چگونه بدون مدرک دانشگاهی استخدام شویم؟ — راهنمای کاربردی

استخدام و اشتغال از جمله موضوعاتی هستند که همواره در جوامع مطرح و برجسته بوده‌اند. این در حالیست که از یک سو بسیاری از افراد جویای کار از نبود شغل، بیکاری یا عدم شایسته‌سالاری گلایه دارند، و از سوی دیگر کارفرمایان از نبود نیروی شایسته‌ای که حائز شرایط انجام وظیفه شغلی مورد نظر آن‌ها باشد شکایت می‌کنند. این قصه دلایل گوناگون و این قافله سر دراز دارد که از حوصله این بحث خارج است.

در این مطلب هدف پرداختن به شرایطی است که فرد به هر دلیلی دارای مدرک تحصیلی آموزش عالی نیست (نخواستن، نداشتن امکان تحصیل دانشگاهی، اخراج از دانشگاه یا هر مساله دیگری) و در عین حال تمایل به کسب فرصت شغلی در زمینه مورد علاقه خود دارد. شاید این مساله برای بسیاری از افراد سوال باشد که آیا اصلا بدون مدرک دانشگاهی می‌توانند در مشاغل پر درآمد و مورد علاقه‌شان استخدام شوند؟

کارفرمایان زیادی نیز ممکن است این پرسش را طرح کنند که آیا استخدام فرد بدون مدرک دانشگاهی کار صحیحی است و در صورت مثبت بودن پاسخ (صرف‌نظر از چرایی آن) در چه صورت می‌توان فردی بدون مدرک تحصیلی را واجد شرایط دانست و استخدام کرد. پاسخ به این سوالات نیازمند تبیین این امر است که حقیقتا نیروی واجد شرایط برای کسب یک فرصت شغلی چه شخصی محسوب می‌شود و چگونه می‌توان شایستگی لازم برای کسب یک شغل را به دست آورد. در این نوشتار به طور اجمالی به این مباحث پرداخته شده و راهکارهایی ارائه می‌شود که بر اساس آن‌ها افراد فاقد مدرک دانشگاهی بتوانند در زمینه شغلی مورد علاقه خودشان مشغول به کار شوند.

مفهوم شایستگی

تعاریف گوناگونی برای شایستگی از دیدگاه‌های مختلف وجود دارد. اما می‌توان گفت کلیدواژه‌های این تعاریف با گذر از مرزهای جغرافیایی و تنوع‌های فرهنگی و قانونی موجود در نقاط مختلف جهان، دارای نقاط مشترکی هستند. شایستگی در لغت به معنای «حالت و کیفیت شایسته» است. در فرهنگ معین، شایستگی به معنای «سزاواری»، «لیاقت» و «استحقاق» بیان شده و در فرهنگ ناظم‌الاطبا آمده که هنگامی که گویند «فلان کس شایستگی این کار را دارد یا ندارد» یعنی «متناسب با آن هست یا نیست».

در بحث منابع انسانی، شایستگی به دانش، توانمندی، ویژگی‌های شخصیتی، مهارت‌ها و تجاربی گفته می‌شود که منجر به عملکرد شغلی خوب فرد می‌شوند. شایستگی شغلی در یکی از دسته‌های شایستگی‌های مورد نیاز (مهارت‌های الزامی برای داشتن حداقل عملکرد در یک کار و یا انجام یک وظیفه مشخص) و شایستگی‌های برتر (که بهره‌گیری از آن‌ها منجر به عملکرد بالاتر از میانگین و ارزش‌آفرینی افزوده می‌شود) قرار می‌گیرد.

در واقع شایستگی بیان می‌کند که افراد چگونه باید وظایف شغلی خود را انجام داده یا در صورت اشتغال به آن وظایف رفتار کنند. از مباحث مطرح شده چنین بر می‌آید که شایستگی هر آنچه به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر عملکرد شغلی فرد تاثیرگذار است را در بر می‌گیرد. این یعنی سازمان‌ها برای موفقیت خود نیاز به استخدام نیروهای شایسته‌ای دارند و افراد برای اینکه فرصت‌های شغلی مد نظر خود را کسب کنند باید شایستگی لازم برای آن موقعیت شغلی را به دست آورند.

شایسته‌سالاری چیست؟

«شایسته‌سالاری» (meritocracy) روشی است که در آن عامل‌های انسانی برپایه توانایی‌ها و شایستگی‌هایشان و نه با توجه به فاکتورهایی همچون جنسیت، قومیت، نژاد و ثروت استخدام می‌شوند. این در حالیست که با ظهور فناوری‌های نوینی مانند هوش مصنوعی و علوم داده و چشم‌انداز آینده جهان که بر پایه این فناوری‌های نو ساخته شده و در آن نقش عامل‌های هوشمند مانند ربات‌ها و ماشین‌ها بیش از هر برهه‌ای از تاریخ برجسته شده، نیاز به نیروی انسانی متخصص بیش از پیش پررنگ شده است.

همین نیاز موجب شده تا سازمان‌های گوناگون و به ویژه بنگاه‌های خصوصی (در کشورهای در حال توسعه بیشتر مراکز خصوصی به این سمت حرکت کرده‌اند) به سمت شایسته‌سالاری هدایت شوند. نکته شایان توجه آن است که شایسته‌سالاری نه یک مدل حکومتی و سیستم اجرایی بلکه یک فرهنگ است. شایسته‌سالاری می‌تواند گامی اساسی در راستای بهبود کارایی سازمان‌ها، تحقق اهداف ایشان و افزایش رضایت شغلی کارکنان آن‌ها باشد.

ولیکن تحقق آنچه گفته شد خود نیازمند گام برداشتن سازمان‌ها در مسیر شایسته‌خواهی و شایسته‌گزینی است و این دو برآورده نمی‌شوند مگر آنکه سازمان‌ها تمایل به استفاده از افراد شایسته فارغ از جنسیت، قومیت، نژاد، طبقه اجتماعی و ثروت آن‌ها و گزینش تنها براساس شایستگی ذاتی افراد داشته باشند. شایسته‌یابی تلاش برای یافتن افراد متناسب با یک موقعیت شغلی محسوب می‌شود و البته پر واضح است که این امر نیازمند تعریف صحیح و دقیق شایستگی‌های لازم برای یک موقعیت شغلی خواهد بود.

شایسته سالاری، مدرک تحصیلی و استخدام

پیش از ورود به این بخش لازم به ذکر است که هدف از این مطلب پرداختن به درست یا غلط بودن وقع نهادن به مدرک تحصیلی و در نظر گرفتن آن به عنوان بخشی از شایسته‌سالاری در گزینش منابع انسانی سازمان‌ها نیست، بلکه در اینجا به این موضوع پرداخته خواهد شد که اگر فرد دارای مدرک آموزش عالی و یا مدرک تحصیلی مرتبط با یک زمینه شغلی نبود، چگونه می‌تواند شایستگی خود برای یک فرصت شغلی را به تصویر بکشد.

عوامل زیادی وجود دارند که میزان سختی کسب یک فرصت شغلی جدید را تحت تاثیر قرار می‌دهند. نخستین مساله در این میان چگونگی مذاکره در مرحله جست‌و‌جو برای شغل است. آیا فرد رزومه خود را مختص یک موقعیت شغلی خاص هدف‌گذاری و کلیدواژه‌هایی که مد نظر کارفرما است را در آن لحاظ کرده؟ آیا جهت‌گیری‌های لازم برای هر کاربرد را به طور کامل و صحیح دنبال می‌کند؟ آیا موقعیت شغلی مناسب برای مهارت‌های خود را برگزیده و یا برای مشاغلی درخواست داده که مهارت یا تحصیلات بیش‌تر یا کمتر از میزان لازم برای آن‌ها دارد؟

عامل مهمی که برای کسب شغل برای برخی کارفرمایان حائز اهمیت محسوب می‌شود تحصیلات فرد است. مطابق با پژوهش انجام شده توسط «مرکز تحقیقات پیو» (Pew Research Center)، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی که بین ۲۵ تا ۳۲ سال سن دارند و به صورت تمام وقت کار می‌کنند بالغ بر ۱۷۵۰۰ دلار دریافت سالانه بیشتری نسبت به افرادی که با مدرک دیپلم یا تحصیلات دبیرستان کار می‌کنند دارند. همچنین، ۸۹ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی به صورت تمام وقت کار می‌کنند و این رقم با ۸۲ درصد افرادی که با دیپلم دبیرستان مشغول به کار هستند قابل مقایسه است.

تنها ۳.۸ درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی استخدام نشده‌اند و این آمار با ۱۲.۲ درصد بزرگسالان بیکار دارای مدرک دیپلم دبیرستان قابل قیاس است. این در حالیست که هزینه‌های دانشگاه و سطح علاقمندی به پیگیری تحصیلات عالیه ممکن است مانعی برای افراد جویای کار باشد. نتایج برخی از پژوهش‌ها حاکی از آن است که همه افراد الزاما نیاز به دریافت مدرک دانشگاهی ندارند. «اداره آمار کارگری» (Bureau of Labor Statistics) که واحدی از «وزارت کار ایالات متحده آمریکا» ( United States Department of Labor) است چنین پیش‌بینی می‌کند که ۵۰.۶ میلیون شغل تا سال ۲۰۲۲ وجود خواهد داشت اما تنها ۲۷.۱ درصد از این مشاغل نیازمند مدرک دانشگاهی هستند.

نکاتی برای یافتن شغل مناسب بدون مدرک تحصیلی

«مارلن شارپ» (Marlene Sharp) ضمن انجام سال‌ها کار در صنعت انیمیشن، دارای کوله‌باری از تجربه در زمینه توسعه شغلی نیز هست. او می‌گوید: «مدرک تحصیلی من - کارشناسی و کارشناسی ارشد - در رشته هنر است، اما آگهی‌های استخدام مشاغل مورد علاقه‌ام که در آن‌ها مهارت و تجربه نیز دارم نیازمند داشتن مدرک مدیریت بازرگانی هستند و این مساله موجب شده تا فردی با حجم تجربه‌های من در زمینه‌های بازاریابی، کسب‌و‌کار و امور حقوقی نتواند خواسته‌های چنین آگهی‌هایی را برآورده کند. من تاکنون دستکم یک بار برای یک فرصت شغلی صرفا به خاطر نداشتن مدرک ارشد مدیریت بازرگانی رد شدم».

شارپ تنها نیست و بسیاری از دیگر افراد حتی با وجود داشتن مهارت و تجربه مشابه صرفا به دلیل نداشتن مدرک تحصیلی مرتبط در بسیاری از استخدام‌ها رد شده‌اند (حتی پیش از انجام هرگونه مصاحبه). در بازار استخدام و اشتغال این روزها کارفرمایان هنگامی که بحث از مدرک و گواهی‌نامه‌ها می‌شود اذعان می‌کنند که باید دلایل و فیلترهایی برای گزینش یک فرد داشته باشند.

«جودی پِرکینز» (Judi Perkins) مربی اشتغال می‌گوید: «شرکت‌ها معمولا از عنوان کردن مدرک تحصیلی در آگهی‌های استخدام به عنوان یک عامل تعیین کیفیت قوی به منظور کاهش حجم انبوه رزومه‌هایی که دریافت می‌کنند بهره می‌برند. در واقع شرکت‌ها لیستی از الزامات دارند که موجب می‌شود بخش عمده‌ای از درخواست‌های غیر واقعی استخدام ریزش داشته باشند». مساله قابل توجه این است که اگر فردی دارای هر آنچه یک شغل نیاز دارد به جز مدرک تحصیلی مرتبط باشد، ارسال درخواست استخدام برای کارفرما می‌تواند اثربخش واقع شود.

«لیونل راب» (Lionel Rabb)، با وجود اینکه مدرک دانشگاهی ندارد مدیرعامل اجرایی تعدادی از شرکت‌های مستقر در شیکاگو از جمله «Catalyst Group Global» ،«Total Support Solutions» و «Omicron Technologies» است. او همچنین موسس و متولی «The Rabb Family Foundation» نیز محسوب می‌شود. افراد معرفی شده در بالا تنها برخی از افرادی هستند که بدون مدرک تحصیلی موفق شده‌اند جایگاه‌های شغلی خوبی را کسب کنند یا حتی بسازند.

البته این مساله ابدا به آن معنا نیست که الزاما نداشتن آموزش عالی منجر به موفقیت افراد می‌شود، بلکه بدین معناست که رعایت اصول و نکاتی موجب می‌شود افراد حتی بدون مدرک دانشگاهی نیز جایگاه‌های شغلی بسیاری خوبی به همراه درآمدهای قابل توجه به دست آورند. در ادامه برخی از نکاتی که می‌توان از آن‌ها جهت کسب یک موقعیت شغلی مناسب بدون مدرک دانشگاهی استفاده کرد ارائه شده‌اند.

تمرکز روی شبکه‌سازی فردی: بسیاری از افراد این عبارت را شنیده‌اند: «کسانی که می‌شناسید به اندازه آنچه می‌دانید حائز اهمیت هستند». صحت این جمله هنگامی که فرد به دنبال یک موقعیت شغلی است بیش از پیش برجسته شده و خودنمایی می‌کند. بسیاری از افراد فاقد تحصیلات دانشگاهی از اهمیت این مساله غافل هستند که در اغلب موارد با ارسال رزومه به صورت آنلاین برای فرصت شغلی که داشتن مدرک تحصیلی جزو نیازمندی های آن اعلام شده آن فرصت را به طول کامل از دست می‌دهند.

این در حالیست که برخی مواقع واجد شرایط بودن و داشتن ارتباطی که فرد را به مدیر گزینش سازمان مربوطه ارجاع دهد می‌تواند منجر به یک مصاحبه استخدام شود. بنابراین یک توصیه مهم در این راستا دیدن افراد گوناگون و داشتن گفت‌و‌گوهایی پیرامون زمینه‌های مختلف و حصول اطمینان از در تماس بودن با آن افراد در آینده - به ویژه با افرادی که نابغه به نظر می‌رسند - است.

راه‌های گوناگونی برای شبکه‌سازی و آشنایی با افراد مختلف وجود دارد که از این جمله می‌توان به حضور در شبکه‌های اجتماعی تخصصی (به عنوان یک نیروی حرفه‌ای و با رعایت کلیه اصول حرفه‌ای)، شرکت در رویدادها از جمله گردهمایی‌ها، همایش‌ها و کنفرانس‌های پیرامون زمینه فعالیت یا زمینه‌های مرتبط با آن، حضور موثر و مداوم در اجتماعات تخصصی و فعالیت‌های داوطلبانه اشاره کرد.

کسب مهارت و تجربه: حتی اگر فرد فاقد مدرک دانشگاهی باشد، این مسئولیت خود او محسوب می‌شود که مهارت‌ها و آموزش‌های لازم را در تلاش برای مبدل شدن به یک نیروی کارشناس و ماهر دریافت کند. به عبارت دیگر افراد می‌توانند بدون مدرک دانشگاهی موقعیت شغلی خوبی به دست آوردند ولی بدون دانش و مهارت نمی‌توانند! بنابراین کسانی که تمایل دارند در زمینه کاری مورد علاقه‌شان یا جایگاه‌های شغلی خوب با درآمد مناسب مشغول به کار شوند، باید حتما به بحث آموزش و مهارت‌آموزی به چشم یک مسئولیت فردی مهم بنگرند.

امروزه با ظهور اینترنت، وب ۲.۰ و خدماتی که برپایه آن عرضه می‌شوند دسترسی به آموزش‌های علمی و مهارتی برای افراد با شرایط گوناگون در نقاط مختلف جهان امکان‌پذیر و به طور کلی بحث دستیابی به آموزش عالی تسهیل شده است. افراد می‌توانند از سرویس‌های آنلاین آموزش که ویدئوهای آموزشی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد برای یادگیری مهارت استفاده کنند. وب‌سایت‌های فارسی و انگلیسی زبان بسیاری در این راستا وجود دارند که از این جمله می‌توان به «فرادرس» اشاره کرد.

مطالعه داستان موفقیت فربد هادی، محمد موسی‌زاده و امید زندی که از آموزش‌های ویدئویی فرادرس استفاده کرده و مسیر شغلی خود را متحول ساخته‌اند به منظور آشنایی هر چه بیشتر با تاثیرات مهارت آموزی در تحول شرایط شغلی و سطح درآمد توصیه می‌شود. همچنین مطالعه این مطلب که درباره تاثیر آموزش بر تحول سطح درآمد یک سازمان در داخل کشور است و نمونه عینی و ملموسی از اهمیت مهارت و فن‌آموزی صرف‌نظر از مدرک محسوب می‌شود نیز خالی از لطف نخواهد بود.

افراد باید مهارت‌های خود را به هر روی پالایش کرده و ارتقا دهند و هرگز نباید چنین بیاندیشند که برای رسیدن به موقعیت مناسب همیشه باید پرداختی به آن‌ها انجام شود تا کاری انجام دهند. گاهی باید زمان و انرژی گذاشت و کاری کرد تا دستاوردهای قابل توجهی در پی آن حاصل شوند. به افراد توصیه می‌شود که با تخصیص وقت، مهارت‌ها و تجربیات جدیدی کسب کنند و اعتماد و روابط جدید و بیشتری بسازند.

توانایی آموختن و اشتیاق فراگیری: مساله دیگر و بسیار حائز اهمیت نشان دادن توانایی‌های فردی در راستای آموختن چیزهای جدید است. «اگر فرد به هر دلیلی در زندگی حرفه‌ای خود سمت و سوی کاری خود را تغییر داده و یا تغییرات قابل توجهی در صنعتی که در آن مشغول است ایجاد کرده، باید اشاراتی برای نشان دادن آن‌ها داشته باشد».

این امر به کارفرمایان آینده‌نگر کمک می‌کند ببینند که فرد می‌تواند تکامل بیابد و دایره مهارت‌ها و دانش خود را گسترش دهد. این موضوع به کارفرما نشان می‌دهد که اگر حتی فرد مهارت لازم مورد نظر آن‌ها را نداشته باشد، می‌تواند به سرعت آنچه نیاز است را فرابگیرد. ارجاع دادن به شخصی که می‌تواند پیرامون انعطاف‌پذیری و تطبیق‌پذیری فرد با کارفرما صحبت کند در اینجا نیز بسیار کارساز خواهد بود.

ارسال رزومه مطابق با نیازهای شغلی: «باربارا سافانی» (Barbara Safani) نویسنده کتاب «خوشحالی از رزومه‌ام: ۵۰ نکته برای ساخت مستند بهتری که آینده رشد را امن می‌سازد» (Happy About My Resume: 50 Tips For Building a Better Document to Secure a Brighter Future) و مالک «Career Solvers» در این رابطه می‌گوید: رزومه‌ای ارسال کنید که نیازهای شغلی بیان شده در آگهی استخدام و متناسب با فرصت شغلی موجود در آن را تا حد ممکن پوشش دهد.

او می‌افزاید: «شرایطی که در آن کارفرما درخواستی مبنی بر آشنایی افراد با نرم‌افزار کاربردی خاصی داده است و فرد تجربه‌ای در آن زمینه ندارد با شرایطی که فرد با آن مبحث آشنایی دارد و همچنین موقعیتی که فرد دانشی در زمینه کاری نداشته اما به سرعت آن را فراگرفته و موفقیتی پیرامون آن به دست آورده قابل مقایسه است.

اگر فرد مدرک مشخصی ندارد، باید نشان دهد که در نقش خودش علی‌رغم نبود مدرک موفق است». به عبارت دیگر، تمایل و اشتیاق به یادگیری و توانایی فرد در آموختن مباحث جدید به اندازه تسلط داشتن بر وظایف مورد نیاز حائز اهمیت است و گاه حتی برجسته‌تر خواهد بود. با توجه به این امر افراد باید نکاتی را بیاموزند که فقدان مدرک را در مصاحبه‌ها و رزومه‌هایشان پوشش دهد.

وجود یک نقطه قوت در شبکه ارتباطی: در فرآیند جست‌و‌جوی شغل باید فردی را از داخل سازمان مربوطه و یا بیرون سازمان ولی دارای اطلاعات پیرامون فضای داخل آنجا شناخت. «دیوید کیملمن» ( David Kimmelman) مدیرکل مشاغل و حرفه‌ها در «CourseAdvisor/Avenue100 Media Solutions» که یک شرکت بازاریابی کارایی مبتنی بر تحلیل پیشرو در ویکفیلد ماساچوست است می‌گوید: «شبکه خود را دنبال کنید و هر کسی که ممکن است ارتباط مستقیم یا غیر مستقیمی با او داشته باشید و بتواند به شما در ایجاد یک رابطه امن (مبتنی بر اعتماد) با مدیر گزینش یا حداقل مسئول استخدام سازمان مورد نظر کمک کند را مشخص کنید». توصیه شدن توسط کسی که مصاحبه‌کننده به او اطمینان دارد می‌تواند نقش قابل توجهی در ایجاد اعتبار برای فرد و باز کردن درهای بسته به روی او داشته باشد.

فردی که درخواست خود برای شغلی را ثبت می‌کند باید صداقت و خلوص خود را به مخاطب نشان دهد. مساله مهم آن است که هر شخصی باید رزومه خود را پیش از ارسال برای کارفرما در اختیار تنی چند از آشنایان گذاشته و از آن‌ها بخواهد شفافیت، دقت، صحت و البته مطابقت آنچه در رزومه آمده با موقعیت شغلی مورد نظر را ارزیابی کنند.

«دیزی سوان» (Daisy Swan)، مالک «Daisy Swan & Associates» و مربی و مشاور شغلی در لوس‌آنجلس می‌گوید: «اغلب مفید است که شخصی وجود داشته باشد که رزومه و توصیف شغلی را برای مشاهده مطابقت داشتن یا نداشتن آن‌ها مطالعه کند. آیا خواننده قادر به فهم آن هست؟ اگر نه، نیاز به انجام چه تغییراتی برای شفاف شدن مهارت‌ها و تجربیاتی که در رزومه فرد موجود است به شیوه ساده و خلاصه وجود دارد».

داشتن نگرش صحیح: اهمیت نگرش فردی در طی کل فرآیند جست‌و‌جو برای استخدام را نباید نادیده گرفت. پرکینز می‌گوید: «در حالت دفاعی یا ترس از اینکه گزینه مناسبی نیستید قرار نگیرید، زیرا این مساله در رفتار، انتخاب کلمات و تن صدای شما مشخص است. اگر آموخته‌ها و داستان‌های موفقیت شغل(های) قبلی خود را دارید، پس چیزی برای عرضه کردن وجود دارد. از همین رو باید به جای نگرانی برای آنچه ندارید، با اعتماد به نفس روی چیزی که دارید متمرکز شوید».

پذیرش شکست و انعطاف‌پذیری: چه افراد مدرک دانشگاهی داشته باشند و چه این مدرک را نداشته باشند، شکست بخش طبیعی از شغل افراد است و پستی‌ها و بلندی‌ها در زندگی حرفه‌ای برای کلیه افراد وجود دارد. با توجه به زندگی لیونل راب باید گفت کلید تبدیل شدن به یک تاجر موفق پذیرش شکست و البته اجازه ندادن به شکست جهت متوقف کردن فرد است. بعد از شکست نباید جا زد و باید انعطاف‌پذیر بود. راب می‌گوید: «انعطاف‌پذیری و عزم قاطع کلیدهای موفقیت در کاری هستند که انجام می‌دهید».

تفکر سریع، اقدام آهسته: افراد همیشه می‌خواهند فکر کنند، اما سرعت عمل آن‌ها پیرو این افکار می‌تواند مانعی برای نتایج یا خروجی‌های مورد انتظارشان باشد. بنابراین استراتژیک بودن امری حیاتی است و این یعنی باید برای جایگزین‌های ممکن - گزینه‌ها و خروجی‌ها - جست‌و‌جو کرد. لیونل راب پیشنهاد می‌کند افراد به منظور حصول اطمینان از اینکه سریع فکر کردن به آن‌ها در داشتن دستاوردهای بیشتر کمک می‌کند، استراتژی و پژوهش را همواره در افکار و برنامه‌های خود لحاظ کنند. راب همچنین می‌گوید: «از خود راضی نباشید. زمان و رضایت از خود دشمنان موفقیت کسب‌و‌کار هر فردی هستند».

مواجهه تدریجی با چالش‌های کسب‌و‌کار: افراد نباید فکر کنند که نیاز به انجام دادن همه چیز به صورت یکباره و هنگام نزدیک شدن به یک فرصت یا چالش دارند. راب در این رابطه متذکر می‌شود که: «در صورتی که همه چیز را به یکباره انجام دهید، هیچ مواجهه و چالش شماره ۲ یا ۳ وجود ندارد. دانستن، پاسخگویی و احترام گذاشتن به نیازها و نگرانی‌های مخاطبان کسب‌و‌کارتان و کار کردن روی روابط بلند مدتی که بر اساس اعتماد بنا شده در پایان درآمد بیشتری به همراه خواهد داشت».

تلاش برای غیرممکن‌ها: با مدرک دانشگاهی یا بدون آن، هیچ تضمینی وجود ندارد که فرد یک تاجر موفق شود. بنابراین، همیشه بهتر است فرض شود که احتمالات گوناگونی پیش رو وجود دارد، بنابراین باید با پذیرش آن‌ها برای به دست آوردن خواسته‌ها سخت تلاش کرد.

بخشیدن و کمک کردن به سایرین: به افراد در زمینه‌هایی که می‌توانید کمک کنید. منظور این نیست که کار رایگان انجام دهید بلکه گاهی با میل باطنی خودتان به افراد کمک کنید. این کار دستاوردهای متعددی به همراه دارد و البته قابل چشم‌پوشی نیست که بخشش در زندگی مهم است.

انجام فعالیت‌های داوطلبانه: انجام چنین فعالیت‌هایی می‌تواند دلایل و دستاوردهای گوناگون داشته باشد. سه مورد از مهم‌ترین دستاوردهای این امر شبکه‌سازی، ایجاد سابقه فعالیت و البته کسب مهارت و تجربه کاری در عمل است. این کار به ویژه به افرادی که پیش‌تر هیچ‌گونه تجربه کاری نداشته‌اند توصیه می‌شود. همچنین، بدین شکل می‌توان روحیه مسئولیت‌پذیری و پیگیری را نشان داد و به افزایش اعتماد بین خود و کارفرما کمک کرد.

مشارکت در پروژه‌های آزاد و متن‌باز: این پیشنهاد به طور ویژه برای افرادی است که علاقمند به فعالیت در حوزه فناوری‌اطلاعات هستند. این روزها اغلب شرکت‌های فعال در این حوزه علاقمند به استخدام نیروهای دارای مهارت بالا صرف‌نظر از مدرک تحصیلی ایشان هستند. ولیکن نیاز است که فرد توانمندی‌های خود را به کارفرما نشان دهد. برای افرادی که پیش‌تر سابقه کار نداشته‌اند یا افرادی که چارچوب محیط‌های کاری پیشینی که در آن حضور داشته‌اند را برای ارائه توانمندی‌های خود تنگ و باریک می‌بینند توصیه می‌شود در پروژه‌های نرم‌افزاری آزاد و متن‌باز شرکت کنند و یا خود آغاز کننده یک پروژه باشند. این کار به ایجاد سابقه کار قابل ارائه در کلیه نقاط جهان نیز کمک می‌کند.

نکات کلی که نباید فراموش کرد:

• اغلب مشاغل شرایط قابل مذاکره‌ای دارند و معمولا شرایط به طور مطلق مشابه آگهی استخدام نیست. بنابراین رایزنی و مذاکره برای فرصت‌های شغلی (نه بیش از اندازه، بلکه در اندازه مناسب و منطقی) را نباید فراموش کرد.
• باید تلاش کرد که جلوه‌ای متفاوت از دیگر افراد اعلام آمادگی کرده برای یک شغل داشت. ممکن است کاری را افراد زیادی انجام دهند اما تعداد معدودی هستند که همان کار را به طور متمایز و برجسته‌ای اجرا می‌کنند. این یعنی افراد باید سعی کنند تمایز و برجستگی خود را ضمن ارسال رزومه (قطعا نه با خودستایی کردن در رزومه، بلکه با بهره‌گیری از روش‌های هوشمندانه‌ای مانند ارسال طرح پیشنهادی هم‌زمان با رزومه که البته نگارش آن ملاحظات خاص خود را دارد) به مسئول گزینش نشان دهند.
• نباید فراموش کرد که در اغلب رزومه‌ها چیزی درباره پرشور و انرژی بودن، سخت‌کوشی، خوش قولی و نظم در محل کار گفته نشده، بنابراین افرادی که بتوانند این مضامین را به شیوه هوشمندانه‌ای ضمن ارسال رزومه به مخاطب انتقال دهند گام مهمی تا موفقیت برداشته‌اند.
• افراد باید با نگارش رزومه به شکل صحیح و حتی ارسال یک طرح پیشنهادی همراه با رزومه، ارزش‌آفرین بودن خود و داشتن درک صحیح از نیازهای سازمان را به تصویر بکشند.
• گاهی برای کسب یک فرصت شغلی ارزشمند باید پیشنهادی داد که نتوانند رد کنند، مثلا پیشنهاد کار کردن رایگان برای مدتی کوتاه و پایان همکاری در صورت راضی نبودن کارفرما (و البته طرفین). بدین شکل افراد فرصتی برای نشان دادن توانایی‌هایشان پیدا می‌کنند تا میزان مهارت، توانایی، اشتیاق و نظم خود را به تصویر بکشند.

اگر نوشته بالا برای شما مفید بوده، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

• مجموعه آموزش‌های مهندسی برق
• مجموعه آموزش‌های طراحی سه‌بعدی و متحرک‌سازی
• مجموعه آموزش‌های مهارتی برای بازار کار
• مجموعه آموزش‌های برنامه‌های کاربردی کامپیوتر
• مجموعه آموزش‌های هوش محاسباتی
• مجموعه آموزش‌های طراحی و برنامه نویسی وب
• مجموعه آموزش‌های آمار، احتمالات و داده‌کاوی
• مجموعه آموزش‌های PHP
• مجموعه آموزش‌های برنامه‌نویسی اندروید

^^