فرادرسنرخ بیکاری چیست؟ — محاسبه و فرمول نرخ بیکاری در اقتصاد کلان — به زبان ساده
نرخ بیکاری، شاخص مهمی است که از آن، جهت تعیین سلامت اقتصاد در زمان تنظیم سیاستهای پولی استفاده میشود. در این نوشتار با نرخ بیکاری و تعاریف مهم زیر مجموعه آن آشنا می‌شویم.
اهمیت نرخ بیکاری
احتمالاً نرخ بیکاری یکی از مهم‌ترین شاخص‌های شناخته‌شده «بازار کار» (Labour Market) است. نرخ بیکاری نشان‌دهنده عدم استفاده کافی از نیروی کار عرضه شده است. یعنی نرخ بیکاری عدم توانایی اقتصاد را جهت بوجود آوردن اشتغال برای افراد متقاضی آن با وجود در دسترس بودن آن‌ها و جستجوی فعالانه آن‌ها برای یافتن شغل را نشان میدهد.
تعریف نرخ بیکاری چیست؟
نرخ بیکاری، درصدی از جمعیت مایل به اشتغال بدون شغل است. در زمان وخامت اوضاع اقتصادی و کمیاب بودن موقعیت‌های شغلی، انتظار افزایش نرخ بیکاری وجود دارد.
نرخ طبیعی بیکاری چیست؟
نرخی از بیکاری است که اقتصاد در حالت عادی و اشتغال کامل تجربه می‌کند.
بیکاری ادواری چیست؟
«بیکاری ادواری» (Cyclical Unemployment) نشان‌دهنده نوسانات سالیانه بیکاری پیرامون نرخ طبیعی آن است. عبارت طبیعی، بیان‌کننده دلخواه بودن این نرخ از بیکاری نیست. همچنین نشان‌دهنده ثابت بودن این نرخ در طی زمان و متاثر نشدن از سیاستهای اقتصادی هم به شمار نمی‌رود. یعنی این نوع از بیکاری به صورت خودبه‌خود، حتی در بلندمدت نیز وجود خواهد داشت.
شاغل کیست؟
«شاغل» (Employed) به‌عنوان نیروی کار دریافت‌کننده دستمزد، فعالیت و در کسب‌و‌کار خود اشتغال داشته یا در کسب‌و‌کاری خانوادگی به عنوان نیروی کار بدون دستمزد، به فعالیت مشغول بوده‌است.
در این عبارت، به نیروی کار تمام‌وقت و پاره‌وقت نیز توجه شده است. همچنین، این مفهوم شامل افراد دارای شغلی است که کار نمی‌کرده‌اند. برای مثال، آن‌ها در محل کار خود حضور نداشتند که از جمله دلایل آن می‌توان به مرخصی، بیماری یا آب‌و‌هوای نامساعد، اشاره کرد.
تعریف بیکار به چه معناست؟
«بیکار» (Unemployed) شامل کسانی است که شاغل نشده‌اند و آماده کار هستند و اخیراً برای یافتن شغل، دست به جستجو زده‌اند. این گروه همچنین شامل کسانی میشود که منتظر فراخوان برای بازگشت به شغلی که آن‌ها را اخراج کرده بود، هستند.
کسانی که عضو نیروی کار نیستند
این زیرشاخه شامل افرادی است که در هیچ‌کدام از دو زیرشاخه بالا جای نمی‌گرفتند. برای مثال می‌توان به دانش آموز تمام وقت، فرد بازنشسته یا فرد خانه‌دار اشاره کرد. درواقع، بیکاران و شاغلان اعضای نیروی کار را تشکیل می‌دهند.
نرخ بیکاری چگونه محاسبه می شود یا فرمول نرخ بیکاری چیست؟
طبق تعریف، نیروی کار برابر مجموع افراد شاغل و بیکار است.
تعداد افراد بدون کار + تعداد افراد شاغل = نیروی کار
نرخ بیکاری معادل درصد غیرشاغل نیروی کار، در نظر گرفته میشود.
نرخ مشارکت نیروی کار نیز به صورت زیر محاسبه میشود. نرخ مشارکت نیروی کار درصد کل جمعیت بزرگسال موجود در نیروی کار را اندازهگیری می‌کند.
تصویر زیر به صورت نمونه نشان‌دهنده نیروی کار و سایر بخش‌ها است.
مثال محاسبه نرخ بیکاری
در سال ۲۰۱۶ میلادی، ۶۲٫۸٪ از جمعیت بزرگسال عضو نیروی کار بوده‌اند. مطابق داده‌های زیر نرخ بیکاری را در این سال، محاسبه کنید.
| جمعیت بزرگسال | ۲۵۳٫۵ میلیون |
| عضو نیروی کار | ۱۵۹٫۱ میلیون |
| شاغل | ۱۵۱٫۴ میلیون |
| بیکار | ۷٫۷ میلیون |
| خارج از نیروی کار | ۹۴٫۴ میلیون |
پاسخ مثال محاسبه نرخ بیکاری
قبل از محاسبه، بار دیگر تعاریف را مرور میکنیم. نیروی کار از افراد شاغل و بیکارِ در جستجوی شغل، تشکیل شده است. نرخ بیکاری نشان‌دهنده درصد بزرگسالان بدون شغل به شمار نمی‌رود بلکه گویای درصد بزرگسالان عضو نیروی کار اما بدون شغل است.
جهت بدست آوردن درصد اعضای نیروی کار به روش زیر عمل میکنیم.
- تعداد اعضای نیروی کار (۱۵۹٫۱ میلیون) را بر تعداد کل جمعیت بزرگسالان (۲۵۳٫۵ میلیون) تقسیم میکنیم.
- مقدار بدست آمده را در ۱۰۰ ضرب میکنیم.
۲۵۳٫۵ ÷ ۱۵۹٫۱ نیروی کار ۰٫۶۲۸ نسبت افراد نیروی کار ۶۲٫۸ درصد درصد افراد نیروی کار
برای بدست آوردن درصد افراد خارج از نیروی کار، محاسبات را به روش زیر انجام می دهیم.
- تعداد افراد خارج از نیروی کار (۹۴٫۴ میلیون) را بر تعداد کل جمعیت بزرگسال (۲۵۳٫۵ میلیون) تقسیم میکنیم.
- حاصل را در ۱۰۰ ضرب میکنیم تا درصد بدست آید.
| ۲۵۳٫۵ ÷ ۹۴٫۴ | افراد خارج از نیروی کار |
| ۰٫۳۷۲ | نسبت افراد خارج از نیروی کار |
| ۳۷٫۲ درصد | درصد افراد خارج از نیروی کار |
جهت مشخص شدن نرخ بیکاری، باید اقدامات زیر را انجام دهیم.
- تعداد افراد بیکار (۷۷ میلیون) را بر کل اعضای نیروی کار (۱۵۹٫۲ میلیون) تقسیم میکنیم.
- مقدار حاصله را در ۱۰۰ ضرب میکنیم تا نرخ بیکاری بدست آید.
| 159٫۲ ÷ ۷٫۷ | میزان بیکاری |
| ۰٫۰۴۸۷ | نسبت بیکاری |
| ۴٫۸ درصد | نرخ بیکاری |
در نهایت، نرخ بیکاری برابر ۴٫۸ درصد خواهد بود.
نیروی کار دلسرد شده چیست؟
شاید واقع‌بینانه‌تر باشد که این افراد را خارج از نیروی کار یا در بعضی اوقات، شاغل در نظر بگیریم. از طرفی، ممکن است افرادی که مطابق گزارش، عضو نیروی کار نیستند، به کار کردن تمایل داشته باشند.
امکان دارد این افراد دارای تجربه ناموفق در جستجوی شغلی و از تلاش دست کشیده باشند. این افراد را «نیروی کار دلسرد» (Discouraged Worker) می‌نامند زیرا با وجود شاغل نبودن، در آمار بیکاری نشان داده نمی‌شوند.
به این علت و سایر مشکلات، مرکز آمار ایالات متحده آمریکا، در کنار نرخ بیکاری رسمی، به محاسبه سایر معیارهای عدم استفاده کافی از نیروی کار نیز می‌پردازد. می‌توانید این معیارهای فرعی را در جدول زیر مشاهده کنید. در نهایت، بهتر است نرخ بیکاری رسمی را به عنوان معیاری ناقص اما مفید از عدم اشتغال، در نظر بگیریم.
معیارهای دیگر سنجش میزان عدم استفاده کافی از نیروی کار
در جدول زیر می‌توانید معیارهای متفاوت سنجش بیکاری را در اقتصاد ایالات متحده آمریکا، مشاهده کنید. داده‌های قرارداده شده به عنوان نمونه در ستون سمت راست، داده‌های ماه آپریل در سال ۲۰۱۰ میلادی است.
