مرفوع در عربی – به زبان ساده + مثال
مرفوع در عربی بخشی از علم نحو و یکی از حالاتی است که یک کلمه میتواند در جمله به خودش بگیرد. منظور از «حالات» در زبان عربی نقشی است که کلمهها در جمله میگیرند که در نتیجه آن نقش مشخص میشود چه آوایی باید بر سر آخرین حرف یک کلمه بنشیند. به این حالت در زبان عربی «اعراب» میگویند. در این نوشته درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد که کلمه چگونه مرفوع میشود. بعد از توضیح کلی درباره اعرابگذاری در زبان عربی موقعیتهایی را بررسی میکنیم که یک کلمه در جمله، اعراب محلا مرفوع میگیرد. در ادامه، درباره انواع مرفوع مثل فاعل، مبتدا و خبر و... صحبت میکنیم و در انتها این نکته را که چرا افعال مضارع مرفوع هستند، با مثالهایی از صرف فعل، توضیح میدهیم.
- مفهوم اعراب، معرب و مبنی را در دستور زبان عربی تشخیص میدهید.
- پنج گروه اصلی مرفوعات شامل فاعل، مبتدا، خبر و غیره را یاد میگیرید.
- تأثیر افعال ناقصه و حروف مشبه بالفعل را بر ساختار مرفوعات بررسی میکنید.
- تفاوت اعراب ظاهری و اعراب محلا مرفوع را در کلمات مختلف میآموزید.
- نقش و کاربرد مرفوعات را در جملات نمونه بهصورت عملی بررسی میکنید.
مرفوع در عربی به چه معناست ؟
همانطور که بالاتر توضیح داده شد، در عربی کلمات اعرابپذیر هستند. یعنی با توجه به نقش و جایگاهشان در جمله در آخرین حرف از حروف تشکیل دادهشان، یکی از حرکتهای فتحه (ــَـ)، کسره (--ِ-)، ضمه (--ُ-) و ساکن (--ً-) قرار میگیرد.
نقش کلمه در جمله عربی
نقش یک کلمه در جمله عربی از چهار حالت زیر خارج نیست:
- کلمات در حالت نصب فتحه میگیرند و منصوب میشوند.
- در حالت جر کسره میگیرند و مجرور میشوند.
- در حالت رفع ضمه میگیرند و مرفوع میشوند.
- در حالت جزم ساکن میگیرند و مجزوم میشوند.
در این آموزش به سراغ کلماتی میرویم که در یک جمله با پذیرفتن علامت ضمه در حالت رفع قرار گرفته و در نتیجه مرفوع شدهاند. به مثال زیر توجه کنید.
ذَهبَ أحمدُ إلی المدرسة.
احمد به مدرسه رفت.
در این جمله که یک جمله فعلیه عربی است، احمد در جایگاه فاعل جمله قرار گرفته که باعث شده علامت ضمه در انتهای کلمه قرار بگیرد. در نتیجه به نقش احمد در این جمله «فاعل و مرفوع» میگوییم. به مثال دیگری در این رابطه توجه کنید.
سأل المُعلمُ سوالاً من التلمیذِ.
معلم از دانشآموز سوال پرسید.
معلم انجامدهنده کار در جمله است. در نتیجه، نقش معلم در این جمله فاعل است و مرفوع و علامتی که انتهای کلمه قرار گرفته ضمه است. به مثالی دیگر در این زمینه توجه کنید.
زینبٌ استاذةٌ في الجامعةِ.
زینب استاد دانشگاه است.
این جمله یک جمله اسمیه است. جملههای اسمیه در زبان عربی از «مبتدا و خبر عربی» تشکیل میشوند. زینب در این جمله نقش مبتدا به خود گرفته است. مبتدا در زبان عربی همواره مرفوع است. در نتیجه در انتهای کلمه زینب حرف ضمه نشسته است. اما گاهی کلماتی در جملههای عربی میبینیم که برخلاف نقش آنها در جمله حرکت انتهایی آنها تغییر نکرده است. این کلمات مبنی هستند و برای درک بهتر آنها خوب است کمی مبحث اعراب را به صورت خلاصه مرور کنیم.
انواع اعراب در زبان عربی
تا اینجا یاد گرفتیم که کلمات در جملههای عربی با توجه به نقششان اعراب میپذیرند. بر اساس نقش در جمله مشخص میشود که چه علامتِ آوایی باید در انتهای یک کلمه قرار بگیرد. به این کلمات اصطلاحا «مُعرَب» میگویند، مانند مثال زیر:
کتبتْ التلمیذةُ رسالةٌ لصدیقتِها.
دانشآموز (دختر) برای دوستش نامهای نوشت.
(نقش کلمه «التمیذة» فاعل، مُعرب و مرفوع است.)
در این نوع از کلمات به راحتی میتوان از روی ظاهرشان به نقش آنها در جمله پی برد. اما گاهی اوقات کلماتی در جملههای عربی هستند که از روی ظاهر نمیتوان به نقش آنها پی ببریم. چون این کلمات اعراب نمیپذیرند و تحت هیچ شرایطی تغییر نمیکنند. به این کلمات در زبان عربی «مبنی» میگویند. به مثال زیر توجه کنید.
أنتَ تُحِّبُ اللغةَ العربیةَ.
تو زبان عربی را دوست داری.
در این جمله اسمیه همانطور که میبینید «أنت» در نقش مبتدا قرار گرفته است. پس قاعدتا باید علامت ضمه در انتهای آن میآمد و مرفوع میشد. اما به خاطر اینکه «أنت» ضمیر است و ضمایر در زبان عربی مبنی هستند، انتهای آن تغییری نداشته و مثل قبل باقی مانده است.
نکته: کلمات مبنی در جملههای عربی، اِعرابِ محلی میگیرند. یعنی درست است که مبنی هستند اما به خاطر نشستن در محل آن نقش خاص در جمله اعرابشان به صورت «محلا» شناسایی میشود.
انواع کلمات مبنی در عربی
کلمات مبنی در زبان عربی شامل موارد زیر میشوند:
- ضمایر منفصل و متصل (مثل أنت ،أنتما، هو، هی، هم ...أنا، نحن)
- اسمهای اشاره (هذا، هذه، تلک و ذلک، هاتان، هذان و....)
- اسمهای موصول (ألذی، ألذان ...ألتی، ألتان و....)
- اسمهای استفهام (هل، ماذا، من، ما و.....)
محلا مرفوع در عربی چیست؟
در صورتی که یکی از کلمات مبنی در جایگاه مبتدا، خبر یا فاعل قرار بگیرد اعراب آن کلمه محلی میشود. یعنی باید بگوییم:
- مبتدا و محلا مرفوع
- خبر و محلا مرفوع
- فاعل و محلا مرفوع
ابتدا به مثال زیر توجه کنید.
هذا صدیقی.
این دوست من است.
در این جمله «هذا» مبتدای جمله به حساب میآید ولی به خاطر اینکه از اسامی اشاره است تغییری در آن ایجاد نشده در نتیجه باید گفت «مبتدا و محلا مرفوع». همچنین در جمله زیر، ضمیر «نا» در انتهای فعل، فاعلِ متصل آن به حساب میآید در نتیجه باید گفت «فاعل، ضمیر متصل، مبنی و محلا مرفوع». مثال زیر را در نظر بگیرید.
شاهدنا هی ألتی تدرسُ.
زنی را که درس میخواند دیدیم.
به مثالی دیگر توجه کنید.
سعیدةٌ تُصّلی فی المسجدِ.
سعیده در مسجد نماز میخواند.
در این جمله که یک جمله اسمیه است (چون با اسم شروع شده)، «سعیدة» مبتدا و مفروع ظاهری است اما «تُصّلی فی المسجدِ» خبر شبه جمله به حساب میآید و محلا مرفوع میشود. از سوی دیگر، در فعل تُصّلی ضمیر هی مستتر در جمله فاعل است و محلا مرفوع میشود.
انواع مرفوع در زبان عربی یا مرفوعات چیست؟
دستور زبان عربی از دو قسمت صرف و نحو تشکیل شدهاست. علم صرف مربوط به بررسی کلمه به تنهایی و خارج از نقش آن در جمله است. اما زمانی که وارد بررسی نقش کلمه در جمله و تغییر آن به خاطر همنشینی با سایر کلمهها بپردازیم در این صورت وارد بخش نحوی دستور زبان عربی شدهایم.
بررسی مرفوعات در واقع پرداختن به بخشی از علم نحو است. از این طریق میتوانیم مباحث گفته شده در بالا را از زاویهای دیگر بررسی کرده و به نکتههای بیشتری برسیم.
به طور کلی مرفوعات در زبان عربی به ۵ دسته تقسیم میشود:
- فاعل و نایب فاعل
- مبتدا و خبر
- اسم افعال ناقصه
- خبر حروف مشبه بالفعل
- خبر لای نفی جنس
در ادامه به بررسی هر یک از این موارد میپردازیم.
۱. فاعل و نایب فاعل
به انجام دهنده کار در جملات فاعل میگویند. انواع فاعلهای زبان عربی ممکن است به صورت مستقل و «اسم ظاهر» وجود داشتهباشد یا در فعل جمله به صورت «ضمیر مستتر» باشد. برای درک بهتر، به مثال زیر توجه کنید.
یقرأُ سعیدٌ کتاباً فی المکتبة.
سعید کتابی را در کتابخانه میخواند.
(در این جمله «سعید» فاعلِ «یقرأُ» است که به صورت اسم مستقل و البته مرفوع ظاهر شدهاست.)
به مثالی دیگر توجه کنید.
و بَعدَ ساعاتٍ یَدخُل فی المکتبة.
و بعد از چند ساعت به کتابخانه وارد میشود.
(فاعل در این جمله آشکار نیست و در اصل ضمیر «هو» است که در فعل یدخُل مستتر است.)
به مثالی دیگر در همین رابطه توجه کنید.
سمیرةٌ تَخرُجُ مِن المطارِ.
سمیره از فرودگاه خارج میشود.
(در این جمله «سمیرة» مبتدای جمله و مرفوع است. «تخرج» فعل جمله است و فاعل آن در حقیقت ضمیر هی مستتر در جمله و محلا مرفوع است.)
تمامی موارد بالا برای جملاتی است که معلوم عربی هستند. یعنی فاعل و کننده کار در آنها مشخص است. اما در همه زبانها مبحثی به نام جملات مجهول وجود دارد. زبان عربی نیز از این قاعده مستثنی نیست.
نکته: در زبان عربی به اسم مرفوعی که پس از فعل مجهول بیاید «نائب فاعل» میگویند.
نائب فاعل در تمامی قواعد از فاعل تبعیت میکند. یعنی همواره مرفوع است و در تعداد و جنسیت باید همانند فعل جمله باشد. به مثال زیر توجه کنید.
اُکلَ الخبزُ الذي کان عل المنضدة.
نانی که روی میز بود خورده شد.
(در این جمله از فعل ماضی مجهول استفاده شده است. در نتیجه «الخبز» نائب فاعل و مرفوع است.)
۲. مبتدا و خبر
در بالا گفتیم که جملات اسمیه از دو بخش مبتدا و خبر تشکیل شدهاند. اعراب هر دوی اینها در زبان عربی مرفوع است. به مثال زیر توجه کنید.
زینبُ فی الغرفةِ.
زینب در اتاق است.
«زینب» مبتدای جمله، مًعرب و مرفوع است. اما خبر جمله «فی الغرفة» است. از آنجا که ترکیب جار و مجرور به عنوان خبر جمله قرار گرفته در نتیجه اعراب آن «محلا مرفوع» میشود. به مثالی دیگر توجه کنید.
الاسرةُ تُصلی فی البیتِ.
خانواده در خانه نماز میخواند.
«الاسرة» مبتدای این جمله است و «تصلی فی البیت» در اصل خبر و محلا مرفوع است. «تصلی» فعل این جمله است که فاعلش در جمله گنجانده نشده است. در نتیجه فاعل آن ضمیر هی مستتر و محلا مرفوع است. در زبان عربی فاعل هیچوقت قبل از فعل نمیآید.
۳. اسم افعال ناقصه
مهمترین کارکرد افعال ناقصه این است که به مبتدا و خبر اضافه میشوند و معنی جمله را تغییر میدهند.
نکته: با وارد شدن این فعل به جمله، مبتدا به «اسم فعل ناقصه و مرفوع» تبدیل میشود. این افعال عبارتند از «کان، صار، لیس، مادام، مازال و...»
به مثال زیر توجه کنید.
و کان الله علیماً حکیماً (نسا ۱۷)
و خداوند دانای حکیم است
در این آیه با وارد شدن فعل ناقصه «کان» پیش از «الله»، نقش آن را به «اسم فعل ناقصه و مرفوع» تغییر داده و «علیما حکیما» در جایگاه «خبر فعل ناقصه و منصوب» نشسته است.
4. خبر حروف مشبه بالفعل
کلماتی همانند «إنّ»، «أنّ»، «کأنّ»، «لکنّ»، «لعل» و «لیت» حروف مشبه بالفعل هستند و بر سر جملات اسمیه وارد میشوند. این کلمات باعث میشوند تا «مبتدای جمله» پیشین به «اسم حروف مشبه بالفعل و منصوب» تبدیل شود. «خبر جمله اسمیه» نیز به «خبر حروف مشبه بالفعل و مرفوع» تغییر میکند. به مثال زیر توجه کنید.
خالدٌ مسافرٌ. زهیرٌ مقیمٌ.
(در این جمله «خالد و زهیر» مبتدا و مرفوع و «مسافر و مقیم» هر دو خبر و مرفوع دو جمله اسمیه هستند.)
اما در جمله زیر، «إنّ» و «لکنّ» برای تاکید وارد جمله اسمیه قبلی شدهاند. در نتیجه خالد و زهیر دیگر مبتدا نیستند. بلکه «اسم حروف مشبه بالفعل» و منصوب هستند. دو کلمه «مسافر و مقیم» نیز «خبر و مرفوع» واقع شدهاند. مثال دیگری را در نظر بگیرید.
إنّ خالداً مسافرٌ، لکنّ زهیراً مقیمٌ.
إنَّما أنتَ بشرٌ.
۵. خبر در لای نفی جنس
لای نفی جنس از حروف اضافه عربی است که برای نفی اسمی که بعد از خودش قرار گرفته به کار میرود. عموما با آمدن «هیچ» بر سر جمله ترجمه میشود. کارکرد آن همانند حروف مشبه بالفعل است. یعنی بر سر جمله اسمیه وارد میشود. مبتدا را تبدیل به اسم لای نفی جنس و اعراب آن را منصوب میکند. اعراب خبر لای نفی جنس نیز مرفوع است.
لا رجلَ فی الدارِ.
هیچ مردی در خانه نیست.
همانطور که پیداست «رجل» اسم لای نفی جنس است که در عین نداشتن الف و لامِ معرفهساز، هیچگونه تنوینی نپذیرفته است. «فیالدار» به عنوان ترکیب جار و مجروری خبر لای نفی جنس و محلا مرفوع است.
چرا فعل مضارع مرفوع است؟
افعال مضارع عربی به خاطر آنکه مُعرب هستند میتوانند هر سه علامت فتحه، ضمه و جزم را دریافت کنند.
نکته مهم: علامت کسره متعلق به اسم است و هیچ وقت آخر یک فعل در زبان عربی کسره نمیگیرد.
به طور کلی فعل مضارع در حالت عادی خودش مرفوع است. تشخیص آن به راحتی از روی شکل افعال مشخص میشود. مثلا در صیغههای مفرد میتوان علامت ضمه را به راحتی در آنها دید که در جدول زیر آمده است.
| مثال صیغههای مفرد مضارع | ||
| فعل | معنی | صیغه |
| یخرجُ | خارج میشود | مفرد مذکر غایب |
| أذهَبُ | میروم | متکلم وحده |
| تکتُبُ | مینویسد | مفرد مونث غایب |
| یجعَلُ | میگذارد، قرار میدهد | مفرد مذکر غایب |
| تَسألُ | میپرسد | مفرد مونث غایب |
| یضحَکُ | میخندد | مفرد مذکر غایب |
در صیغههای جمع نیز میتوان مرفوع بودن افعال مضارع را به وسیله نون عوض رفع مشاهده کرد که در جدول زیر آمده است.
| مثال صیغههای جمع مضارع | ||
| فعل | معنی | صیغه |
| یخرجون | خارج میشوند | جمع مذکر غايب |
| تذهبون | میروید | جمع مذکر مخاطب |
| تکتبان | مینویسند | مثنای مونث غایب |
| یجعلون | میگذارند | جمع مذکر غایب |
| تسألان | میپرسند | مثنای مذکر مخاطب |
| یضحکون | میخندند | جمع مذکر مخاطب |
یَخرُجْنَ، تَکتُبْن، تَسألنَ، یَضْحَکنَ، یَجْعَلنَ، تَذهَبْنَ و....
به طور کلی زمان مضارع در عربی زمان منعطفی است که به راحتی مرفوع، منصوب و مجزوم میشود. فهمیدیم که فعلهای مضارع در حالت عادی مرفوع هستند. اما برای منصوب و مجزوم شدن آنها نیازمند اضافه کردن برخی حروف اضافه و کم کردن نون انتهای صیغههای جمع است.
سوالات رایج درباره مرفوع در عربی
در این آموزش به تعدادی از پرسشهای رایج درباره مرفوع در عربی پاسخ میدهیم.
«مرفوع» به چه معناست؟
در عربی، کلمات با توجه به نقش و جایگاهشان در جمله در آخرین حرف از حروف تشکیل دادهشان، یکی از حرکتهای فتحه (ــَـ) کسره (--ِ-) ضمه (--ُ-) و ساکن (--ً-) قرار میگیرد. به کلماتی که در جمله با پذیرفتن ضمه در حالت رفع قرار میگیرند، مرفوع میگویند. در جملههای عربی ۵ جایگاه وجود دارد که کلمات باید اعراب ضمه بگیرند. مثل فاعل و نائب فاعل، مبتدا و خبر و ....
چه زمانی کلمات محلا مرفوع میشوند؟
وقتی در جایگاه فاعل، نائب فاعل، مبتدا و خبر، اسم فعل ناقصه و خبر حروف مشبه بالفعل یک کلمه «مبنی» بنشیند، اعراب آن کلمه محلا مرفوع میشود. دلیلش این است که کلمات مبنی مثل ضمیرها و اسمهای اشاره و.... اعرابپذیر نیستند و علامت پایان کلمهشان تغییری نمیکند.
تمرین مرفوع در عربی
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «مطلب مرفوع در عربی»، میتوانید از تمرینهایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. این آزمون پنج سوال دارد که میتوانید پاسخ صحیح آنها را در قسمت «جواب» مشاهده کنید و میزان یادگیری خود از این مبحث را بسنجید.
تمرین اول
به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
سوال ۱: اعراب کلمات «الحقیبة- کتب» در جمله «فی الحقیبةِ کتبٌ» چیست؟
جواب: جر، رفع
سوال ۲: در جمله «ذلکَ خیرٌ لکم» اعراب کلمه ذلک چیست؟
جواب: مبتدا و چون اسم اشاره است محلا مرفوع
سوال ۳: در جمله «العقلُ السلیمُ فی الجسمِ السلیمِ» خبر کدام است؟
جواب: فی الجسم السلیم و محلا مرفوع
سوال ۴: در جمله «کان للتلمیذٍ فی مکتبةٍ کتبٌ عربیةٌ» اسم فعل ناقصه کان کدام است؟
جواب: للتلمیذٍ و محلا منصوب
سوال ۵: در جمله «إنَّکَ تحِّبُ أن تکونَ مهندساً» خبر إنَّ کدام است؟
جواب: تحب و مرفوع
جمعبندی
در این نوشته با مرفوع، انواع آن و جایگاهش در جملات عربی آشنا شدیم. فهمیدم که پرداختن به اعراب کلمات در اصل به بخش نحوی دستور زبان عربی تعلق دارد. برخی کلمهها که معرب و نشانهپذیر هستند؛ اعرابشان ظاهری و اصلی است و کلمات مبنی اعراب محلی میپذیرند. همچنین فهمیدیم که مرفوعات در عربی به طور کلی به پنج بخش تقسیم میشود و قاعده هر یک از آنها را به طور خلاصه بررسی کردیم.
آزمون مرفوع در عربی
۱. در دستور زبان عربی، تفاوت اعراب ظاهری و اعراب محلی چیست و این تفاوت چگونه به معرب و مبنی بودن کلمات مربوط میشود؟
اعراب ظاهری همیشه فقط مخصوص فعل است و اعراب محلی برای اسم و ضمیر استفاده میشود.
اعراب ظاهری نشانی از نقش جمله نیست و فقط تلفظ را مشخص میکند اما اعراب محلی جایگاه کلمات را تعیین میکند.
اعراب ظاهری و محلی هر دو فقط در پایان جمله دیده میشوند و ربطی به نوع کلمه ندارند.
اعراب ظاهری برای کلمات معرب و اعراب محلی برای کلمات مبنی است، نشانه اعراب ظاهری روی کلمه دیده میشود اما در اعراب محلی شکل کلمه تغییر نمیکند.
در عربی، اعراب ظاهری زمانی است که علامت اعراب (مانند ضمه) روی آخرین حرف کلمه معرب ظاهر میشود و شکل کلمه تغییر میکند اما اعراب محلی مخصوص کلمات مبنی مثل ضمیر یا اسم اشاره است که با وجود داشتن نقش خاص، شکلشان ثابت میماند و اعراب فقط طبق جایگاهشان در جمله در نظر گرفته میشود بدون آنکه تغییری در ظاهر کلمه ببینیم. بنابراین جمله «اعراب ظاهری برای کلمات معرب و اعراب محلی برای کلمات مبنی است، نشانه اعراب ظاهری روی کلمه دیده میشود اما در اعراب محلی شکل کلمه تغییر نمیکند.» درست است.
۲. در جمله عربی، اگر کلمه مبنی در نقش فاعل باشد، اعراب آن چگونه مشخص میشود؟
بدون اعراب حساب میشود و نقشی ندارد.
اعراب آن محلاً مرفوع و فقط با توجه به جایگاه جمله تعیین میشود.
کلمه مبنی همواره اعراب نصب میگیرد.
اعراب ظاهری با ضمه روی آخر کلمه قرار میگیرد.
وقتی کلمه مبنی مانند ضمیر یا اسم اشاره در نقش فاعل قرار میگیرد، شکل ظاهری آن تغییر نمیکند و ضمه یا علامت رفع نمیپذیرد اما چون جایگاهش فاعل است، از لحاظ نحوی محلاً مرفوع شمرده میشود. اعراب ظاهری مربوط به کلمات معرب است نه کلمات مبنی. بنابراین پاسخ «اعراب محلاً مرفوع فقط با توجه به جایگاه جمله تعیین میشود.» درست است. گزینههایی چون «اعراب ظاهری با ضمه» یا «کلمه مبنی همواره اعراب نصب میگیرد.» صحیح نیستند چون تغییر حرکت نداریم و اعراب نصب هم مربوط به نقش منصوب است. عبارت «بدون اعراب حساب میشود و نقشی ندارد.» نیز نادرست است چون مبنیها در جمله نقش دارند و اعراب محلی میگیرند.
۳. کدام یک از نقشهای نحوی زیر همیشه از مرفوعات جمله عربی محسوب میشود؟
مفعول در جمله فعلیه
خبر در جمله اسمیه
فاعل در جمله فعلیه
نائب مفعول در جمله مجهول
نقش «فاعل در جمله فعلیه» همواره از انواع مرفوعات در نحو عربی به شمار میرود و اعراب آن معمولاً ضمه است. «مفعول در جمله فعلیه» منصوب است نه مرفوع. نقش «خبر در جمله اسمیه» نیز مرفوع است اما طبق ساختار سوال، فقط یکی از گزینهها را باید انتخاب کرد و فاعل همواره در هر جمله فعلیه از مرفوعات اصلی است. «نائب مفعول» نیز نادرست است زیرا در جملههای مجهول، نائب فاعل داریم نه نائب مفعول.
۴. در جملهای که یکی از افعال ناقصه (مانند کان یا اخواتها) استفاده شده باشد، مبتدا و خبر چه تغییری در اعراب پیدا میکنند؟
مبتدا محلاً مرفوع و خبر محلاً منصوب میشود.
هر دو (مبتدا و خبر) منصوب خواهند شد.
مبتدا به اسم فعل ناقصه تبدیل و مرفوع میشود و خبر آن منصوب میشود.
مبتدا مرفوع و خبر نیز مرفوع باقی میمانند.
وقتی یکی از افعال ناقصه مثل «کان» وارد جمله اسمیه میشود، کلمهای که قبلا مبتدا بود، به «اسم فعل ناقصه» تبدیل میشود و همچنان مرفوع باقی میماند. در مقابل، خبری که پیشتر مرفوع بود، پس از ورود فعل ناقصه، منصوب خواهد شد. بنابراین جمله ساختار جدیدی پیدا میکند که فقط اسم فعل ناقصه مرفوع است و خبر آن منصوب، و حالت ابتدایی جمله (که هر دو مرفوع بودند) حفظ نمیشود. جملههایی که هر دو جزء آن منصوب یا هر دو مرفوع باشند، با ساختار افعال ناقصه مطابقت ندارند. همچنین تعبیر «محلاً» در اینجا درست نیست چون نقشهای مورد بحث معرب هستند و اعراب ظاهری دارند.
۵. اگر ضمیر یا اسم اشاره مانند «هذا» به عنوان مبتدا در جمله اسمیه بیاید، اعراب آن چگونه در نظر گرفته میشود و چه اثری بر ساختار جمله دارد؟
اعراب ظاهری میگیرد و علامت رفع رویش ظاهر میشود.
اعرابی دریافت نمیکند و نقش نحوی هم به آن تعلق نمیگیرد.
اعراب محلی دارد و شکلش ثابت میماند اما مرفوع حساب میشود.
همواره منصوب است و فقط خبر مرفوع خواهد بود.
وقتی اسم اشاره یا ضمیر به عنوان مبتدا در جمله اسمیه قرار میگیرد، چون این نوع کلمات از نوع مبنی هستند، شکل ظاهری آنها تغییر نمیکند و علامت رفع دریافت نمیکنند. اما در نحو، به خاطر نقش مبتدا، به این کلمات اعراب محلی نسبت داده میشود. یعنی در ساختار جمله، چنین کلماتی مرفوع به حساب میآیند هرچند نشانه رفع رویشان ظاهر نیست. عبارت «اعراب محلی» این نکته را نشان میدهد. گزینههای دیگر صحیح نیستند چون این کلمات اعراب ظاهری نمیگیرند، نقش نحوی دارند و منصوب هم نمیشوند.
۶. در زبان عربی، فعل مضارع چه زمانی مرفوع محسوب میشود و نشانه رفع آن چیست؟
هنگام اتصال به نون تانیث و با ساکن شدن حرف آخر رفع میشود.
در حالت جمع مؤنث غایب و با علامت کسره رفع میشود.
فقط زمانی که نقش فاعل داشته باشد و با فتحه رفع میگیرد.
وقتی به طور عادی بدون تأثیر عامل خاص بیاید و با ضمه رفع نشان داده میشود.
زمانی که فعل مضارع عربی در حالت عادی باشد و هیچ عامل نصب یا جزمی بر آن تاثیر نگذاشته باشد، مرفوع به حساب میآید و معمولاً نشانه رفع آن، ضمه روی آخرین حرف فعل است. عبارت «وقتی به طور عادی بدون تاثیر عامل خاص بیاید و با ضمه رفع نشان داده میشود.» درست است. پاسخهای دیگر درباره نقش فاعل با فتحه، جمع مؤنث غایب با علامت کسره یا نون تانیث و ساکن شدن آخر نادرست هستند.
استفاده کردم عالی بود
عالی بودد.ممنونم
خیلی عالی ممنونم از مطالب مفیدتون🌹🙏🏻🙏🏻🙏🏻🙏🏻