رشته تاسیسات مکانیکی | معرفی گرایش ها، حقوق و درآمد و بازار کار + فیلم رایگان

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته تاسیسات مکانیکی پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در این رشته مهندسی باید در آن‌ها پایه‌ای قوی‌تر داشت، گرایش‌های آن، بازار کار و سایر موارد مرتبط را مورد بررسی قرار دهیم.

رشته تاسیسات مکانیکی مناسب چه کسانی است؟

رشته تاسیسات مکانیکی مجموعه‌‌ای از زیرتخصص‌‌های مختلف شاملِ تهویه مطبوع و سیستم حرارت مرکزی، تبرید و سردخانه، سیستم‌‌های آب‌رسانی و انتقال فاضلاب، بهره‌‌وری انرژی، سیستم‌‌های نوین نظیر تاسیسات خورشیدی و... است. در واقع، داوطلب تحصیل در این رشته باید خود را مهیای مطالعه دروسی کند که علاوه بر سرفصل‌‌های نظری، شامل دروس کارگاهی نیز هستند. به زبان ساده‌‌تر، این رشته به لحاظ محتوایی و نوع دروس، مناسب افرادی است که آمادگی انجام آزمایش‌ها و برخی امور فنی را دارا هستند.

در سطح بازار کار نیز، به لحاظ ماهیت این رشته، یک مهندس تاسیسات مکانیکی باید گاهی اوقات به صورت مستقیم در محل انجام پروژه‌ها حضور داشته باشد، نقشه‌های اجرایی را طراحی کند و روند اجرای کار را با توجه به نقشه‌‌ها بررسی و در صورت لزوم اصلاحات مورد نیاز را اعمال یا به عوامل اجرایی ارجاع دهد. پس اگر شما از آن دسته افرادی هستید که به رشته‌‌های اجرایی علاقه دارید، این رشته می‌‌تواند شما را مجذوب خود کند.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته تاسیسات مکانیکی بیشتر کاربرد دارند؟

بیشتر دروس تخصصی و اصلی این رشته بر مبنای اصول انتقال حرارت، دینامیک و استاتیک سیالات استوار است. بنابراین، فیزیک دوره دبیرستان و به ویژه مباحث ترمودینامیک، کار و انرژی به طور گسترده‌‌تر تدریس می‌‌شوند. همچنین مبحث دینامیک فیزیک دبیرستان در دروسی نظیر دینامیک و همین‌‌طور مکانیک سیالات استفاده می‌‌شوند.

مباحث درس شیمی دبیرستان به ویژه فصول مربوط به انرژی‌‌های نو و همچنین دما و گرما و آنتالپی به طور پیشرفته‌‌تر آموزش داده خواهند شد. این مباحث در دروس ترمودینامیک، مکانیک سیالات، انتقال حرارت و همچنین درس سوخت و احتراق رشته تاسیسات مکانیکی بسط داده می‌‌شوند.

درس‌های حساب دیفرانسیل و انتگرال و حسابان دوره دبیرستان بسیار مورد کاربرد قرار خواهند گرفت. تدریس دروسی نظیر ریاضیات عمومی، ریاضیات کاربردی و همچنین معادلات دیفرانسیل بر اساس اصول حساب و دیفرانسیل وانتگرال دوره دبیرستان ادامه خواهند یافت.

گرایش‌های رشته تاسیسات مکانیکی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

در مقطع کاردانی، علاقه‌‌مندان می‌‌توانند گرایش‌‌های زیر را انتخاب کنند:

• حرارت مرکزی و تهویه مطبوع: آشنایی با سیستم‌‌های موتور خانه حرارت مرکزی، چیلر، هواساز و طراحی آن‌‌ها
  • (+) فیلم آموزش آموزش اصول طراحی، نصب و سرویس سیستم های تهویه مطبوع حجم متغیر VRF
  • (+) آموزش آشنایی با سیستم های تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی (چیلرهای توربوکر و دیگ های چگالشی)
• تبرید: آشنایی با انواع سیستم‌‌های سردخانه و طراحی آن‌‌ها
  • (+) فیلم آموزش شبیه سازی تبرید یا Simulated Annealing در متلب
  • (+) آموزش سیستم های تبرید و سردخانه‌ای
  • (+) آموزش مرور مبانی تئوری الگوریتم شبیه سازی تبرید و پیاده سازی آن
• گازرسانی: آشنایی با تجهیزات و لوله‌کشی سیستم‌‌های گازرسانی و طراحی آن‌‌ها
  • (+) فیلم آموزش مقدماتی طراحی تاسیسات ساختمان در نرم‌ افزار رویت

در مقطع کاردانی به کارشناسی، علاقه‌‌مندان فقط می‌‌توانند گرایش زیر را انتخاب کنند:

• مهندسی تکنولوژی تاسیسات حرارتی و برودتی: طراحی کلیه سیستم‌‌های حرارت مرکزی و تهویه مطبوع، سردخانه‌‌ها، آشنایی با انواع تجهیزات تاسیساتی و هم‌چنین مباحث مربوط به بهره‌‌وری انرژی

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته تاسیسات مکانیکی چه هستند؟

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته تاسیسات مکانیکی به شرح زیر هستند:

• (+) مکانیک سیالات
• (+) ترمودینامیک
• (+) انتقال حرارت
• (+) استاتیک
• (+) مقاومت مصالح
• ریاضیات کاربردی
  • (+) فیلم آموزش کاربرد ریاضیات در مهندسی شیمی
• (+) معادلات دیفرانسیل
• (+) طراحی سیستم‌‌های تبرید و سردخانه و کارگاه
• (+) نقشه‌‌کشی رایانه‌‌ای تاسیسات حرارتی و برودتی
• (+) طراحی سیستم‌‌های تهویه مطبوع و کارگاه
• (+) برق و کنترل تاسیسات
• (+) انرژی‌‌های تجدید پذیر و کاربرد آن در تاسیسات
• (+) سوخت و احتراق
• فناوری‌‌های نوین حرارتی و برودتی
• بهینه‌‌سازی و مدیریت انرژی در ساختمان
  • (+) فیلم آموزش شبیه سازی و تحلیل انرژی در ساختمان با DesignBuilder
  • (+) فیلم آموزش نرم افزار BEopt برای شبیه سازی انرژی ساختمان
• (+) دینامیک
• (+) زبان فنی

فارغ التحصیل رشته تاسیسات مکانیکی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

فارغ‌التحصیل رشته تاسیسات مکانیکی می‌تواند در موارد زیر مشغول به کار شود:

• مهندس طراح، ناظر و مجری پروژه‌‌های تاسیسات حرارتی و برودتی اماکن مسکونی و تجاری
• طراحی، نظارت و اجرای پروژه‌‌های تاسیسات صنعتی نظیر صنایع لبنی
• طراحی، نظارت و اجرای پروژه سیستم‌‌های هوشمند ساختمان (BMS)
  • (+) فیلم آموزش مقدماتی هوشمندسازی ساختمان
• فعالیت در زمینه سیستم‌‌های نوین تاسیساتی نظیر سیستم‌‌های خورشیدی
• طراحی، نظارت و اجرای سیستم‌‌های تصفیه آب
  • (+) فیلم آموزش آشنایی با اصول تصفیه آب و پساب های صنعتی
  • (+) فیلم آموزش تئوری طراحی تصفیه خانه های آب و فاضلاب
  • (+) آموزش آشنایی با تصفیه آب به روش اسمز معکوس (RO) با نرم افزار ROSA

• طراحی، نظارت و اجرای سیستم‌‌های تصفیه‌‌خانه فاضلاب
• طراحی، نظارت و اجرای خطوط انتقال نفت و گاز
• فعالیت در زمینه بهره‌وری وکاهش مصرف انرژی
• طراحی، نظارت و اجرای تاسیسات پالایشگاهی
  • (+) فیلم آموزش پالایشگاه گاز – مفاهیم، مبانی و مقدمات
• طراحی، نظارت و اجرای تاسیسات پتروشیمی
• مهندس ناظر نگهداری سیستم‌‌های تاسیسات حرارتی و برودتی اماکن مسکونی و تجاری
• طراحی، نظارت و اجرای تاسیسات نیروگاهی
• طراحی، نظارت و اجرای خطوط انتقال آب شهری و بین شهری

بازار کار رشته تاسیسات مکانیکی به چه صورت است؟

متخصصان این رشته با توجه به تنوع فعالیت‌‌های مرتبط با تخصصشان، همواره می‌‌توانند شغل مرتبط با رشته تحصیلی خود را بیابند، چرا که تخصص تاسیسات در صنایع مختلف کاربرد دارد. از یک ساختمان مسکونی معمولی تا پیچیده‌ترین و بزرگ‌ترین صنایع همواره مجهز به سیستم و تاسیسات مکانیکی هستند که فارغ‌التحصیلان رشته تاسیسات مکانیکی را با بازار نسبتاً بزرگی برای کار مواجه می‌کند.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته تاسیسات مکانیکی در داخل ایران چگونه است؟

در مقاطع کارشناسی ارشد ودکتری، در حال حاضر گرایش اختصاصی در زمینه رشته تاسیسات در ایران وجود ندارد و نزدیک‌‌ترین رشته‌‌ها به شرح زیر است:

• مهندسی مکانیک، گرایش تبدیل انرژی
• مهندسی سیستم‌‌های انرژی
• مهندسی انرژی‌‌های تجدیدپذیر

امکان ادامه تحصیل در رشته تاسیسات مکانیکی در خارج از کشور به چه صورت است؟

کشور‌‌هایی نظیر آمریکا، آلمان و ژاپن در زمینه تاسیسات پیشرو هستند. علاوه بر این، در مقاطع بالاتر، گرایش‌های متنوع مرتبط با رشته تاسیسات ارائه می‌شود.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر می‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.

دروس دانشگاهی رشته تاسیسات مکانیکی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

دروس ارائه شده در دانشگاه تا حد زیادی اطلاعات مورد نیاز یک متخصص تاسیسات جهت شروع فعالیت در بازار کار را فراهم می‌‌کند، ولی قطعا دانشجو در حین دوره تحصیل نیازمند مطالعات جانبی و همچنین حضور در پروژه‌ها و کارآموزی جهت افزایش تجربه است.

رشته تاسیسات مکانیکی طیف وسیعی از تخصص‌‌ها را دربر می‌‌گیرد، بنابراین دانشجو نباید فقط به دروس دانشگاهی اکتفا کند. علاوه بر این، فارغ‌التحصیل تاسیسات مکانیکی به دلیل رشد تکنولوژی باید همواره علم خود را به‌روز نگه دارد.

نویسنده مهمان: محمد رشیدیان

این مطلب توسط مدرس و عضو هیئت علمی فرادرس، «محمد رشیدیان» نوشته شده است. رشیدیان، فارغ التحصیل مقطع کارشناسی مهندسی تکنولوژی تاسیسات حرارتی و برودتی از موسسه آموزش عالی راغب اصفهانی است. او همچنین بیش از ۱۵ سال در صنعت تاسیسات و بیش از ۱۰ سال نیز در صنایع ریلی فعالیت داشته است.