خاموشی شبان شانه — تصویر نجومی روز
چرا ستاره «شبانشانه» (اِبط الجوزا | آلفای شکارچی | Betelgeuse) در حال محو شدن است؟ هیچ کس پاسخ این پرسش را نمیداند. شبان شانه یکی از روشنترین و شناخته شدهترین ستارهها در آسمان شب است؛ اما در حال حاضر، تنها نیمی از روشنایی پنج ماه پیش خود را دارد.
چنین تغییراتی احتمالا یک رفتار عادی برای این ستاره غولآسا و متغیر محسوب میشود؛ اما تیره و تار شدن اخیر این ستاره، این بحث را به میان آورده است که چه مدت دیگر شبانشانه به «ابرنواختر» (Supernova) مبدل میشود. شبانشانه که به خاطر رنگ قرمزش شناخته شده است، یکی از معدود ستارگانی محسوب میشود که با استفاده از تلسکوپهای مدرن، به تفکیک مشخص است؛ اگرچه این کار به سختی انجام میشود.
برای مشاهده تصویر در اندازه کامل، کلیک کنید.
تصویری که در اینجا مشاهده میکنید، تجسمی از این است که شبانشانه از نزدیک چطور به نظر خواهد رسید. گمانهزنی میشود که شبانشانه دارای سطحی پیچیده و نامنظم باشد که به طور معمول شعلههای قابل توجهی را پرتاب میکند. اگر فرض شود که این ستاره در جای خورشید قرار دارد، سطح آن تا نزدیکی مدار مشتری امتداد مییابد و بخارهای گازی آن همچون حبابهایی از نپتون دور میشوند.
از آنجا که شبانشانه در حدود ۷۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد، مبدل شدن احتمالی آن به ابرنواختر، زندگی در زمین را به خطر نمیاندازد؛ حتی اگر روشنایی آن با ماه (قمر زمین) کامل در رقابت باشد. ستارهشناسان (هم آماتور و هم حرفهای) با قاطعیت به نظارت و دنبال کردن شبانشانه ادامه میدهند تا دوران جدید زندگی این ستاره سرخ فرا برسد.
اگر نوشته بالا برای شما مفید بوده است، آموزشهای زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند: