نیمه هادی ها – معرفی جامع ساختار و انواع – ساده و رایگان

در آموزش‌های پیشین مجله فرادرس، با مواد رسانا و نارسانا آشنا شدیم. نیمه هادی ها موادی هستند که رسانایی آن‌ها چیزی بین رسانایی هادی‌ها (اغلب فلزات) و غیرهادی‌ها یا عایق‌ها (مانند سرامیک‌ها) است. نیمه هادی ها می‌توانند ترکیباتی مانند گالیم آرسنید یا عناصر خالص مانند ژرمانیوم یا سیلیکون باشند. نظریه‌ها، خصوصیات و رویکرد ریاضی حاکم بر نیمه هادی ها در فیزیک شرح داده می‌شود. در این مطلب با این موارد آشنا می‌شویم.

نمونه‌هایی از نیمه هادی ها

گالیم آرسنید، ژرمانیوم و سیلیسیم از نیمه‌هادی‌های متداولی هستند که از آن‌ها استفاده می‌شود. برای مثال، سیلیسیم در ساخت مدارهای الکترونیکی و گالیم آرسنید در سلول‌های خورشیدی، دیودهای لیزر و... به کار می‌روند.

حفره و الکترون در نیمه هادی ها

حفره‌ها و الکترون‌ها انواع حامل‌های بار هستند که گذر جریان در نیمه هادی ها را ممکن می‌کنند. حفره‌ها (الکترون‌های ظرفیت) حامل بار الکتریکی مثبت هستند، در حالی که الکترون‌ها ذراتی با بار منفی‌اند. الکترون‌ها و حفره‌ها هر دو از نظر اندازه برابر، اما از نظر قطبیت مخالف هستند.

حرکت الکترون‌ها و حفره‌ها

در یک نیمه‌هادی‌، تحرک الکترون‌ها از حفره‌ها بیشتر است. این عمدتاً به دلیل ساختارهای مختلف باند و ساز و کارهای پراکندگی آن‌ها است.

الکترون‌ها در باند هدایت حرکت می‌کنند در حالی که حرکت حفره‌ها در باند ظرفیت است. هنگامی که یک میدان الکتریکی اعمال می‌شود، حفره‌ها به دلیل تحرک محدودی که دارند، نمی‌توانند مانند الکترون آزادانه حرکت کنند. جابه‌جایی الکترون‌ها از لایه‌های داخلی آن‌ها به لایه‌های بالاتر منجر به ایجاد حفره‌هایی در نیمه هادی ها می‌شود. از آنجا که حفره‌ها از طریق هسته در معرض نیروی اتمی بیشتری نسبت به الکترون هستند، تحرک کمتری دارند.

تحرک ذرات در یک نیمه‌هادی بیشتر است، اگر:

• جرم موثر ذرات کمتر باشد.
• زمان بین رخدادهای پراکندگی بیشتر باشد.

برای سیلیکون ذاتی در 300 کلوین، تحرک الکترون‌ها 1500cm²(V.s)^-1 و تحرک حفره‌ها 475cm²(V.s)^-1 است.

مدل پیوند الکترون‌ها در سیلیکون با ظرفیت 4 در زیر نشان داده شده است. در اینجا، وقتی یکی از الکترون‌های آزاد (نقاط آبی) از موقعیت شبکه خارج می‌شود، یک حفره ایجاد می‌کند (نقاط خاکستری). این حفره ایجادشده، بار مخالف الکترون را می‌گیرد و می‌توان آن را به عنوان حامل‌ بار مثبت در شبکه در نظر گرفت.

نظریه نوار نیمه هادی ها

معرفی نظریه نوار در طی انقلاب کوانتومی در علم اتفاق افتاد. والتر هیتلر و فریتز لندن نوارهای انرژی را کشف کردند.

می‌دانیم که الکترون‌های یک اتم در سطوح مختلف انرژی وجود دارند. وقتی می‌خواهیم شبکه‌ای از ماده جامد را با N اتم تشکیل دهیم، پس هر سطح از یک اتم باید به سطح N در ماده جامد تقسیم شود. این تقسیم سطح انرژی کاملاً بسته‌بندی شده نوارهای انرژی را تشکیل می‌دهد. شکاف بین نوارهای مجاور نشان‌دهنده طیفی از انرژی فاقد الکترون هستند که نوار ممنوعه نامیده می‌‌شود.

نوار هدایت و نوار ظرفیت در نیمه هادی ها

در این بخش با نوار هدایت و نوار ظرفیت در نیمه هادی ها آشنا می‌شویم.

نوار ظرفیت

نوار انرژی سطوح انرژی الکترون‌های ظرفیت به عنوان نوار ظرفیت شناخته می‌شود. این نوار بالاترین نوار انرژی است. در مقایسه با عایق‌ها، نوار ممنوعه در نیمه هادی ها کوچک‌تر است. این امر موجب می‌شود الکترون‌های نوار ظرفیت با دریافت هرگونه انرژی خارجی به نوار هدایت بپرند.

نوار هدایت

این نوار پایین‌ترین نوار است که شامل سطوح انرژی حامل‌های بار مثبت (حفره‌ها) یا منفی (الکترون‌های آزاد) است. نوار هدایت دارای الکترون‌های رسانا و در نتیجه جریان است. باند هدایت دارای سطح انرژی بالایی است و به طور کلی خالی است. نوار هدایت در نیمه هادی ها الکترون‌ها را از نوار ظرفیت می‌پذیرد.

تراز فِرمی در نیمه هادی ها چیست؟

تراز فِرمی (با EF مشخص می‌شود) بین نوارهای ظرفیت و هدایت وجود دارد. این سطح بالاترین میزان اشغال اوربیتال مولکولی در صفر مطلق است. در این حالت، حامل‌های بار حالات کوانتومی خاص خود را دارند و به طور کلی با یکدیگر تعامل ندارند. هنگامی که دما از صفر مطلق بالا می‌رود، این حامل‌های بار شروع به اشغال حالت‌های بالاتر از تراز فرمی می‌کنند.

در یک نیمه‌هادی از نوع p، تراکم حالت‌های پر نشده افزایش می‌یابد. بنابراین، الکترون‌های بیشتری را در سطح انرژی پایین‌تر جای می‌گیرند. با این حال، در یک نیمه‌هادی نوع n، چگالی حالت‌ها افزایش می‌یابد، بنابراین الکترون‌های بیشتری را در سطح انرژی بالاتر جای می‌دهد.

مشخصات نیمه هادی ها

نیمه هادی ها می‌توانند در شرایط خاصی برق را انتقال دهند. این خاصیت منحصر به فرد، آن‌ها را به موادی عالی برای هدایت الکتریسیته به صورت کنترل شده تبدیل می‌کند.

برخلاف هادی‌ها، حامل‌های بار در نیمه هادی ها فقط به دلیل انرژی خارجی (تحریک حرارتی) به وجود می‌آیند. این امر باعث می‌شود تعداد مشخصی از الکترون‌های ظرفیت از شکاف انرژی عبور کرده و به درون نوار هدایت بروند و مقدار مساوی از حالت‌های انرژی اشغال‌نشده، یعنی حفره‌ها، را بر جای بگذارند. رسانایی ناشی از الکترون‌ها و حفره‌ها به اندازه یکسانی مهم است. مشخصات نیمه هادی ها به صورت زیر است:

• مقاومت ویژه: ^5-10 تا 10⁶ اهم-متر
• رسانایی: 10⁵ تا ^6-10 مهو بر متر
• ضریب مقاومت دما: منفی
• عبور جریان: بسته به الکترون و حفره

چرا مقاومت نیمه هادی ها با دما کاهش می‌یابد؟

تفاوت مقاومت بین هادی‌ها و نیمه هادی ها به دلیل تفاوت آن‌ها در تراکم حامل بار است. مقاومت نیمه هادی ها با دما کاهش می‌یابد، زیرا تعداد حامل‌های بار با افزایش دما به سرعت افزایش می‌یابد؛ یعنی ضریب دمای منفی.

برخی از خصوصیات مهم نیمه هادی ها عبارتند از:

• نیمه‌هادی در صفر کلوین مانند یک عایق عمل می‌کند. با افزایش دما نیز به عنوان یک رسانا کار می‌کند.
• به دلیل خصوصیات الکتریکی استثنایی، نیمه هادی ها را می‌توان با آلاییدن (افزودن ناخالصی) اصلاح کرد و قطعات نیمه‌هادی را برای تبدیل انرژی، سوئیچ‌ کردن و تقویت‌کنندگی مناسب ساخت.
• تلفات برق کمتری دارند.
• اندازه نیمه هادی ها کوچک‌تر است و وزن کمتری دارند.
• مقاومت آن‌ها از هادی‌ها بیشتر، اما از غیرهادی‌ها کمتر است.
• مقاومت مواد نیمه‌هادی با افزایش دما کاهش می‌یابد و بالعکس.

انواع نیمه هادی ها

نیمه هادی ها را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

• نیمه‌هادی ذاتی (خالص)
• نیمه‌هادی غیرذاتی (دارای ناخالصی)

نیمه هادی ذاتی

نیمه‌هادی نوع ذاتی از مواد نیمه‌هادیِ از نظر شیمیایی بسیار خالص ساخته شده است. این نیمه‌هادی فقط از یک نوع عنصر تشکیل شده است.

ژرمانیوم (Ge) و سیلیکون (Si) متداول‌ترین انواع عناصر نیمه‌هادی ذاتی هستند. آن‌ها چهار الکترون ظرفیت دارند (چهارظرفیتی هستند) که با پیوند کووالانسی در دمای صفر مطلق به اتم متصل می‌شوند.

وقتی دما افزایش می‌یابد، در اثر برخورد، تعداد کمی الکترون محدود نشده هستند و می‌توانند آزادانه در شبکه حرکت کنند، بنابراین در موقعیت اصلی (حفره) خود غیبت ایجاد می‌شود. این الکترون‌ها و حفره‌های آزاد به هدایت الکتریسیته در نیمه‌هادی کمک می‌کنند. حامل‌های بار منفی و مثبت از نظر تعداد برابر هستند. انرژی حرارتی قادر به یونیزه کردن چند اتم در شبکه است و از این رو رسانایی آن‌ها کمتر است.

نیمه هادی غیرذاتی

با افزودن تعداد کمی از اتم‌های جایگزین مناسب به نام ناخالصی می‌توان رسانایی نیمه هادی ها را بسیار بهبود بخشید. به فرایند افزودن اتم‌های ناخالصی به نیمه‌هادی خالص آلاییدن یا دوپینگ گفته می‌شود. معمولاً فقط یک اتم در 10⁷ تا با یک اتم آلاییده در نیمه‌رسانای ناخالص‌شده جایگزین می‌شود. یک نیمه‌هادی غیرذاتی را می‌توان به صورت زیر طبقه‌بندی کرد:

• نیمه‌هادی نوع N
• نیمه‌هادی نوع P

نیمه هادی نوع n

هنگامی که یک نیمه‌هادی خالص (سیلیکون یا ژرمانیوم) توسط ناخالصی پنج ظرفیتی (P ،As ،Sb ،Bi) ناخالص شود، چهار الکترون از پنج الکترون با چهار الکترون Ge یا Si پیوند می‌خورند.

پنجمین الکترون دوپینگ آزاد می‌شود. بنابراین، اتم ناخالصی یک الکترون آزاد برای هدایت در شبکه می‌دهد و دهنده نامیده می‌شود. از آنجا که تعداد الکترون آزاد با افزودن ناخالصی افزایش می‌یابد، حامل‌های بار منفی نیز افزایش می‌یابند. از این رو به آن نیمه‌هادی نوع n گفته می‌شود.

کریستال به طور کلی خنثی است، اما اتم دهنده به یون مثبت بی‌حرکت تبدیل می‌شود. از آنجا که رسانایی به دلیل تعداد زیادی الکترون آزاد است، الکترون‌های نیمه‌هادی نوع n حامل‌های اکثریت هستند و حفره‌ها حامل‌های اقلیت.

نیمه هادی نوع p

هنگامی که یک نیمه‌هادی خالص با یک ناخالصی سه ظرفیتی ناخالص شود (B ،Al ،In ،Ga)، پس از آن، سه الکترون ظرفیت پیوند ناخالصی با سه الکترون از چهار الکترون نیمه‌هادی پیوند می‌خورند.

این امر باعث عدم وجود الکترون (حفره) در ناخالصی می‌شود. این اتم‌های ناخالصی که آماده پذیرش الکترون‌های پیوندی هستند «پذیرنده» نامیده می‌شوند.

با افزایش تعداد ناخالصی‌ها، حفره‌ها (حامل‌های بار مثبت) افزایش می‌یابند. از این رو به آن نیمه‌هادی نوع p گفته می‌شود.

کریستال در کل خنثی است، اما پذیرنده‌ها به یون منفی بی‌حرکت تبدیل می‌شوند. از آنجا که رسانایی به دلیل حفره‌های زیاد است، حفره‌های نیمه‌هادی نوع p حامل‌های اکثریت و الکترون‌ها حامل اقلیت هستند.

قطعه نیمه هادی چیست؟

قطعات نیمه‌هادی چیزی جز قطعاتی الکترونیکی نیستند که از خصوصیات الکترونیکی مواد نیمه‌رسانا مانند سیلیکون، ژرمانیم و آرسنید گالیم و همچنین نیمه‌هادی‌های آلی بهره می‌برند. قطعات نیمه‌هادی در بسیاری از کاربردها جای لوله‌های خلأ را گرفته‌اند. این قطعات از هدایت الکترونیکی در حالت جامد و در مقابل انتشار گرمایونی در خلأ زیاد بهره می‌برند. قطعات نیمه‌هادی هم برای قطعات گسسته و هم برای مدارهای مجتمع تولید می‌شوند که از چند تا میلیاردها قطعه ساخته شده و به هم پیوسته در یک لایه یا نیمه ویفر نیمه‌هادی ساخته شده‌اند.

رسانایی نیمه‌هادی را می‌توان توسط میدان الکتریکی یا مغناطیسی، در معرض نور یا گرما یا با تغییر شکل مکانیکی شبکه تک‌بلوری آلاییده کنترل کرد. بنابراین، نیمه هادی ها می‌توانند حسگرهای عالی بسازند. رسانایی جریان در یک نیمه‌هادی ناشی از حرکات الکترون و حفره است که در مجموع به عنوان حامل بار شناخته می‌شود. ناخالصی سیلیکون با افزودن مقدار کمی اتم ناخالصی انجام می‌شود و همچنین برای فسفر یا بور، تعداد الکترون‌ها یا حفره‌های داخل نیمه‌هادی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.

هنگامی که یک نیمه‌هادی آلاییده حاوی حفره‌های اضافه باشد، نیمه‌هادی «نوع p» (مثبت برای حفره‌ها) نامیده می‌شود و هنگامی که حاوی مقداری بیش از حد الکترون آزاد باشد، نیمه‌هادی «نوع n» (منفی برای الکترون‌ها) شناخته می‌شود. به پیوند تشکیل شده در جایی که نیمه‌هادی‌های نوع n و p از هم متصل می‌شوند پیوند p-n گفته می‌شود.

دیود

دیود نیمه‌هادی قطعه‌ای است که به طور معمول از یک اتصال p-n منفرد ساخته می‌شود. محل پیوند یک نیمه‌هادی نوع p و n یک ناحیه تخلیه را تشکیل می‌دهد که در آن هدایت جریان با کمبود حامل‌های بار متحرک است. هنگامی که قطعه بایاس مستقیم است، این ناحیه تخلیه کاهش می‌یابد و این امر منجر به رسانایی قابل توجهی می‌شود.

هنگامی که دیود بایاس معکوس است، جریان کمتری را می‌توان به دست آورد و ناحیه تخلیه را می‌توان گسترش داد. قرار گرفتن یک ‌نیمه‌هادی در معرض نور می تواند جفت حفره-الکترون ایجاد کند که باعث افزایش تعداد حامل‌های آزاد و در نتیجه رسانایی می‌شود. دیودهای بهینه‌شده برای استفاده از این پدیده به عنوان فوتودیود شناخته می‌شوند. از دیودهای نیمه‌رسانای مرکب نیز برای تولید دیودهای نوری، ساطع‌کننده نور و دیودهای لیزر استفاده می‌شود.

ترانزیستور

ترانزیستورهای پیوندی دوقطبی توسط دو پیوند p-n، در دو پیکربندی p-n-p یا n-p-n تشکیل می‌شوند. بیس، ناحیه بین پیوندها، به طور معمول بسیار باریک است. ناحیه‌های دیگر و پایانه‌های مربوط به آن‌ها به عنوان امیتر و کلکتور شناخته می‌شوند. جریان کوچکی که از طریق محل اتصال بین بیس و امیتر تزریق می‌شود، خصوصیات محل اتصال کلکتور بیس را تغییر می‌دهد، بنابراین می‌تواند جریان هدایت کننده را برقرار کند. حتی اگر بایاس باشد این یک جریان بزرگتر بین کلکتور و امیتر ایجاد می‌کند و توسط جریان بیس امیتر کنترل می‌شود.

نوع دیگری از ترانزیستور به نام ترانزیستور اثر میدان، با این اصل کار می‌کند که با وجود یک میدان الکتریکی رسانایی نیمه‌هادی می‌تواند کم یا زیاد شود. یک میدان الکتریکی می‌تواند تعداد الکترون‌ها و حفره‌های یک نیمه‌هادی را افزایش دهد، در نتیجه رسانایی آن تغییر می‌کند. میدان الكتریكی می‌تواند توسط یک پیوند pn با بایاس معكوس اعمال شود و ترانزیستور اثر میدان میدان (JFET) را تشکیل دهد یا توسط الكترود عایق شده از مواد فله توسط یک لایه اکسید ایجاد شود و یک MOSFET تشکیل شود.

الکترود گیت ماسفت برای تولید یک میدان الکتریکی شارژ می‌شود که می‌تواند هدایت «کانال» بین دو ترمینال (سورس و درین)‌ را کنترل کند. بسته به نوع حامل در کانال، قطعه ممکن است کانال n (برای الکترون‌ها) یا کانال p (برای حفره‌ها) باشد.

مواد قطعات نیمه هادی

سیلیسیم (Si) بیشترین کاربرد را در قطعات نیمه‌هادی دارد. این ماده هزینه کمتری در مواد اولیه و فرایند نسبتاً ساده‌ای دارد. دامنه دمای مفید آن باعث می‌شود تا در حال حاضر بهترین مصالحه در بین مواد مختلف رقابتی باشد. سیلیکون مورد استفاده در ساخت قطعات نیمه‌هادی در حال حاضر در کاسه‌هایی ساخته شده است که قطر آن‌ها به اندازه کافی بزرگ است و امکان تولید ویفرهای 300 میلی‌متر (12 اینچ) را دارد.

ژرمانیوم (Ge) به طور گسترده‌ای در مواد نیمه‌هادی اولیه استفاده می‌شد، اما حساسیت حرارتی آن نسبت به سیلیکون استقبال به آن را کمتر کرده است. امروزه، ژرمانیم اغلب با سیلیکون (Si) برای استفاده در قطعات SiGe با سرعت بسیار بالا آلیاژ می‌شود. شرکت IBM تولیدکننده اصلی چنین قطعاتی است.

آرسنید گالیوم (GaAs) همچنین به طور گسترده‌ در قطعات پرسرعت مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما تاکنون تشکیل کاسه‌هایی با قطر بزرگ از این ماده دشوار بوده است و اندازه قطر ویفر را به طور قابل توجهی کوچک‌تر از ویفرهای سیلیکونی محدود کرده است. بنابراین تولید انبوه قطعات آرسنید گالیوم (GaAs) به طور قابل توجهی گران‌تر از سیلیکون است.

فهرست قطعات نیمه هادی رایج

قطعات نیمه‌هادی رایج عمدتاً شامل دو ترمیناله، سه ترمیناله و چهار ترمیناله هستند.

قطعات دو ترمیناله به شرح زیر هستند:

• دیود (دیود یکسوکننده)
• دیود گان (Gunn)
• دیود IMPATT
• دیود لیزر
• دیود زنر
• دیود شاتکی
• دیود پین (PIN)
• دیود تونل
• دیود ساطع کننده نور (LED)
• ترانزیستور نوری
• فوتوسل
• سلول خورشیدی
• دیود ولتاژ گذرا
• VCSEL

قطعات سه ترمیناله عبارتند از:

• ترانزیستور دو قطبی
• ترانزیستور اثر میدان
• ترانزیستور دارلینگتون
• ترانزیستور دو قطبی با گیت عایق بندی شده (IGBT)
• ترانزیستور Unijunction
• یکسوساز کنترل شده با سیلیکون
• تریستور
• ترایاک

قطعات چهار ترمیناله به صورت زیر هستند:

• اپتوکوپلر (Optocoupler)
• سنسور اثر هال (سنسور میدان مغناطیسی)

کاربردهای قطعات نیمه هادی

از انواع ترانزیستورها می‌توان به عنوان عناصر سازنده گیت‌های منطقی استفاده کرد که برای طراحی مدارهای دیجیتال مفید است. در مدارهای دیجیتال مانند ریزپردازنده‌ها، ترانزیستورها مانند سوئیچ (خاموش) عمل می‌کنند. به عنوان مثال در ماسفت، ولتاژ اعمال شده به گیت روشن یا خاموش بودن سوئیچ را تعیین می‌کند.

ترانزیستورهایی که برای مدارهای آنالوگ استفاده می‌شوند به عنوان کلید عمل نمی‌کنند. به طور نسبی، آن‌ها به یک دامنه ورودی پیوسته با یک دامنه خروجی پیوسته پاسخ می‌دهند. مدارهای متداول آنالوگ شامل اسیلاتورها و تقویت‌کننده‌ها هستند. مدارهایی که بین مدارهای آنالوگ و مدارهای دیجیتالی رابط یا ترجمه می‌کنند ، به عنوان مدارهای سیگنال مخلوط شناخته می شوند.

مزایای قطعات نیمه هادی

برخی از مزایای قطعات نیمه‌هادی به شرح زیر است:

• از آنجا که قطعات نیمه‌هادی هیچ رشته‌ای ندارند، بنابراین برای گرم کردن آن‌ها نیازی به توان نیست تا باعث انتشار الکترون شود.
• از آنجا که نیازی به گرمایش نیست، قطعات نیمه‌هادی به محض روشن شدن مدار کار می‌کنند.
• در حین کار، قطعات نیمه‌هادی هیچ صدای زیاد از حدی تولید نمی‌کنند.
• قطعات نیمه‌هادی در مقایسه با لوله‌های خلأ در ولتاژ پایین کار می‌کنند.
• مدارهای مربوط به قطعات نیمه‌هادی به دلیل اندازه‌های کوچک، بسیار جمع و جور هستند.
• قطعات نیمه‌هادی ضدشوک هستند.
• قطعات نیمه‌هادی در مقایسه با لوله‌های خلأ ارزان‌تر هستند.
• عمر قطعات نیمه‌هادی تقریباً نامحدود است.

معایب قطعات نیمه هادی

برخی از معایب قطعات نیمه‌هادی به شرح زیر است:

• سطح نویز در قطعات نیمه‌هادی در مقایسه با لوله‌های خلأ بیشتر است.
• قطعات نیمه‌هادی معمولی نمی‌توانند به اندازه لوله‌های خلأ معمولی توان داشته باشند.
• در دامنه فرکانس بالا، پاسخگویی ضعیفی دارند.

معرفی فیلم آموزش مبانی ​الکترونیک – مفاهیم تئوریک به همراه شبیه سازی عملی و کاربردی

برای آشنایی با مقدمات الکترونیک، پیشنهاد می‌کنیم به فیلم آموزش مبانی ​الکترونیک – مفاهیم تئوریک به همراه شبیه سازی عملی و کاربردی مراجعه کنید که در قالب ۱۳ درس و در مدت زمان ۱۲ ساعت و ۴ دقیقه تهیه شده است.

در درس اول این آموزش، مفاهیم اساسی و قطعات بنیادی الکترونیک بیان شده است. درس‌های دوم و سوم درباره دیودها و یکسوسازی، چندبرابرکنندگی و تغییر سیگنال با آن‌هاست. در درس‌های چهارم تا ششم، ترانزیستور، تقویت‌کننده‌های ترانزیستوری یک‌طبقه و چندطبقه معرفی شده‌اند. ترانزیستورهای اثر میدان در درس هفتم مورد بررسی قرار گرفته‌اند. تقویت‌کننده قدرت، تقویت‌کننده تفاضلی و تقویت‌کننده‌های عملیاتی، به ترتیب، موضوعات درس‌های هشتم تا دهم هستند.

در درس یازدهم آموزش، درباره تنظیم‌کننده‌های ولتاژ بحث شده است. به گیت‌های منطقی در درس دوازدهم پرداخته شده و در نهایت، در درس سیزدهم، مطالبی درباره آی‌سی 555 ارائه شده است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مبانی ​الکترونیک – مفاهیم تئوریک به همراه شبیه سازی عملی و کاربردی + اینجا کلیک کنید.