رشته مترجمی زبان انگلیسی | معرفی، حقوق و درآمد و بازار کار

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته مترجمی زبان انگلیسی پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در این رشته باید در آن‌ها پایه‌ای قوی‌تر داشت، گرایش‌های آن، بازار کار و سایر موارد مرتبط را بررسی کنیم.

رشته مترجمی زبان انگلیسی مناسب چه کسانی است؟

رشته مترجمی زبان انگلیسی برای افرادی مناسب است که در کنار دانشگاه، به مهارت‌آموزی در زبان انگلیسی می‌پردازنند، به اطلاعات عمومی به ویژه پیرامون دیگر کشورها علاقه‌مند هستند و از کار با لغات و کلمات لذت می‌برند و در این راستا، صبوری می‌کنند.

«مترجمی» (Translation) یک رشته دانشگاهی است که با مطالعات سیستماتیک نظریات، توصیفات و کاربردهای ترجمه، تفسیر و بومی‌سازی (Localization) سر و کار دارد. رشته مترجمی به عنوان یک علم میان رشته‌ای، مباحث گوناگونی را از رشته‌های مختلف علمی که از ترجمه پشتیبانی می‌کنند وام‌دار است. این مباحث شامل «ادبیات تطبیقی» (Comparative Literature)، «علوم کامپیوتر» (Computer Science)، «تاریخ» (History)، «زبان‌شناسی» (Linguistics)، «لغت‌شناسی» (Philology)، «فلسفه» (Philosophy)، «نشانه‌شناسی» (Semiotics) و «اصطلاح‌شناسی» (Terminology) می‌شود.

عنوان «مطالعات ترجمه» (Translation Studies) برای اولین بار توسط دانشمند آمریکایی مستقر در آمستردام به نام «جیمز هولمز» (James Stratton Holmes)، در مقاله او با عنوان «نام و طبیعت مطالعات ترجمه» (The Name and Nature of Translation Studies) به کار رفت. این مقاله، مبنایی برای رشته مترجمی محسوب می‌شود.

در زبان انگلیسی، نویسندگان معمولا از اصطلاح «ترجمه‌شناسی» (Translatology) و گاه از اصطلاح «تراداکتولوژی» (Traductology) برای اشاره به رشته مترجمی استفاده می‌کنند. در زبان فرانسه به رشته مترجمی «Traductologie» گفته می‌شود. در کشور آمریکا به این رشته مترجمی «مطالعات ترجمه و تفسیر» (Translation and Interpreting Studies) گفته می‌شود.

رشته مترجمی زبان انگلیسی از جمله رشته‌های دانشگاهی در ایران است که در آن، روش ترجمه از زبان فارسی به زبان انگلیسی و بالعکس، یعنی از زبان انگلیسی به فارسی، به دانشجویان آموزش داده می‌شود. افرادی که در رشته مترجمی به مطالعه و فعالیت می‌پردازند، هر روز موضوعات و مباحث جدیدی را می‌آموزند. در واقع، فراگیری یک زبان جدید در سطحی که فرد بتواند کلمات و جملات آن زبان را به طور دقیق و کاملا صحیح و مطابق با مفهوم آن کلمه در زبان اصلی، ترجمه کند، مانند ورود به یک دنیای جدید و فراگیری مباحث مختلف پیرامون آن از جمله فرهنگ می‌شود.

فردی که در رشته مترجمی زبان انگلیسی به فعالیت می‌پردازد، باید علاوه بر تسط کامل بر لغات زبان‌های مبدا و مقصد، آشنایی با دستور زبان هر دو زبان، تسلط بر اصول ترجمه، با فرهنگ زبان‌های مبدا و مقصد نیز آشنایی داشته باشد و ضمن ترجمه، از خلاقیت خود بهره ببرد. مترجمی، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، یک کار ساده و سریع نیست. برای آنکه یک نوشتار به خوبی و با کیفیت ترجمه شود، نیاز است که مترجم بارها و بارها ترجمه را انجام دهد و در نهایت بهترین ترجمه را برگزیند. در همین راستا، جمله معروفی از یکی از مترجمان شناخته شده وجود دارد که می‌گوید یکی از بهترین آثار ترجمه خود را که مورد توجه منتقدین قرار گرفته بوده، یازده بار ترجمه کرده است و هر بار که مجددا این کار را انجام می‌داده، متوجه کاستی‌های نسخه قبل می‌شده و ترجمه بهتری را جایگزین می‌کرده.

مهم‌ترین نکته‌ای که باید در مورد رشته مترجمی زبان انگلیسی در ایران در نظر داشت این است که این رشته، در کنکور مقطع کارشناسی جزو رشته‌های شناور محسوب می‌شود و می‌توان آن را در کنار یکی از رشته‌های اصلی مانند ریاضی-فیزیک، علوم تجربی یا علوم انسانی انتخاب کرد. البته، آزمون این رشته در روزی جدا از رشته‌های اصلی برگزار می‌شود و دروس منبع آن برای آزمون رشته مترجمی زبان انگلیسی نیز با دروس رشته اصلی فرد تفاوت‌هایی دارد که در بخش بعدی به آن پرداخته شده است. شایان توجه است که رشته مترجمی زبان انگلیسی، در دو مقطع کاردانی و کارشناسی در کنکور وجود دارد.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مترجمی زبان انگلیسی بیشتر کاربرد دارند؟

در کنکور رشته مترجمی زبان انگلیسی دروس زبان و ادبیات فارسی، زبان عربی، فرهنگ و معارف اسلامی، زبان خارجی و زبان تخصصی انگلیسی جوز منابع آزمون محسوب می‌شوند. هر یک از این دروس ضریب خاصی را در کنکور دارند که با توجه به تغییر احتمالی آن در سال‌های مختلف، فرد حتما باید آن را در دفترچه کنکور سالی که در آن در آزمون شرکت می‌کند، بررسی کند. منابع آزمون کنکور زبان طبق آخرین اعلام سازمان سنجش در سال‌های اخیر، در جدول زیر آمده است. ولی بهتر است همواره این اطلاعات را از منابع معتبر مرتبط به سازمان سنجش نیز بررسی کنید.

گرایش‌های رشته مترجمی زبان انگلیسی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

امکان ادامه تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع ارشد و دکترا در ایران وجود دارد. از جمله مفاد آزمون کنکور کارشناسی ارشد برای رشته مترجمی زبان انگلیسی، می‌توان به مباحث زیر اشاره کرد.

• «اصول و مبانی نظری ترجمه» (Principles and Theories of Translation)
  • (+) فیلم آموزش مبانی نظری ترجمه
• «زبان‌شناسی» (Linguistics)
  • (+) فیلم آموزش مقدماتی زبان شناسی
• «ساخت مقابله‌ای زبان» (Contrastive Analysis)
• «واژه‌شناسی» (Lexicology)
• «فنون و مهارت ترجمه» (Translation Skills)
  • (+) فیلم آموزش اصول و روش ترجمه

فیلم آموزش مبانی نظری ترجمه زبان انگلیسی در فرادرس

کلیک کنید

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مترجمی زبان انگلیسی چه هستند؟

در ادامه این مطلب، لیست دروس عمومی، دروس پایه و تخصصی رشته مترجمی زبان انگلیسی ارائه شده است. البته،‌ باید توجه داشت که عناوین دروس و سرفصل‌های آموزشی، از دانشگاهی به دانشگاه دیگر و از سال تحصیلی به سال تحصیلی دیگر، ممکن است متفاوت باشد. اما شکل برنامه آموزشی برای رشته مترجمی زبان انگلیسی به صورت زیر است.

دروس عمومی رشته مترجمی زبان انگلیسی

• اخلاق و تربیت اسلامی
• انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن
• تاریخ اسلام
• (+) تربیت بدنی (۱ و ۲)
• فارسی
• متون اسلامی
• اندیشه اسلامی (۱ و ۲)
• جمعیت و تنظیم خانواده

دروس پایه رشته مترجمی زبان انگلیسی

• (+) آواشناسی انگلیسی
• آزمون‌سازی زبان
• اصول و روش تحقیق (۱ و ۲)
• کاربرد اصطلاحات و تعبیرات
• (+) نگارش پیشرفته
• (+) نمونه‌های شعر ساده
• ترجمه متون ساده
• خواندن متون مطبوعاتی
• خواندن و درک مفاهیم (۱ تا ۴)
• درآمدی بر ادبیات (۱ و ۲)
• (+) دستور نگارش (۱ و ۲)
• (+) روش تدریس زبان
• فنون یادگیری زبان
• (+) اصول و روش ترجمه
• کلیات زبان‌شناسی (۱ و ۲)
• گفت و شنود آزمایشگاه (۱ و ۲)
• (+) مقاله‌نویسی
• (+) نامه‌نگاری انگلیسی
• بیان شفاهی داستان (۱ و ۲)
• نمونه‌های نثر ساده

دروس تخصصی رشته مترجمی زبان انگلیسی

• آشنایی با ادبیات معاصر
• بررسی آثار ترجمه شده اسلامی
• بررسی مقابله‌ای ساخت جمله
• ترجمه انفرادی
• (+) ترجمه پیشرفته
• ترجمه شفاهی
• ترجمه متون ادبی
• ترجمه متون سیاسی
• ترجمه متون مطبوعاتی
• ترجمه مکاتبات اسناد
• ترجمه نوار و فیلم
• ساخت زبان فارسی
• نگارش فارسی
• واژه‌شناسی

فارغ التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

دانش‌آموختگان رشته مترجمی زبان انگلیسی می‌توانند در هر سازمان و نهادی که نیازمند افراد مسلط به زبان انگلیسی است مشغول به کار شوند و این یعنی، فعالیت آن‌ها محدود به صنف خاصی نمی‌شود. با این وجود، جایگاه‌های شغلی که معمولا برای دانش‌آموختگان این رشته مطالعاتی موجود است عبارتند از:

• فعالیت در وزارت امور خارجه، نهادهای تابعه و سفارت‌ها
• فعالیت در دارالترجمه‌ها
• فعالیت به عنوان استاد دانشگاه یا مدرس در آموزشگاه‌های زبان انگلیسی
• کار در فرودگاه‌ها، دفاتر هواپیمایی، مراکز توریستی، هتل‌ها و دیگر مراکزی که با افراد انگلیسی‌زبان یا دارای دیگر زبان‌ها سر و کار دارند.
• ترجمه آثار علمی و ادبی گوناگون
• فعالیت در حوزه تولید محتوا در فضای مجازی

بازار کار رشته مترجمی زبان انگلیسی به چه صورت است؟

نظر به اینکه امروزه راهکارهای ارتباطی بسیار توسعه پیدا کرده‌اند و لزوم برقرار ارتباطات در سطح بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است و با توجه به اینکه در اغلب کشورهای جهان، زبان انگلیسی به عنوان یکی از دو زبان اصلی است که به عنوان زبان دوم مورد استفاده قرار می‌گیرد، تسلط به این زبان از اهمیت بالایی برخوردار است.

دانش‌آموختگان رشته مترجمی زبان انگلیسی می‌توانند در مراکز گوناگونی که نیازمند فرد مسلط به زبان انگلیسی هستند مشغول به کار شوند و این طیف وسیعی را از انتشارات‌ها گرفته تا مراکز آموزشی، شرکت‌های بازرگانی، ادارات دولتی فعال در حوزه روابط بین‌الملل و بسیاری از دیگر مراکز در برمی‌گیرد. بنابراین، می‌توان گفت این رشته می‌تواند برای افراد توانمند و خلاقی که اطلاعات عمومی خوبی نیز دارند، می‌تواند درآمد خوبی باشد.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی در داخل ایران چگونه است؟

در ایران، امکان ادامه تحصیلی در رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا وجود دارد. برای مقطع دکترا هم در دانشگاه دولتی روزانه و شبانه، هم در دانشگاه آزاد اسلامی و هم در برخی از دیگر دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مانند پیام نور و غیر انتفاعی امکان ادامه تحصیل وجود دارد. در مقطع دکترا اما، در حال حاضر تمرکز در دانشگاه دولتی و برخی از واحدهای دانشگاه‌های آزاد اسلامی است.

امکان ادامه تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی در خارج از کشور به چه صورت است؟

در کشورهای گوناگون دنیا، بورس‌های تحصیلی و فرصت‌های مطالعاتی برای افراد علاقه‌مند به ادامه تحصیل در رشته مترجمی زبان انگلیسی وجود دارد. در موارد متعددی نیز فرد می‌تواند با پرداخت هزینه‌های تحصیل و زندگی خود، در دیگر کشورها به ادامه تحصیل در این رشته بپردازد. دانش‌آموختگان زبان انگلیسی معمولا می‌توانند با جستجوی فرصت‌های تحصیلی و بورس‌های موجود برای عنوان رشته «Translation Studies» به بررسی موقعیت‌های موجود برای ادامه تحصیل در خارج از کشور بپردازند.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر می‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.

دروس دانشگاهی رشته مترجمی زبان انگلیسی تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟

بر کسی پوشیده نیست که شکاف بین صنعت و دانشگاه در داخل ایران زیاد است و در همه رشته‌های دانشگاهی این موضوع صدق می‌کند. رشته مترجمی زبان انگلیسی نیز از این موضوع مستثنی نیست. ولیکن، با توجه به ماهیت این رشته، می‌توان گفت که دروس دانشگاهی می‌توانند دانش پایه‌ای خوبی را به فرد ارائه کند. اما فرد نیاز دارد در کنار دروس پایه‌ای دانشگاه، مهارت‌های ترجمه، دانش زبانی، دایره لغت و اطلاعات خود را افزایش دهد و با تکرار و تمرین و انجام کارهای ترجمه متعدد، تجربه و مهارت کسب کند.

سوالات رایج درباره رشته مترجمی زبان انگلیسی

در ادامه این مطلب، برای درک بهتر مطلب رشته مترجمی زبان انگلیسی به تعدادی از پرسش‌های رایج در این خصوص پاسخ داده‌ایم.

رشته مترجمی زبان انگلیسی مناسب چه کسانی است؟

رشته مترجمی زبان انگلیسی برای افرادی مناسب است که در کنار دانشگاه، به مهارت‌آموزی در زبان انگلیسی می‌پردازنند، به اطلاعات عمومی به ویژه پیرامون دیگر کشورها علاقه‌مند هستند و از کار با لغات و کلمات لذت می‌برند و در این راستا، صبوری می‌کنند. رشته مترجمی زبان انگلیسی از جمله رشته‌های دانشگاهی در ایران است که در آن، روش ترجمه از زبان فارسی به زبان انگلیسی و بالعکس، یعنی از زبان انگلیسی به فارسی، به دانشجویان آموزش داده می‌شود. افرادی که در رشته مترجمی به مطالعه و فعالیت می‌پردازند، هر روز موضوعات و مباحث جدیدی را می‌آموزند. در واقع، فراگیری یک زبان جدید در سطحی که فرد بتواند کلمات و جملات آن زبان را به طور دقیق و کاملا صحیح و مطابق با مفهوم آن کلمه در زبان اصلی، ترجمه کند، مانند ورود به یک دنیای جدید و فراگیری مباحث مختلف پیرامون آن از جمله فرهنگ می‌شود.

بازار کار رشته مترجمی زبان انگلیسی به چه صورت است؟

دانش‌آموختگان رشته مترجمی زبان انگلیسی می‌توانند در مراکز گوناگونی که نیازمند فرد مسلط به زبان انگلیسی هستند مشغول به کار شوند و این طیف وسیعی را از انتشارات‌ها گرفته تا مراکز آموزشی، شرکت‌های بازرگانی، ادارات دولتی فعال در حوزه روابط بین‌الملل و بسیاری از دیگر مراکز در برمی‌گیرد. بنابراین، می‌توان گفت این رشته می‌تواند برای افراد توانمند و خلاقی که اطلاعات عمومی خوبی نیز دارند، می‌تواند درآمد خوبی باشد. برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند.

دروس دانشگاهی رشته مترجمی زبان انگلیسی تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟

بر کسی پوشیده نیست که شکاف بین صنعت و دانشگاه در داخل ایران زیاد است و در همه رشته‌های دانشگاهی این موضوع صدق می‌کند. رشته مترجمی زبان انگلیسی نیز از این موضوع مستثنی نیست. ولیکن، با توجه به ماهیت این رشته، می‌توان گفت که دروس دانشگاهی می‌توانند دانش پایه‌ای خوبی را به فرد ارائه کند. اما فرد نیاز دارد در کنار دروس پایه‌ای دانشگاه، مهارت‌های ترجمه، دانش زبانی، دایره لغت و اطلاعات خود را افزایش دهد و با تکرار و تمرین و انجام کارهای ترجمه متعدد، تجربه و مهارت کسب کند.