فرادرسراهکارهایی برای کسب مهارت سخنرانی در جمع
بسیاری افراد از سخن گفتن در جمع می‌ترسند. این ترسی است که همه حداقل یک بار با آن مواجه شده‌ایم. هنگامی که در مدرسه یا دانشگاه مجبور به پاسخ دادن سؤالات در مقابل همکلاسی‌ها می‌شدیم و یا زمانی که ناچار به ارائه‌ی یک مقاله یا کنفرانس بوده‌ایم، همه حالتی از اضطراب و نگرانی در خود حس کرده‌ایم. اما این احساسات چرا به وجود می‌آیند؟ دلایل چندگانه‌ای در این زمینه وجود دارد. دلایلی مانند این که فکر می‌کنیم ممکن است احمق و نادان به نظر برسیم و یا ممکن است مخاطبان متوجه ضعف‌های ما بشوند و ما را قضاوت کنند. روان‌شناسان دلایل دیگری نیز برای این ترس یافته‌اند. انسان در طول تاریخ همیشه به صورت گروهی زندگی کرده و در جمع بوده است.
ما به صورت ناخودآگاه، بودن در یک گروه را ارزش می‌دانیم و وقتی به عنوان سخنران بیرون از گروه قرار می‌گیریم، دچار احساس ترس و اضطراب می‌شویم. کسانی که دچار ترس از سخنرانی در یک جمع می‌شوند، حالت‌های جسمانی خاصی را حس می‌کنند. در این شرایط بدن آن‌ها وارد حالت دفاعی می‌شود. میزان ترشح آدرنالین بالا می‌رود، ضربان قلب افزایش می‌یابد، بدن عرق می‌کند و دهان خشک می‌شود. دانستن این اطلاعات تا حدودی به حفظ آرامش و تقویت فن بیان کمک می‌کند. دفعه‌ی بعد که دچار این حالت‌ها شدید، به خاطر بیاورید که بدن شما احساس خطر کرده است و برای دفاع آماده می‌شود. دفاع در برابر خطری که وجود ندارد.
چگونه با ترس از سخنرانی در جمع مقابله کنیم؟
هر چقدر هم که از این کار بترسیم، شرایطی در زندگی پیش می‌آید که به ناچار مجبور به سخن گفتن در جمع هستیم. کسانی که به راحتی این کار را انجام می‌دهند معمولاً تمرین زیادی داشته‌اند. در این مقاله به بررسی راهکارهایی می‌پردازیم که سخن گفتن در جمع را برای ما آسانتر می‌کند.
شناخت ترس
قدم اول برای مقابله با ترس، این است که آن را بشناسیم. یکی از راه‌های مناسب برای کسب این شناخت، یادداشت کردن است. کاغذ و قلم بردارید، در یک فضای آرام و خلوت بنشینید، تلفن را خاموش کنید و بیاندیشید. نخست دلایل لذت بردن از سخنرانی را بنویسید. دلایلی مانند این که: از آموختن به دیگران لذت می‌برم. از ارتباط برقرار کردن و آشنا شدن با افراد جدید پس از سخنرانی لذت می‌برم و ... . سپس به بدترین اتفاقاتی که ممکن است رخ دهد فکر کنید. اتفاقاتی مانند این که ممکن است در نظر دیگران احمق جلوه کنم. ممکن است فکر کنند من شایستگی سخنرانی را ندارم و... . یک راه خوب دیگر صحبت کردن با افرادی است که در این زمینه مشکلی ندارند. اگر در میان آشنایان کسی را دارید که به راحتی در جمع سخنرانی می‌کند، درباره‌ی ترس‌های خود با او صحبت کنید.
غلبه بر احساس ناشایستگی
احساس بی‌لیاقتی در هنگام سخنرانی بسیار رایج است. در واقع بسیاری از مردم تا قبل از این که در مقابل جمع حاضر شوند درباره‌ی دانش و تخصص خود مطمئن هستند و به محض قرار گرفتن در مقابل جمع، ناگهان احساس ناشایستگی می‌کنند. آن‌ها احساس می‌کنند که تمامی افراد حاضر در جمع درباره‌ی موضوع سخنرانی اطلاعات بیشتری دارند و می‌ترسند که مورد قضاوت مخاطبان قرار گیرند. بهترین کار در این مواقع این است که به یاد آورید بنا به دلیلی برای سخنرانی دعوت شده‌اید. اگر شما در مقابل این جمع ایستاده‌اید و در حال سخنرانی هستید حتماً در زمینه‌ی موضوع تخصص داشته‌اید. می‌توانید قبل از سخنرانی مهارت‌ها و دستاوردهای خود را بنویسید تا کمی آرام شوید.
پیش‌گیری از فراموشی
این اتفاقی است که حتی برای سخنرانان حرفه‌ای نیز پیش می‌آید. اولین قدم این است که سراسیمه نشوید. کمی مکث کنید، لبخند بزنید، جرعه‌ای آب بنوشید و دوباره شروع کنید. هنگامی که سخنان خود را فراموش می‌کنید، سکوت برای شما طولانی می‌شود. تصور می‌کنید که مدت‌ها است در سکوت ایستاده‌اید اما در حقیقت تنها چند ثانیه بین کلامتان وقفه افتاده است. احتمالاً حتی مخاطبان متوجه این فراموشی نمی‌شوند. برای پیش‌گیری از فراموشی، می‌توانید از نشانه‌های تصویری استفاده کنید. هر چیزی که متن را به یاد شما بیاورد. یک راه خوب دیگر استفاده از تبلت است. متن را در یک تبلت وارد کنید و آن را در کنار خود داشته باشید. استفاده از تبلت بهتر از کاغذ است، زیرا به وسیله‌ی آن می‌توانید به راحتی و بدون ایجاد سر و صدای کاغذ، در متن خود جست‌جو کنید.
پیش‌گیری از اشتباهات
اولین قدم این است که به خود یادآوری کنید که اشتباه‌ها اهمیت چندانی ندارند. هر کسی ممکن است دچار اشتباه شود. اگر در هنگام سخنرانی اشتباهی پیش آمد، آن را اصلاح کنید و ادامه دهید. برای پیش‌گیری از اشتباهات می‌توانید قبل از سخنرانی یک بار متن را با صدای خود ضبط کنید و یا از خود فیلم بگیرید. به این ترتیب بهتر متوجه نقاط ضعف سخنرانی خواهید شد. اشتباهات ممکن است در مسائل فنی روی دهند. همیشه چند نسخه از اسلایدها و متون را روی لپ تاپ، فلش و در گوگل درایو داشته باشید و متن سخنرانی را روز قبل پرینت بگیرید. وقتی با آمادگی کامل به محل سخنرانی بروید، اضطراب کمتری خواهید داشت و امکان بروز اشتباهات کمتر خواهد شد.
مدیریت توجه مخاطبان
یکی از عواملی که در هنگام سخنرانی، بسیاری افراد را معذب می‌کند، قرار گرفتن در معرض توجه جمع است. برای رفع این مشکل راهکارهایی وجود دارد. می‌توانید نور سالن را تنظیم کنید یا از اسلایدها و تصویرهای جذاب استفاده کنید که توجه جمع را به خود جلب کنند و بهترین راه این است که توجه افراد را به محتوای کلام خود جذب کنید. از طریق طرح یک معما، داستان جذاب، لطیفه یا هر راه دیگری که توجه مخاطب را از شخص شما، به سوی محتوای سخنان جذب کند.
پاسخ‌گویی به سؤالات
این بخش شاید دلهره‌آورترین بخش سخنرانی باشد. تا جایی که در اختیار شما است متن خوبی تهیه کرده‌اید و آمادگی کامل برای ارائه‌ی آن دارید، اما سؤالاتی که مطرح می‌شوند تحت کنترل شما نیستند. متن خود را برای یک دوست یا همکار بخوانید و از او بخواهید سؤالاتی را مطرح کند. به این ترتیب آمادگی بیشتری پیدا خواهید کرد اما مهمترین نکته این است که بتوانید در مواقع لزوم بگویید «نمی‌دانم». این کار بسیار بهتر از این است که تلاش کنید جوابی بسازید!
اگر این مقاله برای شما جذاب بوده است شاید مقاله‌های زیر نیز برای شما مفید باشد:
- سریال‌هایی که روحیه کارآفرینی و مهارت استارت‌آپی شما را افزایش می‌دهند!
- چگونه سخنرانی خوبی داشته باشیم؟
- راهکارهایی برای بهبود بخشیدن به توانایی مذاکره
--
