رشته مدیریت دولتی | معرفی گرایش ها، حقوق و درآمد و بازار کار

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، به بررسی رشته مدیریت دولتی می‌پردازیم و بازار کار این رشته را به‌همراه دروس مهم آن بررسی می‌کنیم. علاوه بر این، در این مطلب به بیان امکان ادامه تحصیل و همچنین روحیات متناسب با این رشته دانشگاهی خواهیم پرداخت.

رشته مدیریت دولتی مناسب چه کسانی است؟

رشته «مدیریت دولتی» (Public Administration) یکی از گرایش‌های مدیریت است که اولین بار در دهه ۱۳۳۰ شمسی و با نام «علوم اداری» وارد ایران شد. این رشته برای اولین بار در دانشگاه تهران و با همکاری دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ارائه شد.

طبیعتاً کسی که می‌خواهد مدیر شود یا در رشته مدیریت تحصیل کند، باید تیپ شخصیتی متناسب با آن داشته باشد. مدیریت، فردی برونگرا و در عین حال بسیار وظیفه‌محور را می‌طلبد. بنابراین، اگر ارتباطات اجتماعی خوبی دارید و به‌راحتی با دیگران ارتباط برقرار می‌کنید، می‌توانید یک مدیر موفق باشید یا در رشته مدیریت تحصیل کنید.

ویژگی شخصیتی دیگر برای یک مدیر قدرت بیان و متقاعد کردن دیگران است. افرادی که در مباحثات، گفتگوها و مناظره‌ها قدرت بیان بالایی دارند و می‌توانند به خوبی استدلال و طرف مقابل را متقاعد کنند، واجد این ویژگی هستند.

نظم و هدف‌گرایی ویژگی‌ دیگری است که برای موفقیت تحصیلی در این رشته به آن نیاز دارید. چنانچه برای آینده زندگی و تحصیلی خود هدف و چشم‌اندازی تعریف و برای رسیدن به این چشم‌انداز برنامه‌ریزی کرده‌اید، این ویژگی در شما وجود دارد.

قاطعیت، کاریزما (فرهمندی) و قدرت تأثیرگذاری بر سایرین خصوصیت دیگر یک مدیر است. اگر در بین جمع‌ها و گروه‌هایی مثل گروه‌های ورزشی یا دانش‌آموزی که تا کنون حضور داشته‌اید، در کانون گروه بوده‌اید و دیگران شما را به‌عنوان سردسته و سرپرست خود قبول داشته‌‌اند و شما هم قدرت تأثیرگذاری بر سایرین را داشته‌اید، به‌خوبی واجد این ویژگی هستید.

به طور کلی، بزرگان حوزه مدیریت معتقدند که مدیریت هم علم است و هم هنر. پس برای موفقیت در این حوزه صرفاً داشتن علم و تحصیلات کفایت نمی‌کند و نیاز است که فرد یک سری ویژگی‌های شخصیتی که در بالا ذکر شد داشته باشد.

اما در شاخه دولتی مدیریت نیاز است شما یک سری ویژگی‌های دیگری هم داشته باشید. این گرایش از مدیریت با امور دولتی و حاکمیتی سر و کار دارد و از رشته علوم سیاسی نشئت گرفته شده است. بنابراین، چنانچه شما با ساختارهای سیاسی ایران و سایر کشورها و تعاملات سیاسی داخلی و بین‌المللی آشنایی دارید موفقیت شما در این رشته بیشتر خواهد بود. همچنین اگر شما به اخبار و نشریات سیاسی و مطالعه آن‌ها علاقه‌مند هستید، استعداد تحصیل در این رشته را دارید.

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته مدیریت دولتی بیشتر کاربرد دارند؟

دروس رشته مدیریت دولتی به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می‌شوند.

حوزه کمی

• ریاضی و آمار: ریاضیات و آمار در هر رشته‌ای جایگاه خاص خود را دارند، به‌ویژه آمار که بسیار در تحصیلات و کار مورد استفاده قرار خواهد گرفت. آنچه که از ریاضیات در رشته مدیریت دولتی کاربرد دارد شامل پیچیدگی زیادی نیست و در حد نیازهای اولیه این رشته خواهد بود. همچنین برای موفقیت در درس تحقیق در عملیات نیاز است که شما این درس را به خوبی بگذرانید.
• اقتصاد: مبانی اقتصاد در دو سطح خرد و کلان به صورت جامع در این رشته تدریس خواهد شد. آشنایی اولیه با این حوزه بسیار مفید است.

حوزه کیفی

• روانشناسی: موفقیت در دروس مرتبط با ارتباطات انسانی، نظیر روانشناسی کار، مدیریت منابع انسانی و روابط کار در سازمان، آشنایی با روانشناسی کمک شایانی خواهد کرد.
• تاریخ و جغرافیا: در درس مدیریت تطبیقی شما باید الگوهای موفق مدیریتی را بشناسید و از آنها الگوبرداری کنید. شناخت این الگوها در مدیریت دولتی مستلزم شناخت بافت تاریخی و جغرافیایی آنها است و لذا دروس تاریخ و جغرافیا در این حوزه به شما کمک خواهند کرد.
• جامعه شناسی: فضای کلی حاکم بر مدیریت دولتی، شناخت جامعه و کشور است. لذا آشنایی با این درس در این شناخت مؤثر خواهد بود.

گرایش‌های رشته مدیریت دولتی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

در دوره کارشناسی ارشد این رشته در 7 گرایش ارائه می‌شود:

• توسعه منابع انسانی
  • (+) فیلم آموزش مدیریت منابع انسانی همراه با حل تست
• طراحی سازمان‌های دولتی
• بودجه و مالی عمومی
  • (+) فیلم آموزش اصول تنظیم و کنترل بودجه دولت
• خط ‌مشی‌‌گذاری عمومی
• مدیریت پیشرفته و توسعه شهری و روستایی
  • (+) فیلم آموزش مدیریت استراتژیک پیشرفته
• مدیریت تحول
  • (+) فیلم آموزش مدیریت تغییر و پیاده‌سازی آن در سازمان‌ها
• مدیریت رفتار سازمانی
  • (+) فیلم آموزش مدیریت رفتار سازمانی (Organizational behavior)
  • (+) فیلم آموزش مدیریت رفتار سازمانی (مرور و حل تست کنکور ارشد)

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته مدیریت دولتی چه هستند؟

• (+) کامپیوتر و کاربرد آن‌ در مدیریت‌
• (+)‌ حقوق اساسی
• (+) اصول‌ حسابداری
• (+) روانشناسی کار
• (+) اقتصاد خرد
• (+) مبانی مدیریت اسلامی الگوهای آن
• (+) اقتصاد کلان
• (+) مبانی سازمان‌ و مدیریت‌
• (+) حسابداری دولتی
• (+) زبان تخصصی
• (+) توسعه اقتصادی و برنامه ریزی
• (+) روش تحقیق در مدیریت
• (+) مدیریت‌ رفتار سازمانی
• مبانی مدیریت دولتی
• حقوق اداری
• (+) مالیه عمومی وخط مشی مالی دولت
• (+) مدیریت‌ منابع‌ انسانی
• (+) تجزیه و تحلیل و طراحی سیستم
• مدیریت تحول سازمانی
• (+) فراگرد تنظیم و کنترل بودجه
• مدیریت توسعه
• (+) تحقیق‌ در عملیات‌
• مدیریت سازمان‌های محلی و شهرداری‌ها
• مدیریت تعاونی‌ها
• روابط کار در سازمان
• مدیریت تطبیقی
• (+) سیستم های اطلاعاتی مدیریت
• تصمیم‌گیری و تعیین خط مشی دولت‌ها
• مباحث ویژه مدیریت دولتی
• سیر اندیشه‌های سیاسی و تحول نهادهای اداری
• سازماندهی و اصلاح تشکیلات و روش‌ها
• (+) ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت
• (+) آمار و کاربرد آن‌ در مدیریت

فارغ التحصیل رشته مدیریت دولتی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

از آنجا که هر بنگاه و سازمانی به تعدادی مدیر نیاز دارد، امکان اشتغال در همه سازمان‌ها و بنگاه‌های تولیدی و خدماتی برای فارغ‌التحصیل این رشته امکان‌پذیر است. لذا امکان اشتغال در طیف وسیعی از سازمان‌ها نظیر وزارتخانه‌ها، سازمان‌های دولتی، پژوهشکده‌ها، دانشگاه‌ها، شهرداری‌ها، بیمارستان‌ها، بنگاه‌های تولیدی، کارخانه‌ها و... برای فارغ‌التحصیل این رشته وجود دارد.

همچنین باید در نظر داشت که فارغ‌التحصیل این رشته الزاماً مدیر نخواهد شد، بلکه در دایره وسیعی از مشاغل سازمانی در بسیاری از بخش‌های یک سازمان نظیر منابع انسانی، سیستم‌های اطلاعاتی سازمان یا در تشکیلات سازمانی به عنوان کارشناس اداری، امور کارکنان، برنامه‌ریزی پرسنلی، ارزیابی عملکرد سازمان، حقوق و دستمزدها، تحول اداری و... قابل به‌کارگیری هستند. اساساً برای شروع باید از همین سطوح پایین مشغول به کار شد و پله‌پله مراتب ارتقا را طی کرد.

بازار کار رشته مدیریت دولتی به چه صورت است؟

به طور کلی، رشته مدیریت دولتی در حال حاضر بازار کار خوبی ندارد و عمده فارغ‌التحصیلان این رشته در مشاغل غیرمرتبط مشغول به کار هستند. علت اصلی این موضوع را باید در انتخاب رشته این افراد جستجو کرد. چراکه اگر ویژگی‌های شخصیتی و علایق آن‌ها با این رشته مرتبط بود احتمال موفقیت آن‌ها به‌مراتب افزایش پیدا می‌کرد.

آنچه که در بازار کار این رشته اهمیت دارد این است که فارغ‌التحصیل این رشته باید علاوه بر دروسی که در دوران تحصیل می‌گذراند، به کسب مهارت‌های مختلف در حوزه های فنی (نظیر کار با رایانه و نرم‌افزارهای مختلف) و انسانی (مثل فنون مذاکره و ارتباط مؤثر) نیز بپردازد. علاوه بر این، رشته مدیریت دولتی با بسیاری از رشته‌های دیگر همپوشانی دارد و لذا سازمان‌ها و مؤسسات در زمان استخدام، تأکید زیادی بر داشتن مدرک تحصیلی رشته مدیریت دولتی ندارند و ممکن است برای مدیریت و امور مرتبط با آن فارغ‌التحصیلان سایر رشته را نیز استخدام کنند.

با وجود این همه سازمان‌ها به مسائل مدیریت و توسعه در این حوزه نیازمندند و چنانچه به صورت دقیق در کسب و کار خود تمرکز کنند، نیاز به مدیریت و علم مدیریت را احساس و نسبت به استخدام در این حوزه اقدام خواهند کرد. علاوه بر این، در اکثر آزمون‌های استخدامی که هرساله برگزار می‌شود، فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت دولتی می‌توانند ردیف‌های شغلی مرتبط با رشته‌شان را ببینند.

این نوید را به دانشجویان رشته مدیریت دولتی می‌توان داد که چنانچه با آگاهی و علاقه و بر اساس ویژگی‌های شخصیتیشان این رشته را انتخاب کنند و با علاقه بیشتر در آن تحصیل کنند و علاوه بر آن، سایر مهارت‌های جانبی خود را توسعه دهند، می‌توانند در بازار کار آینده نقش به مراتب مؤثرتر و بالاتری نسبت به فارغ التحصیلان سایر رشته‌ها داشته باشند.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند. به همین دلیل، برای یادگیری مهارت‌های فردی، مشاهده مجموعه فیلم‌‌های آموزش توسعه مهارت فردی فرادرس پیشنهاد می‌شود که لینک آن در زیر آورده شده است.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش توسعه مهارت فردی + اینجا کلیک کنید.

امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت دولتی در داخل ایران چگونه است؟

مدیریت دولتی رشته‌ای است که در اکثر دانشگاه‌های علوم انسانی کشور تدریس می‌شود. رشته مدیریت دولتی به بررسی مدیریت و نظریه‌های آن در سطح کلان می‌پردازد و آموخته‌هایی درباره مدیریت مؤسسات بزرگ و کوچک از دانشگاه‌ها گرفته تا شرکت‌های بزرگ تجاری، در اختیار دانشجویان مدیریت دولتی قرار می‌دهد. داوطلبان کنکور سراسری سه گروه آزمایشی ریاضی، انسانی و تجربی می‌توانند در رشته مدیریت دولتی ادامه تحصیل دهند. امکان ادامه تحصیل کارشناسی رشته مدیریت دولتی در مقاطع ارشد و دکتری در داخل کشور وجود دارد. شانس قبولی کارشناسی رشته مدیریت دولتی در دانشگاه‌های برتر با توجه به پذیرش کمتر از یک درصد، بسیار پایین است. منظور از دانشگاه‌های برتر، دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی، الزهرا و فردوسی مشهد هستند.

امکان ادامه تحصیل در رشته مدیریت دولتی در خارج از کشور به چه صورت است؟

امکان بورسیه رشته مدیریت دولتی تحصیلی در سایر کشورها، با داشتن شرایط بورسیه نیز وجود دارد. دانشگاه‌های مختلف جهان به‌دلیل جایگاه خوب آن در بسیاری از کشورها، هر ساله دانشجویان بسیاری را در رشته مدیریت می‌پذیرند. قطعا دانشجویانی که پایه علمی قوی‌تری دارند شرایط پذیرش بهتری خواهند داشت و در دانشگاه‌های بهتری پذیرفته می شوند.

بهترین دانشگاه‌های پذیرنده رشته مدیریت در جهان عبارتند از:

• دانشگاه هاروارد، قدیمی‌ترین مؤسسه آموزش عالی در ایالات متحده آمریکا
• دانشگاه لندن (LSE)
• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه آکسفورد
• مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT)
• دانشگاه کمبریج
• و...

همانطور که می دانید این دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های برتر جهان هستند به همین دلیل در پذیرش دانشجو استانداردهای بالایی دارند. برای پذیرش در این دانشگاه‌ها معمولا متقاضیان باید آزمون «GMAT» یا «GRE» بدهند. همچنین در مصاحبه شرکت و نمره لازم را کسب کنند. نمره زبان انگلیسی در آزمون آیلتس باید بالای 7٫5 و تافل بالای 100 تا 110 باشد که درباره هریک از دانشگاه ها متغیر است. همچنین بسیاری از این دانشگاه‌ها امکان بورسیه برای همه دانشجویان را ندارند و داشتن ویژگی خاص مثل نخبگی برای بورسیه تحصیلی ضروری است.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

در مقابل، دانشگاه‌های کشورهایی نظیر استرالیا، چین، روسیه، ترکیه و...، هم پذیرش آسان‌تری دارند و هم امکان بورس تحصیلی فراهم است. به طوری که در بعضی از دانشگاه‌های این کشورها حتی ارائه مدرک زبان ضروری نیست.

توجه داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ خارجی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید. علاوه بر این، برای اثبات آشنایی با زبان انگلیسی نیز به شرکت در آزمون‌های بین‌المللی و معتبر زبان خارجی مانند تافل، آیلتس و دولینگو نیاز دارید. برای شروع این مسیر می‌توانید از مجموعه فیلم‌های آموزش زبان انگلیسی فرادرس کمک بگیرید.

• برای مشاهده مجموعه فیلم‌های آموزش زبان خارجی + اینجا کلیک کنید.

دروس دانشگاهی رشته مدیریت دولتی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

به عقیده دانشمندان مدیریت، مدیریت هم علم است و هم هنر. دروس دانشگاهی در بهترین حالت بخش علمی شما را تقویت خواهد کرد. در خصوص سایر بخش‌ها، این خود فرد است که باید برنامه توسعه فردی برای خود داشته باشد.

همچنین دروس رشته مدیریت دولتی در برخی موارد به تفصیل موضوعات را بررسی می‌کند و در برخی موارد به صورت سطحی و در حد آشنایی. در زمان اشتغال نیاز است خود فرد بر اساس نیازهای شغل و علایق در برخی از این دروس مجدداً عمیق شده و مطالب جدیدی را فرا بگیرد. از سویی دیگر، علوم دانشگاهی هر روز در حال توسعه و بهبود هستند و مدیریت دولتی هم از این قاعده مستثنا نیست. لذا دانشجوی این رشته باید یاد بگیرد چگونه از منابع علمی به‌روز این رشته در شغل خود استفاده کند.