رشته مهندسی هسته ای | معرفی، حقوق و درآمد و بازار کار + فیلم آموزش رایگان
در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشتههای دانشگاهی مجله فرادرس، به رشته مهندسی هستهای پرداختهایم و سعی کردهایم تناسب آن با روحیات افراد، دروسی که برای موفقیت در این رشته مهندسی باید در آنها پایهای قویتر داشت، گرایشهای آن، بازار کار و سایر موارد مرتبط را مورد بررسی قرار دهیم.
فیلم آموزشی معرفی رشته مهندسی هسته ای
رشته مهندسی هسته ای مناسب چه کسانی است؟
امروزه انرژی هستهای کاربردهای بسیار زیادی در زمینههای مختلف پیدا کرده است؛ از آن به عنوان یکی از مهمترین منابع تامین انرژی موردنیاز جوامع یاد میشود و حتی میتوان ردپای آن را در خدمات پزشکی و درمانی نیز مشاهده کرد. با وجود این مسائل برای کاربردی کردن انرژی هستهای، نیاز به متخصصان و کارشناسانی از جمله مهندسان هستهای داریم که به دانش و تخصص این حوزه تسلط داشته باشند. رشته مهندسی هسته ای برای افرادی مناسب است که علاقهمند به کار در مراکزی مانند نیروگاههای اتمی و یا مراکز پزشکی هستهای هستند.
راه اندازی نیروگاه هستهای، تامین امنیت این نیروگاهها، انهدام نیروگاههای قدیمی، بازآوری سوختهای هستهای، مدیریت پسماندها، حفاظت افراد و نیز تاسیسات در برابر اشعه از دیگر مشاغلی هستند که به حضور پر رنگ مهندسان هستهای در آنها نیاز است. همچنین حوزههای تحقیقاتی و پژوهشی مانند تشخیص پزشکی، درمان پزشکی، رادیو داروها، شتابدهندهها، لیزر و ابررساناها نیز وجود دارد. یکی دیگر از کاربردهای انرژی هستهای که در ایران فعالیتهای تحقیقاتی زیادی در حوزه آن انجام شده، کشاورزی هستهای است و میتوان از کارشناسان این رشته در جهت بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و مبارزه با آفات بهرهمند شد.
کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مهندسی هسته ای بیشتر کاربرد دارند؟
رشته مهندسی هستهای در دانشگاههای ایران تا چندین سال پیش در برخی گرایشها مانند پرتوپزشکی و راکتور در مقطع لیسانس هم پذیرش دانشجو داشت. درحال حاضر ورود به هر کدام از گرایشهای این رشته تنها در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا میسر است.
برای این منظور نیاز است که دانشجو در دوران تحصیل مقطع کارشناسی در یکی از رشتههای مهندسی برق، مهندسی شیمی، مهندسی مکانیک، مهندسی مواد و یا فیزیک تحصیل کرده باشد. همان طور که در سایر رشتههای مهندسی برای موفقیت به داشتن یک پایه قوی در علوم ریاضی و فیزیک نیازمندیم، این نیاز در رشته مهندسی هستهای و کلیه گرایشهای آن نیز به چشم میخورد. علاوه بر آن به دلیل ماهیت این رشته، داشتن دانش پایه در علوم شیمی و زیستشناسی نیز لازم است.
لازم به ذکر است که دروس زیر از بین دروس دبیرستان در رشته مهندسی هستهای کاربرد بیشتری دارند:
- مباحث درس حساب دیفرانسیل و انتگرال
- مباحث آمار و احتمال
- مباحث فیزیک دبیرستان
- مباحث شیمی دبیرستان
- مباحث زیستشناسی دبیرستان
گرایشهای رشته مهندسی هسته ای برای ادامه تحصیل چه هستند؟
دوره کارشناسی ارشد مهندسی هستهای در گرایشهای مختلف، شامل تعدادی دروس نظری، کاربردی، آزمایشگاهی و همین طور برنامه تحقیقاتی جهت افزایش اطلاعات متخصصان مهندسی هستهای کشور است تا اطلاعات کافی جهت درک و توسعه آنچه در حال حاضر در مرزهای این دانش میگذرد، را فراهم بیاورند. زمان لازم برای اتمام این دوره ۲ سال است. البته بر طبق آئیننامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد، حداقل و حداکثر مجاز برای آن نیز در نظر گرفته شده است. در حال حاضر در برخی از دانشگاههای کشور، گرایشهایی که در ادامه آمدهاند برای رشته مهندسی هسته ای ارائه میشوند:
- مهندسی هستهای گرایش راکتور
- مهندسی هستهای گرایش چرخه سوخت
- مهندسی هستهای گرایش پرتو پزشکی
- مهندسی هستهای گرایش کاربرد پرتوها
- مهندسی هستهای گرایش گداخت هستهای
- مهندسی هستهای گرایش فیزیک بهداشت
مهمترین دروس دانشگاهی رشته مهندسی هسته ای چه هستند؟
در ادامه به دروس حائز اهمیت گرایشهای گوناگون رشته مهندسی هسته ای خواهیم پرداخت.
مهندسی هسته ای گرایش راکتور: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۱۶ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایاننامه است. از آنجا که ورودی این رشته از میان رشتههای مختلفی پذیرفته میشود، دروسی در بدو ورود به دانشگاه به عنوان دروس جبرانی ارائه میشوند؛ در همین راستا دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هستهای، آزمایشگاه فیزیک هستهای و اصول ترموهیدرولیک. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، فیزیک راکتور، انتقال حرارت هستهای و تکنولوژی نیروگاههای هستهای.
مهندسی هستهای گرایش چرخه سوخت: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۱۶ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایاننامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: شیمی عملیات چرخه سوخت، فیزیک هستهای، اصول ترموهیدرولیک. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، فیزیک راکتور، انواع سوخت و مواد ساختمانی راکتورها پس از تابشدهی، مواد هستهای و چرخه سوخت.
مهندسی هستهای گرایش پرتو پزشکی: در این گرایش ۳۰ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۱۴ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایاننامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: آناتومی، فیزیولوژی و فیزیک هستهای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، دستگاههای پرتوپزشکی، آشکارسازی و دزیمتری، حفاظسازی در پرتوپزشکی. در این رشته گذراندن واحد کارآموزی در بیمارستانهای دارای امکانات پزشکی هستهای نیز الزامی است.
مهندسی هستهای گرایش کاربرد پرتوها: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۱۷ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۸ واحد دروس اختیاری، ۱ واحد سمینار و ۶ واحد پایاننامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارت هستند از: فیزیک هستهای و آزمایشگاه فیزیک هستهای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت، دستگاههای مولد پرتو، کاربردهای صنعتی رادیوایزوتوپها و آشکارسازی تابشهای هستهای.
مهندسی هستهای گرایش گداخت هستهای: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۱۵ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۹ واحد دروس اختیاری، ۲ واحد سمینار و ۶ واحد پایاننامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هستهای و آزمایشگاه فیزیک هستهای. الکترومغناطیس مهندسی و مبانی مهندسی هستهای. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: مهندسی گداخت هستهای، توکامک ماشین مولد گداخت هستهای، آزمایشگاههای گداخت هستهای و ریاضیات مهندسی پیشرفته.
مهندسی هستهای گرایش فیزیک بهداشت: در این گرایش ۳۲ واحد درسی ارائه میشود که شامل ۲۰ واحد دروس تخصصی و الزامی، ۶ واحد دروس اختیاری و ۶ واحد پایاننامه است. دروس جبرانی این گرایش عبارتند از: فیزیک هستهای، آزمایشگاه فیزیک هستهای، ریاضیات در فیزیک و مهندسی. دروس تخصصی مربوط به این رشته-گرایش عبارتند از: فیزیک بهداشت پایه، حفاظت کارکنان با پرتو، حفاظت بیماران در پرتوپزشکی، حفاظت مردم و محیط زیست، پرتوبیولوژی، دزیمتری پرتوها و حفاظت در برابر پرتوهای غیریونساز.
- (+) فیلم آموزش ریاضی فیزیک ۱
- (+) فیلم آموزش ریاضی مهندسی - مرور و حل مساله
- (+) آموزش ریاضیات مهندسی - حل سوالات کنکور ارشد و دکتری
- (+) آموزش ریاضی مهندسی - مرور و حل سوالات کنکور دکتری
- (+) آموزش تبدیل لاپلاس برای حل معادله های ریاضی و محاسباتی
در کنار این دروس تخصصی که برای هر گرایش به طور مجزا معرفی شد، یک سری دروس اختیاری نیز هستند که دانشجویان گرایشهای مختلف بنابر صلاحدید اساتید راهنما و بر اساس ارائه در دانشگاه محل تحصیل، ملزم به انتخاب و گذراندن این دروس هستند. از مهمترین آنها میتوان به این دروس اشاره کرد: حفاظسازی، ایمنی راکتورهای هستهای، مدیریت سوخت، اقتصاد انرژی هستهای، شبیهسازی هستهای، کدهای هستهای، روش مونت کارلو در مهندسی هستهای، پسماندهای چرخه سوخت، طراحی و محاسبه دز در پرتودرمانی، شتابدهندهها و کاربرد آنها در پزشکی، سیستمهای تصویرگر پزشکی، رادیوایزوتوپهای صنعتی، رادیوداروها و کاربرد آنها در پزشکی، الکترونیک هستهای، آنالیز هستهای، ترابرد پرتوها، پرتودهی مواد غذایی و کشاورزی، چشمههای یونی، تستهای غیر مخرب، فیزیک و مهندسی پلاسما، کاربردهای صنعتی لیزر و پلاسما، برنامهریزی و مدلسازی انرژی، شیمی هستهای.
برای آشنایی بیشتر با این رشته، مشاهده فیلمهای آموزشی زیر پیشنهاد میشود.
- (+) فیلم آموزش فیزیک هسته ای ۲
- (+) فیلم آموزش آناتومی عمومی بدن انسان
- (+) فیلم آموزش تئوری آشکارسازی (Detection Theory)
- (+) فیلم آموزش فیزیک پلاسما
- (+) فیلم آموزش فیزیک لیزر
فارغ التحصیل رشته مهندسی هسته ای در چه کارها و صنایعی میتواند شاغل شود؟
در مورد اشتغال و بازارکار باید به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشیم که به غیر از بیمارستانهای دارای امکانات پزشکی هستهای که تقریبا در گستره خوبی از شهرها و استانهای کشور پخش هستند، امکان فعالیت در سایر گرایشهای مهندسی هستهای در حال حاضر تنها در نقاط محدودی از کشور فراهم است. برخی مراکز موجود برای کار عبارتند از:
- سازمان انرژی اتمی
- طرح چشمه نور ایران
- سایتها و نیروگاههای هستهای
- شرکتهای مهندسی مشاور در حوزه طراحی و ساخت نیروگاهها
- بیمارستانها، مراکز درمانی و پژوهشگاههای پزشکی هستهای
- پژوهشگاهها و موسسات تحقیقاتی دولتی و خصوصی
- مراکز هستهای صنعتی
- شرکتهای واردکننده تجهیزات هستهای
- آموزش و پژوهش در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی
بازار کار رشته مهندسی هسته ای به چه صورت است؟
رشته مهندسی هسته ای از جمله رشتههای تحصیلی است که بازار کار متنوع و گستردهای دارد که در بخش قبلی به آن پرداخته شد. این رشته از جدیدترین و پرکاربردترین رشتههای دانشگاهی در دنیا است که در حوزههای مختلف صنعتی (از جمله تولید برق)، کشاورزی، پزشکی، تولید رادیوداروها و صنایع غذایی کاربردهای فراوانی دارد. یک مهندس هستهای با توجه به گرایش و زمینه تخصصیاش در حوزههای زیر امکان فعالیت دارد:
- تحقیق و توسعه صنعتی و یا دانشگاهی
- حوزه پزشکی و درمان
- دفاعی مانند توسعه و ساخت زیردریاییهای هستهای
- صنعت مانند صنعت تولید برق با انرژی هستهای
- کشاورزی و تولید مواد غذایی
در مورد حقوق و درآمد شاغلان در این حوزه، لازم است این نکته مورد توجه قرار گیرد: در کشور ما اگر مهندس هستهای در بخش دولتی استخدام شود، پرداخت حقوق او مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری صورت میگیرد. اما پرداخت حقوق در بخش خصوصی با توجه به معیارهایی مانند میزان تحصیلات، تجربه و نوع حوزه کاری، متفاوت و متغیر است.
برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارتهای تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارتهای فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارتهای فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز میکنند و سبب موفقیت او در زمینهها و موقعیتهای شغلی میشوند. چنین مهارتهایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیطهای کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارتهای نرم» از آن نام میبرند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارتهای فردی، مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد میشود که لینک آن در زیر آورده شده است.
- برای مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی هسته ای در داخل ایران چگونه است؟
امکان ادامه تحصیل فارغالتحصیلان کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای در مقطع دکترا در برخی از دانشگاههای تراز اول کشور مانند دانشگاههای صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی تهران، علوم و تحقیقات تهران و نیز دانشگاههای اصفهان، شیراز، مشهد و کرمان وجود دارد. همچنین سازمان انرژی اتمی نیز از طریق کنکور سراسری دانشجوی بورسیه میپذیرد.
از آنجا که پذیرش دانشجو در این رشته بر اساس دانشگاه و نیز نوع گرایش به صورت سالانه تغییر میکند، بهترین مرجع برای دریافت اطلاعات در مورد میزان و نحوه پذیرش دانشجو مراجعه به دفترچههای منتشر شده توسط سازمان سنجش و نیز وبسایتهای اختصاصی دانشگاهها است.
به این نکته بسیار مهم توجه داشته باشید که مهندسی هسته ای در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاههای ایران به صورت میان رشتهای پذیرش دارد و از میان چندین رشته مختلف فنی-مهندسی و علوم پایه میتوان برای ورود به این رشته تلاش کرد. بر اساس رشته مقطع کارشناسی، در بدو ورود به مقطع کارشناسی ارشد تعدادی دروس جبرانی ارائه میشود که دانشجو موظف است ابتدا آن دروس را انتخاب کرده و بگذراند.
اگر فردی تصمیم به شرکت در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی هستهای داشته باشد، برای آمادگی در این آزمون باید درسهای زیر را به دقت مطالع کند:
- فیزیک ۱
- فیزیک ۲
- فیزیک ۳
- فیزیک جدید
- ترمودینامیک و مکانیک آماری
- ریاضی فیزیک ۱ و ۲
- مکانیک کلاسیک ۱ و ۲
- الکترومغناطیس ۱ و ۲
- مکانیک کوانتوم ۱ و ۲
- زبان تخصصی
- زبان عمومی: درصد زبان عمومی در کنکور کارشناسی ارشد بسیار مهم است. در نتیجه، تسلط به این مبحث بسیار مهم خواهد بود. برای تقویت گرامر زبان انگلیسی، مجموعه فرادرس اقدام به تهیه و تولید دورههای آموزشی زیر کرده است:
امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی هسته ای در خارج از کشور به چه صورت است؟
امکان تحصیل در خارج از کشور در رشته مهندسی هستهای وجود دارد. البته با توجه به محدودیتهایی که در حال حاضر پیرامون ایران در حوزه هستهای موجود است، این امکان در کشورهای آمریکا و کانادا تقریبا برای ایرانیان وجود ندارد و دانشجویان ایرانی این رشتهها بورسیه نشده و یا ویزا دریافت نمیکنند. البته در برخی از کشورهای دیگر اروپایی و آسیایی، امکان ادامه تحصیل و بورسیه شدن در رشته مهندسی هستهای به خصوص گرایش پرتوپزشکی وجود دارد.
توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمونهای بینالمللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر میتوانید از مجموعه فیلمهای آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.
- برای مشاهده مجموعه فیلمهای آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.
دروس دانشگاهی رشته مهندسی هسته ای تا چه میزان نیازهای بازار کار را پاسخگو هستند؟
دروس دانشگاهی رشته مهندسی هستهای تا حدود خوبی نیازهای بازار کار این رشته را مرتفع میسازند. در کنار آن یک مهندس هستهای باید در برنامهریزی و سازماندهی قوی و در ریاضیات، فیزیک و کار با کامپیوتر مسلط باشد و همچنین نیاز است توانایی انجام تحقیقات مختلف را داشته باشد. علاوه بر دروس دانشگاهی، توسط برخی مراکز مانند سازمان انرژی اتمی نیز دورههای آموزشی مورد نیاز به طور ادواری برای مهندسان هستهای برگزار میشوند.
برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشتههای دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.
سلام.
برای رفتن به صنعت دفاع باید کدوم گرایش رو بخونیم؟
سلام من فورا به کمک شما نیاز دارم
میشه از مهندسی پزشکی گرایش بیو الکترونیک بریم مهندسی هسته ای ؟
سلام
چرا در انتخاب رشته مهندسی هسته ای زیر مجموعه مهندسی برق است؟
تقریبا همه رشته های فنی و مهندسی بعد از دانشگاه ازاد و پیام نور به فنا رفتند….و بازار کار متناسب با تعداد فارغ التحصیلان رشته ها وجود ندارد.
پس باید به فکر مهاجرت بود که این رشته مهندسی هسته ای تقریبا در اکثر گرایش ها چون ایرانی هستیم غیر ممکن خواهد بود…
رشته ی مهندسی نفت هم ایضا از این قاعده مستثنی نیست…
پس اینده خودتونو صرفا بخاطر اسم رشته یا مطالب اینچنینی وارد بحران نکنید.
سلام خسته نباشید
از مهندسی عمران در مقطع کارشناسی میشه به مهندسی هسته ای اومد؟؟
من بیشتر دنبال دست نیافتها هستم تا درآمد دوست دارم باعث تحول جدید بشم
منم مثل تو همین فکر رو دارم
سلام و علیکم
بنده نیما صدیقی هستم
اولا اینکه میگن بازار کار کنه و…. این دروغه
وقتی علم داشته باشی موفق میشی
باید چهل سال علم به دست بیاری
الان بنده میخوام برم دبیرستان انرزی هسته ای
مغز فوق العاده ای دارم .به امید خدا در آینده فردی موفق در جراحی مغز و اعصاب و دکترای فیزیک هسته ای را میبینید به نام نیما صدیقی که بنده هستم
باید بگم که همه چیزش نمیشه گفت وجود نداره و غیر ممکن و… هست
دیشب در حین مطالعه ام با سخنی از فلسفه برخورد کردم و خیلی قشنگ بود :گفت :ممکنی از غیر ممکن پرسید :خانه ات کجاست ؟گفت در رویای ناتوان
پس دوستان رویا پرداز نباشید
امید کشور عزیرمان ایران ما هستیم
به امید موفقیت برای همه
ایشالا موفق میشی??
در ادامه ی رشته ی مهندسی اپتیک و لیزر میشه مهندسی هسته ای خوند؟؟
سلام ببخشید من میخوام رشته مهندسی فیزیک هسته ای بخونم و سال نهم هستم قرارع انتخاب رشته کنم شما طبق تجربه ای که دارید ادامه بدم یا نه؟و در ضمن در دبیرستان بهتره که ریاضی بخونم یا تجربی؟ممنون میشم جواب بدید
سلام
به نظر بنده تجربی بهتره چون حتی اگه پزشک نشید ماما یا بهداشت محیط هم باشید بیکار نمیمونید. با توجه به وضعیت موجود، رشته های فنی و مهندسی متأسفانه بازار کار کمی دارند به خصوص برای بانوان و در خیلی موارد نیازمند معرف هستن. من به دلیل علاقه خودم، کارشناسی پرتوپزشکی و ارشد رآکتور خوندم. این رشته صرفا برای کارهای تحقیقاتی مناسبه چون عملا جایی استخدام نداره.
من مهندسی هسته ای گرایش پرتو پزشکی خونده ام اغلب همکلاسی هایم بیکار ماندند برای همیشه من هم که عمرمو هدر دادم .
اگر کسی خواسته باشد مهندسی شیمی هستهای بخواند در کدام دانشگاه مشغول تحصیل شود.
ببخشید یک سوال داشت مدیر سایت اگه میشه جواب بدید
برای کار در مکان هایی مثل تاسیسات غنی سازی و یا تولید قطعات مربوطه باید کدام یک از این گرایش ها را خواند
ممنون لطفا جواب بدید
سلام و روز شما به خیر؛
گرایشهای راکتور و گداخت به طور معمول با تاسیسات بیشتر سر و کار خواهند داشت.
از همراهی شما با فرادرس خرسندیم.
سلام می تونم ایمیل شما رو داشته باشم
سلام من کارشناسی ارشد مهندسی هسته ای گرایش کاربرد پرتوها دارم و الان دو سال هس که بیکارم اگر کسی کاری و یا سوالی برای پروژه ها دارد و یا کد MCNP دارد می تواند با ایمیل زیر تماس بگیرد.یاداوری می کنم پارتی بسیار موثر است در جذب که ما نداشتیم
سلام گرایش پرتو پزشکی چطوره؟؟؟