مورینگا چیست؟ – هر آنچه باید درباره گیاه مورینگا بدانید

مورینگا یا گز روغن نام گیاهی است که بومی مناطق هند، پاکستان، بنگلادش و افغانستان است. این گیاه در مناطق گرمسیر نیز پرورش می‌یابد. از برگ، پوست، گل، میوه، دانه و ریشه این گیاه ارزشمند برای تهیه دارو استفاده می‌شود. مورینگا در درمان آسم، دیابت، چاقی، علائم یائسگی و بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد. این ماده بسیار غنی از آنتی‌اکسیدان‌های سالم و ترکیبات گیاهی فعال زیستی است. از روغن گرفته شده از دانه‌های مورینگا در غذاها، عطرها و محصولات مراقبت از مو و به عنوان روان‌کننده استفاده می‌شود.

مورینگا چیست ؟

«مورینگا اولیفرا» (Moringa oleifera) درختی با رشد سریع، مقاوم در برابر خشکسالی، از خانواده «مورینگاسه» (Moringaceae) و بومی شبه قاره هند است. نام‌های رایج این گیاه شامل مورینگا، چوب طبل (از غلاف‌های باریک بلند، باریک و مثلثی)، درخت تُرب کوهی و درخت روغن بن یا درخت بنزولیو هستند. این گیاه به دلیل غلاف‌ها و برگ‌های جوان آن کشت می‌شود، به عنوان سبزیجات مصرف و برای تولید داروهای گیاهی سنتی کاربرد دارد.

در هند و آفریقا از مورینگا برای مقابله با سوء تغذیه استفاده می‌شود. غلاف‌های سبز نارس این گیاه، مشابه لوبیا سبز تهیه می‌شوند‌، در حالی که بذرها را از غلاف‌های رسیده‌تر برداشته و مانند نخود فرنگی می‌پزند یا مانند مغزها بو داده می‌شوند. برگ‌ها را مانند اسفناج به صورت پخته استفاده می‌کنند و همچنین برای استفاده به عنوان چاشنی، خشک و پودر می‌شوند. از تفاله‌ای که پس از استخراج روغن از دانه باقی مانده است به عنوان کود و همچنین برای تصفیه آب چاه و حذف نمک از آب دریا استفاده می‌شود.

می‌توان این گیاه را با هزینه اندک و به راحتی رشد داد. مورینگا می‌تواند در برابر خشک‌سالی شدید و شرایط خفیف یخبندان مقاومت کند و از این رو در سراسر جهان به طور گسترده کشت می‌شود. با داشتن مقادیر بالای مواد مغذی، تمام قسمت‌های درخت برای اهداف غذایی یا تجاری مناسب هستند. این ماده به عنوان آنتی‌اکسیدان، ضد سرطان، ضد التهاب، ضد دیابت و ضد میکروب استفاده می‌شود.

مورینگا سرشار از فیتواسترول‌ها مانند استیگما استرول، سیتو استرول و کمپ استرول است که پیش ماده تولید هورمون‌ها در بدن هستند. این ترکیبات تولید استروژن را افزایش می‌دهند‌، که به نوبه خود تکثیر مجاری غدد پستانی را برای تولید شیر تحریک می‌کنند. از این گیاه دارویی برای درمان سوء تغذیه در کودکان زیر 3 سال استفاده می‌شود. حدود 6 قاشق پودر برگ این گیاه می‌تواند نیاز روزانه زنان به آهن و کلسیم را در دوران بارداری تأمین کند.

کشت گیاه مورینگا چگونه است؟

این گیاه را می‌توان در هر منطقه گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان با دمای حدود 25 تا 35 درجه سانتی‌گراد پرورش داد. این گیاه به خاک ماسه‌ای یا لومی (رس مانند) با pH کمی اسیدی تا کمی قلیایی و بارندگی خالص 250 تا ۳۰۰۰ میلی‌متر نیاز دارد. روش کشت مستقیم با استفاده از بذر مورینگا برای کشت این گیاه دنبال می‌شود زیرا سرعت جوانه زنی بالایی دارد. از آنجا که انتظار می‌رود بذرهای گیاه ظرف ۵ الی ۱۲ روز پس از کاشته شدن جوانه بزنند، می‌توان آن‌ها را در عمق 2 سانتی‌متری خاک کاشت.

فیلم آموزش کشت گیاهان دارویی (رایگان) + گواهینامه در فرادرس

کلیک کنید

تکثیر مورینگا را می‌توان با استفاده از ظروف نیز انجام داد. نهال‌ها در کیسه‌های پلاستیکی حاوی خاک شنی یا لومی قرار می‌گیرند. بعد از اینکه به حدود 30 سانتی‌متر رسید‌، می‌توان آن را پیوند زد. با این حال هنگام پیوند زدن باید بیشترین دقت را کرد زیرا ریشه‌های این گیاه به ضربه حساس هستند. این درخت همچنین می‌تواند از قلمه‌هایی به قطر 1 متر و قطر ۴ تا ۵ سانتی‌متر کشت‌ شود، اما درختان مورینگا ممکن است سیستم ریشه‌ای عمیق خوبی نداشته باشند. این گیاهان به خشکی و باد حساسیت دارند.

برای اهداف تجاری مزارع گیاه مورینگا در مقیاس وسیع می‌توانند به صورت متمرکز یا نیمه متمرکز کشت شوند. در کشت تجاری، فاصله گیاهان از هم مهم است زیرا به مدیریت رشد گیاه و برداشت بهینه آن کمک می‌کند. ترکیب مواد مغذی این گیاه در مکان‌های مختلف متفاوت است. درخت رشد یافته در هند، اجزای تغذیه‌ای کمی متفاوت از درخت رشد یافته در نیجریه دارد. در محیط با دمای بالاتر، پروتئین‌ها و آنزیم‌ها دناتوره (تخریب) می‌شوند و این می‌تواند دلیل تفاوت محتوای مواد مغذی باشد.

خاک عامل مهمی است و محتوای مواد مغذی و قدرت گیاه را تعیین می‌کند. کودها هنگامی که به تنهایی یا در ترکیب با سایر مواد مورد استفاده قرار بگیرند و منجر به تولید ترکیبات مغذی مختلفی در قسمت‌های مختلف گیاه می‌شوند. کود مرغی بهترین نتایج را نسبت به تولید موادی مانند فسفر، پتاسیم، سدیم و منگنز در گیاه نشان داده است. همچنین دور ساقه و رشد رویشی مورینگا با استفاده از کود مرغی افزایش می‌یابد.

خواص غذایی مورینگا چیست؟

تمام قسمت‌های گیاه مورینگا محل ذخیره مواد مغذی و ترکیبات مهم هستند. برگ‌های آن سرشار از مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، روی، منیزیم، آهن و مس است. ویتامین‌هایی مانند بتاکاروتن، ویتامین A، ویتامین B مانند اسید فولیک، پیریدوکسین و اسید نیکوتینیک، ویتامین D و C و E نیز در این گیاه وجود دارند.

مواد شیمیایی گیاهی مانند تانن، استرول، ترپنوئید، فلاونوئید، ساپونین، آنتراكینون، آلكالوئید و كاهش‌دهنده قند همراه با عوامل ضد سرطانی مانند گلوكوزینولات، ایزوتیوسیانات‌ها، تركیبات گلیكوزید و گلیسرول 1- 9- اکتادكانوات در این گیاه وجود دارند. کالری برگ‌های مورینگا نیز کم است و می‌توان از آن در رژیم غذایی افراد چاق استفاده کرد. غلاف‌ها دارای فیبرهای رشته‌ای هستند و برای درمان مشکلات دستگاه گوارش و بهبود سرطان روده بزرگ ارزشمند هستند.

یک تحقیق علمی نشان می‌دهد غلاف‌های نارس حاوی حدود 46/78٪ فیبر و حدود 20/66٪ پروتئین هستند. غلاف‌ها 30٪، برگ‌ها 44٪ و گل‌ها 31٪ محتوای اسید آمینه دارند. غلاف‌ها و گل‌های نارس مقادیر مشابهی از اسیدهای پالمتیک، لینولنیک، لینولئیک و اولئیک را نشان داده‌اند. مورینگا دارای مواد معدنی زیادی است که برای رشد و نمو ضروری است، از جمله کلسیم به عنوان یکی از مواد معدنی مهم برای رشد انسان در نظر گرفته می‌شود.

در حالی که یک لیوان شیر می‌تواند حاوی 300 تا 400 میلی‌گرم کلسیم باشد، برگ‌های مورینگا می‌تواند 1000 میلی‌گرم و پودر آن بیش از 4000 میلی‌گرم کلسیم را تأمین می‌کند. از پودر مورینگا می‌توان به عنوان جایگزین قرص آهن استفاده کرد، از این رو به عنوان درمانی برای کم خونی استفاده می‌شود. گوشت گاو فقط 2 میلی‌گرم آهن دارد در حالی که پودر برگ این گیاه ارزشمند حاوی 28 میلی‌گرم آهن است.

برگ‌های مورینگا حاوی 25/5 تا 31/03 میلی‌گرم روی در هر کیلوگرم است که میزان مورد نیاز روزانه روی در رژیم غذایی را تامین می‌کند. مصرف روی در رژیم غذایی برای سنتز مولکول DNA و RNA و همچنین رشد مناسب سلول‌های اسپرم ضروری است. اسید لینولئیک، اسید لینولنیک و اسید اولئیک توانایی کنترل کلسترول را دارند. تحقیقات نشان می‌دهند که روغن دانه مورینگا حاوی حدود 76٪ از این مواد است که استفاده از آن را به عنوان جایگزین روغن زیتون مناسب کرده است.

در فصل‌های مختلف سال مواد مغذی گیاه دستخوش تغییر می‌شوند. در بررسی‌ها نشان داده شده است که ویتامین A در فصول گرم و مرطوب به وفور در مورینگا یافت می‌شود، در حالی که مقادیر ویتامین C و آهن در فصول سرد و خشک در گیاه بالاتر است. تفاوت در نتایج را می‌توان به این واقعیت نسبت داد که محل زندگی گیاه، آب و هوا و عوامل محیطی به طور قابل توجهی بر محتوای مواد مغذی درخت تأثیر می‌گذارند. مواد مغذی موجود در گیاه مورینگا به تفکیک در جدول زیر نشان داده شده‌اند.

خواص دارویی مورینگا

این گیاه غالباً به عنوان یک دارو شناخته می‌شود و برای درمان بیش از 300 بیماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدت‌ها است که مورینگا در میان سرخپوستان و بومی‌های آفریقا به عنوان داروی گیاهی استفاده می‌شود. وجود مواد شیمیایی گیاهی، آن را به عنوان یک داروی خوب معرفی کرده است. گیاه مورینگا خواص بی‌شماری دارد که در درمان بسیاری از بیماری‌ها و تسریع در روند بهبود بیماران مؤثر است. در ادامه تاثیر قسمت‌های مختلف این گیاه ارزشمند بر روی انواع بیماری‌ها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

فیلم آموزش کشت گیاهان دارویی (رایگان) + گواهینامه

کلیک کنید

• کاربرد‌های دارویی برگ‌ها: برگ‌های مورینگا بیماری‌های آسم‌، هایپرگلیسمی‌ (افزایش قند خون)، دیس لیپیدمی‌ (افزایش چربی خون)، آنفولانزا‌، سوزش قلب‌ (از علائم حمله قلبی)، سفلیس‌ (نوعی بیماری مقاربتی)، مالاریا‌، ذات الریه‌، اسهال‌، سردرد‌، اسکوربوت (بیماری کمبود ویتامین C)، بیماری‌‌های پوستی، برونشیت (تنگی نفس به دلیل التهاب مجاری تنفسی)، عفونت چشم و گوش را درمان می‌کند.
  همچنین فشار خون و کلسترول خون را نیز کاهش می‌دهد و به عنوان عامل ضد سرطان، ضد میکروب، آنتی‌اکسیدان، ضد دیابت و محافظ سیستم عصبی عمل می‌کند.
• کاربرد دارویی دانه‌ها: بذرهای مورینگا در درمان پرکاری تیروئید، بیماری کرون (بیماری التهابی روده)، آرتریت ویروسی ناشی از هرپس سیمپلکس، روماتیسم، نقرس، گرفتگی عضلات، صرع و بیماری‌های مقاربتی کمک کننده هستند و می‌توانند به عنوان عوامل ضد میکروبی و ضد التهابی عمل کنند.
• کاربرد دارویی پوست ریشه: پوست ریشه به عنوان یک محرک قلب، ضد زخم و ضد التهاب عمل می‌کند.
• کاربرد دارویی گل‌ها: گل‌های مورینگا به عنوان کاهش‌ دهنده چربی خون عمل می‌کنند. همچنین ترکیبات شیمیایی ضد آرتروز در این بخش‌ها می‌توانند مشکلات ادراری و سرماخوردگی را درمان کنند.
• کاربرد دارویی غلاف‌ها: غلاف‌های مورینگا بیماری‌های اسهال‌، مشکلات کبدی و طحال و درد مفاصل را درمان می‌کنند.

تاثیر مورینگا بر دیابت چیست؟

بررسی‌ها حاکی از آن است که مورینگا دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 را درمان می‌کند. در دیابت نوع 1، بیماران از عدم تولید انسولین رنج می‌برند، انسولین هورمونی است که سطح گلوکز خون را در مقدار طبیعی مورد نیاز حفظ می‌کند. دیابت نوع 2 که غیر وابسته به انسولین خوانده می‌شود، به علت اختلال در عملکرد سلول‌های بتا تولید کننده هورمون انسولین در لوزالمعده یا پانکراس است.

در دیابت نوع ۲ این سلول‌ها قادر به تشخیص سطح گلوکز نیستند، بنابراین تولید انسولین را کاهش می‌دهند، در نتیجه سطح گلوکز خون بالا خواهد بود. چندین مطالعه نشان داده است که مورینگا می‌تواند به عنوان یک عامل ضد دیابت عمل کند. یک مطالعه نشان داده است که عصاره آبدار آن می‌تواند دیابت نوع 1 ناشی از استرپتو زوتوسین (تخریب جزئی پانکراس) و همچنین دیابت نوع 2 مقاوم به انسولین را در موش‌ها بهبود بخشد.

در مطالعه‌ای دیگر، محققان موش‌های دیابتی نوع ۲ (ناشی از تخریب جزئی پانکراس) را با پودر دانه مورینگا تغذیه کردند و مشاهده کردند که قند خون ناشتا در آن‌ها کاهش یافته است. همچنین، وقتی موش‌ها با حدود 500 میلی‌گرم پودر دانه این گیاه تحت درمان قرار گرفتند، آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در سرم خون افزایش یافت. در بیماران با قند خون بالا، سلول‌های بتا (تولید کننده انسولین در پانکراس) از بین می‌روند، بنابراین گلوکز زیادی وارد میتوکندری (محل سوخت و ساز داخل سلول) می‌شود و منجر به تولید رادیکال‌های آزاد می‌شود.

از آنجا که سلول‌های بتا دارای آنتی‌اکسیدان کمی هستند، این امر به نوبه خود باعث آپوپتوز (مرگ سلولی) سلول‌های بتا، کاهش ترشح انسولین و در نتیجه افزایش قند خون و ابتلا به دیابت نوع 2 می‌شود. فرض بر این است که فلاونوئیدهای موجود در مورینگا رادیکال‌های آزاد شده از میتوکندری را از بین می‌برند، در نتیجه از سلول‌های بتا محافظت می‌کنند و باعث کنترل قند خون می‌شوند.

دیابت منجر به عوارض مختلفی از جمله رتینوپاتی (آسیب به مویرگ‌های شبکیه چشم)، نفروپاتی (نوعی نارسایی کلیه ناشی از دیابت) و آترواسکلروز (گرفتگی شریان‌ها به علت رسوب چربی) و غیره می‌شود. برای جلوگیری از چنین بیماری‌هایی می‌توان از مورینگا استفاده کرد. از این گیاه ارزشمند به عنوان یک ماده ضد آترواسکلروتیک استفاده می شود. این ماهیت را می‌توان با خاصیت آنتی‌اکسیدانی مورینگا مرتبط دانست.

خواص ضد سرطانی مورینگا

سرطان یک بیماری شایع است و از هر هفت مرگ یک نفر به دلیل مصرف داروهای نادرست در این بیماری از دنیا می‌رود. عوامل مختلفی مانند سیگار کشیدن، ورزش نکردن و قرار گرفتن در معرض اشعه می‌توانند منجر به بروز سرطان شوند. درمان‌های سرطان مانند جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی هزینه بالا و عوارض جانبی بسیاری دارند. گیاه مورینگا می‌تواند به عنوان یک ماده ضد سرطان استفاده شود زیرا طبیعی، قابل اعتماد و ایمن بوده و در غلظت‌های مشخص قابل استفاده است.

مطالعات نشان داده‌اند که مورینگا قادر است به عنوان یک عامل ضد سرطان استفاده شود و از این طریق رشد سلول‌های سرطانی را مهار کند. تاثیر عصاره‌های حل شده برگ‌های این گیاه ارزشمند به عنوان عوامل ضد سرطان اثبات شده است. تحقیقات نشان می‌دهند که رادیکال‌های آزاد وارد شده به داخل سلول منجر به ایجاد سرطان می‌شوند. علاوه بر این، رادیکال‌های آزاد تولید شده اختصاصی به وسیله مورینگا، مستقیماً سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند و این گیاه را به یک ماده ضد سرطان مناسب تبدیل می‌کند.

در مطالعات دیگری نشان داده شده است که عوامل ضد سرطانی با استفاده از تولید رادیکال‌های آزاد سرطان را هدف قرار می‌دهند. رادیکال‌های آزاد همچنین ممکن است به آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی حمله کنند اما در مورد گیاه مورینگا ثابت شده است که این عصاره گیاه تولید آنتی‌اکسیدان را به طور همزمان در بدن القا می‌کنند.

ترکیبات برگ‌هایی که مسئول فعالیت‌های ضد سرطانی هستند «گلوکوزینولات‌ها» (Glucosinolates)، «نیازیمیسین» (Niazimicin) و «بنزیل ایزوتیوسیانات» (Benzyl Isothiocyanate) هستند. نشان داده شده است که بنزیل ایزوتیوسیانات با سرطان در ارتباط است و موجب مرگ سلول‌های سرطانی می‌شود که این می‌تواند یکی از دلایل تبدیل مورینگا به یک ماده ضد سرطان خوب باشد.

مورینگا و سلامت مغز و اعصاب

از مورینگا می‌توان به عنوان یک محافظت کننده عصبی قوی استفاده کرد. ایسکمی مغزی به دلیل انسداد جریان خون در مغز به وجود می‌آید. این انسداد به نوبه خود منجر به تولید رادیکال‌های آزاد می‌شود، گیاه مورینگا با مقدار فراوان آنتی‌اکسیدان‌های خود می‌تواند رادیکال‌های آزاد خون را کاهش داده و از مغز محافظت کند. این گیاه با تقویت حافظه فضایی از بیماری «زوال عقل» (ٰDementia) جلوگیری می‌کند.

در بررسی‌ها نشان داده شده است که عصاره برگ این گیاه فعالیت آنزیم استیل کولین استراز را کاهش می‌دهد، در نتیجه عملکرد کولینرژیک (فعالیت انتقال دهنده‌های عصبی استیل کولین) و حافظه را بهبود می‌بخشد.

تاثیر مورینگا بر سلامت کبد چیست؟

کبد اندامی در بدن است که سم زدایی را بر عهده دارد. این اندام خون را فیلتر، مواد شیمیایی را سم زدایی و چربی را هضم می‌کند. مورینگا می‌تواند به عملکرد بهتر کبد کمک کند. بررسی‌های بافت‌شناسی در مطالعه‌ای نشان داده است که مصرف مورینگا برای بهبود فیبروز کبد و محافظت در برابر آسیب کبدی ناشی از داروهای ضد سِل مفید است.

تاثیر مورینگا بر کاهش التهاب

مطالعات نشان داده‌اند که مورینگا به طور قابل توجهی باعث کاهش التهاب سلول‌ها در بیماری‌های مزمن می‌شود. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهند که فعالیت ضد التهابی ترکیبات فعال زیستی موجود در ترکیبات غلاف مورینگا ممکن است به کاهش ابتلا به بیماری‌های مزمن مرتبط با التهاب کمک کند. همچنین عصاره هیدروالکلی گل‌های مورینگا باعث کاهش سطح فاکتور روماتوئیدی TNF - Alpha و IL - 1، در موش‌های مبتلا به آرتروز می‌شود بنابراین به عنوان یک درمان قوی برای مبتلایان به التهاب مفاصل نیز مفید است.

تاثیر مورینگا بر معده

عصاره‌های این گیاه ممکن است به درمان برخی از اختلالات معده و سیستم گوارش مانند یبوست، ورم معده و کولیت اولسراتیو (نوعی التهاب و زخم غالبا در روده بزرگ) کمک کنند. در مطالعات بالینی استفاده از این گیاه اسیدیته را در زخم‌های معده‌ای بسیار کاهش داده است، بنابراین می‌تواند به عنوان یک عامل ضد زخم معده استفاده شود.

تاثیر مورینگا بر کلیه ها

مورینگا حاوی مقادیر زیادی آنتی‌اکسیدان است که ممکن است به کاهش میزان سمیت در کلیه‌ها کمک کند. همچنین در مطالعات دیگری ثابت شده است که وجود مورینگا در رژیم غذایی می‌تواند باعث افزایش پروتئین و کاهش سطح اوره و کراتینین در خون شود و از اختلال عملکرد کلیه جلوگیری کند.

تاثیر مورینگا بر سیستم ایمنی

یکی از مهم‌ترین مزایای مورینگا این است که تقویت کننده سیستم ایمنی است. محتوای آنتی‌اکسیدانی بالای آن همچنین باعث پیشگیری از انواع عفونت‌ها می‌شود. علاوه بر این، مورینگا غنی از آهن و ویتامین A است که این مواد مغذی عملکرد سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند. این گیاه توسط پزشکان طب سنتی برای بیماران مبتلا به ایدز تجویز می‌شود و با توجه به تقویت سیستم ایمنی در بدن افراد HIV مثبت در رژیم غذایی آن‌ها گنجانده شود. علاوه بر این‌ تاثیر این گیاه به عنوان یک ماده ضد میکروبی قوی اثبات شده است.

خواص ضد میکروبی مورینگا

به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد قارچی عصاره‌های مورینگا این گیاه ممکن است با عفونت‌های ناشی از سالمونلا، ریزوپوس و «اشرشیا کولی» (E.coli) مقابله کند. همچنین مطالعات ثابت کرده‌اند که گیاه مورینگا می‌تواند به عنوان عامل ضد میکروبی در مقابله با انواع باکتری‌های باسیلوس سوبتیلیس و استافیلوکوکس اورئوس و ویبریو کلرِلا عمل کند.

تاثیر مورینگا بر لاغری چیست؟

تحقیقات حاکی از این است که عصاره مورینگا می‌تواند در کاهش و کنترل افزایش وزن موثر باشد. مقدار بالای ویتامین B موجود در آن به هضم صحیح و کارآمد غذا کمک می‌کند و می‌تواند هنگام هضم در افزایش سوخت و ساز و تبدیل مواد غذایی در بدن به انرژی و در نتیجه افزایش سطح انرژی بدن و رفع خستگی نقش داشته باشد. مورینگا از افزایش وزن ناشی از تجمع چربی‌ها جلوگیری می‌کند، همچنین باعث کاهش کلسترول و فشار خون می‌شود.

عوارض جانبی مورینگا

استفاده از این گیاه در کودکان خردسال، زنان باردار یا افراد مسن بهتر است با مشورت پزشک صورت گیرد. در ادامه عوارض احتمالی مصرف مورینگا ذکر شده‌اند:

• مصرف مورینگا به دلیل مواد شیمیایی موجود در ریشه، پوست یا گل گیاه ممکن است برای زنان باردار یا مادران شیرده مناسب نباشد. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف این قسمت‌های گیاه ممکن است باعث انقباضات رحم و سقط جنین شود.
• این گیاه خاصیت ملین دارد و در مقادیر زیاد، ممکن است باعث ناراحتی‌های معده، نفخ، اسهال و سوزش معده شود.
• افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین استفاده می‌کنند، نباید مرتباً مورینگا را در رژیم غذایی خود داشته باشند.
• از مصرف عصاره بذر این گیاه باید خودداری شود زیرا ممکن است منجر به ایجاد سمیت در سلول‌های ایمنی شود.

تاثیر مورینگا بر سلامت پوست و مو

روغن مورینگا به طور معمول از طریق فشرده‌سازی سرد ساخته می‌شود که در این روش مواد مغذی غنی در دانه‌ها را استخراج می‌کنند. این مواد مغذی شامل ویتامین C، ویتامین B و انواع مختلف چربی‌های اشباع نشده مانند اسید اولئیک است که به رشد و داشتن موهایی صاف، براق و سالم کمک می‌کند.

همچنین خواص ضد التهابی این گیاه، باعث کاهش روند پیری پوست شده و کاهش تنش پوست منجر به ایجاد سطح صاف‌تری در آن می‌شود. همچنین ویتامین E موجود در آن نیز دارای خاصیت جذب رطوبت و آنتی‌اکسیدانی است که آن را برای مبارزه با خشکی پوست و پوسته پوسته شدن (به دلیل سرما و گرما) و همچنین آلودگی و سایر عوامل محیطی مناسب می‌کند.

مورینگا برای مو چه فوایدی دارد؟

اگر رژیم غذایی فاقد ویتامین ها یا مواد معدنی مهم برای رشد موهای ضخیم و سالم باشد، موهای ممکن است درخشندگی و نشاط خود را از دست بدهند، شروع به کم پشت شدن یا ریزش کنند. از روغن درخت معجزه می‌توان به صورت موضعی برای تزریق مواد معدنی تقویت کننده رشد به موها و پوست سر، جلوگیری از رشد باکتری‌های مضر و رشد قارچ‌ها و کاهش سفیدی موها، شوره سر و موخوره استفاده کرد. این گیاه به دلیل دارا بودن مواد مغذی بالا، مزایای بی‌شماری برای مو دارد که در ادامه درباره آن‌ها صحبت کرده‌ایم.

• روغن مورینگا باعث تقویت موها می‌شود: روغن مورینگا باعث براق شدن و تقوت موها می‌شود. مواد مغذی غنی در روغن مورینگا مانند روی (که برای حفظ سلامت مو ضروری است) به افزایش تولید کراتین و تقویت مو و در نتیجه جلوگیری از شکستگی کمک می‌کند.
  علاوه بر این، پروتئین‌های موجود در روغن مورینگا به محافظت از مو در برابر عوامل احتمالی آسیب‌رسان مانند گرما کمک می‌کنند. یکی دیگر از مزایای این روغن تامین اسیدهای چرب مانند «اسید بهنیک» (Behenic Acid) است که می‌تواند درخشش و لطافت موها را بهبود بخشد.
• روغن مورینگا پوست سر را مرطوب نگه می‌دارد: روغن مورینگا به دلیل توانایی  رطوبت رسانی مستقیم به پوست سر، باعث جلوگیری از خشکی و تغذیه عمیق مو می‌شود. در حالی که بسیاری از روغن‌ها برای مدتی روی سطح پوست سر می‌چسبند، اما یکی از قابل توجه‌ترین مزایای روغن مورینگا جذب سریع آن در اثر سبک بودن است. این روغن به دلیل فراوانی اسیدهای چرب مفید امگا 3، پوست سر و موها را از داخل بدن آبرسانی می‌کند.
  در صورت استفاده از این روغن در شامپو و نرم کننده‌های تجاری ویتامین‌ها و مواد معدنی جوان‌کننده را مستقیم به موها و پوست سر می‌رسانند و آن‌ها را سالم و طبیعی نگه می‌دارند.
• روغن مورینگا برای درمان موخوره کاربرد دارد: فواید و خواص درمانی این روغن برای درمان انتهای شکسته موها کاربرد دارد. به طور خاص، روغن مورینگا دارای اسیدهای آمینه‌ای است که می‌توانند با تغذیه تارهای ضعیف مو به ترمیم موخوره کمک کنند. مواد مغذی ضروری موجود در این روغن از ریشه تا انتها موها را احیا و به طور طبیعی موخوره را درمان می‌کنند و باعث درخشش مو می‌شوند.
• مورینگا رشد موها را تقویت می‌کند: این گیاه به دلیل داشتن مقدار زیادی از مواد مغذی کلیدی مانند ویتامین های A، B و E و روی، نقش مهمی در رشد طبیعی مو دارد. عنصر روی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا باعث تولید کراتین می‌شود و کراتین 90٪ از ساختار موهای سر را تشکیل می‌دهد. اگرچه می‌توان با مصرف برخی از غذاها مانند سیب زمینی شیرین، اسفناج و تخم مرغ، تولید کراتین را تقویت کرد اما مقدار به دست آمده از مواد غذایی برای تقویت قابل توجه رشد مو کافی نخواهد بود.
• روغن مورینگا به حفظ رنگ طبیعی مو کمک می‌کند: ویتامین های C و E موجود در روغن مورینگا با رادیکال‌های آزاد که باعث تضعیف و سفید شدن مو می‌شوند، مبارزه می‌کنند. علاوه بر این، رطوبت ناشی از روغن مورینگا در موها به محافظت از رنگ آن‌ها در برابر خشکی و اشعه ماورا بنفش کمک می‌کند.

خواص مورینگا برای پوست چیست؟

این روغن ارزشمند دارای بسیاری از مواد مغذی مفید برای پوست از جمله ویتامین A است که در ساخت کلاژن (از ترکیبات مهم پوست) نقش دارد. این روغن همچنین دارای ویتامین C است که با علائم پیری مقابله می‌کند. علاوه بر این، مورینگا دارای ویتامین E است که خواص ضد التهابی برای پوست دارد. مزایای مورینگا برای پوست در ادامه شرح داده شده‌اند.

کاهش علائم پیری پوست

پودر و روغن مورینگا برای کاهش علائم پیری بسیار مفید هستند. در درجه اول اگر پوست کدر و خشک باشد، باعث جوان‌سازی آن می‌شود. از آنجا که این گیاه مملو از آنتی‌اکسیدان است، از آسیب ناشی از رادیکال‌های آزاد به پوست جلوگیری می‌کند. رادیکال‌های آزاد به بافت‌های پوست آسیب می‌رسانند که منجر به ایجاد چین و چروک در سطح پوست می‌شود. مورینگا دارای ویتامین C است که به ترمیم سلول‌های آسیب دیده پوست کمک می‌کند.

همچنین این گیاه یک ماده شیمیایی به نام سیتوکینین دارد که رشد سلولی را در پوست تقویت می‌کند و از تخریب سلول‌ها جلوگیری می‌کند. بنابراین، مورینگا می‌تواند از افتادگی پوست جلوگیری کند. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این گیاه همچنین به محافظت از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش مضر آفتاب کمک می‌کند.

مراقبت از لب‌ها

خاصیت مرطوب‌کنندگی مورینگا به نرم و لطیف نگه داشتن لب‌ها بسیار کمک می‌کند و از ترکیبات مهم نرم‌کننده‌ها و کرم‌های لب است. همچنین خواص ضد‌ عفونی کنندگی این گیاه برای پوست بسیار مفید است و می‌تواند برای درمان بریدگی‌های پوست، زخم‌ها، خراشیدگی، علائم سوختگی، کبودی، عفونت‌های پوستی، التهاب، آفتاب سوختگی و گزش حشرات استفاده شود.

درمان آکنه و لک‌های تیره پوست

به دلیل خواص ضد‌باکتریایی مورینگا استفاده از این گیاه در جلوگیری از ایجاد جوش‌های پوستی مفید است. برای داشتن پوست شفاف استفاده از خمیر برگ این گیاه به صورت ماسک روی لکه‌های صورت توصیه می‌شود. مصرف پودر مورینگا یا دانه‌های مورینگا به صورت خوراکی به تصفیه خون و دفع سموم از بدن کمک می‌کند. از آنجا که تجمع سموم منجر به ایجاد آکنه و جوش می‌شود، استفاده از آن پوست را شفاف نگه می‌دارد. مورینگا همچنین با افزایش تولید کلاژن، باعث سفت شدن پوست و کاهش منافذ باز پوست می‌شود.

تهیه ماسک مورینگا چگونه است؟

با تهیه ماسک صورت در خانه و استفاده مکرر از آن می‌توان از این گیاه برای پوست استفاده کرد و از خواص بی‌نظیر ارزشمند آن بهره برد. در اینجا مواردی که برای تهیه ماسک صورت مورینگا به آن‌ها نیاز خواهد بود ذکر شده‌اند:

• یک قاشق غذاخوری پودر مورینگا مخصوص پوست
• یک قاشق غذاخوری عسل
• یک آووکادو له شده
• یک قاشق چایخوری آب لیمو یا آب

مراحل ساخت و استفاده از این ماسک به ترتیب زیر خواهد بود:

• همه مواد را در یک کاسه بریزید و کاملا مخلوط کنید.
• ماسک را روی صورت خود بزنید. آن را به آرامی و به طور یکنواخت در سطح پوست خود بمالید.
• اجازه دهید حدود 20 دقیقه ماسک روی صورت شما بماند.
• سپس، صورت خود را با آب ولرم بشویید. صورت را با حوله تمیز خشک کنید.

در صورت استفاده از آب لیمو به همراه این ماسک، بیرون نروید و پوست خود را درست پس از شستن در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. این کار برای جلوگیری از آسیب دیدن پوست است. برای بهترین نتیجه، می‌توانید از این ماسک صورت در بعد از ظهرها استفاده کنید.

کاربردهای تجاری گیاه مورینگا

از دانه‌های مورینگا برای استخراج روغنی به نام «روغن بن» (Ben ‌‌‌‌Oil) استفاده می‌شود. این روغن سرشار از اسید اولئیک، توکوفرول و استرول است. همچنین این روغن می‌تواند از گیاه در برابر خشکی اکسیداتیو مقاومت کند. از این روغن می‌توان در پخت و پز به عنوان جایگزین روغن زیتون، در صنایع آرایشی برای تولید عطر و همچنین برای روغن‌کاری استفاده کرد. غلاف‌ها قادر هستند آلاینده‌های آلی و سموم دفع آفات را جذب کنند.

فیلم آموزش اصول باغبانی – جامع و با مفاهیم کلیدی در فرادرس

کلیک کنید

دانه‌های این گیاه دارای خاصیت انعقادی بالایی هستند و می‌توانند مواد آلی و ذرات معدنی را در یک محلول رسوب دهند. منعقد کننده‌های شیمیایی مانند سولفات آلومینیوم (آلوم) و سولفات فریک یا پلیمرها با خنثی کردن بارهای الکتریکی ذرات موجود در آب، ذرات معلق موجود در آب را از بین می‌برند و باعث تشکیل لکه‌های قابل تصفیه می‌شوند.

دانه گیاه مورینگا حاوی یک ماده منعقد کننده طبیعی است که دارای یک پروتئین کاتیونی است و می‌تواند آب کدر را شفاف کند. این خاصیت دانه‌ها بسیار مورد توجه است زیرا سایر مواد منعقد کننده مانند آلوم، کربن فعال و کلرید فریک گران قیمت و نادر هستند. در مطالعه‌ای محققان با قرار دادن فیبر نارگیل و به دنبال آن لایه‌ای از محیط شن و ماسه مخلوط با پودر مورینگا، یک تصفیه کننده دو مرحله‌ای برای تصفیه پساب نشاسته تاپیوکا ایجاد کردند که این منجر به بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و تثبیت مقدار pH محلول می‌شود.

عصاره دانه مورینگا توانایی از بین بردن فلزات سنگین (مانند سرب، مس، کادمیوم، کروم و آرسنیک) از آب را دارد. این گیاه همراه با نانو ذرات مغناطیسی مانند اکسید آهن در کاهش زمان ته‌نشینی رسوبات و آلاینده‌ها در تصفیه آب‌های سطحی عمل می‌کنند. عصاره‌های بذر این گیاه دارای خواص ضد میکروبی هستند و رشد باکتری‌ها را مهار می‌کنند که به معنی جلوگیری از انتقال بیماری‌های منتقل شونده از طریق آب است. این خواص دانه‌ها کاربرد زیادی در جلوگیری از بیماری‌ها دارند و می‌توانند کیفیت زندگی در جوامع روستایی را افزایش دهند.

از دانه‌های این گیاه می‌توان در محصولات آرایشی استفاده کرد. همچنین منابع مورد استفاده در تولید بیودیزل (سوخت زیستی) هستند در حالی که تفاله‌های دانه‌ها می‌توانند به عنوان کود ارگانیک یا کود سبز استفاده شوند. گل‌های مورینگا برای تهیه چای با خاصیت هیپوکلسترولمیک (کاهش دهنده کلسترول خون) استفاده می‌شود. گفته می‌شود گل‌های مورینگا هنگام سرخ شدن طعم قارچ دارند. گل‌های مورینگا منبع خوبی از شهد هستند و توسط زنبورداران استفاده می‌شوند.

پوست ریشه این گیاه دارای مقادیر دارویی است و برای سو‌ء هاضمه، بیماری‌های چشم و مشکلات قلبی استفاده می‌شود. از صمغ حاصل از درخت می‌توان در صنعت چاپ کالیکو چاپ استفاده کرد. صمغ و ریشه همچنین دارای خواص ضد‌باکتری، ضد قارچ و ضد التهاب هستند. هورمون رشد تولیدشده توسط برگ‌ها، به نام «زئاتین» (Zeatin) به صورت محلول می‌تواند عملکرد گیاهان را در تولید محصول، 25 تا 30 درصد افزایش دهد.

ترکیبات مقوی این گیاه می‌توانند برای مقابله با کمبود مواد مغذی و سوء تغذیه قابل توجه باشند. در مقالات سعی شده است که مردم به استفاده از مورینگا در میان وعده‌ها تشویق شوند. از این گیاه برای افزایش خاصیت و بهبود عطر، طعم و رنگ در آرد ذرت و استفاده از آن در تهیه انواع کلوچه استفاده شده است. همچنین استفاده از برگ‌های این گیاه در تولید انواع غلات صبحانه باعث افزایش مقدار پروتئین و مواد معدنی در این محصولات می‌شوند. همچنین برگ‌های این گیاهان در تولید انواع نان‌های کره‌ای و مغذی کردن نان‌ها قابل استفاده هستند.

برگ‌های مورینگا را می‌توان در رژیم غذایی مرغ‌ها گنجانید تا از این طریق منبع عالی پروتئین را برای تغذیه بهتر آن‌ها فراهم کرد تا جایگزین سایر مواد گران قیمت مانند کنجاله سویا و تفاله بادام‌زمینی شوند. افزودن مورینگا به میان وعده‌ها باعث افزایش ارزش غذایی در آن‌ها می‌شود. بیشتر میان وعده‌ها از کنجاله ذرت تشکیل شده‌اند، در چندین مطالعه بررسی شده است که افزودن برگ‌های مورینگا به آرد ذرت باعث افزایش پروتئین، انرژی و مواد معدنی و بالا بردن ارزش غذایی میان وعده‌ها می‌شود.

فرآوری گیاه مورینگا برای مصرف

بسیاری از گیاهان هنگام فرآوری، خاصیت غذایی خود را از دست می‌دهند. هنگامی که مقدار مغذی آرد دانه مورینگا خام، جوانه زده و تخمیر شده با همدیگر مقایسه شدند مشخص شد که مواد شیمیایی گیاهی در آرد دانه خام و مقادیر اسید‌آمینه در آرد تخمیر و جوانه زده بیشتر هستند. این ممکن است نتیجه فعالیت‌های بیوشیمیایی در طول جوانه‌زنی و فعالیت میکروبی در هنگام تخمیر آرد دانه این گیاه باشد.

در مطالعاتی که که تاثیر جوشاندن (Boiling)، «بلانچینگ» (Blanching) و آهسته جوشاندن (Simmering) در برگ‌های این گیاه برای بررسی ماندگاری مواد مغذی آن انجام شده‌اند، مشاهده شد که جوشاندن در بین تمام این روش‌ها موثرترین روش بود زیرا به طور معنی داری بیشتر از دو روش دیگر محتوای سیانید، اگزالات و فیتات را کاهش می‌داد. وجود فیتات و سایر مواد ضد مغذی ممکن است برخی مواد مغذی را از بین ببرند و از این رو می‌توان برای حداکثر استفاده از مواد مغذی مورد نیاز از دانه‌ها و برگ‌ها، آن‌ها را به طریق جوشاندن فرآوری کرد.

روش‌ نگهداری مورینگا

مطالعات نشان داده‌اند که استفاده از فِر با درجه حرارت پایین که برای خشک کردن استفاده می‌شود. این روش مواد مغذی بیشتری را (به جز ویتامین C) نسبت به برگ‌های یخ زده حفظ می‌کند. از این رو از خشک کردن می‌توان برای حفظ ذخیره مداوم مواد مغذی در برگ‌های این گیاه استفاده کرد که این عمل با استفاده از لوازم خانگی مقرون به صرفه مانند خشک‌کن‌ها و فِر با دمای پایین امکان‌پذیر است.

این گیاه می‌تواند برای مدت طولانی بدون از بین رفتن مواد مغذی نگه‌داری شود. روش‌های خشک کردن یا فریز کردن را می‌توان برای نگه‌داری از برگ‌ها استفاده کرد. نگه‌داری از این گیاه از طریق حذف آب موجود در آن باعث افزایش ماندگاری مورینگا بدون تغییر در ارزش غذایی آن خواهد شد.