فرادرسمصاحبه شبکه سرآمد با آقای دکتر آتشپز گرگری درباره فرادرس و مسیر پیش روی
مقدمه و معرفی
یازدهمین دوره نمایشگاه بین المللی رسانه های دیجیتال در آبان ماه سال 96 در مصلی تهران برگزار شد. در حاشیه این نمایشگاه، شبکه سرآمد (پورتال فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال) با آقای دکتر اسماعیل آتشپز گرگری، یکی از دو بنیانگذار مجموعه فرادرس، مصاحبه ای را انجام داد که در ادامه، این مصاحبه کوتاه در دو فرمت ویدئویی و متنی آمده است. در این مصاحبه، دکتر گرگری، داستان فرادرس را از شروع تا امروز و تبدیل شدن به پروژه راهبر آموزشی ایران بر بستر وب، بازگو می کنند و اشاره ای به گام های پیش روی و فردای این پروژه نیز دارند.
در کنار نسخه ویدئویی، این مصاحبه بصورت متنی نیز در ادامه آمده است.
نسخه متنی مصاحبه
پروژه دانشگاهی فرادرس چیست؟
ما کلمه پروژه را وقتی استفاده می‌کنیم که مشخص است که در زندگی چیزی در حال ادامه است و آرمانی که فرادرس دارد این است که دانش دانشگاهی را از حصار نرده‌های دانشگاه بیرون بیاورد و اصطلاحاً آرمان فرادرس"مردمی سازی آموزش" است. نمی‌گوییم کاری است که انجام دادیم ولی همان ستاره شمالی است که ما به سمتش در حال حرکت هستیم. آن فانوس دریایی، مردمی سازی آموزش برای ماست.
در این زمینه‌ای که فرمودید تا به حال چه کارهایی انجام شده است؟
حدود 9 سال پیش پروژه فرادرس استارت خورد. در این 9 سال با تیمی که در حال حاضر بیش از 50 نفر است، توانستیم بیش از 5,000 ساعت آموزش مولد و تولیدی را، نه Market Place بلکه تولید خود فرادرس هستند و لبه علم مهندسی، هوش مصنوعی را توانستیم در ایران از جهت آموزشی جلو ببریم و تکان بدهیم. نقطه شروع فرادرس، آموزش هوش مصنوعی بوده، یعنی بر عکس پروژه‌هایی که در وب ایران در حوزه رسانه‌ای، معمولاً با نیاز عمومی شروع می‌شوند. ما، فرادرس را از همان روز اول با آموزش‌های هوش مصنوعی شروع کردیم. در حال حاضر، اگر تعریف ما از یوزر کسی باشد که یک درس غیر رایگان (چون دروس رایگان فرادرس را عده زیادی در حال استفاده هستند. ما یک سوم دروسمان تقریباً رایگان است.) را استفاده می‌کند، از دید E-Commerce، ما حدود 120,000 نفر یوزر داریم که از این آموزش‌ها استفاده می‌کنند، نزدیک به 500 عضو هیأت علمی و مدرس در این چرخه دانششان را (دانش غنی دانشگاهی‌شان و دهه‌ها تجربه‌شان) به دورترین شهرها و کوچک‌ترین روستاهای ایران برسد.
در واقع شما پلی زدید به دور دست‌ترین نقاط ایران که نمی‌توانند از این امکانات استفاده کنند و از اساتید برتر استفاده کنند. در واقع شما این کار را برایشان سهل و آسان کردید.
دقیقاً. و آن‌قدر این کار را خوب انجام دادیم که در شروع فرادرس، مستضعفین آموزشی مخاطبینش بودند. هنوز هم همین‌طور است. ما پروژه فرادرس را پروژه آنهایی در نظر می‌گیریم که به آنها ظلم شده و آن‌قدر این کار را خوب انجام دادیم و همراهی دانشجوها را در این مسیر داشتیم که الآن ما در نیویورک دانشجو داریم، در سیلیکون ولی آمریکا دانشجوی فرادرسی داریم که در شرکت خود در آمریکا کار می‌کند و از آموزش‌های هوش مصنوعی فرادرس، (اینکه به‌طور ویژه من روی هوش مصنوعی تأکید می‌کنم، چون از جهت آموزشی بزرگ‌ترین کتابخانه هوش مصنوعی دنیا هستیم) استفاده می‌کند و شهر هیوستون آمریکا. در واقع این‌طوری نیست که بگوییم چون دیگران در داخل ایران، به آموزش با کیفیت دسترسی نداشتند یک چیزی ارائه دادیم صرفاً به درد آنها بخورد. نه ما لبه آموزش را نشانه گرفتیم.
این تحصیل شما و زندگی شما در خارج از کشور آیا در ایده این پروژه تأثیرگذار بوده است؟
در تولدش خیر. دو مادری می‌شود برای این پروژه در نظر گرفت. یکی مادری زیستی و دیگری مادری عاطفی. در مادری زیستی این پروژه یعنی در تولدش تأثیر نداشته است ولی از بعد عاطفی یعنی آن توجهی که من به پروژه شخصاً داشتم و بنیان گذاران دیگر این پروژه یعنی آقای دکتر کلامی. برای خود من حضور در خارج از ایران اصطلاحاً آن لرزش‌های قلبی را گرفت و ایمانم را به پروژه بیشتر کرد چون حضور من در آمریکا همزمان بود با موج آموزش آنلاین در آمریکا. پروژه‌های لیدینگ آمریکا مثل UDACITY و Coursera و EDX که برای MIT است و غیره. این پروژه‌ها دقیقاً همزمان با دوره تحصیل دکتری من شکل گرفتند و من خیلی خوشحال بودم که ما زودتر از آنها پروژه فرادرس را کلید زده بودیم فقط جدی نبودیم. مثلاً سباستین تران استاد دانشگاه استنفورد، زمانی که از دانشگاه استنفورد بیرون آمد، رسیده بود به بالاترین سطوح کرسی استادی آن دانشگاه، وقتی که بیرون آمد و پروژه یوداسیتی را جدی کلید زد؛ من از ایشان جدی‌تر گفتم که فرادرس را نباید رها کنیم.
آینده‌ای که برای این پروژه متصور هستید، چیست؟
ما این شیپور معکوس را در حال نواختن هستیم. یعنی از لبه علم دانشگاهی شروع کردیم. آن لبه ها را باز غنی‌تر خواهیم کرد. ولی ما حرکت معکوس را گام به گام در حال طی کردن هستیم. فرادرس یک زمانی که در نقطه شروع بود مخاطبینش اساتید دانشگاه، دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد بودند. الآن سطح اول کارشناسی هم مخاطب ما هستند. ما آرمانی که داریم و گام به گام در حال طی شدن می‌باشد، این است که دبیرستان و پیش از دبیرستان هم به مرور اضافه می‌کنیم. فرادرس در آینده، اصطلاحاً وزارت آموزش و پرورش و وزرات علوم شخصی سازی شده هر دانش آموز خواهد بود.
