مصاحبه فرادرس با دکتر مریم صراف‌زاده، درباره رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی

در ادامه مجموعه گفت‌وگوها با استادان شاخص دانشگاه‌های کشور، این بار مهمان دکتر مریم صراف‌زاده بودیم. دکتر صراف‌زاده، یکی از روزهای آفتابی پاییز، ما را در دفتر کارش در ساختمان شمالی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران پذیرفت و در فضایی صمیمی به سوال‌هایمان پاسخ داد. این مصاحبه هم برای دانشجویان علم اطلاعات و دانش‌شناسی و هم برای دیگر دانشجویان و حتی استادان دانشگاه نکاتی مفید و کاربردی دارد و می‌تواند روند تولید و انتشار دانش و پژوهش را از نظر کمی و کیفی توسعه دهد.

مصاحبه انجام شده، جهت سادگی بهره بردن شما از آن، در ادامه به سه صورت منتشر شده است.

1. فرمت صوتی گفت‌وگو در بخش‌های کوچک و به تفکیک سوالات مطرح شده
2. فرمت صوتی گفت‌وگو به صورت یکجا
3. پیاده‌سازی متنی گفت‌وگو

اگر سوال‌هایی مد نظر شما همراهان گرامی است، لطفا در بخش کامنت پست، برای ما ارسال کنید. ما این سوالات را در مصاحبه‌های بعدی استفاده خواهیم کرد.

نسخه صوتی مصاحبه (فایل صوتی) به صورت مباحث جداگانه

نسخه صوتی مصاحبه (فایل صوتی) به صورت یکجا

نسخه متنی مصاحبه

در ادامه می‌توانید نسخه متنی مصاحبه با سرکار خانم مریم صراف‌زاده را مطالعه کنید.

لطفا خود را معرفی کنید و برای کسانی که علاقه‌مند هستند از زندگی شخصی خود بگویید.

مریم صراف‌زاده هستم و در دزفول متولد شدم. لیسانسم را در رشته «کتابداری در شاخه پزشکی» و فوق‌لیسانسم را در رشته «کتابداری و اطلاع‌رسانی» گرفتم و بعد از آن در حدود ده سال کتابدار بودم. تا اینکه در آزمون دکترای اعزام به خارج قبول شدم و به کشور استرالیا رفتم. بعد از پایان تحصیل هم دو سال در دانشگاه چارلز استوارت استرالیا تدریس کردم. سپس به ایران بازگشتم و چهار سال در دانشگاه خلیج فارس بوشهر حضور داشتم. حالا هم حدود دو سال است که به دانشگاه تهران آمده‌ام.

درباره رشته تحصیلی خودتان بیشتر توضیح بدهید. رشته تحصیلی شما در مقطع دکترا با مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد متفاوت است؟

رشته «علم اطلاعات و دانش‌شناسی» در حقیقت همان رشته «کتابداری» است. عنوان کتابداری دیگر به صورت کامل گویای عملکرد و قابلیت‌های این رشته نیست چون با ظهور فن‌آوری‌ها کتابداری از شیوه سنتی خودش خارج شده است و گستره وسیع‌تری را پوشش می‌دهد. ما در دانشگاه تهران گرایش‌های آرشیو، علم‌سنجی، مدیریت اطلاعات، کتابخانه‌های عمومی، کتابخانه‌های دانشگاهی و کتابخانه‌های دیجیتال را برای این رشته داریم.

دیدگاه جامعه علمی به این رشته در ایران و کشورهای خارجی چه تفاوتی با هم دارد؟

در استرالیا که تجربه شخصی من است و در خیلی از کشورهای توسعه‌یافته، کتابخانه‌های دانشگاهی نقش پررنگی برای آموزش به دانشجوها دارند و این کار را به کمک دانش‌آموختگان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی انجام می‌دهند. دانشجو در مسیر تحصیل نیاز به آموزش‌های جانبی زیادی دارد، از جمله روش جست‌وجو، ارزیابی و استفاده از منابع علمی،‌ روش نوشتن literature review [مقاله مروری که اطلاعات موجود در منابع فعلی را گردآوری می‌کند.]، چگونگی اجتناب از سرقت علمی، رعایت اخلاق پژوهش و بسیاری مهارت‌های دیگر. این آموزش‌ها هم به صورت حضوری و کارگاهی و هم به صورت مجازی در کتابخانه‌ها قابل دسترسی است.

نکته جالب در مورد آموزش‌های آنلاین آن‌ها این است که علاوه بر صورت‌های معمول متنی و صوتی و ویدیویی، به صورت بازی هم تهیه شده‌اند که برای نسل جوان جذاب باشد. همیشه دغدغه من این بود که کتابخانه‌های ما هم این خدمات را داشته باشند. وقتی با فرادرس آشنا شدم بستر مناسبی پیدا کردم که اگر چنین آموزشی تهیه شد، بهتر و بیشتر دیده شود. در طول مدت همکاری با فرادرس ایمیل‌های دلگرم کننده‌ای از همه جای کشور دریافت می‌کنم و خوشحالم که آموزش‌هایم موثر بوده است.

فارغ‌التحصیلان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بعد از پایان تحصیل چه گزینه‌هایی برای اشتغال دارند؟

الان می‌گویند کتابدار آن نقش سنتی که مخاطب کتابی بخواهد و کتابدار در اختیارش بگذارد را ندارد، الان دانش‌آموخته این رشته یک مشاور اطلاعاتی است. کار ما در یک کلام سازماندهی و اشاعه اطلاعات است، این اطلاعات می‌تواند در کتاب‌های فیزیکی باشد، می‌تواند روی اینترنت باشد، می‌تواند آرشیو سازمان‌ها و شرکت‌ها باشد و هر جایی که اطلاعات تولید یا مصرف می‌شوند.

یک حوزه دیگر از کار ما علم‌سنجی است. در دانشگاه‌ها کتابدار باید پا به پای استاد حرکت کند، یک دستیار پژوهشی باشد، برای انتخاب نشریه‌ای که مقاله‌ها در آن چاپ می‌شود، برای اعتبارسنجی نشریات و تشخیص نشریات جعلی، برای ارائه روش‌های چاپ مقاله به صورت‌های مختلف، ...

آموزش سواد اطلاعاتی یکی از بزرگترین نقش‌های حرفه‌مندان رشته ماست، از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی در دانشگاه‌ها، کتابخانه‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌ها.

نگارش رزومه هم مهارتی است که فقدان آن حس می‌شود و دانش‌آموختگان رشته ما می‌توانند آن را به متقاضیان آموزش دهند. الان دانشجوهای ما بعد از گرفتن مدرک بلد نیستند چطور مهارت‌های خود را عرضه کنند، برجسته کنند و بفروشند.

در رابطه با اشتغال فارغ‌التحصیلان ما، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بخش بزرگی از استخدام بچه‌های ما را به عهده دارد. کسانی که در آزمون و مصاحبه قبول شوند جذب این نهاد می‌شوند. صداوسیما هم در آرشیو مرکزی و هم در شبکه‌های مختلف از دانش‌آموختگان ما استفاده می‌کنند. به غیر از آن سازمان‌ها و مراکزی که نیاز به مدیریت اطلاعاتشان دارند هم می‌توانند از بچه‌های این رشته استفاده کنند.

ویراستاری امکان شغلی دیگری است. اخیرا بلندخوانی و قصه‌خوانی برای بچه‌ها در مهدکودک‌ها و دبستان‌ها آغاز شده است. گروهی به نام مردمک داریم که راه‌های جذب مخاطب و علاقه‌مندی‌های بچه‌ها را شناسایی کرده‌اند و از همین راه‌ها بچه‌ها را به سمت کتابخوانی می‌برند. کتابدرمانی که خیلی از ناراحتی‌های روحی را درمان می‌کند گزینه دیگری است که برای گروه سنی کودک به صورت قصه‌درمانی است.

همه شرکت‌ها و سازمان‌ها برای مدیریت اطلاعات به یکی از دانش‌آموختگان این رشته نیاز دارند. یک مدیر وقت ندارد که انبوهی از اطلاعات را بخواند و این وظیفه کتابدار است. برای مثال در شرکت لبنیات کاله، مدیر شرکت می‌خواهد بداند در مقایسه با شرکت‌های رقیب چه وضعی دارد، کالایش را باید به چه صورت عرضه کند، مزیت رقابتی‌اش چیست، ... این کار را یک مدیر اطلاعات و کارشناس علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌تواند انجام بدهد.

شرکت‌ها و سازمان‌های خصوصی و دولتی همه به چنین توانایی نیاز دارند. الان بچه‌هایی را داریم که در شرکت مپنا مشغول به کار هستند، در سازمان برنامه و بودجه هستند، در ایران‌خودرو هستند، در شرکت‌های خصوصی هستند، ... هرجا که اطلاعات باشد این نیاز وجود دارد.

یک فارغ‌التحصیل رشته شما می‌تواند به صورت مستقل و بدون استخدام کار کند؟ می‌تواند با سرمایه اندک کارآفرینی کند؟

کارآفرینی در این رشته خیلی مورد بررسی قرار گرفته و فرصت برای کار مستقل فراهم است. برای مثال همان بحث مشاوره اطلاعاتی می‌تواند به صورت مستقل انجام شود، خیلی از اعضای هیات علمی نیاز دارند که کسی برایشان منابع صحیح را پیدا کند، یا برایشان پیشینه پژوهش بنویسد، مشاور پژوهش بشود.

حوزه‌ای به نام اطلاع‌آفرینی داریم مثل کارآفرینی. آشنایی با نشر الکترونیکی و انتشار کتاب در محیط وب یکی دیگر از کارهای ماست که می‌تواند کمکی به نویسنده‌ها باشد. داشتن کتاب‌فروشی آنلاین، نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی اسناد و مدارک سازمان‌ها، درست کردن آرشیو برای انجمن‌ها و سازمان‌ها و اشخاص، طراحی سیستم‌های مدیریت اطلاعات، آموزش سواد اطلاعاتی در دانشگاه‌های مختلف و حتی مدارس، تامین منابع اطلاعاتی از طریق ایجاد ارتباط با شرکت‌های خارج از کشور، تولید محتواها و ویرایش آن‌ها، گردآوری اطلاعات برای خبرگزاری‌ها، ویراستار ادبی، علمی و فنی، فعالیت در بخش تحقیق و توسعه (R&D) نهادها و سازمان‌ها و بسیاری گزینه‌های دیگر برای کار مستقل در این رشته وجود دارد.

ما در فرادرس به مهارت‌های مورد نیاز دانشجویان توجه ویژه‌ای داریم. دانشجوهای این رشته در طول دوره تحصیل غیر از درس‌هایشان باید دنبال یادگیری چه مهارت‌هایی باشند؟

شاید دورنمایی که از این رشته ارائه دادم جذاب به نظر بیاید و انگیزه‌ها برای ورود به این رشته زیاد شود اما باید در نظر بگیریم که همه فارغ‌التحصیلان هم واجد دانش و مهارت‌های لازم نیستند. این بستگی به خود شخص دارد که یک LifeLong Learner باشد یعنی در تمام عمر به طور مستقل سراغ یادگیری برود. دانشگاه شاید نیمی از ابزار لازم را در اختیار دانشجو بگذارد. من به دانشجویان می‌گویم شما بهترین فرصت را برای یادگیری دارید، همیشه کارگاه‌های آموزشی رایگان برای دانشجوها برگزار می‌شود که بیرون از دانشگاه هزینه بالایی دارد. پیشنهاد می‌دهم که حتما در آن‌ها شرکت کنند.

برای مثال کارگاه فن بیان، که مرکز مشاوره دانشگاه تهران این کارگاه را برای بچه‌ها دارد. هیچ موقعیتی را برای یادگیری از دست ندهند، به خصوص در رشته ما که خیلی تحت تاثیر فن‌آوری قرار گرفته است. در گذشته فارغ‌التحصیل یعنی کسی که واقعا تحصیل را رها می‌کرد و شاید 20 سال هم همان دانشی که در دانشگاه فراگرفته بود برایش کافی بود اما الان فارغ‌التحصیل وقتی وارد بازار کار شود با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شود که برایش جدید هستند.

یکی دیگر از مهم‌ترین مهارت‌ها زبان انگلیسی است. زبان دانشجوهای ما واقعا نقطه ضعف آن‌هاست، اگر زبان ضعیف باشد شما از بسیاری منابع محروم می‌شوید. همین الان من دنبال چند نفر هستم که زبان خوبی داشته باشند و برای ما Mooc [نوعی دوره آنلاین با دسترسی آزاد و مشارکت وسیع] داخلی تهیه کنند. حجم دانشی که به زبان فارسی موجود است واقعا در خیلی حوزه‌ها جوابگو نیست. از طرف دیگر نیاز داریم که دانشجوها در حوزه فن‌آوری اطلاعات خیلی به روز باشند، از ساده‌ترین آن‌ها که ICDL است تا طراحی پایگاه‌های داده، طراحی سایت، برنامه‌نویسی و ...

تعدادی دیگر از مهارت‌ها بستگی به خصوصیات شخصیتی دارد. در بسیاری از کشورها در آگهی‌های شغلی دو مهارت را حتما ذکر می‌کنند، مهارت‌های ارتباطی (Communication Skills) و کار تیمی (TeamWorking) بچه‌ها باید راه‌هایی پیدا کنند که این مهارت‌ها تقویت شود. من به دانشجوهای خودم می‌گویم بروید در انجمن‌های علمی فعالیت کنید. حداقل فایده‌ای که این کار دارد یادگرفتن برقراری ارتباط با دیگران و تعامل با همگروهی‌ها است. امروزه می‌گویند حتی خلاقیت هم یادگرفتنی است. سعی کنند اعتماد به نفسشان را بالا ببرند. مهارت‌های مربوط به سخنرانی و فن بیان. مهارت‌های مذاکره، ... الان هوش هیجانی (EQ) خیلی مهم شده است. ما شاگرد اولی داریم که از ارتباط‌های ساده گریزان است و نمی‌تواند در یک کلاس برای همکلاسی‌هایش صحبت کند.

کامنتی که من از مخاطبان فرادرس گرفتم هم این بود که شما چیزهایی به ما یاد دادید که در دانشگاه یاد نگرفتیم.

عنوان یکی از مقاله‌های شما «جایگاه شبکه‌های اجتماعی آنلاین در میان دانشجویان کارشناسی ارشد» است. نظر شما درباره شبکه‌های اجتماعی و به طور کلی نقش اینترنت برای دانشجویان چیست؟

یکی از اندیشمندان حرفه ما می‌گوید پیدا کردن اطلاعات مناسب در اینترنت مثل پیدا کردن سوزن در انبار کاه شده است. شاید برای همه شما پیش آمده باشد که گوگل را سرچ می‌کنید و سایتی برای شما می‌آید که هیچ ربطی به سرچ شما ندارد، صرفا به دلیل وجود کلیدواژه‌ها به سمت آن سایت تبلیغاتی هدایت می‌شوید. ما وقتی سرچ می‌کنیم گوگل پیشنهادهایی می‌دهد، از همین پیشنهادها می‌فهمیم مردم ما چقدر در این کار ضعیف هستند، حتی دانشجوها برای سرچ مشکل دارند. یک بار من به دانشجوهای خودم پیشنهاد دادم که تاثیر شبکه‌های اجتماعی را در تحولات خاورمیانه جست‌وجو کنند.

دانشجویی به من مراجعه کرد و گفت مطلبی پیدا نکرده است، پرسیدم چطور سرچ کردی، گفت دقیقا همین عبارت را سرچ کردم. یک دانشجو برای سرچ در اینترنت باید کلمات کلیدی را پیدا کند، کلمات مترادف را پیدا کند، ترکیب آن‌ها با AND، OR و NOT را بداند. دانشجوی ما اگر دنبال مقاله است باید بداند لازم نیست کلمه مقاله را بنویسد، اگر برای مثال دنبال «تاثیر منفی» یک عامل در یک موضوع می‌گردد نباید بنویسد تاثیر منفی، باید خود را جای نویسنده بگذارد و کلمات احتمالی را حدس بزند. با اضافه کردن کلمات عمومی ما خیلی از منابع را از دست می‌دهیم.

در دنیای امروز چیزی داریم به نام سواد دیجیتالی، هر فرد برای اینکه شهروند موفقی باشد باید این سواد را داشته باشد. ساده‌ترین مثال سواد دیجیتالی همین توانایی جست‌وجوی موفق در وب است، یا اینکه فرد در هنگام خرید اینترنتی چه کار کند که گرفتار سایت‌های جعلی نشود، یا اینکه در شبکه‌های اجتماعی وقتی مطلبی به دست ما می‌رسد صحت و سقم آن را بررسی کنیم و بعد نشر دهیم. سواد رسانه‌ای توانایی مهم دیگری است که باید امروزه آن را داشته باشیم. اینکه بدانیم منابع خبری معتبر را از کجا پیدا کنیم، بدانیم خبرها می‌توانند سوگیری داشته باشند، هر خبری که دیدیم را قبول نکنیم. یکی از وظایف ما در این رشته این است که سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتالی و سواد رسانه‌ای داشته باشیم و آن را به دیگران هم آموزش دهیم.

در مورد شبکه‌های اجتماعی که این روزها فراگیر شده است بیشتر توضیح دهید. هم شبکه‌های اجتماعی عمومی و هم شبکه‌های اجتماعی علمی، نقش هرکدام در خدمت به علم چیست؟

چیزی که پژوهش‌ها نشان داده این است که شبکه‌های اجتماعی عمومی هم در خدمت اشاعه علم هستند، یک دانشجو یا استاد می‌تواند نتایج تحقیقات خود را در برای مثال در FaceBook هم به اشتراک بگذارد چون دوستانی در آنجا دارد که شاید جای دیگری به او دسترسی نداشته باشند.

در سطوح دانشگاهی هم شبکه‌هایی مثل ResearchGate و Academia را داریم اما لازم است که دانشجویان شبکه اجتماعی LinkedIn را به صورت ویژه‌ای جدی بگیرند. در خارج از کشور وقتی کارگاه آموزش کاریابی می‌گذارند حتما یکی از بخش‌هایش به LinkeIn اختصاص دارد. یک کارفرما وقتی رزومه شما را می‌بیند اولین کاری که می‌کند چک کردن پروفایل LinkedIn شما است. از روی ارتباطات شما، از مطالبی که پست کردید و حتی لایک‌ها و کامنت‌ها و عکس پروفایلتان می‌تواند یک تصویر از شما به دست آورد. در اولین فرصت هم حتما در فرادرس «کاریابی با LinkedIn» را آموزش خواهم داد. این شبکه‌ای است که دانشجوها حتما باید با آن آشنا باشند.

شما تجربه زیادی در کتابخانه‌های کشور دارید. مردم اگر بخواهند از کتابخانه‌ها استفاده کنند چطور می‌توانند بهترین نتیجه را بگیرند؟

تعداد کتابخانه‌های کشور ما نسبت به جمعیتمان کم است اما از همین منابع موجود هم استفاده مناسبی نمی‌شود.‌ این شوق وجود ندارد که فردی به کتابخانه نزدیک محل زندگی‌اش مراجعه کند و عضو شود. برای پیدا کردن کتاب و کتابخانه سایت‌های خوبی وجود دارد. برای مثال سایت lib.ir که موجودی حدود ۷۰۰ کتابخانه را یکجا دارد و بر اساس محل زندگی فرد نزدیک‌ترین کتابخانه را معرفی می‌کند. یا خود نهاد کتابخانه‌های کشور سامانه samanpl.ir را دارد که موجودی کل کتابخانه‌های عمومی کشور را جست‌وجو می‌کند.

همین سایت اطلس کتابخانه‌ها دارد که نزدیک‌ترین کتابخانه‌ها به محل زندگی فرد را روی نقشه مشخص می‌کند. کتابخانه‌های ما در حال پیشرفت هستند. همه این‌ها هم با حق عضویت اندک در دسترس است که همین حق عضویت اندک هم به دلایل مختلف تخفیف دارد،‌ برای بازنشسته‌ها، دانشجویان، دانش‌آموزان، عضویت خانوادگی و ...

خیلی از دانشجوها هدفشان تحصیل تا مقاطع بالا و بعد عضویت در هیات علمی و تدریس است. شما به عنوان یک استاد دانشگاه که در ایران و خارج از کشور تدریس کردید این راه را پیشنهاد می‌کنید؟

واقعیت تلخ این است که من مدت‌هاست کسی را به ادامه تحصیل تشویق نمی‌کنم که حتما فوق لیسانس یا دکتری بگیرد. چون شما وقتی دکتری می‌گیرید با آن همه زحمتی که برای درس خواندن کشیدید دیگر هر کاری را نمی‌توانید انجام دهید. واقعیت این است که ظرفیت جذب هیات علمی خیلی کم است و درصد پایینی از فارغ‌التحصیلان می‌توانند در این بخش مشغول به کار شوند.

چند روز پیش با کسی که به تازگی مدرک دکتری گرفته صحبت می‌کردم و واقعا افسرده بود. می‌گفت دیگر طاقت ندارد که از این دانشگاه به آن دانشگاه برود و به صورت حق‌التدریس فعالیت کند. من این مسیر را توصیه نمی‌کنم مگر اینکه شخص انگیزه‌ای قوی برای افزایش علم و دانش خود داشته باشد، وگرنه با نیت هیات علمی شدن اگر بخواند شاید به هدفش نرسد. سیاست وزارت علوم هم به کاهش رشته‌هاست و خیلی از رشته‌ها ممکن است تا چند سال دیگر حذف شوند.

برای کسانی که به قصد گسترش دانش خود قصد ادامه تحصیل دارند هم باید بگویم که در گذشته شاید ادامه تحصیل تنها راه برای یادگیری بیشتر بود اما حالا راه‌های دیگری غیر از دانشگاه هم وجود دارند که می‌توان از آن طریق کسب دانش و مهارت کرد. Moocها یا برای مثال سایت Coursera کلاس درس بسیاری از اساتید را دارند که دنیایی از مطلب را در خود جا داده‌اند.

در دانشگاه هدف خیلی از دانشجویان رفتن به خارج از کشور برای ادامه تحصیل یا برای زندگی است. شما که تجربه تحصیل در خارج از کشور را هم دارید در این مورد چه نظری دارید؟

جواب دادن به این سوال سخت است. خیلی غم‌انگیز است که ایران رتبه اول را در مهاجرت علمی دارد. آن‌ها بهترین‌های ما را جذب می‌کنند. ما از ابتدا بچه‌ها را می‌فرستیم به کلاس‌ها و مدارس خوب، گلچین می‌کنیم و به بهترین دانشگاه‌ها و بهترین رشته‌ها می‌فرستیم اما درست در زمانی که باید از آن‌ها استفاده کنیم می‌روند. یکی از بسیار تبعاتی که این موضوع دارد خالی شدن کشور از ژن افراد باهوش تهی می‌شود و سطح IQ در کشور ما پایین می‌آید. واقعا نمی‌شود به یک جوان موفق توصیه کرد که با این شرایط در کشور بماند. همه افراد ویژگی‌هایی که باید را ندارند تا با ماندن در ایران هم موفق شوند. در صورتی که در کشورهای مقصد بستر فراهم است و تا بچه‌ها می‌روند مشغول به کار می‌شوند و در کنار آن درس می‌خوانند و بیشتر آن‌ها موفق می‌شوند.

با این حال هستند بسیاری از افراد که با وجود خروج از کشور همچنان با داخل کشور در تماس هستند و به نوعی خیرشان به کشور می‌رسد. برای مثال یکی از استادان رشته خودمان که حالا در کشورهای خارجی عضو هیات علمی است، هر بار پیامی از طرف استادان یا دانشجوها برایش فرستاده می‌شود در کمترین زمان ممکن پاسخ می‌دهد و به بسیاری از کارهایی که در داخل انجام می‌شود کمک می‌کند. کسانی که می‌روند حداقل می‌توانند از این نظر برای جامعه علمی داخل کشور مفید باشند. در دسترس بودن امکانات در کشورهای خارجی می‌تواند کمک کوچکی باشد که این افراد می‌توانند به هموطنان خودشان در داخل انجام دهند.

شما هنوز به عنوان استاد دانشگاه با فضای دانشگاه در ارتباط هستید. تفاوت دانشگاه در زمان شما با حالا در چیست؟ دانشجوها چه فرقی کرده‌اند؟

دانشجوهای ما نسبت به سال‌های گذشته تا اندازه‌ای ناامید شده‌اند. بخشی از این بی‌انگیزگی مربوط به آینده مبهم و شرایط موجود در کشور است اما علت اصلی آن مربوط به جو موجود در جامعه و رسانه‌هاست که از همه طرف ناامیدی را تزریق می‌کنند و همه مردم به نوعی نیمه خالی لیوان را می‌بینند. کمترین کاری که ما می‌توانیم بکنیم این است که چنین مطالبی را پخش نکنیم و به این جو دامن نزنیم.

شما ۸ عنوان آموزشی در فرادرس دارید که در مجموع ۴۶۸ دقیقه زمان دارند. آشنایی شما با فرادرس چطور اتفاق افتاد؟ چرا تصمیم گرفتید با بزرگترین دانشگاه آنلاین کشور همکاری کنید و این تجربه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

من در حال سرچ در اینترنت بودم که اتفاقی به سایت فرادرس رسیدم و دیدم چه سایت خوبی است که می‌تواند دغدغه آموزش الکترونیکی را برطرف کند. خودم حضوری به فرادرس مراجعه کردم و از طرف مجموعه هم استقبال شد و همکاری را شروع کردیم. تا الان هم از این همکاری خوشحال هستم به دلیل تاثیری که می‌دانم روی همان دو هزار نفر گذاشته است. یکی دیگر از مزیت‌های فرادرس روش کار مجموعه است که مدرس دغدغه کیفیت ندارد و یک تیم تدوین حرفه‌ای پشت پرده کیفیت کار را در حد بالا نگه‌می‌دارند. و اینکه مراحل انتشار را به صورت سیستماتیک پیش می‌برند باعث می‌شود که ارائه یک آموزش برای خود مدرس هم کار راحت‌تری شود. واقعا از مجموعه فرادرس، ویرایش‌های حرفه‌ای، ارتباط موثر و سریع از نکات برجسته فرادرس است.

بازخوردهایی که از بیرون داشتم خیلی من را دلگرم کرد. یکی از دلایلی که فکر می‌کنم به هدفم رسیدم این است که برای مثال کتابدارها به من می‌گویند اجازه هست از آموزش شما کارگاه برگزار کنیم و من همیشه می‌گویم حتما استفاده کنید حتی لازم نیست نامی از من بیاورید.

تا این لحظه بیش از ۲۲۰۰ دانشجو از آموزش‌های شما استفاده کرده‌اند و در مجموع ۱۴۶هزار دقیقه سر کلاس شما حاضر بوده‌اند. در آموزش به شیوه سنتی این آمار به ۴ سال فعالیت نیاز دارد. به نظر شما آموزش الکترونیکی می‌تواند جایگزین شیوه‌های سنتی باشد؟

آموزش الکترونیکی از جهت گستره وسیع و انعطاف زمانی و مکانی بسیار خوب است. فرد در هر زمان و مکانی که بخواهد می‌تواند از این آموزش‌ها استفاده کند و از این نظر نکته مثبت بسیار بزرگی است. البته معایبی هم دارد. یکی از مهم‌ترین آن‌ها ارتباط بین دانشجو و استاد و ارتباط بین خود دانشجوها است که در این سیستم وجود ندارد. این مشکل ذاتی آموزش الکترونیکی است و مختص به فرادرس نیست. بنابراین می‌توان از آموزش الکترونیک به عنوان مکمل آموزش‌های حضوری استفاده کرد.

آموزش های خانم دکتر مریم صراف زاده در فرادرس

ایشان تا کنون عناوین متعددی در فرادرس ارائه داده اند که از طریق لینک زیر، قابل دسترسی است.

لیست کامل آموزش های خانم دکتر مریم صراف زاده در فرادرس

سوالات و نظرات مخاطبین گرامی

اگر سوال هایی مد نظر شما همراهان گرامی باشد، لطفا در بخش کامنت پست، برای ما ارسال می‌کنید، ما این سوالات را در مصاحبه های بعدی استفاده کنیم. همچنین اگر اشخاص و چهره های شاخصی را می شناسید که علاقه دارید با آن ها نیز مصاحبه انجام شود، لطفا معرفی نمایید تا مصاحبه با آن افراد نیز در کنار سایر مصاحبه ها انجام شود.