فرادرساندازه گیری زاویه با نقاله — به زبان ساده + مثال های تصویری
نقاله یک ابزار هندسی برای اندازه گیری زاویه و تعیین نوع آن است. استفاده از این ابزار کاربردی، پیچیده نیست. با این وجود، اندازه گیری زاویه با نقاله، مراحل و اصول مختص به خود را دارد. در این مقاله، نحوه اندازه گیری انواع زاویه با نقاله را به همراه حل چندین مثال تصویری آموزش می‌دهیم.
زاویه چیست؟
زاویه، گوشه یا کنج، شکلی است که از دو نیم‌خط متقاطع تشکیل می‌شود. به محل تقاطع نیم‌خط‌های زاویه، راس می‌گویند.
تصویر زیر، اجزای یک زاویه را نمایش می‌دهد.
زاویه‌ها انواع مختلفی دارند که می‌توانید با مطالعه مطلب زیر با آن‌ها آشنا شوید:
اندازه زاویه چیست؟
اندازه یک زاویه، معیاری برای نمایش میزان بازشدگی بین دو نیم‌خط نسب به یکدیگر است. این معیار معمولا با واحد درجه یا رادیان بیان می‌شود. برای درک بهتر مفهوم اندازه زاویه، یک دایره و شعاع‌های آن را در نظر بگیرید.
در تصویر بالا، بازشدگی شعاع قرمز نسبت به شعاع سیاه کوچک‌تر از بازشدگی شعاع آبی نسبت به شعاع سیاه است. زاویه آبی، اندازه بیشتری نسبت به زاویه قرمز دارد. اکنون، به باز شدگی شعاع سیاه نسبت به خودش دقت کنید.
زاویه بالا، با عنوان زاویه کامل یا زاویه تمام صفحه شناخته می‌شود. این زاویه برابر با ۳۶۰ درجه است. به منظور اندازه‌گیری یک زاویه، می‌توانیم دو نیم‌خط تشکیل دهنده آن را به عنوان شعاع‌های یک دایره در نظر بگیریم، سپس، اندازه زاویه را به کمک زاویه تمام صفحه به دست بیاوریم. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری زاویه وجود دارد. با این وجود، ساده‌ترین راه، اندازه گیری زاویه با نقاله یا گونیا است.
نقاله چیست؟
نقاله، وسیله‌ای به شکل یک نیم‌دایره است که به منظور اندازه گیری زاویه مورد استفاده قرار می گیرد.
با توجه به شکل نیم‌دایره‌ای نقاله، این وسیله می‌تواند زاویه بین ۰ تا ۱۸۰ درجه (زاویه نیم‌صفحه) را اندازه‌گیری کند.
مراحل اندازه گیری زاویه با نقاله بسیار ساده است. پیش از توضیح این مراحل، باید با بخش‌های مختلف نقاله آشنا شوید.
اجزای نقاله
اکثر نقاله‌ها، معمولا از کمان مدرج، یک خط راست، چندین قطاع، مرکز و خط‌کش تشکیل می‌شود. تصویر زیر، یکی از رابج‌ترین انواع نقاله‌ها را نمایش می‌دهد.
کمان مدرج نقاله، ۱۸۰ درجه است. هر ۱ درجه، با یک خط کوچک، هر ۵ درجه با یک خط متوسط و هر ۱۰ درجه با یک خط بزرگ به همراه عدد زاویه مشخص می‌شود.
اعداد زاویه به دو صورت ساعتگرد (۱۸۰ تا ۰ درجه) و پادساعتگرد (۰ تا ۱۸۰ درجه) نوشته شده‌اند. به این ترتیب می‌توان زاویه را از هر دو سمت اندازه‌گیری کرد. علاوه بر این، این ویژگی، امکان خواندن مستقیم زاویه خارجی را نیز فراهم می‌کند.
اندازه گیری زاویه با نقاله چگونه است؟
اندازه گیری زاویه با نقاله بسیار ساده است. این کار، طی مراحل زیر انجام می‌گیرد:
- تنظیم خط مبنا بر روی یکی از نیم‌خط‌ها
- تنظیم مرکز نقاله بر روی راس زاویه (محل تقاطع نیم‌خط‌ها)
- بررسی محل برخورد نیم‌خط دوم با کمان مدرج
- خواندن عدد روی کمان مدرج (از صفر تا محل برخورد نیم‌خط دوم و کمان)
به عنوان مثال، زاویه زیر را در نظر بگیرید.
به منظور اندازه گیری زاویه «س م د» با نقاله، ابتدا خط مبنای نقاله را بر روی نیم‌خط «م د» تنظیم می‌کنیم. سپس، بدون تغییر راستای خط مبنا، مرکز آن را بر روی راس «م» می‌دهیم. نقاله و زاویه به شکل زیر در می‌آیند.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، نیم‌خط دیگر زاویه، کمان مدرج نقاله را قطع می‌کند. اکنون یک سوال مهم به میان میاید: «کدام یک از اعداد، اندازه زاویه را نمایش می‌دهند؟» بر روی نقاله، دو سری عدد برای خواندن زاویه وجود دارد. به منظور تعیین عدد درست، به اعداد روی خط مبنای نقاله در محل برخورد با نیم‌خط دقت کنید.جهت افزایش اعداد باید با جهت بازشدگی زاویه مطابقت داشته باشد. در اینجا، فرض می‌کنیم جهت بازشدگی زاویه از راست به چپ (پادساعتگرد) است.
اگر اعداد بالایی از صفر شروع شده باشند، اندازه زاویه از روی این اعداد مشخص می‌شود. در غیر اینصورت، اعداد پایینی مبنای اندازه‌گیری زاویه خواهند بود. بر اساس تصویر بالا، زاویه ۰ درجه‌ی اعداد پایینی، بر روی محل انطباق خط مبنا و نیم‌خط قرار گرفته است. بنابراین، برای خواندن اندازه زاویه، از این اعداد استفاده می‌کنیم. در مرحله بعد، با بررسی نیم‌خط گذرنده از کمان مدرج، زاویه «س م د» را به دست می‌آوریم.
بر اساس تصویر بالا، نیم‌خط دیگر زاویه «س م د»، بین زاویه ۱۰۰ تا ۱۱۰ درجه قرار دارد. تعداد خطوط بعد از زاویه ۱۰۰ درجه تا نیم‌خط را می‌شماریم. ۶ خط در این فاصله وجود دارد. بنابراین، زاویه «س م د» برابر با °۱۰۶ = ° ۶ + ° ۱۰۰ است.
حل تمرین اندازه گیری زاویه با نقاله
برای یادگیری بهتر و تسلط بر روی مراحل اندازه گیری زاویه با نقاله، در این بخش، چند مثال متنوع را با هم حل می‌کنیم.
مثال ۱: اندازه گیری زاویه داخلی با نقاله
اندازه زاویه داخلی راس «م» در چند ضلعی زیر را حساب کنید.
مرکز نقاله را بر روی راس «م» قرار می‌دهیم و خط مبنای آن را بر روی ضلع «م د» منطبق می‌کنیم.
مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «زاویه ها و انواع آن ها – هر آنجه باید بدانید» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:
- زاویه چیست؟ — تعریف، انواع و اندازه گیری (+ فیلم آموزش رایگان)
- انواع زاویه چیست ؟ — معرفی تمام زاویه ها — به زبان ساده
- راس زاویه چیست ؟ — به زبان ساده + حل مثال تصویری
- زاویه حاده چیست ؟ — به زبان ساده + حل مثال های متنوع تصویری
- زاویه باز چیست ؟ — به زبان ساده + حل مثال های تصویری
- زاویه قائمه چیست ؟ — به زبان ساده + حل مثال های تصویری
- زاویه مکمل چیست ؟ — به زبان ساده + حل تمرین و مثال
- زاویه متمم چیست ؟ — به زبان ساده + فیلم آموزش رایگان
- زاویه متقابل به راس چیست ؟ — به زبان ساده + حل تمرین و مثال
- زاویه های مکمل و متمم در هندسه — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش گام به گام)
- زاویه نیم‌صفحه و تعریف آن در هندسه — به زبان ساده
- زاویه محاطی چیست ؟ — اثبات قضیه + حل تمرین و مثال های متنوع
- نیمساز چیست ؟ — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)
- اندازه گیری زاویه با نقاله — به زبان ساده + مثال های تصویری(همین مطلب)
- اندازه گیری زاویه با گونیا — به زبان ساده + مثال های تصویری
