لیتر چیست؟ – به زبان ساده + تبدیل لیتر به دیگر واحدها

۴۸۸۵۳
۱۴۰۴/۰۹/۵
۱۲ دقیقه
PDF
آموزش متنی جامع
نمونه سوال و تمرین + پاسخ تشریحی
آزمون سنجش یادگیری
امکان دانلود نسخه PDF

لیتر، یکی از واحدهای بیان حجم است. در سیستم بین‌المللی یکاها، حجم یا ظرفیت مایعات، با این واحد نمایش داده می‌شود. این واحد، کاربرد زیادی در زندگی روزمره ما دارد. به عنوان مثال، انتخاب اندازه نوشیدنی‌‌ها، معمولا بر اساس حجم آن‌ها صورت می‌گیرد. یک آبمیوه کوچک، دارای حجمی معادل ۳۳۰ میلی‌لیتر و یک آبمیوه بزرگ، حجمی بین ۱ تا چند لیتر دارد. لیتر، تنها یکای بیان حجم نیست. متر مکعب، یکای اصلی حجم در سیستم یکاهای بین‌المللی است. از این‌رو، آشنایی با رابطه بین این واحدها و تبدیل آن‌ها به یکدیگر، اهمیت بالایی دارد. در این مطلب بیان می‌کنیم که واحد لیتر چیست و بعد از معرفی کاربردهای این یکا، نحوه تبدیل واحد لیتر به دیگر واحدها را نیز مورد بررسی قرار می‌دهیم.

لیتر چیست؟ – به زبان ساده + تبدیل لیتر به دیگر واحدهالیتر چیست؟ – به زبان ساده + تبدیل لیتر به دیگر واحدها
فهرست مطالب این نوشته
997696

واحد یا یکا چیست ؟

یکا یا واحد، مقدار استانداردی است که به منظور بیان اندازه کمیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال، مسیر بین شهر تهران تا مشهد را در نظر بگیرید. اگر بخواهیم از تهران به مشهد برویم، باید مسافتی به اندازه ۹۱۱ کیلومتر را طی کنیم. طی کردن این مسیر، حدود ۱۱ ساعت زمان می‌برد. به عبارت‌هایی که بعد از هر عدد بیان کردیم، یکا یا واحد می‌گویند. در این مثال، اندازه مسافت با واحد کیلومتر و اندازه زمان با واحد ساعت بیان شد.

مسیر تهران تا مشهد

اغلب اندازه‌ها، با چند واحد مشخص بیان می‌شوند. به عنوان مثال، می‌توانستیم بگوییم مسیر تهران تا مشهد، ۹۹۱۱۰۰۰ متر است. ۹۹۱۱۰۰۰ متر، تفاوتی با ۹۱۱ کیلومتر ندارد. با این وجود، یکای متداول برای بیان مسافت بین شهرها، کیلومتر است.

حجم چیست ؟

اجسام (جامدات، مایعات، گازها، پلاسما) و شکل‌های سه‌بعدی، فضا را اشغال می‌کنند. به این فضای اشغال شده، «حجم» (Volume) می‌گویند. به عنوان مثال، توپی را در نظر بگیرید. این توپ، به شکل یک کره با قطر ۲۰ سانتی‌متر است. با توجه به فرمول حجم کره، این توپ، فضایی به اندازه ۴۳۸۰ سانتی‌متر مکعب را اشغال می‌کند.

سانتی‌متر مکعب، از یکاهای مورد استفاده برای بیان حجم اجسام جامد و گازها است. البته، حجم جامدات و گازها، معمولا توسط واحد متر مکعب بیان می‌شود. اکنون، یک لیوان پر از آب را در نظر بگیرید.

یک لیوان آب

آب درون لیوان، فضایی سه‌بعدی را اشغال می‌کند. لیوان، قادر به دربرگرفتن میزان مشخصی از آب است. به عبارت دیگر، ظرفیت مشخصی دارد. با استفاده از ابعاد لیوان می‌توانیم حجم حداکثر آب درون آن را به دست بیاوریم. این حجم، با یکای لیتر، میلی‌لیتر یا سی‌سی بیان می‌شود.

لیتر چیست ؟

«لیتر» (Liter یا Litre)، واحد بیان حجم مایعات در سیستم یکاهای بین‌المللی (SI) است. در صورت کم بودن میزان مایعات، حجم آن‌ها را با واحد میلی‌لیتر (۰/۰۰۱ لیتر) بیان می‌کنیم. اگر تا بحال دستورالعمل‌های پشت بسته برخی از خوراکی‌ها (مانند ژله، سوپ آماده و غیره) را خوانده باشید، احتمالا به عبارت «سی سی» برخورده‌اید.

ژله پرتقال (تصویر تزئینی مطلب لیتر چیست)

به عنوان مثال، برای درست کردن ژله، باید محتوای بسته را با یک لیوان آب داغ یا ۳۰۰ سی‌سی آب داغ مخلوط کنید. عبارت «۳۰۰ سی‌سی»، حجم آب مورد نیاز برای درست کردن ژله را نمایش می‌دهد. هر میلی‌لیتر برابر با یک «سی سی» (Cc) است. «Cc»، حروف ابتدایی عبارت «سانتی‌متر مکعب» «Cubic centimeter» را نمایش می‌دهد. بنابراین، هر میلی‌لیتر با ۱ سانتی‌متر مکعب برابری می‌کند. در دنیای یکاها، تبدیل یکاهای مختلف به یکدیگر، اهمیت بالایی دارد. در برخی از موارد، یکاها، با توجه به رابطه‌شان با یکاهای دیگر تعریف می‌شوند. مرور تاریخچه یکای لیتر، می‌تواند اهمیت این موضوع را به خوبی نمایش دهد.

تاریخچه یکای لیتر

بر اساس استانداردهای موجود در موزه هنرها و صنایع دستی پاریس، یکای لیتر در گذشته با عنوان «cadil» شناخته می‌شد. در سال ۱۷۹۶ میلادی (۱۱۷۵ شمسی)، یکای لیتر به عنوان بخشی از سیستم اندازه‌گیری متریک و برابر با ۱ دسی‌متر مربع معرفی شد. از رویدادهای مهم در تاریخ واحد لیتر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سال ۱۷۹۵ میلادی (۱۱۷۶ شمسی): معرفی واحد گرم به عنوان جرم یک سانتی‌متر مکعب آب در دمای ذوب یخ
  • سال ۱۷۹۸ میلادی (۱۱۷۹ شمسی): تغییر اندازه مبنای دسی‌متر و ارائه تعریف لیتر به عنوان کمیتی معادل یک دسی‌متر مکعب قدیم (۱/۰۰۰۰۲۸ دسی‌متر مکعب جدید)
  • سال ۱۸۷۹ میلادی (۱۲۵۸ شمسی): پذیرفتن یکای لیتر توسط کنفرانس عمومی وزن و اندازه‌گیری (CIPM) و نمایش آن با حرف کوچک «l» در زبان لاتین
  • سال ۱۹۰۱ میلادی (۱۲۸۰ شمسی): اصلاح تعریف لیتر به عنوان فضای اشغال شده توسط ۱ کیلوگرم آب خالص در دمای ۳/۹۸ درجه سانتی‌گراد (دمای رسیدن به بیشترین چگالی آب) در فشار ۱ اتمسفر در سومین دوره CIPM
  • سال ۱۹۶۴ میلادی (۱۳۴۳ شمسی): تعریف لیتر، بار دیگر به عنوان کمیتی معادل با ۱ دسی‌متر در دوازدهمین دوره CIPM
  • سال ۱۹۷۹ میلادی (۱۳۵۸ شمسی): پذیرفتن حرف بزرگ «L» به عنوان علامت یکای لیتر

تعریف هندسی لیتر

مکعبی به ابعاد ۱۰ سانتی‌متر در ۱۰ سانتی‌متر در ۱۰ سانتی‌متر را در نظر بگیرید. حجم مکعب، برابر با ۱۰۰۰ سانتی‌متر مکعب است. این حجم، معادل یک لیتر در نظر گرفته می‌شود. بر اساس تبدیل واحد سانتی‌متر به دسی‌متر، هر ۱۰۰۰ سانتی‌متر مکعب، برابر با ۱ دسی‌متر مکعب خواهد بود. در نتیجه، ۱ لیتر را می‌توان معادل ۱ دسی‌متر مکعب در نظر گرفت.

مکعبی به ضلع 10 برابر با 1 لیتر

اولین تعریف ارائه شده برای لیتر، بر اساس ابعاد مکعب بوده است. بر این اساس، یک لیتر، برابر با حجم یک دسی‌متر مربع یا حجم مکعبی به ضلع ۱۰ سانتی‌متر است.

کاربرد لیتر چیست ؟

واحد لیتر، در بیان ظرفیت اجسام دربرگیرنده مایعات (مانند مخازن) و میزان مایعات موجود در یک ظرف کاربرد دارد. این واحد، در محاسبه چگالی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چگالی چیست ؟

«چگالی» (Density)، نسبت جرم به حجم یک ماده است. این کمیت معمولا بر حسب کیلوگرم بر متر مکعب (Kg/m۳) بیان می‌شود. از دیگر یکاهای رایج برای بیان چگالی می‌توان به گرم بر سانتی‌متر مکعب (g/cm۳)، کیلوگرم بر لیتر (Kg/L) و گرم بر میلی‌‌لیتر (g/mL) اشاره کرد.

رابطه بین جرم و حجم آب چیست ؟

آب، مایعی با چگالی ۱ کیلوگرم بر لیتر است. در واقع، این مایع، جرم و حجم هم‌اندازه دارد. به عبارت دیگر، جرم هر یک لیتر آب، برابر با یک کیلوگرم می‌شود. از این‌رو، بیان چگالی با لیتر، امکان مقایسه سریع و ساده چگالی مواد دیگر با چگالی آب را فراهم می‌کند.

علامت لیتر چیست ؟

یکای لیتر، با حرف انگلیسی «L یا l یا ℓ» نمایش داده می‌شود. در گذشته، فقط از حرف کوچک «l» برای نمایش داده می‌شد. به دلیل شباهت این حرف با عدد ۱ در زبان فارسی و عربی، تشخیص علامت لیتر در متون این دو زبان دشوار بود. به همین دلیل، در سال ۱۹۷۹ میلادی (۱۳۵۸ شمسی)، حرف بزرگ «L» به عنوان علامت جایگزین l معرفی شد. در گذشته، علامت «ℓ» با یونیکد «U+۲۱۱۳» نیز به عنوان یکی از علامت غیررسمی یکای لیتر در برخی از کشورها مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در کشورهای مختلف، نمایش علامت لیتر به همراه پیشوند، با یکدیگر فرق دارد. در کشورهای آمریکا، کانادا و استرالیا، پیشوند لیتر به صورت μL ،mL و غیره (با حرف بزرگ) و در کشورهای اروپایی، پیشوند لیتر به صورت μl ،ml و غیره (با حرف کوچک) نوشته می‌شود. البته در برخی از موارد، عبارت «Liter یا Litre» به طور کامل در کنار عدد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کشور ما، حجم بطری‌ها یا دیگر ظروف مایعات، معمولا به همراه عبارت «لیتر» آورده می‌شود.

تبدیل لیتر به دیگر واحدها چگونه است ؟

لیتر، واحد اصلی حجم در سیستم SI نیست. با این وجود، این یکا به همراه پیشوندهای سیستم SI نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. متداول‌ترین فرم پیشونددار لیتر، واحد میلی‌لیتر است که در بسیاری از موارد با عنوان سی‌سی (سانتی‌متر مکعب) بیان می‌شود. سی‌سی، از واحدهای پرکاربرد در صنایع پزشکی، خودروسازی و آشپزی به شمار می‌رود. جدول زیر، پیشوندهای یکاهای بزرگ‌تر از لیتر در سیستم SI را نمایش می‌دهد. با ضرب اعداد موجود در ستون «ضریب» در لیتر، تبدیل واحد لیتر به واحدهای بزرگ‌تر از آن صورت می‌گیرد.

نامعلامت اختصاریضریبمعادل
لیترl و L۱۰۰دسی‌متر مکعب (dm۳)
دکالیترdal و daL۱۰۱۱۰ دسی‌متر مکعب
هکتولیترhl و hL۱۰۲۱۰۰ دسی‌متر مکعب
کیلولیترkl و kL۱۰۳متر مکعب (m۳)
مگالیترMl و ML۱۰۶دکامتر مکعب (dam۳)، یک میلیون لیتر
گیگالیترGl و GL۱۰۹هکتومتر مکعب (hm۳)
ترالیترTl و TL۱۰۱۲کیلومتر مکعب (km۳)
پتالیترPl و PL۱۰۱۵هزار کیلومتر مکعب
اکزالیترEl و EL۱۰۱۸میلیون کیلومتر مکعب
زتالیترZl و ZL۱۰۲۱مگامتر مکعب (Mm۳)
یوتالیترYl و YL۱۰۲۴هزار مگامتر مکعب

جدول زیر، پیشوندهای یکاهای کوچک‌تر از لیتر در سیستم SI را نمایش می‌دهد. با ضرب اعداد موجود در ستون «ضریب» در لیتر، تبدیل واحد لیتر به واحدهای کوچک‌تر از آن صورت می‌گیرد.

نامعلامت اختصاریضریبمعادل
لیترl و L۱۰۰دسی‌متر مکعب
دسی‌لیترdl و dL۱۰-۱۱۰۰ سانتی‌متر مکعب
سانتی‌لیترcl و cL۱۰-۲۱۰ سانتی‌متر مکعب
میلی‌لیترml و mL۱۰-۳سانتی‌متر مکعب (cm۳)
میکرولیترμl و μL۱۰-۶میلی‌متر مکعب (mm۳)
نانولیترnl و nL۱۰-۹میلیون میکرومتر مکعب
پیکولیترpl و pL۱۰-۱۲هزار میکرومتر مکعب
فمتولیترfl و fL۱۰-۱۵میکرو متر مکعب (μm۳)
آتولیترal و aL۱۰-۱۸میلیون نانومتر مکعب
زپتولیترzl و zL۱۰-۲۱هزار نانومتر مکعب
یوکتولیترyl و yL۱۰-۲۴نانومتر مکعب (nm۳)

تبدیل واحد لیتر به واحدهای غیر متریک

با وجود اینکه اغلب کشورهای جهان از سیستم متریک و SI به عنوان استاندارد اندازه‌گیری استفاده می‌کنند، در برخی از کشورهای بزرگ، یکاهای آمریکایی و بریتانیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. جدول زیر، رابطه بین لیتر و دیگر واحدهای بیان حجم را نمایش می‌دهد. با استفاده از ضریب تبدیل ستون دوم، لیتر به واحد مورد نظر تبدیل می‌شود. در صورت ضرب واحد مورد نظر در ضریب تبدیل ستون سوم، واحد لیتر به دست می‌آید.

واحد حجمضریب تبدیل لیتر به دیگر واحدهاضریب تبدیل دیگر واحدها به لیتر
کوارت (بریتانیایی)۰/۸۷۹۸۷۶۹۹۱/۱۳۶۵۲۲۵
کوارت (آمریکایی)۱/۰۵۶۶۸۸۰/۹۴۶۳۵۲۹۴۶
پینت (بریتانیایی)۱/۷۵۹۷۵۳۹۹۰/۵۶۸۲۶۱۲۵
پینت (آمریکایی)۲/۱۱۳۳۷۶۴۱۰/۴۷۳۱۷۶۴۷۳
گالن (بریتانیایی)۰/۲۱۹۹۶۹۲۵ ۴/۵۴۶۰۹
گالن (آمریکایی)۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴
فوت مکعب۰/۰۳۵۳۱۴۶۶۶۷۲۸/۳۱۶۸۴۶۵۹۲
اینچ مکعب۶۱/۰۲۳۷۴۴۰/۰۱۶۳۸۷۰۶۴
اونس سیال (بریتانیایی)۳۵/۱۹۵۰۸۰/۰۲۸۴۱۳۰۶۲۵
اونس سیال (آمریکایی)۳۳/۸۱۴۰۲۳۰/۰۲۹۵۷۳۵۲۹۵۶۲۵

لیتر، به مقدار کمی بزرگ‌تر از ۱ کوارت آمریکایی و به مقدار کمی کوچک‌تر از یک کوارت بریتانیایی است. در سیستم بریتانیایی، یک و سه‌چهارم پینت (۱/۷۵ پینت)، برابر با یک لیتر در نظر گرفته می‌شود. با توجه به جدول بالا، این تعریف تا حدودی درست است.

بر اساس تعریف هندسی، هر لیتر را برابر با حجم مکعبی به ضلع ۱۰ سانتی‌متر در نظر می‌گیریم. اگر ضلع‌های این مکعب را برابر با ۴ اینچ فرض کنیم، یک فوت مکعب تقریبا برابر با ۲۷ لیتر خواهد شد. البته، نسبت دقیق فوت مکعب به لیتر (۲۸/۴۱)، حدود ۴/۸۸ درصد بیشتر از این نسبت تقریبی است.

یک لیتر آب، ۱ کیلوگرم جرم دارد. در گذشته، یکای کیلوگرم با توجه به همین ویژگی تعریف می‌شد. بر این اساس، یک کیلوگرم، جرم آب به حجم یک لیتر است. به دلیل تغییر حجم آب با تغییر دما و فشار، تعریف کیلوگرم تغییر کرد. در فشار استاندارد، یک لیتر آب، در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد، جرمی معادل ۰/۹۹۹۹۷۵ کیلوگرم و در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد، جرمی معادل ۰/۹۹۷ کیلوگرم دارد.

قاشق درون آب

یک قاشق غذاخوری، حجمی حدود ۱۲ میلی‌لیتر آب را دربرمی‌گیرد. این حجم برای قاشق چایی‌خوری، حدود ۵ میلی‌لیتر است. حجم یک فنجان نیز معمولا حدود ۲۴۰ میلی‌لیتر در نظر گرفته می‌شود.

مثال: تبدیل واحد لیتر به واحدهای دیگر

اغلب نوشیدنی‌های کوچک، در حجم ۳۰۰ سی‌سی تولید می‌شوند. حجم این نوشیدنی‌ها را بر حسب لیتر، گالن (آمریکایی) و اینچ مکعب به دست بیاورید.

۳۰۰ سی‌سی، همان ۳۰۰ میلی‌لیتر است. برای تبدیل میلی‌لیتر به لیتر، عدد سی‌سی را بر ۱۰۰۰ تقسیم می‌کنیم. به این ترتیب، ۳۰۰ سی‌سی برابر با ۰/۳ لیتر می‌شود.

رابطه بین لیتر و گالن آمریکایی به صورت زیر است:

۱L=۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳gallon۱ L = ۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ gallon

۱gallon=۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴L۱ gallon = ۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴ L

برای تبدیل واحد، دو روش کلی وجود دارد. در روش اول، از ضریب تبدیل استفاده می‌کنیم. اندازه حجم را بر حسب لیتر داریم (۰/۳ لیتر). ضریب تبدیل لیتر به گالن برابر با ۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴ است. این عدد را در ۰/۳ ضریب می‌کنیم:

۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴×۰/۳L=۰/۰۷۹۲۵۱۶۳/۷۸۵۴۱۱۷۸۴ \times ۰/۳ L = ۰/۰۷۹۲۵۱۶

بنابراین، ۳۰۰ سی‌سی، تقریبا برابر با ۰/۰۷۹ گالن می‌شود. در محاسبات مهندسی، معمولا دو تا سه رقم بعد از اعشار را در نظر می‌گیرند. بنابراین، نیازی به نوشتن کامل ضریب تبدیل واحد لیتر به گالن نبود. روش دوم تبدیل واحد، استفاده از تناسب است. این روش، ساده‌تر و قابل درک‌تر از روش قبلی است. برای تبدیل واحد به روش تناسب، دو کسر را برابر یکدیگر قرار می‌دهیم:

(=)\bf (- = -)

در صورت کسر، یکی از روابط بین لیتر و گالن را یادداشت می‌کنیم:

۱L=۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ gallon\frac { ۱ L } { } = \frac { ۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ \space gallon } { }

می‌گوییم به ازای هر لیتر، ۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ گالن داریم. به ازای ۰/۳ لیتر، چند گالن خواهیم داشت. این سوال را به صورت زیر در مخرج کسرها را می‌نویسیم:

۱L۰/۳L=۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ gallonin؟\frac { ۱ L } { ۰/۳ L } = \frac { ۰/۲۶۴۱۷۲۰۵۲۳ \space gallon } { in ؟ }

با طرفین وسطین کردن کسرهای بالا، جواب علامت سوال به دست می‌آید. در این روش نیز ۳۰۰ سی‌سی برابر با ۰/۰۷۹ گالن می‌شود. اکنون به سراغ تبدیل واحد لیتر به اینچ مکعب می‌رویم. به این منظور، ابتدا رابطه بین این دو واحد (لیتر و اینچ مکعب) را می‌نویسیم:

۱L=۶۱.۰۲۳۷۴۴in۳۱ L = ۶۱.۰۲۳۷۴۴ in ^ { ۳ }

۱in۳=۰/۰۱۶۳۸۷۰۶۴L۱ in ^ { ۳ } = ۰/۰۱۶۳۸۷۰۶۴ L

برای تبدیل واحد لیتر به اینچ مکعب، از روش تناسب و ضرب متقاطع (طرفین و وسطین) استفاده می‌کنیم:

۱L۰/۳L=۶۱.۰۲۳۷۴۴ in۳؟ in۳\frac { ۱ L } { ۰/۳ L } = \frac { ۶۱.۰۲۳۷۴۴ \space in ^ { ۳ } } { ؟ \space in ^ { ۳ } }

? in۳=۶۱.۰۲۳۷۴۴in۳ ×۰/۳۱? \space in ^ { ۳ } = \frac { ۶۱.۰۲۳۷۴۴ in ^ { ۳ } \space \times ۰/۳ } { ۱ }

? in۳=۱۸/۳۰۷۱ in۳? \space in ^ { ۳ } = ۱۸/۳۰۷۱ \space in ^ { ۳ }

در نتیجه، ۳۰۰ سی‌سی برابر با ۱۸/۳۰۷ اینچ مکعب است.

تبدیل آنلاین لیتر به دیگر واحدها

یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین روش‌های تبدیل لیتر به دیگر یکاها، استفاده از ابزارهای اینترنتی نظیر گوگل است. به عنوان مثال، می‌خواهیم واحد لیتر را به واحد متر مکعب تبدیل کنیم. برای این کار، به سایت گوگل (+) می‌رویم. عبارت «L to m۳» را در نوار جستجوی گوگل می‌نویسیم.

نوشتن عبارت مخصوص تبدیل لیتر به متر مکعب در گوگل

با فشردن کلید Enter یا کلیک بر روی گزینه «Google Search»، کادری مشابه تصویر زیر به نمایش درمی‌آید. در این کادر، ابزار تبدیل واحد گوگل قرار دارد.

تبدیل کننده لیتر گوگل

در بالای ابزار تبدیل واحد گوگل، عبارت «Volume» را مشاهده می‌کنید. این عبارت، نشان‌دهنده قرارگیری ابزار بر روی حالت تبدیل واحدهای حجم است. در بخش پایین، دو کادر کوچک، با یک علامت مساوی (=) وجود دارند. کادر سمت چپ، واحد لیتر (Liter) و کادر سمت راست، واحد متر مکعب (Cubic meter) را نمایش می‌دهد. همانطور که مشاهده می‌کنید، هر ۱ لیتر برابر با ۰/۰۰۱ متر مکعب است. نشانگر ماوس را بر روی عدد ۱ برده و آن را به عدد دیگری مانند ۱۵ تغییر می‌دهیم.

تبدیل 15 لیتر به متر مکعب در گوگل

به محض تایپ عدد مورد نظر، تبدیل واحد لیتر به متر مکعب انجام می‌شود. مطابق با تصویر بالا، هر ۱۵ لیتر برابر با ۰/۰۱۵ متر مکعب است. به جای عدد کادر چپ می‌توانستیم عدد کادر راست را نیز تغییر دهیم. به عنوان مثال، عدد ۱ را در کادر سمت راست تایپ می‌کنیم.

تبدیل متر مکعب به لیتر

با این کار، این بار عدد کادر سمت چپ بر اساس عدد کادر سمت راست تغییر می‌کند. هر ۱ متر مکعب برابر با ۱۰۰۰ لیتر است. در پایین هر کادر، عنوان یکای آن وجود دارد. با کلیک بر روی این عنوان‌ها می‌توان لیتر را به واحدهای دیگر نیز تبدیل کرد.

واحدهای ابزار تبدیل واحد گوگل
واحدهای حجم در ابزار تبدیل واحد گوگل

به غیر از گوگل، سایت‌های تخصصی زیادی نیز در زمینه تبدیل واحد وجود دارند. به عنوان مثال، UnitConverters.net (+)، از سایت‌های شناخته شده در این زمینه است. نحوه کار کردن با ابزار تبدیل واحد این سایت، تفاوت چندانی با گوگل ندارد. تصویر زیر، بخشی از سایت UnitConverters را نمایش می‌دهد.

ابزار تبدیل واحد حجم در UnitConverters

کاربرد لیتر در زندگی روزانه چیست ؟

لیتر، پرکاربردترین یکای حجم مایعات است. تمام انسان‌ها در طول روز، از مایعات استفاده می‌کنند. این مایعات، معمولا برای مصارف خوراکی، کشاورزی یا صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای نمایش میزان مایعات مورد نیاز یا میزان مایعات مصرفی، معمولا از واحد لیتر استفاده می‌شود. تصویر زیر را در نظر بگیرید. مناطق قرمز در این تصویر، کشورهایی هستند که از واحد لیتر برای بیان حجم محصولات نفتی استفاده می‌‌کنند. همانطور که مشاهده می‌کنید، کشور ما نیز به رنگ قرمز درآمده است. گستره کاربرد لیتر در این تصویر به خوبی مشاهده می‌شود.

کشورهای استفاده کننده از یکای لیتر

در کشورهای استفاده کننده از سیستم یکاهای متریک، به کار بردن یکاهای سانتی‌لیتر، دسی‌لیتر، دکالیتر و هکتولیتر، رواج ندارد. به عنوان مثال، کانادا، استرالیا، نیوزیلند و حتی کشور ما، تقریبا تمام نوشیدنی‌ها (شیر، ماالشعیر، نوشابه، آبمیوه) و محصولات مایع با برچسب لیتر و میلی‌لیتر روانه بازار می‌شوند. به عنوان مثال، تصویر زیر، یک روغن موتور ایرانی را نمایش می‌دهد. عیارت «۴L» بر روی محصول، نشان‌دهنده وجود ۴ لیتر روغن درون بطری است.

روغن موتور و برچسب حجم بر حسب لیتر

در کشور ما، واحد سی‌سی (میلی‌لیتر) نیز برای برخی از محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کشورهای دارای سیستم متریک، تقریبا هیچ محصولی را نمی‌توانید پیدا کنید که بر روی آن عبارت «سانتی‌لیتر» یا «دسی‌لیتر» حک شده باشد. البته در برخی از صنایع، امکان مشاهده واحد هکتولیتر وجود دارد. به علاوه، در علوم آزمایشگاهی، میزان روی و قند خون، با واحدهای میکروگرم/میلی‌گرم بر دسی‌لیتر اندازه‌گیری می‌شوند.

سد کرج
ظرفیت سد کرج برابر با ۲۰۵ میلیون متر مکعب است.

برای بیان ظرفیت مخازن بزرگ، معمولا واحدهایی نظیر متر مکعب (هزار لیتر)، هزار متر مکعب یا میلیون متر مکعب استفاده می‌شوند. البته بیان واحدهایی نظیر کیلولیتر، مگالیتر و گیگالیتر برای اندازه‌گیری میزان مصرف آب، ظرفیت مخازن و جریان آب‌ها، دور از انتظار نیست. با این حال، هنگام صحبت در مورد آب مصرفی خانوار، حجم منبع آب‌ها یا ظرفیت استخرها، متر مکعب، واحد رایج‌تری است. این یکا، در اندازه‌گیری حجم مواد غیر مایع نیز متداول است.

در کشورهای دارای سیستم یکاهای بین‌المللی (SI)، استفاده از یکاهای سانتی‌لیتر، دسی‌لیتر، دکالیتر و هکتولیتر، رواج دارد. به عنوان مثال‌های، بسیاری از کشورهای اروپایی، نوشیدنی‌های خود را با برچسب هکتولیتر روانه بازار می‌کنند. رستوران‌ها و کافه‌های برخی دیگر از کشورهای اروپایی، ظرفیت لیوان‌ها و بطری‌های کوچک را با سانتی‌لیتر نمایش می‌دهند. در کشور ما شاید اغلب لیوان‌ها دارای ظرفیت ۲۵۰، ۳۳۰ یا ۵۰۰ سی‌سی باشند. در کشورهای اروپایی، این لیوان‌‌ها با عنوان لیوان‌های ۲۵، ۳۳ و ۵۰ سانتی‌لیتری شناخته می‌شوند.

سوالات متداول در رابطه با لیتر

در این بخش، به برخی از سوالات پرتکرار در رابطه با لیتر به طور مختصر پاسخ می‌دهیم.

نام دیگر میلی لیتر چیست ؟

سی سی، نام دیگر واحد میلی لیتر است.

هر لیتر چند متر مکعب است ؟

هر لیتر، یک هزارم متر مکعب (۰٫۰۰۱ متر مکعب) است.

هر لیتر چند سی سی است ؟

هر لیتر، هزار سی سی (۱۰۰۰ سی سی) است.

هر لیتر چند میلی لیتر است ؟

هر لیتر، هزار میلی لیتر (۱۰۰۰) میلی لیتر است.

هر لیتر چند اونس است ؟

هر لیتر، ۳۳/۸۱۴ اونس است.

هر لیتر چند کیلوگرم است ؟

برای تبدیل لیتر (حجم) به کیلوگرم (جرم)، ابتدا باید چگالی مایع مورد نظر را داشته باشیم. به عنوان مثال، هر لیتر آب، یک کیلوگرم است.

تفاوت لیتر با کیلو گرم چیست ؟

لیتر، واحد بیان حجم و کیلوگرم، واحد بیان جرم است. از تقسیم جرم به حجم، چگالی به دست می‌آید.

هر لیتر چند گالن است ؟

هر لیتر، ۰٫۲۶۴۱۷۲ گالن است.

هر لیتر چند سانتی‌متر مکعب است ؟

هر لیتر هزار سانتی‌متر مکعب (۱۰۰ سانتی‌متر مکعب) است.

واحد حجم دوغاب چیست ؟

دوغاب، ماده نیمه جامدی که قابلیت جریان یافتن دارد. حجم اینگونه مواد، با واحد لیتر بیان می‌شود.

هر لیتر چند کوارت است ؟

هر لیتر، تقریبا برابر با ۱ کوارت (1٫05669 کوارت) است.

ضریب تبدیل واحد گالن به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل گالن به لیتر برابر با ۳٫۷۸۵ است.

ضریب تبدیل واحد فوت مکعب به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد فوت مکعب به لیتر برابر با ۲۸٫۳۱۷ است.

ضریب تبدیل واحد اینچ مکعب به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد اینچ مکعب به لیتر برابر با ۰٫۰۱۶۴ است.

ضریب تبدیل واحد اونس به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد اونس به لیتر برابر با ۰٫۰۲۹۵ است.

ضریب تبدیل واحد سی‌سی به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد سی‌سی به لیتر برابر با ۰٫۰۰۱ است.

ضریب تبدیل واحد متر مکعب به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد متر مکعب به لیتر برابر با ۱۰۰۰ است.

ضریب تبدیل واحد دسی متر مکعب به لیتر چیست ؟

ضریب تبدیل واحد دسی‌متر مکعب به لیتر برابر با 1 است.

آزمون لیتر

۱. کدام مورد تعریف صحیح واحد «لیتر» از نظر مقدار و کاربرد اصلی آن را بیان می‌کند؟

مقدار فاصله معادل یک هزارم کیلومتر مخصوص مسافت‌های کوتاه

یکای جرم معادل هزار گرم ویژه اندازه‌گیری وزن فلزات

معیاری برای دمای آب در دمای اتاق بر حسب درجه سانتی‌گراد

یکای حجم معادل حجم مکعب ۱۰ سانتی‌متر در هر ضلع و به‌ ویژه برای مایعات

پاسخ تشریحی

تعریف صحیح لیتر به معنای یکای حجم معادل حجم مکعب با ضلع ۱۰ سانتی‌متر است که عمدتا برای سنجش مایعات به‌کار می‌رود.

۲. چرا استفاده از واحدهای استاندارد در اندازه‌گیری اهمیت دارد و انتخاب واحد مناسب چه تاثیری بر درک اندازه‌ها دارد؟

وجود واحد استاندارد باعث می‌شود افراد مختلف نتیجه‌های قابل مقایسه داشته باشند.

تنوع واحدهای اندازه‌گیری باعث سریع‌تر شدن محاسبات می‌شود.

بدون واحد مناسب، تبدیل واحدها ساده‌تر می‌گردد.

داشتن واحد استاندارد فقط در علوم پایه کاربرد دارد.

پاسخ تشریحی

واحد استاندارد باعث می‌شود نتایج اندازه‌گیری در موقعیت‌های مختلف قابل مقایسه باشد و همه افراد با یک زبان مشترک مقدارها را بیان کنند؛ همچنین، انتخاب درست واحد متناسب با کمیت، مثل استفاده از کیلومتر یا لیتر در شرایط مناسب، فهم مقدارها را ملموس و قابل‌درک می‌کند.

۳. در شرایطی که می‌خواهیم حجم آب یک مخزن صنعتی را اندازه بگیریم، چرا ممکن است انتخاب لیتر نسبت به متر مکعب مزیت داشته باشد؟

لیتر دقت بیشتری نسبت به متر مکعب در آزمایشگاه دارد.

لیتر به دلیل ملموس بودن برای افراد غیرمتخصص رایج‌تر است.

محاسبه با استفاده از لیتر ساده‌تر از محاسبه با متر مکعب است.

متر مکعب به دلیل کوچکی زیاد در صنعت کاربرد ندارد.

پاسخ تشریحی

واحد لیتر معمولا در زندگی روزمره و حتی در خیلی از محیط‌های غیرتخصصی ملموس‌تر و آسان‌تر برای افراد است. بنابراین استفاده از «لیتر به دلیل ملموس بودن برای افراد غیرمتخصص رایج‌تر است» باعث می‌شود نتیجه محاسبات قابل فهم‌تر و ارتباط بهتری با کاربرد آب برقرار شود. بر خلاف این، متر مکعب ممکن است برای برخی افراد انتزاعی یا کمتر ملموس باشد.

۴. اگر جسمی به شکل مکعب با ضلع ۱۰ سانتی‌متر داشته باشیم، حجم این مکعب به کدام واحد حجم معادل است؟

حجم این مکعب برابر یک میلی‌لیتر (mL) است.

حجم این مکعب برابر یک گالن (Gallon) است.

حجم این مکعب برابر یک لیتر (Liter) است.

حجم این مکعب برابر یک متر مکعب (m³) است.

پاسخ تشریحی

مکعب با ضلع ۱۰ سانتی‌متر، یعنی ابعاد مکعب ۱۰×۱۰×۱۰ سانتی‌متر است و حجم آن هزار سانتی‌متر مکعب می‌شود. طبق تعریف واحد لیتر، هر هزار سانتی‌متر مکعب دقیقا با یک لیتر برابر است؛ پس حجم این مکعب معادل «یک لیتر» خواهد بود.

۵. سه نماد رایج برای نشان دادن واحد لیتر در متون علمی چیست و تفاوت اصلی میان آن‌ها در چیست؟

ℓ، ml و cl نماد لیتر هستند و تفاوت اصلی در مسائل آزمایشگاهی است.

l، cL و gL نماد لیتر هستند و تفاوت آن‌ها استفاده تنها در صنعت دارویی است.

L، K و mL نماد لیتر هستند و تفاوت اصلی استفاده آن‌ها در زبان انگلیسی است.

L، l و ℓ از نمادهای متداول برای لیتر هستند و تفاوت اصلی در انتخاب L برای جلوگیری از اشتباه با عدد یک است.

پاسخ تشریحی

نمادهای "L"، "l" و "ℓ" برای نمایش لیتر به کار می‌روند. تفاوت اصلی این است که نماد بزرگ L جایگزین l شده تا با عدد «یک» اشتباه نشود، به ویژه در متون بین‌المللی و زبان‌هایی مثل فارسی یا عربی که l و عدد ۱ مشابه دیده می‌شوند. نمادهایی مانند K، mL، cL، gL و ml در متن نام واحدهای دیگر یا با پیشوند هستند و نماد اصلی لیتر محسوب نمی‌شوند.

۶. چرا برای بیان چگالی آب معمولا از واحد کیلوگرم بر لیتر (kg/L) استفاده می‌شود؟

زیرا حجم آب در زندگی روزمره بیشتر با لیتر سنجیده می‌شود.

زیرا کیلوگرم و لیتر جزو واحدهای غیرمتریک هستند.

چون لیتر فقط برای اندازه‌گیری گازها به کار می‌رود.

به دلیل این‌که واحد چگالی آب همیشه گرم بر سانتی‌متر مکعب است.

پاسخ تشریحی

واحد کیلوگرم بر لیتر به این دلیل برای چگالی آب استفاده می‌شود که حجم آب معمولا با لیتر اندازه‌گیری می‌شود و هر لیتر آب تقریبا یک کیلوگرم جرم دارد. این رابطه چگالی را ملموس و مقایسه مواد دیگر را آسان می‌کند.

۷. چرا استفاده از جدول‌های تبدیل واحد بین لیتر و واحدهایی مانند میلی‌لیتر و سانتی‌متر مکعب در محاسبات علمی اهمیت دارد؟

فرایند تبدیل بدون جدول همیشه سریع‌تر و ساده‌تر است.

جدول‌های تبدیل بیشتر برای استفاده در آشپزی و مصارف خانگی ساخته شده‌اند.

جدول‌های تبدیل، امکان سنجش دقیق حجم در واحدهای مختلف را به‌سادگی فراهم می‌کنند.

جدول‌های تبدیل فقط برای تبدیل بین واحدهای انگلیسی و متریک به کار می‌روند.

پاسخ تشریحی

این جدول‌ها ضریب‌ها و روابط دقیق میان واحدهایی همچون لیتر، میلی‌لیتر و سانتی‌متر مکعب را مشخص می‌سازند و جای اشتباه را در مقایسه و محاسبات علمی کاهش می‌دهند.

۸. در خصوص تفاوت لیتر با گالن، دانستن این اختلاف عددی در کدام موقعیت‌های عملی نقش کلیدی دارد؟

هنگام مقایسه چگالی آب با چگالی روغن

در انتخاب علامت اختصاری مناسب برای نوشیدنی‌ها

در انتقال بنزین یا مایعات بین قاره‌ها که هر کشور واحد خود را دارد.

برای محاسبه دمای جوش مایعات مختلف

پاسخ تشریحی

اختلاف عددی لیتر با گالن زمانی اهمیت پیدا می‌کند که حجم مایعاتی مانند سوخت، نوشیدنی یا مواد اولیه بین کشورها منتقل شود یا محصولات وارداتی و صادراتی با واحدهای متفاوت برچسب‌گذاری شوند. در چنین شرایطی، بیان حجم اشتباه بر اساس تفاوت میان گالن آمریکایی و انگلیسی با لیتر موجب خطا در سفارش یا محاسبه هزینه می‌شود. برعکس، موضوعاتی مانند مقایسه چگالی، دما یا انتخاب نماد، مستقیما به این تفاوت واحد وابسته نیستند.

۹. در برچسب‌گذاری حجم نوشیدنی‌ها در سطح بین‌المللی، چه واحدهایی ممکن است درج شوند و چه چیزی انتخاب واحد را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

واحدهای حجم مانند لیتر فقط در کشورهای غیرمتریک به کار می‌روند.

واحد لیتر (L) یا میلی‌لیتر (mL) بسته به مرسوم بودن در کشور انتخاب می‌شود.

همیشه فقط میلی‌لیتر (mL) برای همه نوشیدنی‌ها استفاده می‌شود.

در همه کشورها تنها واحد گالن (gallon) قابل قبول است.

پاسخ تشریحی

در بسته‌بندی نوشیدنی‌ها ممکن است حجم با لیتر یا میلی‌لیتر، متناسب با عرف یا استاندارد کشور درج شود. عامل تاثیرگذار بر انتخاب واحد، رواج آن در کشور یا منطقه است؛ مثلا در کشورهای متریک واحد لیتر و در برخی مناطق غیرمتریک واحدهای دیگری رایج است.

بر اساس رای ۲۴ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر پرسشی درباره این مطلب دارید، آن را با ما مطرح کنید.
منابع:
Wikipediaمجله فرادرس
PDF
مطالب مرتبط
۲ دیدگاه برای «لیتر چیست؟ – به زبان ساده + تبدیل لیتر به دیگر واحدها»

سلام دربالا گفتید برای تبدیل سی سی به لیتر .
سی سی را در ۱۰۰۰ ضرب میکنیم.
ولی در واقع تقسیم میکنیم

با سلام و وقت بخیر؛

متن اصلاح شد.

از همراهی شما با مجله فرادرس سپاسگزاریم.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *