کمر درد چیست؟ — علت کمردرد و راه های درمان آن

کمر درد که غالبا به درد در نواحی پایینی ستون فقرات اشاره دارد یک اختلال یا بیماری خاص نیست و ممکن است به علت‌های مختلفی در بدن رخ دهد. این عارضه که افراد بسیاری را به نزد پزشک می‌کشاند و از علل اصلی ناتوانی در افراد است اغلب به علت‌ مشکلاتی در اندام‌ها و بافت‌های مختلفی از جمله لیگامان‌ها (رباط‌ها و زردپی‌ها)، ماهیچه‌ها، اعصاب و نورون‌ها و ستون مهره‌ها در بدن ایجاد می‌شود. همچنین درد در ناحیه پایینی کمر می‌تواند به علت مشکلات کلیه‌ها باشد.

در ۹۰ درصد موارد، کمر درد بدون نیاز به جراحی و سایر روش‌های تهاجمی یا با استفاه از مسکن‌های بدون نسخه و درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد. در موارد شدیدتر ممکن است درمان‌های قوی‌تری مورد نیاز باشد که تحت نظارت پزشک انجام می‌گیرد.

کمر درد چیست؟

کمر درد عارضه بسیار شایعی است و معمولا گاهی چند هفته تا چند ماه ممکن است طول بکشد. این درد معمولا در ناحیه پایین کمر و بخش انتهایی ستون فقرات حس می‌شود که در بسیاری از موارد، درد ناشی از مشکل جدی نیست و معمولاً با گذشت زمان بهبود می‌یابد.

فیلم آموزش آناتومی عمومی بدن انسان در فرادرس

کلیک کنید

روش‌هایی وجود دارند که افراد می‌توانند برای تسکین کمر درد از آن‌ها استفاده کنند. اما گاهی اوقات این درد می‌تواند مدت‌ها طول بکشد یا به صورت دوره‌ای رخ دهد. پیشگیری از کمر درد دشوار است، اما نکات زیر ممکن است به افراد در کاهش درد و ناراحتی کمک کنند:

• انجام منظم تمرینات مربوط به کمر و کشش که توسط پزشک عمومی یا فیزیوتراپیست توصیه می‌شوند.
• انجام فعالیت و ورزش منظم می‌تواند به تقویت عضلات پشتی کمک کند. به بزرگسالان توصیه شده است حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش کنند.
• اجتناب از نشستن‌های طولانی مدت
• رعایت نکات ایمنی هنگام بلند کردن اشیاء سنگین
• اصلاح وضعیت بدن در هنگام نشستن، استفاده از رایانه یا تبلت و تماشای تلویزیون
• اطمینان از استاندارد بودن تشک مورد استفاده برای خوابیدن
• کم کردن وزن چرا که اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا به کمر درد را افزایش دهد. در صورت داشتن اضافه وزن با انتخاب یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌توان وزن را کاهش داد.

کمر درد معمولاً در طی چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابد و ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک یا سایر متخصصان درمان نباشد. اما در صورت برخورد با موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه شود:

• درد طی چند هفته بهبود نمی‌یابد.
• درد باعث توقف فعالیت‌های روزمره شده است.
• درد بسیار شدید و با گذشت زمان بدتر می‌شود.
• در صورت نگرانی بسیار برای درد و تلاش برای کنارآمدن با آن

پس از مراجعه به پزشک عمومی، آن‌ها در مورد علائم عارضه سوال و کمر بیمار را معاینه کرده و در مورد درمان‌های احتمالی بحث می‌کنند. همچنین آن‌ها ممکن است بیمار را برای کمک بیشتر به پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست ارجاع دهند. انواع کمر درد می‌توانند ۲ حالت داشته باشند شامل:

• «درد مکانیکی» (Mechanical ‌Pain): شایع‌ترین علت کمر درد، درد مکانیکی (درد محوری) درد در درجه اول از عضلات، رباط‌ها، مفاصل (مفاصل وجهی، مفاصل استخوان خاجی) یا استخوان‌های داخل و اطراف ستون فقرات است. این نوع درد معمولا در قسمت پایین کمر، باسن و گاهی اوقات بالای پاها احساس می‌شود. معمولاً بعد از فشار آوردن بر ستون فقرات احساس می‌شود و ممکن است بر اساس نوع حرکت (رو به جلو، عقب و چرخاندن)، نوع فعالیت، ایستادن، نشستن یا استراحت شدت متفاوتی داشته باشد.
• «درد رادیکولار» (Radicular Pain): در صورت گرفتگی یا التهاب ریشه عصب نخاعی، این نوع درد ممکن است ایجاد شود. درد رادیکولی ممکن است به سمت ریشه عصب یا به پایین باسن و پا باشد. درد رادیکولار به صورت شدید، شوک دهنده، از نوع سوزش است و می‌تواند با بی‌حسی یا ضعف همراه باشد (درد سیاتیک). این نوع درد به طور معمول فقط در یک طرف بدن احساس می‌شود.

علائم کمر درد چگونه است؟

کمر درد می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم را در بر داشته باشد. ممکن است ملایم یا کمی آزار دهنده، شدید و ناتوان‌کننده باشد. کمر درد ممکن است به طور ناگهانی یا به آرامی شروع شود، حالت متناوب (رفت و برگشتی) داشته باشد یا با گذشت زمان به تدریج بدتر شود. بسته به علت اصلی درد، علائم را می‌توان به حالت‌های مختلف تجربه کرد مانند:

• دردی کسل کننده یا دردناک که کمر را در بر می‌گیرد.
• درد گزنده و همراه با سوزش که از کمر به پشت ران‌ها منتقل می‌شود، گاهی اوقات به پایین ساق پا یا پا می‌رسد. ممکن است شامل بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن (مانند درد سیاتیک) باشد.
• اسپاسم عضلات و گرفتگی در ناحیه کمر، لگن و پهلوها
• دردی که پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدتر شود.
• مشکل در صاف ایستادن، قدم‌ زدن یا رفتن از ایستادن به حالت نشسته

علاوه بر این‌ها، علائم کمر درد معمولاً با توجه به نوع شروع درد و مدت زمان طول کشیدن آن توصیف می‌شود که می‌تواند به ۳ حالت زیر باشد:

• کمر درد حاد: این نوع درد به طور ناگهانی بروز می‌کند و چند روز یا چند هفته به طول می‌انجامد و پاسخ طبیعی بدن به صدمه و آسیب بافتی محسوب می‌شود. در این نوع کمر درد معمولا با بهبودی در بدن به تدریج درد فروکش می‌کند.
• کمر درد نسبتا حاد: این نوع درد بین 6 هفته تا 3 ماه طول می‌کشد و معمولاً ماهیتی مکانیکی دارد (مانند کشیدگی عضله یا درد مفصل) اما طولانی است. در این حالت اگر درد شدید باشد و توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی، خواب و انجام کارها را محدود کند، ممکن است یک بررسی پزشکی در نظر گرفته شود.
• کمر درد مزمن: معمولاً به حالتی از کمر درد گفته می‌شود که بیش از 3 ماه طول می‌کشد. این نوع درد معمولاً شدید است، به درمان‌های اولیه پاسخ نمی‌دهد و برای تعیین منبع دقیق درد به یک بررسی پزشکی کامل نیاز است.

علت کمر درد چیست؟

معمولاً مسائل مکانیکی و آسیب‌های بافت نرم، علت کمر درد است. این آسیب‌ها می‌توانند شامل آسیب به دیسک‌های بین مهره‌ای، فشار بر گیرنده‌های عصبی و حرکت نامناسب مفاصل ستون مهره‌ها باشند. یکی دیگر از علل کمر درد پارگی یا کشیدگی عضله یا رباط است.

فیلم آموزش حرکات ورزشی مناسب برای دیسک کمر و گردن در فرادرس

کلیک کنید

کمر درد می‌تواند ناشی از آسیب، فعالیت، مشکلات مربوط به نشستن و ایستادن و همچنین برخی از اختلالات ایجاد شده در برخی از اندام‌ها و ساختار‌های بدن مانند کلیه‌ها و ستون فقرات باشد. کمر درد به دلایل مختلف ممکن است افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار دهد. این‌گونه دردها معمولا با افزایش سن ایجاد می‌شوند و می‌توانند ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای یا انواع روماتیسم باشند.

بسیاری از انواع کمر درد حاد ناشی از آسیب به عضلات، رباط‌ها، مفاصل یا دیسک‌ها هستند. بدن همچنین با ایجاد یک واکنش التهابی در برابر آسیب، واکنش نشان می‌دهد. در حالی که التهاب جزئی به نظر می‌رسد، ممکن است باعث تشدید درد شود. انتقال پیام عصبی به دیسک‌ها، عضلات، رباط‌ها و سایر ساختارهای ستون فقرات هم‌پوشانی قابل توجهی دارند و درک دقیق علت ایجاد درد برای مغز دشوار است.

به عنوان مثال، یک دیسک کمر تحلیل‌ رفته یا پاره‌ شده می‌تواند همان احساس کمر درد ناشی از عضله کشیده شده را ایجاد کند چرا که هر دو باعث ایجاد التهاب و اسپاسم عضلانی دردناک در همان منطقه می‌شوند. عضلات و رباط‌ها به سرعت بهبود می‌یابند، در حالی که دیسک پاره ممکن است خوب نشود بنابراین دوره زمانی درد به تعیین علت کمک می‌کند.

کمر درد ممکن است به ستون فقرات ناحیه کمری، دیسک‌های بین مهره‌ها، رباط‌های اطراف ستون فقرات، نخاع و اعصاب، گرفتگی عضلات کمر، اندام‌های داخلی شکم و لگن و پوست اطراف ناحیه کمر مرتبط باشد. در ادامه علل مختلف کمر درد به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

کشیدگی عضله و پیچ خوردگی رباط

پیچ خوردگی یا کشیدگی کمر ممکن است به طور ناگهانی اتفاق بیفتد یا با گذشت زمان و به علت انجام حرکات تکراری به آرامی ایجاد شود. کشیدگی زمانی رخ می‌دهد که عضله بیش از حد کشیده شده و باعث پارگی و آسیب به بافت عضله شود. پیچ خوردگی زمانی اتفاق می‌افتد که کشیدگی بیش از حد رخ داده و رباط‌ها (که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کنند) را تحت تأثیر قرار دهد. مهم نیست که عضله یا رباط آسیب دیده باشد، زیرا علائم و درمان آن‌ها تقریبا یکسان هستند. علل شایع پیچ خوردگی و کشیدگی عبارتند از:

• بلند کردن یک جسم سنگین، یا چرخاندن ستون فقرات هنگام بلند کردن اجسام
• حرکات ناگهانی که فشار زیادی را روی کمر وارد می‌کنند، مانند زمین خوردن
• تغییر وضعیت بدن به مرور زمان (قوز کمر ناشی از افزایش سن و کیفوز)
• آسیب‌های ورزشی، به ویژه در ورزش‌هایی که شامل پیچش یا فشارهای ناشی از ضربه است.

این گونه دردهای مربوط به کشیدگی یا فشار معمولا جدی نیستند و زیاد دوام نمی‌آورند اما درد حاد در ناحیه کمر می‌تواند بسیار شدید باشد.

علل کمر درد مزمن

این گونه کمر درد که معمولا بیش از سه ماه طول می‌کشد و با روند بهبودی طبیعی بدن از بین  نمی‌رود، مزمن در نظر گرفته می‌شود. درد مزمن در ناحیه کمر اغلب شامل مشکل دیسک، مشکل مفصل و یا ریشه تحریک شده عصب است. علل شایع انواع کمر درد مزمن در ادامه توضیح داده شده‌اند.

فتق دیسک کمر چیست؟

در «فتق یا بیرون‌زدگی دیسک کمر» (Lumbar ‌Herniated Disc) قسمت ژله مانند دیسک کمر می‌تواند لایه بیرونی سخت را شکسته و ریشه عصب مجاور را تحریک کند. قسمت بیرون زده دیسک، حاوی پروتئین‌هایی است که با رسیدن به ریشه عصب باعث التهاب می‌شوند و التهاب و همچنین فشرده شدن عصب باعث درد در ریشه عصب می‌شود. دیواره دیسک نیز به میزان زیادی توسط رشته‌های عصبی احاطه شده‌اند و پارگی دیواره ممکن است کمر درد شدیدی ایجاد کند.

بیماری دیسک دژنراتیو

هنگام تولد، دیسک‌های بین مهره‌ای پر از آب هستند و در سالم‌ترین حالت خود قرار دارند. با افزایش سن، دیسک‌ها آب خود را از دست می‌دهند (دهیدراته شدن) و فرسوده می‌شوند. از آنجا که دیسک حالت آبرسانی را از دست می‌دهد، نمی‌تواند در برابر نیروها مقاومت کند و فشاری را به دیواره دیسک منتقل می‌کند که ممکن است باعث نشت مایع مفصلی دیسک، درد یا ضعف و در نهایت منجر به فتق دیسک شود. دیسک همچنین ممکن است فرو ریخته و در ایجاد تنگی کانال نخاعی و کمر درد نقش داشته باشد.

اختلال عملکرد مفصلی وجهی

در پشت هر دیسک، در هر بخشِ حرکتی در ستون فقرات کمر، دو مفصل وجود دارد. این مفاصل در بین استخوان‌ها دارای غضروف هستند که توسط یک رباط کپسولی احاطه شده‌اند و به طور گسترده‌ای توسط اعصاب احاطه شده‌اند. این مفاصل می‌توانند به تنهایی یا همراه با دیسک دردناک باشند و موجب ایجاد کمر درد شوند.

اختلال عملکرد مفصل استخوان خاجی

مفصل «ساکروایلیاک» (Sacroiliac) استخوان خاجی را در پایین ستون فقرات به دو طرف لگن متصل می‌کند. این مفصل قوی و کم حرکت است که در درجه اول شوک و تنش بین بالاتنه و پایین‌تنه را جذب می‌کند. مفصل ساکروایلیاک در صورت ملتهب شدن (ساکروایلیتیس) یا حرکت زیاد یا کمِ مفصل می‌تواند دردناک شود و کمر درد را به دنبال داشته باشد.

تنگی کانال نخاعی چیست؟

این وضعیت به علت باریک شدن کانال نخاعی در محل ریشه‌های عصبی رخ می‌دهد و درد ایجاد می‌کند. باریک شدن این کانال ممکن است به صورت مرکزی، کناری یا هر دو حالت باشد و می‌تواند در یک بخش واحد یا چند بخش در قسمت پایین کمر رخ دهد و موجب ایجاد کمر درد شود.

استئوآرتریت

استئوآرتریت ستون فقرات یا آرتروز نخاعی در اثر فرسودگی دیسک و مفاصل وجهی ایجاد می‌شود که درد، التهاب، بی‌ثباتی و تنگی کانال نخاعی را به دنبال دارد و می‌تواند در یک سطح یا چند سطح در پایین ستون فقرات رخ دهد. آرتروز نخاعی به دنبال افزایش سن ایجاد می‌شود و به آرامی پیشرفت می‌کند. همچنین از آن به عنوان اسپوندیلوز یا بیماری مفصل دژنراتیو یاد می‌شود.

تغییر شکل ستون فقرات

انحنای ستون فقرات ممکن است شامل انواع اسکولیوز (انحنای جانبی ستون فقرات به سمت راست یا چپ) یا کیفوز (خمیدگی قسمت فوقانی ستون فقرات) باشد. تغییر شکلی که منجر به خرابی دیسک‌ها، مفصل‌های وجهی، مفاصل ساکروایلیاک یا تنگی کانال نخاعی شود، می‌تواند با کمر درد همراه باشد.

تروما یا ضربه

شکستگی حاد یا دررفتگی ستون فقرات می‌تواند منجر به بروز درد شود. کمر درد ناشی از حوادثی مانند تصادف با وسیله نقلیه موتوری، اتومبیل یا زمین خوردن، باید از نظر پزشکی مورد ارزیابی قرار بگیرد تا علل احتمالی درد به طور دقیق مشخص شود.

 شکستگی ناشی از فشار

نوعی از شکستگی که در مهره استوانه‌ای ستون فقرات رخ می‌دهد که در آن استخوان باعث ایجاد سوراخ در مهره و ایجاد کمر درد ناگهانی می‌شود. این نوع شکستگی بیشتر به دلیل ضعف استخوان‌ها مانند پوکی استخوان و بیشتر در افراد مسن دیده می‌شود.

سایر دلایل کمر درد

یافتن روش درمانی مناسب برای کمر درد معمولاً به یک تشخیص بالینی صحیح بستگی دارد که علت اصلی علائم بیمار را مشخص کند. کمر درد می‌تواند به دلایل دیگری نیز رخ دهد که در بین مردم شیوع کمتری دارند و شامل موارد زیر هستند.

عفونت

این بیماری که عفونت ستون فقرات یا «استئومیلیت» (Osteomyelitis) نیز نامیده می‌شود، یک بیماری نادر است که می‌تواند باعث درد شدید شده و در صورت عدم درمان زندگی بیمار را تهدید کند. این بیماری ممکن است به دلیل جراحی، تزریق و انتشار از طریق جریان خون ایجاد شود. بیماران مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بیش از سایر افراد، مستعد ابتلا به عفونت در ستون فقرات هستند.

تومور کمر

بیشتر تومورهای ستون فقرات از قسمت دیگری از بدن شروع شده و به ستون فقرات متاستاز (پخش شدن سلول‌های سرطانی از طریق جریان خون) می‌دهند. شایع‌ترین تومورهایی که به ستون فقرات منتقل می‌شوند از سرطان در پستان، پروستات، کلیه، تیروئید یا ریه شروع می‌شود. علائم جدید کمر درد در بیمار مبتلا به سرطان باید از نظر احتمالی متاستاز به ستون فقرات بررسی شود.

بیماری خود ایمنی

کمر درد یکی از علائم احتمالی مرتبط با انواع بیماری‌های خود ایمنی است. انواع بیماری‌های روماتیسمی و التهابی مفاصل مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتریت روماتوئید، لوپوس، فیبرومیالژیا یا سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری کرون (بیماری التهابی روده) و سایر موارد ممکن است کمر درد را به دنبال داشته باشند.

عوامل خطر کمر درد

هر فردی ممکن است کمر درد داشته باشد. علاوه بر علل اصلی کمر درد، فاکتورهایی وجود دارند که احتمال ابتلا به انواع اختلالات منتهی به کمر درد را افزایش می‌دهند. برخی از عواملی که ممکن است خطر کمر درد را افزایش دهند در ادامه توضیح داده شده‌اند.

سن

اولین حمله کمر درد به طور معمول در سنین 30 تا 50 سالگی اتفاق می‌افتد، همچنین کمر درد با افزایش سن بیشتر در افراد دیده می‌شود. از دست دادن قدرت استخوان‌ها در اثر پوکی استخوان می‌تواند منجر به شکستگی شود و در عین حال، کشش عضلانی و بدنی کاهش یابد. دیسک‌های بین مهره‌ای با افزایش سن و کم شدن مایعات، انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند که این منجر به کاهش توانایی آن‌ها در تسهیل حرکات می‌شود. به علاوه خطر تنگی کانال نخاعی ستون فقرات نیز با افزایش سن بیشتر می‌شود.

سطح تناسب اندام

کمر درد در بین افرادی که تناسب اندام ندارند بیشتر دیده می‌شود. ضعف عضلات پشتی و شکمی ممکن است به درستی از ستون فقرات پشتیبانی نکند. افرادی که بعد از بی‌تحرکی در تمام طول هفته بیرون از خانه می‌روند و ورزش زیادی انجام می‌دهند، بیش از افرادی که فعالیت بدنی متوسط ​​را به صورت عادت روزانه دارند، دچار آسیب دیدگی و کمر درد می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که ورزش‌های هوازی با تأثیر کم می‌توانند به حفظ یک‌پارچگی دیسک‌های بین مهره‌ای کمک کنند.

فیلم آموزش تغذیه – اصول رژیم و تغذیه در فرادرس

کلیک کنید

افزایش وزن

اضافه وزن، چاقی یا افزایش ناگهانی و قابل توجه وزن در مدتی کوتاه می‌تواند باعث ایجاد فشار بر روی کمر و بروز کمر درد شود. افرادی که به برخی دلایل مانند بارداری ناگزیر به افزایش وزن هستند بهتر است با ورزش منظم و فعالیت مناسب قدرت عضلات حمایتی ستون فقرات را حفظ کنند.

ژنتیک

برخی از دلایل کمر درد مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان، یک نوع بیماری ارثی که به همجوشی مفاصل ستون فقرات و برخی از انواع بی‌حرکتی ستون فقرات منجر شده است از انواع بیماری‌های ژنتیکی هستند که باعث کمر درد می‌شوند.

عوامل مرتبط با شغل

داشتن شغلی که نیاز به بلند کردن، فشار آوردن یا کشیدن اجسام سنگین دارد، به ویژه هنگامی که پیچ خوردن یا لرزش ستون فقرات را به همراه داشته باشد، ممکن است منجر به آسیب‌دیدگی و کمر درد شود. کار پشت میز در تمام طول روز هم می‌تواند به کمر درد منجر شود، به ویژه به دلیل وضعیت بد بدن یا نشستن روی صندلی‌هایی که به خوبی از پشت حمایت نمی‌کنند.

سلامت روان

استرس، اضطراب و افسردگی می‌تواند بر تمرکز فرد روی کمر درد و همچنین درک بیشتر شدت آن تأثیر بگذارد. عوامل روانشناختی ممکن است دردهای مزمن کمر را به دنبال داشته باشند. استرس می‌تواند به روش‌های مختلفی از جمله ایجاد تنش عضلانی بر بدن تأثیر بگذارد.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن می‌تواند گردش خون و اکسیژن‌رسانی به دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات را محدود کند و باعث تحلیل رفتن سریع‌تر آن‌ها و ایجاد کمر درد شود. افرادی که سایر عوامل خطر ابتلا به کمر درد را دارند بهتر است عادت سیگار کشیدن را ترک کنند.

کوله پشتی سنگین در کودکان

یک کوله پشتی که مملو از کتاب‌ها و لوازم مدرسه است، ممکن است کمر را خسته کرده و باعث خستگی عضلات شود. بهتر است والدین از ابتدا به فرزندان خود آموزش دهند که به مقدار لازم و فقط وسایل ضروری را در کیف مدرسه خود حمل کنند تا از بروز آسیب‌های احتمالی در آینده جلوگیری شود.

راه های تشخیص کمر درد

رسیدن به یک تشخیص دقیق که علت اصلی درد را مشخص می‌کند و فقط با علائم ارتباط ندارد، در روند درمان اهمیت بسیاری دارد. به عنوان پایه و اساس فرایند تشخیص، بیمار شرح مفصلی از علائم و تاریخچه پزشکی را ارائه می‌دهد. با استفاده از این اطلاعات، پزشک معمولاً یک نظر کلی در مورد منبع درد بیمار خواهد داشت.

فیلم آموزش آناتومی عمومی بدن انسان در فرادرس

کلیک کنید

سوابق پزشکی

قبل از شروع معاینه فیزیکی، از بیمار خواسته می‌شود تا اطلاعات مربوط به علائم و سابقه پزشکی خود را ارائه دهد. پاسخ به این سوالات تصویری کامل از زندگی روزمره بیمار را در اختیار پزشک قرار می‌دهد، که نشانگر احتمالات دیگری برای کمر درد است. سابقه پزشکی اغلب بهترین ابزار برای تشخیص درست است. سوالات معمولاً شامل موارد زیر هستند:

• اطلاعات در مورد علائم فعلی: آیا درد در ساعات مشخصی از روز مانند بیدار شدن از خواب یا بعد از کار بهتر است یا بدتر؟ درد تا کجا گسترش می‌یابد؟ آیا علائم دیگری مانند ضعف یا بی‌حسی همزمان وجود دارند؟ درد چه احساسی دارد: درد پراکنده، درد متمرکز، درد همراه با سفتی، درد کسل‌کننده، درد همراه با التهاب و حرارت، درد گزنده؟
• سنجش سطح فعالیت: آیا فرد به طور کلی سبک زندگی فعال‌ یا کم‌تحرکی دارد؟ به عنوان مثال، آیا شغل او مستلزم نشستن پشت میز یا ایستادن روی خط مونتاژ برای مدت زمان طولانی است؟ فرد هر چند وقت یکبار ورزش می‌کند؟
• بررسی عادات خواب: به عنوان یک قاعده کلی، از بیمار سوال می‌شود که چند ساعت می‌خوابد؟ کدام موقعیت خواب را ترجیح می‌دهد؟ تشک و بالش از چه نوع یا کیفیتی استفاده می‌کند؟
• بررسی حالت بدنی: در چه نوع وضعیتی احساس راحتی یا ناراحتی می‌کند؟ آیا بیمار به طور معمول قائم می‌نشیند یا شل می‌شود؟
• بررسی صدمات احتمالی: آیا فرد اخیراً آسیب دیده است؟ آیا در گذشته مصدومیتی رخ داده است که ممکن است اکنون مرتبط باشد؟

معاینه بدنی

هدف از انجام معاینه فیزیکی محدود کردن یا رد کردن بسیاری از علل احتمالی کمر درد است. معمولاً پزشک بر اساس اطلاعاتی که از سوابق پزشکی و معاینه بدنی جمع می‌شود، قادر به تشخیص کمر درد است و نیازی به آزمایش بیشتر نیست. معاینه بدنی معمولی برای کمر درد شامل ترکیبی از مراحل زیر است:

• لمس کردن: پزشک هرگونه اسپاسم عضلانی یا تنگی کانال، نواحی حساس به لمس یا ناهنجاری‌های مفصلی که با لمس کردن در امتداد کمر احساس می‌شود را پیدا می‌کند.
• آزمون نورولوژیک (مربوط به اعصاب): این تشخیص نوعی معاینه حرکتی است که شامل حرکت دادن دستی مفصل ران، زانو و انگشت شست پا و خم شدن (حرکت به جلو و عقب) و همچنین حرکت مچ پا است. معاینه حسی معمولاً شامل آزمایش واکنش بیمار در برابر لمس ملایم، ضربه با سوزن یا بررسی سایر حواس در قسمت پایین تنه، باسن و پاها است.
• تست دامنه حرکت: ممکن است از بیمار خواسته شود در موقعیت‌های خاص خم شود یا از قسمت کمر پیچ بخورد. این فعالیت‌ها برای جستجوی موقعیت‌هایی که باعث بدتر شدن یا بازآفرینی درد می‌شوند و همچنین بررسی برخی از حرکاتی که در صورت وجود مشکل محدود می‌شوند‌، انجام می‌گیرند.
• تست رفلکس یا انعکاس: رفلکس‌های بیمار در پاها برای ارزیابی واکنش‌های ضعیف و کاهش قدرت عضلات بررسی می‌شود. اگر رفلکس‌ها کاهش یابند، ممکن است ریشه عصبی آن‌طور که باید پاسخ ندهد.

• تست بالا آوردن پا: از بیمار خواسته می‌شود به پشت دراز بکشد و یک پا را تا حد ممکن بلند و صاف بالا بیاورد. اگر این آزمایش بالا آوردن پا باعث ایجاد کمر درد شود، ممکن است پزشک به دیسک فتق مشکوک شود.

تست‌های تصویربرداری تشخیصی

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت درد بیمار، گاهی اوقات به اسکن و تصویربرداری نیاز است. اگر درد بیمار شدید باشد، طی دو یا سه ماه برطرف نشود و با درمان‌های غیر جراحی بهبود نیابد، ممکن است انواع تصویربرداری تشخیصی برای بیمار تجویز شوند.

در برخی از موارد پزشکان می‌دانند که چه چیزی باعث کمر درد می‌شود اما دقیقاً در مکانی که درد رخ می‌دهد نیست، بنابراین برای تعیین منبع درد به طور مشخص از یک آزمایش تصویربرداری استفاده می‌شود. تصویربرداری برای پیگیری وضعیت بیمارانی که جراحی می‌شوند نیز استفاده خواهد شد. آزمایش‌های تصویربرداری رایج شامل موارد زیر هستند:

• تصویربرداری اشعه X: برای مشاهده استخوان‌های ستون فقرات استفاده می‌شود و
  می‌تواند ترازبندی استخوان‌ها را نشان دهد. با استفاده از این روش تشخیص علائم آرتروز، شکستگی استخوان، خار استخوان یا تومور قابل تشخیص است، اما امکان دارد آسیب عضلات، نخاع، اعصاب یا دیسک‌ها را نشان ندهد.
• سی تی اسکن / میلوگرام: تصویری مقطعی از ستون فقرات ارائه می‌دهد. در سی تی اسکن (توموگرافی رایانه‌ای) اشعه ایکس از طریق ستون فقرات ارسال می‌شود، که رایانه آن را می‌گیرد و به شکل یک تصویر سه بعدی در می‌آید. این تصویر دقیق به پزشکان اجازه می‌دهد تا از زوایای مختلف ستون فقرات را مورد بررسی قرار دهند. گاهی اوقات میلوگرام به طور همزمان با سی تی اسکن انجام می‌شود که در آن، برای برجسته سازی ساختارهای ستون فقرات در اطراف ریشه‌های عصب، رنگ تزریق می‌شود که باعث ایجاد وضوح بیشتری در تصویر خواهد شد.
• MRI: اسکن تصویربرداری تشدید مغناطیسی، تصویری دقیق از ساختارهای ستون فقرات بدون نیاز به اشعه ایکس فراهم می‌کند و تشخیص ناهنجاری‌های بافت نرم مانند عضلات، رباط‌ها و دیسک‌های بین مهره‌ای را میسر می‌کند. همچنین ممکن است برای تعیین عدم قرارگیری صحیح مهره‌ها بر روی هم یا رشد بیش از حد مفصل در ستون فقرات یا مشکلات مربوط به بافت، تاندون، اعصاب و رگ‌های خونی استفاده شود.
• اسکن استخوان: می‌تواند تومورهای استخوانی یا شکستگی‌های فشاری ناشی از پوکی استخوان را تشخیص دهد که در این روش یک ماده رادیواکتیو یا ردیاب به داخل ورید تزریق می‌شود. ردیاب در استخوان‌ها تجمع کرده و به پزشک کمک می‌کند تا با کمک دوربین ویژه‌ای، مشکلات استخوانی را تشخیص دهد.

درمان کمر درد چیست؟

کمر درد معمولاً طی چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابد. چندین روش وجود دارد که می‌توان به وسیله آن‌ها به کاهش درد کمک کرد. همچنین برخی از روش‌های درمانی خاص نیز وجود دارد که در صورت مؤثر نبودن اقدامات ساده توصیه می‌شوند. درصورتی که کمر درد با روش‌های درمان ساده بهبود نیابد، بهتر است بیمار به یک پزشک عمومی یا فیزیوتراپیست مراجعه کند. انواع روش‌های درمانی برای بهبود کمر درد در ادامه ذکر شده‌اند.

درمان های اولیه برای کمر درد

بسیاری از گزینه‌های درمانی برای کمر درد وجود دارند که می‌توانند متناسب با نیاز بیمار انتخاب شوند. درمان‌ها شامل مراقبت‌های انجام شده در خانه، داروهای درمانی، مراقبت‌های جایگزین یا حتی جراحی است. بسته به عارضه تشخیص داده شده در بیمار، برخی از روش‌های درمانی ممکن است مؤثرتر از سایر روش‌ها باشند. برای بسیاری از افراد ترکیبی از روش‌های درمانی بهترین نتیجه را دارد. درمان‌های اولیه که شامل انواع حالت‌های خودمراقبتی و انواع ورزش‌ها هستند در ادامه بررسی شده‌اند.

روش‌ های خانگی درمان کمر درد

روش‌های مختلف درمانی در خانه می‌توانند برای درمان درد خفیف یا حاد، کشیدگی عضلات و همچنین کاهش اثرات درد مزمن و شدید مؤثر باشند. خودمراقبتی توسط فرد انجام می‌شود و به راحتی قابل برنامه‌ریزی همراه با سایر فعالیت‌های روزمره است. درمان‌های خودمراقبتی معمولاً نیازی به راهنمایی پزشک ندارند، اما باید با دقت و توجه مورد استفاده قرار گیرند. این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:

• استراحت کوتاه‌ مدت: بسیاری از حالت‌های کمر درد را می‌توان با اجتناب از فعالیت شدید، بهبود بخشید. بیشتر از چند روز استراحت توصیه نمی‌شود، زیرا بی‌تحرکی زیاد در روند بهبودی اختلال ایجاد می‌کند.
• اصلاح فعالیت: یکی از انواع استراحت، فعال نگه داشتن بدن اما پرهیز از فعالیت‌ها و موقعیت‌هایی است که باعث تشدید درد می‌شوند. به عنوان مثال، اگر نشستن طولانی مدت در اتومبیل یا میز کار درد را تشدید می‌کند، پس از آن یک تایمر تنظیم کنید تا هر 20 دقیقه بلند شوید و به اطراف بچرخید یا به آرامی به بدن کشش بدهید. اجتناب یا به حداقل رساندن فعالیت‌ها و موقعیت‌هایی که باعث بدتر شدن درد می‌شوند، به کاهش اسپاسم دردناک کمر کمک می‌کنند و امکان بهبود را فراهم می‌کنند.
• سرما یا گرما درمانی: گرمای منتقل شده توسط یک دوش آب گرم، بطری آب گرم، پد گرم‌کننده برقی، مواد حرارتی شیمیایی یا چسب‌های کاهش درد می‌توانند عضلات منقبض را شل کرده و گردش خون را بهبود بخشند. افزایش جریان خون مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز عضلات را برای بهبود و سالم ماندن بدن به همراه دارد.
  اگر کمر درد به دلیل التهاب باشد، می‌توان از بسته‌های یخ یا سرما برای کاهش تورم استفاده کرد. در هنگام استفاده از گرما یا یخ مراقبت برای جلوگیری از آسیب پوست مهم است. گرما و یخ متناوب به ویژه هنگام بازگشت به فعالیت مفید هستند. استفاده از گرما قبل از فعالیت‌ها به شل شدن عضلات کمک و امکان انعطاف‌پذیری و تحرک بهتر را فراهم می‌کنند. استفاده از یخ بعد از فعالیت احتمال تحریک و تورم یک ناحیه را در اثر ورزش کاهش می‌دهد.
• داروهای مسکن کمر درد: از رایج‌ترین داروهای بدون نسخه آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن هستند. آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن داروهای ضد التهابی هستند که کمر درد ناشی از تورم اعصاب یا عضلات را تسکین می‌دهند. استامینوفن با تداخل در سیگنال‌های درد ارسال شده به مغز عمل می‌کند و باعث تسکین درد می‌شود.

درمان کمر درد با ورزش

روش‌های درمانی ویژه‌ای با بهره‌گیری از ورزش‌کردن برای کمر درد توصیه شده‌اند. به طور کلی هر ورزشی که ضربان قلب را برای مدت زمانی طولانی افزایش دهد، به نفع بدن است. فعالیت بدنی منظم برای حفظ دامنه حرکت و انعطاف‌پذیری ستون فقرات سالم مهم است. وقتی ساختارهای ستون فقرات به مدت طولانی استفاده نشوند، احتمال سفتی و تشدید کمر درد وجود دارد. انواع تمریناتی که برای توان‌بخشی ستون فقرات استفاده می‌شود عبارتند از:

فیلم آموزش حرکات اصلاحی در تربیت بدنی

کلیک کنید

• تمرینات کششی: اغلب افراد می‌توانند حرکات کششی مربوط به عضلات کمر، عضلات سرینی (باسن‌ها) و پاها (به خصوص عضلات همسترینگ) را انجام دهند. این عضلات وزن بالاتنه را تحمل می‌کنند. هرچه این عضلات بیشتر تحرک داشته باشند، کمر می‌تواند بدون آسیب دیدگی حرکت کند. توصیه می‌شود که با مدت زمان کوتاه شروع کنید، به مدت 20 تا 30 ثانیه کشش داشته باشید و در صورت ایجاد درد، کشش را متوقف کنید.

• تمرینات قدرتی: تقویت عضلات شکم، ران و عضله سرینی میانی (گلوتئوس) که از ستون فقرات حمایت می‌کنند و به آن‌ها عضلات اصلی نیز گفته می‌شوند، می‌تواند به تسکین کمر درد کمک کند. دو روش رایج شامل «روش مَک‌کنزی» (McKenzie Method) و «تثبیت پویای کمر» (Dynamic Lumbar Stabilization) هستند. در روش مک‌کنزی از طریق تقویت عضلات اصلی باعث کشش و بازشدگی ستون فقرات شده و با رفع فتق دیسک ناشی از فشار کاهش درد را به دنبال دارد.
  در روش دوم عضلات پشت تقویت می‌شوند تا ستون فقرات به حالت خنثی (وضعیتی که بیمار در آن احساس راحتی کند) شکل بگیرد.
• تمرینات ایروبیک کم‌ اثر: این ورزش‌ها جریان خون را افزایش می‌دهند و کمر درد ناشی از آسیبِ بدون ایجاد زخم در ستون فقرات را بهبود می‌بخشند. ایروبیک با تأثیر کم شامل استفاده از دوچرخه ثابت، دستگاه‌های بیضوی یا استپ، پیاده‌روی و آب‌درمانی باشد. افرادی که دچار کمر درد هستند و به طور منظم ورزش‌های هوازی انجام می‌دهند، تعداد دوره‌های تکرار درد کمتری را گزارش کرده‌اند و در شرایط تشدید درد فعالیت خود را حفظ می‌کنند.

درمان‌ غیر جراحی کمر درد

هدف از درمان‌های پزشکی کاهش درد است، اما این نوع از روش‌های درمانی منبع اصلی درد را دست‌کاری نمی‌کنند. پزشک معمولاً در کنار یک برنامه درمانی فیزیکی یا رژیم‌های دیگر، درمان‌های پزشکی را تجویز می‌کند. از درمان‌های غیر جراحی اغلب در ترکیب با روش‌های دیگر استفاده می‌شود. به عنوان مثال، تزریق استروئید اپیدورال ممکن است تا زمانی که پیشرفت در حرکت درمانی فراهم می‌شود، تسکین کوتاه مدت درد را فراهم کند. درمان‌های رایج پزشکی برای کمر درد شامل موارد زیر هستند:

• شل‌کننده عضلات: این دارو به عنوان مهار‌کننده سیستم عصبی مرکزی عمل می‌کند و تحرک عضلات سفت را افزایش می‌دهد، درد ناشی از گرفتگی عضلات یا اسپاسم را تسکین می‌دهد. شل‌کننده‌های عضلانی نقشی در تسکین کمر درد مزمن ندارند.
• داروهای ضد درد: انواع مخدرها، که به آن‌ها مواد افیونی یا مسکن نیز گفته می‌شود، با تضعیف سیگنال‌های درد ارسالی، درک درد را در مغز تغییر می‌دهند. داروهای مخدر اغلب برای درمان درد شدید و کوتاه مدت، مانند درد حاد پس از عمل استفاده می‌شوند. از این نوع داروها به ندرت برای درمان کمر درد طولانی مدت استفاده می‌شود، زیرا عوارض جانبی زیادی دارند و به راحتی باعث اعتیاد می‌شوند.
• کمربند طبی: برخی از بیماران از کمربندهای طبی برای ایجاد راحتی و احتمالاً کاهش درد استفاده می‌کنند. شواهد نشان داده‌اند که استفاده از مهاربند غیر کشسان کرستیک (شانه و کتف‌ها را پوشش می‌دهد) به صورت روزانه همراه با یک برنامه ورزشی درمانی، می‌تواند باعث تسریع در بهبود و کاهش درد شود.
• تزریق استروئید اپیدورال: این روش شامل تزریق یک استروئید به طور مستقیم به قسمت خارجی غشای دورال (پوشش احاطه کننده نخاع) است که در آن برای هدایت سوزن به ناحیه صحیح، از اشعه ایکس زنده به نام فلوروسکوپی استفاده می‌شود. هدف از این تزریق تسکین موقتی درد با کاهش التهاب در اطراف ریشه عصب تحت فشار است.

درمان جایگزین برای کمر درد چیست؟

از درمان‌های غیر پزشکی می‌توان به عنوان مراقبت جایگزین یا درمان مکمل کمر درد یاد کرد. اصطلاح جایگزین به معنای کم ارزش نیست، اما این روش‌های درمانی بر اساس استانداردهای مرسوم پزشکی نیستند. بسیاری از مبتلایان به کمر درد از درمان‌های جایگزین استفاده می‌کنند. گزینه‌های درمانی بسیاری وجود دارند که برخی از رایج‌ترین‌های آن‌ها شامل موارد زیر هستند:

• کایروپراکتیک: کایروپراکتیک یا جا انداختن دستی ستون فقرات است که در این روش تکنسین مربوطه، ستون فقرات را با هدف بهبود تحرک و کاهش سفتی، ناراحتی یا درد در کمر تنظیم می‌کند. رانش‌های دستی با سرعت و نیروی متغیر برای تنظیم ساختارهای ستون فقرات، بر روی بیمار اعمال می‌شوند.
• طب سوزنی: طب سوزنی بر اساس طب چینی باستان باعث تحریک نقاطی در بدن می‌شود که تصور می‌شود تحریک این نقاط «چی» یا نیروی حیاتی بدن را اصلاح می‌کند. اعتقاد بر این است که جریان انرژی مناسب باعث کاهش کمر درد و ناراحتی در بدن می‌شود. در طی یک جلسه، سوزن‌های نازک برای مدت حدود یک ساعت در پوست قرار می‌گیرند. مشخص شده است که طب سوزنی برای برخی از افراد رهایی از درد قابل توجهی ایجاد می‌کند.
• ماساژ درمانی: ماساژ درمانی که روی کمر اعمال می‌شود، اسپاسم عضلانی را که معمولاً به کمر درد منجر می‌شود را تسکین می‌دهد. ماساژ همچنین باعث افزایش جریان خون در ناحیه کمر شده و با رساندن مواد مغذی و اکسیژن به عضلات آسیب دیده باعث تسریع در بهبودی می‌شود.
• مراقبه ذهن آگاهی: مراقبه ممکن است در کاهش احساس درد مفید باشد و همچنین افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب را که معمولاً همراه با درد مزمن اتفاق می‌افتند را بهبود می‌بخشد. تکنیک‌های مراقبه‌ برای کاهش کمر درد شامل تمرینات تنفس عمیق تا رویکرد تغییر تمرکز می‌شود.

جراحی کمر درد

برای کمر درد‌ شدید که بعد از یک دوره 6 تا 12 هفته‌ای از درمان‌ با روش‌های غیر جراحی بهتر نمی‌شود، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود. تقریباً همیشه درخواست بیمار برای جراحی کمر است و فقط در شرایط نادر پزشک جراحی فوری را برای کمر درد توصیه می‌کند. برخی از عواملی که باید قبل از جراحی کمر در نظر گرفته شوند عبارتند از:

• توانایی عملکرد: اگر امکان انجام فعالیت‌های روزمره زندگی با سطح درد قابل کنترل وجود دارد و اگر کمر درد خواب یا فعالیت را مختل نکند، معمولاً درمان‌های غیر جراحی توصیه می‌شوند. اگر بیمار توانایی محدودی در عملکرد در زندگی روزمره داشته باشد، احتمالاً جراحی توصیه خواهد شد.
• روند بهبودی و سبک زندگی: جراحی در مقایسه با مراقبت‌های غیر جراحی کمر درد به زمان زیادی نیاز دارد. مهم است که در نظر گرفته شود جراحی در مقایسه با انجام سایر روش‌های مراقبتی چگونه بر زندگی بیمار تأثیر می‌گذارد.
• نوع جراحی: برخی از جراحی‌های کمر درد بطور قابل توجهی تهاجمی‌تر از سایر موارد هستند و شامل دوره‌های طولانی‌تر بهبودی، درد قابل توجه در هنگام بهبودی و بستری شدن در بیمارستان‌های مختلف هستند. با رویکردهای جراحی مدرن به کمک یک جراح باتجربه، می‌توان انواع مختلفی از جراحی ستون فقرات را به صورت سرپایی و با دوره نقاهت کوتاه‌تر انجام داد.
• سلامت روان فرد: چندین مطالعه نشان داده‌اند که سلامت ذهنی و عاطفی با رضایت بعد از جراحی کمر درد ارتباط مستقیم دارد. به عنوان مثال بیمارانی که احساس کنترل بیشتری بر سلامتی خود دارند، بهبود بیشتری را پس از جراحی گزارش می‌کنند. نحوه واکنش بیمار به عمل جراحی می‌تواند به پزشک کمک کند که راهنمایی بهتری پس از عمل به بیمار ارائه دهد تا بیمار از خود به طور موثرتری مراقبت کند. اگر علت درد از طریق آزمایشات تصویربرداری قابل تشخیص نباشد، جراحی کمر گزینه درمانی نیست.

جراحی های رفع فشار

جراحی رفع فشار، هر آن‌چه را که به ریشه عصب در ستون فقرات فشار می‌آورد، خارج می‌کند که ممکن است شامل یک قسمت فتق دیسک یا خار استخوان باشد. جراحی رفع فشار را می‌توان با روش‌های باز یا کم‌تهاجمی با برش‌های نسبتاً کوچک که منجر به بهبودی قبل از بازگشت به کار یا سایر فعالیت‌ها می‌شود انجام داد. بسیاری از این اقدامات اکنون به‌ صورت جراحی روزانه یا با یک شب بستری انجام می‌شود. برای کمر درد دو نوع اصلی رفع فشار وجود دارد. که شامل موارد زیر می‌شوند.

• «میکرودیسکتومی» (Microdiscectomy) یک روش کمتر تهاجمی برای بیماران مبتلا به کمر درد ناشی از فتق دیسک کمر است که این روش باعث رفع درد رادیکولار پا (سیاتیک) می‌شود.
• «لامینکتومی» (Laminectomy) بخشی از لایه استخوان یا بافت نرم را که در حال فشرده‌سازی عصب یا ریشه‌های عصبی متعدد است، از بین می‌برد. جراحی لامینکتومی برای افرادی انجام می‌شود که دچار درد پا یا ضعف ناشی از تنگی کانال نخاعی ستون فقرات (به دلیل تغییر در مفاصل، دیسک‌ها یا خارهای استخوان) هستند.

جراحی فیوژن ستون فقرات

«فیوژن ستون فقرات» (Lumbar Spinal Fusion) جهت اصلاح کمر درد به از بین بردن بافت‌های نرم بین دو یا چند استخوان مهره مجاور و جایگزینی آن‌ها با استخوان یا فلز (پلاتین)، گفته می‌شود که در این روش استخوان‌ها به مرور زمان (به طور معمول 6 تا 12 ماه) رشد می‌کنند و در یک ستون بلند قرار می‌گیرند تا حرکت آن قسمت‌های نخاعی تثبیت و لقی بین مهره‌ها از بین برود.

در ستون فقرات کمر، می‌توان همجوشی را از پشت (رویکرد خلفی)، جلو (رویکرد قدامی)، پهلو (رویکرد جانبی) یا به صورت ترکیبی انجام داد. تکنیک‌های مدرن شامل استفاده از ایمپلنت و مواد بیولوژیکی روند جراحی را قابل پیش بینی و باعث بهبودی راحت‌تر و بازگشت سریع‌تر به کار و فعالیت می‌شوند.

موارد محتمل برای جراحی همجوشی نخاع کمر شامل اسپوندیلولیستیز (سُر خوردن مهره‌ها بر روی هم)، شکستگی، بی‌ثباتی، تغییر شکل، بیماری دیسک دژنراتیو (تخریب شده) و تنگی مجرای نخاعی هستند. همچنین برای کمر درد ناشی از اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک (مفصل استخوان خاجی)، این نوع جراحی یک گزینه است. تومورها و عفونت‌ها نیز با جراحی فیوژن درمان می‌شوند، اما این شرایط شیوع بسیار کمتری دارد.

سایر انواع جراحی کمر درد

روش‌های مختلف جراحی ابداع شده‌ یا هم‌چنان در حال توسعه هستند. فناوری‌های در حال توسعه‌ای که امروزه مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل سلول‌های بنیادی، فناوری‌های نانو و رباتیک هستند. در ادامه برخی از گزینه‌های جدید جراحی که برای برخی موارد کمر درد استفاده می‌شوند را بررسی کرده‌ایم.

دیسک کمر مصنوعی

برای برخی از بیماران، جایگزینی دیسک یک گزینه بالقوه نسبت به جراحی فیوژن برای درمان کمر درد ناشی از دیسک دژنراتیو است. این روش امکان بهبود سریعتر و حفظ حرکت بیشتر ستون فقرات را نسبت به همجوشی ستون فقرات دارد. داده‌های بسیاری از مطالعات برای بررسی بیشتر این روش هنوز در حال جمع‌آوری هستند.

دستگاه حرکت خلفی

دستگاه Coflex بین لایه‌ای، یک جایگزین مناسب به جای جراحی همجوشی ستون فقرات برای بیماران مبتلا به کمر درد ناشی از تنگی کانال و اسپوندیلولیستیز خفیف است. نتایج این روش درمانی مشابه جراحی فیوژن ستون فقرات دارد اما جراحی کوچک‌تر و روند بهبود سریع‌تر است. مطالعات درباره این روش درمانی هنوز در حال انجام هستند.

مراقبت های بعد از جراحی کمر درد

دوره نقاهت بعد از جراحی کمر درد به عوامل مختلفی از جمله وضعیت بیمار قبل از جراحی، میزان گسترده بودن عمل جراحی و مهارت و تجربه جراح بستگی دارد. مثلا «میکرودیسککتومی» (Microdiscectomy) برای فتق دیسک کمر کم‌ تهاجمی در نظر گرفته می‌شود و بیمار معمولاً نیاز به بستری در بیمارستان ندارد و زمان بهبودی آن حدود یک هفته است.

در مورد جراحی فیوژن ستون فقرات کمر، ممکن است یک شب بستری در بیمارستان و بازگشت آهسته‌تر به فعالیت‌های روزمره و همچنین برخی محدودیت‌های انجام حرکات (به منظور تنظیم همجوشی طی 3 تا 12 ماه بعد از عمل) را به همراه داشته باشد.

فیزیوتراپی معمولاً برای بازیابی توانایی، بهبود دامنه حرکت و تسریع در روند درمان تجویز می‌شود. اکثر بیماران داروهای مسکن یا شل‌کننده عضلات دریافت می‌کنند و به برخی از افراد توصیه می‌شود که برای سهولت روند بهبودی از کمر‌بندهای طبی پشتی، تخت‌های مخصوص یا بالش‌های طبی استفاده کنند.

به طور معمول به بیماران توصیه می‌شود در دوران نقاهت در حالی که ستون فقرات و بافت های اطراف بهبود می‌یابند، مدت کوتاهی استراحت مطلق داشته باشند. برخی از افراد برای جلوگیری از فشار آمدن به ستون فقرات خود و بروز مجدد کمر درد مدت چند هفته تا چند ماه کار خود را ترک می‌کنند.

جلوگیری از کمر درد

با اجتناب از حرکات آسیب‌زننده یا خسته‌کننده کمر، حفظ وضعیت صحیح بدن و بلند کردن صحیح اشیا، می‌توان از بروز کمر درد در اثر انجام حرکات نامناسب جلوگیری کرد. بسیاری از آسیب‌های ناشی از کار در اثر عوامل تنش‌زا مانند بلند کردن اجسام سنگین، استرس تماسی (تماس مکرر یا مداوم بین بافت نرم بدن با یک جسم سخت یا تیز)، لرزش، حرکات تکراری و حالت نامناسب ایستادن ایجاد می‌شوند. در ادامه توصیه‌هایی برای سالم نگه داشتن پشت و جلوگیری از کمر درد ارائه شده است.

فیلم آموزش حرکات اصلاحی در تربیت بدنی

کلیک کنید

• برای تقویت و انعطاف‌پذیری عضلات مرتباً ورزش کنید. برای داشتن لیستی از تمرینات ملایم و مناسب سن که با هدف تقویت عضلات کمر و شکم و جلوگیری از کمر درد انجام می‌شود، با پزشک مشورت کنید.
• وزن مناسبی داشته باشید و یک رژیم غذایی مغذی که حاوی مقادیر روزانه کافی کلسیم، فسفر و ویتامین D است رشد استخوان جدید را در بدن خود تقویت کنید.
• در خانه و محل کار از مبلمان و تجهیزات با طراحی ارگونومیک مناسب استفاده کنید. اطمینان حاصل کنید که سطح کار در ارتفاع راحتی قرار دارد.
• موقعیت‌های نشستن را عوض کنید و به طور دوره‌ای در اطراف قدم بزنید یا عضلات را به آرامی کشش دهید تا تنش از بین برود. یک بالش یا یک حوله لول شده در پشت قسمت فرورفتگی کمر قرار دهید این می‌تواند مقداری ستون فقرات کمر را حمایت کند. هنگام طولانی نشستن، پاها را روی چهارپایه کم ارتفاع قرار دهید.
• کفش‌های راحت و پاشنه کوتاه بپوشید.
• خوابیدن به پهلو در حالی که زانوها به حالت جنین به داخل خم می‌شوند می‌تواند به باز شدن مفاصل ستون فقرات و با کم کردن انحنای ستون فقرات به کاهش فشار کمک کند. همیشه روی یک سطح سفت بخوابید.
• سعی نکنید اشیایی را که خیلی سنگین هستند بلند کنید. از زانو بلند شوید، ماهیچه‌های شکمی را منقبض کنید (به داخل بکشید) و سر را در راستای ستون فقرات صاف نگه دارید. هنگام بلند کردن وسایل، اشیا را نزدیک به بدن نگه دارید و برای بلند کردن جسم از کمر خم نشوید بلکه از پاها برای پایین رفتن و برداشتن جسم سنگین استفاده کنید.
• سیگار کشیدن را ترک کنید. سیگار کشیدن جریان خون در قسمت پایین ستون فقرات را کاهش می‌دهد، که می‌تواند به تحلیل رفتن دیسک نخاع منجر شود. سیگار کشیدن همچنین خطر پوکی استخوان را افزایش می‌دهد و مانع بهبودی آسیب‌های احتمالی می‌شود. همچنین سرفه به دلیل استعمال زیاد سیگار ممکن است باعث کمر درد شود.