هم زیستی سامانه ستاره ای آر دلو – تصویر نجومی

ستاره متغیر «آر دلو» (R Aquarii) یک سامانه ستاره‌‌ای دوتایی برهم‌‌کنشی است، دو ستاره که به‌‌نظر می‌‌رسد رابطه هم‌‌زیستی نزدیکی دارند. این سامانه که در مرکز این تصویر ترکیبی قرار دارد، حدوداً ۷۱۰ سال نوری از زمین دور است. این سامانه شگفت‌‌انگیز متشکل از یک ستاره غول‌‌پیکر سرخ سرد و یک ستاره کوتوله سفید داغ و چگال است که به‌‌طور متقابل حول مرکز جرم مشترکشان می‌‌چرخند. به‌‌کمک دوربین‌‌های شکاری می‌‌توانید تغییر پیوسته درخشش آر دلو درطول یک سال یا بیشتر، را تماشا کنید. نور مرئی این سامانه دوتایی متأثر از غول سرخی است که خودش یک ستاره متغیر بلنددوره از نوع میرا (شگفت‌‌اختر) است.

برای مشاهده تصویر در اندازه کامل، کلیک کنید.

اما مواد موجود در پوشش گسترده ستاره غول‌‌پیکر سرد دراثر گرانش به سطح کوتوله سفید کوچک‌‌تر و چگال‌‌تر کشیده شده و درنهایت منجر به یک انفجار گرماهسته‌‌ای و پرتاب شدن مواد به فضا می‌‌شود. اخترشناسان در دهه‌‌های اخیر، چنین برون‌‌ریزی‌‌هایی را مشاهده کرده‌‌اند. در این ساختارهای تماشایی که تقریباً یک سال نوری را پوشش می‌‌دهند و توسط تلسکوپ فضایی هابل (به‌‌رنگ قرمز و آبی) رصد شده‌‌اند، شواهد مربوط به برون‌‌ریزی‌‌های بسیار قدیمی‌‌تر دیده می‌‌شود. داده‌‌های به‌‌دست‌‌آمده از رصدخانه پرتو ایکس «چاندرا» (Chandra) (به‌‌رنگ ارغوانی)، تابش پرتو ایکس امواج شوک را نشان می‌‌دهد. این امواج هنگام برخورد جت کوتوله سفید به مواد اطراف، ایجاد شده‌‌اند.