کاربرد برنامه نویسی چیست؟ — مرور کاربردها در زمینه های گوناگون

تاکنون میلیون‌ها خط کد برای کارکرد صحیح اپلیکیشن‌ها (برنامه‌های کاربردی) و دستگاه‌های هوشمندی نوشته شده است که همه‌روزه از آن‌ها استفاده می‌شود. برنامه نویسی برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود و گستره کاربرد برنامه نویسی بیش از حد تصور است. ابتدا پیش از هر چیز، بررسی می‌کنیم که کاربرد برنامه نویسی چیست و سپس یاد می‌گیریم که اصطلاح برنامه نویسی به چه معناست تا از این طریق، سازوکار برنامه نویسی و عملکرد داخلی آن مشخص شود. به علاوه، در این مقاله پیرامون اینکه چرا باید برنامه نویسی را یاد گرفت هم نکاتی ارائه می‌شود.

مثال های استفاده از برنامه نویسی در زندگی روزمره

در عصر کنونی، انسان‌ها در دنیای دیجیتال زندگی می‌کنند؛ این یعنی برنامه نویسی در اکثر جنبه‌ها و زمینه‌های زندگی و فعالیت‌های روزمره انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و حضور آن به‌وضوح احساس می‌شود. برای اکثر مواردی که افراد روزانه به کار مي‌برند و با آن‌ها در تعامل هستند، یک برنامه نویس کدهایی را نوشته است تا عملکرد صحیح آن را پیاده‌سازی کند.

به نظر نمی‌رسد حضور برنامه نویسی و فناوری در زندگی افراد به این زودی کم‌رنگ شود و از بین برود؛ بلکه تاثیر برنامه نویسی روز‌به‌روز در حال گسترش است. برنامه نویسی جایگزین فناوری‌های قدیمی شده است. از یک طرف، برنامه نویسی باعث شده تا بحث امنیت در برخی مشاغل بهتر شود، کارهای فیزیکی سنگین کمتر شوند و نرخ تصادفات و جراحت‌ها هم کاهش پیدا کنند.

اگرچه، از طرف دیگر، بسیاری از صنایع به دلیل قابلیت‌هایی که برنامه نویسی فراهم کرده است، جایگزین یا خودکارسازی شده‌اند. در ادامه فهرست برخی از کاربردهای برنامه نویسی در حوزه‌های مختلف زندگی روزمره انسان‌ها ارائه شده است:

• کاربرد برنامه نویسی در دستگاه‌های الکترونیکی
• استفاده از برنامه نویسی در خدمات و کاربردهای دیجیتال
• کاربرد برنامه نویسی در حمل و نقل
• به‌کارگیری برنامه نویسی برای ساخت کالاهای استفاده شده در خانه‌ها و منازل

اکنون در ادامه توضیحات بیشتری برای هر یک از موارد فوق ارائه شده است.

کاربرد برنامه نویسی در دستگاه‌های الکترونیکی

این کدها و برنامه‌های کامپیوتری هستند که تقریباً تمام دستگاه‌های الکترونیکی را برای انجام فعالیت‌های شغلی و حتی سرگرمی کنترل می‌کنند. در ادامه مثال‌هایی از دستگاه‌های الکترونیکی ارائه شده است که در آن‌ها از برنامه نویسی استفاده می‌شود:

• گوشی‌های موبایل
• تبلت‌ها
• لپ‌تاپ‌ها
• کامپیوترهای دسکتاپ
• تلویزیون‌های هوشمند
• پخش‌کننده‌های موسیقی MP3 مثل آی‌پادهای شرکت اپل
• ساعت‌های مچی هوشمند و ضربان‌سازهایی برای ردیابی و نظارت بر ضربان قلب و مدت زمان ورزش
• ماشین حساب‌ها
• دوربین‌های دیجیتال
• پدهای امضای دیجیتال نیز در صورت نیاز به امضای افراد، به میزان زیادی در حال جایگزینی با اسناد کاغذی هستند.

استفاده از برنامه نویسی در خدمات و کاربردهای دیجیتال

در تمام وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های تحت وب یا موبایل، کدهایی وجود دارند و در همه آن‌ها از برنامه نویسی استفاده می‌شود. در ادامه، مثال‌هایی در خصوص آن‌ها ارائه شده است:

• وب سایت‌های شبکه‌های اجتماعی
• وبلاگ‌های شخصی
• پلتفرم‌های پیام‌رسان
• پلتفرم‌های برگزاری کنفرانس‌های ویدیویی
• ابزارهای ارتباطی که به‌طور روزانه استفاده می‌شوند تا افراد ارتباط خود را با اعضای خانواده، دوستان و سایر افراد حفظ کنند.
• پلتفرم‌های پخش موسیقی که اکثراً افراد همه روزه از آن‌ها برای گوش دادن به آهنگ‌ها و پادکست‌ها استفاده می‌کنند.
• بانکداری الکترونیکی و خدمات دیجیتال برای پرداخت قبض‌ها به صورت آنلاین، بررسی میزان موجودی حساب یا نقل و انتقال پول
• پردازشگرهای متنی برای نوشتن اسناد
• برنامه‌های صفحه گسترده مثل اکسل
• برنامه‌های کاربردی برای یادداشت‌برداری، بهره‌وری، ایجاد فهرست وظایف، پیگیری میزان پیشرفت پروژه یا بررسی میزان پیشرفت اهداف شخصی تعیین شده

کاربرد برنامه نویسی در حمل و نقل

در پشت پرده انواع وسایل نقلیه هم کدها و برنامه‌های کامپیوتری مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه مثال‌هایی در این خصوص ارائه شده است:

• برای رانندگی، خودروها دارای سیستم‌هایی جهت کنترل بهینه سوخت، کنترل توان و تهویه هوا هستند.
• چراغ‌های راهنمایی دارای ریزپردازنده‌هایی به صورت داخلی (درون‌ساخته) هستند که کاربرد آن‌ها به تغییر سیگنال بر اساس میزان ترافیک جاده مربوط می‌شود.
• پارک‌سنج‌های الکترونیکی و ماشین‌های صدور قبض پارکینگ
• ماشین‌های صدور بلیت و اسکنرهای بارکد در متروها و ایستگاه‌های قطار؛ این دستگاه‌ها، بارکد روی بلیت را می‌خوانند و از آن طریق، امکان تشخیص محل شروع سفر و مدت زمان حضور فرد در قطار فراهم می‌شود.
• سیستم‌های موقعیت‌یاب (GPS) که برای کسب اطمینان از حرکت در مسیر درست در یک منطقه خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند و هدایت مسیر و موقعیت‌یابی را برای کاربران فراهم می‌کنند.
• دوربین‌های مداربسته (CCTV) که از آن‌ها در مکان‌های عمومی، جاده‌های اصلی و مراکز خرید برای نظارت و برقراری امنیت استفاده می‌شود.
• آسانسورها هم دارای ریزپردازنده‌هایی هستند که برای جابجایی صحیح بین طبقات در هنگام زدن دکمه‌ها توسط مسافران استفاده می‌شوند. علاوه بر این، آسانسورها حسگرهایی هم برای شناسایی اشیا دارند تا ایمنی لازم در هنگام بسته شدن در آسانسور برقرار شود.

کاربرد برنامه نویسی در اثاث منزل

بسیاری از وسایل منزل و آشپزخانه وجود دارند که برای کار کردن به کدها وابسته هستند و برای پیاده‌سازی عملکرد آن‌ها از مهارت برنامه نویسی استفاده شده است. در ادامه برخی از این اقلام به عنوان مثال فهرست شده‌اند:

• ساعت‌های زنگ‌دار دیجیتال
• آب‌گرم‌کنی که می‌توان دمای آب را با استفاده از آن تنظیم کرد و حتی در آن‌ها می‌توان به کمک ریزپردازنده‌ها برنامه‌ریزی از راه دور هم انجام داد.
• جاروبرقی
• ماشین‌های چای و قهوه هوشمندی که تعداد شات‌های قهوه را کنترل می‌کنند.
• مایکروفرها
• ماشین‌های لباسشویی و ظرف‌شویی که تعداد چرخش‌های مورد نیاز برای شست‌و‌شو را تخمین می‌زنند و میزان سرعت را تعیین می‌کنند.
• سیستم‌های تهویه هوا
• یخچال‌ها و فریزرهای هوشمند
• همچنین ممکن است برخی افراد از دستیار مجازی دیجیتال در منزل استفاده کنند یا نرم افزارهای دارای قابلیت فرمان صوتی یا تشخیص گفتار را به کار ببرند. این دستگاه‌ها به کاربر گوش می‌دهند و منتظر دریافت دستورات لازم می‌مانند. مثلاً می‌توان از آن‌ها سوال پرسید یا به آن‌ها دستور داد تا ایمیلی را برای فردی در فهرست مخاطبین شما ارسال کنند. این نوع دستگاه‌ها وظایفی را انجام می‌دهند که کاربران برای آن‌ها تعیین می‌کنند.
• روترها و مودم‌های وای‌فای که به وسیله آن‌ها می‌توان تمام دستگاه‌های خود را به اینترنت وصل کرد.

فیلم های آموزش برنامه نویسی

با توجه به کاربرد برنامه نویسی ،‌ زبان‌ها، ابزارها و فناوری‌های متفاوتی برای توسعه نرم افزار مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلاً‌ برای برنامه نویسی اندروید از زبان‌های جاوا و کاتلین به همراه محیط توسعه اندروید استودیو استفاده می‌شود. یا مثلاً برای برنامه نویسی iOS (ساخت اپلیکیشن برای اپل) زبان سوئیفت و Objective C به همراه محیط توسعه XCode به کار گرفته می‌شود. بنابراین بسته به کاربرد برنامه نویسی ، افراد باید کار با زبان‌ها و نرم افزارهای متفاوتی را یاد بگیرند.

یکی از منابع جامع و کاربردی یادگیری برنامه نویسی، مجموعه آموزش برنامه نویسی فرادرس است که دوره‌های آموزشی متعددی برای کاربردهای مختلف برنامه نویسی در آن گنجانده شده‌اند. برای یادگیری برنامه نویسی در کاربردهای گوناگون استفاده از دوره‌های آموزشی این مجموعه به علاقه‌مندان پیشنهاد می‌شود. لازم به ذکر است که تنها شش دوره آموزشی کلیدی از این مجموعه در تصویر فوق قابل مشاهده‌اند.

• برای دسترسی به مجموعه کامل فیلم های آموزش برنامه نویسی + اینجا کلیک کنید.

کاربرد برنامه نویسی در صنعت چیست؟

کاربرد برنامه نویسی بسیار گسترده است و تنها محدود به حوزه‌های مرتبط با علوم کامپیوتر و IT نمی‌شود. می‌توان گفت که برنامه نویسی تقریباً در همه صنایع و کسب و کارها کاربرد دارد. از جمله کاربردهای برنامه نویسی در صنعت می‌توان به کاربرد برنامه نویسی در مهندسی برق، کاربرد مهندسی در مهندسی مکانیک، کاربرد برنامه نویسی در شیمی و کاربرد برنامه نویسی در مهندسی عمران اشاره کرد.

برنامه نویسان کامپیوتر می‌توانند در انواع حوزه‌های برنامه نویسی متخصص شوند. از جمله شاخص‌ترین و رایج‌ترین انواع این حوزه‌ها می‌توان به «برنامه نویسی سمت کلاینت یا کاربر» (فرانت‌اند | Front End)، «برنامه نویسی سمت سرور» (بک‌اند | Back End) و برنامه نویسی موبایل اشاره کرد. در ادامه شرح مختصری برای هر یک از این سه حوزه پر‌کاربرد ارائه شده است.

برنامه نویسی فرانت اند چیست ؟

برنامه نویسی فرانت‌اند به بخشی از وب‌سایت یا اپلیکیشن مربوط می‌شود که کاربران می‌توانند آن را ببینند (واسط کاربری | UI). توسعه‌دهندگان و برنامه نویسان فرانت‌اند، کدهایی را برای عنصرهای بصری یک وب‌سایت ایجاد می‌کنند. تمام آنچه یک کلاینت می‌بیند و در یک وب‌سایت با آن در تعامل است، جزء برنامه نویسی فرانت‌اند به حساب می‌آید. زبان‌های رایج توسعه فرانت‌اند شامل CSS ،HTML و جاوا اسکریپت است.

فیلم آموزش پروژه محور اچ تی ام ال و سی اس اس HTML و CSS در فرادرس

کلیک کنید

برنامه نویسی بک اند چیست ؟

برنامه نویسی بک‌اند تمام بخش‌هایی از وب‌سایت را شامل می‌شود که کاربران نمی‌توانند آن‌ها را ببینند. برنامه نویسان به این نوع از توسعه نرم افزار، برنامه نویسی سمت سرور هم می‌گویند. برنامه نویسان بک‌اند روی پایگاه داده‌ها، سرورها و اسکریپت‌نویسی کار می‌کنند. برنامه نویسان بک‌اند معمولاً به زبان‌های برنامه نویسی مثل جاوا، پایتون و روبی کد می‌زنند.

فیلم آموزش مقدماتی نود جی اس Node.js در فرادرس

کلیک کنید

برنامه نویسی موبایل چیست ؟

برنامه نویسان موبایل اپلیکیشن‌های موبایل جدید می‌سازند یا وب‌سایت‌های فعلی را برای مطابقت با دستگاه‌های موبایل اصطلاح می‌کنند و تغییر می‌دهند. همه وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها در ابتدا برای استفاده از طریق دستگاه‌های موبایل طراحی نشده‌اند. توسعه دهندگان موبایل کدهایی را می‌نویسند تا انتقال وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها به دستگاه‌های موبایل بدون از دست دادن ظاهر و قابلیت‌های عملکردی اپلیکیشن اصلی و اولیه انجام شود. از جمله زبان‌های برنامه نویسی رایج برای برنامه نویسی موبایل می‌توان به سوئیفت و Objective-C برای iOS و جاوا و کاتلین برای اندروید اشاره کرد.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

یک دسته‌بندی کلی برای انوع حوزه‌های برنامه نویسی می‌تواند به صورت زیر باشد:

• برنامه نویسی کامپیوتر (برنامه نویسی دسکتاپ)
• توسعه و برنامه نویسی وب (Web Development)
• برنامه نویسی و توسعه موبایل
• برنامه نویسی علم داده
• توسعه بازی‌های کامپیوتری

سایر مشاغل برنامه نویسی کدامند؟

علاقه‌مندان می‌توانند مشاغل مختلفی را بیابند که برنامه نویسی در آن‌ها کاربرد دارد. از جمله اصلی‌ترین مشاغل برنامه نویسی می‌توان به برنامه نویس کامپیوتر، توسعه دهنده وب و نقش شغلی ادمین پایگاه داده اشاره کرد.

شغل برنامه نویسی چیست ؟

شغل برنامه نویسی به شغلی می‌گویند که در آن از مهارت برنامه نویسی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم برای ساخت محصول یا ارائه خدمت استفاده می‌شود. برنامه نویسی تقریباً در تمام صنایع و حوزه‌های شغلی کاربرد دارد و تقریباً همه شرکت‌ها و سازمان‌ها به برنامه نویسان یا شرکت‌های ارائه دهنده خدمات برنامه نویسی نیاز دارند. در ادامه این بخش، برخی از مهم‌ترین مشاغلی معرفی شده‌اند که کاربرد برنامه نویسی در آن‌ها کاملاً روشن است.

برنامه نویس کامپیوتر کیست ؟

برنامه نویسان کامپیوتر کدهایی را برای اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و وب‌سایت‌ها می‌سازند و تست می‌کنند. برنامه نویسان حرفه‌ای معمولاً با چندین زبان برنامه نویسی آشنایی دارند. آن‌ها ممکن است به‌طور مستقل کار کنند یا به عنوان عضوی از یک تیم به فعالیت بپردازند. برنامه نویسان کامپیوتر به‌طور میانگین حقوق و درآمد مناسبی دارند.