کاتلین یا جاوا ، کدامیک بهتر است؟ – مقایسه و راهنمای کاربردی

با توجه به ظهور گزینه‌های جدید برای برنامه‌نویسی، بازار مقایسه بین زبان‌های برنامه‌نویسی بسیار داغ است. در حوزه برنامه‌نویسی اندروید نیز با ظهور زبان جذاب کاتلین‌ (Kotlin) و قرارگیری آن در برابر زبان با سابقه جاوا (Java)، مقایسه بین کاتلین یا جاوا از موضوعات مهم به شمار می‌رود. هر فردی در ابتدای نقشه راه برنامه‌نویسی اندروید باید به این سوال پاسخ دهد که از بین کاتلین یا جاوا کدامیک برای توسعه اندروید مناسب‌تر است.

در این نوشته سعی شده است تا با مقایسه نقاط قوت و ضعف هر کدام از این دو زبان و بررسی تفاوت‌ها و قابلیت‌های هر کدام، به این سوال پاسخ داده شود که از بین کاتلین یا جاوا کدامیک بهتر است. همچنین، دلایل برتری کاتلین بر جاوا، آینده زبان کاتلین و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد کاتلین در کدنویسی از جمله مباحثی هستند که در این نوشته به آن‌ها پرداخته شده است.

برنامه نویسی اندروید با جاوا

جاوا (Java) اولین زبان بومی برای توسعه اپلیکیشن اندروید به حساب می‌آید. از زبان جاوا برای ساخت برنامه‌هایی استفاده می‌شود که با سیستم عامل در ارتباط هستند یا مستقیماً از سخت‌افزار استفاده می‌کنند.

فیلم آموزش برنامه نویسی جاوا Java در فرادرس

کلیک کنید

زبان برنامه‌نویسی جاوا توسط شرکت «Sun Microsystems» در سال 1995 میلادی (1374 شمسی) منتشر شد و از آن زمان تا کنون برای توسعه طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی مورد استفاده قرار گرفته است. جاوا امکان ایجاد برنامه‌های مختلف را به برنامه نویس می‌دهد و تقریباً از انواع مختلف ماشین‌ها و سیستم عامل‌ها نظیر اندروید، ویندوز و لینوکس پشتیبانی می‌کند.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

مزایای جاوا چیست؟

با وجود گذشت زمان طولانی از معرفی جاوا، همچنان این زبان برنامه‌نویسی یکی از بهترین انتخاب‌ها برای توسعه‌دهندگان به حساب می‌آید.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

در ادامه، مزایای جاوا فهرست شده‌اند.

• زبانی چند‌پلتفرمی (Multi-Platform) است و بر روی هر دستگاه، سرور و سیستم عاملی اجرا می‌شود.
• کدگذاری آن قوی است و دستورالعمل‌های زبان جاوا مشکلی برای حافظه و سایر برنامه‌ها ایجاد نمی‌کنند.
• جاوا در زمره زبان‌های برنامه‌نویسی شی‌گرا قرار می‌گیرد و به توسعه‌دهنده امکان «برنامه نویسی ماژولار» (Modular Programming) و جدا کردن عملکرد‌های مختلف برنامه را می‌دهد.
• در مقایسه با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی، استفاده، کامپایل و «اشکال زدایی» (دیباگ | Debugging) در جاوا آسان‌تر است.
• جاوا زبانی ایمن محسوب می‌شود و با کنار گذاشتن «اشاره‌گر‌های صریح» (Explicit Pointers) میزان خطرات و تهدید‌های امنیتی با استفاده از این زبان کاهش می‌یابد.

معایب جاوا چیست؟

زبان قدرتمند و باسابقه جاوا محبوبیت زیادی در بین برنامه‌نویسان دارد، اما به هر حال چالش‌هایی هم در زمینه کار با آن برای توسعه‌دهندگان وجود داشته است.

فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

در ادامه چالش‌ها و معایب کار با جاوا ارائه شده‌اند.

• سینتکس (Syntax) مورد استفاده در زبان جاوا در مقایسه با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی نظیر ++C و «پایتون» (Python) کمی پیچیده و دست و پا گیر است.
• برای دسترسی به محتوایی خاص حتماً باید دستگاه و تجهیزات مورد استفاده با زبان جاوا سازگاری داشته باشند.
• جاوا رابط کاربری گرافیکی جذابی را تا کنون ارائه نداده است؛ با این حال رابط‌های گرافیکی مختلفی برای جاوا وجود دارند، اما هیچ‌کدام از آن‌ها برای ساخت و کادربندی «رابط کاربری» (User Interface) پیچیده مناسب نیستند.
• دسترسی و استفاده از آخرین فناوری‌های ارائه شده در زمینه توسعه اپلیکیشن موبایل به وسیله زبان جاوا آسان نیست.
• در زمینه فرایند تست نرم‌افزار، نیاز است تا کدهای بیشتری نوشته شوند و همین امر درصد خطا‌ها و اشکالات احتمالی را نیز افزایش می‌دهد.
• درک و خواندن کدهای نوشته شده به زبان جاوا به دلیل داشتن کلمات و جملات پیچیده و طولانی، دشوار است.

برنامه نویسی اندروید با کاتلین

زبان نوظهور «کاتلین» (Kotlin) به دلیل قابلیت‌ها و ویژگی‌های خود در سال‌های اخیر مورد استقبال بسیاری از برنامه‌نویسان و شرکت‌ها قرار گرفته است.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید با Kotlin – مقدماتی

کلیک کنید

بسیاری از برنامه‌نویسان در دو راهی انتخاب بین کاتلین یا جاوا برای برنامه‌نویسی اندروید، زبان کاتلین را انتخاب کرده‌اند. زبان برنامه‌نویسی کاتلین نخستین بار در سال 2017 میلادی (1396 شمسی) به صورت عمومی عرضه شد و تنها دو سال بعد از آن یعنی در سال 2019 میلادی (1398 شمسی) توسط گوگل به عنوان دومین زبان رسمی برنامه‌نویسی اندروید معرفی شد.

کاتلین زبانی نسبتاً ساده است و در مقایسه با جاوا و سایر زبان‌های برنامه‌نویسی از تشریفات و قوانین کمتری برخوردار است. از بارزترین ویژگی‌های زبان کاتلین می‌توان به تعامل آن با جاوا و قابلیت اجرای آن روی «ماشین مجازی جاوا» (Java Virtual Machine) اشاره کرد. توسعه‌دهندگانی که قصد استفاده از این زبان برای برنامه‌نویسی اندروید را دارند، باید درکی خوبی از مفاهیم و ساختار‌های اصلی برنامه‌نویسی داشته باشند.

مزایای کاتلین چیست؟

رشد و محبوبیت زبان کاتلین در سال‌های اخیر به واسطه قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی بوده که این زبان در اختیار برنامه‌نویسان قرار داده است. بسیاری از توسعه‌دهندگان اندروید امروزه در انتخاب بین کاتلین یا جاوا زبان کاتلین را انتخاب می‌کنند.

در ادامه به بررسی مزایا و نکات مثبت کاتلین پرداخته‌ایم.

• سرعت کامپایل برنامه‌ها در زبان کاتلین بالاتر است و همچنین از افزایش حجم برنامه نیز جلوگیری به عمل می‌آورد.
• کاتلین کد‌های نوشته شده را به «بایت‌کد» (Bytecode) تبدیل می‌کند به این دلیل که امکان اجرا در ماشین مجازی جاوا را داشته باشند.
• کاتلین در برابر خطای معروف NullPointerException ایمن است.
• اسکریپت‌های کاتلین به پیکربندی پروژه‌ها در اندروید استودیو (Android Studio) برای تکمیل خودکار کدها کمک می‌کند. در نتیجه، میزان خطا در زمان کامپایل کاهش می‌یابد.
• قابلیت همکاری با جاوا اسکریپت برای توسعه وب از مهم‌ترین ویژگی‌های کاتلین به حساب می‌آید.

معایب کاتلین چیست؟

زبان کاتلین در کنار تمام مزایا و ویژگی‌های مثبتی که ارائه کرده است، نکات منفی و ایراداتی نیز دارد.

فیلم آموزش کاتلین – پیاده سازی معماری MVP برای توسعه اپلیکیشن های اندروید با Kotlin در فرادرس

کلیک کنید

در ادامه مهم‌ترین ایرادات کاتلین مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

• کاتلین زبانی نوظهور است و در نتیجه، جامعه توسعه‌دهندگان آن نیز در مقایسه با سایر زبان‌های شناخته شده و محبوب کوچک‌تر است.
• الگو‌های به کار رفته در کاتلین از ساختاری ضعیف برخوردار هستند و کدهای نوشته شده خوانایی کمتری دارند.
• کتابخانه‌ها، منابع و آموزش‌های کمتری برای کاتلین در دسترس هستند. علاوه بر این، تعداد انجمن‌‌ها و گروه‌های مرتبط با آن نیز در مقایسه با سایر زبان‌های برنامه‌نویسی کمتر است.
• تعداد برنامه‌نویسان کاتلین نسبت به سایر زبان‌ها کمتر است. بنابراین، پیدا کردن برنامه‌نویس یا مربی با تجربه کاتلین اندکی دشوار خواهد بود.
• کاتلین و جاوا شباهت‌های زیادی به یکدیگر دارند، اما مهاجرت از جاوا به کاتلین همچنان فرایندی زمان‌بر به حساب می‌آید، زیرا برنامه‌نویسان به زمان زیادی برای آشنایی کامل با آن نیاز دارند.

چه برنامه هایی با کاتلین نوشته شده‌اند؟

با توجه به قابلیت‌های جذاب کاتلین، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک در سال‌های اخیر به استفاده از این زبان برنامه‌نویسی روی آورده‌اند. البته این اقبال زیاد برای استفاده از کاتلین، مرهون حمایت‌های شرکت بزرگی همچون گوگل بوده است.

شرکت‌های مطرحی در دنیا همچون گوگل، نتفلیکس، اوبر، Atlassian ،Pinterest ،Kickstarter و بسیاری از شرکت‌های دیگر هم اکنون از زبان برنامه‌نویسی کاتلین استفاده می‌کنند.

شکی نیست که در سال‌های آینده شرکت‌های بیشتری از زبان برنامه نویسی کاتلین برای پروژه‌های تجاری خود استفاده خواهند کرد. در ادامه شرکت‌ها و برنامه‌هایی فهرست شده‌اند که از کاتلین برای توسعه استفاده کرده‎‌اند.

فیلم آموزش پایگاه داده اس کیو ال لایت SQLite در اندروید با کاتلین

کلیک کنید

• گوگل
• اوبر
• Pinterest
• Square
• Trello
• Evernote
• Slack
• Corda
• Tinder
• N26
• نتفلیکس (Netflix)

معرفی فیلم های آموزش‌ برنامه نویسی اندروید با کاتلین یا جاوا

امروزه با توجه به ضریب نفوذ بالای استفاده از گوشی‌های هوشمند در بین آحاد جامعه و همچنین، سهم بالای سیستم عامل اندروید در این بازار، برنامه‌نویسی اندروید و توانایی ساخت اپلیکیشن به حرفه بسیار پر سودی تبدیل شده است. در این بین افراد زیادی رویای برنامه‌نویس اندروید شدن و کسب درآمد بالا از این بازار را دارند. علاوه بر این، بسیاری از مشاغل و کسب و کارها نیز با توجه به حضور کاربران زیاد در این پلتفرم، علاقه‌مند به استفاده از این پتانسیل بالا برای رشد کسب و کار خود هستند. در نتیجه، تقاضا برای جذب و استخدام برنامه‌نویسان اندروید از این جهت نیز افزایش مضاعفی داشته است. تمام موارد بالا حاکی از آن است که با توجه به پتانسیل‌ بالقوه موجود در این بخش، انتخاب این حوزه برنامه‌نویسی کار درستی است.

در پلتفرم فرادرس، دوره‌های آموزشی مرتبط با برنامه نویسی اندروید در صفحه مجموعه آموزش‌های اندروید قابل دسترسی هستند. در مجموعه آموزش‌های برنامه نویسی اندروید فرادرس، دوره‌های آموزشی مرتبط با زبان برنامه‌نویسی کاتلین و جاوا در جهت توسعه اندروید وجود دارند. این بخش شامل ۲ دوره آموزش مقدماتی و تکمیلی کاتلین برای آشنایی با نحوه توسعه اپلیکیشن اندروید با کاتلین است.

علاوه بر این، دوره‌های پروژه‌محور و دوره‌هایی هم برای کاربردهای خاص یا بخش‌های مهم مربوط به توسعه اندروید مثل ارتباط با پایگاه داده قابل دسترسی هستند. در زمینه برنامه‌نویسی اندروید با جاوا نیز این مجموعه با داشتن ۳ دوره آموزش مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته اندروید کاملاً غنی است. پس از گذراندن دوره‌های مقدماتی، تکمیلی و پیشرفته می‌توان از سایر دوره‌های این مجموعه برای تسلط و یادگیری هر چه بیشتر برنامه نویسی اندروید استفاده کرد.

• برای دسترسی به صفحه فیلم های آموزش اندروید و شروع یادگیری + اینجا کلیک کنید.

کاتلین یا جاوا ، کدامیک به لحاظ فنی بهتر است؟

امروزه توسعه اپلیکیشن اندروید به یکی از اهداف و برنامه‌های هر سازمانی تبدیل شده است. دلیل این انتخاب نیز کاملاً مشخص است، زیرا تعداد زیادی از کاربران امروزه از گوشی‌های هوشمند مبتنی بر سیستم عامل اندروید استفاده می‌کنند.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید Android با Kotlin – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

در زمینه توسعه اپلیکیشن اندروید نیز زبان‌ها و فریمورک‌های مختلفی برای انتخاب وجود دارد. در نتیجه، انتخاب بهترین زبان برنامه‌نویسی اندروید تبدیل به اولین چالش پیش روی این سازمان‌ها شده است.

بیشتر انتخاب‌ها و تردیدها در این حوزه بین دو قطبی کاتلین یا جاوا شکل می‌گیرد. تا قبل از معرفی کاتلین برای توسعه اندروید، انتخاب چندان دشوار نبود، اما امروزه با حضور کاتلین و تمجید افراد مختلف از آن، انتخاب میان جاوا یا کاتلین سخت شده است. همین مسئله باعث شکل گرفتن سوالات زیادی برای توسعه‌دهندگان در این زمینه می‌شود.

به منظور پاسخ به این پرسش‌ها و ارائه چشم‌اندازی روشن برای انتخاب میان کاتلین یا جاوا به بررسی اصلی‌ترین ویژگی‌های هر کدام از این دو زبان در برنامه‌نویسی اندروید و تفاوت میان آن‌ها پرداخته‌ایم.

منظور از Null Saftey در کاتلین چیست؟

«امنیت در برابر مقادیر تهی» (Null Saftey) یکی از مهم‌ترین قابلیت‌های زبان کاتلین است. این ویژگی کاربردی کمک می‌کند تا از خطاهای مربوط به اختصاص مقادیر «تهی» (Null) در برنامه جلوگیری شود.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید با Kotlin – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

به زبان ساده، زمانی که متغیری در برنامه تعریف می‌شود ولی مقداری به آن اختصاص نمی‌یابد، اخطار مرجع تهی رخ می‌دهد.

مشکل «استثنای اشاره‌گر تهی» (Null Pointer Exception | NPE) یکی از خطاهای رایج در برنامه‌نویسی اندروید با جاوا است.

نکته‌ای که این مشکل را جدی‌تر می‌کند، این است که بسیاری از اوقات، یافتن این «باگ‌» (Bug) در زمان کامپایل بسیار دشوار است و اغلب اوقات در زمان اجرای برنامه توسط کاربر رخ می‌دهد.

البته همچنان در کاتلین می‌توان متغیر‌هایی با مقادیر null تعریف کرد، اما باید با صراحت آن را در برنامه اعلان کرد. زبان کاتلین با ارائه قابلیت Null Saftey به دغدغه بسیاری از برنامه‌نویسان اندروید پایان داده است.

کلاس‌های داده در کاتلین

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های زبان کاتلین که در انتخاب بین کاتلین یا جاوا کفه ترازو را به سمت کاتلین سنگین‌تر می‌کند، قابلیت استفاده از کلاس‌های داده (Data Classes) است.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید Android با Kotlin – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

این ویژگی برای رفع مشکل حجم بسیار بالای «کدهای قالبی» (Boilerplate Code) در زبان جاوا ارائه شده است.

کلاس‌های داده در کاتلین صرفاً برای نگه‌داری داده‌ها یا اطلاعات استفاده می‌شوند. سایر توابع مورد نیاز برای این کلاس‌ها نظیرCopy() ،Equals() ،HashCode() وtoString() به صورت خودکار توسط کامپایلر پیاده‌سازی می‌شوند.

تعریف این کلاس‌ها در برنامه با استفاده از کلمه کلیدیdata قبل از نام کلاس مربوطه انجام می‌شود.

همان‌طور که پیش‌تر نیز بیان شد، هدف اصلی از معرفی کلاس‌های داده در زبان کاتلین حذف کدهای تکراری در زبان جاوا بوده است.

در ادامه، برای روشن‌تر شدن این موضوع کلاسی یکسان در دو زبان جاوا و کاتلین تعریف شده است.

1class Book {
2private String title;
3private Author author;
4public String getTitle() {
5return title;
6 }
7public void setTitle(String title) 
8{
9this.title = title;
10}
11public Author getAuthor() {
12return author;
13 }
14public void setAuthor(Author author) 
15{
16this.author = author;
17}
18}

در نمونه کد بالا، کلاسBook در زبان جاوا تعریف شده است.برای مقایسه بهتر همین کلاس در زبان کاتلین با استفاده از کلاس‌های داده پیاده‌سازی شده است.

1data class Book(var title: String,
2var author: Author)

همان طور که مشاهده می‌شود، حجم کدهای نوشته شده با استفاده از کلاس داده در کاتلین در مقایسه با تعریف همین کلاس در زبان جاوا بسیار کمتر است.

تابع اکستنشن در کاتلین

«تابع اکستنشن» (Extension Functions) یکی از قابلیت‌های جذاب زبان کاتلین است که استفاده از این زبان را برنامه‌نویسان لذت‌ بخش‌تر می‌کند. نه تنها کاتلین یا جاوا بلکه هر زبان برنامه‌نویسی دیگری نیز شامل تعدادی کلاس داخلی نظیرString ،List ،Toast و سایر موارد است.

فیلم آموزش کاتلین – پیاده سازی معماری MVP برای توسعه اپلیکیشن های اندروید با Kotlin در فرادرس

کلیک کنید

گاهی اوقات برنامه‌نویس نیاز دارد برخی از ویژگی‌های جدید را به این کلاس‌های پایه‌ای اضافه کند. در زبان کاتلین به کمک تابع اکستنشن این امکان وجود دارد تا ویژگی مورد نظر را به کلاس اضافه کرد. این قابلیت جذاب به برنامه‌نویس این امکان را می‌دهد تا عملکردهای کلاس موجود را بدون ارث‌بری یا بهره‌گیری از الگوهای طراحی مانند «دکوراتور» (Decorator) گسترش دهد.

ایجاد تابع اکستنشن بسیار ساده است و تفاوتی با تعریف تابع به شکل معمول ندارد. برای تعریف تابع اکستنش در برنامه کافی است، ابتدا نام کلاس مورد نظر را وارد کرده و سپس با گذاشتن علامت نقطه، نام دلخواه برای تابع را وارد کنیم. سایر موارد نظیر تعریف ورودی‌ها، خروجی‌ و بدنه تابع مشابه با ساختار معمولی تعریف تابع است. در نمونه کد زیر تابعswap به کلاسMutableList اضافه شده است.

1fun MutableList < Int > .swap(index1: Int, index2: Int) {
2val tmp = this[index1]
3this[index1] = this[index2]
4this[index2] = tmp
5}

کلمه کلیدیthis در نمونه کد بالا مربوط به شی استفاده کننده از تابعswap در برنامه است.

در نتیجه، با اضافه کردن تابعswap به کلاسMutableList می‌توان در هر قسمتی از برنامه از این تابع استفاده کرد.

1val abc = mutableListOf(1, 2, 3)
2abc.swap(0, 2)

مثال بالا، نمونه‌ای از کاربرد تابعswap در برنامه است.

اسمارت کست Smart Cast در کاتلین

در خصوص مبحث مهم «تبدیل موقت نوع» (Cast)، کامپایلر زبان کاتلین بسیار هوشمند عمل می‌کند. در خیلی از موارد نیازی نیست برنامه‌نویس به صورت دستی به تبدیل نوع بپردازد و کامپایلر زبان مربوطه به صورت خودکار این کار را انجام می‌دهد. علاوه بر این، برای مقادیر «غیرقابل تغییر» (Immutable) ابتدا بررسی انجام می‌شود و سپس در صورت نیاز تبدیل نوع انجام می‌شود.

1fun demo(x: Any) {
2if (x is String) {
3print(x.length) // x is automatically cast to string
4 }
5}

استنتاج نوع در کاتلین

زبان برنامه‌نویسی کاتلین به شدت به نوع متغیر حساس است و از قابلیت «استنتاج نوع» (Type Inference) پشتیبانی می‌کند. به زبان ساده استنتاج نوع به تشخیص نوع متغیر به صورت خودکار توسط کامپایلر مربوط می‌شود و دیگر نیازی به تعیین صریح نوع متغیر نیست. در قطعه کد زیر، مثالی در خصوص استفاده از این ویژگی آورده شده است.

1/* در این بخش نوع متغیر توسط کامپایلر به طور خودکار تشخیص داده شده است */
2fun main(args: Array < String > ) {
3 val text = 10
4 println(text)
5}
6/* به طور صریح نوع متغیر هنگام تعریف مشخص شده است */
7fun main(args: Array < String > ) {
8 val text: Int = 10
9 println(text)
10}

برنامه نویسی تابعی

داشتن قابلیت «برنامه‌نویسی تابعی» (Functional Programming) برای یک زبان برنامه‌نویسی منجر به بهبود عملکرد آن زبان می‌شود. به زبان ساده برنامه‌نویسی تابعی یکی از الگوهای کدنویسی است که در آن از «توابع خالص» (Pure Function) به جای حلقه‌ها و دستورات شرطی استفاده می‌شود. همچنین، این شیوه برنامه‌نویسی سعی دارد از تغییر دادن وضعیت داده‌ها اجتناب کند و داده‌ها در این سبک برنامه‌نویسی از نوع «تغییر ناپذیر» (immutable) هستند.

هدف اصلی برنامه‌نویسی تابعی این است که عملکرد برنامه قابل پیش‌بینی باشد. در واقع، استفاده از تابع به همین دلیل است، زیرا خروجی تابع به ازای ورودی معین همواره ثابت و غیرقابل تغییر است. این سبک از برنامه‌نویسی شامل متدهای بسیار کاربردی نظیر «توابع مرتبه بالا» (High-Order Function)، «عبارت‌های لامبدا» (Lambda Extension)، «بارگذاری اضافی عملگر» (Operator Overloading) و سایر موارد است. این شیوه کدنویسی کار با مجموعه‌ها را بسیار آسان کرده است. در ادامه، مثالی در این خصوص ارائه شده است.

1fun main(args: Array < String > ) {
2val numbers = arrayListOf(15, -5, 11, -39)
3val nonNegativeNumbers = numbers.filter 
4{
5  it >= 0
6 }
7println(nonNegativeNumbers)
8}

اعداد15 و11 خروجی نمونه کد بالا هستند. منظور از توابع مرتبه بالا آن دسته از توابعی هستند که تابع را به عنوان پارامتر ورودی دریافت می‌کنند و به عنوان خروجی نیز تابع بر می‌گردانند. به عنوان مثال، کد زیر را در نظر بگیرید.

1fun alphaNum(func: () -> Unit) {}

در نمونه کد بالاfunc نام پارامتر و( ) -> Unit نوع تابع است. در این صورت گفته می‌شود کهfunc تابعی است که پارامتری دریافت نکرده و مقداری نیز بر نمی‌گرداند. عبارت لامبدا یا تابع ناشناس در واقع «تابعی تحت اللفظی» (Function Literal) است، یعنی تابعی که اعلان نمی‌شود اما بلافاصله به عنوان عبارت ارسال می‌شود. در ادامه، مثالی در این خصوص ارائه شده است.

1val sum: (Int, Int) - > Int = {
2 x,
3 y - > x + y
4}

در مثال بالا، متغیری با نامsum تعریف شده است که دو عدد صحیح را دریافت کرده و مجموع آن‌ها را بر می‌گرداند. سپس، برای فراخوانی تنها کافیست ازsum(2,2) استفاده کرد. «تابع ناشناس» (Anonymous Function) در اندروید تابعی است که امکان مشخص کردن نوع بازگشتی را می‌دهد و در این حالت نام تابع حذف می‌شود. به عنوان مثال کد زیر را در نظر بگیرید.

1fun(x: Int, y: Int): Int = x + y
2or This Way
3fun(x: Int, y: int): Int {
4 return a + b
5}

کاتلین یا جاوا ، چرا کاتلین بهتر است؟

بعد از بررسی و مقایسه دو زبان کاتلین و جاوا سوالاتی نظیر «کاتلین یا جاوا برای برنامه‌نویسی اندروید» و «کاتلین یا جاوا کدامیک بهتر است» برای علاقه‌مندان شکل می‌گیرد. در نهایت، برای انتخاب کاتلین یا جاوا برای برنامه‌نویسی اندروید و همچنین، پاسخ به سوالات فوق، باید به طور دقیق این دو زبان را مورد بررسی قرار داد و انتخابی درست داشت.

فیلم آموزش سمت سرور اندروید با Parse Platform به زبان کاتلین Kotlin در فرادرس

کلیک کنید

بر اساس جنبه‌هایی که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت، زبان برنامه‌نویسی کاتلین نسبت به جاوا برای برنامه‌نویسی اندروید انتخاب مناسب‌تری است.

امکان کامپایل کاتلین به بایت کد یا جاوا اسکریپت

بایت‌کد‌ها (ByteCode) در واقع مجموعه دستورالعمل‌هایی به حساب می‌آیند که از طریق کامپایل کردن برنامه جاوا به دست می‌آیند و بر روی ماشین مجازی جاوا قابل اجرا هستند. بایت‌کد به معنای کد برنامه‌نویسی است که پس از مجتمع شدن به جای پردازنده کامپیوتر از طریق ماشین مجازی اجرا می‌شود.

با استفاده از این قابلیت، کد منبع (Source Code) برنامه را بعد از کامپایل و اجرا از طریق ماشین مجازی می‌توان بر روی هر پلتفرمی اجرا کرد. با تبدیل برنامه به بایت‌کد می‌توان آن را در شبکه انتقال داد و توسط ماشین مجازی جاوا اجرا کرد.

فیلم آموزش پایگاه داده اس کیو ال لایت SQLite در اندروید با کاتلین در فرادرس

کلیک کنید

استفاده از فریمورک ها و کتابخانه های مختلف در کاتلین

برنامه‌های نوشته شده با زبان کاتلین می‌توانند از تمام فریمورک‌ها و کتابخانه‌های موجود در آن استفاده کنند. امکان استفاده از فریمورک‌های پیشرفته‌ای که به پردازش حاشیه‌نویسی متکی هستند نیز در کاتلین وجود دارد. نکته مهم دیگر در خصوص کاتلین امکان ادغام آن با Maven ،Gradle و سایر سیستم‌های ساخت (Build Systems) است.

یادگیری و درک آسان کاتلین

با مطالعه مستندات کاتلین که از طریق سایت رسمی [+] آن منتشر می‌شود، می‌توان به سرعت قواعد و ساختار آن را یاد گرفت. سینتکس این زبان شهودی است، یعنی برای استفاده و درک کردن بسیار آسان است. ساختار کدنویسی در کاتلین بسیار شبیه زبان «اسکالا» (Scala) است.

علاوه بر این، مختصر بودن کدها در کاتلین نیز به افزایش سرعت توسعه برنامه کمک می‌کند. مواردی نظیر تعریف متغیر، اشیا و توابع در کاتلین راحت‌تر است و به کدهای کمتری نسبت به جاوا نیاز دارد.

امکان تبدیل خودکار کدهای جاوا به کاتلین

ممکن است بسیاری از برنامه‌نویسان جاوا قصد مهاجرت به کاتلین را داشته باشند. در واقع، این افراد بین کاتلین یا جاوا زبان برنامه‌نویسی کاتلین را انتخاب کرده‌اند. برای همین منظور نیز شرکت JetBrains به «محیط یکپارچه توسعه» (Integrated Development Environment | IDE) خود قابلیت جدیدی اضافه کرده است که می‌تواند کدهای نوشته شده با زبان جاوا را مستقیماً به کدهای کاتلین تبدیل کند. این مورد به شکل قابل توجهی باعث صرفه‌جویی در زمان می‌شود.

فیلم آموزش نصب اندروید استودیو (Android Studio) (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

قابلیت Null-Safety در کاتلین

زبان برنامه‌نویسی کاتلین با ارائه قابلیت مدیریت مقادیر null، توسعه‌دهندگان اندروید را از شر خطای همیشگی و دردسرساز «استثنای اشاره‌گر تهی» (Null Pointer Exception | NPE) خلاص کرد. در کاتلین از کامپایل کردن کدهایی که سعی در اختصاص یا برگرداندن مقادیر null دارد، خودداری می‌شود. به عنوان مثال، نمونه کد زیر را در نظر بگیرید.

1val name: String = null // tries to assign null, won’t compile.
2fun getName(): String = null // tries to return null, won’t compile.

مرور و بررسی آسان تر کدها در کاتلین

یکی از نقاط قوت زبان کاتلین «سینتکس» (Syntax) خوانای آن است. بنابراین، مرور و بررسی مجدد کدها در آن کار آسانی به حساب می‌آید، حتی برای آن دسته از اعضای تیم برنامه‌نویسی که ممکن است با این زبان آشنا نباشند.

آینده زبان کاتلین چگونه است؟

داشتن آینده روشن دلیل بسیاری از افرادی است که در دو راهی میان کاتلین یا جاوا رای به انتخاب زبان کاتلین داده‌اند. در سال‌های گذشته، اقبال برنامه‌نویسان و کسب و کار‌ها به استفاده از کاتلین رشد تصاعدی را تجربه کرده است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ در دنیای وب نظیر پینترست، Flipboard و Basecamp در حاضر از کاتلین برای توسعه ساختار‌های اصلی خود استفاده می‌کنند.

علاوه بر این، حمایت‌های اخیر گوگل از کاتلین و معرفی آن به عنوان زبان رسمی توسعه اندروید نیز گواه قطعی برای آینده روشن کاتلین است.

فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین – توسعه اندروید Android با Kotlin – تکمیلی در فرادرس

کلیک کنید

سوالات متداول در خصوص انتخاب کاتلین یا جاوا

تا به اینجای نوشته، دو زبان برنامه‌نویسی کاتلین و جاوا معرفی شدند و ویژگی‌ها و قابلیت‌های هر کدام به تفصیل مورد بررسی قرار گرفتند. در ادامه سعی شده است تا به برخی از رایج‌ترین سوالات در خصوص انتخاب کاتلین یا جاوا برای برنامه‌نویسی اندروید پاسخ داده شود.

فیلم آموزش کاتلین – پیاده سازی معماری MVP برای توسعه اپلیکیشن های اندروید با Kotlin در فرادرس

کلیک کنید

مزایای کاتلین برای کسب و کارها چیست؟

امروزه با توجه به سرعت بالای تغییرات در دنیای فناوری، بسیاری از کسب و کارها و سازمان‌ها به دنبال بهینه‌تر کردن فعالیت‌های خود و همچنین کاهش هزینه‌ها هستند. در همین راستا، به‌روز بودن و استفاده از جدیدترین فناوری‌ها در دنیای برنامه‌نویسی می‌تواند به رشد هر چه بیشتر این کسب و کارها و کنار گذاشتن رقبا کمک شایانی را ارائه دهد.

استفاده از زبان نوظهور کاتلین که در سال‌های اخیر به عنوان جایگزینی برای جاوا معرفی شده نیز مصداق همگامی با تغییرات و به‌روز بودن است. در ادامه، مزایای کاتلین برای کسب و کار‌ها عنوان شده است.

• با توجه به قابلیت تعامل بالای کاتلین، استفاده از آن عملاً ریسک زیادی را متوجه کسب و کار نمی‌کند.
• بررسی مجدد کدها و یادگیری زبان کاتلین بسیار آسان است.
• کاتلین ترکیبی از برنامه‌نویسی عملکردی و تابعی است. در نتیجه، برنامه‌های ایجاد شده با آن عملکرد فوق العاده خوبی دارند.
• کسب و کارها می‌توانند از زبان برنامه‌نویسی کاتلین برای هر گونه توسعه‌، نظیر توسعه مبتنی بر سرور، وب و اندروید استفاده کنند.

آیا با کاتلین می‌توان پروژه‌های چندپلتفرمی را توسعه داد؟

با استفاده از امکانات چندپلتفرمی کاتلین می‌توان پروژه‌هایی قابل اجرا را بر روی پلتفرم‌های مختلف نظیر وب، دسکتاپ و سایر پلتفرم‌های بومی ساخت. برنامه‌های کاتلین بر روی سیستم عامل‌های مختلف همچون اندروید، iOS، لینوکس، macOS، ویندوز و سایر موارد قابل اجرا هستند.

کاتلین یا جاوا ، کدامیک سریع تر است؟

جاوا زبان برنامه‌نویسی سریع‌تری نسبت به کاتلین است. بر اساس یافته‌های حاصل از پژوهش‌ها، زبان جاوا در زمینه کامپایل به طور متوسط 13 درصد از کاتلین سریع‌تر است. با این حال، تفاوت در سرعت این دو زبان تنها در مرحله کامپایل به چشم می‌آید.

شباهت های میان کاتلین و جاوا چیست؟

یکی از شباهت‌های میان کاتلین و جاوا این است که هر دو زبان ابتدا به بایت‌کد کامپایل شده و سپس بر روی ماشین مجازی جاوا اجرا می‌شوند. هر دو زبان از اصول برنامه‌نویسی شی‌گرا پشتیبانی می‌کنند. در حالی که از نظر سینتکس دقیقاً یکسان نیستند اما دستورات مشابهی دارند.

کاتلین یا جاوا ، کدامیک ایمن تر است؟

زبان جاوا برای آسان کردن کدنویسی، امکان استفاده از کدهای «شخص ثالث» (Third-Party) را به برنامه‌نویس می‌دهد. مدیریت و حذف باگ‌ در زبان جاوا نسبت به کاتلین بسیار آسان‌تر است. در مجموع، در مقایسه با کاتلین جاوا از استاندارد‌های امنیتی بالاتری برخوردار است.

کاتلین یا جاوا ، کدامیک برای توسعه بک اند بهتر است؟

با توجه به قابلیت‌های کاتلین نظیر نیاز کمتر به «کد قالبی» (Boilerplate)، «کلاس‌های مهر و موم شده» (Sealed Classes) و مقداردهی با تاخیر مشخصه‌ها کاتلین برای برنامه‌نویسی «بک اند» (Backend) بهتر از جاوا عمل می‌کند. در زمینه برنامه‌نویسی اندروید نیز کاتلین برای توسعه برنامه‌های کوچک مزایای بیشتری دارد. با این حال، توسعه‌دهندگان در زمینه توسعه برنامه‌های بزرگ و پیچیده بین کاتلین یا جاوا، زبان جاوا را ترجیح می‌دهند.

جمع‌بندی

این روز‌ها اگر فردی به دنبال یادگیری برنامه‌نویسی اندروید باشد، یکی از دو راهی‌هایی که با آن روبرو خواهد شد، انتخاب کاتلین یا جاوا برای توسعه اندروید است. برای این که فرد بهترین گزینه را بین کاتلین یا جاوا برای توسعه اندروید انتخاب کند باید اطلاعات کاملی در خصوص این دو زبان داشته باشد.

به طور کلی انتخاب بهترین گزینه به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر فرد قبلاً تجربه برنامه‌نویسی با زبان جاوا را داشته است، مطمئناً انتخاب جاوا برای شروع مسیر برنامه‌نویسی اندروید عاقلانه‌تر است. علاوه بر این، با توجه به ويژگی‌های مشترک کاتلین و جاوا یادگیری و مهاجرت به کاتلین نیز برای این افراد در آینده آسان‌تر خواهد بود. در حال حاضر نیز کاتلین به دلیل قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فردی که در زمینه برنامه‌نویسی اندروید ارائه کرده است، گزینه بسیار خوبی برای برنامه‌نویسی اندروید به حساب می‌آید.