رشته اقتصاد چیست؟ – از تحصیل تا اشتغال و بازار کار
رشته علوم اقتصادی با داشتن گرایشهای گوناگون یکی از جذابترین رشتههای دانشگاهی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به حساب میآید. دانشجویانی که به ادامه تحصیل در رشته اقتصاد علاقه دارند، لازم است تا در ابتدا با مباحث و حوزههای مرتبط با این رشته آشنا شوند تا بتوانند درباره انتخاب رشته تحصیلی و آینده شغلی مربوطه تصمیم بهتری بگیرند. در این مطلب از مجله فرادرس به این موضوع میپردازیم که رشته اقتصاد چیست و پس از معرفی این رشته، دروس دبیرستانی مهم برای ادامه تحصیل در آن را توضیح میدهیم. گرایشهای رشته اقتصاد در مقاطع گوناگون را شرح میدهیم و درباره بازار کار این رشته و امکان ادامه رشته اقتصاد در خارج از کشور توضیحاتی را بیان میکنیم.
- یاد میگیرید اقتصاد چگونه با تحلیل داده و تصمیمگیری پیوند خورده است.
- مسیرهای دانشگاهی و گرایشهای مختلف اقتصاد را یاد میگیرید.
- با مهمترین مهارتهای نرمافزاری و تحلیلی لازم برای اقتصاد آشنا میشوید.
- میآموزید کدام دروس پایه و دانشگاهی برای موفقیت در اقتصاد حیاتیاند.
- فرصتهای شغلی متنوع برای اقتصاددانان و زمینههای کاری آنان را خواهید شناخت.
- راهبردهای تقویت مهارتهای عملی و ورود بهتر به بازار کار را یاد میگیرید.
معرفی رشته اقتصاد
رشته اقتصاد به بررسی منابع و داراییها و نحوه تخصیص آنها در حوزههای مدیریت کسبوکار، مصارف عمومی و شخصی میپردازد. ممکن است بیشتر مردم زمانی که نام رشته اقتصاد میآید، به پول فکر کنند ولی لازم به ذکر است که رشته اقتصاد مفاهیم گستردهتری را در بر میگیرد و پول تنها قسمتی از آن است.
رشته اقتصاد ساختارهای مالی جوامع را بررسی میکند. این موضوع شامل مواردی نظیر بازارها و شرکتها میشود که با کمک علوم ریاضی و پردازش اطلاعات، مدلهای آماری را در حوزههای اقتصادی برای ارتقای دانش مالی بررسی میکند. تحقیقاتی که در حوزه علوم اقتصادی انجام میشود، باعث میشود تا جوامع درک بهتری از روابط مالی بین مردم، دولت و قوانین بهدست آورند.
با توجه به اینکه مباحث رشته علوم اقتصادی در حوزههای زیر کاربردهای گستردهای دارد، لازم است تا افرادی که در این حوزهها فعالیت میکنند تسلط کافی به مباحث رشته اقتصاد داشته باشند.
- مدیریت
- مالی
- تولید
رشتههای مرتبط با اقتصاد ممکن است دیگر انتخابهای علاقهمندان به اقتصاد باشند، به همین دلیل در ادامه تعدادی از آنها را نام میبریم.
رشته اقتصاد چیست؟
رشته اقتصاد یکی از گرایشهای کاربردی در علوم اجتماعی است که به تحلیل جریان منابع در نظامهای اقتصادی میپردازد. رشته اقتصاد مسائلی فراتر از گردش پول در اقتصاد را مورد بررسی قرار میدهد. این رشته اجزای تشکیل دهنده ساختارهای اقتصادی و مشوقهای تاثیرگذار در تصمیمگیری افراد در نظامهای مالی را تحلیل میکند.
اقتصاددانان از یک سو بازارهای جهانی، ملی و محلی را در مقیاسی کلان بررسی میکنند و از سویی دیگر سیستمهای کوچکتر مانند سازمانها و حتی رفتار افراد را در قالب اقتصاد خرد مورد بررسی قرار میدهند. برای مثال یکی از موضوعاتی که در اقتصاد مطرح میشود ناترازی تجاری است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع میتوانید مطلب ناترازی چیست از مجله فرادرس را مطالعه کنید. لازم به ذکر است مسیرهای شغلی متنوعی در بخش های مختلف برای فارغ التحصیلان این رشته وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از آنها اشاره میکنیم.
- امور مالی
- کسبوکار
- حقوق
- پژوهش در حوزه دانش مالی
رشته اقتصاد مناسب چه کسانی است؟
اگر به مسائل اقتصادی در امور منطقهای، جهانی و کسبوکار شرکتی و شخصی علاقهمند هستید، این رشته میتواند برای شما مناسب باشد. علاوه بر این، رشته اقتصاد برای افرادی که به مسائل ریاضی و آماری، تحقیق و حل مسائل مالی علاقه دارند نیز انتخاب مطلوبی است.
رشته علوم اقتصاد، رشتهای تحقیقاتی و پژوهشی است که علاوه بر مفاهیم و تئوریهای اقتصادی، در حوزههای مختلفی از آن استفاده میشود. در این رشته رفتارها و تصمیمگیریهای تاثیرگذار بر تولید، توزیع و مصرف منابع بررسی میشوند؛ بنابراین یکی از کاربردهای این رشته در نحوه مدیریت بهینه صنایع و افزایش کارآیی آنها است.
با استفاده از علوم اقتصادی میتوانید درک بهتری از نحوه عملکرد اقتصادی کشور داشته باشید و تحلیل بهتری برای رفتارهای فردی و سازمانی ارائه کنید. بنابراین افرادی که قصد دارند درک بهتری در حوزههای مطرح شده به دست آورند میتوانند از این رشته استفاده کنند.
علاوه بر تواناییهای علمی لازم، رشته اقتصاد از لحاظ شخصیتی مناسب افرادی است که خصوصیات و تواناییهای زیر را دارند.
- توانایی تحلیل دادههای عددی و اقتصادی
- مهارتهای ریاضی و آماری
- مهارتهای حل مساله و تفکر خلاق در تصمیمگیریهای اقتصادی
- مهارتهای ارتباطی
- دقت و جزئینگری
- علاقه به مسائل اقتصادی و اجتماعی
- آشنایی با نرمافزارهای تحلیل آماری مانند EViews و MATLAB
- مهارت مدیریت زمان
- مهارتهای برنامهریزی بهینه
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته اقتصاد بیشتر کاربرد دارد؟
دروس دبیرستانی که در فهرست زیر مشاهده میکنید در رشته اقتصاد کاربرد بیشتری دارند.
- ریاضیات: ریاضیات جزو اصلی رشته اقتصاد را تشکیل میدهد و برای تحصیل راحتتر در این رشته نیاز است تا مهارتهای ریاضی و محاسباتی خود را تقویت کنیم.
- آمار: یکی از اجزای اصلی رشته اقتصاد است و برای تحلیل و حل مشکلات اقتصادی نیاز داریم تا مهارت کافی در حوزه آمار کسب کنیم.
- مهارتهای کامپیوتری: برای اینکه بتوانیم تئوریهای اقتصادی را بررسی کنیم لازم است تا محاسبات ریاضی و آمار را بتوانیم در نرمافزارهای کامپیوتری پیادهسازی کنیم.
- جامعهشناسی: برای اینکه دانشجویان رشته اقتصاد بتوانند آمارها و ارقام را با توجه به شرایط جامعهشناسی بهتر تحلیل کنند، نیاز است تا با مفاهیم جامعهشناسی آشنا باشند.
- روانشناسی: برای تحلیل ارقام و آمار اقتصادی لازم است تا دانشجویان این رشته توانایی تحلیل آنها را از بعد روانشناسی نیز داشته باشند.
دانشآموزان در پایه دهم وارد رشتههای تحصیلی مختلف میشوند، نکتهای که اینجا وجود دارد این است که اهمیت برخی دروس در رشتههای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال، برای دانشآموزانی که رشته اقتصاد را انتخاب میکنند، برخی دروس پایه دهم رشته علوم انسانی از اهمیت و کاربرد بیشتری برخوردارند. از جمله این درسها میتوان به «ریاضی و آمار ۱» و «اقتصاد» اشاره کرد.
در بین درسهای پایه یازدهم رشته علوم انسانی، «ریاضی و آمار ۲» بیشترین کاربرد را برای دانشآموزانی دارد که قصد ادامه تحصیل در رشته اقتصاد را دارند. همچنین در پایه دوازدهم همین رشته، درس «ریاضی و آمار ۳» اهمیت بیشتری برای داوطلبان این رشته پیدا میکند. از سوی دیگر، مطابق با آخرین بودجهبندی کنکور سال ۱۴۰۴، درس «اقتصاد» پایه دهم برای متقاضیان رشته اقتصاد از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. برای یادگیری بهتر این درس میتوانید از فیلم آموزشی زیر استفاده کنید.
(+) فیلم آموزش اقتصاد پایه دهم علوم انسانی و یازدهم علوم و معارف اسلامی فرادرس
گرایشهای رشته اقتصاد برای ادامه تحصیل چه هستند؟
گرایشهای رشته اقتصاد را میتوان در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا بررسی کرد که در ادامه گرایشهای رشته اقتصاد را در هر مقطع بررسی میکنیم.
گرایشهای رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی چیست؟
گرایشهای رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی شامل شش گرایش میشود که آنها را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- اقتصاد نظری
- اقتصاد بازرگانی
- اقتصاد صنعتی
- اقتصاد حمل و نقل
- اقتصاد پول و بانکداری
- اقتصاد کشاورزی
البته مدتی است که در دفترچه انتخاب رشته مقطع کارشناسی تنها رشته علوم اقتصادی وجود دارد و گرایشهای بالا را در مقطع کارشناسی نداریم. بنابراین رشته علوم اقتصادی تمامی گرایشهای بالا را در بر میگیرد. برای آشنایی بیشتر با هر کدام از گرایشهای موجود در رشته اقتصاد میتوانید از فیلمهای آموزشی در فهرست زیر استفاده کنید.
- (+) آموزش نظامهای اقتصادی، ساز و کار و مبانی فکری
- (+) آموزش بازرگانی بین المللی
- (+) آموزش اقتصاد صنعتی جامع و با مفاهیم کلیدی
- (+) آموزش اقتصاد حمل و نقل
- (+) آموزش مروری بر پول و بانکداری
- (+) آموزش اقتصاد کشاورزی جامع و با مفاهیم کلیدی
در ادامه گرایشهای مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری رشته اقتصاد را بررسی میکنیم.
گرایشهای کارشناسی ارشد رشته اقتصاد
در مقطع کارشناسی ارشد دانشجویان میتوانند در یکی از گرایشهای زیر تحصیل کنند.
- اقتصاد نظری: این گرایش برای علاقهمندان به پژوهشهای اقتصادی و مدلسازی تئوریهای اقتصادی مناسب است و بیشتر برای تدریس دانشگاهی، تحقیقات اقتصادی و ادامه تحصیل در مقطع دکترای اقتصادی کاربرد دارد.
- اقتصاد توسعه: این گرایش درباره راههای رشد و پیشرفت اقتصادی کشورها دروسی را ارائه میکند و برای اشتغال در وزارتخانهها، سازمانهای تحقیقی و موسسات بینالمللی مناسب است.
- اقتصاد انرژی: این گرایش به تحلیل بازارهای انرژی و سیاستگذاریهای مربوط به حوزه نفت و گاز میپردازد. فارغ التحصیلان این گرایش میتوانند در شرکتهای پتروشیمی، وزارت نفت و سازمانهای محیط زیستی مشغول به کار شوند.
- اقتصاد اسلامی: این گرایش سیستمهای اقتصادی را از دیدگاه اسلام بررسی میکند و برای فعالیت در موسسات مالی اسلامی و پژوهشهای فقهی و اقتصادی مناسب است.
- اقتصاد محیط زیست: این گرایش تاثیرات اقتصادی بر محیط زیست و منابع طبیعی را بررسی میکند و برای فعالیت در سازمان حفاظت محیط زیست و شرکتهای مشاورهای در این حوزه مناسب است.
- اقتصاد سنجی و آمار اقتصادی: این گرایش بر روی مدلسازی آماری و تحلیل دادههای اقتصادی تمرکز دارد و در بانکها، بورس، شرکتهای سرمایهگذاری کاربرد دارد.
- اقتصاد شهری و منطقهای: این گرایش به تحلیل مسائل اقتصادی در شهرها و کلانشهرها میپردازد و برای شهرداریها، سازمانهای توسعه شهری و برنامهریزی منطقهای مناسب است.
برای یادگیری هر کدام از گرایشهای بالا فیلمهای آموزشی متنوعی در فرادرس تهیه شده است که آنها را میتوانید در فهرست زیر مشاهده کنید.
- (+) آموزش اقتصاد توسعه جامع و با مفاهیم کلیدی
- (+) آموزش اقتصاد انرژی جامع و با مفاهیم کلیدی
- (+) آموزش بانکداری اسلامی جامع و به زبان ساده
- (+) آموزش اقتصاد منابع طبیعی و محیط زیست
- (+) آموزش اقتصاد سنجی جامع و با مفاهیم کلیدی
- (+) آموزش اقتصاد منطقهای جامع و با نکات مهم
گرایشهای مقطع دکترای رشته اقتصاد چیست؟
برخی از گرایشهای رشته علوم اقتصادی در مقطع دکتری را در فهرست زیر مشاهده میکنید. لازم به ذکر است که برخی از دانشگاهها بر حسب نیاز و امکانات موجود ممکن است برخی از این گرایشها را نداشته باشند یا هر چند سال یک مرتبه گرایش مورد نظر را برای تحصیل دانشجویان ارائه کنند.
- (+) اقتصاد بیمه
- (+) اقتصاد سنجی
- (+) اقتصاد پولی
- (+) اقتصاد اسلامی
- (+) اقتصاد بینالملل
- (+) اقتصاد منابع
- (+) اقتصاد نفت و گاز
- (+) اقتصاد بخش عمومی
مهمترین دروس دانشگاهی رشته اقتصاد چه هستند؟
دروس دانشگاهی مهم در رشته علوم اقتصادی را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- (+) آمار
- اقتصاد کلان
- اقتصاد خرد
- ریاضیات
- اقتصاد سنجی
- اقتصاد بخش عمومی
- نظامهای اقتصادی
- اقتصاد بینالملل
- (+) اقتصاد ایران
رشته اقتصاد دو درس پایه به نامهای اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد. این دو درس مهم در تمامی مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری گذرانده میشود. در ادامه به این موضوع میپردازیم که اقتصاد خرد در رشته اقتصاد چیست و درباره آن توضیحاتی میدهیم.
درس اقتصاد خرد چیست؟
درس اقتصاد خرد یکی از دروس مهم در رشته علوم اقتصادی است. در این درس به بررسی رفتارها و تصمیمگیریهای افراد، خانوادهها و شرکتها پرداخته میشود. اقتصاد خرد نظریههای اقتصاددانان را در مواجهه با محدودیتهای اقتصادی بیان میکند و نحوه تخصیص منابع را با توجه به این محدودیتها شرح میدهد. در اقتصاد خرد به موضوعاتی مانند تولید، مصرف، بازارها و قیمتگذاری پرداخته میشود. برای آشنایی بیشتر با اقتصاد خرد میتوانید مطلب اقتصاد خرد چیست از مجله فرادرس را مطالعه کنید.
تا اینجا آموختیم که درس اقتصاد خرد در رشته اقتصاد چیست. در ادامه به این موضوع میپردازیم که درس اقتصاد کلان در رشته اقتصاد چیست و درباره این درس توضیحاتی میدهیم.
درس اقتصاد کلان چیست؟
یکی از دروس مهم رشته علوم اقتصادی است که عملکرد کلان اقتصادی یک کشور یا منطقه را بررسی میکند و نظریه اقتصاددانان درباره موضوعات کلان و تاثیرگذار اقتصادی را مورد مطالعه قرار میدهد. مواردی که در ادامه به عنوان مثال نام میبریم، از جمله مواردی هستند که در درس اقتصاد کلان به آنها پرداخته میشود.
- رشد اقتصادی
- تورم
- بیکاری
- سیاستهای پولی و مالی
- توزیع درآمد
- تجارت بین الملل
برای آشنایی بیشتر با اقتصاد کلان میتوانید مطلب اقتصاد کلان چیست از مجله فرادرس را مطالعه کنید.
دستهبندی دروس رشته اقتصاد چیست؟
دروس دانشگاهی در رشته اقتصاد را میتوان به سه دسته زیر تقسیم کرد که برای هر کدام دروس مشخصی در نظر گرفته شده است.
- دروس عمومی رشته اقتصاد
- دروس اصلی رشته اقتصاد
- دروس اختصاصی رشته اقتصاد
برخی از دروس دانشگاهی در رشته اقتصاد بین تمامی گرایشهای آن یکسان هستند. در فهرست زیر دروس عمومی همه گرایشهای رشته اقتصاد را مشاهده میکنید.
- (+) ادبیات فارسی
- زبان عمومی
- تربیت بدنی ۱ و ۲
- آشنایی با منابع اسلامی
- دروس مربوط به مبانی نظری اسلام
- اخلاق اسلامی
- انقلاب اسلامی
- (+) تاریخ و تمدن اسلامی
تا اینجا آموختیم که دستهبندی دروس رشته اقتصاد چیست و با دروس عمومی این رشته آشنا شدیم. در ادامه به این موضوع میپردازیم که دروس اصلی رشته اقتصاد چیست و دروس تخصصی رشته اقتصاد را در گرایشهای مختلف این رشته نام میبریم.
دروس اصلی گرایشهای رشته اقتصاد چیست؟
برخی از واحدهای دانشگاهی رشته اقتصاد جزء دروس اصلی همه گرایشهای این رشته هستند. برای آشنایی با این دروس فهرستی از آنها را در زیر میآوریم.
- ریاضیات ۱
- ریاضیات ۲
- زبان خارجی ۲
- اصول سازمان و مدیریت
- مبانی جامعهشناسی
- حقوق تجارت
- آمار ۱
- آمار ۲
- پول و بانکداری
- روش تحقیق
- اقتصاد خرد ۱
- اقتصاد خرد ۲
- اصول حسابداری ۱
- اصول حسابداری ۲
- اقتصاد کلان ۱
- اقتصاد کلان ۲
- اصول بیمه اسلامی
- اقتصاد ایران
- اقتصاد توسعه
- مالیه بین الملل
- تجارت بین الملل
- نظامهای اقتصادی
- نظام اقتصادی صدر اسلام
- اقتصاد بخش عمومی ۱
در ادامه فهرست دروس مرتبط با گرایشهای مختلف رشته اقتصاد را ذکر میکنیم.
دروس اختصاصی گرایش اقتصاد نظری
در فهرست زیر واحدهای اختصاصی گرایش اقتصاد نظری را مشاهده میکنید.
- اقتصاد سنجی
- ارزیابی طرحهای اقتصادی
- اقتصاد منابع
- برنامهریزی اقتصادی
- تاریخ عقاید اقتصادی
- اقتصاد کشاورزی
- اقتصاد ریاضی
- اقتصاد بخش عمومی ۲
- اقتصاد مدیریت
در ادامه به این موضوع میپردازیم که دروس اختصاصی رشته اقتصاد گرایش بازرگانی چیست و فهرستی از این دروس را ارائه میکنیم.
دروس اختصاصی گرایش بازرگانی اقتصاد
دروس اختصاصی گرایش اقتصاد بازرگانی را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- (+) مدیریت مالی ۱
- (+) حسابداری صنعتی ۱
- (+) اصول بیمه
- (+) اصول بازاریابی
- حسابداری شرکتها
- ارزیابی طرحهای اقتصادی
- اقتصاد مدیریت
- (+) مدیریت تولید
- روشهای مقداری در بازرگانی
در ادامه به این موضوع میپردازیم که دروس اختصاصی گرایش کشاورزی در رشته اقتصاد چیست و فهرستی از این دروس را ارائه میکنیم.
دروس اختصاصی اقتصاد کشاورزی
در فهرست زیر دروس اختصاصی گرایش اقتصاد کشاورزی را مشاهده میکنید.
- (+) اقتصاد کشاورزی
- ارزیابی طرحهای اقتصادی
- بازاریابی محصولات کشاورزی
- پژوهش عملیاتی
- جامعهشناسی روستایی
- (+) مدیریت مزرعه
- اقتصاد سنجی
- اقتصاد منابع
- توسعه و سیاست کشاورزی
در ادامه به این موضوع میپردازیم که دروس اختصاصی گرایش حمل و نقل در رشته اقتصاد چیست و فهرستی از این دروس را ارائه میکنیم.
دروس اختصاصی رشته اقتصاد حمل و نقل
در ادامه فهرست دروس اختصاصی گرایش اقتصاد حمل و نقل را مشاهده میکنید.
- (+) اقتصاد حمل و نقل ۱
- جغرافیای حمل و نقل
- اصول بیمه
- بیمه حمل و نقل
- (+) ارزیابی طرحهای اقتصادی
- (+) برنامهریزی حمل و نقل
- (+) برنامهریزی اقتصادی
- (+) اقتصاد منطقهای
- (+) اقتصاد شهری
- (+) پژوهش عملیاتی
در ادامه با ارائه فهرستی یاد میگیریم که دروس اختصاصی رشته اقتصاد صنعتی چیست و آنها را نام میبریم.
دروس اختصاصی رشته اقتصاد صنعتی
دروس اختصاصی گرایش اقتصاد صنعتی را در فهرست زیر ذکر میکنیم.
-
- اقتصاد صنعتی
- مدیریت تولید
- ارزیابی طرحهای اقتصادی
- پژوهش عملیاتی
- (+) حقوق کار و روابط صنعتی
- اقتصاد سنجی
- حسابداری شرکتها
- اقتصاد منابع
- حسابداری صنعتی ۱
دروس اختصاصی رشته اقتصاد گرایش پول و بانکداری
دروس اختصاصی گرایش اقتصاد پول و بانکداری را در فهرست زیر آوردهایم.
- بانکداری اسلامی
- سازمانهای پولی و مالی بین المللی
- (+) تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
- (+) تامین منابع مالی و بورس اوراق بهادار
- عملیات بانکی داخلی
- عملیات بانکی خارجی
- مدیریت مالی ۱
- سیاستهای پولی و مالی
- روشهای مقداری در بازرگانی
- حسابداری شرکتها
- ارزیابی طرحهای اقتصادی
فارغ التحصیل رشته اقتصاد در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
فارغ التحصیلان رشته اقتصاد میتوانند در بخشهای مختلفی از صنایع، بانکها، سازمانهای دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند. برخی از این حوزهها را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- بانکها و موسسات مالی و اعتباری: به عنوان کارشناس اعتبارات، تحلیلگر مالی، متصدی بانک و غیره.
- شرکتهای بیمهای: به عنوان کارشناس بیمه، کارشناس ارزیابی ریسک، تحلیلگر بیمه و موارد مشابه.
- بورس و بازار سرمایه: تحلیلگر بورس، کارشناس کارگزاریها، مشاور سرمایهگذاری در کارگزاریهای بورس.
- سازمانهای دولتی و عمومی: مانند وزارت اقتصاد و دارایی، بانک مرکزی، سازمان امور مالیاتی، مرکز آمار ایران، گمرک و سازمانهای مرتبط با تجارت خارجی.
- شرکتهای خصوصی: مانند شرکتهای تجاری و بازرگانی، شرکتهای مشاوره اقتصادی در حوزههای مختلفی مانند صنایع نفت و گاز.
- بخش آموزش و پژوهش: بهعنوان استاد دانشگاه و مدرس در موسسات آموزشی، پژوهشگر اقتصادی در مراکز تحقیقاتی و نویسنده مطالب اقتصادی.
بنابراین فارغ التحصیلان رشته اقتصاد میتوانند در طیف گستردهای از صنایع و بخشهای اقتصادی، مالی و تجاری فعالیت کنند. مهارتهایی مانند تحلیل دادههای اقتصادی، آشنایی با نرمافزارهای آماری و درک سیاستهای مالی و اقتصادی میتواند شانس افراد را در ورود به بازار کار افزایش دهد.
بازار کار رشته اقتصاد به چه صورت است؟
بازار کار رشته اقتصاد متوسط تا خوب ارزیابی میشود و بستگی زیادی به مهارتهای فردی و شرایط بازار کار مربوطه دارد. فارغ التحصیلانی که مهارتهای عملی و نرمافزاری را در خود تقویت کنند، راحتتر میتوانند جذب بازار کار شوند. با توجه به اینکه در مقطع کارشناسی، دانشجویان رشته اقتصاد تنها مباحث پایهای رشته اقتصاد را یاد میگیرند، بنابراین پیدا کردن موقعیت شغلی تخصصی در این مقطع دشوار است. با این حال بازار کار برخی از گرایشهای این رشته مانند اقتصاد بازرگانی نسبت به سایر گرایشهای رشته اقتصاد بهتر است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینهها و موقعیتهای شغلی میشوند.
چنین مهارتهایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیطهای کاری خواهند شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام میبرند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارتهای فردی، مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد میشود که لینک آن در زیر آورده شده است.
- برای مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.
امکان ادامه تحصیل در رشته اقتصاد در داخل ایران چگونه است؟
رشته اقتصاد یکی از رشتههای پرطرفدار در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است و امکان ادامه تحصیل در دانشگاههای مختلف کشور فراهم است. با توجه به وجود گرایشهای متنوع در رشته اقتصاد، دانشجویان میتوانند گرایش موردنظر را در مقطع مربوطه برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.
پس از پایان مقطع کارشناسی نیز افراد میتوانند در آزمون کارشناسی ارشد رشته اقتصاد شرکت کنند و پس از قبولی در یکی از گرایشهای این رشته در آن ادامه تحصیل دهند. نکته مهمی که در ادامه تحصیل رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی ارشد لازم است به آن توجه شود، ظرفیت کمتر دانشگاهها در مقطع کارشناسی ارشد نسبت به مقطع کارشناسی است.
برترین دانشگاههای داخلی با توجه به رتبهبندی که در سال ۲۰۲۳ انجام شده است را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- دانشگاه تهران
- دانشگاه علم و صنعت
- دانشگاه شریف
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه اصفهان
بنابراین افرادی که مقطع کارشناسی در رشته علوم اقتصادی را تمام کردهاند، با توجه به علاقه خود میتوانند یکی از گرایشهای موجود در مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد را انتخاب کنند و در آن رشته ادامه تحصیل دهند.
ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد
مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد یکی از گزینههای جذاب برای فارغالتحصیلان کارشناسی است. دانشجویان کارشناسی ارشد مطالعات تخصصیتر و کاربردیتری در حوزههای اقتصادی انجام میدهند و برای ورود به بازار کار یا ادامه تحصیل در مقطع دکتری آماده میشوند.
پذیرش در دانشگاههای دولتی، آزاد، پیامنور و غیرانتفاعی از طریق آزمون کارشناسی ارشد سازمان سنجش انجام میشود. برخی از دانشگاهها نیز از طریق سهمیه استعدادهای درخشان و بدون کنکور دانشجو میپذیرند. متقاضیان کارشناسی ارشد باید دروسی مانند اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، ریاضی و آمار، روش تحقیق و اقتصاد سنجی را برای آزمون کارشناسی ارشد مطالعه کنند.
در مقطع کارشناسی ارشد که از جمله دورههای تحصیلات تکمیلی در داخل کشور به شمار میرود، دانشجویان معمولاً طی دو تا سه سال مشغول تحصیل هستند. در این دوره، در مجموع ۲۶ واحد درسی تئوری گذرانده میشود که مشابه دروس مقطع کارشناسی هستند، اما با توجه به گرایش انتخابی، تنوع بیشتری دارند. علاوه بر این، ۶ واحد نیز به پایاننامه اختصاص داده شده است.
دانشگاههای مقطع کارشناسی ارشد
در ادامه فهرستی از بهترین دانشگاههای موجود در کشور برای مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد را آوردهایم.
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه اصفهان
- دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات
- دانشگاه امام صادق (ع)
- دانشگاه مفید قم
ادامه تحصیل در مقطع دکترای اقتصاد
تحصیل در مقطع دکترای اقتصاد فرصتی مناسب برای کسب دانش تخصصی در رشته اقتصاد و ورود به حوزههای علمی، پژوهشی است. این مقطع برای افرادی مناسب است که قصد دارند به عنوان استاد دانشگاه، پژوهشگر اقتصادی، مشاور و تحلیلگر ارشد اقتصادی در سازمانهای دولتی و خصوصی فعالیت کنند.
افراد پس از مقطع کارشناسی ارشد رشته اقتصاد میتوانند یکی از گرایشهای دکترای رشته اقتصاد را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. برای این منظور توصیه میشود که همان گرایشی که در مقطع کارشناسی ارشد انتخاب کردهاند را در مقطع دکترا ادامه دهند یا گرایش انتخابی در مقطع دکترا مرتبط با گرایش در مقطع قبلی باشد؛ زیرا تغییر گرایش در این مقطع توصیه نمیشود.
در مقطع دکترای اقتصاد تعداد واحدهای دروس تئوری ۱۸ واحد و تعداد واحد پایاننامه نیز ۱۸ واحد است. بنابراین هر اندازه در تحصیلات تکمیلی بالاتر میرویم تمرکز بر روی پژوهش و پایاننامه بیشتر میشود. مقطع دکترای اقتصاد در داخل کشور بین ۴ تا ۶ سال طول میکشد. در ادامه شرایط ورود به مقطع دکترای اقتصاد را توضیح میدهیم.
شرایط ورود به مقطع دکترای اقتصاد
برای ورود به مقطع دکتری اقتصاد لازم است تا افراد مراحل زیر را طی کنند.
- پذیرش از طریق آزمون دکتری سازمان سنجش
- مصاحبه علمی پس از قبولی در آزمون کتبی
- ارائه رزومه قوی پژوهشی مانند مقالات علمی، کتاب و سابقه تدریس.
- آشنایی و تسلط قابل قبول به زبان انگلیسی
همانطور که میبینیم برای پذیرش در رشته اقتصاد علاوه بر آزمون کتبی، لازم است تا افراد در مصاحبه نیز شرکت کنند. بنابراین پس از گذراندن آزمون، دانشجویان توسط اساتید دانشگاه مربوطه از لحاظ علمی مورد ارزیابی قرار میگیرند و باید به سوالات علمی مطرح شده پاسخ دهند. علاوه بر این، داشتن مقالات علمی و رزومهای قوی برای ادامه تحصیل در مقطع دکترای اقتصاد اهمیت زیادی دارد.
نکته دیگری که برای ادامه تحصیل در مقطع دکترای رشته اقتصاد باید به آن توجه کنیم این است که در این مقطع نیز نسبت به مقطع کارشناسی ارشد، تعداد دانشگاههای پذیرش کننده و تعداد ظرفیت آنها برای این رشته کمتر میشود.
آزمون دکترای اقتصاد شامل دروس زیر است.
- اقتصاد خرد پیشرفته
- اقتصاد کلان پیشرفته
- اقتصادسنجی پیشرفته
- ریاضیات و آمار
- زبان انگلیسی
با توجه به رقابت بالایی که برای پذیرش در دانشگاههای معتبر در مقطع دکترای رشته اقتصاد وجود دارد، داشتن معدل بالا، مقالات علمی و پژوهشی، سوابق تحقیقاتی و مهارت در نرمافزارهای تحلیلی در حوزه اقتصاد برای قبولی ضروری هستند.
دانشگاههای برتر در مقطع دکترای اقتصاد
از دانشگاههای برتر در مقطع دکترای رشته اقتصاد میتوان به دانشگاههای زیر اشاره کرد.
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شریف
- دانشگاه فردوسی مشهد
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه شیراز
- دانشگاه اصفهان
امکان ادامه تحصیل در رشته اقتصاد در خارج از کشور به چه صورت است؟
با توجه به فرصتهای آموزشی قابلتوجه، تنوع فرهنگی و دسترسی به منابع علمی معتبر، ادامه تحصیل در رشته اقتصاد در خارج از کشور یکی از انتخابهای محبوب برای دانشجویان است. بسیاری از دانشگاههای بینالمللی رشته اقتصاد را در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری با استانداردهای بالا ارائه میدهند.
مقطع کارشناسی رشته اقتصاد در خارج از کشور
در بسیاری از کشورها رشته اقتصاد بهعنوان یک رشته کارشناسی مجزا یا در قالب ترکیب با رشتههای دیگر مانند مدیریت ارائه میشود. دانشجویان در مقطع کارشناسی با اصول و مبانی اقتصاد مانند اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، دروس آمار و ریاضی آشنا میشوند. برخی از دانشگاهها دورههای تخصصی خاصی مانند اقتصاد کسبوکار، اقتصاد بینالملل و اقتصاد توسعه را نیز در مقطع کارشناسی ارائه میدهند. برخی از دانشگاههای معتبر خارجی برای ادامه تحصیل در رشته اقتصاد را در فهرست زیر مشاهده میکنید.
- موسسه تکنولوژی ماساچوست
- دانشگاه هاروارد
- دانشگاه استنفورد
- دانشگاه پرینستون
- دانشگاه کالیفرنیا، برکلی
- دانشگاه اقتصاد لندن
- دانشگاه شیکاگو
- دانشگاه اکسفورد
- دانشگاه کمبریج
ادامه تحصیل در خارج از کشور در مقطع کارشناسی ارشد ۲ سال یا ۴ ترم به طول میانجامد. همچنین برای گذراندن مقطع دکتری بین ۴ تا ۸ سال زمان نیاز است. بنابراین، حداکثر مدت دوره دکترای اقتصاد در خارج از کشور، حدود دو سال بیشتر از حداکثر زمان این مقطع در داخل کشور است. دانشجویانی که به ادامه تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی در خارج از کشور علاقه دارند، برای دریافت بورسیه تحصیلی در یک دانشگاه معتبر لازم است حداقل مدرک زبان آیلتس با نمره ۶/۵ داشته باشند.
گرایشهای رشته اقتصاد در خارج از کشور تفاوت چندانی با داخل کشور ندارد و افراد میتواند بر حسب علایق خود گرایش مورد نظر را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشتههای دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمونهای بینالمللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر میتوانید از مجموعه فیلمهای آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.
- برای مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.
دروس دانشگاهی رشته اقتصاد تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟
با وجود محتوای غنی دروس رشته اقتصاد، چالشهایی در ارتباط با مهارتهای لازم در بازار کار و دروس نظری رشته اقتصاد وجود دارد. با رفع این مشکلات در برنامهریزی درسی دروس دانشگاهی، این رشته میتواند نیازهای بیشتری از بازار کار را برطرف کند. بسیاری از دانشجویان پس از اتمام تحصیل در کارهایی مشغول میشوند که نیازمند داشتن مهارتهای مختلفی از جمله موارد زیر است.
- تحلیل داده
- گزارشنویسی
- مدلسازی اقتصاد
- استفاده از نرمافزارهای اقتصادی
با این وجود دروس دانشگاهی بیشتر بر تئوریهای اقتصادی تاکید دارند و کاربرد عملی این مفاهیم در محیط واقعی کسبوکار و سازمانها کمتر مورد توجه قرار میگیرد. این موضوع باعث شده است تا بسیاری از دانشجویان پس از اشتغال بهطور خودآموز یا از طریق دورههای آزاد مهارتهای لازم را کسب کنند.
شرایط بازار کار رشته اقتصاد
برای افرادی که از رشته اقتصاد فارغالتحصیل میشوند، شغلهای جذاب و متنوعی در بازار کار وجود دارد که در ادامه برخی از مهمترین مشاغل مرتبط با رشته علوم اقتصادی را نام میبریم و توضیح مختصری درباره آنها ارائه میکنیم.
- تحلیلگر اقتصادی: در بسیاری از نهادها و سازمانها از تحلیلگران اقتصادی برای ارزیابی شرایط مالی و اقتصادی کشور یا تحلیل شرایط خارجی تاثیرگذار در شرکت استفاده میکنند تا بتوانند از تحلیلهای مربوطه برای تعالی سازمان یا نهاد موردنظر استفاده کنند.
- مدیر سرمایهگذاری: یکی از مشاغل جذاب مرتبط با رشته اقتصاد است که معمولا نیاز به داشتن تحصیلات تکمیلی در رشته اقتصاد دارد. این موقعیت شغلی سرمایههای لازم را برای تخصیص به بخشهای مستعد رشد جذب و در اصطلاح برای شرکت ارزآوری میکند.
- مدیر مالی: این شغل وظیفه نظارت بر مسائل مالی و حسابداری شرکت را بر عهده دارد. شغلی مرتبط با رشتههای مدیریت و اقتصاد است که فارغالتحصیلان در هر کدام از این رشتهها در صورت داشتن صلاحیتهای لازم میتوانند در آن فعالیت کنند.
- کارشناس امور گمرکی: امور گمرکی بخشی از تجارت بین الملل است که جزو جداییناپذیر از رشته اقتصاد است و علاقهمندان به این حوزه میتوانند در آن فعالیت کنند.
- مدیریت منابع انسانی: این شغل نیز همانند شغل مدیر مالی یکی از مشاغل مشترک بین دانشجویان مدیریت و اقتصاد است که افراد میتوانند با توجه به شرایط و قابلیتهای خود در این شغل فعالیت کنند.
- کارشناس امور بانکی: یکی از پرطرفدارترین مشاغل مرتبط با رشته اقتصاد است و افراد زیادی به این شغل علاقه دارند.
- تحلیلگر مالی: تحلیلگر مالی صورتهای مالی شرکتها و سازمانها را برای جمعآوری و استفاده از اطلاعات مربوطه بررسی میکند و یکی از مشاغل مرتبط با رشته اقتصاد محسوب میشود.
- کارگزاری بورس: کارگزاری بورس نیز همانند مشاغل مربوط به امور بانکی به یکی از پرطرفدارترین مشاغل مرتبط با رشته اقتصاد تبدیل شده است.
- کارگزاری بیمه: کارگزاری بیمه یکی دیگر از مشاغل پرطرفدار مرتبط با رشته اقتصاد است که افراد میتوانند هم بهعنوان موسس کارگزاری بیمه و هم بهعنوان کارمند در آن مشغول بهکار شوند.
در ادامه به این موضوع میپردازیم که حوزههای مرتبط با رشته اقتصاد چیست و برخی از صنایع مرتبط با این رشته را نام میبریم.
حوزههای مرتبط با رشته اقتصاد
صنایع زیادی با رشته اقتصاد ارتباط دارند که از میان آنها میتوان به حوزههای زیر اشاره کرد.
- حوزه بانکداری
- امور مالیاتی
- صنعت بازاریابی و تبلیغات
- بازرگانی و تجارت بینالملل
- مشاوره مالی و مدیریت داراییها
- (+) بازار سرمایه
در ادامه به این موضوع میپردازیم که مهارتهای لازم برای ورود به کار در رشته اقتصاد چیست و برخی از آنها را شرح میدهیم.
مهارتهای لازم برای ورود به کار در رشته اقتصاد
برای کسب آمادگیهای لازم برای ورود به بازار کار در رشته اقتصاد بهتر است مهارتهای زیر را در خود تقویت کنیم.
- مهارت حل مساله
- تفکر انتقادی
- افزایش مهارتهای پژوهشی
- تقویت زبان انگلیسی
- یادگیری نرمافزارهای تخصصی
- یادگیری تحلیل صورتهای مالی
- یادگیری بازار مالی
با وجود اهمیت تسلط بر نرمافزارهای تحلیل دادههای اقتصادی، در بسیاری از دانشگاهها این مهارتها آموزش داده نمیشوند یا صرفا بهطور سطحی تدریس میشوند. این موضوع باعث میشود تا فارغالتحصیلان برای ورود به بازار کار نیاز به آموزشهای تکمیلی داشته باشند.
در کشورهای توسعهیافته دانشگاهها همکاری نزدیکی با شرکتهای اقتصادی، بانکها، بورس و نهادهای دولتی دارند و برای حل مشکلات واقعی در محیط کار توسط دانشگاهها تحقیقات مبسوطی انجام میشود. اما در بسیاری از دانشگاههای داخلی تعاملی بین دانشگاه و محیط کار وجود ندارد و این موضوع باعث میشود تا دانشجویان با مشکلات واقعی اقتصاد ایران کمتر آشنا شوند.
سپاس از آقای یوسفی