رشته پزشکی |‌ معرفی گرایش ها، حقوق و درآمد و بازار کار (+ فیلم آموزش رایگان)

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، به معرفی رشته پزشکی می‌پردازیم و سعی می‌کنیم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در این رشته باید در آن‌ها پایه‌ای قوی داشته باشید، گرایش‌های آن، بازار کار و سایر موارد مرتبط را بررسی کنیم. تصاویر این مقاله، به گونه‌ای انتخاب شده‌اند که به شرایط واقعی کار یک پزشک، نزدیک باشند و تا جایی که ممکن است از درج تصاویر رویاپردازانه و زیبا اما غیرواقعی، خودداری کرده‌ایم.

رشته پزشکی مناسب چه کسانی است؟

رشته پزشکی مناسب افرادی است که توانایی حفظ کردن مطالب، مهارت کافی در زبان انگلیسی، دارای روابط عمومی قوی و صبر و بردباری فراوان داشته باشند. پزشکی، یکی از چهار رشته دکتری حرفه‌ای است که هفت سال درس دانشگاهی و ۲ سال طرح اجباری دارد. تاسیس مطب بدون گذراندن این دوره امکان پذیر نیست.

رشته پزشکی مناسب افرادی است که ویژگی‌های زیر را داشته باشند.

• توانایی تحصیل برای مدت طولانی (۷ سال)
• توانایی ارتباط موثر با اقشار مختلف جامعه
• تحمل شرایط سخت، مثل گذراندن طرح در مناطق محروم، کشیک بخش اورژانس و صحنه‌های دلخراش جراحت‌ها
• حافظه خوب.
• علاقه به دروس زیست و شیمی
• مهارت در زبان انگلیسی
• نیاز نداشتن به کسب درآمد مسنقل و قابل توجه تا پایان دوره تحصیل

این رشته، سرشار از درس‌های حفظی است که بیشتر آن‌ها با شیمی و زیست مرتبط هستند. همچنین اصطلاحات علمی و اسامی تخصصی زیادی در این رشته وجود دارد که موفقیت در درک آن‌ها نیازمند داشتن مهارت کافی در زبان انگلیسی است. علاوه بر این،‌ حرفه پزشکی، به واسطه ارتباط مداوم با اقشار مختلف مردم، نیازمند یک روابط عمومی خوب و همچنین داشتن صبر و حوصله و روحیه همدلی است.

فیلم مجموعه آموزش علوم پزشکی – از دروس دانشگاهی تا کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

از سوی دیگر، ماهیت پزشکی، درجاتی از تنش مستمر را به همراه دارد و این ویژگی، به خصوص در مورد برخی از گرایش‌های این رشته از جمله طب اورژانس، بخش زنان و زایمان و جراحی مغز و اعصاب، پررنگ‌تر می‌شود. بنابراین یک پزشک موفق، باید همواره بتواند در شرایط پر استرس، رفتار خود را مدیریت کند و در کمترین زمان، بهترین تصمیم را بگیرد.

یکی از دشواری‌ها در رشته‌هایی مانند پزشکی، وجود دوره طولانی تحصیل، بدون امکان کسب درآمد تخصصی است. در واقع، غیر از دوره کارورزی، سایر خدماتی که یک دانشجوی پزشکی، در بخش‌های بیمارستانی و درمانگاهی ارائه می‌کند، رایگان است و چون با هدف آموزش او صورت گرفته است، بابت آن‌ها دستمزدی به او پرداخت نمی‌شود.

پس از دانش‌آموختگی هم مثل همه رشته‌های دیگر دانشگاهی که در دانشگاه‌های دولتی، ارائه می‌شوند، پزشکان، تعهد دارند تا دو برابر مدت تحصیل خود (که از خدمات آموزش رایگان بهرمند بوده‌اند) در داخل کشور، خدمت‌رسانی کنند یا هزینه آن را بپردازند.

روند تاسیس مطب هم،‌ به ویژه در سال‌های اخیر، با مشکلات و سخت‌گیری‌هایی روبه‌رو شده است که ناشی از رشد فزاینده متقاضیان این رشته دانشگاهی است.

کدام دروس دبیرستان در رشته پزشکی بیشتر کاربرد دارند؟

دروس زیست، شیمی و فیزیک به ترتیب از مهم‌ترین دروس دبیرستان برای رشته پزشکی هستند. همانطور که می‌دانید پزشکی، در زیرگروه ۱ از گروه آزمایشی علوم تجربی قرار دارد. این زیرگروه، علاوه بر پزشکی، شامل رشته‌های مختلفی است که عبارتند از: دکترای پیوسته بیوتکنولوژی، دامپزشکی، دندانپزشکی، آموزش ابتدایی، آموزش زیست شناسی، آموزش کودکان استثنایی، اتاق عمل، اعضای مصنوعی، بهداشت مواد غذایی،‌ بهداشت و بازرسی گوشت، بینایی سنجی، پرستاری، تکنولوژی پرتوشناسی،‌تکنولوژی پرتودرمانی، روانشناسی، زیست شناسی (جانوری، دریا، سلولی و مولکولی، گیاهی، زیست فناوری) شنوایی شناسی، علوم آزمایشگاهی، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، علوم تربیتی، علوم تغذیه، علوم و صنایع غذایی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، مامایی، گفتاردرمانی، میکروبیولوژی و هوشبری.

فیلم مجموعه آموزش دروس متوسطه اول و دوم – از درس تا کنکور در فرادرس

کلیک کنید

ضرایب دروس، در زیرگروه ۱ علوم تجربی، در طی سال‌های اخیر، مطابق با جدول زیر بوده است.

همانطور که از این جدول و عناوین رشته‌های دیگر زیرگروه ۱ پیداست، شالوده این زیرگروه بر درس‌های شیمی و زیست استوار است. بنابراین برای قبولی در هریک از رشته‌های این زیرگروه، کسب نمره تراز بالا در درس‌های زیست و شیمی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و درس‌های ریاضی و فیزیک، در اولویت‌های بعدی قرار دارند.

از طرفی، بر خلاف دیگر زیرگروه‌های گروه آزمایشی تجربی، که زمین شناسی، برای آن‌ها، دست کم، ضریب یک تخصصی گرفته است، در زیرگروه ۱، نمره تراز این درس با ضریب صفر،‌ محاسبه می‌شود و در امتیاز نهایی داوطلبان، هیچ تاثیری ندارد.

نوع گزینش رشته پزشکی دوره روزانه، به صورت بومی ناحیه‌ای است. یعنی ۶۰ درصد داوطلب‌های سهمیه مناطق، از بین افراد بومی همان ناحیه و ۴۰ درصد از بین غیربومی‌ها انتخاب می‌شوند.

در چند سال اخیر، علاوه بر نمره داوطلبان در آزمون سراسری، معدل آن‌ها در پایه‌های تحصیلی متوسطه نیز، در امتیاز نهایی آن‌ها لحاظ می‌شود. در زیرگروه یک، برای دانش‌آموزان نظام جدید آموزشی (نظام ۳-۳-۶)، سوابق تحصیلی و معدل دیپلم، مطابق جدول زیر، در نمره نهایی آزمون، لحاظ می‌شود.

همانطورکه می‌دانید، درس‌های عمومی، برای همه گروه‌ها با ضریب یک، در فرمول محاسبه امتیاز نهایی، لحاظ می‌شوند. اما اگر نوع دیپلم داوطلب، با گروه آزمایشی او متفاوت باشد، تنها نمره آن دسته از درس‌های تخصصی، در این فرمول، اعمال می‌شوند که با زیرگروه آزمایشی داوطلب، تناسب داشته باشند. میزان این تاثیر، حداکثر ۳۰ درصد است.

گرایش‌های رشته پزشکی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

تمام متخصص‌های پزشکی یک هدف مشترک دارند و آن کمک به بیماران برای سالم ماندن یا بهبود بیماری و اختلال است. اما هر کدام دارای مهارت‌ها و شایستگی‌های بسیار خاصی هستند که آن‌ها را به عضوی جدایی‌ناپذیر از رشته پزشکی تبدیل می‌کند. در ادامه، گرایش‌های رشته پزشکی و هر تخصص و تخصص‌های فرعی زیرمجموعه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

• بیهوشی

متخصص بیهوشی، پزشک متخصصی است که در مدیریت درد، بیهوشی‌های جراحی، انواع بی‌حسی‌ها و مراقبت‌های ویژه مهارت دارد. او ارزیابی‌های قبل از عمل و درمان بیماران در شرایط خاص را نیز بر عهده دارد. برخی از این ارزیابی‌ها،‌ در ادامه معرفی شده است.

• مدیریت دردهای مزمن
• احیای قلبی و ریوی
  • (+) آموزش کمک‌های اولیه و امداد و نجات
• مدیریت و درمان بیماران بسیار بدحال یا آسیب‌دیده در بخش مراقبت‌های ویژه

طول دوره تخصص بیهوشی ۴ سال است و فلوشیپ‌های آن عبارتند از:

• بیهوشی قلب
• درد در بیهوشی
• بیهوشی پیوند اعضای داخل شکم
• بیهوشی کودکان
• بیهوشی مغز و اعصاب
• طب تسکینی

با توجه به اینکه در هر نوع عمل جراحی، متخصص بیهوشی و دستیار او باید حضور داشته باشند، می‌توان گفت نیاز به این شغل تقریبا دائمی است. از آنجا که تکنولوژی در این حوزه به سرعت در حال گسترش است، داروها، دستگاه‌ها و تجهیزات جدیدی در حوزه بیهوشی به بازار ارائه می‌شود که هر روز استرس و ریسک این شغل را پایین‌تر آورده و ایمنی آن را بالاتر می‌برد. به طور کلی، متخصصان بیهوشی درآمدهای متفاوتی از متوسط تا عالی دارند.

• پوست

رشته تخصصی بیماری‌های پوست شاخه‌ای بالینی از علوم پزشکی است که به اختلالات و بیماری‌های پوست، مخاط، مو و ناخن‌ها و تعدادی از بیماری‌های آمیزشی می‌پردازد. متخصصین پوست با طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و ضایعات پوستی شامل آکنه، زگیل، درماتوزهای التهابی، کانسرهای پوست، بیماری‌های اتوایمیون، درماتوزهای شغلی و درماتیت‌های تماسی، سر و کار دارند. روش‌های درمانی در این رشته از اقدامات جراحی (از قبیل برداشتن ضایعات، اسکلروتراپی، جراحی لیزری، لیپوساکشن، کاشت مو و درمان‌های تقویت بافت) تا اقدامات مراقبتی از پوست سالم، پیشگیری از بیماری‌های پوستی و درمان پیری پوست متفاوت است.

طول دوره تخصص پوست، ۴ سال و تنها فلوشیپ آن در حال حاضر، آسیب‌شناسی پوستی (درماتوپاتولوژی) است.

به دلیل توجه زیاد مردم به زیبایی پوست و مو و انجام عمل‌های زیبایی، متخصصین پوست از درآمد بسیار خوبی برخوردارند. هرچند در سال‌های اخیر، عده زیادی از دانش‌آموختگان رشته‌های دیگر نیز با انگیزه کسب درآمد، وارد این رشته شده‌اند و پس از گذراندن دوره‌های کوتاه ۳ ماهه مراقبت از پوست، در بعضی از امور زیبایی، از قبیل تزریق بوتاکس، مشغول فعالیت هستند. این قبیل دخالت‌ها در این رشته، آینده شغلی آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اما از نظر اجتماعی، یک متخصص پوست، همواره از موقعیت خاص و مطلوبی برخوردار است.

هشدار: مشاهده این عکس ممکن است آزاردهنده باشد.

فهمیدم، می‌خواهم ببینم

• رادیولوژی

رشته رادیولوژی، یک رشته تخصص بالینی است که دربرگیرنده مجموعه‌ای از روش‌های تصویربرداری تشخیصی و مداخله‌ای پزشکی یا تفسیر آن‌هاست. ابزارهای کلی یک رادیولوژیست عبارتند از: اشعه ایکس، امواج فراصوت، امواج الکترومغناطیسی و سایر انواع انرژی‌های تشعشعی.

طول این دوره تخصص، ۴ سال است و از بین فلوشیپ‌های آن، می‌توان به رادیولوژی زنان و رادیولوژی مداخله‌ای،‌ اشاره کرد. دانش‌ رادیولوژی تشخیصی، در سال‌های اخیر بسرعت پیشرفت کرده و امکانات تشخیص پزشکی را به طور غیرقابل تصوری ارتقا داده است. همچنین رادیولوژی مداخله‌ای، در تشخیص و درمان بیماران، اندیکاسیون‌های بسیاری پیدا کرده است که هر روز در حال پیشرفت و توسعه هستند.

در ایران، این رشته همچنان بازار کار مناسبی دارد و از رشته‌های پردرآمد پزشکی محسوب می‌شود. با این حال، افزایش ظرفیت پذیرش رزیدنتی و ورود برخی رشته‌های دیگر (به‌ویژه در حوزه سونوگرافی) باعث ایجاد نگرانی‌هایی نسبت به آینده این حرفه شده است.

• طب اورژانس

طب اورژانس، یک تخصص بالینی است که به ارزیابی، احیاء، تثبیت، تشخیص و مراقبت از بیماران اورژانس می‌پردازد. این رشته با سرعت بالا، فشار کاری زیاد و تنوع گسترده، نیازمند دانش بالینی و علوم پایه قوی و همچنین مهارت‌های تشخیص، تصمیم‌گیری و درمان سریع است.

همچنین، مدیریت بخش اورژانس و حوادث غیرمترقبه، از دیگر وظایف پزشک اورژانس، به شمار می‌رود. متخصص این رشته، همچنین باید بتواند به عنوان عضوی مؤثر از تیم پزشکی با متخصصان رشته‌های دیگر و نیز نظام اورژانس پیش بیمارستانی، همکاری کند.

طول دوره آموزش در این رشته ۳۶ ماه است.از نکات منفی این رشته می‌توان به استرس بالا، شیفت‌های شبانه متعدد، عدم امکان مطب‌داری و برخوردهای چالش‌برانگیز با بیماران مضطرب اشاره کرد. اما با توجه به نوپا بودن این رشته و نیاز همه بیمارستان‌ها به متخصص طب اورژانس، به نظر می‌رسد متخصصین این رشته، آینده شغلی خوبی داشته باشند. بازار کار این رشته حتی در شهرهای بزرگ نیز هنوز اشباع نشده است و جزو معدود رشته‌ها از این منظر، محسوب می‌شود.

• جراحی عمومی

 رشته جراحی عمومی، شاخه‌ای از علوم پزشکی است که به درمان بیماری‌های قسمت‌های مختلف بدن انسان، با تکیه بر استفاده از روش‌های جراحی می‌پردازد. حوزه فعالیت این رشته شامل تروماها، بیماری‌های دستگاه گوارش، شکم، گردن، غدد درون‌ریز، عروق محیطی، نسوج نرم و پستان است. طول دوره جراحی عمومی «چهار سال» است و برخی از مهم‌ترین فلوشیپ‌های آن عبارتند از:

• جراحی عروق
• جراحی درون بین (لاپاراسکوپی)
• جراحی گوارش تحتانی (کولورکتال)
• جراحی سرطان

تا کنون اقدام جامعی در خصوص بررسی تعداد متخصصین مورد نیاز، صورت نگرفته است. اما گفته‌ها حاکی از آن است که با توجه به تخصصی و فوق تخصصی شدن جراحی، وضعیت جراحان عمومی، مانند گذشته نیست. به طوری که نبودن امنیت شغلی و مسائل مالی، جز مشکلاتی است که جراحان، معمولا از آن نام می‌برند.

هشدار: مشاهده این عکس ممکن است آزاردهنده باشد.

فهمیدم، می‌خواهم ببینم

• داخلی

بیماری‌های داخلی، یک رشته تخصصی بالینی پزشکی است که دانش آموختگان آن با کسب دانش، مهارت، نگرش و رفتارهای لازم، در جهت پیشگیری، ارزیابی، تشخیص، مراقبت، درمان و پیگیری بیماری‌های داخلی اقدام می‌کنند. طول این دوره تخصص،‌ چهار سال است و برخی از مهم‌ترین فوق‌تخصص‌های وابسته به آن شامل موارد زیر می‌شود

• بیماری‌های غدد درون‌ریز
• بیماری‌های گوارشی
• بیماری‌های کلیه
• بیماری‌های مفاصل و بافت همبند
• بیماری‌های خون و انکولـوژی
• بیماری‌هـای ریه
• بیماری‌های قلب و عروق

 با گسترش رشته‌های فوق تخصصی و نبود یک سیستم ارجاع موثر در نظام بهداشتی درمانی کشور، جایگاه متخصصان داخلی عمومی با چالش‌هایی مواجه شده است. به همین دلیل، آینده شغلی متخصصان داخلی در شهرهای بزرگ چندان مطلوب نیست. با این حال، فوق‌تخصص‌های این رشته همچنان تقاضای بالایی دارند.

هشدار: مشاهده این عکس ممکن است آزاردهنده باشد.

فهمیدم، می‌خواهم ببینم

• نورولوژی

بیماری‌های مغز و اعصاب، یک رشته تخصصی بالینی پزشکی است که به بیماری‌های سیستم عصبی، شامل اختلالات مغز، نخاع، اعصاب محیطی و همچنین عضلات می‌پردازد. بخش زیادی از کار یک نورولوژیست، مشاوره است، اما می‌تواند به عنوان پزشک اولیه بیمار نیز باشد. مهم‌ترین فلوشیپ‌های این رشته عبارتند از:

• پزشکی خواب
• مالتیپل اسکلروز (MS)

با توجه به نیاز موجود و بازار کار فعلی این رشته، به نظر می‌رسد در آینده، همچنان فرصت‌های شغلی خوبی در انتظار این متخصصین باشد.

• جراحی مغز و اعصاب

رشته جراحی مغز و اعصاب، یک شاخه تخصصی بالینی از علوم پزشکی است که فراگیرندگان آن، در زمینه‌های مربوط به مشکلات سیستم عصبی مرکزی، محیطی، سیستم عصبی خودکار، جمجمه، ستون فقرات و سایر ساختارهای حمایت کننده آن، به مطالعه می‌پردازند و در جهت تشخیص، درمان جراحی، غیر جراحی، مراقبت و بازتوانی انواع بیماری‌های مربوط به آن‌ها اقدام می‌کنند.

هشدار: مشاهده این عکس ممکن است آزاردهنده باشد.

فهمیدم، می‌خواهم ببینم

طول آموزش در این دوره ۵ سال است. این رشته، دربرگیرنده یکی از سخت‌ترین دوره‌های رزیدنتی است و فلوشیپ‌های آن عبارتند از:

• فلوشیپ جراحی قاعده جمجمه
• فلوشیپ استریوتاکسی و فانکشنال
• فلوشیپ رادیولوژی مداخله‌ای (اینترونشن)
• فلوشیپ اطفال
• فلوشیپ ستون فقرات
• فلوشیپ جراحی عروق

جراحی مغز و اعصاب، جز رشته‌های پردرآمد پزشکی و البته سخت به حساب می‌آید. در خصوص وضعیت استخدام این جراحان، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. اما طبق برخی گفته‌های غیر رسمی، به نظر می‌رسد تعداد جراحان، مخصوصا در شهرهای بزرگ، به نسبت بیماران موجود، در حد استاندارد جهانی است. در اکثر شهرهای کوچک، جراح متبحر و متخصص یا وجود ندارد یا بسیار کم است. بنابراین در کنار برخی از سختی‌های زندگی در این شهرها، فرصت شغلی زیادی در این مناطق برای آن‌ها وجود دارد.

• زنان و زایمان

رشته زنان و زایمان، یک رشته تخصصی بالینی است که به پیشگیری، تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌های زنان می‌پردازد. این رشته، ترکیب دو حیطه تخصصی است. این دو حیطه شامل Obstetrics است که بر مراقبت از زنان قبل، حین و پس از زایمان تمرکز دارد، و Gynecology که به تشخیص و درمان بیماری‌های دستگاه تولیدمثل و پستان می‌پردازد. طول آموزش در این دوره ۴ سال است. در ایران، این رشته فقط ورودی خانم می‌گیرد. فلوشیپ‌های این دوره عبارتند از:

• انکولوژی زنان
• نازایی و ناباروری
• پریناتولوژی
• اختلالات کف لگن در زنان
• لاپاراسکوپی (جراحی درون‌بین زنان)

با توجه به افزایش نرخ موالید و رشد جمعیت در سال‌های اخیر، نیاز به متخصصان زنان و زایمان روزبه‌روز بیشتر می‌شود و فرصت‌های شغلی این رشته در حال حاضر بسیار مطلوب است. همچنین، رشته‌های دندان‌پزشکی، داروسازی، پرستاری، مامایی، علوم آزمایشگاهی، بهداشت عمومی، فیزیوتراپی، اتاق عمل و هوشبری از رشته‌های مرتبط با رشته پزشکی هستند که در دانشگاه‌های ایران ارائه شده و هر یک گرایش‌های مربوط به خود را دارند.

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته پزشکی چه هستند؟

همانطور که گفتیم، دوره آموزش دکترای پزشکی، در مجموع، هفت سال است. این دوره، شامل ۲۹۰ واحد درسی است و به چهار مرحله مجزا تقسیم می‌شود:

• علوم پایه. در این مرحله، دانشجو با ساختمان بدن انسان و اعمال فیزیولوژیک او و همچنین، عوامل زیستی بیماریزا و مکانیسم دفاعی بدن در برابر آن‌ها و اصول مسائل بهداشتی، آشنا می‌شود. طول این دوره، ۲ سال است و طی آن، ‌دانشجو موظف به گذراندن ۹۱ واحد نظری و عملی است که مهمترین درس‌های تخصصی آن در ادامه آورده شده است. لازم به ذکر است اگر به منابع جامع برای یادگیری دروس تخصصصی پزشکی نیاز دارید، می‌توانید از مجموعه آموزش علوم زیستی و پزشکی فرادرس استفاده کنید.

فیلم مجموعه آموزش زیست شناسی – از دروس دانشگاهی تا کاربردی

کلیک کنید

• • (+) آناتومی تنه
  • (+) روان‌شناسی
  • (+) بیوشیمی
  • فیزیک پزشکی
  • آنااتومی اندام
  • (+) بافت شناسی
  • بهداشت
  • (+) آناتومی سر و گردن
  • (+) ژنتیک
  • (+) جنین‌شناسی
  • (+) فیزیولوژی
  • (+) باکتری‌شناسی
  • (+)‌ انگل شناسی
  • (+)ویروس‌شناسی
  • (+) پاتولوژی
  • (+) ایمونولوژی

حسن ختام این بخش، شرکت در آزمون جامع است که دوبار در سال برگزار می‌شود. هر دانشجو، به شرط گذراندن تمام واحدهای درسی، حداکثر ۳ بار فرصت شرکت در این آزمون را دارد. دانشجویانی که دست‌کم به ۵۰ درصد پرسش‌ها پاسخ صحیح دهند، وارد مرحله بعدی تحصیل می‌شوند. در صورت عدم موفقیت، دانشجو باید به دلخواه خود به یکی از رشته‌های مقاطع کاردانی یا کارشناسی تغییر رشته دهد.

هشدار: مشاهده این عکس ممکن است آزاردهنده باشد.

فهمیدم، می‌خواهم ببینم

• نشانه شناسی و فیزیوپاتولوژی. طول این دوره، یک سال و مشتمل بر ۳۰ واحد تئوری و عملی است. هدف از آموزش در این مرحله، عرضه مباحثی است که بتواند ضمن دادن آگاهی از مبانی فیزیولوژیک، دانشجو را با ساز و کار بیماری‌ها و عوامل موثر در آن‌ها و همچنین، نمودها و نشانه‌های بیماری‌ها آشنا کند.
  مهمترین دروس این دوره عبارتند از:

فیلم مجموعه آموزش علوم پزشکی – از دروس دانشگاهی تا کاربردی

کلیک کنید

• • بیماری‌های قلب و عروق
  • بیماری‌های غدد
  • بیماری‌های تنفسی
  • پاتولوژی اختصاصی
  • نشانه‌شناسی پزشکی
  • بیماری‌های گوارشی
  • بیماری‌های خون
  • بیماری‌های روماتیسمی
  • بیماری‌های کلیه
  • فارماکولوژی
  • کارموزی بهداشت
  • کارگاه مهارت‌های بالینی

پس از پایان این دوره مهم، دانشجویانی که موفق به کسب نمره قبولی در تمام واحدها شده باشند، وارد مقطع کاراموزی می‌شوند.

• کاراموزی بالینی. این مقطع،‌ که شامل حدود ۹۵ واحد نظری و عملی است، بین ۲۰ تا ۲۲ ماه، طول می‌کشد و هدف از آن، کسب توانایی تشخیص بیماری‌ها از دیدگاه بالینی و آزمایشگاهی و همچنین به دست آوردن توانایی‌های لازم در به کار بردن اندیشه و استقلال و نتیجه‌گیری سریع است. این مقطع، شامل دو بخش مجزا است که یکی بر بالین بیماران بستری در بخش‌های بیمارستانی و دیگری در درمانگاه‌ها انجام می‌شود. به این ترتیب، علاوه بر گذراندن دروس دانشگاهی، دانشجو در این مقطع، نحوه برخورد صحیح با بیمار را نیز فرا می‌گیرد.
  مهمترین درس‌های مقطع کاراموزی پزشکی عمومی عبارتند از: اخلاق پزشکی، پزشکی قانونی، کاراموزی در بخش‌های جراحی (عمومی، بیهوشی،‌ ارتوپدی، اورولوژی)، اطفال، داخلی، داخلی قلب، عفونی، اعصاب، زنان، رادیولوژی، چشم، گوش و حلق و بینی، پوست، روانپزشکی.

پس از گذراندن این دوره،‌ مرحله کارورزی آغاز می‌شود که شرط ورود به آن، کسب قبولی در کارموزی کلیه بخش‌ها و درس‌های مرحله قبل و موفقیت در آزمون پیش کارورزی است. در این مورد هم، مانند آزمون جامع، شرط قبولی، کسب حداقل ٪۵۰ نمره کل آزمون است و هر دانشجو می‌تواند، حداکثر سه بار در این آزمون،‌ شرکت کند و در صورت عدم قبولی، به یکی از رشته‌های مقاطع پایین‌تر، تغییر رشته دهد.

• کارورزی. این دوره، آخرین مقطع از دوره شش ساله دکتری عمومی و شامل ۶۸ واحد عملی و کشیک‌های شبانه است که در مدت ۱۸ ماه، ارائه می‌شوند. عمده مباحث این مقطع،‌ عبارتند از: کارورزی در بخش‌های اطفال، داخلی CCU، جراحی (عمومی، بیهوشی،‌ ارتوپدی، اورولوژی)، داخلی و عفونی.
  جلسه دفاع از پایان نامه ۶ واحدی، پایان این دوره آموزشی ۶ ساله خواهد بود.

فارغ التحصیل رشته پزشکی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

بسیاری از دانش‌آموختگان این رشته تحصیلی،‌ ترجیح می‌دهند در مطب خصوصی خودشان کار کنند. عده کمی از آن‌ها در واحدهای تحقیقاتی یا بخش‌های اجرایی و اداری، جذب می‌شوند، یا بعد از دریافت مدرک تخصص،‌ به همراه متخصصان دیگر، آزمایشگاه‌های تشخیصی تاسیس می‌کنند.

جالب است بدانید، تنها موقعیت شغلی مناسب برای یک پزشک، «مطب‌داری» نیست. بلکه در بسیاری از مشاغل دیگر نیز، وجود یک پزشک با تجربه و آگاه، پیش‌بینی شده است. انواع آزمایشگاه تشخیص پزشکی، پاتوبیولوژی و سیتوژنتیک، تنها یک نمونه از این مشاغل است. همچنین، پزشک می‌تواند، به شرط گذراندن دوره‌های مرتبط، یک مرکز مشاوره ژنتیک تاسیس کند و به مشاوره در این حوزه بپردازد.

شاید بتوان گفت،‌ یکی از رویاهای هر دانشجوی پزشکی، تاسیس مطب خصوصی است. اما همین رویا، در سال‌های اخیر،‌ موجب رشد بی‌رویه متقاضیان این رشته و از سوی دیگر، کم‌رونق شدن بازار کار طیف گسترده‌ای از دانش‌آموختگان آن، به ویژه در مقطع پزشکی عمومی شده است.

بازار کار رشته پزشکی به چه صورت است؟

در بخش‌های پیش، بازار کار هریک از تخصص‌های پزشکی را بررسی کردیم. در این بخش، به مروری کلی درباره وضعیت درامدی و امنیت شغلی پزشکان عمومی می‌پردازیم. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، به ازای هر هزار نفر جمعیت، یک پزشک کافی است (یعنی نسبت ۱۰۰۰ به ۱). پس طبق استاندارد جهانی، اگر جمعیت ایران را حدود ۸۰ میلیون نفر، فرض کنیم، وجود ۸۰ هزار پزشک، برای انجام خدمات تشخیصی و بالینی، کافیست. این در حالی است که طبق اعلام رسمی دولت در سال ۱۳۹۸، تعداد پزشکان عمومی، متخصص و فوق تخصص در ایران از مرز ۸۵ هزار، ۴۱ هزار و ۳۴۰۰ نفر گذشته بود.

از سوی دیگر،‌ این روزها، بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند حتی برای بیماری‌های ساده‌ای مثل سرماخوردگی فصلی نیز به پزشکان متخصص و فوق تخصص، مراجعه کنند. روند فزاینده این قبیل مراجعات،‌ از یک سو باعث بی‌رونق شدن بازار پزشکان عمومی و از سوی دیگر، موجب بی‌انگیزگی پزشکان متخصص می‌شود.

متاسفانه مانند برخی از مشاغل دیگر، اطلاع دقیقی از درآمد پزشکان، در دست نیست اما می‌توان حدس زد که این گروه، متناسب با سطح تحصیلات، نوع و میزان تخصص، سابقه کاری و مهارت‌های فردی خود، درآمدهای متفاوتی داشته باشند.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند.

در مجموع، آنچه روشن است، این است که جامعه پزشکان، همراه با اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، مدیران عالی‌رتبه کشوری و لشگری و بخشی از صنعتگران، در یکی از دو دهک بالای درآمدی قرار دارند.

امکان ادامه تحصیل در رشته پزشکی در داخل ایران چگونه است؟

ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی، برای رشته پزشکی، در سال ۱۳۹۸، در جدول زیر آمده است.

همانطور که از این جدول پیداست، ظرفیت پذیرش این رشته در سال‌های اخیر، به شدت افزایش یافته است و با وجود رقابت جدی داوطلبان، می‌توان گفت هریک از آن‌ها از شانس خوبی برای پذیرفته شدن در این رشته پرطرفدار برخوردار است. علاوه بر این، گرایش‌های متعددی نیز در مقطع تخصص (PhD) در رشته پزشکی، ایجاد شده است و هر ساله به تعداد گرایش‌ها، دانشگاه‌های پذیرنده و ظرفیت پذیرش آن‌ها افزوده می‌شود.

جالب است بدانید در بین دانشگاه‌های مطرح پذیرنده رشته پزشکی، در جهان، در سال ۲۰۱۹، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و شیراز، به ترتیب،‌ در گروه رتبه‌های بین ۳۰۱ تا ۳۵۰ و بین ۴۵۱ تا ۵۰۰ جای داشته‌اند.

امکان ادامه تحصیل در رشته پزشکی در خارج از کشور به چه صورت است؟

دانشگاه‌های برتر دنیا در رشته پزشکی عبارتند از:

• هاروارد (آمریکا)
• آکسفورد (انگلیس)
• کمریج (انگلیس)
• استنفورد (آمریکا)
• جان‌هاپکینز (آمریکا)
• انستیتو کارولینسکا (سوئد)
• دانشگاه کالیفرنیا (UCLA، آمریکا)
• دانشگاه یِل (آمریکا)
• UCL (انگلیس)

همانطور که از این فهرست، پیداست، بهترین کشورها برای ادامه تحصیل در رشته پزشکی، عبارتند از آمریکا، ‌انگلیس و سوئد. تقریبا در همه کشورها،‌ پزشکی، شغلی پردرآمد محسوب می‌شود و با تحصیل در این رشته دانشگاهی، حتی می‌توانید در برخی از کشورها اقامت بگیرید.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

در این میان، کشورهای اسکاندیناوی، ویزای مخصوص پزشکان دارند و همچنین، معادل‌سازی واحدها و نمره‌ها، در این کشورها روند راحت‌تری را نسبت به کشورهای انگلیسی زبان نظیر انگلیس، کانادا، استرالیا طی می‌کند. به همین دلیل، کشورهای این حوزه می‌توانند گزینه مناسبی برای ادامه تحصیل در یکی از تخصص‌های رشته پزشکی باشند. توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید.

فیلم مجموعه آموزش زبان انگلیسی – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

دروس دانشگاهی رشته پزشکی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

همانطور که در بخش‌های پیش، گفتیم، دوره پزشکی عمومی،‌ شامل درس‌های متنوعی است که در قالب واحدهای تئوری و عملی، ارائه می‌شوند. علاوه بر این، حضور در مراکز بالینی و خدماتی، انجام شیفت‌های مکرر شبانه، خدمت در مناطق محروم و کارورزی در بخش‌های پر استرس، مثل اورژانس، همه و همه، نهال ترد و شکننده «دانش‌آموز» را به شاخه برومند «اینترن پزشکی» و خیلی زود، به درخت تنومند یک «پزشک» با تجربه تبدیل خواهد کرد.

آنچه در این میان،‌ اهمیت دارد، این است که هرچند، مطالب ارائه شده در دانشگاه‌ها، منطبق با علم و فناوری روز دنیا هستند، اما ماندن در مسیر پیشرفت، کافی نیستند. یک پزشک، باید همواره اطلاعات خود را به‌روز نگه دارد و همیشه تشنه یادگیری مطالب و تکنیک‌های جدید باشد. شرکت در انواع کارگاه‌ها، همایش‌ها و سمینارها، نقش بسزایی در این امر دارند.