رشته علوم آزمایشگاهی | معرفی گرایش ها، دروس، درآمد و بازار کار + فیلم رایگان
در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشتههای دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته علوم آزمایشگاهی پرداختهایم و سعی کردهایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در رشته علوم آزمایشگاهی باید در آنها پایهای قوی داشته باشید، گرایشها، بازار کار و سایر موارد مرتبط را بررسی کنیم.


فیلم آموزشی معرفی رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی مناسب چه کسانی است؟
رشته «علوم آزمایشگاهی» (Medical Laboratory) یک رشته عملی است که بیشتر جنبه تشخیصی دارد. بنابراین داشتن صبر، علاقه به کارهای عملی، نداشتن حساسیت به دیدن نمونههای بیماران از ویژگیهای ضروری برای تحصیل در این رشته است. فارغالتحصیلان این رشته با توجه به سابقه کار و علاقه خود میتوانند در بخشهای مختلف آزمایشگاه فعالیت کنند.
برای مثال فردی که در بخش خونگیری کار میکند باید از بیمار خصوصا کودکان و سالمندان، در زمان انجام آزمایش خون مراقبت کند، توانایی خواندن نام کامل و کوتاه کلیه آزمایشات را داشته باشد، پیش از نمونهگیری شرایط بیمار را کنترل کند و مهارت کافی برای کمدردترین انجام خونگیری با کمترین درد را داشته باشد.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته علوم آزمایشگاهی بیشتر کاربرد دارند؟
در کنکور سراسری مقطع کارشناسی تمامی دروس باید به خوبی یاد گرفته شود. اگرچه اهمیت زیستشناسی و شیمی به دلیل داشتن ضرایب بالا برای قبولی در این رشته، بیشتر است.
گرایشهای رشته علوم آزمایشگاهی برای ادامه تحصیل چه هستند؟
علوم آزمایشگاهی از گرایشهای پیراپزشکی محسوب میشود که در ایران در دانشکدههای پزشکی و زیر نظر وزارت بهداشت ارائه میشود. این رشته در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و در مقطع دکترا وزارت علوم دانشجو میپذیرد.

همچنین، رشتههای پزشکی، داروسازی، میکروبیولوژی و علوم تغذیه از رشتههای مرتبط با رشته علوم آزمایشگاهی هستند که در دانشگاههای ایران ارائه شده و هر یک گرایشهای مربوط به خود را دارند.
مهمترین دروس دانشگاهی رشته علوم آزمایشگاهی چه هستند؟
دروس دانشگاهی رشته علوم آزمایشگاهی در ۱۳۰ واحد ارائه میشوند. این دروس به صورت زیر دستهبندی میشوند:
- دروس عمومی: ۲۲ واحد
- دروس پایه: ۳۱ واحد
- دروس اختصاصی: ۶۱ واحد
- کارآموزی: ۱۶ واحد

دروس عمومی شامل موارد زیر هستند.
- مبانی نظری اسلام
- اخلاق اسلامی
- انقلاب اسلامی
- تاریخ و تمدن اسلامی
- آشنایی با منابع اسلامی
- جمعیت و تنظیم خانواده
- ادبیات فارسی
- (+) زبان عمومی
- تربیت بدنی ۱ و ۲

دروس پایه شامل موارد زیر هستند.
- (+) فیزیک عمومی و آزمایشگاه فیزیک عمومی
- (+) فیزیولوژی نظری و فیزیولوژی عملی
- فیزیک حیاتی
- (+) شیمی عمومی و آزمایشگاه شیمی عمومی
- (+) بافتشناسی نظری و آزمایشگاه بافتشناسی
- (+) بیوشیمی عمومی و آزمایشگاهی بیوشیمی عمومی
- (+) بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی
- (+) روانشناسی عمومی
- (+) زیستشناسی سلولی و مولکولی
- (+) کامپیوتر
- (+) آناتومی نظری
- آناتومی عملی
- آمار زیستی

دروس اختصاصی علوم آزمایشگاهی عبارتند از:
- بیوشیمی پزشکی ۱
- اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه
- (+) میکروبشناسی عمومی
- خونشناسی ۱
- انگلشناسی ۱
- (+) ایمونوهماتولوژی
- (+) ایمنیشناسی پزشکی
- هورمونشناسی
- اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاهی
- (+) ویروسشناسی پزشکی
- قارچشناسی پزشکی
- انگلشناسی ۲ (تکیاخته و حشرهشناسی پزشکی)
- خونشناسی ۲
- آسیبشناسی عمومی
- اصول مدیریت و قوانین آزمایشگاه
- روشهای کنترل کیفی در آزمایشگاههای بالینی
- بیوشیمی پزشکی ۲
- فارماکولوژی
- آشنایی با بیماریهای داخلی
- (+) سمشناسی
- ژنتیک پزشکی
- سمینار
- متون انگلیسی و ترمینولوژی پزشکی
- باکتریشناسی پزشکی

دروس عملی و آزمایشگاهی که در کارشناسی علوم آزمایشگاهی ارائه میشوند، شامل موارد زیر هستند:
- آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی ۱
- آزمایشگاه خونشناسی ۱
- آزمایشگاه میکروبشناسی عمومی
- آزمایشگاه انگلشناسی ۱
- آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی
- آزمایشگاه ایمنیشناسی پزشکی
- آزمایشگاه هورمونشناسی
- آزمایشگاه سمشناسی
- آزمایشگاه ویروسشناسی پزشکی
- آزمایشگاه قارچشناسی پزشکی
- آزمایشگاه انگلشناسی ۲
- آزمایشگاه خونشناسی ۲
- آزمایشگاه آسیبشناسی عملی
- آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی ۲
- آزمایشگاه باکتریشناسی پزشکی

فارغ التحصیل رشته علوم آزمایشگاهی در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
فارغالتحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی در مراکز پزشکی مانند کلینیک ارتش یا آزمایشگاههای بیمارستان کار میکنند. اکثر متخصصان آزمایشگاههای پزشکی به طور تمام وقت در مراکز شبانه روزی مانند بیمارستانها و برخی آزمایشگاههای مستقل کار میکنند. پرسنل آزمایشگاه ممکن است در ساعات عصر، آخر هفته یا شب کار کنند. تحقیقات پزشکی، پزشکی قانونی، آموزش، بهداشت جامعه و صنعت نیز از دیگر زمینههای کاری برای فارغالتحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی هستند.
از جمله فعالیتهایی که دانشجویان علوم آزمایشگاهی پس از پایان تحصیلات خود (با توجه به مقطع فارغالتحصیلی) میتوانند انجام دهند میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- کار به عنوان تکنسین در آزمایشگاههای تشخیص طبی دولتی یا خصوصی
- کارشناس آزمایشگاه
- تدریس در دانشگاه
- دریافت مجوز تأسیس آزمایشگاه: این کار شرایط خاص خود را دارد و فقط برای افرادی که حداقل در دو مقطع علوم آزمایشگاهی تحصیل کرده باشند امکانپذیر است.

فارغالتحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی برای کار با نمونههای عفونی و همچنین موادی که سوزآور هستند یا بخار تولید میکنند آموزش دیدهاند. بنابراین، این افراد باید از روشهای مناسب برای کنترل عفونت و استریل کردن تجهیزات برای کاهش خطر آلودگی استفاده کنند. متخصصان آزمایشگاههای پزشکی برای محافظت از ماسک، دستکش و عینک استفاده میکنند. علاوه بر این، ممکن است نیاز باشد پرسنل آزمایشگاههای پزشکی برای مدت زمان طولانی بایستند و به بلند کردن یا جابجایی بیماران برای جمعآوری نمونه کمک کنند.
بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی به چه صورت است؟
با توجه به توسعه و اهمیت بهداشت و تشخیص بیماریها، بیشتر گرایشهای این رشته بازار کار مناسبی دارند و اغلب فارغالتحصیلان این رشته به راحتی وارد بازار کار خواهند شد. برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینهها و موقعیتهای شغلی میشوند. چنین مهارتهایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیطهای کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام میبرند.

امکان ادامه تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی در داخل ایران چگونه است؟
پس از اتمام دوره کارشناسی علوم آزمایشگاهی فرد مجاز به شرکت در رشتههای زیر برای مقطع کارشناسی ارشد خواهد بود که برخی فقط توسط وزارت بهداشت و برخی توسط هر دو وزارت بهداشت و وزارت علوم ارائه میشوند:
- علوم آزمایشگاهی
- بیوشیمی بالینی
- خونشناسی
- ایمنیشناسی
- میکروبشناسی
- قارچشناسی
- باکتریشناسی
- ژنتیک انسانی
- انگلشناسی
- سمشناسی
- ویروسشناسی
برای مشاهده آموزشهای ویدئویی میکروبشناسی و ویروسشناسی میتوانید به فرادرس زیر مراجعه کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته علوم آزمایشگاهی در خارج از کشور به چه صورت است؟
آلمان، اتریش، ترکیه، سوئد، کانادا، آمریکا، استرالیا و مالزی از جمله کشورهایی هستند که جایگاه مناسبی برای اشتغال فارغالتحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی و یا تحصیل در مقاطع مختلف این رشته را فراهم کردهاند. با توجه به اهمیت بهداشت و سلامت و تشخیص سریع بیماریها در سراسر دنیا، تمایل زیادی برای جذب دانشجو در دانشگاههای مختلف وجود دارد اما ممکن است گرایشها و اسامی آنها در هر دانشگاه کمی متفاوت باشند.
دانشگاههای اروپایی معمولا ظرفیت پذیرش کمتری دارند و بهترین دانشگاهها و پذیرش بیشتر را در کشورهای آمریکا و کانادا میتوان یافت. برای مثال، در آمریکا دانشگاههای زیر دانشگاههای برتر در رشته علوم آزمایشگاهی هستند.
- دانشگاه راتگرز
- دانشگاه یوتا
- دانشگاه رود آیلند
- دانشگاه واشنگتن در سیاتل
- دانشگاه ایالتی میشیگان
- دانشگاه نیومکزیکو
همچنین در کانادا نیز برخی دانشگاهها رشته علوم آزمایشگاهی را ارائه میکنند. در ادامه نام برخی از این دانشگاهها ارائه شده است.
- دانشگاه بریتیش کلمبیا
- دانشگاه آلبرتا
- دانشگاه اونتاریو (موسسه تکنولوژی)
- دانشگاه نیو برونزویک
- دانشگاه تورنتو
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشتههای دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.
دروس دانشگاهی رشته علوم آزمایشگاهی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع میکنند؟
دروس تئوری که در دانشگاه برای رشته علوم آزمایشگاهی ارائه میشوند، پایه علمی لازم را برای دانشجویان فراهم میکنند. در کنار این دروس، واحدهای عملی و کارآموزی به یادگیری مهارتهای عملی مورد نیاز این رشته کمک خواهند کرد. هر دو دانش تئوری و عملی باید همگام با یکدیگر ارتقا داده شوند تا فرد تخصص و صلاحیت لازم برای انجام آزمایشاتی را داشته باشد که سلامت و جان انسانها به نتایج صحیح آن وابسته است.
از آنجا که مهارت، سرعت، دقت و دیدن انواع نمونهها تأثیر فراوانی بر تبحر فرد دارد، لازم است که حتما دورههای کارآموزی و تکمیلی این دوره گذرانده شود.













ببخشید رشته ی میکروبیولوژی با میکروب شناسی یکی هستند یا متفاوتند مثلا واسه استخدامی رشته ی میکروبیولوژی میخواد با رشته ی میکروب شناسی میتونیم شرکت کنیم ممنون میشم جواب بدید.
یک سوالی که داشتم و ممنون میشم اگر کسی اطلاعات کافی داره جواب بده اینکه کسی که دیپلم ریاضی داره میتونه دانشگاه آزاد
، رشته میکروبیولوژی یا علوم آزمایشگاهی بخونه ؟؟
توی گوگل سرچ کن و دفترچه سنجش رو نگاه کن احتمال زیاد میتونی
از یه مشاور هم بپرس یا از دانشگاه های نزدیکت