش زبان ترکی آذربایجانی ضمایر ملکی این زبان را آموززش می‌دهیم.
| ضمیر ملکی | معادل ضمیر ملکی در ترکی آذربایجانی | ضمیر ملکی | معادل ضمیر ملکی در ترکی آذربایجانی |
| مال من | Im | مال ما | ImIz |
| مال تو | In | مال شما | Inız |
| مال او | I | مال آنها | ları |
این ضمایر همه شامل مصوت «I» هستند. بنابراین طبق قاعده هماهنگی مصوت‌ها در زبان ترکی، این عبارت‌‌ها می‌توانند به مصوت‌های دیگر تغییر یابند. در جدول زیر می‌توانید مثال‌هایی از استفاده از ضمایر ملکی مشاهده کنید. خط فاصله برای مشخص شدن اسم از پسوندها استفاده شده است. این مثال‌ها مالکیت سر، دست، بازو و چشم را برای تمام فاعل‌ها نشان می‌دهد.
| فاعل | مالکیت سر | مالکیت دست | مالکیت بازو | مالکیت چشم |
| اول شخص مفرد | (سرم) Başim | (دستم) Əlim | (بازوم) Qolum | (چشمم) Gözüm |
| دوم شخص مفرد | (سرت) Başın | (دستت) Əlin | (بازوت) Qolun | (چشمت) Gözün |
| سوم شخص مفرد | (سرش) Başı | (دستش) Əli | (بازوش) Qolu | (چشمش) Gözı |
| اول شخص جمع | (سرمان) Başımız | (دستمان) Əlimiz | (بازویمان) Qolumuz | (چشممان) Gözümüz |
| دوم شخص جمع | (سرتان) Başınız | (دستتان) Əliniz | (بازویتان) Qolunuz | (چشمتان) Gözünüz |
| سوم شخص جمع | (سرشان) Başları | (دستشان) ƏllƏri | (بازویشان) Qolları | (چشمشان) Gözləri |
حروف اضافه در زبان ترکی آذربایجانی
در این بخش از آموزش زبان ترکی آذربایجانی به دنبال بررسی چند مورد از حروف اضافه پرکاربرد هستیم. حرف اضافه «da» به معنی «در» یکی از پرکاربردترین حروف اضافه در زبان ترکی است. این پسوند به آخر اسم اضافه می‌شود و نحوه خوانش آن نیز بر اساس قانون هماهنگی مصوت‌ها انجام می‌شود.
| در خانه | (اِئودَ) Evdə | در بیرون | (اِشیکدَ) Eşikdə | در داخل | (ایچَریدَ) İçəridə |
حرف اضافه «dan» دومین حرف اضافه پرکاربرد است که معنی «از» دارد. این کلمه نیز به عنوان پسوند به اسم اضافه می‌شود و بر اساس قانون هماهنگی اصوات صدای «dan» یا «dən» به خود می‌گیرد.
| از مادرم | (نَنَمدَن) Nənəmdən | از خواهرم | (باجیمدان) Bacimdan | از دخترم | (قیزیمدان) Qizimdan |
حرف اضافه بعدی «a» است که به تنهایی به عنوان پسوند استفاده می‌شود و معنای «به» می‌دهد. این حرف اضافه نیز صدای «a» یا «ə» بسته به آخرین مصوت قبل از خود دارد. اگر آخرین حرف کلمه مصوت باشد بین این پسوند و کلمه، «y» میانجی می‌آید.
| به خانه | (اِئوَ) Evə | به بیرون | (اِشی‌یَ) Eşiyə | به داخل | (ایچَری‌یَ) içəriyə |
اعداد و عملیات ریاضی در آموزش زبان ترکی آذربایجانی
اعداد در زبان ترکی آذربایجانی تقریبا مشابه با اعداد در زبان ترکی استانبولی است. عمده تفاوت در نوشتار آنها است. برای مشاهده اعداد در زبان ترکی استانبولی می‌توانید به مطلب لغات پرکاربرد ترکی استانبولی مراجعه کنید. در این بخش ما اعداد اصلی، نحوه ساخت بقیه اعداد از روی اعداد اصلی و عملیات ریاضی را در زبان ترکی آذربایجانی آموزش می‌دهیم. جدول زیر اعداد اصلی زبان ترکی آذربایجانی را نشان می‌دهد.
| اعداد به فارسی | اعداد به ترکی آذربایجانی | تلفظ اعداد |
| صفر | sıfır | سیفیر |
| یک | bir | بیر |
| دو | iki | ایکی |
| سه | üç | اوچ |
| چهار | dörd | دُرد |
| پنج | beş | بِئش |
| شش | alti | آلتی |
| هفت | yeddi | یِئددی |
| هشت | sekkiz | سِک‌کیز |
| نه | doqquz | دُققوز |
| ده | on | اُن |
| بیست | iyirmi | ایرمی |
| سی | otuz | اُتوز |
| چهل | qırx | قیرخ |
| پنجاه | əlli | اَللی |
| شصت | altmiş | آلتمیش |
| هفتاد | yetmiş | یئتمیش |
| هشتاد | səksən | سَکسَن |
| نود | doxsan | دُخسان |
| صد | yüz | یوز |
| هزار | min | مین |
| میلیون | milyon | میلیُن |
| میلیارد | milyard | میلیارد |
برای ساخت بقیه اعداد کافی است عدد در پایه بالا را به علاوه عدد پایین‌تر بکنیم. به عنوان مثال برای ساخت عدد یازده باید عدد دهگان آن یعنی ده را به علاوه یکان آن یعنی یک کنیم تا عدد یازده ساخته شود. بدین ترتیب عدد «یازده» برابر با «on bir» و عدد «هشتاد و نه» برابر «səksən doqquz» می‌شود.
برای ساخت اعداد اصلی سه رقمی و رقم‌های بالا تنها کافی است ابتدا تعداد واحد و سپس عدد اصلی آن آورده شود. به عنوان مثال عدد شش صد را در نظر بگیرید. برای ساخت معادل آن ابتدا عدد شش و سپس عدد صد آورده می‌شود. بنابراین عدد «شش صد» در ترکی برابر با «altı yüz» است. این قاعده برای ارقام بالاتر هم صادق است و به عنوان نمونه عدد «دوازده هزار» در ترکی برابر با «on iki min» است.
ساخت مابقی اعداد در زبان ترکی آذربایجانی با ترکیب این قوانین انجام می‌شود. با بررسی و مشاهده نمونه‌های آماده در جدول زیر و تمرین و تکرار می‌توانید به راحتی ساخت اعداد در زبان ترکی را یاد بگیرید. ساده‌ترین کار برای یاد گیری این قواعد این است که دقیقا آن‌چه به فارسی گفته می‌شود را به ترکی تبدیل کنید.
| اعداد به فارسی | اعداد به ترکی آذربایجانی | تلفظ |
| چهارصد و پنجاه و دو | dörd yüz əlli iki | دُرد یوز اَللی ایکی |
| بیست و هشت هزار و نه صد و دو | iyirmi sekkiz min doqquz yüz iki | ایرمی سَککیز مین دُققوز یوز ایکی |
| سه میلیون و هفتصد و پنجاه و دو هزار و نه صد و سی و دو | üç milyon yeddi yüz əlli iki min doqquz yüz otuz iki | اوچ میلیُن یِئددی یوز اَللی ایکی مین دُققوز یوز اُتوز ایکی |
پرسش در مورد اعداد به زبان ترکی آذربایجانی
پس از بررسی اعداد در آموزش زبان ترکی آذربایجانی نوبت به طراحی سوال در مورد آنها رسیده است. با استفاده از چند کلمه ساده می‌توان در مورد اعداد و اندازه‌ها در زبان ترکی آذربایجانی سوال پرسید. واژه «neçə» به معنی «چند» است که برای پرسش در مورد تعداد و مقدار استفاده می‌شود. لغت «dənə» به معنی «دانه» یا «تعداد» است.
با ترکیب این عبارت با واژه چند، پرسش چه تعداد را می‌توان ایجاد کرد. از ترکیب واژه چند و کیلو هم می‌توان در مورد وزن پرسش طرح کرد. کلمه کیلو در ترکی آذربایجانی به صورت «kilo» نوشته می‌شود. در جدول زیر چند نمونه پرسش و پاسخ با استفاده از واژگان آموزش داده شده، ذکر شده است.
| پرسش به فارسی | معادل ترکی آذربایجانی پرسش | پاسخ به فارسی | معادل ترکی آذربایجانی پاسخ |
| آنجا چه تعداد سیب وجود دارد؟ | Orada neçə dənə alma var | اینجا سیب وجود ندارد. | burada alma yoxdur |
| اینجا چند کیلو سیب وجود دارد؟ | Burada neçə kilo alma var | اینجا دو کیلو سیب وجود دارد. | burada iki kilo alma var |
| قیمت این چند است؟ | Bu neçədir | قیمت آن پنج هزار تومان است | o beş min tüməndir |
| قیمت آن چند تومان است؟ | O neçə tüməndir | قیمت آن دویست و هفتاد هزار تومان است | o iki yüz yetmiş tüməndir |
| تو چند کیلو هستی؟ | sən neçə kilosan | من هفتاد و دو کیلو هستم. | mən yetmiş iki kiloam |
عملیات ساده ریاضی در آموزش زبان ترکی آذربایجانی
در این بخش می‌خواهیم چهار عمل اصلی ریاضی به علاوه درصد را آموزش دهیم. در جدول زیر معادل این اعمال در زبان ترکی با مثال آموزش داده شده است. توجه داشته باشید که واژه «eşit» به معنی مساوی است و برای نشان دادن قسمت اعشاری از واژه «onda» بین دو عدد صححی و اعشاری استفاده می‌شود.
| عمل ریاضی | معادل ترکی آذربایجانی | مثال به فارسی | معادل مثال به ترکی آذربایجانی |
| جمع | artı | 2 به علاوه 3 می‌شود 5 | iki arti üç eşit beş |
| منها | əksı | 5 منهای دو می‌شود 3 | beş əksı iki eşit üç |
| ضرب | çarpı | 2 ضرب در سه می‌شود 6 | iki çarpı üç eşit altı |
| تقسیم | bölü | 5 تقسم بر 2 می‌شود دو و نیم | beş bölü iki eşit iki onda beş |
| درصد | yüzdə | بیست درصد | yüzdü iyirmi |
اسامی میوهها در آموزش زبان ترکی آذربایجانی
در این بخش از آموزش زبان ترکی آذربایجانی لیست میوهها و صیفی‌جات مهم آورده شده است. اسم برخی از این میوهها در کشور آذربایجان با ترک‌های ایران متفاوت است. به همین دلیل هر دو اسم ذکر شده است.
| اسم میوه | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| آلما | Alma | آلما |
| پرتقال | Portağal | پُرتاغال |
| موز | Moz | موز |
| هندوانه | Qarpız | قارپیز |
| زردآلو | Ərik | اَریک |
| شاه توت | Böyürtkən | بُیورت‌گَن |
| گیلاس | Gilas | گیلاس |
| آلبالو | Gilanar | گیلانار |
| انجیر | Əncir | انجیر |
| خیار | Xiyar | خییار |
| خربزه | Qovun | گُوون |
| کیوی | Kivi | کیوی |
| توت فرنگی | Çilək | چیلَک |
| گلابی | Armud | آرمود |
| هلو | Şaftalı | شافتالی |
| آناناس | Ananas | آناناس |
| به | Heyva | هِئیوا |
| انگور | Üzüm | اوزوم |
| نارنگی | Naringi - Mandarin | ماندارین - نارینگی |
| لیمو | lumu | لومو |
| انبه | Ənbə | اَنبَ |
| گردو | Cəviz | جَویز |
| نارگیل | Hindistan cəvizi | هیندیستان جَویزی |
| سیب زمینی | Kartof - Yeralma | کارتُف - یِئرآلما |
| پیاز | Soğan | سُغان |
| بادمجان | Badimcan | بادیمجان |
| گوجه فرنگی | Pomidor - Bamador | پُمیدُر - بامادُر |
اعضای بدن در آموزش زبان ترکی آذربایجانی
این بخش از آموزش زبان ترکی آذربایجانی به آموزش اعضای بدن اختصاص دارد. در جدول زیر می‌توانید اسامی مربوط به اعضای بدن به همراه معادل ترکی آذربایجانی آنها و همچنین تلفظ آنها را مشاهده کنید.
| اعضای بدن | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| مو | Saç - Tük | ساچ - توک |
| پیشانی | Alin | آلین |
| سر، کله | Baş | باش |
| بینی | Burun | بورون |
| صورت | Üz | اوز |
| دهان | Ağız | آغیز |
| چانه، فک | Əng | اَنگ |
| چشم | Göz | گُز |
| ابرو | Qaş | قاش |
| گوش | Qulaq | قولاق |
| لپ | Yanaq | یاناق |
| انگشت | Barmaq | بارماق |
| مچ | Bilək | بیلَک |
| آرنج | Dirsək | دیرسَک |
| بازو | Qol | قُل |
| شکم | Qarın | قارین |
| زانو | Diz | دیز |
| گردن | Boyun | بُیون |
| شانه | Çiyin | چی‌یین |
| تنه | Gövdə | گُودَ |
| دست | Əl | اَل |
| ران | Bud | بود |
| پا | Ayaq | آیاق |
| ساق پا | Qiç | قیچ |
| پاشنه | Daban | دابان |
| انگشت پا | Ayağ barmaği | آیاغ بارماغی |
اعضای فامیل در زبان ترکی آذربایجانی
یک بخش پرکاربرد دیگر از اسامی در زبان ترکی آذربایجانی اعضای فامیل هستند. در این بخش از آموزش زبان ترکی آذربایجانی اعضای فامیل درجه یک و درجه دو بررسی می‌شوند. جدول زیر فهرست لغات مورد استفاده در این حوزه را به همراه معنی فارسی آنها و تلفظ فارسی نشان می‌دهد.
| اعضای فامیل | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| پدر بزرگ | Dədə - Böyük Dədə | دَدَ - بُیوک دَدَ |
| مادر بزرگ | Nənə - Böyük Nənə | نَنَ - بُیوک نَنَ |
| عمو | Əmi | اَمی |
| عمه | Bibi | بیبی |
| دایی | Dayı | دایی |
| خاله | Xala | خالا |
| بابا | Ata | آتا |
| مامان | Ana | آنا |
| داداش | Qardaş | قارداش |
| خواهر | Bajı | باجی |
| همسر | Ər | اَر |
| خانم - زن | Arvad - Xanım | آرواد - خانیم |
| پسر | Oğul | اُغول |
| دختر | Qız | قیز |
| عروس | Gəlin | گَلین |
| داماد | Yeznə - Kürəkən | یِزنَ - کوراَکَن |
| نوه | Nəvə - Torun | نَوَ - تُرون |
صفتهای پرکاربرد در زبان ترکی آذربایجانی
صفت‌ها در کنار فعل‌ها و اسم‌ها یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده ساختار جمله‌ها هستند. صفت‌ها برای توضیح ویژگی‌های مختلف مربوط به اسامی مانند رنگ، اندازه و کیفیت استفاده می‌شوند. در زبان ترکی صفت قبل از اسم به کار می‌رود. در ادامه این بخش، صفات را بر اساس کاربرد آنها بررسی خواهیم کرد.
رنگ‌ها در زبان ترکی آذربایجانی
رنگ‌ها جزو صفتهای پرکاربرد هستند که برای اشاره به رنگ اجسام استفاده می‌شوند. در جدول زیر فهرست رنگ‌های پرکاربرد در زبان ترکی آذربایجانی آورده شده است.
| رنگ‌ها | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| سفید | Ağ | آغ |
| مشکی | Qara | قارا |
| آبی | Mavi | ماوی |
| قرمز | Qırmızı | قیرمیزی |
| سبز | Yaşıl | یاشیل |
| زرد | Sarı | ساری |
| نارنجی | Narıncı | نارینجی |
| صورتی | Pembe - Çəhrayi | پِمبِ - چَهرایی |
| بنفش | Bənövşəyi | بَنووشَیی |
| قهوه‌ای | Qəhvəyi | قَهوَیی |
برای آشنایی بیشتر با رنگ‌ها و افعال رنگی در زبان ترکی آذربایجانی، می‌توانید فیلم آموزشی زیر را به صورت رایگان در فرادرس مشاهده کنید.
صفات مربوط به اندازه‌ها
صفتهای مربوط به اندازه، بخش پرکاربرد دیگری در زبان ترکی آذربایجانی است. در جدول زیر لیست مهم‌ترین صفت‌ها در این حوزه را مشاهده می‌کنید. با مقایسه این صفت‌ها با زبان ترکی استانبولی متوجه شباهت بیش از اندازه این دو زبان خواهید شد. تفاوت عمده در تلفظ و نوشتار این دو زبان است.
| صفات اندازه | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| بزرگ | böyük | بُیوک |
| کوچک | Kiçik | کیچیک |
| طویل | Uzun | اوزون |
| کوتاه | Qisa | قیسا |
| عمیق | Dərin | دَرین |
| تنگ | Dar | دار |
| گشاد | Gen | گِن |
| ریز | Xirda | خیردا |
| خیلی بزرگ | Yekə | یِئکَ |
| گسترده | Geniş | گِنیش |
| لاغر | İncə | اینجَ |
| چاق | Kök | کوک |
صفات مربوط به طعم‌ها
| طعم‌ها | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| شیرین | Şirin | شیرین |
| تلخ | Acı | آجی |
| ترش | Turş | تورش |
| شور | Şor | شُر |
| تند | baharatlı | باهارتلی |
صفات کمی و کیفی
صفتهای کمی برای اشاره به مقدار و کمیت به کار می‌روند. در برابر این صفت‌ها، صفتهای کیفی قرار دارند که برای اسامی و متغیرهای غیرقابل اندازه‌گیری استفاده می‌شود. در جدول زیر صفات پرکاربرد مورد استفاده برای این نوع صفت‌ها آمده است.
| صفات کمی و کیفی | لغت معادل ترکی | تلفظ فارسی |
| کم | Az | آز |
| زیاد | Çox | چُخ |
| بد | Pis | پیس |
| خوب | Yaxşı | یاخشی |
| تمیز | Təmiz | تَمیز |
| کثیف | Çirkli | چیرکلی |
| تاریک | Qaranlıq | قارانلیق |
| روشن | Parlaq | پارلاگ |
| سخت | Çətin | چَتین |
| آسان | Asan | آسان |
| سفت | Bərk - Sərt | بَرک - سَرت |
| نرم | Yumşaq | یومشاگ |
| خشک | Quru | قورو |
| خیس | Yaş | یاش |
| خالی | Boş | بُش |
| پر | Dolu | دُلو |
| گران | Bahalı | باهالی |
| ارزان | Ucuz | اوجوز |
| سریع | Tez | تِئز |
| کند | Yavaş | یاواش |
| سنگین | Ağır | آغیر |
| سبک | Yüngül | یونگول |
| جدید | yeni | یِئنی |
| قدیمی، کهنه | Köhnə | کُهنَ |
| قدرتمند | güclü | گوجلو |
| ضعیف | Zəif | ضعیف |
| درست | Doğru | دُغرو |
| اشتباه | Yanlış | یانلیش |
| پیر | Qoca | قُجا |
| جوان | Gənc | گَنج |
| خسیس | xəsis | خَسیس |
ساخت صفت تفضیلی در زبان ترکی آذربایجانی
صفت تفضیلی به صفتی گفته می‌شود که در مقایسه دو شخص یا دو چیز صفت مورد نظر را به شکل قوی‌تری به یکی از آنها نسبت می‌دهد. در فارسی از «تر» برای نشان دادن این صفت استفاده می‌شود. به عنوان مثال، علی زرنگ‌تر از حسین است. حرف اضافه «تر» با اضافه شدن به صفت زرنگ، ارجح بودن این صفت به علی نسبت به حسین را نشان داده است.
در زبان ترکی برای ساخت صفت تفضیلی از پیشوند «Daha» استفاده می‌شود. این جزو معدود دفعاتی است که در زبان ترکی از پیشوند استفاده می‌شود. این پیشوند قبل از صفت قرار می‌گیرد و معنای تفضیلی به آن می‌دهد. جدول زیر چند نمونه از صفات تفضیلی را نشان می‌دهد.
| سالم‌تر | Daha Sağlam | زیباتر | Daha gözəl | بزرگتر | Daha Böyük |
معرفی فیلم آموزش زبان ترکی - سطح مقدماتی (A1 و A2)
زبان ترکی آذربایجانی یکی از نظام‌مندترین زبان‌های دنیا است. ساخت فعل و اسامی همه با استفاده از قوانین صورت می‌گیرد و همین نکته یادگیری این زبان را را‌حت‌تر می‌کند. در این مقاله مقدماتی از قواعد و زبان ترکی شامل فعل‌ها، ضمایر، اسم‌ها و صفت‌ها آموزش داده شد. برای یادگیری کامل‌تر این مباحث و همچنین مباحث دیگر مربوط به زبان ترکی آذربایجانی «فرادرس» فیلم 6 ساعت و 15 دقیقه‌ای آموزش زبان ترکی - سطح مقدماتی (A1 و A2) را تدیون کرده است.
این دوره توسط دکتر مصطفی کلامی هریسی و در 20 درس آموزش داده شده است. بررسی انواع زمان‌های مختلف زبان ترکی مثل مضارع ساده، حال استمراری، ماضی ساده و زمان آینده یکی از بخش‌های مهم آموزش زبان ترکی آذربایجانی است. در بخش‌های دیگر به بررسی انواع اسم‌ها در طبقه‌بندی‌های مختلف مثل اندازه و مکان، دما و وضعیت آب و هوایی، سبزیجات و حیوانات و .غیره پرداخته شده است.
سرفصل‌های بررسی شده در این مقاله مانند ضمایر، صرف فعل بودن یا هست، قاعده هماهنگی مصوت‌ها و ادوات پرسشی از دیگر سرفصل‌های آموزشی این دوره هستند که به صورت عمیق‌تر و جامع‌تر مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. این دوره برای تمام افراد علاقمند به یادگیری ترکی آذربایجانی طراحی شده و هیچ پیش‌نیازی ندارد. شما پس از گذراندن این دوره خواهید توانست به زبان ترکی آذربایجانی مکالمه کنید.
- برای دیدن فیلم آموزش زبان ترکی - سطح مقدماتی (A1 و A2) + اینجا کلیلک کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب در مجله فرادرس اصول آموزش زبان ترکی را به اختصار توضیح دادیم. زبان ترکی آذربایجانی یکی از زبان‌های نظام‌مند دنیا است که شاخه‌ای از زبان‌های ترکی است. این زبان مشترکات زیادی با سایر زبان‌های ترکی مثل ترکی استانبولی و ترکمنی دارد و تفاوت‌ّایی در الفبا، نوشتار و برخی از کلمات آنها را از یکدیگر جدا می‌کند. آموزش زبان ترکی آذربایجانی می‌تواند با دو رسم‌الخط عربی و لاتین صورت بگیرد که رسم‌الخط لاتین به دلیل راحتی مشخص کردن آواها در آن مناسبت‌تر است.
بیشتر متکلمان این زبان در کشور آذربایجان و ایران هستند و به دلیل نزدیکی جغرافیایی این دو کشور، کلمات مشترک زیادی در ترکی آذربایجانی و فارسی وجود دارد. در این مقاله مقدمات آموزش زبان ترکی آذربایجانی با بررسی قاعده هماهنگی مصوت‌ها، ساختار فعل‌ها و بررسی چند دسته از انواع اسم‌ها و صفت‌ها انجام شد.
مازندران هستم ولی به ترکی مسلطم
عشق اولصون
عالی قارداش😍
یاشاسین تورکلر
آقای آموزشی ما به شیر نمیگیم شیر میگیم آسلان
داداش فیلم آموزش زبان آذری نداری؟
با سلام؛
برای آشنایی با زبان ترکی می توانید به فیلم‌های آموزشی زیر مراجعه کنید:
آموزش زبان ترکی – ویژه ترک زبانان
آموزش زبان ترکی – سطح مقدماتی A1 و A2
با تشکر
سلام، وقت شما بخیر؛
از تذکر شما بابت این موضوع بسیار سپاسگزاریم، قسمت مربوطه بازبینی و اصلاح شد.
قدردان نظرات و همراهی شما هستیم.
عالی بود
سلام آیا این زبان ، قشقایی هم هست ؟؟ یا فقط آذری مختص به ارومیه و تبریز و اردبیل هست ؟؟؟
ترکی قشقایی اشتراکات خیلی خیلی زیادی با ترکی‌آذربایجانی داره به طوری که کلام یکدیگر رو به طور کامل درک می‌کنند ولی ترکمنی نسبتاً متفاوت هست.
در ضمن در خود ترکی‌آذربایجانی لهجه‌های تبریز و ارومیه مثل هم هستن و لهجه های اردبیل و زنجان هم به هم نزدیک هستن
خوب بود
تمامی زبان های ترکی که در ایران هستند اعم از ترکی آذربایجانی یا قشقایی یا تورکمنی یکسان هستند
سلام خسته نباشيد
ممنون خيلي عالي فقط 3 پيشنهاد داشتم
اگر ميشد دانلود كرد و پرينت گرفت و به كسي ارسال كرد خيلي عالي ميشد
خیلی مفید بود. واقعا لذت بردم. از اینکه پدر و مادرای امروزی که ترکی بلدن به بچه هاشون به جای یاد دادن زبان مادری دریغ میکنن احساس تاسف دارم.
هشتاد درصدش یکیه ولی من خودم قشقایی ام خیلی چیزاش ک اینجا نوشته با آذری یکی نیس
مرحبا
چوخ عالی
تشکر ادیرم
توضیح مقدماتی جامعی بود ، مرسی بابت تهیه مطلب ، اگر ادامه دار باشه خیلی خوبه