PHP چیست؟ – همه دانستنی های زبان برنامه نویسی پی اچ پی
PHP به عنوان یکی از محبوبترین زبانهای برنامه نویسی سمت سرور شناخته میشود که کاربردهای بسیاری زیادی نیز دارد. یکی از الزامات قدم گذاشتن در حوزه پردرآمد و آیندهدار توسعه و طراحی وب یادگیری زبان برنامه نویسی پی اچ پی است. PHP جایگاه بسیار مستحکمی در حوزه برنامه نویسی وب دارد، زیرا با وجود ارائه زبانهای برنامه نویسی جدید در این حوزه همچنان PHP انتخاب شماره یک برنامهنویسان و شرکتهای مختلف است. بر همین اساس در این مطلب از مجله فرادرس به این سوال پاسخ داده خواهد شد که دلیل محبوبیت زبان برنامه نویسی PHP چیست و این زبان چه امکانات و ابزارهایی را در اختیار توسعهدهندگان قرار داده است.
با مطالعه این مطلب «سینتکس» (Syntax) و مفاهیم پایه در PHP از جمله نحوه تعریف متغیر، نوعهای دادهای، عملگرها، ساختارهای شرطی، حلقه تکرار و مفهوم تابع را به خوبی درک خواهید کرد. همچنین، با توجه به ارائه قطعه کدها و پروژههای مختلف نوشته شده با زبان PHP مفاهیم ارائه شده به خوبی تثبیت خواهند شد. علاوه بر این، موارد مهمی همچون تاریخچه و دلیل پیدایش زبان PHP، مزایا و کاربردهای مختلف آن نیز در این مطلب مورد بررسی قرار گرفته است.
تاریخچه زبان PHP
بدون شک دانستن انگیزه ایجاد و شکلگیری یک زبان یا ابزار برنامه نویسی به درک هر چه بهتر آن ابزار یا زبان منجر میشود. بر همین اساس در این بخش به این سوال مهم پاسخ داده خواهد شد که تاریخچه پیدایش PHP چیست و چرا این زبان ایجاد شد.
زبان برنامه نویسی پی اچ پی نخستین بار در سال ۱۹۹۴ میلادی (۱۳۷۳ شمسی) توسط «راسموس لردورف» (Rasmus Lerdorf) طراحی شد. نسخه اولیه طراحی شده توسط آقای لردورف تنها چند اسکریپت ساده نوشته شده به زبان برنامه نویسی «پرل» (Perl) بود که از آنها برای مدیریت موارد مرتبط با سایت شخصی خود استفاده میکرد.
یکی از اسکریپتهای نوشته شده توسط راسموس لردورف آمار بازدیدکنندگان سایت را برای هر موضوع جداگانه محاسبه و ذخیره میکرد. به عنوان مثال، آمار لحظهای افرادی که در حال خواندن روزمه شخصی او بودند توسط این اسکریپتها محاسبه میشد. این موضوع سبب شد تا توجه افراد زیادی به اسکریپتهای نوشته شده توسط لردورف جلب شود. با توجه به این موضوع لردورف تصمیم گرفت تا اسکریپتهای شخصی خود را به صورت عمومی منتشر کند. در نتیجه، اولین نسخه عمومی ارائه شده توسط لردورف در سال ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۴ شمسی) تحت عنوان ابزارهای «صفحه اصلی شخصی» (Personal Home Page | PHP) در اختیار همگان قرار گرفت.
نسخه اولیه PHP شامل چه بخشهایی بود؟
اولین نسخه عمومی ارائه شده PHP شامل یک موتور تجزیه کننده ساده بود که تنها چند دستورالعمل خاص را درک میکرد. همچنین، تعدادی ابزار کمکی نیز برای مدیریت صفحه اصلی در نسخه اولیه ارائه شده قرار داشت. در اواسط سال ۱۹۹۵ میلادی (۱۳۷۵ شمسی) موتور تجزیه کننده PHP بازنویسی و نسخه بعدی آن تحت عنوان PHP/FI 2 منتشر شد. این نسخه از PHP امکان تفسیر دادههای موجود در فرمهای HTML را دارا بود. در گام بعدی لردورف با افزودن پشتیبانی از «پایگاه داده» (Database) به نسخه قبلی موجب رشد شگفت انگیز PHP شد و مسیر تکامل این زبان برنامه نویسی آغاز گردید.
زبان برنامه نویسی PHP چیست؟
بعد از آشنایی با تاریخچه و دلیل پیدایش زبان برنامه نویسی پی اچ پی در این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که زبان برنامه نویسی PHP چیست و چه کاربردهایی دارد. در واقع، PHP زبان اسکریپتی «متنباز» (Open-Source) و همه منظورهای است که توسط توسعهدهندگان وب در سمت سرور مورد استفاده قرار میگیرد.
PHP به طور گستردهای در توسعه وبسایتهای «استاتیک» (Static) و «پویا» (Dynamic) و وب اپلیکیشنها نیز کاربرد دارد. زبان برنامه نویسی پی اچ پی علاوه بر توسعه وب در حوزههای بسیاری از جمله طراحی «رابط کاربری گرافیکی» (Graphical User Interface | GUI) مورد استفاده قرار میگیرد. برای تفسیر اسکریپتهای زبان PHP باید بر روی سرور مورد نظر PHP نصب باشد. رایانههای سرویس گیرنده مورد نظر تنها به مروگر وب ساده برای دسترسی به اسکریپتهای PHP نیاز دارند.
کلمه PHP مخفف چیست؟
با توجه به نکات ارائه شده در خصوص تاریخچه پیدایش زبان برنامه نویسی پی اچ پی عنوان شد که راسموس لردورف نسخه اولیه این زبان را به عنوان ابزاری برای مدیریت صفحه اصلی شخصی ارائه کرد. در واقع، کلمه PHP نیز ابتدا برگرفته از حروف ابتدایی عبارت Personal Home Page بود. بعدها با ارائه نسخههای جدیدتر PHP و افزودن امکانات و قابلیتهای متنوع به آن دیگر به کار بردن عبارت ابزار مدیریت صفحه اصلی شخصی برای آن بی معنا بود. در نتیجه، کلمه PHP امروزه برگرفته از عبارت «پیشپردازنده ابرمتن» (Hypertext Preprocessor) است. امروزه کدهای نوشته شده به زبان PHP قابلیت تعبیه درون کدهای HTML را دارند. همچنین، امکان ترکیب آنها با قالبهای وب، سیستمهای مدیریت محتوا وب و فریمورکهای مختلف وجود دارد.
منظور از اسکریپتی بودن زبان پی اچ پی چیست؟
اسکریپتها مجموعهای از دستورالعملهای برنامه نویسی هستند که در زمان اجرا تفسیر میشوند. بر همین اساس، زبان اسکریپتی نیز زبانی است که اسکریپتها را در زمان اجرا تفسیر میکند. اسکریپتها در محیطهای نرمافزاری مختلف به منظور انجام عملکردهایی خاص مورد استفاده قرار میگیرند. هدف اصلی استفاده از اسکریپتها افزایش کارایی و انجام عملکردهای رایج برنامه است.
اسکریپتها به دو دسته اصلی «سمت سرور» (Server-Side) و «سمت کاربر» (Client-Side) تقسیم میشوند. اسکریپتهای سمت سرور توسط سرور و اسکریپتهای سمت کاربر توسط برنامه مورد استفاده کاربر تفسیر میشوند. بر همین اساس، زبان پی اچ پی یک اسکریپت سمت سرور است که توسط سرور تفسیر میشود. در نقطه مقابل، «جاوا اسکریپت» (JavaScript) یک اسکریپت سمت کاربر است که تفسیر آن توسط مروگر کاربر صورت میگیرد. امکان استفاده همزمان از اسکریپتهای PHP و جاوا اسکریپت درون صفحات HTML وجود دارد.
مقایسه زبانهای برنامه نویسی و زبانهای اسکریپت نویسی
غالباُ عموم افراد تفاوت بین زبان برنامه نویسی و زبان اسکریپتی را به طور دقیق نمیدانند و این اصطلاحات را به اشتباه به جای یکدیگر به کار میبرند. مرز بسیار باریکی بین زبانهای برنامه نویسی و زبانهای اسکریپت نویسی وجود دارد که در این بخش به شفافسازی این مورد پرداخته خواهد شد. در واقع، تمام زبانهای اسکریپتی را میتوان زبان برنامه نویسی دانست ولی عکس این موضوع صادق نیست. زبانهای اسکریپتی نیازی به کامپایل ندارند و در زمان اجرا توسط مفسر به صورت خطبهخط ترجمه و اجرا میشوند. به عنوان مثال، «پایتون» (Python)، جاوا اسکریپت و PHP نمونهای از زبانهای اسکریپتی هستند.
در نقطه مقابل، زبانهای برنامه نویسی برای اجرا باید به طور کامل کامپایل شوند و خروجی واحدی را نیز تحت عنوان فایل اجرایی ارائه میدهند. به عنوان مثال، «جاوا» (Java)، ++C و «سی شارپ» (#C) نمونهای از زبانهای برنامه نویسی هستند. در واقع، تفاوت اصلی زبانهای اسکریپتی و زبانهای برنامه نویسی در نحوه اجرای آنها است که زبانهای اسکریپتی به صورت مفسری و زبانهای برنامه نویسی به صورت کامپایلری اجرا میشوند.
تفاوت اسکریپت و زبان برنامه نویسی
همان طور که در بخش قبلی عنوان شد، تفاوت اصلی زبان اسکریپتی با زبان برنامه نویسی در نحوه اجرای این دو زبان است. زبان اسکریپتی به صورت مفسری و زبان برنامه نویسی به صورت کامپایلری اجرا میشود. در جدول زیر تفاوتهای مربوط به زبانهای اسکریپتی و زبانهای برنامه نویسی ارائه شده است.
زبان برنامه نویسی | زبان اسکریپتی |
تمام امکانات مورد نیاز برای توسعه کامل برنامه را دارا است. | برای بهبود عملکرد نرمافزارها و انجام عملکردهای مشخص مورد استفاده قرار میگیرند. |
کدها باید قبل از اجرا کامپایل شوند. | کدها بدون نیاز به کامپایل اجرا میشوند. |
نیازی به تعبیه در سایر زبانهای برنامه نویسی نیست. | در محیطهای نرمافزاری مختلف تعبیه میشوند. |
با توجه به موارد عنوان شده و جدول ارائه شده در بالا به این سوال پاسخ داده شد که منظور از اسکریپتی بودن زبان پی اچ پی چیست.
مزایای استفاده از PHP چیست؟
زبان برنامه نویسی پی اچ پی بدون شک یکی از محبوبترین زبانهای مورد استفاده در توسعه وب است. این زبان برنامه نویسی در طی ۱۵ سال گذشته با ارائه قابلیتها، امکانات و بروزرسانیهای پیوسته توانسته است که جایگاه بسیار خوبی در بین توسعهدهندگان برای خود دست و پا کند.
مطمئناً این محبوبیت و کاربرد گسترده PHP به دلیل مزایایی است که این زبان برنامه نویسی برای برنامهنویسان دارد. بر همین اساس در این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که مزایای استفاده از زبان برنامه نویسی پی اچ پی چیست و چرا این زبان به انتخاب اول بسیاری از توسعهدهندگان وب تبدیل شده است. در ادامه مهمترین ویژگیهای این زبان برنامه نویسی آورده شده است.
منظور از مستقل از پلتفرم بودن PHP چیست؟
زبان برنامه نویسی پی اچ پی «مستقل از پلتفرم» (Cross-Platform) است. در واقع، برای کار با این زبان نیاز به استفاده از سیستمعامل خاصی نیست، زیرا PHP بر روی هر پلتفرمی اجرا میشود. به بیانی دیگر توسعهدهنده میتواند از این زبان در پلتفرمهای ویندوز، مک و «لینوکس» (Linux) به دلخواه خودش استفاده کند.
یادگیری آسان
یادگیری زبان PHP برای مبتدیان و توسعهدهندگان تازهکار به هیچ عنوان دشوار نیست. برای افراد آشنا با مفاهیم برنامه نویسی یادگیری ساختارها و منطق زبان برنامه نویسی پی اچ پی بسیار آسان است و این افراد میتوانند در مدتی بسیار کوتاه به بسیاری از مفاهیم موجود در این زبان مسلط شوند.
مزیت متنباز بودن PHP چیست؟
ویژگی جذاب دیگر PHP برای برنامهنویسان متنباز بودن آن است. «کد منبع» (Source Code) این زبان به صورت عمومی منتشر شده است و در دسترس همگان قرار دارد. در نتیجه، هر توسعهدهندهای با توجه به نیاز خود میتواند تغییراتی را در این کد ایجاد کند. یکی از اصلیترین دلایل محبوبیت PHP در نزد برنامهنویسان نیز همین مورد است.
پشتیبانی از پایگاه داده های مختلف
نقطه قوت دیگر زبان برنامه نویسی پی اچ پی پشتیبانی از پایگاه دادههای مختلف است. این زبان برنامه نویسی به آسانی با پایگاه دادههای مختلف همگام میشود. PHP را به آسانی میتوان به «بانکهای اطلاعاتی رابطهای» (Relational Database) و بانکهای اطلاعاتی غیر رابطهای متصل کرد. بنابراین، در کوتاهترین زمان ممکن امکان اتصال PHP به پایگاه دادههای معروفی همچون MongoDB ،MySQL ،PostgreSQL و هر پایگاه داده دیگری وجود دارد. پیشتر در مطلب زیر از مجله فرادرس انواع پایگاه داده به همراه کاربردهایشان معرفی شدند.
مزیت جامعه توسعهدهندگی فعال زبان PHP چیست؟
یکی از معیارهای مهم برای توسعهدهندگان در انتخاب زبان برنامه نویسی دارا بودن جامعه توسعهدهندگی فعال است. خوشبختانه زبان PHP انجمن توسعهدهندگی بسیار فعالی دارد. توسعهدهندگان میتوانند از طریق این انجمن به مستندات مورد نیاز برای پیادهسازیهای مختلف در زبان PHP دسترسی داشته باشند. همچنین، از طریق این انجمن در جریان آخرین تغییرات PHP قرار گیرند. علاوه بر این، توسعهدهندگان به آسانی میتوانند مشکلات خود را مطرح کرده و از راهنماییهای سایر برنامهنویسان باتجربه برای حل مشکل خود استفاده کنند.
چه شرکت های بزرگی از PHP استفاده میکنند؟
زبان برنامه نویسی پی اچ پی از زمان پیدایش تا به امروز با ارائه امکانات و قابلیتهای منحصر به فرد توانسته جایگاه بسیار خوبی را در بین توسعهدهندگان و کسبوکارهای مختلف این حوزه به خود اختصاص دهد. امروزه بسیاری از استارتآپها و غولهای حوزه فناوری از زبان PHP برای توسعه موارد مرتبط با سرور خود استفاده میکنند.
در ادامه به بررسی کاربرد PHP در تعدادی از این شرکتها پرداخته شده است.
- «فیسبوک» (Facebook): شرکت فیسبوک از زبان PHP برای بهبود عملکرد سرورهای خود استفاده میکند. همچنین، فیسبوک با ایجاد یک پیادهسازی تحت عنوان Hip Hop برای PHP به جامعه توسعهدهندگان این زبان کمک کرده است.
- «ویکی پدیا» (Wikipedia): ویکی پدیا به عنوان یک از بزرگترین منابع اطلاعاتی در خصوص موضوعات مختلف با زبان برنامه نویسی پی اچ پی ساخته شده است.
- «سیستمهای مدیریت محتوا» (CMS): محبوبترین سیستم مدیریت محتوای جهان یعنی «وردپرس» (WordPress) با زبان PHP ساخته شده است. همچنین، سایر سیستمهای مدیریت محتوا نظیر «جوملا» (Joomla)، «دروپال» (Drupal) و Magento نیز با زبان PHP توسعه یافتهاند. علاوه بر این، shopify نیز به عنوان یک پلتفرم «تجارت الکترونیک» (Electronic Commerce | e-Commerce) محبوب بر روی PHP اجرا میشود.
- پلتفرمهای میزبانی وب: بسیاری از پلتفرمهای میزبانی وب مطرح در ایران و سراسر جهان سرورهای میزبان خود را با استفاده از PHP اجرا میکنند. از جمله مهمترین پلتفرمهای میزبانی وب میتوان به Site ground ،BlueHost و Whogohost اشاره کرد که همگی آنها از PHP استفاده میکنند.
در تصویر زیر برخی از معروفترین وبسایتهای مبتنی بر PHP نشان شده است.
کاربرد زبان PHP چیست؟
زبان برنامه نویسی پی اچ پی به طور گسترده به منظور اسکریپت نویسی سمت سرور مورد استفاده قرار میگیرد. این زبان برنامه نویسی سهم بسیار زیادی از بازار حوزه خود یعنی توسعه وب را در اختیار دارد. در حال حاضر بیش از ۲۰ میلیون وبسایت و برنامه کاربردی در سطح اینترنت وجود دارند که با استفاده از زبان برنامه نویسی پی اچ پی توسعه یافتهاند.
زبان PHP با توجه به قابلیتها و ویژگیهای خود کاربردهای بسیار گستردهای در حوزههای مختلف توسعه وب دارد. بنابراین، هر کاری از جمعآوری دادههای فرم گرفته تا ایجاد صفحات پویا و دریافت «کوکیها» (Cookies) به کمک این زبان برنامه نویسی قابل انجام است. بعد از ارائه پاسخ به پرسش زبان برنامه نویسی پی اچ پی چیست در این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که کاربردهای PHP چیست. به طور کلی اسکریپتهای نوشته شده به زبان PHP در سه حوزه اصلی مورد استفاده قرار میگیرند.
اسکریپت نویسی سمت سرور با زبان برنامه نویسی پی اچ پی
بیشترین استفاده از زبان PHP در زمینه اسکریپت نویسی سمت سرور است. توسعهدهندگان برای اجرای اسکریپتهای PHP به وب سرور، تجزیه کننده PHP و مرورگر وب نیاز دارند. در گام نخست باید نسخه مورد نظر PHP را روی وب سرور نصب و وب سرور را اجرا کرد. سپس، از طریق مرورگر به برنامه PHP میتوان دسترسی پیدا کرد. در تصویر زیر فرایند اجرای اسکریپت PHP بر روی سرور و سپس نمایش خروجی حاصل از آن بر روی صفحه مرورگر نشان داده شده است.
اسکریپت نویسی خط فرمان با زبان برنامه نویسی پی اچ پی
اسکریپتهای نوشته شده به زبان PHP بدون نیاز به وب سرور و مرورگر نیز قابلیت اجرایی دارند. در این حالت تنها به تجزیه کننده PHP نیاز است. از این اسکریپتها به منظور اجرای پروسههای بسیار ساده در TaskScheduler ویندوز یا Cron لینوکس میتوان استفاده کرد. همچنین، این اسکریپتها به منظور کارهای ساده پردازش متن نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
برنامه نویسی اپلیکیشنهای دسکتاپ با زبان برنامه نویسی پی اچ پی
زبان برنامه نویسی PHP شاید بهترین گزینه موجود برای توسعه اپلیکیشنهای دسکتاپ با رابط کاربری گرافیکی نباشد، اما برنامهنویسان مسلط به این زبان میتوانند از آن برای ساخت اپلیکیشنهای دسکتاپ استفاده کنند. کتابخانه PHP GTK به برنامهنویسان پی اچ پی امکان توسعه اپلیکیشنهای دسکتاپ را میدهد. این کتابخانه ابزارهای متنوعی برای طراحی رابط کاربری گرافیکی در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد. علاوه بر این، به کمک این کتابخانه میتوان برنامههای «مستقل از پلتفرم» (Cross-Platform) را نیز توسعه داد.
فرایند اجرای کدهای PHP چیست؟
آشنایی با فرایند و نحوه پردازش و اجرای کدهای PHP در سمت سرور میتواند به درک بهتر ساختارها و معماریهای موجود در این زبان منجر شود. برای پاسخ به این سوال که فرایند اجرای کدهای PHP چیست در این بخش به زبان ساده معماری زبان PHP و نحوه پردازش درخواستها توسط سرور بررسی شده است.
یکی از مزیتهای زبان برنامه نویسی پی اچ پی این است که امکان ترکیب کدهای نوشته شده به زبان PHP با تگهای HTML و اسکریپتهای سمت کاربر همچون جاوا اسکریپت وجود دارد. بنابراین، در زمان ارسال درخواست کاربر از طریق مرورگر به سمت سرور تمام این موارد در نظر گرفته میشود. نمودار نشان داده شده در تصویر زیر ساختار اصلی برنامه PHP و نحوه بررسی درخواستها توسط سرور را نشان میدهد.
با توجه به تصویر بالا در گام نخست درخواست کاربر از طریق مرورگر به سرور ارسال میشود. سپس در سمت سرور بررسی وجود کدهای PHP صورت میگیرد و بعد از پردازش خروجی در قالب صفحه HTML به مرورگر کاربر ارسال میشود.
شروع برنامه نویسی با PHP
بعد از آشنایی با تاریخچه، کاربردها و مزایای زبان برنامه نویسی پی اچ پی زمان آن فرا رسیده است تا با نوشتن اولین برنامه PHP به دنیای جذاب توسعه وب با این زبان محبوب قدم بگذارید. در این بخش به این سوال پاسخ داده شده است که بهترین مسیر برای شروع برنامه نویسی با پی اچ پی چیست و چگونه میتوان مفاهیم موجود در این زبان را آموخت.
قبل از شروع کد نویسی با PHP و آشنایی با مفاهیم پایه موجود در آن ذکر این نکته ضروری است که اجرای کدهای نوشته شده به زبان PHP به دلیل اسکریپتی بودن آن در مقایسه با سایر زبانهای برنامه نویسی کمی متفاوت است. برای همین منظور در ادامه این بخش ابتدا نحوه اجرای کدهای PHP مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سپس به سراغ کد نویسی با زبان برنامه نویسی پی اچ پی خواهیم رفت. برای اجرای کدهای PHP میتوان یکی از ۲ روش زیر را انتخاب کرد.
- اجرای فایل PHP بر روی سرور
- اجرای فایل PHP در کامپیوتر شخصی
نحوه اجرای فایل PHP بر روی سرور
در بخشهای قبلی به طور کامل عنوان شد که PHP یک زبان اسکریپتی است و در نتیجه در زمان اجرا باید توسط مفسر ترجمه شود. این مورد بدین معنا است که فایلهای PHP باید بر روی سرور اجرا شوند. در واقع، کدهای نوشته شده به زبان PHP ابتدا توسط سرور پردازش میشوند و سپس خروجی به صورت صفحات HTML از طریق مرورگر کاربر قابل دریافت است.
برای این منظور میتوان از پلتفرمهای میزبانی وب یک وب سرور با پشتیبانی از فایلهای PHP خریداری کرد. وب سرورهای IIS ،Apache و Nginx از جمله محبوبترین وب سرورهایی هستند که از زبان برنامه نویسی PHP پشتیبانی میکنند. خریداری وب سرور مستلزم صرف هزینه است و شاید این مسئله در شروع برنامه نویسی با PHP چندان ضروری نباشد. همچنین، برای برنامهنویسان مبتدی علاقهمند به یادگیری این زبان برنامه نویسی نیز خرید وب سرور چندان توصیه نمیشود. در ادامه نحوه اجرای فایلهای PHP بدون نیاز به خریداری سرور مورد بررسی قرار گرفته است.
نحوه اجرای فایل PHP در کامپیوتر شخصی
برای اجرای فایلهای PHP بر روی کامپیوتر شخصی همچنان به یک وب سرور برای پردازش کدها نیاز دارید و صورت مسئله نیاز به سرور کماکان به قوت خود باقی است. در این حالت میتوان از نرمافزارهای شبیهساز سرور در کامپیوتر شخصی استفاده کرد. نرمافزارهای شبیهساز سرور تمام فناوریهای مورد نیاز برای توسعه PHP را فراهم میکنند. این نرمافزارها به توسعهدهندگان وب امکان میدهند تا کارهای خود را به صورت آفلاین انجام دهند. همچنین، توسعهدهندگان میتوانند قابلیتها و ویژگیهای جدید توسعه داده شده را قبل از انتشار نهایی توسط این نرمافزارهای شبیهساز سرور تست کنند. از جمله محبوبترین و پرکاربردترین نرمافزارهای شبیهساز سرور میتوان به دو مورد زیر اشاره کرد.
- XAMP
- WAMP
هر دو نرمافزار اشاره شده در بالا گزینههای مناسبی برای شروع توسعه وب هستند که تنها در برخی جزئیات با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، XAMP نرمافزاری مستقل از پلتفرم است و بر روی تمام سیستمعاملها کار میکند، ولی در نقطه مقابل Wamp تنها بر روی ویندوز قابلیت اجرا دارد. در این بخش ابتدا مراحل نصب و راهاندازی سرور توسط Wamp مورد بررسی قرار خواهد گرفت و سپس نحوه اجرای فایل PHP نوشته شده به کمک این نرمافزار توضیح داده خواهد شد.
WAMP چیست؟
کلمه WAMP در واقع از کنار هم قرار گرفتن حروف ابتدایی کلمات MySQL ،Apache ،Windows و PHP تشکیل میشود. به بیان ساده WAMP نرمافزاری است که ابزارهایی همچون PHP ،MySQL و Apache را بر روی سیستمعامل ویندوز نصب میکند. البته امکان نصب هر کدام از این ابزارها به صورت جداگانه نیز وجود دارد که برای راحتی کار تمام این ابزارها توسط WAMP در کنار یکدیگر به صورت بستهبندی شده قرار گرفتهاند.
البته ذکر این نکته ضروری است که محیط LAMP برای «لینوکس» (Linux) و MAMP برای سیستمعامل «مک» (Mac) در اختیار برنامهنویسان وب قرار دارد. بنابراین، توسعهدهندگان وب با توجه به سیستمعامل مورد استفاده خود باید نسخه مناسب را نصب کنند. در ادامه معنای هر کدام از حروف تشکیل دهنده WAMP بیان شده است.
- ''W": حرف ابتدایی به سیستمعامل مورد استفاده اشاره دارد. در واقع، حرف W برای ویندوز به کار میرود. همچنین، LAMP برای لینوکس و MAMP برای سیستمعامل مک مورد استفاده قرار میگیرد.
- ''A": حرف A مخفف «آپاچی» (Apache) است. آپاچی نرمافزار وب سرور رایگان و «متنبازی» (Open-Source) است که بسیاری از وبسایتهای موجود در سرتاسر وب به کمک آن راهاندازی شدهاند. این نرمافزار بر روی سرور اجرا میشود و مسئولیت برقراری ارتباط بین سرور و بازدیدکنندگان سایت را برعهده دارد. در واقع، درخواست کاربران برای مشاهده صفحهای خاص از وبسایت ابتدا توسط آپاچی پردازش میشود و سپس نتیجه در قالب صفحه HTML به مرورگر کاربر برگشت داده میشود.
- ''M": حرف M مخفف MySQL است. MySQL در واقع مسئولیت مدیریت پایگاه داده سرور را برعهده دارد. تمام اطلاعات مربوط به محتوای وبسایت، اطلاعات کاربران و سایر موارد درون پایگاه داده MySQL ذخیره میشود.
- ''P": حرف P نیز به زبان PHP اشاره دارد. این زبان برنامه نویسی در ارتباط با آپاچی اجرا میشود و با پایگاه داده MySQL ارتباط برقرار میکند. در واقع، زبان برنامه نویسی پی اچ پی در این بسته نرمافزار نقش چسب را ایفا میکند و بخشهای مختلف را به یکدیگر مرتبط میسازد.
آموزش نصب ومپ سرور
بعد از آشنایی با WAMP در این بخش از نوشته به صورت گامبهگام مراحل نصب و راهاندازی WAMP بیان شده است.
گام اول: دانلود ومپ سرور
در نخستین گام باید فایل نصب wampserver را با مراجعه به وبسایت رسمی (+) این نرمافزار دانلود کرد. با مراجعه به وبسایت رسمی این نرمافزار دو نسخه ۶۴ بیتی و ۳۲ بیتی برای نصب موجود است که باید با توجه سیستمعامل نسخه مناسب را انتخاب کرد. در تصویر زیر صفحه اصلی وبسایت نمایش داده شده است.
بعد از انتخاب نسخه مورد نظر نرمافزار برای دانلود صفحه زیر با پیام هشدار نمایش داده میشود. برای شروع فرایند دانلود تنها کافی است بر روی عبارتdownload directly کلیک کنید تا دانلود نرمافزار شروع شود.
گام دوم: شروع فرایند نصب ومپ سرور
بعد از اتمام فرایند دانلود با کلیک روی فایل دانلود شده فرایند نصب نرمافزار شروع میشود. در نخستین گام صفحه زیر برای انتخاب زبان نمایش داده میشود.
بعد از انتخاب زبان پنجره زیر به کاربر نشان داده خواهد شد که تمام قوانین و مجوزهای استفاده از برنامه در آن آورده شده است. در این مرحله باید بر روی گزینهI accept the agreement کلیک کرده و سپس دکمهNext را انتخاب کنید.
در صفحه بعدی فهرستی از ابزارها مورد نیاز Wamp سرور نشان داده شده است که برای عملکرد صحیح نرمافزار باید بر روی رایانه کاربر نصب باشند. هدف اصلی این مرحله بررسی وجود نسخه مناسب ++Microsoft Visual C است. برا عبور از این مرحله نیز باید بر روی دکمهNext کلیک کرد.
گام سوم: انتخاب محل نصب ومپ سرور
در گام بعدی از نصب Wamp سرور باید محل نصب نرمافزار بر روی رایانه را انتخاب کرد. بعد از انتخاب محل نصب نرمافزار بر روی گزینهNext کلیک کنید.
برای داشتن دسترسی سریع به نرمافزار از طریق منوی استارت میتوان پوشهای را به آن اختصاص داد. در این بخش نیز میتوان از پوشه پیشفرض مشخص شده استفاده کرد. تصویر زیر این مورد نشان میدهد.
بعد از تعیین محل نصب نرمافزار و انتخاب پوشه میانبر در منوی استارت صفحه زیر نمایش داده میشود. در این بخش باید بر روی دکمهInstall کلیک کرد.
بعد از لحظاتی فرایند نصب نرمافزار به پایان خواهید رسید و صفحه زیر نمایش داده خواهد شد.
نوشتن برنامه Hello World در PHP
بعد از نصب موفقیت آمیز ومپ سرور بر روی کامپیوتر همه چیز برای نوشتن اولین کد به زبان PHP فراهم است. تمام برنامهنویسان یادگیری یک زبان برنامه نویسی جدید را با نوشتن برنامه «سلام دنیا» (Hello World) شروع میکنند. در واقع، هدف نوشتن برنامهای است که عبارت Hello World را با استفاده از زبان برنامه نویسی جدید در خروجی نمایش دهد.
بر همین اساس، در این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که فرایند نوشتن برنامه Hello World در PHP چیست و چه نکاتی را برای این موضوع باید مد نظر داشت.
گام ۱: اجرا کردن ومپ سرور
قبل از شروع کد نویسی ابتدا باید ومپ سرور را اجرا و از در حال اجرا بودن تمام سرویسهای موجود در آن اطمینان حاصل کرد. در صورت اجرای صحیح ومپ سرور آیکون این نرمافزار در نوار وظیفه به رنگ سبز نمایش داده میشود.
در گام بعدی باید به سراغ محل نصب ومپ سرور رفت. به عنوان مثال، در تصویر زیر محل نصب ومپ سرور در درایو C نشان داده شده است.
پوشهwamp64 در تصویر بالا محل نصب ومپ سرور است که باید بر روی آن کلیک کرد. با کلیک بر روی این پوشه صفحه زیر نمایش داده خواهد شد.
در گام بعدی بر روی پوشهwww کلیک کنید و پوشه جدیدی در این بخش با نام دلخواه ایجاد نمایید. به عنوان مثال، پوشهphpcodes در این بخش برای نگهداری فایلهای PHP ایجاد شده است.
گام ۲: ایجاد فایل PHP
درون پوشه مورد نظر فایل جدیدی با پسوند.php ایجاد کنید. فایل ایجاد شده در این بخشindex.php نام دارد. در گام بعدی نمونه کد زیر را درون فایل PHP قرار دهید.
1<?php
2 echo "Hello World";
3?>
تمامی کدهای PHP برای اجرا باید بین دو عبارت نوشته شوند. در نمونه کد بالا دستورecho به عنوان یکی از توابع داخلی PHP عبارت مشخص شده را در خروجی چاپ میکند.
گام ۳: اجرای کد PHP در مرورگر
برای اجرای قطعه کد بالا باید وارد مرورگر شده و در نوار آدرس عبارتlocalhost/phpcodes/index.php را وارد کرد. این عبارت محل قرارگیری فایل PHP در کامپیوتر را نشان میدهد. به جای عبارتlocalhost میتوان از آدرس127.0.0.1 نیز استفاده کرد. در نهایت، خروجی زیر در مرورگر نمایش داده خواهد شد.
گام ۴: ترکیب کد PHP با کدهای HTML
یکی از نکات جالب توجه در خصوص زبان برنامه نویسی پی اچ پی این است که امکان قرار دادن کدهای PHP درون کدهای HTML وجود دارد. در نتیجه، به کمک HTML میتوان ظاهر کدهای نوشته شده را زیباتر کرد. به عنوان مثال، به کمک قطعه کد زیر میتوان ظاهر کد قبلی را تغییر داد.
1<!DOCTYPE html>
2<html lang="en">
3<head>
4 <meta charset="UTF-8">
5 <meta http-equiv="X-UA-Compatible" content="IE=edge">
6 <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0">
7 <title>PHP Code</title>
8</head>
9<body>
10 <h1> This is the result of a PHP Code embedded in HTML</h1>
11
12 <?php
13 echo "Hello World";
14 echo "<br>";
15 echo "Hello Campers";
16 ?>
17</body>
18</html>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا در تصویر زیر نشان داده شده است.
سینتکس و مفاهیم پایه در PHP
زبان برنامه نویسی PHP از سینتکس بسیار سادهای برخوردار است. در واقع، یادگیری زبان PHP چندان دشوار نیست مخصوصاً برای آن دسته از افرادی که تجربه کار با زبانهایی نظیر جاوا اسکریپت، C، سی شارپ، ++C، جاوا، پرل (Perl) و به طور کلی زبانهای مشتق شده از زبان برنامه نویسی C را داشته باشند.
در صورت عدم آشنایی با زبانهای برنامه نویسی اشاره شده در بالا یا به طور کلی در صورت نداشتن دانش برنامه نویسی نیز نیازی به نگرانی در خصوص یادگیری زبان PHP نیست، زیرا در این بخش از نوشته سینتکس و مفاهیم پایه زبان برنامه نویسی پی اچ پی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
قواعد تعریف متغیر در PHP چیست؟
کارکرد «متغیر» (Variable) در زبان برنامه نویسی پی اچ پی نیز مشابه سایر زبانهای برنامه نویسی است. در واقع، متغیر را میتوان به عنوان ظرفی برای نگهداری انواع داده در نظر گرفت. در نمونه کد زیر تعریف متغیر در PHP و نحوه مقداردهی آن نشان داده شده است.
1$testVariable = 3;
به منظور تعریف متغیر در PHP توجه به موارد زیر بسیار حائز اهمیت است.
- همه متغیرها در زبان PHP با کاراکتر$ شروع میشوند.
- نام متغیر حتماً باید با حروف لاتین شروع شود.
- امکان استفاده از کاراکترهای عددی، نمادهای خاص و «آندرلاین» (ـ) در نامگذاری متغیرهای PHP وجود دارد.
- به هیچ عنوان نام متغیر نباید با کاراکترهای عددی و نمادهای خاص شروع شود.
انواع دادهها در PHP
در زبان برنامه نویسی پی اچ پی نیز همانند سایر زبانهای برنامه نویسی موجود امکان تعریف نوعهای دادهای مختلف وجود دارد. نوعهای دادهای قابل استفاده در زبان PHP را به صورت زیر میتوان دستهبندی کرد.
- «رشته» (String)
- «عدد صحیح» (Integer)
- «عدد اعشاری» (Float)
- «بولی» (Boolean)
- «آرایه» (Array)
نوع دادهای رشته در PHP چیست؟
نوع دادهای رشته شامل مجموعهای از کاراکترهای مختلف است که در کنار یکدیگر قرار میگیرند. در واقع، رشته نوع دادهای است که از کنار هم قرار گرفتن کاراکترها، کلمات، عبارتها و سایر موارد تشکیل میشود. به عنوان مثال، عبارتهای «Hello World» و «!KMS4276» نمونهای از تعریف رشته را نشان میدهند. قطعه کد زیر نحوه تعریف رشته در زبان برنامه نویسی پی اچ پی را نشان میدهد.
1<?php
2$x = "Hello world!";
3$y = 'Hello world!';
4
5echo $x;
6echo "<br>";
7echo $y;
8?>
برای تعریف رشته در PHP امکان استفاده از «تک کوتیشن» ('') و «دابل کوتیشن» ("") وجود دارد. در نمونه کد بالا متغیرهای$x و$y از نوع دادهای رشته تعریف شدهاند.
نوع دادهای عدد صحیح در PHP چیست؟
نوع داده عدد صحیح یا Integer به منظور نگهداری اعداد صحیح مثبت و منفی مورد استفاده قرار میگیرد. بازه قابل تعریف اعداد صحیح در زبان PHP از عدد-2,147,483,648 تا2,147,483,647 را شامل میشود. نمونه کد زیر نحوه تعریف عدد صحیح در زبان PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$x = 5985;
3var_dump($x);
4?>
در نمونه کد بالا متغیر$x از نوع عدد صحیح تعریف شده است. دستورvar_dump($x) در مثال بالا نوع و مقدار متغیر$x را در خروجی نمایش دهد. در ادامه خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا آورده شده است.
int(5985)
نوع دادهای اعداد اعشاری در PHP چیست؟
اعداد اعشاری یا Float در زبان برنامه نویسی پی اچ پی از دو بخش عدد صحیح و اعشاری تشکیل میشوند. نمونه کد زیر نحوه تعریف عدد اعشاری در زبان PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$x = 10.365;
3var_dump($x);
4?>
در نمونه کد بالا متغیر$x از نوع عدد اعشاری تعریف شده است. در ادامه خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا آورده شده است.
float(10.365)
کاربرد نوع داده Boolean در PHP چیست؟
نوع داده بولی یا Boolean نشان دهنده دو مقدار «0» (False) یا «1» (True) است. این نوع داده بیشتر در ساختارهای شرطی مورد استفاده قرار میگیرد که در ادامه مطلب به طور کامل به بررسی ساختارهای شرطی در PHP خواهیم پرداخت. قطعه کد زیر نحوه تعریف متغیر از نوع Boolean در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$x = true;
3$y = false;
4var_dump($x);
5var_dump($y);
6?>
در نمونه کد بالا متغیرهای$x و$y از نوع داده بولی تعریف شدهاند. خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر است.
bool(true) bool(false)
کاربرد آرایه در PHP چیست؟
آرایهها در PHP امکان ذخیرهسازی چندین مقدار را در یک متغیر فراهم میکنند. معمولاً مقادیر ذخیره شده در آرایه از یک نوع هستند و امکان دسترسی به این مقادیر از طریق شماره خانه یا «اندیس» (Index) آرایه وجود دارد. به صورت پیشفرض اولین عنصر آرایه در خانه شماره 0 قرار میگیرد و سایر عناصر به ترتیب خانههای دیگر آرایه پر میکنند.
قطعه کد زیر نحوه تعریف آرایه در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$cars = array("Volvo","BMW","Toyota");
3var_dump($cars);
4?>
در مثال بالا متغیر$cars از نوع آرایه تعریف شده است. خروجی حاصل از اجرای کد بالا به صورت زیر است.
array(3) {
[0]=> string(5) "Volvo"
[1]=> string(3) "BMW"
[2]=> string(6) "Toyota"
}
دستورvar_dump در مثال بالا به منظور نمایش اندازه، نوع و مقدار عناصر موجود در آرایه مورد استفاده قرار گرفته است.
منظور از نوعبندی سست در زبان PHP چیست؟
PHP به عنوان زبانی با «نوعبندی سست» (Loosely Typed) شناخته میشود. با نگاهی دقیقتر به نحوه تعریف نوعهای دادهای مختلف در PHP متوجه خواهید شد که تعیین نوع دادهای متغیرهای مختلف در زمان مقداردهی صورت میگیرد. در واقع، برخلاف سایر زبانهای برنامه نویسی نیازی به تعیین صریح نوع متغیر در زمان تعریف نیست. همچنین، یک متغیر امکان داشتن چندین مقدار با نوعهای دادهای مختلف را دارد و هر مرتبه نوع دادهای آن دچار تغییر میشود. در واقع، الزامی مبنی بر ثابت بودن نوع دادهای متغیر تا پایان برنامه وجود ندارد و با ذخیره مقدار جدید نوع دادهای متغیر نیز تغییر میکند. برای درک بهتر این موضوع مثال زیر را در نظر بگیرید.
1$testVariable = 3;
متغیر$testVariable در مثال بالا از نوع عدد صحیح تعریف شده است. با توجه به توضیحات ارائه شده میتوان مقدار این متغیر را به صورت زیر تغییر داد.
1$testVariable = 'Three';
در این مثال نوع دادهای متغیر$testVariable به رشته تغییر پیدا کرده است و با اجرای دستورecho مقدار Three به عنوان خروجی به مرورگر ارسال میشود. علاوه بر این، باید نکته را نیز ذکر کرد که PHP حساسیت زیادی در خصوص نوعهای دادهای مختلف ندارد و امکان انجام عملیات مختلف بر روی متغیرهایی از نوعهای دادهای غیر یکسان وجود دارد. به عنوان مثال، در زبان برنامه نویسی پی اچ پی میتوان متغیر از نوع رشته را با متغیری از نوع عدد صحیح جمع کرد و هیچ گونه خطایی نیز توسط مفسر زبان گزارش نخواهد شد. در واقع، به دلیل همین ویژگیها زبان PHP به عنوان یک زبان با نوعبندی سست شناخته میشود.
انواع عملگرها در زبان PHP
«عملگرها» (Operators) در زبان برنامه نویسی پی اچ پی به منظور انجام عملیات مختلف روی متغیرها و مقادیر مورد استفاده قرار میگیرند. به زبان ساده عملگرها مقادیری را دریافت میکنند و با انجام عملیات مورد نظر روی آنها نتیجه را به عنوان خروجی بر میگردانند. به عنوان مثال، در عبارت1 + 2 = 3 عملگر+ دو مقدار 1 و 2 را دریافت کرده و با انجام عملیات جمع روی آنها عدد 3 را به عنوان خروجی برگشت میدهد. زبان PHP نیز همانند سایر زبانهای برنامه نویسی از عملگرهای مختلفی پشتیبانی میکند. در ادامه فهرستی از عملگرهای موجود در زبان PHP ارائه شده است.
- «عملگرهای حسابی» (Arithmetic Operators)
- «عملگرهای انتسابی» (Assignment Operators)
- «عملگرهای مقایسهای» (Comparison Operators)
- «عملگرهای افزایش و کاهش» (Increment / Decrement Operators)
- «عملگرهای منطقی» (Logical Operators)
- «عملگرهای رشتهای» (String Operators)
- «عملگرهای آرایه» (Array Operators)
- «عملگرهای انتسابی مشروط» (Conditional Assignment Operators)
در ادامه این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که کاربرد عملگرهای مختلف در زبان برنامه نویسی پی اچ پی چیست. همچنین، انواع عملگرهای مربوط به هر دسته نیز به طور کامل معرفی خواهند شد.
کاربرد عملگر های حسابی در PHP چیست؟
عملگرهای حسابی در PHP به منظور انجام عملیات ساده ریاضی نظیر جمع، تفریق، ضرب و تقسیم مورد استفاده قرار میگیرند. در جدول زیر فهرست کاملی از عملگرهای حسابی موجود در زبان PHP به همراه مثال ارائه شده است.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
+ | جمع | $x + $y | مجموع دو متغیر$x و$y را محاسبه میکند. |
- | تفریق | $x - $y | تفاضل دو متغیر$x و$y را محاسبه میکند. |
* | ضرب | $x * $y | حاصلضرب دو متغیر$x و$y را محاسبه میکند. |
/ | تقسیم | $x / $y | متغیر$x را بر متغیر$y تقسیم میکند. |
٪ | باقی مانده | $x % $y | باقی مانده تقسیم$x بر$y را محاسبه میکند. |
** | توان | $x ** $y | متغیر$x را به توان متغیر$y میرساند. |
قطعه کد زیر نحوه استفاده از عملگرهای حسابی در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$x = 29; // Variable 1
3$y = 4; // Variable 2
4
5// Some arithmetic operations on
6// these two variables
7echo ($x + $y), "\n";
8echo($x - $y), "\n";
9echo($x * $y), "\n";
10echo($x / $y), "\n";
11echo($x % $y), "\n";
12?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر است.
33 25 116 7.25 1
کاربرد عملگر های انتسابی در PHP چیست؟
عملگرهای انتسابی در PHP به منظور تخصیص مقدار به متغیر مورد استفاده قرار میگیرند. عملگر= به عنوان عملگر اصلی انتساب در زبان برنامه نویسی پی اچ پی شناخته میشود. در واقع، این عملوند مقدار سمت راست خود را به متغیر سمت چپ اختصاص میدهد. در جدول زیر فهرست کاملی از عملگرهای انتسابی موجود در PHP ارائه شده است.
نام عملگر | نشانه اختصاری | مفهوم عملگر |
انتساب ساده | $x = $y | $x = $y |
عملگر انتسابی جمع | $x += $y | $x = $x + $y |
عملگر انتسابی تفریق | $x -= $y | $x = $x - $y |
عملگر انتسابی ضرب | $x *= $y | $x = $x * $y |
عملگر انتسابی تقسیم | $x /= $y | $x = $x / $y |
عملگر انتسابی باقی مانده | $x %= $y | $x = $x % $y |
قطعه کد زیر نحوه استفاده از عملگرهای انتسابی در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2// Simple assign operator
3$y = 75;
4echo $y, "\n";
5
6// Add then assign operator
7$y = 100;
8$y += 200;
9echo $y, "\n";
10
11// Subtract then assign operator
12$y = 70;
13$y -= 10;
14echo $y, "\n";
15
16// Multiply then assign operator
17$y = 30;
18$y *= 20;
19echo $y, "\n";
20
21// Divide then assign(quotient) operator
22$y = 100;
23$y /= 5;
24echo $y, "\n";
25
26// Divide then assign(remainder) operator
27$y = 50;
28$y %= 5;
29echo $y;
30?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر است.
75 300 60 600 20 0
منظور از عملگر های مقایسه ای در PHP چیست؟
عملگرهای مقایسهای در PHP به منظور مقایسه دو مقدار مورد استفاده قرار میگیرند. این عملگرها بیشتر در ساختارهای شرطی کاربرد دارند. در جدول زیر فهرستی از عملگرهای مقایسهای موجود در PHP به همراه مثال ارائه شده است.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
== | برابری | $x == $y | در صورت برابر بودن دو عملوند مقدار True برگشت داده میشود. |
=== | برابری دقیق | $x === $y | مقدار True را برگشت میدهد، در صورتی که هر دو عملوند از نظر نوع و مقدار برابر باشند. |
=! | نابرابری | $x != $y | در صورت برابر نبودن دو عملوند مقدار True را برگشت میدهد. |
<> | نابرابری | $x <> $y | در صورت برابر نبودن دو عملوند مقدار True را برگشت میدهد. |
==! | نابرابری شدید | $x !== $y | اگر دو عملوند از نظر نوع و مقدار متفاوت باشند، آنگاه مقدار True را برگشت میدهد. |
< | بزرگتری | $x > $y | اگر متغیر$xبزرگتر از$y باشد، آنگاه مقدار True برگشت داده میشود. |
> | کوچکتری | $x < $y | اگر متغیر$xکوچکتر از$y باشد، آنگاه مقدار True برگشت داده میشود. |
=< | بزرگتر مساوی | $x >= $y | اگر متغیر$xبزرگتر یا مساوی با$y باشد، آنگاه مقدار True برگشت داده میشود. |
=> | کوچکتر مساوی | $x <= $y | اگر متغیر$xکوچکتر یا مساوی با$y باشد، آنگاه مقدار True برگشت داده میشود. |
قظعه کد زیر برای درک بهتر عملگرهای مقایسهای در PHP ارائه شده است.
1<?php
2$a = 80;
3$b = 50;
4$c = "80";
5
6// Here var_dump function has been used to
7// display structured information. We will learn
8// about this function in complete details in further
9// articles.
10var_dump($a == $c) + "\n";
11var_dump($a != $b) + "\n";
12var_dump($a <> $b) + "\n";
13var_dump($a === $c) + "\n";
14var_dump($a !== $c) + "\n";
15var_dump($a < $b) + "\n";
16var_dump($a > $b) + "\n";
17var_dump($a <= $b) + "\n";
18var_dump($a >= $b);
19?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا نیز به صورت زیر خواهد بود.
bool(true) bool(true) bool(true) bool(false) bool(true) bool(false) bool(true) bool(false) bool(true)
کاربرد عملگر های افزایش و کاهش در PHP چیست؟
عملگرهای افزایش در PHP برای افزایش مقدار متغیر مورد استفاده قرار میگیرند. در نقطه مقابل، عملگرهای کاهش نیز به منظور کاهش مقدار متغیر استفاده میشوند. فهرست عملگرهای افزایش و کاهش PHP در جدول زیر آورده شده است.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
++ | پیش افزایش | ++$x | ابتدا مقدار متغیر$x به میزان یک واحد افزایش مییابد و سپس، مقدار$x را برگشت میدهد. |
-- | پیش کاهش | --$x | ابتدا مقدار متغیر$x به میزان یک واحد کاهش مییابد و سپس، مقدار$x را برگشت میدهد. |
++ | پس افزایش | $x++ | ابتدا متغیر$x را برگشت میدهد و سپس به میزان یک واحد مقدار متغیر $x افزایش مییابد. |
-- | پس کاهش | $x-- | ابتدا متغیر$x را برگشت میدهد و سپس به میزان یک واحد مقدار متغیر $x کاهش مییابد. |
مثال زیر به خوبی کارکرد عملگرهای افزایش و کاهش در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2$x = 2;
3echo ++$x, " First increments then prints \n";
4echo $x, "\n";
5
6$x = 2;
7echo $x++, " First prints then increments \n";
8echo $x, "\n";
9
10$x = 2;
11echo --$x, " First decrements then prints \n";
12echo $x, "\n";
13
14$x = 2;
15echo $x--, " First prints then decrements \n";
16echo $x;
17?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
3 First increments then prints 3 2 First prints then increments 3 1 First decrements then prints 1 2 First prints then decrements 1
کاربرد عملگر های منطقی در PHP چیست؟
در پیادهسازی ساختارهای شرطی گاهی اوقات نیاز به ترکیب چندین شرط وجود دارد. از عملگرهای منطقی در PHP برای همین منظور استفاده میشود. در جدول زیر فهرست کاملی از عملگرهای شرطی در PHP به همراه نمونه مثال آورده شده است.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
and | And | $x and $y | تنها در صورت True بودن هر دو عملوند مقدار True را برگشت میدهد. |
or | Or | $x or $y | اگر تنها یکی از علموندها True باشد، آنگاه مقدار True را برگشت میدهد. |
xor | Xor | $x xor $y | اگر فقط و فقط یکی از عملوندها نه هر دوی آنها True باشند، آنگاه مقدار True را برگشت میدهد. |
&& | And | $x && $y | تنها در صورت True بودن هر دو عملوند مقدار True را برگشت میدهد. |
|| | Or | $x || $y | اگر تنها یکی از علموندها True باشد، آنگاه مقدار True را برگشت میدهد. |
! | Not | !$x | در صورتی که متغیر$x برابر با False باشد، آنگاه مقدار True را برگشت میدهد. |
قطعه کد زیر برای درک بهتر مفهوم و کاربرد عملگرهای منطقی در PHP ارائه شده است.
1<?php
2$x = 50;
3$y = 30;
4 if ($x == 50 and $y == 30)
5 echo "and Success \n";
6
7 if ($x == 50 or $y == 20)
8 echo "or Success \n";
9
10 if ($x == 50 xor $y == 20)
11 echo "xor Success \n";
12
13 if ($x == 50 && $y == 30)
14 echo "&& Success \n";
15
16 if ($x == 50 || $y == 20)
17 echo "|| Success \n";
18
19 if (!$z)
20 echo "! Success \n";
21?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
and Success or Success xor Success && Success || Success ! Success
منظور از عملگر های رشته ای در PHP چیست؟
در زبان برنامه نویسی پی اچ پی دو عملگر مخصوص برای کار با رشتهها وجود دارد. بحث الحاق دو رشته یکی از مهمترین نکات در خصوص کار با رشتهها است. برای الحاق رشتهها در زبان PHP از عملگر. استفاده میشود. همچنین، عملگر تخصیص الحاق.= نیز همزمان با الحاق کردن دو رشته عملیات تخصیص را نیز انجام میدهد. در جدول زیر این دو عملگر به همراه مثال آورده شدهاند.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
. | الحاق رشته | $txt1.$txt2 | رشته$txt1 را به رشته$txt2 الحاق میکند. |
=. | تخصیص الحاق | $txt1.=$txt2 | علاوه بر الحاق رشته$txt2 به رشته$txt1 مقدار موجود در رشته$txt2 را به رشته$txt1 اختصاص میدهد. |
مثال زیر به خوبی مفهوم و نحوه کار عملگرهای رشتهای در PHP را نشان میدهد.
1
2<?php
3 $x = "www.";
4 $y = "Faradars";
5 $z = ".org";
6 echo $x . $y . $z, "\n";
7 $x .= $y . $z;
8 echo $x;
9?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
www.Faradars.org<br>www.Faradars.org
منظور از عملگر های آرایه در PHP چیست؟
آرایهها در PHP ساختار داده متفاوتی نسبت به سایر نوعهای دادهای دارند. در نتیجه، نحوه اجرای عملگرهای منطقی و مقایسهای بر روی این نوع داده نتیجه متفاوتی را در بر خواهد داشت. بنابراین، عملگرهای آرایه به طور مجزا تعریف شدهاند. در جدول زیر فهرست کامل عملگرهای آرایه در PHP ارائه شده است.
نماد | نام عملگر | مثال | نتیجه |
+ | جمع | $x + $y | ابتدا عناصر آرایه اول$x قرار داده میشود و سپس، در صورت وجود خانه اضافه غیر از آرایه اول عناصر آرایه دوم$y در ادامه قرار داده میگیرند. |
== | برابری | $x == $y | در صورت یکسان بودن کلیدها و مقادیر دو آرایه True را برگشت میدهد. |
=== | برابری شدید | $x === $y | این عملگر در صورتی مقدار True را برگشت میدهد که کلیدها، مقادیر، نوع و ترتیب عناصر آرایه کاملاً یکسان باشد. |
=! | نابرابری | $x != $y | در صورت یکسان نبودن دو آرایه مقدار True را برگشت میدهد. |
<> | نابرابری | $x <> $y | در صورت یکسان نبودن دو آرایه مقدار True را برگشت میدهد. |
==! | نابرابری شدید | $x !== $y | این عملگر در صورتی مقدار True را برگشت میدهد که کلیدها، مقادیر، نوع و ترتیب عناصر آرایه کاملاً یکسان نباشد. |
نمونه کد زیر برای درک بهتر عملگرهای آرایه در PHP ارائه شده است.
1
2<?php
3 $x = array("k" => "Car", "l" => "Bike");
4 $y = array("a" => "Train", "b" => "Plane");
5
6 var_dump($x + $y);
7 var_dump($x == $y) + "\n";
8 var_dump($x != $y) + "\n";
9 var_dump($x <> $y) + "\n";
10 var_dump($x === $y) + "\n";
11 var_dump($x !== $y) + "\n";
12?>
خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر است.
array(4) { ["k"]=> string(3) "Car" ["l"]=> string(4) "Bike" ["a"]=> string(5) "Train" ["b"]=> string(5) "Plane" } bool(false) bool(true) bool(true) bool(false) bool(true)
کاربرد عملگر سه گانه شرطی در PHP چیست؟
عملگر سه گانه شرطی در PHP به منظور مقایسه دو مقدار و گرفتن نتیجه بررسی به صورت همزمان مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین، عملگر سه گانه شرطی نیز به عنوان شکل ساده شده ساختار شرطیif...else کاربرد دارد. قطعه کد زیر نحوه استفاده از عملگر سه گانه شرطی در PHP را نشان میدهد.
1$var = (condition)? value1 : value2;
در مثال بالا ابتدا عبارت شرطی(condition) بررسی میشود. در صورت برقراری شرط و صحیح بودن آن مقدارvalue1 و در صورت عدم برقراری شرط و صحیح نبودن آن مقدارvalue2 به متغیر$var اختصاص داده میشود. برای درک بهتر نحوه استفاده و کاربرد عملگر سه گانه شرطی در PHP به مثال زیر توجه کنید.
1<?php
2 $x = -12;
3 echo ($x > 0) ? 'The number is positive' : 'The number is negative';
4?>
در نمونه کد بالا متغیر$x کمتر از صفر است و در نتیجه، شرط$x > 0 برقرار نیست. بنابراین، عبارت دوم یعنیThe number is negative در خروجی چاپ خواهد شد.
منظور از عملگر ادغام پوچ در PHP چیست؟
عملگر «ادغام پوچ» (Null Coalescing) به عنوان یک ویژگی جدید در نسخه PHP 7 معرفی شد. این عملگر در زبان برنامه نویسی پی اچ پی با نماد?? مورد استفاده قرار میگیرد. عملگر ادغام پوچ اولین عملوند خود را در صورت وجود داشتن و Null نبودن بر میگرداند. در غیر این صورت عملوند دوم توسط این عملگر برگشت داده میشود. برای درک بهتر مفهوم و نحوه کارکرد این عملگر قطعه کد زیر آورده شده است.
1
2<?php
3 $x = Null;
4 $y = $x ?? 14;
5 echo $y;
6?>
در نمونه کد بالا مقدار متغیر$y با استفاده از عملگر ادغام پوچ تعیین میشود. مقدار متغیر$y برابر 14 قرار داده میشود، زیرا متغیر$x برابر Null است. بنابراین، خروجی قطعه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
14
مزیت کامنت گذاری در PHP چیست؟
«کامنتها» (Comments) در PHP بخشی از کد هستند که در هنگام اجرای برنامه اجرا نمیشوند. کامنتها تنها در صورت بررسی فایل PHP قابل مشاهده هستند و به برنامهنویسان جهت درک و تفسیر کد کمک شایانی میکنند. در واقع، کامنتها میتوانند هدف بخش مشخصی از کد را برای سایر برنامهنویسان به سادگی توضیح دهند. در نتیجه، تشخیص عملکرد و درک کد نوشته شده برای سایر برنامهنویسان در نخستین مواجه با کد بسیار آسانتر خواهد بود. همچنین، استفاده از کامنت در PHP به برنامهنویس یادآوری میکند که چرا کد را به روش خاصی پیادهسازی کرده است.
بر همین اساس، با توجه به اهمیت استفاده از کامنت در برنامه نویسی زبان PHP نیز دو روش برای ایجاد کامنت معرفی کرده است. در ادامه روشهای ایجاد و تعریف کامنت در زبان برنامه نویسی پی اچ پی معرفی شده است.
کامنت تک خطی در PHP
از کامنتهای تک خطی برای ایجاد یادداشتهای کوتاه قبل از بلوک کد استفاده میشود. برای ایجاد کامنت تک خطی در PHP میتوان از عملگرهای// و# استفاده کرد. با قرار دادن این عملگرها کدهای نوشته در سمت راست آنها به صورت کامنت در نظر گرفته میشوند. مثال زیر نحوه ایجاد کامنت تک خطی در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2
3// This is my first comment in php
4echo "This message will be printed to the user.";
5
6# This is my second comment in php
7echo “This will be also be printed.”;
8?>
کامنت چند خطی در PHP
امکان نوشتن کامنت چند خطی نیز در زبان برنامه نویسی پی اچ پی وجود دارد. گاهی اوقات نیاز است که به منظور بررسی اشکال بخشی مشخصی از یک قطعه کد چندین خط از کد نوشته شده کامنت شود. در نتیجه، میتوان از کامنت چند خطی برای این منظور استفاده کرد. برای کامنت کردن چند خطی کافی است تا عبارت مورد نظر با نماد/* شروع شده و با نماد*/ خاتمه یابد. مثال زیر نحوه ایجاد کامنت چند خطی در PHP را نشان میدهد.
1<?php
2/* This is a multiline PHP
3comment. None of this
4will be shown to the user. */
5echo "This message will be printed to the user.";
6?>
کاربرد ساختارهای کنترلی در PHP چیست؟
تا این بخش از نوشته قطعه کدهایی ساده در زبان برنامه نویسی پی اچ پی مورد بررسی قرار گرفت که نهایتاً اطلاعاتی توسط آنها در خروجی چاپ میشد. در صورت داشتن سابقه کد نویسی با سایر زبانهای برنامه نویسی قطعاً از این موضوع مطلع هستید که در عمل برنامههای موجود در دنیای واقعی از پیچیدگیهای بسیار زیادی برخوردار هستند.
به طور کلی برنامهها از مجموعه دستوراتی تشکیل میشوند که باید به صورت ترتیبی و خط به خط اجرا شوند. در صورت نیاز به تغییر ترتیب اجرای کدها باید از ساختارهایی استفاده کرد که امکان کنترل جریان برنامه را فراهم کنند. از این ساختارها در دنیای برنامه نویسی تحت عنوان «ساختارهای کنترلی» (Control Structure) یاد میشود. در واقع، ساختارهای کنترلی امکان تغییر ترتیب اجرای دستورات را فراهم میکنند و این تغییر نیز معمولاً با بررسی شرط انجام میشود. بر همین اساس زبان برنامه نویسی پی اچ پی نیز از چندین ساختار کنترلی پشتیبانی میکند. مهمترین ساختارهای کنترلی PHP عبارتند از:
- ساختار شرطی if در PHP
- ساختار انتخابی switch در PHP
- ساختار حلقه For در PHP
- ساختار حلقه while در PHP
- و سایر موارد
در ادامه این بخش ابتدا به این سوال پاسخ داده خواهد شد که کاربرد هر کدام از ساختارهای کنترلی معرفی شده در زبان برنامه نویسی پی اچ پی چیست و سپس برای درک بهتر هر کدام از ساختارها مثالی ارائه خواهد شد.
کاربرد ساختار شرطی if در PHP چیست؟
یکی از سادهترین و در عین حال کاربردیترین ساختارهای کنترلی موجود در زبان PHP ساختار شرطی if است. به کمک این ساختار میتوان بخش خاصی از کد را در صورت برقرار بودن شرطی خاص اجرا کرد. همچنین، میتوان حالتی را در صورت برقرار نبودن شرط نیز در نظر گرفت. کنترل اجرای برنامه در صورت استفاده از ساختار شرطی if به صورت زیر خواهد بود.
نمونه کد زیر نحوه پیادهسازی ساختار شرطی if در PHP را نشان میدهد.
1if (condition) {
2 // conditional code to be executed if condition is true
3}else{
4 // conditional code to be executed if condition is false
5}
در قطعه کد بالا شرط درون پرانتز(condition) مشخص شده است و در صورت برقرار بودن شرط کدهای قرار داده شده در بخش if اجرا میشوند. همچنین، در صورت عدم برقراری شرط نیز کدهای موجود در بخش else ساختار شرطی اجرا خواهند شد.
مثالی از پیاده سازی if در PHP
برای درک بهتر ساختار شرطی if در PHP قطعه کد زیر مربوط به پیادهسازی بازی تاس ارائه شده است.
1$roll = rand(1, 6);
2
3echo '<p>You rolled a ' . $roll . '</p>';
4
5if ($roll == 6) {
6 echo '<p>You win!</p>';
7}
8else {
9 echo '<p>Sorry, you didn\'t win. Better luck next time!</p>';
10}
11
12echo '<p>Thanks for playing</p>';
در نمونه کد بالا متغیر$roll مقدار تصادفی به دست آمده توسط تابعrand() را در خود ذخیره میکند که این مقدار عددی بین ۱ تا ۶ خواهد بود. درون ساختار شرطی if به کمک عملگر== مقدار متغیر$roll با عدد ۶ مقایسه میشود و در صورت برابر بودن این دو مقدار شرط برقرار خواهد شد. در نتیجه، عبارتYou win! در خروجی چاپ میشود. به بیان دیگر کاربر در بازی تاس در صورت آوردن عدد ۶ برنده خواهد شد. همچنین، در صورت ظاهر شدن هر عددی به غیر از ۶ نیز بخش else مربوط با ساختار شرطی اجرا میشود و پیامی مبنی بر تلاش مجدد برای کاربر صادر خواهد شد. خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
You rolled a 3 Sorry, you didn't win. Better luck next time! Thanks for playing
کاربرد ساختار انتخابی switch در PHP چیست؟
ساختار switch در PHP شباهت بسیاری به ساختار شرطی if-else دارد. در واقع، ساختار switch یک عبارت را مورد ارزیابی قرار میدهد و با توجه به مقادیر ممکن برای آن در هر حالت قطعه کد مشخصی را اجرا میکند. تصویر زیر ساختار کلی switch در PHP را نشان میدهد.
در ساختار switch هر کدام از حالتها اصطلاحاً Case نامیده میشود. در نتیجه، با توجه به تصویر بالا ابتدا عبارت شرطی مورد ارزیابی قرار میگیرد و سپس با توجه به برقراری هر کدام از حالتها قطعه کد مربوط به آن اجرا میشود. سینتکس ساختار switch در PHP به صورت زیر است.
1switch(expression)
2{
3 case val1:
4 // Code Statement
5 break;
6 case val2:
7 // Code statement
8 break;
9 ...
10
11 default:
12 // Code Statement
13}
با توجه به قطعه کد بالا بخشهای اصلی موجود در این ساختار عبارتنداز:
- expression : عبارت مورد ارزیابی در این بخش قرار داده میشود.
- case : هر کدام از حالتهای مورد انتظار در این بخش تعیین میشوند.
- break : استفاده از این دستور باعث میشود تا جریان کنترل ساختار switch متوقف شود. در واقع، این دستور به منزله خروج از ساختار در نظر گرفته میشود و سایر حالتها بررسی نخواهند شد.
- default : کدهای موجود در این بخش در صورتی اجرا خواهند شد که هیچ گونه تطابقی در حالتهای قبلی تشخیص داده نشود.
مثالی از پیادهسازی switch در PHP
به منظور درک بهتر نحوه کار ساختار switch در PHP مثال زیر ارائه شده است.
1<?php
2
3 $x = 2;
4 switch ($x) {
5 case 1:
6 printf("Choice is 1");
7 break;
8 case 2:
9 printf("Choice is 2");
10 break;
11 case 3:
12 printf("Choice is 3");
13 break;
14 default:
15 printf("Choice other than 1, 2 and 3");
16
17 }
18
19?>
در قطعه کد بالا متغیر$x به عنوان عبارت مورد ارزیابی در ساختار switch مشخص شده است. در نتیجه، مقدار این متغیر معیار عمل خواهد بود. مقدار متغیر$x در خط اول برابر عدد ۲ در نظر گرفته شده است. بنابراین، قطعه کد در نظر گرفته شده برای این حالت اجرا خواهد شد. خروجی حاصل از اجرای قطعه کد بالا به صورت زیر است.
Choice is 2
ساختار حلقه در PHP
ساختار کنترلی «حلقه» (Loop) یکی دیگر از ساختارهای پرکاربرد در برنامه نویسی است. با استفاده از ساختار حلقه میتوان چند خط کد را چندین مرتبه اجرا کرد. در واقع، این ساختار تا زمان برقرار بودن شرطی خاص امکان اجرای مکرر کدها را فراهم میکند و در صورت نقض شدن شرط از حلقه خارج خواهد شد.
زبان برنامه نویسی پی اچ پی دو ساختار حلقه بسیار کاربردی را به برنامهنویسان معرفی کرده است. ساختارهای حلقه موجود در PHP عبارتند از:
- حلقه For در PHP
- حلقه While در PHP
در ادامه این بخش به این سوال پاسخ داده خواهد شد که حلقه For در زبان برنامه نویسی پی اچ پی چیست و چه کاربردی دارد. سپس، به بررسی حلقه while و تفاوتهای آن با حلقه For در PHP پرداخته خواهد شد.
کاربرد حلقه For در PHP چیست؟
حلقه For در PHP به منظور اجرای دستورالعملهای تکراری مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع، حلقه For بیشتر زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که تعداد دفعات تکرار مشخص باشد. به عنوان مثال، قرار است که بلوک مشخصی از کد دقیقاً ۶ مرتبه اجرا شود. تصویر زیر ساختار اجرای حلقه For در PHP را نشان میدهد.
سینتکس حلقه For در PHP بسیار ساده و مشابه سایر زبانهای برنامه نویسی است. قطعه کد زیر نحوه پیادهسازی حلقه For را نشان میدهد.
1for (declare counter; condition; increment counter) {
2 // statement(s) to execute repeatedly as long as condition is true
3}
پیادهسازی حلقه For در PHP با کلمه کلیدی for شروع میشود و بعد از آن درون پرانتز ۳ آرگومان قرار میگیرد که به کمک نقطه ویرگول; از یکدیگر جدا شدهاند. آرگومانهای موجود در ساختار حلقه For به صورت زیر هستند.
- declare counter : در این بخش مقداردهی اولیه متغیر شمارنده حلقه صورت میگیرد. شمارنده حلقه تعداد دفعات اجرای حلقه را در خود ذخیره میکند. مقداردهی شمارنده تنها یک مرتبه و در ابتدا حلقه انجام میشود.
- condition : دومین آرگومان در ساختار حلقه For شرط لازم برای اجرای حلقه است. در هر مرتبه از اجرای حلقه این شرط بررسی میشود و تنها در صورت برقرار بودن شرط دستورات موجود در بدنه اجرا خواهند شد.
- increment counter : در این بخش میزان افزایش یا کاهش شمارنده حلقه مشخص میشود. این بخش بعد از هر مرتبه اجرای کامل دستورات موجود در بدنه حلقه اجرا میشود.
مثالی از پیادهسازی حلقه For در PHP
برای درک بهتر نحوه عملکرد حلقه For در PHP قطعه کد زیر ارائه شده است. مثال زیر نحوه شمارش اعداد به ترتیب از ۱ تا ۱۰ به کمک حلقه For را نشان میدهد.
1for ($count = 1; $count <= 10; $count++) {
2 echo $count . ' ';
3}
در ادامه هر کدام از بخشهای موجود در نمونه کد بالا مورد بررسی قرار گرفته است.
- $count = 1; : در این بخش متغیر شمارنده حلقه ایجاد و مقدار ۱ نیز برای آن در نظر گرفته شده است.
- $count <= 10; : شرط اجرای حلقه تا زمانی برقرار است که مقدار متغیر شمارنده حلقه کوچکتر یا مساوی عدد ۱۰ باشد.
- $count++ : در هر مرتبه از اجرای حلقه مقدار شمارنده حلقه یک واحد افزایش مییابد.
- echo $count . ' '; : این دستور در بدنه حلقه بعد از هر مرتبه اجرای کامل حلقه شمارنده را در خروجی چاپ میکند.
با توجه به توضیحات ارائه شده در بالا فرایند شمارش و چاپ اعداد ۱ تا ۱۰ با استفاده از حلقه For انجام میشود. خروجی حاصل از اجرای نمونه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
کاربرد حلقه While در PHP چیست؟
ساختار کنترلی دیگر موجود در زبان برنامه نویسی PHP حلقه While است. به طور کلی استفاده از ساختار شرطی if این امکان را فراهم میکند که مجموعهای از دستورات بر اساس برقراری شرط مشخصی اجرا شوند. از سوی دیگر، حلقه While در PHP این امکان را فراهم میکند که با توجه به برقراری شرط مشخصی مجموعهای از دستورات چندین مرتبه اجرا شوند. در نتیجه، تفاوت این دو ساختار تنها در تعداد دفعات اجرای دستورات است. تصویر زیر ساختار اجرای حلقه While در PHP را نشان میدهد.
سینتکس حلقه While در PHP بسیار ساده و به صورت زیر است.
1while (condition) {
2 // statement(s) to execute repeatedly as long as condition is true
3 }
حلقه While از نظر سینتکس نیز شباهت بسیاری با ساختار شرطی if دارد. پیادهسازی حلقه While در PHP با کلمه کلیدی while شروع و سپس، شرط اجرای حلقه درون پرانتز قرار داده میشود. تا زمان برقراری شرط کدهای موجود در بدنه حلقه اجرا خواهند شد. در واقع، برخلاف حلقه For امکان تعیین تعداد دفعات اجرای حلقه وجود ندارد. هر چند میتوان با استفاده از چندین متغیر تعداد دفعات اجرای حلقه While را محاسبه کرد.
مثالی از پیادهسازی حلقه While در PHP
در این قسمت نیز مشابه بخش قبلی شمارش اعداد به ترتیب از ۱ تا ۱۰ و چاپ نتیجه در خروجی به کمک حلقه While پیادهسازی شده است.
1<?php
2
3$count = 1;
4while ($count <= 10) {
5 echo $count . ' ';
6 ++$count;
7}
8
9?>
قطعه کد ارائه شده در بالا کاملاً مشابه حلقه For در PHP عمل میکند. در ادامه برای درک بهتر نحوه اجرای حلقه While در PHP هر کدام از بخشهای موجود در قطعه کد بالا مورد بررسی قرار گرفته است.
- در اولین خط متغیر$count ایجاد و مقدار اولیه ۱ به آن نسبت داده شده است.
- درون پرانتز حلقه While شرط ادامه حلقه قرار داده شده است و بر اساس آن تا زمانی که متغیر$count کوچکتر یا مساوی ۱۰ باشد، دستورات موجود در بدنه حلقه اجرا خواهند شد.
- در بدنه حلقه While با استفاده از دستورecho در هر مرحله اجرای حلقه مقدار متغیر$count به همراه فاصله خالی در خروجی چاپ میشود.
- در انتها حلقه While نیز مقدار متغیر$count در هر مرحله اجرای حلقه یک واحد افزایش میدهد.
در نهایت بعد از اجرای کامل حلقه While ارائه شده در مثال بالا خروجی به صورت زیر خواهد بود.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
منظور از تابع در زبان PHP چیست؟
«تابع» (Function) یکی از مهمترین مفاهیم موجود در دنیای برنامه نویسی است. در واقع، توابع به قطعه کدهایی اشاره دارند که به منظور اجرای عملکردی خاص توسعه داده میشوند. استفاده از توابع به برنامهنویسان این امکان را میدهد تا کدهایی استاندارد با قابلیت استفاده مجدد بنویسند. همچنین، توابع ضمن کوتاهتر کردن کدهای نوشته شده به خوانایی و اشکالزدایی آسانتر از کد نیز کمک میکنند.
زبان برنامه نویسی پی اچ پی نیز همانند سایر زبانهای برنامه نویسی از مفهوم تابع پشتیبانی میکند. برنامهنویسان PHP میتوانند توابع اختصاصی خود را تعریف کنند یا توابع داخلی پر تعداد موجود در این زبان را به کار گیرند. توابع در PHP به دو دسته کلی زیر تقسیم میشوند.
- «توابع داخلی» (Built-in Functions)
- «توابع تعریف شده توسط کاربر» (User-Defined Functions)
توابع داخلی آن دسته از توابعی هستند که به صورت پیشفرض در زبان PHP وجود دارند. در نقطه مقابل، توابع تعریف شده توسط کاربر به آن دسته از توابعی اشاره دارند که برنامهنویس با توجه به نیاز پروژه آنها را پیادهسازی میکند. پیشتر در مطلب زیر از مجله فرادرس مبحث تابع در PHP به طور کامل از نحوه تعریف و فراخوانی گرفته تا کاربردها و انواع تابع به همراه مثال و نمونه کدهای بسیار مورد بررسی قرار گرفته است.
پروژه PHP برای مبتدیان
بعد از آشنایی با سینتکس و مفاهیم پایه موجود در زبان PHP ضروری است تا به عنوان یک توسعهدهنده تازهکار به دنبال تقویت مهارتهای خود باشید. به منظور تکمیل فرایند یادگیری زبان برنامه نویسی پی اچ پی باید مفاهیم و ساختارهای آموخته شده را در قالب پروژههایی ساده پیادهسازی کرد.
انجام پروژههای برنامه نویسی ضمن تقویت آموختههای قبلی به برنامهنویس این امکان را میدهد تا مفاهیم و ساختارهای مختلف را با یکدیگر ترکیب کند و مهارتهای حل مسئله خود را نیز بهبود بخشد. بر همین اساس در این بخش از نوشته PHP چیست سعی شده است تا با ارائه چند پروژه ساده و قابل فهم به درک هر چه بهتر مفاهیم و ساختارها کمک شود.
پروژه جمع اعداد در PHP
انجام پروژه محاسبه مجموع اعداد یکی از برنامههایی است که در شروع یادگیری هر زبان برنامه نویسی به فراگیران توصیه میشود. در ادامه قطعه کد زیر به منظور محاسبه مجموع اعداد ۱ تا ۱۰ ارائه شده است.
1<?php
2
3$sum=0;
4for($i=1; $i<=10; $i++){
5 $sum = $sum + $i;
6}
7
8echo $sum;
9
10?>
در اولین خط از قطعه کد بالا متغیر$sum تعریف و مقداردهی اولیه نیز شده است. از این متغیر برای نگهداری مجموع اعداد استفاده میشود. در ادامه با استفاده از ساختار حلقه For در PHP عملیات پیمایش بر روی اعداد مورد نظر از عدد ۱ تا ۱۰ انجام شده است. با نگاهی به نحوه پیادهسازی حلقه For مشخص است که در هر مرتبه اجرای حلقه شمارنده حلقه یعنی$i با متغیر$sum جمع شده و حاصل جمع این دو مجدداً درون این متغیر ذخیره میشود. تکرار این فرایند تا زمان برقراری شرط اجرای حلقه صورت میگیرد. در نهایت مجموع اعداد محاسبه شده با دستورecho در خروجی چاپ میشود. خروجی حاصل از اجرای قطعه کد بالا به صورت زیر خواهد بود.
55
پروژه چاپ اعداد زوج با PHP
در این بخش برنامه چاپ اعداد زوج کمتر از ۵۰ پیادهسازی شده است. ویژگی اعداد زوج این است که باقیمانده تقسیم همگی آنها بر عدد ۲ برابر ۰ است. در واقع، تمام مضارب عدد ۲ زوج هستند. قطعه کد زیر تمام اعداد زوج کمتر از ۵۰ را در خروجی چاپ میکند.
1<?php
2
3for($i=0; $i<=50; $i+=2){
4 echo $i.' '.','.' ';
5}
6
7?>
در مثال بالا با اختصاص مقدار اولیه ۰ به متغیر شمارنده حلقه$i و سپس افزایش ۲ واحدی این مقدار در هر مرتبه از اجرای حلقه تا زمان برقراری شرط پایان حلقه تمامی اعداد زوج کوچکتر از ۵۰ در خروجی چاپ خواهند شد. در ادامه خروجی حاصل از اجرای قطعه کد بالا نشان داده شده است.
0 , 2 , 4 , 6 , 8 , 10 , 12 , 14 , 16 , 18 , 20 , 22 , 24 , 26 , 28 , 30 , 32 , 34 , 36 , 38 , 40 , 42 , 44 , 46 , 48 , 50با تغییر مقداردهی اولیه متغیر شمارنده حلقه به عدد ۱ میتوان اعداد فرد کوچکتر از ۵۰ را در خروجی چاپ کرد.
پروژه محاسبه بزرگترین عدد در PHP
قطعه کد زیر نحوه محاسبه بزرگترین عدد در بین ۳ عدد را با استفاده از ساختارهای شرطی نشان میدهد.
1<?php
2$a = 10;
3$b = 20;
4$c = 30;
5// default max variable
6$max = $a;
7
8if($max < $b){
9 $max = $b;
10}
11
12if($max < $c){
13 $max = $c;
14}
15echo $max;
16?>
در مثال بالا ۳ متغیر$a ،$b و$c به ترتیب با مقادیر اولیه ۱۰، ۲۰ و ۳۰ تعریف شدهاند. به منظور یافتن بزرگترین عدد در بین این ۳ متغیر باید از ساختار شرطی استفاده کرد. به صورت پیشفرض متغیر$a به عنوان بزرگترین متغیر در بین متغیرهای موجود در نظر گرفته شده است و مقدار آن درون متغیر$max نگهداری میشود. در ادامه با استفاده از ساختار شرطی if و مقایسه متغیر$max با سایر متغیرها بزرگترین عدد در بین اعداد موجود مشخص شده است. در ادامه خروجی قطعه کد بالا آورده شده است.
30
سوالات متداول
از ابتدای نوشته تا کنون سعی شد تا طیف وسیعی از مباحث مربوط به زبان برنامه نویسی پی اچ پی از تاریخچه پیدایش گرفته تا کاربردها و مفاهیم پایه برنامه نویسی با این زبان محبوب مورد بررسی قرار گیرد. بر همین اساس در این بخش به سوالاتی پاسخ داده شده است که در طول نوشته کمتر مورد بررسی قرار گرفتهاند.
پیش نیازهای یادگیری PHP چیست؟
مهمترین پیش نیاز یادگیری PHP داشتن درک اولیه از مفاهیم و اصول پایه برنامه نویسی نظیر فلوچارت، الگوریتم و ساختارهای مختلف است. همچنین، آشنایی با مباحث مرتبط با اینترنت، پایگاه داده، زبان HTML و CSS نیز میتواند بسیار مفید واقع شود. علاوه بر این، بهتر است قبل از شروع برنامه نویسی با PHP اطلاعاتی کاملی در خصوص این زبان از نحوه اجرای کدها گرفته تا کاربردها و حوزههای مورد استفاده آن به دست آورید.
برای یادگیری PHP چقدر زمان نیاز است؟
یادگیری زبان برنامه نویسی پی اچ پی نه تنها سخت نیست بلکه این زبان به عنوان یکی از سادهترین زبانها برای افراد مبتدی در نظر گرفته میشود. PHP نیز همانند هر زبان برنامه نویسی دیگری از اصول، ساختارها و الگوریتمهای خاصی برخوردار است. مدت زمان یادگیری این زبان برنامه نویسی ارتباط مستقیمی با عواملی همچون انگیزه، تلاش و سبک یادگیری فرد دارد. بر اساس آمارهای موجود کارشناسان این حوزه به طور میانگین ۳ تا ۶ ماه زمان را برای یادگیری زبان PHP مناسب میدانند. همچنین، PHP زبان برنامه نویسی است که معمولاً در ارتباط با سایر زبانها و ابزارهای توسعه وب نظیر HTML ،CSS و جاوا اسکریپت مورد استفاده قرار میگیرد. در نتیجه، برای کسب نتیجه بهتر در یادگیری این زبان به برنامهنویسان توصیه میکنند تا مسیر یادگیری این زبان را طبق نقشه راه مشخصی دنبال کنند.
آینده زبان برنامه نویسی PHP چگونه خواهد بود؟
امروزه با وجود معرفی زبانهای برنامه نویسی جدید در حوزه توسعه وب اما همچنان PHP به عنوان محبوبترین زبان توسعه وب در بین برنامهنویسان شناخته میشود. بر اساس آمارهای موجود بیش از ۸۰ درصد از وبسایتهای جهان با این زبان برنامه نویسی توسعه یافتهاند. از سوی دیگر ویژگیهای همچون انعطافپذیری بالا، سهولت استفاده، دارا بودن فریمورکهای قدرتمند و گستردگی استفاده از آن در بین برنامهنویسان و شرکتهای مختلف این زبان برنامه نویسی را به گزینه جذابی برای یادگیری تبدیل کرده است. بنابراین، با توجه به جمیع نکات گفته شده همچنان میتوان آیندهای روشن را برای زبان برنامه نویسی پی اچ پی ترسیم کرد.
بهترین فریمورک زبان برنامه نویسی PHP چیست؟
توسعه نرمافزار فرایندی بسیار پیچیده است که از مراحل بسیاری تشکیل میشود. برای توسعه یک نرمافزار مراحل مختلفی همچون طراحی، کد نویسی، پیادهسازی و تست عملکرد باید طی شود. مدیریت و انجام تمام کارهای مورد نیاز در فرایند توسعه توسط شخص برنامهنویس کاری بسیار دشوار است. در نتیجه، «فریمورکها» (Framework) یا چارچوبهای نرمافزاری ایجاد شدند تا توسعهدهندگان را در کنترل تمام فرایندهای توسعه یاری کنند. به طور کلی فریمورکها شامل مجموعه ابزارهایی هستند که توسعهدهندگان در پروژههای از آنها استفاده میکنند. بر همین اساس در زبان برنامه نویسی پی اچ پی نیز فریمورکهای بسیار قدرتمندی موجود است. در ادامه برخی از بهترین فریمورکهای موجود در PHP آورده شده است.
- «لاراول» (Laravel)
- «کدایگنایتر» (CodeIgniter)
- «سیمفونی» (Symfony)
- «فالکون» (Phalcon)
- «یی» (Yii)
- و سایر موارد
جمعبندی
زبان برنامه نویسی PHP برای تمام افراد فعال در حوزه توسعه وب نامی کاملاً آشنا است. در حال حاضر با وجود ارائه زبانها و فریمورکهای مختلف در زمینه برنامه نویسی وب اما همچنان بیش از ۸۰ درصد وبسایتهای موجود در جهان از زبان برنامه نویسی پی اچ پی استفاده میکنند. این زبان برنامه نویسی با توجه به کاربردهای گسترده، امکانات، قابلیتها و ابزارهای گوناگون خود توانسته نظر مثبت بسیاری از برنامهنویسان و شرکتهای حوزه فناوری را به خود جلب کند. به همین دلیل امروزه شاهد گستردگی استفاده از این زبان برنامه نویسی در حوزههای مختلف هستیم.
بر همین اساس در این مطلب از مجله فرادرس به این سوال پاسخ داده شد که زبان برنامه نویسی PHP چیست و چه کاربردهایی دارد. همچنین، برای آشنایی بیشتر با این زبان محبوب تاریخچه پیدایش و هدف اصلی از توسعه آن نیز عنوان شد. در ادامه نیز سینتکس و مفاهیم پایه موجود در این زبان نظیر نحوه تعریف متغیر، نوعهای دادهای، عملگرها، ساختارهای شرطی، حلقه تکرار و مفهوم تابع در PHP به طور کامل مورد بررسی قرار گرفت. در انتها نیز چند پروژه ساده در زبان برنامه نویسی پی اچ پی بررسی شد.