رشته پرستاری | معرفی گرایش ها، دروس، درآمد و بازار کار (+ فیلم رایگان)

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته پرستاری پرداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در رشته پرستاری باید در آن‌ها پایه‌ای قوی داشته باشید، گرایش‌ها، بازار کار و سایر موارد مرتبط را مورد بررسی قرار دهیم.

رشته پرستاری مناسب چه کسانی است؟

رشته پرستاری مناسب کسانی است که پویا، علاقه‌مند، دلسوز و به دنبال دانش و مهارت‌های خاص برای ارائه خدمات باشد. صبر و آرامش، توانایی برقراری ارتباط موثر با بیمارانی که اغلب به دلیل درد و شرایط سخت روحی و جسمی بی‌حوصله هستند از جمله توانایی‌های لازم برای یک پرستار است. دانش آموختگان رشته پرستاری باید از سلامت کامل جسمی، ذهنی و روحی برخوردار باشند. همچنین، افرادی دقیق و صبور باشند تا بتوانند با فرا گرفتن دانش مربوطه، کاربرد آن را در ارتباط با مریض بیاموزند. همچنین آن‌ها باید با کسب توانایی‌های حرفه‌ای و دانش روز، خدمات مورد نیاز بهداشتی، مراقبتی و توانبخشی را جهت تامین و حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه ارائه دهند.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

پرستار يكی ازعضوی کلیدی در تیم مراقبت‌های بهداشتی و درمانی است و نقش‌های متعددی از جمله نقش مراقبتی، حمایتی، درمانی، هماهنگی، مشورتی، مدیریتی، آموزشی و پژوهشی دارد. در سیستم‌های مراقبتی، درمانی و آموزشی، امروزه ارزش پرستار ماهر با یک پزشک خوب هم‌طراز است.

بايد توجه داشت كه وظيفه يك پرستار تنها مراقبت از بيمار در بيمارستان نيست بلكه او در سه سطح پیشگیری، درمان و توانبخشی از افراد جامعه مراقبت می‌کند. پرستار باید در جهت بهبود و حفظ سلامتی، پیشگیری از بیماری، کاهش درد و ارتقای کیفیت زندگی بیماران تلاش کند، چرا که این حرفه ریشه در انسانیت دارد.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته پرستاری بیشتر کاربرد دارند؟

رشته پرستاری در زیرگروه کنکور تجربی قرار دارد. دروس زیست‌شناسی و شیمی بیشترین اهمیت را دارند، زیرا ضرایب بالاتری نسبت به فیزیک و ریاضی دارند. تسلط بر این دو درس شانس موفقیت در کنکور سراسری را افزایش می‌دهد.

• (+) مجموعه آموزش‌های دروس دبیرستان

گرایش‌های رشته پرستاری برای ادامه تحصیل چه هستند؟

امکان ادامه تحصیل در این رشته در دانشگاه‌های داخل و خارج کشور و در مقاطع کارشناسی ارشد، دکترای تخصصی و پسا دکترا وجود دارد. فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی، پس از گذراندن خدمت طرح نیروی انسانی و انجام خدمات قانونی، می‌توانند به تعداد لازم در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنند. گرایش‌های مختلف رشته پرستاری عبارتند از:

• پرستاری داخلی و جراحی
  • (+) مجموعه آموزش‌های پرستاری
• پرستاری کودکان
• پرستاری بهداشت و سلامت جامعه
• پرستاری روان
• پرستاری توانبخشی
• پرستاری سالمندی
• پرستاری اورژانس
• پرستاری نظامی
• پرستاری مراقبت‌های ویژه
• پرستاری مراقبت ویژه نوزادان

همچنین، رشته‌های پزشکی، اتاق عمل، هوشبری، فوریت‌های پزشکی و مامایی از رشته‌های مرتبط با رشته پرستاری هستند که در دانشگاه‌های ایران ارائه شده و هر یک گرایش‌های مربوط به خود را دارند.

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته پرستاری چه هستند؟

پرستاری یکی از رشته‌های علوم پزشکی است که در دانشگاه‌های علوم پزشکی و آزاد کشور ارائه می‌شود و داوطلبان ادامه تحصیل در این رشته، پس از پذیرش در آزمون وارد مقطع کارشناسی می‌شوند و پس از گذراندن دروس عمومی، علوم پایه، دروس تخصصی، کارآموزی و کارورزی در بیمارستان‌های آموزشی و مراکز بهداشتی، فارغ التحصیل می‌شوند دوره کارشناسی رشته پرستاری ۱۳۰ واحد دارد که شامل موارد زیر هستند:

• دروس عمومی: ۲۴ واحد
• دروس پایه : ۱۵ واحد
• دروس تخصصی: ۵۴ واحد
• دروس کارآموزی: ۱۸ واحد درسی
• دروس کارآموزی رشته پرستاری: ۲۱ واحد

دروس عمومی رشته پرستاری عبارتند از:

• دو درس از دروس مبانی نظری اسلام
• ادبیات فارسی
• یک درس از دروس اخلاق اسلامی
• زبان عمومی
• یک درس از دروس انقلاب اسلامی
• تربیت بدنی ۱
  • (+) مجموعه آموزش‌های تربیت بدنی و علوم ورزشی
• یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی
• تربیت بدنی ۲
• دانش خانواده و جمعیت
• تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران
• یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

دروس پایه رشته پرستاری عبارتند از:

• تشریح
  • (+) آموزش علوم تشریح - سیستم قلبی - عروقی
• میکروب‌شناسی
  • (+) مجموعه آموزش‌های میکروب‌شناسی و ویروس‌شناسی
• فیزیولوژی
  • (+) آموزش مقدماتی فیزیولوژی Physiology
• انگل شناسی
  • (+) آموزش انگل شناسی ۲ - تک یاخته و حشره
• ژنتیک
  • (+) مجموعه آموزش علم ژنتیک (Genetic)
• ایمونولوژی
  • (+) آموزش ایمونولوژی Immunology
• آمار حیاتی مقدماتی
• بیوشیمی
• تحقیق در پرستاری
• فناوری اطلاعات در پرستاری

دروس تخصصی در مقطع کارشناسی پرستاری نیز شامل واحدهای زیر هستند:

• تغذیه و تغذیه درمانی
  • (+) تغذیه و تغذیه درمانی
• اصول اپیدمیولوژی و مبارزه با بیماری‌های شایع در ایران
• روانشناسی فردی و اجتماعی
  • (+) مجموعه آموزش‌های روانشناسی (Psychology)
• داروشناسی
  • (+) آموزش داروشناسی و نسخه‌ خوانی
• زبان تخصصی
• فرایند آموزش بیمار
• اخلاق پرستاری و ارتباط حرفه‌ای
• پرستاری سلامت فرد و خانواده
• پرستاری سلامت جامعه
• پرستاری و بهداشت محیط
  • (+) آموزش اصول و كليات بهداشت حرفه ای
• اصول و مهارت‌های پرستاری
• بررسی وضعیت سلامت
• پرستاری بهداشت مادر و نوزاد
• پرستاری در اختلالات سلامت مادر و نوزاد
• مفاهیم پایه پرستاری
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۱
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۲
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۳
• مراقبت‌های پرستاری در منزل
• مراقبت‌های جامع پرستاری در بخشهای ویژه
• پرستاری اورژانس در بحران‌ها و حوادث غیرمترقبه
• پرستاری کودک سالم
• پرستاری بیماری‌های کودکان
  • (+) آموزش بیماری‌های کودکان ۱
• پرستاری بهداشت روان
• پرستاری بیماری‌های روان
• اصول مدیریت خدمات پرستاری
  • (+) آموزش اصول مدیریت خدمات پرستاری

پرستاران در دوران کارآموزی واحدهای زیر را می‌گذرانند:

• اصول و مهارت‌های پرستاری
• پرستاری بهداشت مادران و نوزاد
• پرستاری سلامت جامعه/ فرد و خانواده / محیط
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۱
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۲
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان ۳
• پرستاری در مشکلات شایع ایران
• پرستاری کودک سالم و پرستاری بیماری‌های کودکان
• پرستاری بهداشت روان و پرستاری بیماری‌های روان
• فارماکولوژی بالینی
• پرستاری مراقبت‌های ویژه

کارآموزی در عرصه نیز شامل واحدهای زیر است:

• پرستاری بهداشت مادران و نوزاد
• پرستاری سلامت جامعه / فرد و خانواده / محیط
• پرستاری بزرگسالان / سالمندان (۱ تا ۳) و پرستاری مراقبت در منزل
• پرستاری بیماری‌های کودکان
• اصول مدیریت خدمات پرستاری
• پرستاری مراقبت‌های ویژه
• پرستاری اورژانس در بحران‌ها و حوادث غیر مترقبه

فارغ التحصیل رشته پرستاری در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

پرستاران با توجه به مقطع و گرایش تحصیلی خود می‌توانند در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز بهداشتی، مراکز نگهداری از سالمندان و کودکان و فارغ‌التحصیلان مقاطع بالاتر، به عنوان مدرس و هیئت علمی در مراکز آموزشی و درمانی مشغول به کار شوند. همچنین بسیاری از پرستاران در پست‌های مدیریتی کلان در سطح معاونت وزیر و رئیس دانشگاه علوم پزشکی و معاونت مشغول به کار هستند.

به عنوان یک پرستار، می‌دانید که کارفرمایان زیادی به دنبال مهارت‌های شما هستند و انتظار می‌رود تقاضا برای حضور پرستاران در بخش‌های مختلف به طور مداوم در حال رشد باشد. پرستاران شاغل در بیمارستان‌ها ممکن در مسئولیت‌هایی از جمله موارد زیر فعالیت کنند:

• مدیر خدمات پرستاری (مترون)
• سوپروایزر (آموزشی، بالینی، کنترل عفونت)
• سرپرستار
• استف و پرستار مراقب در بخش‌های مختلف عمومی و تخصصی بیمارستان ازجمله بخش‌های جراحی، داخلی، زنان، کودکان، مراقبت‌های ویژه و اورژانس

کار در بخش‌های تخصصی از جمله مراقبت ویژه، نیاز به گذراندن دوره‌های تخصصی و بازآموزی و آموزش ضمن خدمت دارند. در این بخش‌ها معمولا پرستاران از اختیار عملکرد بالایی برخوردار هستند و باید نسبت به بیماران، بیماری، درمان و تشخیص، آگاهی و شناخت و دانش لازم را داشته باشند تا با تشخیص درست، سریع و اقدام درمانی به موقع قادر به اقدام به موقع و نجات بیمار باشند.

برای پرستارانی که آرزوهای شغلی بزرگ دارند باید گفت، پرستاری جزو مشاغل بسیار ارزشمند است. این مشاغل پرستاری معمولا نیاز به مدارک تحصیلات تکمیلی مانند مدرک کارشناسی ارشد علوم پرستاری (MSN) یا مدرک دکترای پرستاری (DNP) هستند. این گروه از پرستاران شکاف بین سایر پرستاران و پزشکان را پر می‌کنند، وظایف سطح بالا را بر عهده دارند و اغلب بر کارکنان پرستاری نظارت می‌کنند. آن‌ها همچنین منبع اولیه مراقبت‌های پزشکی برای بسیاری از بیماران هستند.

بازار کار رشته پرستاری به چه صورت است؟

بازارکار رشته پرستاری در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا پررونق و با فرصت‌های شغلی زیاد است. دلیل اصل یاین موضوع کمبود پرستاران تحصیل کرده در سیستم‌های بهداشتی و درمانی است که با افزایش تخت‌های بیمارستانی و نیاز روزافزون به خدمات مراقبتی همراه شده است. از طرفی به خاطر سختی کار، در برخی کشورها از میزان داوطلبان ورود به این رشته کاسته شده است که خود عامل افزایش نیاز به نیروی پرستاری است. پرستاران پس از فارغ‌التحصیلی معمولا سریعا وارد بازار کار می‌شوند و می‌توانند در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی مشغول به کار شوند.

مراکز درمانی و بیمارستان‌های خصوصی نیز یکی از مراکز اصلی جذب پرستار هستند که علاوه بر استخدام رسمی، پرستاران می‌توانند به صورت شیفت‌های اضافه نیز در این مراکز فعالیت داشته باشند. اخیرا با تصویب قانونی به پرستاران اجازه داده شد که از برخی از بیماران ازجمله مبتلایان به دیابت و اختلالات مغزی و حرکتی در منزل مراقبت کنند و قسمتی از هزینه‌های مراقبت، توسط بیمه سلامت پرداخت می‌شود که روزنه‌ای برای گسترش این طرح و قرار دادن بیماران بیشتری با اختلالات متفاوت در این گروه، شرایط را جهت کار کردن پرستاران در جامعه و به نوعی برنامه مراقبت در منزل و اجتماع گسترش خواهد داد.

درآمد پرستاران در مقایسه با سایر رشته‌های گروه پزشکی و پیراپزشکی وضعیت بهتری دارد. همچنین، پرستاری تنها رشته‌ای است که در مقطع کارشناسی ارشد عضو هیئت علمی می‌پذیرد، رشته پرستاری است. در مقطع دکترا اکثر پرستاران پس تایید صلاحیت‌های علمی و عمومی به عضویت هیئت علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی و دانشگاه آزاد درآمده که دارای حقوق و مزایای مناسب و سایر تسهیلات مرتبط با عضویت هیئت علمی هستند. پرستاران در مقایسه با سایر رشته‌ها و اعضای هیئت علمی مسیر ارتقاء خود را به درجات بالاتر می‌رسانند.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در ادامه آورده شده است.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته پرستاری در داخل ایران چگونه است؟

فارغ‌التحصیلان ارشد پرستاری صرف نظر از رشته تحصیلی خود می‌توانند در آزمون دکترای آموزش پرستاری و سایر رشته‌ها از جمله فیزیولوژی، تشریح ، اپیدمیولوژی، آموزش پزشکی و مدیریت خدمات بهداشتی شرکت کنند و پس از قبولی و فارغ‌التحصیلی به عنوان عضو هیئت علمی در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بعنوان عضو هیئت علمی مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان ارشد پرستاری در صورت تمایل می‌توانند در گرایش‌های مختلف دکترای پرستاری در دانشگاه‌های خارج از کشور به تحصیل خود ادامه دهند.

همچنین، فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی پرستاری می‌توانند با شرکت در آزمون پزشکی مستقیما وارد رشته پزشکی عمومی دانشگاه‌ها شوند و به تحصیل در رشته پزشکی ادامه دهند که شرایط خاص خود از جمله سن، معدل دیپلم و لیسانس را دارد ( آزمون لیسانس به پزشکی).

توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر می‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته پرستاری در خارج از کشور به چه صورت است؟

امکان ادامه تحصیل در رشته پرستاری در خارج از کشور وجود دارد. امروزه بسیاری از کشورهای اروپایی، آمریکا، کانادا و استرالیا متقاضی به کارگیری پرستاران از سایر کشورها هستند که هر سال تعدادی از فارغ‌التحصیلان کشور پس از مکاتبات و پیگیری‌ها جهت کار به این کشورها مهاجرت می‌کنند. در برخی کشورها مثل آمریکا، پرستاران در مقطع کارشناسی ارشد با گذراندن دوره‌های مربوطه، قادر به ویزیت بیماران و ارجاع آنها به مراکز تخصصی هستند که در این راستا با مراکز بیمه قراردادهای مربوطه منعقد می‌شوند. ناگفته نماند که با توجه به مشکلات و سختی کار، پرستاران از درآمد مناسب نسبت به سایر رشته‌ها برخوردار هستند.

دروس دانشگاهی رشته پرستاری تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

پرستاری حرفه‌ای پویا، حیاتی و در حال رشد است که با استفاده از دانش و مهارت‌های خاص، خدماتی را به مددجویان در مراکز مختلف ارائه می‌کند. یک پرستار در کنار دانش تئوری و اطلاعات پزشکی، باید دوره‌های کارآموزی و کارورزی خود را به طور کامل و صحیح بگذراند. تجربه اولیه کار پرستاران در بیمارستان‌ها و آموزش صحیح و اصولی برای به حداقل رساندن اشتباهات و خطاهای پزشکی اهمیت فراوانی دارند. این رشته مستقیما با سلامت و جان انسان‌ها در ارتباط است، بنابراین تجربه، خلاقیت، دقت، سرعت عمل و قدرت حل مسئله از مهم‌ترین ویژگی‌های مورد نیاز برای موفقیت در آن محسوب می‌شوند.

نویسنده مهمان: اسماعیل شریعت

این مطلب توسط مدرس و عضو هیئت علمی فرادرس، «اسماعیل شریعت» نوشته شده است. شریعت دارای دکترای تخصصی آموزش پرستاری از دانشگاه علوم پزشکی تهران، عضو هیئت علمی دانشگاه و مدرس دوره‌های گوناگون شامل آموزش دانشجویان بین الملل دانشگاه علوم پزشکی، تدریس در کلاس های آموزش مداوم انجمن پرستاری قلب، تدریس در آموزش های پرستاری ویژه جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران، تدریس دوره های آموزشی پرستاری نظام پرستاری تهران و کرج و تدریس در آموزش های پرستاری بیمارستان های تامین اجتماعی و علوم پزشکی گیلان است.