فعل ماضی در عربی چیست؟ + مثال و به زبان ساده
فعل ماضی عربی، بر انجام کاری در زمان گذشته دلالت میکند و صرف آن به صورت «فَعَلَ، فَعَلا، فَعَلوا، فَعَلَتْ، فَعَلَتا، فَعَلْنَ / فَعَلتَ، فَعَلتُما، فَعَلتُم، فَعَلتِ، فَعَلتُما، فَعَلتُنَّ / فَعَلْتُ، فَعَلنا» است. در این آموزش از مجله فرادرس یاد میگیریم فعل ماضی در عربی چیست و علاوه بر بیان ساختار آن، مثالهایی را نیز بررسی خواهیم کرد. همچنین با انواع فعل ماضی و روش منفی کردن آن نیز آشنا خواهیم شد. در انتهای مطلب نیز پرسشهایی را برای سنجش یادگیری شما قرار دادهایم.
- کاربرد و شیوه ساخت فعل ماضی در عربی را یاد میگیرید.
- با شیوه صرف فعل ماضی در عربی آشنا میشوید.
- روش به خاطر سپردن فعل ماضی عربی با صرف با بند انگشت را یاد میگیرید.
- روش منفی کردن فعل ماضی عربی را یاد خواهید گرفت.
- با انوع فعل ماضی عربی آشنا خواهید شد.
- نشانههای فعلهای عربی را یاد میگیرید.
صرف فعل ماضی در عربی
بن ماضی معمولاً در عربی از سه حرف تشکیل میشود. برای مثال، «فَعَلَ» را در نظر بگیرید که معمولاً برای آموزش فعل در یبان عربی از آن استفاده میشود. میخواهیم صیغههای ماضی این فعل را صرف کنیم. در زبان عربی ۱۴ صیغه وجود دارد که این چهارده صیغه با توجه به ترکیب شخص (غائب، مخاطب یا متکلم بودن)، جنس (مذکر و مؤنث بودن) و عدد (مفرد، مثنی و جمع بودن) ساخته میشوند.
پیشنهاد میکنیم برای یادگیری فعل ماضی عربی، فیلم آموزش عربی پایه هفتم در فرادرس را تماشا کنید.
جدول زیر، صیغههای مختلف ریشه ماضی «فَعَل» را برای زمان ماضی نشان میدهد. در این جدول تفاوت انواع صیغهها، بهخصوص تفاوت صیغههای مخاطب و غایب بهخوبی نشان داده شده است. در واقع، تفاوت اصلی این صیغهها به ضمیر انتهایشان مربوط میشود.
| شخص ↓ | جنس ↓ / عدد ← | مفرد | مثنی | جمع |
| غائب | مذکر | فَعَلَ (ریشه ماضی + ــَـ) | فَعَلا (ریشه ماضی + ا) | فَعَلوا (ریشه ماضی + ـوا) |
| مؤنث | فَعَلَتْ (ریشه ماضی + ـَتْ) | فَعَلَتا (ریشه ماضی + ـَتا) | فَعَلنَ (ریشه ماضی + نَ) | |
| مخاطب | مذکر | فَعَلتَ (ریشه ماضی + تَ) | فَعَلتُما (ریشه ماضی + تُما) | فَعَلتُم (ریشه ماضی + تُم) |
| مؤنث | فَعَلتِ (ریشه ماضی + تِ) | فَعَلتُما (ریشه ماضی + تُما) | فَعَلتُنَّ (ریشه ماضی + تُنَّ) | |
| متکلم | وحده | فَعَلتُ (ریشه ماضی + تُ) | - | - |
| معالغیر | - | فَعَلنا (ریشه ماضی + تُ) | فَعَلنا (ریشه ماضی + نا) |
به بخشهای قرمز که به پایان بن ماضی اضافه شده و صیغه فعل را میسازد، «ضمیر متصل» میگوییم. «ضمایر منفصل» یا جدا نیز وجود دارند که میتوانیم از آنها در جمله استفاده کنیم.
جدول زیر، ضمایر متصل و منصفل معادل هم را برای صیغههای مختلف فعل ماضی نشان میدهد. دقت کنید
| صیغه | ضمیر منفصل | ضمیر متصل آخر فعل | مثال | معنی |
| مفرد مذکر غایب | هُوَ | ــَـ | هُوَ کَتَبَ | او نوشت. |
| مفرد مؤنث غایب | هِيَ | ـَتْ | هِيَ کَتَبَتْ | او نوشت. |
| مثنی مذکر غایب | هُما | ا | هُما کَتَبا | آن دو نفر نوشتند. |
| مثنی مؤنث غایب | هُما | ـَتا | هُما کَتَبَتا | آن دو نفر نوشتند. |
| جمع مذکر غایب | هُم | ـوا | هُم کَتَبُوا | آن چند نفر نوشتند. |
| جمع مؤنث غایب | هُنَّ | نَ | هُنَّ کَتَبْنَ | آن چند نفر نوشتند. |
| مفرد مذکر مخاطب | أنْتَ | تَ | أنْتَ کَتَبتَ | تو نوشتی. |
| مفرد مؤنث مخاطب | أنْتِ | تِ | أنْتِ کَتَبتِ | تو نوشتی. |
| مثنی مذکر مخاطب | أنْتُما | تُما | أنْتُما کَتَبْتُما | شما دو نفر نوشتید. |
| مثنی مؤنث مخاطب | أنْتُما | تُما | أنْتُما کَتَبْتُما | شما دو نفر نوشتید. |
| جمع مذکر مخاطب | أنْتُمْ | تُم | أنْتُمْ کَتَبتُم | شما چند نفر نوشتید. |
| جمع مؤنث مخاطب | أنْتُنَّ | تُنَّ | أنْتُنَّ کَتَبتُنَّ | شما چند نفر نوشتید. |
| متکلم وحده | أنا | تُ | أنا کَتَبْتُ | من نوشتم. |
| متکلم معالغیر | نَحْنُ | نَا | نَحْنُ کَتَبنا | ما نوشتیم. |
به خاطر سپردن فعل ماضی در عربی
همانطور که در آموزش «انواع فعل فارسی و نحوه ساخت — با مثال و به زبان ساده» از مجله فرادرس دیدیم، در زبان فارسی فعل ۶ صیغه دارد و بهعبارت بهتر، برای من (اول شخص مفرد)، تو (دوم شخص مفرد)، او (سوم شخص مفرد)، ما (اول شخص جمع)، شما (دوم شخص جمع)، ایشان (سوم شخص جمع) بیان میشود.
اما در زبان عربی، ۱۴ صیغه برای صرف فعل وجود دارد. این چهارده صیغه اینگونهاند: مفرد مذکر غائب، مفرد مؤنث غائب، مثنی مذکر غائب، مثنی مؤنث غائب، جمع مذکر غائب، جمع مؤنث غائب، مفرد مذکر مخاطب، مفرد مؤنث مخاطب، مثنی مذکر مخاطب، مثنی مؤنث مخاطب، جمع مذکر مخاطب، جمع مؤنث مخاطب، متکلم وحده، متکلم معالغیر.
یکی از راههایی که برای به خاطر سپردن فعل ماضی در عربی استفاده میشود، نوشتن صیغههای فعل ماضی روی دست است. این روش موجب میشود راحتتر صیغهها را بهخاطر بسپارید. کافی است دست چپ خود را روبهرویتان بگیرید. انگشت شست را به متکلم وحده و متکلم معالغیر اختصاص دهید. از چهار انگشت باقیمانده، دو انگشت کوچک را برای غایب و دو تای بزرگتر را برای مخاطب در نظر بگیرید. مذکر و مؤنت را نیز مانند تصویر مشخص کنید. برای هریک از چهار انگشت، بند اول مربوط به مفرد، بند دوم مثنی و بند سوم جمع است.
برای مشاهده تصویر در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید.
منفی کردن فعل ماضی در عربی
برای منفی کردن فعل ماضی در عربی، کافی است کلمه «ما» را قبل از فعل بیاوریم. بر این اساس، صرف فعل ماضی منفی برای «کَتَبَ» بهصورت زیر است:
- ما کَتَبَ: او (مذکر) ننوشت.
- ما کَتَبَتْ: او (مؤنث) ننوشت.
- ما کَتَبا: آن دو نفر (مذکر) ننوشتند.
- ما کَتَبَتا: آن دو نفر (مؤنث) ننوشتند.
- ما کَتَبُوا: آنها (مذکر) ننوشتند.
- ما کَتَبْنَ: آنها (مؤنث) ننوشتند.
- ما کَتَبتَ: تو (مذکر) ننوشتی.
- ما کَتَبتِ: تو (مؤنث) ننوشتی.
- ما کَتَبْتُما: شما دو نفر (مذکر) ننوشتید.
- ما کَتَبْتُما: شما دو نفر (مؤنث) ننوشتید.
- ما کَتَبتُم: شما (مذکر) ننوشتند.
- ما کَتَبتُنَّ: شما (مؤنث) ننوشتند.
- ما کَتَبْتُ: من ننوشتم.
- ما کَتَبنا: ما ننوشتیم.
پیشنهاد میکنیم برای یادگیری صرف افعال عربی، فیلم آموزش رایگان صرف فعل در زبان عربی همراه با انواع و مثال های کاربردی در فرادرس را تماشا کنید. لینک این آموزش را در کادر زیر آوردهایم.
مثالهای فعل ماضی در عربی
در این بخش، مثالهایی از صرف فعل ماضی در عربی را بیان میکنیم.
وَعَدَ:
- مفرد مذکر غایب: وَعَدَ
- مفرد مؤنث غایب: وَعَدَتْ
- مثنی مذکر غایب: وَعَدا
- مثنی مؤنث غایب: وَعَدَتا
- جمع مذکر غایب: وَعَدوا
- جمع مؤنث غایب: وَعَدنَ
- مفرد مذکر مخاطب: وَعَدتَ
- مفرد مؤنث مخاطب: وَعَدتِ
- مثنی مذکر مخاطب: وَعَدتُما
- مثنی مؤنث مخاطب: وَعَدتُما
- جمع مذکر مخاطب: وَعَدتُم
- جمع مؤنث مخاطب: وَعَدتُنَّ
- متکلم وحده: وَعَدتُ
- متکلم معالغیر: وَعَدنا
ذَهَبَ:
- مفرد مذکر غایب: ذَهَبَ
- مفرد مؤنث غایب: ذَهَبَتْ
- مثنی مذکر غایب: ذَهَبا
- مثنی مؤنث غایب: ذَهَبَتَا
- جمع مذکر غایب: ذَهَبُوا
- جمع مؤنث غایب: ذَهَبْنَ
- مفرد مذکر مخاطب: ذَهَبْتَ
- مفرد مؤنث مخاطب: ذَهَبْتِ
- مثنی مذکر مخاطب: ذَهَبْتُما
- مثنی مؤنث مخاطب: ذَهَبْتُما
- جمع مذکر مخاطب: ذَهَبْتُمْ
- جمع مؤنث مخاطب: ذَهَبْتُنَّ
- متکلم وحده: ذَهَبْتُ
- متکلم معالغیر: ذَهَبْنا
قالَ:
- مفرد مذکر غایب: قالَ
- مفرد مؤنث غایب: قالَتْ
- مثنی مذکر غایب: قالا
- مثنی مؤنث غایب: قالَتا
- جمع مذکر غایب: قالوا
- جمع مؤنث غایب: قُلنَ
- مفرد مذکر مخاطب: قُلتَ
- مفرد مؤنث مخاطب: قُلتِ
- مثنی مذکر مخاطب: قُلتما
- مثنی مؤنث مخاطب: قُلتما
- جمع مذکر مخاطب: قُلتم
- جمع مؤنث مخاطب: قُلتُنَّ
- متکلم وحده: قُلتُ
- متکلم معالغیر: قُلنا
خصوصیات فعل در زبان عربی
همانطور که میدانیم، فعل کلمهای است که بر انجام دادن کاری یا رخ دادن حالتی در زمان معین دلالت دارد. قبل از بیان صیغههای مختلف فعل ماضی در عربی، بهتر است با خصوصیات فعل در زبان عربی آشنا شویم و تفاوتهای آن با زبان فارسی را بدانیم. خصوصیات فعل در هر زبانی را میتوان از جنبههای مختلفی بررسی کرد. در زبان عربی نیز، مانند زبانهای دیگر، فعل از جنبههای خاصی بررسی و بر اساس آنها دستهبندی میشود.
- زمان
- جنس
- عدد شخص
در ادامه، این خصوصیات را به طور خلاصه معرفی میکنیم.
زمان فعل
قواعد عربی در مورد زمان فعلها نسبتاً ساده است. برخی از زبانها زمانهای زیادی دارند و در مورد زمان انجام یک عمل و اینکه آیا آن عمل کامل شده است یا خیر بسیار مشخص هستند. دستور زبان عربی در مورد زمان مبهم است و فقط دو زمان اصلی وجود دارد:
- گذشته (یا کامل) که در عربی به آن «الماضِي» میگویند.
- حال و آینده (یا ناکامل) که در عربی به آن «المَضارِع» میگویند.
زمان ماضی یا گذشته نشان میدهد که فعل پیش از زمان بیان کلام گوینده انجام پذیرفته یا رخ داده است. بدین ترتیب، فعل ماضی در عربی برای برای بیان فعل در زمان گذشته استفاده خواهد شد. زمان مضارع، در سادهترین تعریف، به این معنی است که فعالیت در زمان صحبت یا پس از آن انجام شده یا رخ میدهد. برای مثال، وقتی میگوییم «احمد در حال آمدن است»، بدین معنی است که او اکنون در زمان حال و حین حین صحبت کردن ما دارد میآید.
نکته: دقت کنید که ممکن است در برخی منابع، زمان را به سه دسته گذشته، حال و آینده (مستقبل) تقسیم کنند که البته تفاوتی در اصل قضیه ندارد. زیرا مستقبل را که در دسته مضارع جای دادهایم، بهصورت جدا دستهبندی میکنند.
جنس فعل
منظور از جنس فعل، مذکر یا مؤنث بودن آن است. در برخی از زبانها، مانند زبان فارسی، جنس فعل اهمیتی ندارد و افعال برای هر دو جنس یکسان هستند. اما در زبان عربی اینگونه نیست و فعلها برای جنس مذکر و مؤنث تفاوت دارند.
عدد فعل
عدد فعل، در واقع تعداد افرادی را نشان میدهد که فعل در ارتباط با آنها بیان میشود. میدانیم که در زبان فارسی دو حالت مفرد و جمع برای عدد فعل وجود دارد. اما، در زبان عربی، علاوه بر مفرد و جمع، مثنی نیز وجود دارد که برای دو نفر است. در واقع، میتوان عدد فعل در زبان عربی را به سه دسته زیر تقسیم کرد:
- مفرد (بر یک نفر دلالت میکند)
- مثنی (بر دو نفر دلالت میکند)
- جمع (بر بیش از دو نفر دلالت میکند)
شخص فعل
همانطور که میدانید، هنگام صرف فعل در زبان فارسی، سه شخص را بیان میکنیم: اول شخص برای حالتی که فعل درباره خود گوینده یا خودش و همراهانش است، دوم شخص برای حالتی که فعل خطاب به شخص یا اشخاص مقابل و حاضر است و سوم شخص برای شخص یا اشخاصی که حضور ندارند و فعل درباره آنهاست.
در زبان عربی نیز، شخص یا اشخاصی که فعل بر آنها دلالت میکند، میتوانند غایب، مخاطب یا متکلم باشند. غایب برای شخص یا اشخاصی است که حضور ندارند. مخاطب شخص یا اشخاصی است که حضور دارند و فعل بر آنها دلالت میکند. متکلم نیز برای حالتی است که فعل درباره خود گوینده یا خودش و همراهانش است. برای متکلم، اگر خود شخص باشد، به آن «صیغه متکلم وحده» (یعنی گوینده تنها) و اگر چند شخص باشند، به آن «متکلم معالغیر» (یعنی گوینده و همراهانش) میگویند.
نشانه فعل در زبان عربی
در زبان عربی، کلمات به سه دسته تقسیم میشوند: اسم، فعل و انواع حرف. فعل کلمهای است که انجام دادن کاری یا اتفاق افتادن چیزی یا داشتن حالتی در گذشته، حال و آینده را نشان میدهد. عبارتی که در آن فعل وجود نداشته باشد، جمله نیست.
همانگونه که میدانیم، در زبان فارسی، مثلاً برای صرف فعل «رفتن» از ترکیب شناسهها و بن فعل استفاده میکنیم. بهعنوان مثال، صیغههای ماضی ساده این فعل، عبارتند از «رفتم، رفتی، رفت، رفتیم، رفتید، رفتند». در عربی نیز، قواعد تقریباً مشابهی داریم، با جزئیاتی بیشتر.
در قواعد عربی، اسامی و افعال به دو دسته «مَبْنِیّ» و «مُعْرَب» تقسیم میشوند. مَبْنِیّ به این معنی است که بدون توجه به موقعیت آن در جمله، یک پایان ثابت (شکل حرف آخر) وجود دارد و بنابراین، حرف آخر فعل همیشه یکسان و با علامت یکسان تلفظ میشود. در حالی که مُعْرَب به این معناست که پایان حرف با توجه به موقعیت آن در جمله و حالت دستوری تغییر میکند و بنابراین، حرف آخر فعل تلفظ و علامت متفاوتی خواهد داشت.
فعل ماضی و امری همیشه مَبْنِیّ هستند. زمان حال نیز عموماً مُعْرَب است، به استثنای یک مورد که خارج از موضوع این آموزش است.
در یک فعل باقاعده ساده، جمله ماضی پایه بهصوت زیر نوشته میشود:
- کَتَبَ: (او) نوشت.
- شَرِبَ: (او) نوشید.
- حَمَلَ: (او) حمل کرد.
سه حرف اصلی هر فعل، ریشه یا بن آن هستند. در انتهای سه حرف ریشه، یک مصوت قرار میگیرد. در بیشتر موارد، این فتحه روی هر سه حرف قرار میگیرد (کَتَبَ، حَمَلَ)، اما گاهی اوقات مصوت دوم یک کسره میگیرد (شَرِبَ). در موارد نادر، مصوت دوم یک ضمه میپذیرد، اما میتوانید این افعال را نادیده بگیرید، زیرا به احتمال زیاد آنها را نمیبینید یا استفاده نخواهید کرد.
گام نخست ساخت فعل ماضی در عربی: اولین گام در صرف فعل ماضی در عربی داشتن بن فعل است. بن ماضی در عربی از فعل مفرد مذکر غائب (سوم شخص مفرد مذکر) بهدست میآید، منظور همین کَتَبَ، شَرِبَ و حَمَلَ و مانند اینهاست. فقط کافی است حرف آخر اینها را ساکن کنیم.. پس ریشه ماضی این فعلها اینگونه میشود: کَتَبْ، شَرِبْ و حَمَلْ.
گام دوم در ساخت فعل ماضی در عربی: بسته به اینکه چه کسی عمل را انجام میدهد (فاعل فعل) میتوان پایانهای (ترکیب حرف و مصوت) مختلفی به این بن ماضی اضافه کرد. برای مثال، کَتَبَ (او نوشت) بن ماضی است. اگر پایان این بن "تُ" را اضافه کنیم، فعل "کَتَبْتُ" را خواهیم داشت بهمعنای «نوشتم»؛ اگر "نَا" را اضافه کنیم، میشود "کَتَبْنا" بهمعنای «نوشتیم» و غیره. اینها فقط مثالهایی بودند که نشان دهیم فعل ماضی در عربی با داشتن بن فعل و افزودن علامت یا حرف به انتهای آن صرف میشود. در ادامه، صرف فعل ماضی در عربی را برای صیغههای مختلف بیان میکنیم.
سوالات متداول درباره فعل ماضی در عربی
در این بخش به برخی از سوالات پرتکرار درباره مبحث فعل ماضی در عربی به طور خلاصه پاسخ میدهیم.
فعل ماضی چیست؟
وقتی یک کار در زمان گذشته انجام و به پایان رسیده باشد، برای صحبت درباره آن باید از فعل ماضی استفاده کنیم.
در عربی چند نوع فعل ماضی وجود دارد؟
به طور کلی فعل ماضی در زبان عربی به چهار دسته ماضی مطلق یا ساده، ماضی استمراری، ماضی نقلی و ماضی بعید تقسیمبندی میشود.
فعل ماضی در عربی چگونه ساخته میشود؟
برای ساختن فعل ماضی باید بن یا ریشه فعل به ۱۴ صیغه وزنهای فعل ماضی ببریم. این ۱۴ صیغه شامل غايب، مخاطب و متکلم میشود.
تمرین فعل ماضی در عربی
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «فعل ماضی در عربی»، میتوانید از تمرینهایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. تمرین شمال ۱۰ سوال است که باید از بن ریشههای داده شده فعلهای مناسب با صیغههای داخل پرانتز بسازید. پاسخ صحیح مربوط به هر فعل در بخش «جواب» گنجانده شدهاست.
سوال۱: ضحک (للمخاطب یا مفرد مذکر مخاطب)
جواب: ضحکتَ - تو خندیدی
سوال۲: رجع (للمخاطبات یا جمع مونث مخاطب)
جواب: رجعتنَّ - شما بازگشتید
سوال۳: فرح (للغائبتان یا مثنی مونث غائب)
جواب: فرحتا - آن دو زن شاد شدند
سوال۴: جعل (للمخاطبة یا مفرد مونث مخاطب)
جواب: جعلتِ
سوال۵: رجع (للغائبان یا مثنی مذکر غائب)
جواب: رجعا - آن دور مرد بازگشتند
سوال۶: جلس (للمخاطبین یا جمع مذکر مخاطب)
جواب: جلستم - شما مردها نشستید
سوال۷: ضحک (للغائبین یا جمع مذکر غائب)
جواب: ضحکوا - آن مردها خندیدند
سوال۸: ذهب (للمخاطبتان یا مثنی مونث مخاطب)
جواب: ذهبتما - شما دو زن رفتید
سوال۹: سأل (للغائبات یا جم مونث غائب)
جواب: سألنَ - آن زنها پرسیدند
سوال۱۰: کتب ( للمتکلم مع الغیر)
جواب: کتبنا - نوشتیم
جمعبندی
در این نوشته از مجله فرادرسدرباره فعل ماضی در عربی مطالبی آموختیم. فعل ماضی مربوط به کاری است که در گذشته انجام و به پایان رسیدهباشد. همچنین فهمیدیم که هر فعل ماضی باید در وزن مخصوص به صیغههای موردنظر صرف شود. این صیغهها ۱۴ نوع هستند که به دستههای غائب، مخاطب و متکلم تقسیمبندی میشوند.
تمرین فعل ماضی عربی
۱. کدام جمله درباره تعریف فعل ماضی در زبان عربی درست است؟
فعل ماضی صرفاً برای بیان حالت و بدون اشاره به زمان استفاده میشود.
فعل ماضی برای بیان انجام کاری در زمان گذشته به کار میرود.
فعل ماضی فقط با ضمایر منفصل صرف میشود و به زمان حال مربوط است.
فعل ماضی، انجام عملی را در آینده نشان میدهد و فقط برای مذکر استفاده میشود.
جمله «فعل ماضی برای بیان انجام کاری در زمان گذشته به کار میرود.» تعریف صحیح فعل ماضی است، زیرا فعل ماضی در عربی برای اشاره به عملی پایانیافته در گذشته به کار میرود. عبارتهایی مانند «عملی در آینده»، یا «فقط برای مذکر» نادرستاند چون به زمان آینده یا جنس خاص اشاره میکنند که درست نیست. جمله «فقط با ضمایر منفصل و زمان حال» دو ویژگی نادرست را بیان میکند، زیرا فعل ماضی هم با ضمایر متصل صرف میشود و به گذشته مربوط است. بیان «فقط حالت و بدون زمان» نیز تعریف اشتباهی برای فعل ماضی است.
۲. کدام ویژگیهای دستوری در زبان عربی عامل تقسیم فعل ماضی به ۱۴ حالت مختلف هستند؟
درجه تأکید جمله و جایگاه فعل
تغییر وزن کلمه و نوع مصدر
نوع ریشه و معنی واژه
شخص، جنس و عدد در صرف
تنها «شخص، جنس و عدد در صرف» باعث میشوند فعل ماضی در عربی به ۱۴ حالت تقسیم شود زیرا این سه ویژگی، ساختار صیغهها را تعیین میکنند. «نوع ریشه و معنی واژه» بستگی به فعل دارد و به خودی خود عامل ایجاد صیغههای مختلف نیست. «درجه تاکید جمله و جایگاه فعل» در ساخت صرف ماضی نقشی ندارد و فقط در ساختار جمله تأثیرگذار است. «تغییر وزن کلمه و نوع مصدر» نیز به گونههای افعال مربوط میشود و در صرف چهاردهگانه تأثیر مستقیم ندارد.
۳. ضمایر متصل در در صرف فعل ماضی عربی، چگونه در انتهای افعال قرار میگیرند و چه تأثیری بر تعیین صیغه دارند؟
ضمایر متصل همیشه قبل از ریشه فعل قرار میگیرند و معنی آن را تغییر میدهند.
ضمایر متصل فقط نشاندهنده زمان فعل هستند و صیغه را تغییر نمیدهند.
هر ضمیر متصل، انتهای فعل را بر اساس شخص، جنس و عدد تغییر میدهد و صیغه خاصی را میسازد.
استفاده از ضمایر متصل تنها در افعال مضارع مجاز است و برای ماضی کاربردی ندارد.
ضمایر متصل در انتهای فعل ماضی اضافه میشوند و بسته به شخص، جنس و عدد، پایان فعل را تغییر داده و صیغه مناسب را میسازند. برخلاف گزاره «ضمایر متصل فقط نشاندهنده زمان فعل هستند.»، وظیفه این ضمایر مشخصکردن نقش شخص، جنس و عدد در صیغه است و زمان را تعیین نمیکنند. همچنین برخلاف جمله «ضمایر متصل قبل از ریشه قرار میگیرند»، همواره این ضمایر در انتهای فعل قرار میگیرند و معنی فعل را تغییر نمیدهند، بلکه صیغه مشخص میشود. جمله «استفاده از ضمایر متصل تنها برای افعال مضارع» نیز نادرست است زیرا در فعل ماضی نیز همین ساختار برای تعیین صیغه به کار میرود.
۴. اگر ریشه فَعَلَ را برای صیغه «جمع مذکر مخاطب» صرف کنیم، کدام یک از موارد زیر طبق الگوی صرف فعل ماضی صحیح است؟
فَعَلْنا
فَعَلْتِ
فَعَلْتُم
فَعَلُوا
برای صرف فعل ماضی با ریشه فَعَلَ در حالت «مخاطب جمع مذکر» طبق قواعد عربی باید از ساخت «فَعَلْتُم» استفاده شود. این صیغه مخصوص گروه مردان مورد خطاب به صورت جمع است. گزینه «فَعَلُوا» برای غائب جمع مذکر کاربرد دارد، «فَعَلْن»' شکل متکلم جمع (ما) است و «فَعَلْتِ» صرف مخاطب مفرد مونث میباشد. بنابراین، تنها عبارت «فَعَلْتُم» صرف صحیح برای حالت خواسته شده است.
۵. در نحوه منفیسازی فعل ماضی با «ما»، چه تغییری در ساختار جمله ایجاد میشود و علت عمومیت این قاعده برای هر چهارده صیغه چیست؟
کلمه «ما» قبل از هر نوع فعل ماضی میآید و همان صرف اصلی جمله حفظ میشود.
صرف فعل به همراه استفاده از واژه «ما» تغییر میکند و ضمایر متصل برداشته میشوند.
کلمه «ما» بعد از فعل قرار میگیرد و ساختار جمله منسوخ میشود.
جای فاعل و فعل در جمله عوض میشود و شکل فعل تغییر میکند.
در منفیسازی فعل ماضی، کلمه «ما» تنها پیش از فعل ماضی اضافه میشود و صرف یا شناسههای متصل تغییری نمیکنند، یعنی همان فرم اصلی فعل با تمام صیغهها حفظ میشود. دلیل عمومیت این قاعده برای همه صیغهها این است که «ما» به عنوان نشانه نفی همیشه کاربرد دارد و ساختار صرف افعال را برای هیچ یک از حالات و اشخاص تغییر نمیدهد. گزینههایی مثل حذف ضمایر یا جابهجایی فعل و فاعل نادرست است زیرا چنین تغییراتی انجام نمیشوند.
عالییی بود دمتون گرم💫
عالی بود ممنونم از شما
خیلی ممنون از نویسنده این مطلب خیلی مفید بود
پنج سال بود یاد نگرفته بودم الآن خیلی راحت بیشتر مفاهیم را فرا خواندم
توضیحات حقی بود
سلام و احترام
من معلم عربی هستم
آیا اجازه دارم تصویر این دست و تصویر دست صرف فعل مضارع رو به تعداد دانش آموزانم پرینت و تکثیر کنم؟
با تشکر
خوب بود
از نویسنده تشکر میکنم بخاطر توضیحات کامل
با سلام؛
برای استفاده از مطالب مجله فرادرس میتوانید به شرایط استفاده از مطالب در انتهای صفحه یا این لینک مراجعه کنید.
با تشکر از همراهی شما با مجله فرادرس
سلام خسته نباشید خداقوت
مطالب فوق العاده روان گفته شده قابل درک
چیزی که حدودا سه سال از عمرم رو به فنا داد بهم یاد دادین ممنون
خیلی ساده و روان بود. ممنون
چیزی که تو ده سال یاد نگرفتم تو نیم ساعت یاد گرفتم 😐✨
واقعا ممنون ازتون💙
سلام.
سپاس از همراهیتان با مجله فرادرس.
سلام ممنونم توضیحات عالیه. لذت بردم .خدا خیرتون بده.کمک بزرگی در درک بهتر مطالب بود.لینک های متن خیلی کمک کننده است
سلام رهای گرامی.
خوشحالیم که از این مطلب استفاده کردهاید.
شاد و پیروز باشید.