فرادرسچگونه درآمد و ترافیک سایت یا فروشگاه اینترنتی خود را افزایش دهیم؟
کسب درآمد اینترنتی یکی از موضوعات جذابی است که توجه بسیاری از افراد جویای کار، علاقمندان به کارآفرینی و حتی صاحبان مشاغل را طی سال‌های اخیر به خود جلب کرده است. همین امر و پتانسیل زیادی که بستر اینترنت برای کسب‌و‌کار و کارآفرینی دارد، موجب شده تا تجارت‌های زیادی بر پایه آن شکل بگیرند و مفهوم «تجارت الکترونیکی» (E-Commerce) را ایجاد کنند و به آن رونق ببخشند. در پی تغییر به وقوع پیوسته در مدل کسب‌و‌کارها با ظهور اینترنت، «فروشگاه‌های اینترنتی» (Online Shopping) متعددی شروع به کار کردند و رویای خرید از راه دور را در حالیکه فرد در تخت خود دراز کشیده و یا روی مبل در حال گوش دادن به سمفونی موتزارت است محقق کرده‌اند.
فروشگاه‌های اینترنتی تنها نوع کسب درآمد از اینترنت نیستند و راه‌های متعدد دیگری نیز برای کسب درآمد از وبسایت و وبلاگ وجود دارد که برخی از آن‌ها در مطالبی که پیش‌تر در «مجله فرادرس» منتشر شدند، از جمله «روش‌های کسب درآمد از وبسایت و وبلاگ» و «بازاریابی و کسب درآمد از طریق شبکه‌های تبلیغات کلیکی» مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین، برای افرادی که علاقمند به راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی هستند نیز، چگونگی انجام این کار در مطلب «چگونه یک فروشگاه اینترنتی راه اندازی کنیم؟ — راهنمای کاربردی» از صفر تا صد تشریح شد.
اکنون، بسیاری از افراد ممکن است با این پرسش مواجه شوند که در صورت داشتن یک وبسایت/وبلاگ و یا فروشگاه اینترنتی چگونه می‌توانم بازدیدکنندگان بیشتری را جذب کنم و چگونه بازدیدکنندگان/مشتریان فعلی خود را به مشتریان وفادارتری تبدیل کنم که علاقمند به دنبال کردن مستمر وب‌سایتم شوند. به عبارت دیگر، از کجا بدانم مخاطبانم به چه مواردی اهمیت بیشتری می‌دهند و علاقه بیشتری دارند تا به واسطه این دانسته‌ها مخاطبان کنونی را حفظ و مخاطبان جدیدی را جذب کنم.
شاید آنچه بیان شد در ظاهر یک پرسش باشد، اما در واقع مساله‌ای متشکل از چندین پرسش است که هر بخش از آن پاسخ جداگانه‌ای می‌طلبد. در این مطلب، در صدد پاسخگویی به این پرسش‌ها و ارائه راهکاری برای رونق بخشیدن به وب‌سایت‌ها/وبلاگ‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی هستیم.
گام‌هایی که باید پیمود
اگر دارنده یک وبسایت/وبلاگ یا فروشگاه اینترنتی هستید، مساله اولی که باید به آن توجه کنید بحث قرار دادن محتوای مناسب و وجود «رابط کاربری» (User Interface | UI) خوب است. با فرض اینکه حجم خوبی از محتوای مرتبط به موضوع سایت با کیفیت مناسب به طور مستمر در بازه‌های زمانی مشخص در وبسایت بارگذاری می‌شوند، موضوع اولی که باید به آن پرداخت «تجزیه و تحلیل ترافیک وبسایت» است. سپس، موضوع بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو و در نهایت ایجاد یک تجربه کاربری خوب مطرح می‌شود. کلیه این موارد در ادامه مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
گام ۱: تجزیه و تحلیل ترافیک وبسایت
تجزیه و تحلیل کردن ترافیک وبسایت یک گام مهم در راستای رونق بخشیدن به آن و افزایش درآمد اکتسابی است، بنابراین در این بخش به این مبحث پرداخته می‌شود. «ترافیک وب» (Web traffic)، حجم داده‌های ارسال و دریافت شده توسط بازدیدکنندگان یک وبسایت است. ترافیک وب بر اساس تعداد بازدیدکنندگان و تعداد صفحاتی که آن‌ها بررسی می‌کنند تعیین می‌شود.
«وب‌مسترها» (Webmaster)، ترافیک ورودی و خروجی را به منظور آگاهی از اینکه کدام بخش‌ها یا صفحات وب‌سایتشان محبوب‌تر است و آیا گرایش مشخصی در بازدید صفحات وجود دارد - یعنی برای مثال یک صفحه مشخص توسط افراد یک کشور خاص بیشتر بازدید می‌شود یا چنین مواردی - مورد نظارت قرار می‌دهند.
راهکارهای زیادی برای نظارت بر ترافیک و داده‌های گردآوری شده وجود دارند که در راستای کمک به بهبود ساختار سایت، برجسته‌سازی مسائل امنیتی یا مهار ترافیک غیر طبیعی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مساله مهم و قابل توجه آن است که هر ترافیک وبی الزاما مثبت نیست. زیرا برای مثال برخی از شرکت‌ها خدمات افزایش ترافیک وب ارائه می‌کنند که طی آن در ازای دریافت مبلغی با استفاده از ربات‌ها برای یک وبسایت «ترافیک جعلی» (Fake Traffic) ایجاد می‌کنند.
این جنس از ترافیک همانطور که از نام آن مشخص است جنبه واقعی ندارد و بنابراین منجر به یک خرید اینترنتی یا کسب درآمد نخواهد شد. چنین ترافیکی ممکن است اعتبار یک وبسایت را خدشه‌دار کند و میزان نمایش محتوای آن در موتورهای جستجویی مانند گوگل را کاهش دهد. بنابراین، ایجاد ترافیک جعلی کاری اشتباه است که هرگز توصیه نمی‌شود و همواره باید در پی تجزیه و تحلیل و مهار آن بود.
وب‌مسترها دائما در تلاش هستند تا ترافیک وبسایت خود را از طریق نمایش دادن محتوا و صفحات آن در «موتورهای جست‌و‌جو» (Search Engines) و «بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو» (Search Engine Optimization) بهبود ببخشند. این مبحث موضوع بخش بعدی ارائه شده در این مطلب است، اما در حال حاضر و در ادامه این بخش به مواردی که در راستای تحلیل ترافیک وبسایت باید مورد بررسی قرار بگیرند و معرفی ابزار مناسب برای نظارت بر این ترافیک پرداخته می‌شود.
مولفه‌های تحلیل ترافیک وب
منبع دریافت ترافیک: یکی از موضوعات مهمی که وب‌مسترها در راستای تحلیل ترافیک وب باید به آن بپردازند منبع ترافیک ورودی به وبسایت است. گوگل، ترافیک مستقیم (افرادی که با تایپ مستقیم آدرس وبسایت در مرورگر خود به آن سر می‌زنند)، ترافیک ورودی از دیگر موتورهای جست‌و‌جو و سایر وب‌سایت‌ها از جمله منابعی هستند که ترافیک را به یک وبسایت منتقل می‌کنند. مالک وبسایت با آگاهی از اینکه توزیع ترافیک به چه صورت است، می‌تواند برنامه‌ریزی استراتژیک برای افزایش آن انجام دهد.
برای مثال، اگر ترافیک ورودی کمی از گوگل دارد، آگاه می‌شود که در بحث «بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو» (Search Engine Optimization) یا همان «سئو» (SEO) ضعیف عمل کرده و باید برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مناسبی برای آن انجام دهد. همچنین، اگر کمپین‌های تبلیغاتی در وب‌سایت‌های گوناگون برای یک وبسایت مشخص در حال اجرا هستند، وب‌مستر می‌تواند بررسی کند که ترافیک ورودی از هر یک از گزینه‌های کمپین چقدر است و از این دانسته‌ها برای طرح‌ریزی هدفمندتر تبلیغات بعدی خود بهره ببرد.
مدت حضور بازدیدکننده در سایت: یکی از موضوعات مهم در بحث ترافیک وبسایت، بررسی مدت زمانی است که مخاطبان در یک صفحه سایت طی می‌کنند. بیان این موضوع با یک مثال بر شفافیت هر چه بیشتر آن می‌افزاید. فرض می‌شود ترافیک ورودی به یک صفحه از وبسایت هزار نفر در دقیقه است، این در حالی است که هر یک از این افراد در مدت زمان بسیار بسیار کوتاهی آن صفحه را ترک کرده و در واقع ریزش می‌کنند. به همین منظور باید بررسی کرد که چرا مخاطبان آنقدر سریع از صفحه خارج می‌شوند. «آیا محتوای صفحه با عنوان آن مرتبط نیست؟» و یا «مشکل از کیفیت محتوای داخل آن صفحه است؟» از جمله پرسش‌هایی هستند که باید به آن‌ها در این وهله پاسخ داده شود.
نرخ تبدیل: یکی از مسائل مهم در کسب‌و‌کارهای آنلاین «نرخ تبدیل» (Conversion Rate) است. این اصطلاح به زبان ساده به این مفهوم اشاره دارد که چه تعداد از افرادی که در یک صفحه حضور پیدا کرده‌اند در نهایت از محصولات موجود در آن خرید و یا روی لینک‌های موجود در آن صفحه کلیک کرده‌اند. موضوع مهم در این میان آن است که اگر در یک صفحه چندین لینک وجود دارد، مخاطبان روی کدام یک از گزینه‌های موجود کلیک کرده‌اند.
موارد بیان شده تنها برخی از مهم‌ترین مولفه‌های تحلیل ترافیک وب هستند و موارد متعدد دیگری نیز وجود دارد. اما از چه ابزاری می‌توان برای نظارت بر ترافیک وب استفاده کرد؟ در ادامه به این پرسش پاسخ داده خواهد شد.
گوگل آنالیتیکس، ابزاری برای تحلیل ترافیک وب
ابزارهای گوناگونی برای تجزیه و تحلیل ترافیک وبسایت وجود دارند که از جمله محبوب‌ترین آن‌ها می‌توان به «گوگل آنالتیکس» (Google Analytics) اشاره کرد. گوگل آنالیتیکس یک سرویس تحلیل وب با مدل هزینه «فریمیوم» (Freemium) (سرویس اولیه رایگان و استفاده از برخی ویژگی‌های آن منوط به پرداخت هزینه است) است که ترافیک وبسایت را پیگیری و گزارش‌هایی پیرامون آن منتشر می‌کند.
این سرویس در حال حاضر به عنوان پلتفرمی تحت برند «گوگل مارکتینگ پلتفرم» (Google Marketing Platform) فعالیت می‌کند. برای استفاده از این سرویس نیاز به ثبت‌نام در گوگل است. سرویس گوگل آنالیتیکس در حال حاضر پرکاربردترین سرویس تحلیل ترافیک وب در اینترنت است. آنالتیکس یک «کیت توسعه نرم‌افزار» (Software Development Kit | SDK) نیز فراهم می‌کند که با استفاده از آن شما می‌توانید به گردآوری گزارش‌های فعالیت‌های کاربران در اپلیکیشن‌های خود روی پلتفرم‌های iOS و اندروید بپردازید و در اصل ترافیک بخش‌های مختلف اینگونه از اپ‌ها را نیز مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید.
ویژگی‌ها
گوگل آنالیتکس در یکپارچگی با Google AdWords، قابلیت بررسی کمپین‌های آنلاینی که روی این پلتفرم تبلیغاتی دارید را نیز فراهم می‌کند و می‌توانید به سادگی توسط آن میزان موفقیت این کمپین‌ها و برآورده شدن اهدافشان را بسنجید. اهداف یک کمپین ممکن است شامل فروش یک آیتم، نمایش یک صفحه خاص یا دانلود کردن یک فایل مشخص باشد. رویکرد گوگل آنالیتیکس آن است که بخشی از اطلاعات کلیدی ترافیک موجود روی یک وبسایت را به شکلی به کاربران عادی ارائه کند که به سادگی برای آن‌ها قابل درک باشد، اما در کنار این داده‌ها سرویس یاد شده گزارش‌هایی بسیار عمیق‌تر و پیچیده‌تر نیز تهیه و تنظیم می‌کند که برای افراد متخصص در حوزه بازاریابی دیجیتال، توسعه وب و بهینه‌سازی موتورهای جستجو بسیار کاربردی هستند.
این ابزار می‌تواند صفحاتی که عملکرد ضعیفی دارند را با روش‌هایی مانند بصری‌سازی برجسته کند و همچنین معین کند بازدیدکنندگان یک وبسایت از کجا آماده‌اند (منبع ترافیک)، چه مدت در سایت مانده‌اند و موقعیت جغرافیایی آن‌ها کجا بوده. در عین حال، قابلیت‌های پیشرفته‌تری مانند مانیتور کردن قشری ازدیدکنندگان با ویژگی‌های خاص و تعریف شده، میزان تراکنش‌های صورت پذیرفته، درآمد حاصله و سایر شاخص‌های تجارت الکترونیک از دیگر امکاناتی هستند که گوگل آنالیتیکس ارائه می‌کند.
سرویس گوگل آنالیتیکس قابلیت «تحلیل‌های زنده» (Real Time Analytics) یا لحظه‌ای را نیز ارائه کرده که کاربر را قادر به داشتن بینش پیرامون بازدیدکنندگانی که در حال حاضر در سایت حضور دارند می‌کند. ضمناً از طریق آنالیتیکس می‌توان به تکنولوژی‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد استفاده کاربران یک سایت پی‌برد و بر همین مبنا بهینه‌سازی‌هایی را روی آن صورت داد و یا رفتارهای کاربران در مواجه با صفحات مختلف، آیتم‌های آن‌ها و غیره را سنجید و بر مبنای این رفتارها سیاست‌گذاری‌های گوناگونی را صورت داد.
مزایای اصلی استفاده از گوگل آنالیتیکس در یک نگاه
نصب نکردن گوگل آنالیتیکس روی وبسایت مانند رانندگی با چشم‌های بسته است. گوگل آنالیتیکس اطلاعات زیادی را پیرامون وبسایت شما در اختیارتان قرار می‌دهد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- چه میزان ترافیک و از کجا برای وبسایت آمده است.
- بازدیدکنندگان چه صفحاتی را بررسی کرده‌اند و چه مدت زمانی را در هر صفحه صرف کرده‌اند.
- بازدیدکنندگان از چه صفحاتی پیش از خروج بازدید کرده‌اند.
- کدام دکمه‌ها بیشتر کلیک شده و بازدیدکنندگان پس از کلیک روی این دکمه‌ها چه کرده‌اند.
- چه بخشی از ترافیک منجر به تبدیل شده است (منجر به انجام عملی شده که مالک سایت می‌خواهد).
- میزان بازدیدکنندگان موبایل، تبلت و دسکتاپ یک وبسایت چه میزان بوده است.
- بازدیدکنندگان در کدام مناطق جغرافیایی قرار دارند و چه از نرم‌افزارهایی برای مرور صفحه وب استفاده کرده‌اند.
این موارد تنها برخی از پرسش‌هایی هستند که گزارش گوگل آنالیتیکس می‌تواند به آن‌ها پاسخ بدهد. کاربران حرفه‌ای‌تر می‌توانند یک گام فراتر رفته و از این ابزار گزارش‌های ریزتر و حرفه‌ای‌تری را دریافت کنند که جزئیات بسیاری را شفاف می‌سازند. در مجموع باید گفت «گوگل آنالیتیکس» (Google Analytics) ابزاری است که بازاریاب‌های دیجیتال باید آن را داشته باشند. این سرویس می‌تواند اطلاعات قابل توجهی را درباره یک وبسایت در اختیار مالک آن قرار دهد که به شکل دیگری نمی‌توان آن‌ها را فهمید. این ابزار رایگان (مدل پرداخت فرمیوم) و نصب آن روی وردپرس بسیار آسان است.
برای آشنایی بیشتر و همراه با جزئیات با ابزار گوگل آنالیتیکس، استفاده از ویدئوهای آموزشی زیر به شما توصیه می‌شود.
گام ۲: بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو
«بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو | سئو» (Search Engine Optimization) یکی از اصول بازاریابی است که بر رشد ترافیک یک صفحه وب از طریق موتورهای جست‌و‌جو آنهم به صورت طبیعی (بدون پرداخت هزینه) تاکید دارد. سئو، شامل عناصر فنی و خلاقانه‌ای می‌شود که برای بهبود رتبه‌دهی، ایجاد ترافیک و افزایش آگاهی در موتورهای جست‌و‌جو مورد نیاز هستند. جنبه‌های زیادی در سئو وجود دارد که از کلمات موجود در صفحه تا لینک وبسایت در دیگر صفحات را شامل می‌شوند. سئو راهکاری برای حصول اطمینان از این است که یک وبسایت ساختاری دارد که موتورهای جست‌و‌جو می‌توانند آن را به خوبی بفهمند. این مبحث صرفا پیرامون ساخت وب‌سایت‌های «موتور جست‌و‌جو پسند» (search engine-friendly) نیست. بلکه، به بهبود سایت برای مردم نیز مربوط می‌شود.
بخش عظیمی از ترافیک وب‌سایت‌ها توسط موتورهای جست‌و‌جوی تجاری مانند گوگل، بینگ و یاهو می‌آید. اگرچه، شبکه‌های اجتماعی و دیگر انواع ترافیک نیز می‌توانند موجب تولید بازدید برای یک وبسایت شوند اما موتورهای جست‌و‌جو روش اصلی مسیریابی برای اغلب کاربران اینترنت هستند. این موضوع برای وب‌سایت‌هایی که به تولید و ارائه محتوا، خدمات، محصولات، اطلاعات و دیگر موارد می‌پردازند صادق است.
اگر موتورهای جست‌و‌جو نتوانند یک وبسایت را پیدا کنند و یا آن را به پایگاه داده خود بیافزایند، آن سایت فرصت عظیمی را برای دریافت ترافیکی که از موتورهای جست‌و‌جو می‌آیند از دست می‌دهد. کوئری‌های جست‌و‌جو یا عباراتی که کاربران برای جست‌و‌جو وارد می‌کنند دارای ارزش فراوانی برای سئو کردن یک وبسایت هستند. تجربه حاکی از آن است که ترافیک موتورهای جست‌و‌جو می‌تواند موجب موفقیت یا شکست یک سازمان شود. ورود ترافیک هدفمند به یک وبسایت می‌تواند منجر به فراهم آوردن عمومیت، درآمد و قرار گرفتن در معرض دید به شیوه‌ای شود که هیچ روش بازاریابی دیگری نمی‌تواند آن را فراهم کند.
دنیای سئو پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، اما اغلب افراد می‌توانند مبانی آن را به سادگی یاد بگیرند. حتی، میزان ناچیزی دانش در این حوزه می‌تواند تفاوت‌های قابل توجهی را ایجاد کند. «گوگل وب کنسول» (Google Search Console) (پیش‌تر با نام «گوگل وب‌مستر تولز» یا Google Webmaster Tools از آن یاد می‌شد) یک سرویس بدون پرداخت هزینه ارائه شده توسط گوگل برای وب‌مسترها است. این ابزار، امکان بررسی وضعیت ایندکس شدن و نمایش بهینه وبسایت (بهینه‌سازی برای موتورهای جست‌و‌جو) را فراهم می‌کند. ابزار مورد اشاره قابلیت‌های متعدد و متنوعی را در اختیار وب‌مسترها قرار می‌دهد که برخی از آن‌ها در زیر بیان شده‌اند.
- وارد کردن و بررسی نقشه سایت و همچنین کمک به وب‌مسترها برای بررسی اینکه آیا خطایی در وبسایت آن‌ها از نظر موتورهای جستجو وجود دارد یا خیر.
- بررسی و تنظیم «نرخ خزش» (Crawl Rate) و نمایش آمارهایی پیرامون زمانی که «گوگل‌بات» (Googlebot) به یک وبسایت خاص دسترسی پیدا می‌کند.
- نوشتن و بررسی فایل robots.txt برای کمک به کشف صفحاتی که به طور تصادفی در robots.txt مسدود شده‌اند.
- لیست کردن سایت‌های داخلی و خارجی که به سایت لینک داده‌اند.
برای فراگیری بهتر مفاهیم سئو به صورت کاملا عملی و کاربردی، مشاهده آموزش زیر به شما توصیه می‌شود.
گام ۳: آنالیز و بهینه‌سازی سایت
مساله مهمی که برخی از وب‌مسترها به آن بی‌توجه هستند بحث تجربه کاربری است. «تجربه کاربری» (User Experience | UX) به عواطف و نگرش یک فرد پیرامون یک محصول، سیستم یا سرویس اشاره دارد و شامل جنبه‌های کاربردی، تجربی، عاطفی، معنادار و ارزشمند تعامل انسان و کامپیوتر و مالکیت محصول می‌شود. همچنین، ادراک یک انسان از جنبه‌های یک سیستم مانند سودمندی، سهولت استفاده و کارایی را در برمی‌گیرد.
سرعت بارگذاری صفحات یک وبسایت یکی از موضوعات مهمی است که در بحث تجربه کاربری به آن باید پرداخت و نقش اساسی در بهبود تجربه کاربر از سایت، افزایش مخاطبان و وفاداری آن‌ها، افزایش مدت زمانی که بازدیدکنندگان در صفحات سپری می‌کنند و همچنین بهینه‌سازی وبسایت برای موتورهای جست‌و‌جو دارد. بالا بودن سرعت بارگذاری سایت موجب رضایت بیشتر کاربران می‌شود. همچنین، موتورهای جست‌و‌جویی مانند گوگل امتیازهایی را برای وب‌سایت‌های دارای سرعت لود بالاتر در نظر گرفته‌اند و بنابراین افزایش سرعت بارگذاری منجر به بهبود رتبه آن‌ها در نتایج گوگل می‌شود.
سایت GTmetrix، بینشی از سرعت بارگذاری سایت و توصیه‌هایی برای بهبود آن ارائه می‌کند. این سرویس از مدل پرداخت فرمیوم بهره می‌برد و بنابراین برای دریافت خدمات از آن الزاما نیاز به پرداخت هزینه نیست و می‌توان سرعت بارگذاری سایت را با بهره‌گیری از این سرویس به صورت رایگان بررسی کرد. این وبسایت قابلیت‌های متعددی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که برخی از آن‌ها در ادامه بیان شده‌اند.
- مانیتور کردن صفحات سایت برای ارزیابی آن‌ها به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه به منظور اطمینان از بهینه بودنشان
- تنظیم هشدارهای مانیتور شده که موجب می‌شود در صورتی که صفحه وب در یک شرایط خاص قرار داشت پیام هشدار صادر و ارسال شود.
- تحلیل سرعت بارگذاری سایت از مناطق جغرافیایی گوناگون برای تعیین اینکه مردم در نواحی مختلف چگونه آن را می‌بینند.
- تحلیل با موبایل، که قابلیت تحلیل کارایی وبسایت روی گوشی‌های اندرویدی را می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با این ابزار و روش استفاده از آن، مشاهده آموزش ویدئویی زیر توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
در این مطلب به روش‌های کاربردی برای افزایش بازدیدکنندگان (جذب مخاطبان جدید) و حفظ بازدیدکنندگان فعلی (مخاطبان وفادار) پرداخته شد. کلیه این راهکارها به منظور افزایش ترافیک و در نتیجه کسب درآمد بیشتر کاربرد دارند. بنابراین، سرمایه‌گذاری روی آن‌ها و در واقع در بحث «دیجیتال مارکتینگ» (Digital Marketing) گامی موثر در راستای افزایش درآمد یک وبسایت است. برای آشنایی بیشتر با دیگر مباحث دیجیتال مارکتینگ مشاهده ویدئوهای آموزشی زیر توصیه می‌شود.
- آموزش آشنایی با بازاریابی دیجیتال (Digital marketing)
- آموزش مبانی بازاریابی محتوا (Content marketing)
- آموزش فروش رابطه‌ای (بازاریابی وابسته – Affiliate Marketing)
اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:
- مجموعه آموزش‌های ابزارها و راهکارهای مدیریت وبسایت
- مجموعه آموزش‌های طراحی و برنامه‌نویسی وب
- مجموعه آموزش‌های طراحی و توسعه پروژه‌های وب
- آموزش پروژه‌محور HTML و CSS
- روش های کسب درآمد از وبسایت و وبلاگ
- بازاریابی و کسب درآمد از طریق شبکه های تبلیغات کلیکی
^^
