انواع تقویت کننده ها از نظر نوع عملکرد تقویتی – به زبان ساده
۷۴۰۳ بازدید
آخرین بهروزرسانی: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۲ دقیقه
دانلود PDF مقاله
در این نوشته، خلاصهای از انواع تقویتکنندهها را بیان میکنیم. شکل زیر یک تقویتکننده ترانزیستوری یک طبقه را نشان میدهد که قبلاً درباره آن توضیح دادیم.
فهرست مطالب این نوشته
در دو بخش بعدی، خلاصهای از ویژگیها و انواع تقویتکنندههای سیگنال کوچک و سیگنال بزرگ را بیان میکنیم.
تقویتکنندههای سیگنال کوچک
- تقویتکنندههای سیگنال کوچک، به عنوان تقویتکننده ولتاژ نیز شناخته میشوند.
- تقویتکنندههای ولتاژ، سه مشخصه اصلی شامل مقاومت ورودی، مقاومت خروجی و بهره دارند.
- بهره تقویتکننده سیگنال کوچک، برابر با مقداری است که سیگنال ورودی تقویت میشود.
- بهره، نسبت خروجی به ورودی است، بنابراین واحدی ندارد و از نماد A برای نمایش آن استفاده میشود. این مقدار برای تقویتکنندهها به صورت بهره ولتاژ (Av)، بهره جریان (Ai) و بهره توان (Ap) تعریف میشود.
- بهره توان ترانزیستور را میتوان برحسب دسیبل یا dB نیز بیان کرد.
- برای تقویت بدون اعوجاج تمام سیگنالهای ورودی در تقویتکننده کلاس A، بایاس DC بیس ضروری است.
- بایاس DC، نقطه کار تقویتکننده را در نقطه وسط خط بار قرار میدهد.
- اگر تقویتکننده ترانزیستوری به درستی بایاس نشود، مقادیر اعوجاج بزرگی در خروجی تولید خواهد کرد.
- ورودیهای بزرگ، به دلیل بریدگی دامنه، اعوجاج دامنه بزرگ تولید میکنند.
- موقعیت نامناسب نقطه کار روی خط بار، سبب برش اشباع خواهد شد.
- تقویتکننده امیتر مشترک، رایجترین نوع تقویتکننده ولتاژ است که از ترانزیستور پیوندی دوقطبی بهره میگیرد.
- تقویتکننده سورس مشترک، متداولترین نوع تقویتکننده ولتاژ است که از ترانزیستور پیوندی اثر میدان استفاده میکند.
جدول زیر مقایسه تقویتکنندههای JFET و BJT را نشان میدهد:
پارامتر | تقویتکننده امیتر مشترک | تقویتکننده سورس مشترک |
بهره ولتاژ (Av) | متوسط/زیاد | متوسط/زیاد |
بهره جریان (Ai) | زیاد | خیلی زیاد |
بهره توان (Ap) | زیاد | بسیار زیاد |
مقاومت ورودی () | متوسط | خیلی زیاد |
مقاومت خروجی () | متوسط/زیاد | متوسط/زیاد |
جابجایی فاز | 180 درجه | 180 درجه |
تقویتکنندههای سیگنال بزرگ
- تقویتکنندههای سیگنال بزرگ، تقویتکننده توان نیز نامیده میشوند.
- تقویتکنندههای توان به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. مثلاً:
- تقویتکننده کلاس A که در آن، ترانزیستور خروجی، کل سیکل ورودی را هدایت میکند.
- تقویتکننده کلاس B که هر ترانزیستور آن، 50 درصد سیگنال ورودی را هدایت میکند.
- تقویتکننده کلاس AB که ترانزیستورهای آن، بین 50 تا 100 درصد سیگنال ورودی را هدایت میکنند.
- یک تقویتکننده توان ایدهآل، 100 درصد توان DC ورودی را به بار تحویل میدهد.
- تقویتکنندههای کلاس A، رایجترین نوع تقویتکنندههای توان هستند، اما بازده آنها کمتر از 40 درصد است.
- تقویتکنندههای کلاس B، بازده بیشتری (حدود 70 درصد) نسبت به تقویتکنندههای کلاس A دارند، اما اعوجاج زیادی تولید میکنند.
- وقتی سیگنال ورودی وجود نداشته باشد، تقویتکنندههای کلاس B توان بسیار کمی مصرف میکنند.
- با استفاده از پیکربندی طبقه خروجی «پوش-پول» ساده کلاس B، تقویتکنندههای توان به دلیل بایاس نقطه قطع، اعوجاج گذر از صفر تولید میکنند.
- مقاومتها یا دیودهای پیشبایاس، به حذف اعوجاج گذر از صفر کمک میکنند.
- تقویتکنندههای کلاس B را میتوان با استفاده از ترانسفورماتور یا ترانزیستورهای مکمل در خروجی ساخت.
اگر به مطالب بیان شده علاقهمند هستید و میخواهید جزئیات بیشتری درباره آنها بدانید، آموزشهای زیر نیز به شما پیشنهاد میشوند:
- تقویت کننده ها (Amplifiers) — به زبان ساده
- تقویت کننده های الکترونیکی — مجموعه مقالات جامع وبلاگ فرادرس
^^
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Electronics Tutorialsدانلود PDF مقاله
https://b.fdrs.ir/5ry
درود برای یک مدار ساده تقویت کننده ویدئویی کدام پیکربندی امیتر یا کلکتور یا بیس مشترک استفاده کنم video amplifier circuit
سپاس
یه سوال دارم این مثلا میتونه ورودی رو 0.5v و 1A رو به مثلا 10v و 20A خروجی تقویت کنه؟
درشرایط ایده ال100درصد توان میشه نیم وات اگه ده ولت خروجی باشه امپر در شرایط ایده ال که گفتیم میشه پنجاه میلی امپر ودر بازده ۷۰%میشه ۳۵ میلی امپر.
مطالب خوبی هست ولی بعضی جاهای آن را بهتره به صورت ساده تر وشکافته تر،توضیح بدید..
سلام.
در این آموزش، انواع تقویتکنندهها بهصورت خلاصه بیان شده است. برای مطالعهٔ جزئیات مربوط به تقویتکنندهها و اصطلاحات مربوط به آنها، پیشنهاد میکنیم به «مجموعه مقالات تقویتکنندههای الکترونیکی» مراجعه کنید.
از توجه و بازخورد شما سپاسگزاریم.