سیاره عطارد چیست؟ | هر آنچه باید درباره سیاره تیر بدانید — به زبان ساده

سیاره عطارد و هفت سیاره دیگر که مجموعه سیارات منظومه شمسی را تشکیل می‌دهند، هر یک ویژگی‌های متفاوتی را از خود نشان می‌دهند. در این مطلب در مورد سیاره عطارد یا تیر با جزئیات بیشتری صحبت می‌کنیم. ویژگی مهم این سیاره فاصله بسیار کم آن با خورشید است و خواندن این مطلب را به علاقه‌مندان به آسمان و دنیای بالای سر توصیه می‌کنیم.

سیاره عطارد چیست؟

سیاره عطارد که به زبان انگلیسی به نام Mercury شناخته می‌شود، کوچکترین سیاره در منظومه شمسی و نزدیکترین سیاره به خورشید است و فقط کمی بزرگتر از ماه زمین است. از سطح سیاره عطارد خورشید بیش از سه برابر بزرگتر از آنچه که از زمین مشاهده می‌شود، به نظر می‌رسد و نور خورشید نیز هفت برابر بیشتر خواهد بود. با این حال سیاره عطارد با وجود مجاورت با خورشید گرم‌ترین سیاره در منظومه شمسی ما نیست و این عنوان به لطف جو متراکم آن به سیاره زهره یا ونوس تعلق دارد.

فیلم آموزش مقدماتی کیهان شناسی و نجوم در فرادرس

کلیک کنید

دلیل نامگذاری سیاره عطارد چیست؟

سیاره عطارد سریع‌ترین سیاره در منظومه شمسی است که هر 88 روز زمینی به دور خورشید می‌چرخد. شاید به همین دلیل هم بوده است که سیاره عطارد به نام سریعترین خدایان رومیان باستان نامگذاری شده است.

سومری‌ها نیز حداقل از 5,000 سال پیش از وجود سیاره عطارد اطلاع داشتند و آن را بیشتر با نابو که خدای نوشتن بود مرتبط می‌دانستند. همچنین به این سیاره به خاطر ظاهرش دو نام جداگانه تحت عنوان ستاره صبح و ستاره عصر نیز داده بودند.

با این حال ستاره شناسان یونانی می‌دانستند که این دو نام به یک جرم آسمانی اشاره دارد و هراکلیتوس در حدود سال 500 پیش از میلاد به درستی بیان کرد که دو سیاره عطارد و ونوس هر دو به دور خورشید می‌چرخند و چرخشی حول زمین ندارند. ولی آن زمان اثبات این حرف به دلیل عدم وجود و اختراع تلسکوپ امکان نداشت و گالیله نظریه زمین محوری را با دردسرهایی که برایش به وجود آمد اثبات کرد.

اندازه و فاصله سیاره عطارد چه قدر است؟

سیاره عطارد با شعاع 2440 کیلومتر (1516 مایل) کمی بیش از $$\frac{1}{3}$$ عرض زمین است. اگر سیاره زمین را به اندازه یک سکه در نظر بگیریم، عطارد تقریباً به اندازه یک زغال اخته است.

از فاصله متوسط 58 میلیون کیلومتر (​​36 میلیون مایل)، عطارد 0٫4 واحد نجومی با خورشید فاصله دارد. یک واحد نجومی که مخفف آن AU است، فاصله خورشید تا زمین است. از این فاصله 3٫2 دقیقه طول می‌کشد تا نور خورشید از این ستاره به سیاره عطارد برسد.

مدار و چرخش سیاره عطارد چگونه است؟

مدار بسیار عجیب و بیضوی مانند سیاره عطارد آن را تا 47 میلیون کیلومتر (29 میلیون مایل) به خورشید نزدیک و تا 70 میلیون کیلومتر (43 میلیون مایل) از خورشید دور می‌کند. این سیاره هر 88 روز یک بار به دور خورشید می‌چرخد و با سرعت نزدیک به 47 کیلومتر (29 مایل) در ثانیه در فضا و سریع‌تر از هر سیاره دیگری حرکت می‌کند.

فیلم آموزش مقدماتی نجوم – نجوم باستان تا کیهان شناسی در فرادرس

کلیک کنید

عطارد به آرامی در محور خود می‌چرخد ​​و هر 59 روز زمینی یک چرخش را انجام می‌دهد. اما وقتی سیاره عطارد در مدار بیضوی خود به دور خورشید با بیشترین سرعت حرکت می‌کند و در نزدیک‌ترین فاصله به خورشید قرار دارد، هر چرخش مانند دیگر سیارات با طلوع و غروب خورشید همراه نیست.

در این سیاره به نظر می‌رسد که خورشید برای مدت کوتاهی طلوع می‌کند، و مجدداً در قسمت‌های دیگری از سیاره غروب و طلوع انجام می‌دهد. همین اتفاق در غروب خورشید برای سایر قسمت‌های سطح به صورت معکوس اتفاق می‌افتد. یک روز خورشیدی در سیاره عطارد (یک چرخه کامل شبانه روز) برابر با 176 روز زمینی و کمی بیشتر از دو سال در عطارد است.

محور چرخش عطارد نسبت به صفحه مدار خود به دور خورشید فقط 2 درجه متمایل است. این موضوع بدان معنا است که این سیاره تقریباً به صورت کاملاً قائم می‌چرخد ​​و بنابراین فصل‌های مختلف را مانند بسیاری دیگر از سیارات تجربه نمی‌کند.

ساختار سیاره عطارد چگونه است؟

سیاره عطارد بعد از زمین دومین سیاره پرتراکم و چگال است. این سیاره دارای هسته‌ای بزرگ و فلزی با شعاع حدود 2,074 کیلومتر (1،289 مایل) است و حدود 85 درصد شعاع کره زمین است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد هسته این سیاره تا حد زیادی به صورت ذوب شده یا مایع است. پوسته بیرونی عطارد قابل مقایسه با پوسته خارجی زمین است که گوشته و پوسته نامیده می‌شود و فقط حدود 400 کیلومتر (250 مایل) ضخامت دارد.

تشکیل سیاره عطارد چگونه بوده است؟

عطارد در حدود 4٫5 میلیارد سال پیش هنگامی كه گاز و گرد و غبار به دلیل گرانش در کنار هم قرار گرفتند، به وجود آمد و این سیاره كوچك را نزدیک به خورشید تشكیل داد. عطارد مانند سیارات دیگر سیارات زمینی دارای یک هسته مرکزی، یک گوشته سنگی و یک پوسته جامد است.

سطح سیاره عطارد چگونه است؟

سطح عطارد به سطح ماه زمین شباهت دارد زیرا که توسط بسیاری از حفره‌ها و دهانه‌های ناشی از برخورد شهاب سنگ‌ها و ستاره‌های دنباله دار پوشیده شده است. نکنه جالب در مورد دهانه‌ها و حفره‌های سیاره عطارد این است که به نام هنرمندان، نوازندگان یا نویسندگان مشهور فقید از جمله نویسنده کودک «دکتر سئوس» (ٰDr. Seuss) و یا یکی از پیشگامان حرکات موزون «آلوین آیلی» (Alvin Ailey) نامگذاری شده‌اند.

فیلم آموزش رصد آسمان و نجوم رصدی در فرادرس

کلیک کنید

حوضچه‌های بزرگی که در اثر ضربه ایجاد شده‌اند از جمله «کالریس» (Caloris) با قطر 1550 کیلومتر یا 960 مایل و «راچمانینوف» (Rachmaninoff) با قطر ۳۰۶ کیلومتر یا 190 مایل، در اثر برخورد سیارک‌ها به سطح سیاره در اوایل تاریخ منظومه شمسی ایجاد شده‌اند.

همچنین در این سیاره در حالی که مناطق وسیعی از زمین صاف و هموار وجود دارد صخره‌هایی نیز وجود دارند که طول آن‌ها صدها و ارتفاع آن‌ها تا یک و نیم کیلومتر است. این صخره‌ها با خنک شدن و انقباض فضای داخلی سیاره در طی میلیاردها سال از زمان تشکیل عطارد، تشکیل شده و افزایش یافته‌اند.

بیشتر سطح عطارد در چشم انسان به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری دیده می‌شود و به رگه‌های روشن روی این سیاره «تشعشعات حفره یا دهانه» (Crater Rays) گفته می‌شود که در صورت برخورد سیارک یا ستاره دنباله دار به سطح سیاره به وجود می‌آیند.

مقدار عظیم و زیاد انرژی که در چنین ضربه‌ای آزاد می‌شود حفره بزرگی در زمین حفر می‌کند و همچنین مقدار زیادی سنگ را در نقطه برخورد خرد می‌کند. مقداری از این مواد خرد شده در فواصل دور از دهانه پرتاب می‌شوند و سپس به سطح زمین می‌افتند و تشعشعات حفره را تشکیل می‌دهند.

ذرات ریز و خرد شده سنگ انعکاس نور بیشتری نسبت به قطعات و اجرام بزرگ روی سیاره دارند و بنابراین تشعشعات دهانه روشن‌تر به نظر می‌رسند. محیط فضایی یعنی تأثیرات گرد و غبار، ذرات خورشید و باد باعث تاریکی این تشعشعات با گذشت زمان می‌شود.

ممکن است عطارد در قطب‌های شمال و جنوب خود و در درون حفره‌های عمیق یخ آب داشته باشد اما این موضوع تنها برای مناطقی که سایه دائمی دارند، صدق می‌کنند زیرا در این مناطق ممکن است هوا به اندازه کافی سرد باشد تا بتواند یخ آب را با وجود دمای بالا در قسمت‌های مختلف این سیاره و تابش‌های خورشید حفظ کند.

دما در سیاره عطارد چه قدر است؟

دما چه از لحاظ دمای گرم و چه از نظر دمای سرد در سطح عطارد بسیار شدید است. در طول روز درجه حرارت در سطح عطارد می‌تواند به 430 درجه سانتیگراد (800 درجه فارنهایت) برسد. از آنجا که این سیاره اتمسفری برای حفظ این گرما ندارد دمای شب در سطح سیاره می‌تواند به منفی 180 درجه سانتیگراد (منفی 290 درجه فارنهایت) کاهش یابد.

اتمسفر سیاره عطارد چگونه است؟

به جای جو، عطارد دارای یک اگزوسفر نازک است که از اتم‌های منفجر شده توسط سطح خورشید و شهاب سنگ های قابل حمل از سطح تشکیل شده است. اگزوسفر عطارد بیشتر از اکسیژن، سدیم، هیدروژن، هلیم و پتاسیم تشکیل شده است.

مگنتوسفر سیاره عطارد چگونه است؟

میدان مغناطیسی عطارد نسبت به خط استوای این سیاره منحرف می‌شود. اگر چه میدان مغناطیسی سیاره عطارد در سطح این سیاره فقط یک درصد قدرت میدان مغناطیسی زمین را دارد، اما با میدان مغناطیسی باد خورشیدی در تعامل است و گاهی اوقات گردبادهای مغناطیسی شدیدی ایجاد می‌کند که پلاسمای سریع و گرم خورشید را به سطح سیاره هدایت می‌کند. هنگامی که این یون‌ها به سطح برخورد می‌کنند اتم‌های دارای بار خنثی را از بین می‌برند و آن‌ها را در یک حلقه به سمت بالا به آسمان می‌فرستند.

آیا سیاره عطارد قمر دارد؟

تحقیقات و رصدهای انجام شده بر روی سیاره عطارد وجود هیچ نوع قمری که حول این سیاره بچرخد را تایید نمی‌کند و باید گفت سیاره عطاره هیچ قمری ندارد.

آیا عطارد پتانسیل زندگی دارد؟

محیط عطارد آنگونه که می‌شناسیم برای زندگی مساعد نیست. دما و تابش خورشیدی که مشخصه‌های مهم این سیاره خاکی است احتمال زندگی در این سیاره را کاهش می‌دهد زیرا بدن قادر به سازگاری با این دما و محیط نیست.

تحقیق و اکتشاف در سیاره عطارد

اولین فضاپیمایی که از عطارد بازدید کرد «مارینر 10» (Mariner 10) بود که حدود 45 درصد از سطح این سیاره را تصویربرداری کرد و میدان مغناطیسی آن را تشخیص داد. مدارگرد «مسنجر» (MESSENGER) ناسا دومین فضاپیمایی بود که از عطارد بازدید کرد.

هنگامی که مسنجر در مارس 2011 در مدار قرار گرفت به عنوان اولین فضاپیمایی که به دور عطارد چرخید، شناخته شد. شاید جالب باشد که بدانید مسنجر مخفف «سطح، جو فضایی، ژئوشیمی و محدوده عطارد» (MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry, and Ranging) است.

این ماموریت در تاریخ 30 آپریل سال 2015، هنگامی که فضاپیمای مسنجر سوخت خود را تمام کرده بود با سقوط بر روی زمین پایین یافت.

در سال 2012 دانشمندان گروهی از شهاب سنگ‌ها را در مراکش کشف کردند که تصور می‌کنند از سیاره عطارد نشات گرفته باشد. اگر این موضوع صحیح باشد این سیاره سنگی جزء کلوپ انگشت شماری می‌شود که سنگ‌های آن‌ها بر روی کره زمین قرار دارند. این کلوپ شامل اعضایی مانند ماه، مریخ و کمربند سیارکی است که دارای سنگ‌های تأیید شده بر روی زمین هستند.

در سال 2016 دانشمندان اولین مدل جهانی دیجیتال از عطارد را منتشر کردند که بیش از 10 هزار تصویر حاصل از مسنجر را با هم تلفیق کرده بود تا بینندگان را از جهان کوچک خودشان به فضاهای وسیع خارج از زمین ببرند.

این مدل بالاترین و پایین‌ترین نقاط سیاره عطارد را نشان می‌داد و مشخص کرد که بالاترین نقطه در جنوب استوای عطارد یافت می‌شود که ۴٫۴۸ کیلومتر (2٫78 مایل) بالاتر از ارتفاع متوسط این سیاره است. در حالی که پایین‌ترین نقطه در منطقه «راخمانینف» (Rachmaninoff)، منطقه مشکوک برای برخی از فعالیت‌های آتشفشانی اخیر در این سیاره واقع شده و 5٫38 کیلومتر (3٫34 مایل) پایین‌تر از متوسط ​​چشم انداز این سیاره قرار دارد.

نام دیگر سیاره عطارد چیست؟

نام دیگر سیاره عطارد یا Mercury، سیاره تیر است.

سیاره عطارد در یک نگاه

در جدول زیر می‌توانید ویژگی‌های مهم سیاره عطارد یا تیر را به اختصار ملاحظه کنید:

فیلم آموزش مقدماتی کیهان شناسی و نجوم در فرادرس

کلیک کنید

سطح سیاره عطارد چه رنگی است؟

رنگ سیاره عطارد خاکستری تیره است و سطح آن توسط دهانه‌ها و حفره‌های بزرگ و کوچک دارای شکست‌های زیادی است. همچنین سطح عطارد دارای بافت‌های خاکستری روشن است.

سیاره عطارد کمی شبیه به ماه زمین است زیرا سطح عطارد نیز مانند ماه زمین با دهانه‌ها و حفره‌های ناشی از اثرات سنگ‌های فضایی پوشیده شده است.

ویژگی اصلی و مهم سیاره عطارد چیست؟

ویژگی اصلی سیاره عطارد این است که نزدیکترین سیاره به خورشید است و همچنین لقب کوچکترین سیاره در منظومه شمسی نیز به این سیاره تعلق دارد. همچنین این سیاره را می‌توان هر هفت سال یک بار و هنگامی که از روبروی خورشید عبور می‌کند از زمین دید.

آیا سیاره عطارد داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی است؟

خیر، این گونه نیست. شاید در ابتدا جواب شما به این سوال بله باشد و تصور کنید که نزدیکترین سیاره به خورشید باید داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی نیز باشد اما اینگونه نیست و داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی سیاره ونوس یا زهره است. در حقیقت جو متراکم و نزدیکی ونوس به خورشید این سیاره را به داغ‌ترین سیاره منظومه شمسی تبدیل کرده است.

آیا سیاره عطارد خطرناک است؟

سیاره عطارد از بسیاری از جهات افراطی و خطرناک است. دمای شدید احتمالاً یکی از خطرناک ترین جنبه‌های این سیاره است. از طرف دیگر از آنجا که عطارد جوی ندارد، فردی که روی عطارد قرار دارد در معرض شهاب سنگ نیز است. خطر دیگر و شناخته شده سیاره عطارد باد خورشیدی است که پوست مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

حقایقی در مورد سیاره عطارد

• عطارد هیچ قمر و حلقه‌ای ندارد.
• عطارد کوچکترین سیاره است.
• عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید است.
• وزن شما در عطارد $$38\%$$ از وزن شما بر روی زمین خواهد بود.
• یک روز خورشیدی در سطح عطارد 176 روز زمینی طول می‌کشد.
• یک سال در عطارد 88 روز زمینی طول می‌کشد. یک روز خورشیدی (مدت زمان ظهر تا ظهر روی سطح سیاره) در عطارد معادل 176 روز زمینی طول می‌کشد در حالی که روز غیرواقعی (مدت زمان 1 چرخش نسبت به یک نقطه ثابت) 59 روز زمینی زمان می‌برد. عطارد تقریباً به گرانش خورشید قفل شده است و این موضوع سبب می‌شود تا با گذشت زمان سرعت چرخش این سیاره کند شود تا تقریباً با مدار خود به دور خورشید منطبق شود. عطارد همچنین با تغییر فاصله از خورشید بین 46 تا 70 میلیون کیلومتر بالاترین تغییرات فاصله از خورشید را در بین تمام سیارات دارد.
• مشخص نیست که چه کسی عطارد را کشف کرده است.
• عطارد کوچکترین سیاره منظومه شمسی است و یکی از پنج سیاره‌ای است که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده است، عطارد تنها 4,879 کیلومتر از خط استوا فاصله دارد در حالی که این مقدار برای زمین 12,742 کیلومتر است.
• عطارد از لحاظ چگالی در رتبه دوم قرار دارد. گرچه این سیاره کوچک است اما بسیار متراکم است. هر سانتی متر مکعب در سیاره عطارد دارای چگالی 5٫4 گرم است و تنها زمین است که از عطارد چگال‌تر است. این موضوع بیشتر به این دلیل است که سیاره عطارد عمدتاً از فلزات سنگین و سنگ تشکیل شده است.
• سطح سیاره عطارد چین و چروک دارد. با سرد شدن و انقباض هسته آهن در عطارد سطح این سیاره چروکیده شده است. دانشمندان نام این چین و چروک‌ها را «دیواره آویخته» (Lobate Scarps) گذاشته‌اند. این دیواره‌ها می‌توانند تا یک و نیم کیلومتر ارتفاع و صدها کیلومتر طول داشته باشند.
• عطارد دارای هسته ذوب شده است. در سال‌های اخیر دانشمندان ناسا به این باور رسیده‌اند که هسته آهن سیاره عطارد در واقع می‌تواند به صورت ذوب شده باشد. به طور معمول هسته سیارات کوچک به سرعت خنک می‌شود اما پس از تحقیقات گسترده بر روی سیاره عطارد نتایج مطابق با انتظارات از یک هسته جامد نبود. دانشمندان اکنون معتقدند که هسته این سیاره حاوی عنصر سبک‌تری مانند گوگرد است که باعث کاهش دمای ذوب مواد هسته می‌شود. تخمین زده می‌شود که هسته عطارد $$42\%$$ از حجم آن را تشکیل می‌دهد در حالی که هسته زمین $$17\%$$ حجم را تشکیل می‌دهد.
• عطارد دومین سیاره از لحاظ گرما و دما است. در حقیقت سیاره زهره با وجود فاصله بیشتر از خورشید دمای بالاتری را تجربه می‌کند. سطح عطارد که رو به خورشید است دمایی تا 427 درجه سانتیگراد را دارا است، در حالی که طرف دیگر این سیاره می‌تواند تا $$-173$$ درجه سانتیگراد پایین بیاید. این امر به دلیل عدم وجود جو برای تنظیم دما در سیاره عطارد است.
• عطارد سیاره‌ای با بیشترین تعداد حفره و دهانه در منظومه شمسی است. برخلاف سطح بسیاری از سیارات دیگر که از طریق فرآیندهای زمین شناسی طبیعی خود ترمیم می‌شوند و بهبود می‌یابند، سطح عطارد از حفره و دهانه پوشیده شده است. این موارد در اثر برخوردهای بیشمار سیارک‌ها و ستاره‌های دنباله دار در این سیاره ایجاد شده‌اند. بیشتر دهانه‌ها و حفره‌های سیاره عطارد به نام نویسندگان و هنرمندان مشهور نامگذاری شده‌اند. هر دهانه‌ای با قطر بیش از 250 کیلومتر در این سیاره به عنوان حوضه شناخته می‌شود. حوضه کالوریس بزرگترین دهانه برخوردی به عطارد است که قطر آن تقریباً 1550 کیلومتر است و در سال 1974 توسط کاوشگر «مارینر ۱۰» (Mariner 10) کشف شد.
• تاکنون فقط دو فضاپیما از سیاره عطارد بازدید کرده‌اند. به دلیل همجواری با خورشید، عطارد سیاره‌ای دشوار برای بازدید است. در طی سال‌های 1974 و 1975 مارینر 10 سه بار بر فراز سیاره عطارد پرواز کرد. در این مدت این فضاپیما کمتر از نیمه سطح سیاره عطارد را نقشه برداری کرد. در سوم آگوست 2004 کاوشگر مسنجر از ایستگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال پرتاب شد، این اولین فضاپیمایی بود که بعد از اواسط دهه 1970 از سیاره عطارد بازدید کرد.
• عطارد به نام خدای پیام آور رومی نامگذاری شده است. تاریخ دقیق کشف عطارد ناشناخته است زیرا پیش از اولین ذکر تاریخی آن، این سیاره یکی از اولین موارد ذکر شده توسط سومری‌ها در حدود 3000 سال قبل از میلاد است.
• عطارد دارای جو ضعیفی است. عطارد فقط $$38\%$$ جاذبه زمین را دارد، این مقدار برای نگه داشتن جو موجود با در نظر گرفتن اثر بادهای خورشیدی بسیار کم است. با این وجود در حالی که گازها به فضا فرار می‌کنند، مجدداً و دائماً در همان زمان توسط همان بادهای خورشیدی، واپاشی رادیواکتیو و گرد و غبار ناشی از ریز شهاب سنگ‌ها پر می‌شوند.

جمع بندی

در این مطلب در مورد سیاره عطارد و ویژگی‌های آن صحبت کردیم. بدین منظور به بررسی ساختار، مدار و چرخش، قطر، سطح و بیشینه تحقیقاتی صورت گرفته بر روی این سیاره پرداختیم.