مصاحبه فرادرس با مهندس فرشید شیرافکن مدرس برگزیده مهندسی و علوم کامپیوتر

در ادامه مجموعه گفت‌وگوها با استادان برتر دانشگاه و دانش‌آموختگان موفق، قصد داریم در کنار آشنایی مختصری با زندگی شخصی این عزیزان، تجربه‌های گران‌بهای آن‌ها را به دانش‌آموزان و دانشجویانی که در حال تحصیل هستند انتقال دهیم. شاید در هر مرحله‌ای از تحصیل که باشید یک جمله بتواند در تصمیم‌گیری کمک بزرگی به شما کند و چه بهتر که این جمله را از موفق‌ترین افراد جامعه علمی کشور بشنوید.

مصاحبه انجام شده، جهت سادگی بهره بردن شما از آن، در ادامه به سه صورت منتشر شده است.

1. فرمت صوتی گفت‌وگو در بخش‌های کوچک و به تفکیک سوالات مطرح شده
2. فرمت صوتی گفت‌وگو به صورت یکجا
3. پیاده‌سازی متنی گفت‌وگو

اگر سوال‌هایی مد نظر شما همراهان گرامی است، لطفا در بخش کامنت پست، برای ما ارسال کنید. ما این سوالات را در مصاحبه‌های بعدی استفاده خواهیم کرد.

نسخه صوتی مصاحبه (فایل صوتی) به صورت مباحث جداگانه

نسخه صوتی مصاحبه (فایل صوتی) به صورت یکجا

نسخه متنی مصاحبه

در ادامه این مطلب می‌توانید نسخه متنی مصاحبه صورت گرفته با دکتر فرشید شیرافکن را مطالعه کنید.

از تولد تا رسیدن به دانشگاه چه مسیری را طی کردید؟ در چه رشته و دانشگاه‌هایی ادامه تحصیل دادید؟

من در سال ۱۳۵۱ در شهر همدان به دنیا آمدم، در خانواده‌ای فرهنگی که پدر و مادرم هردو معلم بودند. هر سه مقطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان را در همدان گذراندم. جالب است بدانید که در سال اول دبیرستان در درس ریاضی خیلی قوی نبودم و بیشتر به رشته تجربی گرایش داشتم اما به توصیه یکی از آشنایان رشته ریاضی را انتخاب کردم. از همان روز با تمرین و پشتکار آنقدر پیشرفت کردم که در سال سوم دبیرستان موفق شدم مجوز حضور در المپیاد ریاضی را بگیرم. در یک کلمه، رمز موفقیت در درس ریاضی هم مثل خیلی از موضوعات دیگر، پشتکار و زمان گذاشتن است، هوش و استعداد می‌تواند در درجه بعدی اهمیت باشد.

با اینکه همه اطرافیان انتظار داشتند در دانشگاه هم رشته ریاضی را انتخاب کنم، به دلیل علاقه‌ای که به رشته کامپیوتر داشتم، رشته نرم‌افزار را انتخاب کردم. در سال ۱۳۷۰ که من به دانشگاه وارد شدم رشته کامپیوتر در ایران هنوز جدید بود و حتی برای تدریس، استاد از خارج کشور به ایران می‌آمد. تا سال ۱۳۷۴ در کنار تحصیل به صورت مختصر تدریس هم می‌کردم. روزهای اول فقط تدریس دروس ریاضی را انجام می‌دادم و به تدریج تا سال‌های پایانی کارشناسی درس‌های کامپیوتر هم به این مجموعه اضافه شد.

بعد از پایان دوره کارشناسی علاقه داشتم که به رشته صنایع بروم اما به خاطر بازار کار بسیار خوبی که رشته کامپیوتر برای من ایجاد کرده بود تا مدتی مشغول برنامه‌نویسی و تدریس در موسسه‌های کنکور شدم. این داستان تا سال ۱۳۸۶ ادامه داشت تا اینکه در آن سال مقطع کارشناسی ارشد نرم‌افزار را شروع کردم. سال ۱۳۹۳ هم به دلیل علاقه به ادامه تحصیل در کنکور دکترا شرکت کردم و این بار به رشته بیوانفورماتیک رفتم.

شما همچنان با محیط دانشگاه در ارتباط هستید. به نظر شما دانشگاه در این سال‌ها چه تغییراتی داشته است؟

دانشگاه حالا با دانشگاه زمان ما از نظر استاد تفاوت خاصی ندارد. مشکلی که در زمان ما وجود داشت دسترسی به منابع بود که این روزها با پروژه‌ه‌ای مثل فرادرس این دسترسی به مراتب آسان‌تر شده است. نمی‌توان منکر تفاوت سطح آموزشی در دانشگاه‌ها شد، تا جای ممکن اگر کسی بتواند به دانشگاه‌های معتبر وارد شود باید این کار را بکند اما این مورد هم این روزها تاثیر سابق را ندارد، باز هم امکاناتی مثل فرادرس می‌توانند این خلا را جبران کنند و دسترسی دانشجوهای دانشگاه‌های مختلف را به منابع و استاد‌های معتبر فراهم کنند. با استفاده از این امکانات می‌توانند در مقاطع بعدی به دانشگاهی فکر کنند که به آن علاقه دارند.

امروزه تبی در دانشگاه‌ها وجود دارد که خیلی‌ها دوست دارند به خارج از کشور بروند. شما فکر می‌کنید این تنها راه موفقیت است؟

خود من تجربه مهاجرت ندارم اما در میان اطرافیان افرادی بودند که به خارج از کشور رفتند و موفق هم بودند. از طرف دیگر خیلی افرادی را سراغ داریم که در ایران ماندند و از آن‌ها که رفتند هم موفق‌ترند. پس نمی‌توان مهاجرت را عاملی قطعی در موفقیت دانست، این بیشتر یک تصمیم شخصی است اما تنها راه موفقیت به حساب نمی‌آید.

شما به عنوان یکی از نام‌آورترین مدرسان رشته کامپیوتر در ایران، برای مقطع دکترا، رشته بیوانفورماتیک را انتخاب کردید. این رشته را بیشتر برای ما معرفی کنید.

این رشته در مقطع کارشناسی ارشد کمتر از دو سال است که دانشجو پذیرش می‌کند درحالی که در مقطع دکترا بیش از ده سال است که وارد ایران شده است. بیوانفورماتیک یک رشته بین رشته‌ای است که به کاربرد کامپیوتر در مسائل زیستی می‌پردازد. در این رشته مسائلی مثل طراحی دارو، شناخت پروتئین‌ها و پیشگویی عملکرد آن‌ها، کاربردهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی در مسائل زیستی و ... مطرح می‌شود. برای مثال در بحث طراحی دارو، بیوانفورماتیک نوعی آزمایشگاه مصنوعی در اختیار ما قرار می‌دهد که بتوانیم تاثیر داروها را بر سلول مشاهده کنیم. این اتفاق به جای اینکه در بدن یک موجود زنده بیفتد در کامپیوتر انجام می‌شود. با این کار بسیاری از حالت‌های نامناسب قابل تشخیص و حذف هستند و در زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌شود. بعد از این مرحله، با تعداد کمتری آزمایش واقعی می‌توان به نتیجه دلخواه رسید.

هدف خیلی از دانشجوها این است که با گرفتن مدارک تحصیلی بالاتر، وارد هیات علمی دانشگاه‌ها شوند. شما به عنوان یک مدرس باسابقه این مسیر را مناسب می‌دانید؟

اگر کسی هدف خود را تدریس قرار داده است باید از ابتدای تحصیل طوری برنامه بریزد که مقاله‌های علمی داشته باشد و در کنار آن مهارت‌های تدریس را هم در خود تقویت کند. ظرفیت جذب استاد هم در دانشگاه محدود است اما این روزها دوستانی هستند که بیرون از دانشگاه‌ها در زمینه آموزش فعالیت دارند و شاید موفق‌تر از یک عضو هیات علمی باشند. اگر به تدریس علاقه دارند و این ذوق را در خود می‌بینند تنها گزینه راه یافتن به هیات علمی دانشگاه‌ها نیست.

البته تدریس در دانشگاه هم مزایای خودش را دارد که اگر کسی بتواند به این مسیر وارد شود جایگاه ارزشمندی است. این نکته هم باید در نظر گرفته شود که تدریس در دانشگاه می‌تواند جلوی پرداختن به کارهای دیگر را بگیرد و اگر کسی ایده‌هایی در سر دارد باید به آن‌ها بپردازد. مثل موسسان فرادرس که می‌توانستند عضو هیات علمی باشند اما در جایگاه کنونی خیلی موفق‌تر هستند.

موضوع دیگر هم این است که مدرس دانشگاه علاوه بر سواد و تسلط بر موضوع، باید توانایی انتقال دانش را هم داشته باشد. هم اکنون هم استادهایی وجود دارند که در سطح بالای علمی قرار دارند اما به روش‌های تدریس آشنا نیستند. من در این زمینه دوره‌ای ندیدم اما اگر کسی در خود ضعفی می‌بیند حتما باید در دوره‌های موجود شرکت کند. در کنار این، علاقه هم بسیار مهم است، نباید موضوع درس برای استاد تکراری شود. هر بار باید مثل روز اول ذوق داشته باشد.

ما در فرادرس به مهارت‌هایی که دانشجویان نیاز دارند تا وارد بازار کار شوند توجه ویژه‌ای داریم. شما به دانشجویانی که در حال تحصیل هستند توصیه می‌کنید چه مهارت‌هایی را یاد بگیرند که برای ورود به بازار کار آمادگی داشته باشند؟

یک دانش‌آموخته کارشناسی کامپیوتر هم می‌تواند با استفاده از محصولاتی که فرادرس برای یادگیری زبان‌های برنامه‌نویسی به صورت عملی تهیه کرده است برای کار در یک شرکت آماده شود. خیلی نیازی به ادامه تحصیل هم ندارند. برای رشته بیوانفورماتیک هنوز شرایط کاری وسیعی وجود ندارد اما به دلیل تعداد کم دانش‌آموختگان، در حال حاضر تقریبا دانشجویی نیست که بعد از تحصیل بدون کار بماند. در این رشته در حال حاضر برای کار باید وارد شرکت‌های بزرگ شد و در حال حاضر مثل رشته کامپیوتر نمی‌توان به صورت مستقل کار کرد. در رشته کامپیوتر تجربه شخصی من گرفتن برنامه از بیرون و انجام دادن آن بود. خود من زمانی فقط تدریس و برنامه‌نویسی می‌کردم. در همان زمان برنامه‌نویسی دستگاه‌های ATM و کارت‌های هوشمند را انجام دادم. این روزها هم به صورت موازی با افزایش تعداد دانشجوها، نیاز به برنامه‌نویسی هم رشد داشته است.

شما مدرس دانشگاه و نویسنده کتاب هستید. تا این لحظه در فرادرس سیزده هزار دانشجو داشتید و پانزده هزار دقیقه آموزش ویدیویی ضبط کردید. بین بسترهای مختلف آموزشی مثل آموزش حضوری، کتاب، آموزش ویدیویی و ... کدام را موثرتر می‌دانید؟ نقطه قوت یا ضعف هریک چیست؟

من قبل از آشنایی با فرادرس در زمینه تالیف و تدریس فعالیت زیادی داشتم. حدود دو سال و نیم است که با فرادرس همکاری می‌کنم و فکر می‌کنم این مدت برابر با تمام زمانی است که قبل از آن فعالیت می‌کردم. قبل از این همکاری بستری برای انتشار گسترده آموزش‌هایم نداشتم. (+)

در گذشته همایش‌های زیادی در شهرهای مختلف کشور برگزار کرده بودم اما هر بار این امکان در یک شهر وجود داشت. با مهیا بودن بستر آموزش الکترونیک همه شهرهای ایران و حتی خارج از کشور در یک لحظه می‌توانند از این آموزش‌ها بهره‌مند شوند.

تعداد دانشجو و ساعت آموزشی که شما در فرادرس داشتید معادل با ۱۷ سال آموزش به شیوه سنتی است. آیا آموزش آنلاین می‌تواند جایگزین شیوه‌های سنتی باشد؟

به این زودی نمی‌تواند کاملا جایگزین شود اما با سرعتی که دارد در سال‌های آینده درصد بالاتری را به خود اختصاص می‌دهد. الان خود من در دانشگاه به دانشجوها می‌گویم که اگر دوست دارند می‌توانند آموزش‌های من در فرادرس را بگیرند و سر کلاس حاضر نشوند. در بین دانشجوهایی که از این روش استفاده می‌کنند هم افراد موفقی داریم که نمره‌های بالایی هم در درس‌ها می‌گیرند. برای یک آموزش ده ساعته باید چهار ماه در طول ترم به کلاس بیاید که حتما بخش بزرگی از این زمان به هدر می‌رود.

آموزش های آقای مهندس فرشید شیرافکن در فرادرس

ایشان تا کنون عناوین متعددی در فرادرس ارائه داده اند که از طریق لینک زیر، قابل دسترسی است.

لیست کامل آموزش های آقای مهندس فرشید شیرافکن در فرادرس

سوالات و نظرات مخاطبین گرامی

اگر سوال هایی مد نظر شما همراهان گرامی باشد، لطفا در بخش کامنت پست، برای ما ارسال می‌کنید، ما این سوالات را در مصاحبه های بعدی استفاده کنیم. همچنین اگر اشخاص و چهره های شاخصی را می شناسید که علاقه دارید با آن ها نیز مصاحبه انجام شود، لطفا معرفی نمایید تا مصاحبه با آن افراد نیز در کنار سایر مصاحبه ها انجام شود.