امکان سنجی و تدوین طرح های توجیهی — آموزش محاسبات مالی مرتبط در Excel

۱۰۶۵ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۲۱ اسفند ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۱۳ دقیقه
امکان سنجی و تدوین طرح های توجیهی — آموزش محاسبات مالی مرتبط در Excel

قبل از اقدام به انجام هر کسب و کاری باید امکان‌سنجی صورت گیرد. به این ترتیب مشخص می‌شود که چه سرمایه‌ای مورد احتیاج است و دوره بازگشت سرمایه چقدر است. در غیر این صورت شاید انجام چنین کسب و کاری به صرفه نباشد. هر چند ممکن است پدیده‌های تصادفی نیز در روند کسب و کار اختلال ایجاد کنند ولی استفاده از محاسبات مالی در تدوین طرح‌ های توجیهی بسیار موثر بوده و راهنمای خوبی برای کسانی است که می‌خواهند سرمایه برای کسب و کار خود جمع‌آوری کنند. در این نوشتار امکان‌سنجی و تدوین طرح های توجیهی به همراه آموزش محاسبات مالی در EXCEL، با استفاده از چند تابع آن مورد بررسی قرار گرفته و با نحوه استخراج شاخص‌های مالی و بخصوص روش‌های محاسبه نرخ بازده سرمایه و ارزش آتی سرمایه‌گذاری آشنا خواهیم شد.

برای آشنایی بیشتر با نحوه کار با نرم‌افزار اکسل و استفاده از توابع آن بهتر است مطلب آموزش مقدماتی اکسل (Excel) — به زبان ساده و فرمول نویسی در اکسل – آموزش مقدماتی را مطالعه کنید. همچنین خواندن نوشتارهای گرد کردن اعداد اعشاری در اکسل – آموزش گام به گام و ایجاد و رسم نمودار در اکسل – راهنمای کاربردی نیز خالی از لطف نیست.

امکان‌سنجی و تدوین طرح های توجیهی

به منظور سرمایه‌گذاری در یک کسب و کار باید ابتدا طرح امکان‌سنجی و سایر طرح‌ های توجیهی آن را مشاهده کنید. این طرح معمولا بوسیله روش‌ها و محاسبات مالی نشان می‌دهد که نرخ بازگشت سرمایه چقدر است؟ در صورت تهیه وام، اقساط یا نرخ بهره وام چقدر خواهد بود؟ ارزش آتی سرمایه‌گذاری چقدر است و غیره.

از طرفی اگر کسب و کار وابسته به استفاده از ماشین آلات صنعتی یا تجهیزات رایانه‌ای و ساختمان و غیره باشد، هزینه‌های استهلاک نیز باید در صورت‌های مالی آورده شوند. بنابراین در این نوشتار با دو نوع توابع سر و کار خواهیم داشت. در قسمت اول به توابعی در اکسل که محاسبه اقساط وام، نرخ بازگشت سرمایه و ارزش آتی را به عهده دارند، خواهیم پرداخت و در قسمت دوم، توابع مرتبط با استهلاک دارایی‌ها مرور خواهند شد.

پیش از ادامه مطلب باید اشاره کنیم اگر می‌خواهید آشنایی بهتر و بیشتری با تجزیه و تحلیل مالی داشته باشید، می‌توانید از مجموعه آموزش کامفار COMFAR  مقدماتی تا پیشرفته فرادرس استفاده کنید.

توابع و محاسبات مرتبط با سرمایه

همانطور که گفته شد، محاسبات مربوط به بازگشت سرمایه از اهمیت زیادی در توجیه طرح‌های اقتصادی و کسب و کار دارند. در این قسمت به بررسی سه تابع مهم به نام‌های PVِ ،PMT و IRR خواهیم پرداخت و خصوصیات محاسباتی هر یک را مورد مطالعه قرار می‌دهیم. البته در این بین به توابعی دیگری که با موضوع مرتبط هستند نیز آشنا خواهیم شد.

محاسبه اقساط یک وام با تابع PMT

این تابع قابلیت محاسبه میزان یا مقدار قسط (Payment) یک وام با بهره یا سود ثابت و البته مبلغ بازپرداخت ثابت را دارد. شکل و پارامترهای این تابع به صورت زیر است. با توجه به اینکه پارامترهای fv و type در علامت [ ] قرار گرفته‌اند، وجودشان برای محاسبه تابع اختیاری است و ضرورتی ندارد ولی تعیین مقدار آن‌ها می‌تواند شیوه محاسبه تابع را تغییر دهد.

$$\large PMT\;(rate\; ,nper\; ,pv\; ,[fv]\; ,[type]\;)$$

با توجه به پارامترهای این تابع مشخص است که نرخ بهره و میزان بازپرداخت ثابت بوده و در هر دوره بازپرداخت، مقدارشان تغییر نخواهد کرد. پارامترهای این تابع مطابق با فهرست زیر معرفی می شوند.

  • نرخ بهره وام سرمایه‌گذاری (rate): در این قسمت باید نرخ بهره وام دریافتی یا مبلغ سرمایه‌گذاری را مشخص کنید. البته توجه داشته باشید که اگر می‌خواهید اقساط ماهانه وام را به وسیله این تابع محاسبه کنید، باید این نرخ را هم به صورت ماهانه وارد کنید. بنابراین اگر مثلا نرخ بهره یک وام ۱۸٪ در سال است، برای محاسبه اقساط وام ماهانه باید نرخ بهره سالانه را بر ۱۲ تقسیم کنید تا نرخ بهره ماهانه بدست آید. واضح است که این عدد باید به صورت درصدی یا اعشاری وارد شود. این مقدار می‌تواند نرخ سود یک سرمایه‌گذاری نیز باشد که قرار است سود آن به صورت ماهانه پرداخت شود.
  • دوره بازپرداخت (nper): این پارامتر بیانگر طول دوره بازپرداخت وام است. به این معنی که باید تعداد سال یا ماه‌هایی که وام مستهلاک می‌شود را در این پارامتر وارد کنید. باز هم توجه داشته باشید که اگر می‌خواهید اقساط را برحسب ماه محاسبه کنید باید دوره بازپرداخت را هم ماهانه وارد کنید تا اکسل در انجام محاسبات دچار مشکل نشود. واضح است که این مقدار نیز عددی نامنفی است. باز هم اگر از این تابع برای سرمایه‌گذاری استفاده کرده‌اید، این پارامتر، دوره سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کند.
  • ارزش فعلی وام (pv): در این پارامتر مبلغ وام را وارد می‌کنیم. توجه داشته باشید که اگر می‌خواهید قسط وام را برحسب ریال دریافت کنید، باید این مقدار را نیز برحسب ریال ثبت کنید. البته توجه داشته باشید که مقدار مثبت برای این پارامتر باعث ایجاد مقدار منفی برای مبلغ قسط یا سود ماهانه وام خواهد شد. زیرا وام را دریافت ولی قسط را پرداخت می‌کنید. از طرفی اگر هدف سرمایه‌گذاری است باید این مقدار این پارامتر را در تابع منفی وارد کنید زیرا مبلغی است که از دارایی شما کسر می‌شود. به این ترتیب نتیجه محاسبه تابع pmt‌ مثبت شده و به معنی دریافت مبلع حاصل از سرمایه‌گذاری است.
  • ارزش آتی سرمایه (fv): اگر لازم باشد می‌توانید ارزش این سرمایه‌گذاری (مبلغ وام که در pv ثبت شده) را در پایان دوره بازپرداخت مشخص کنید. پارامتر fv ارزش آتی سرمایه دریافتی را پس از گذشت nper واحد زمانی مشخص می‌کند. اگر می‌خواهید بالانس مثبت داشته باشید ملبغ مورد نظر را در fv وارد کنید. در صورتی که این مقدار وارد نشود، اکسل به طور پیش‌فرض مقدار صفر را در نظر گرفته و حساب را تسویه می‌کند.
  • نوع بازپرداخت (type): اگر مبلغ اقساط را در پایان هر دوره (مثلا در پایان هر ماه) پرداخت می‌کنید می‌توانید این پارامتر را صفر در نظر بگیرید. البته اگر مقداری برای type وارد نکنید به طور خودکار صفر در نظر گفته شده و مشخص می‌شود که اقساط در پایان هر دوره پرداخت می‌شوند. اگر می‌خواهید شیوه محاسبه بازپرداخت براساس آغاز دوره انجام شود، مقدار این پارامتر را برابر با ۱ در نظر بگیرید. به این ترتیب مشخص می‌کنید که هر قسط در ابتدای ماه پرداخت می‌شود. مشخص است که با این کار به محض دریافت وام، قسط اول از آن کسر خواهد شد.

مثال: فرض کنید یک وام پنج میلیون تومانی (۵۰ میلیون ریالی) قرار است از یک بانک با بهره ۱۰٪ سالانه با دوره بازگشت دو ساله و بازپرداخته‌های ثابت سالانه دریافت کنیم. با استفاده از تابع PMT می‌توانیم مبلغ هر قسط را محاسبه کنیم.

در این حالت پارامترهای تابع pmt به صورت زیر خواهند بود.

$$\large rate =10\%,\; nper=2,\;pv=50000000,fv=0,type=0 $$

به این ترتیب باید فرمول زیر را در یک خانه از سلول‌های اکسل وارد کنیم.

$$\large =PMT(10\%,2,50000000,0,0)= -28809523.8095238$$

از آنجایی که اقساط را باید پرداخت کنیم، مقدار حاصل منفی شده است. توجه داشته باشید اگر بخواهیم اقساط ماهانه را محاسبه کنیم، باید واحد زمانی همه متغیرها را برحسب ماه وارد کنیم. به این ترتیب درصد سود و دوره بازپرداخت باید ماهانه وارد شود. در این حالت رابطه زیر باید در سلول اکسل نوشته شود.

$$\large =PMT(10\%/12,2\times 12,50000000,0,0)= -2307246.31687583$$

واضح است که اگر این مبلغ (قسط ماهانه) را در ۱۲ ضرب کنیم، مبلغ پرداختی در یک سال محاسبه می‌شود ولی این مقدار با محاسبه توسط رابطه قبلی مطابقت ندارد زیرا با پرداخت ماهانه در پایان سال اول مقدارهایی از وام پرداخت شده و از میزان سود آن برای محاسبه قسط در پایان سال سهم کمتری باقی می‌ماند. در رابطه زیر مقدار اقساط پرداخت شده در پایان سال اول بوسیله رابطه اول و دوم مقایسه شده است. مشخص است که اگر اقساط را ماهانه بپردازید، در کل مبلغ کمتری پرداخت خواهید کرد.

$$\large PMT(10\%,2,50000000,0,0)= -28809523.8095238 \neq 12 \times PMT(10\%/12,2\times 12,50000000,0,0) \\ \large = 12 \times -2307246.31687583 = -27686955.8025099$$

نکته: دو تابع دیگر نیز در این زمینه وجود دارند. تابع PPMT میزان بازپرداخت از اصل وام و تابع IPMT میزان سود از بازپرداخت در هر دوره را مشخص می‌کند. پارامترهای این دو تابع درست به مانند تابع PMT‌ هستند به جز اینکه باید پارامتر دوره (per) که بیانگر دوره مورد نظر است را نیز وارد کنید.

محاسبه ارزش فعلی دارایی با تابع PV

با استفاده از تابع pv، ارزش فعلی سرمایه‌گذاری (Present Value) با اقساط ثابت در طول یک دوره را مشخص می‌کنیم. پارامترهای این تابع شبیه پارامترهای تابع PMT است.

$$\large PV\;(rate\; ,nper\; ,pmt\; ,fv\; ,type\;)$$

در تابع pv‌ مقدار سرمایه‌گذاری با پرداخت ثابت در هر دوره را با پارامتر pmt‌ مشخص می‌کنیم. مشخص است که دو پارامتر fv و type اختیاری هستند و رفتاری مشابه با تابع pmt دارند. توجه داشته باشید که اگر pmt‌ مقداری مثبت باشد، مقدار PV منفی خواهد بود و برعکس اگر pmt را منفی وارد کنید (از آنجایی که مبلغ را پرداخت می‌کنید) دریافتی شما پس از دوره پرداخت با توجه به نرخ سودآوری، مقداری مثبت بوده که توسط تابع pv بدست می‌آید.

مثال: فرض کنید قرار است در یک صندوق سرمایه‌گذاری سالانه ۱ میلیون تومان به مدت ۱۰ سال سرمایه‌گذاری کنید. صندوق به شما تضمین داده است که نرخ سود این سرمایه‌گذاری ۲۰٪ سالانه و دوره سرمایه‌گذاری ۵ سال است. در این صورت میزان دریافتی مورد انتظار از صندوق در پایان این دوره مطابق با رابطه زیر خواهد بود.

$$\large PV(20\%,10,1000000,0,0)= -4192472.08555077$$

اگر بخواهیم این مبلغ را به صورت ماهانه پرداخت کنیم، باید همه پارامترها را برحسب ماه تنظیم کنیم. در این صورت رابطه زیر را خواهیم داشت.

$$\large PV(20\%/12,10*12,1000000/12,0,0)=-4312076.96958993$$

مشخص است که در این صورت مجموعا همان میزان پرداختی را خواهیم داشت ولی اگر سود برحسب ماهانه محاسبه شود، مبلغ بیشتری در پایان دوره سرمایه‌گذاری دریافت خواهیم کرد.

نکته: رابطه بین پارامتر pmt, pv rate, nper, type و fv براساس تساوی یا معادله زیر است. بنابراین هر یک را می‌توان برحسب دیگر پارامترها محاسبه کرد.

$$ \large pv\times (1+rate)^{nper}+pmt\times (1+rate \times type)\times \left(\dfrac{(1+rate)^{nper}-1}{rate}\right)+fv=0$$

محاسبه نرخ بازگشت داخلی با تابع IRR

تابع IRR یا (Internal Rate of Return)، نرخ بازگشت داخلی مربوط به یک سرمایه‌گذاری را مشخص می‌کند. به این ترتیب می‌توانید مشخص کنید که برای مثال اگر یک سرمایه‌گذاری با مبلغ مشخصی انجام دهید، با پرداخت‌های مشخص ولی غیرثابت در دوره بازپرداخت، درصد سود یا نرخ بازگشت سرمایه‌ چقدر است.

شکل این تابع و پارامترهای آن به صورت زیر است.

$$\large IRR(values,guest)$$

همانطور که دیده می‌شود این تابع یک پارامتر اجباری به نام values دارد که شامل ناحیه‌ای از سلول‌های کاربرگ است که مقدارهای سرمایه‌گذاری یا دریافت سود را مشخص می‌کند. اگر مقدار سرمایه‌گذاری را مثبت وارد کنیم (وام دریافت کرده باشیم) باید مقدارهای مربوط به سودها (مبلغ بازپرداخت) را منفی در نظر بگیریم. به نظر می‌رسد که این تابع مشابه تابع rate در اکسل باشد ولی باید توجه داشت که در تابع rate مبلغ بازپرداخت‌ها در هر دوه ثابت بوده ولی در تابع IRR بازپرداخت‌ها در هر دوره متفاوت است.

پارامتر دوم (guest) اختیاری است و بیانگر حدسی است که برای مقدار IRR در نظر دارید. این حدس می‌تواند در سرعت محاسبه مقدار IRR موثر باشد. اکسل از این مقدار به عنوان نقطه شروع الگوریتم جستجوی IRR استفاده می‌کند. اگر هیچ نظری در این مورد ندارید، ممکن است زمانی بیشتری برای محاسبه این تابع منتظر بمانید.

نکته: بازه‌های پرداخت مبلغ‌ها در این تابع باید ثابت باشد. به این ترتیب اگر دوره‌ها را ماهانه در نظر بگیریم، تابع IRR، نرخ بازگشت سرمایه ماهانه را مشخص می‌کند.

مثال: فرض کنید قرار است در یک صندوق سرمایه‌گذاری به طور متغیر مبالغی را واریز کنیم و در انتهای دوره نیز مبلع 000,,۱۰ واحد نیز دریافت کنیم. می‌خواهیم بدانیم اگر جدول زیر این واریزها و مبلغ دریافتی را مشخص کند، نرخ بازگشت این سرمایه‌گذاری چقدر است؟ البته قرار است  فرض کنید مبلغ‌ها برحسب میلیون ریال باشند.

دوره۱۲۳۴۵۶۷۸۹
مبلغ100010002000200030003000400040005000

تابع IRR و پارامترهای آن را به صورت زیر می‌نویسیم. پاسخ تقریبا برابر با سودی ۱۷ درصدی در سال خواهد بود.

$$\large IRR(A1:A10)= 0.17282$$

بنابراین این صندوق سودی تقریبا برابر با ۱۷٪ سالانه در اختیار شما قرار می‌دهد. با مقایسه بین این درصد و درصدی که توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری دیگر در بورس اوراق بهادار یا هر شیوه دیگر سرمایه گذاری به شما پیشنهاد می‌شود، می‌توانید دست به انتخاب بزنید.

نکته: البته توابع دیگری نیز با تابع IRR شباهت محاسباتی دارند. برای مثال تابع XIRR تابعی است که نرخ بازگشت سرمایه را در دوره‌های نابرابر محاسبه می‌کند. همچنین تابع NPV نیز  حاصل ارزش فعلی خالص سرمایه‌گذاری که بیانگر ارزش سرمایه‌گذاری با توجه به نرخ بهره و مبالغ دریافتی در دوره‌های ثابت است را بدست می‌آورد.

توابع و محاسبات مرتبط با استهلاک

در این قسمت به بررسی استهلاک و شیوه‌های مختلف محاسبه آن با استفاده از سه تابع مهم به نام‌های SLN ،SYD و VDB خواهیم پرداخت و خصوصیات محاسباتی هر یک را مورد مطالعه قرار می‌دهیم.

محاسبه استهلاک خطی با تابع SLN

در دفاتر حسابداری برای هر یک از دارایی‌های منقول (مانند ماشین آلات) و غیرمنقول (مانند ملک و ساختمان)، نرخ یا مقدار استهلاک در نظر می‌گیرند. بنابراین ارزش این دارایی پس از دوره طول عمرش، مستهلک شده و به صفر یا تقریبا صفر می‌رسد. برای محاسبه هزینه استهلاک در هر سال (با شرط ثابت بودن مقدار استهلاک سالانه) از تابع SLN در اکسل استفاده می‌شود. شکل دستوری این تابع به همراه پارامترهای آن در ادامه قابل مشاهده است.

$$\large SLN(cost, salvage, life)$$

ویژگی‌ها و مشخصات این پارامترها را در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

نام پارامترویژگیتوضیحات
costارزش داراییمقداری مثبت که بیانگر ارزش دارایی در ابتدای طول عمر مفیدش است.
salvageارزش اسقاطمقداری مثبت که بیانگر ارزش دارایی در پایان طول عمر مفیدش است.
lifeطول عمر داراییمقداری مثبت که بیانگر طول عمر مفید دارایی است.

توجه داشته باشید که واحد زمانی پارامتر life با واحد زمانی استهلاک یکسان است. به این معنی که اگر life یا طول عمر دارایی را برحسب ماه وارد کنید، تابع SLN نیز مبلغ استهلاک را برحسب ماه محاسبه می‌کند. همچنین اگر بخواهیم مبلغ استهلاک یک دارایی را در دفاتر مالی برحسب سال ثبت کنیم، باید طول عمر دارایی را در پارامتر life برحسب سال وارد کنیم.

مثال: طول عمر یک دستگاه صنعتی طبق نظر سازنده ۱۰ سال است. هزینه خریداری آن نیز برابر با ۱۰ میلیون تومان است. نرخ یا هزینه استهلاک این دارایی مطابق با رابطه زیر بدست خواهد آمد. البته ارزش اسقاط این دستگاه نیز ۱ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

$$\large SLN(10000000,1000000,10)= 900,000.00$$

به این ترتیب سالانه مبلغ نهصد هزار تومان هزینه استهلاک این دستگاه است و پس از پایان ۱۰ سال ارزش این دارایی برابر با ۱ میلیون تومان خواهد شد. شیوه محاسبه این تابع به صورت زیر است. به همین علت شیوه محاسبه نرخ استهلاک توسط SLN را خطی می‌گویند. زیرا در همه دوره‌های مالی ثابت و یکسان است.

$$\large SLN=\dfrac{cost-salvage}{life}$$

نکته: گاهی لازم است که هزینه استهلاک انباشته را محاسبه کنیم. اگر نرخ استهلاک سالانه خطی بوده و توسط  تابع SLN و با روش خطی (Straight-Line Method) صورت گرفته باشد، کافی است برای مثلا استهلاک انباشته در طول ۵ سال اول کار دستگاه، نرخ استهلاک حاصل را در ۵ ضرب کنیم. بنابراین پس از گذشت ۵ سال از طول عمر دستگاه مورد نظر در مثال قبل، هزینه استهلاک انباشته آن برابر است با:

$$\large 900,000 \times 5 = 4,500,000$$

بنابراین در پایان سال پنجم ارزش این دارایی در دفترهای مالی برابر است با $$10,000,000-4,500,000=5,500,000$$.

محاسبه استهلاک با روش مجموع سنوات و تابع SYD

در این روش هر چه دوره کارکرد دستگاه یا دارایی بیشتر می‌شود، هزینه استهلاک آن کمتر می‌شود. به همین دلیل نحوه محاسبه استهلاک به روش مجموع سنوات را با نام Sum-of-Years Depreciation می‌شناسیم. شکل نوشتاری این تابع به همراه پارامترهای آن در ادامه دیده می‌شود.

$$ \large SYD(cost, salvage, life, per)$$

همانطور که دیده می‌شود همه پارامترهای این تابع نیز به مانند تابع SLN‌ است با این تفاوت که باید دوره یا پارامتر per نیز بیان شود. پارامتر per نشانگر دوره‌ای است که می‌خواهیم استهلاک را در آن زمان بیایم. شیوه محاسبه این تابع به صورت زیر است.

$$\large SYD=\dfrac{(cost-salvage)\times (life-per+1)\times 2}{life\times (life+1)}$$

همانطور که مشاهده می‌کنید این تابع یک ضریب تصحیح نسبت به روش خطی دارد. توجه داشته باشید که در اینجا هم باید واحد زمانی پارامتر per با life یکسان باشد. برای مثال اگر می‌خواهید میزان استهلاک دارایی را در ماه ششم از زمان فعالیتش محاسبه کنید باید life را برحسب ماه وارد کنید.

مثال: اگر اطلاعات مربوط به دستگاه مثال قبل را در نظر بگیریم، هزینه استهلاک دستگاه صنعتی در ماه ششم از فعالیتش به صورت زیر محاسبه می‌شود.

$$ \large SYD(10000000,1000000,10\times 12,6)= 142561.983$$

حال اگر این کار را برای ماه هجدم انجام دهیم نتیجه به صورت زیر خواهد بود.

$$\large SYD(10000000,1000000,10 \times 12,18)=127685.9504$$

همانطور که دیده می‌شود با گذشت زمان، هزینه استهلاک این دستگاه کمتر شده است.

محاسبه استهلاک نزولی با تابع VDB

شیوه دیگر برای محاسبه استهلاک دارایی با استفاده از نرخ تنزیل متغیر نیز وجود دارد که توسط تابع VDB که اختصار عبارت Variable Decline Balance در اکسل پیاده سازی شده است. در این روش نیز میزان استهلاک دارایی به مانند تابع SYD متغیر بوده و حتی می‌توانید در هر دوره نیز نرخ استهلاک را تغییر دهید.

برای مثال می‌توانید برای یک دارایی، نرخ استهلاک را 1.5 درصد انتخاب کنید و در دوره بعدی میزان را ۲ در نظر بگیرید. به این ترتیب شیوه‌های مختلف برای محاسبه استهلاک بوجود می‌آید. شکل دستوری این تابع به همراه پارامترهای آن در ادامه مشخص شده است.

$$\large VDB(cost, salvage, life, start_period, end_period, [factor], [no_switch])$$

همانطور که مشخص است این تابع پارامترهای بیشتری نسبت به روش SYD و یا SLN دارد. برای توضیحات بیشتر در مورد پارامترهای این تابع به جدول زیر توجه کنید.

نام پارامترویژگیتوضیحات
costارزش داراییمقداری مثبت که بیانگر ارزش دارایی در ابتدای طول عمرش است.
salvageارزش اسقاطمقداری مثبت که بیانگر ارزش دارایی در پایان طول عمرش است.
lifeطول عمر داراییمقداری مثبت که بیانگر طول عمر مفید دارایی است.
stat_periodدوره آغازین محاسبه استهلاکزمانی که در آن باید محاسبه استهلاک صورت گیرد.
end_periodدوره پایان محاسبه استهلاکزمانی که در آن محاسبه استهلاک پایان می‌یابد.
factorعامل (نرخ تنزیل)نرخ استهلاک

۰ = استهلاک خطی (در صورتی که پارامتر no_switch برابر با False باشد.)

۲= استهلاک نزولی مضاعف (تابع DDB)

یا هر مقدار دلخواه

no_switchتغییر به محاسبه استهلاک خطیمقدار منطقی False یا True به منظور مشخص کرده استفاده از تابع استهلاک خطی یا نزولی

پارامتر factor و no_switch مقداری پیچیدگی دارند. ابتدا به پارامتر no_switch می‌پردازیم. اگر این پارامتر مقداری نداشته باشد یا false وارد شده باشد، شیوه محاسبه به صورت خطی (به مانند روش SLN) خواهد بود. به این معنی که با توجه به نرخ استهلاک که در پارامتر factor استفاده شده است، میزان استهلاک دارایی به صورت خطی محاسبه می‌شود. توجه داشته باشید که اگر نرخ استهلاک را در factor‌ وارد نکنید، به طور خودکار ۲ در نظر گرفته شده و شیوه محاسبه به صورت استهلاک نزولی مضاعف خواهد بود که در اکسل توسط تابع DDB یا Double Decline Balance به کار می‌رود. از طرفی می‌توانید دوره یا بازه مربوط به محاسبه استهلاک را نیز در تابع VDB لحاظ کنید. برای مثال می‌توانید با ذکر 2 به عنوان پارامتر start_period و 10 به عنوان end_period مبلغ استهلاک را  از سال ۲ تا سال ۱۰ فعالیت دستگاه محاسبه کنید.

مثال: فرض کنید دستگاهی با قیمت تمام شده ۱۰ میلیون تومان بعد از گذشت ۱۰ سال مستهلاک شده و ارزش اسقاط آن ۱ میلیون تومان در نظر گرفته شده است. اگر بخواهیم استهلاک سال اول را به روش نزولی با نرخ تنزیل ۱.۵ (۱۵ درصد) در نظر بگیریم، خواهیم داشت.

$$\large VDB(10000000,1000000,10,1,2,1.5,TRUE)= 1275000$$

ولی اگر همین محاسبات را براساس استهلاک خطی (با نرخ ثابت) انجام دهیم باید فرمول را به صورت زیر بنویسیم.

$$\large VDB(10000000,1000000,10,1,2,0,FALSE)= 900000$$

خلاصه و جمع‌بندی

در این نوشتار با شیوه محاسبه بازپرداخت وام و همینطور محاسبه درصد یا نرخ بازگشت سرمایه آشنا شدیم. با این گونه محاسبات می‌توانید سرمایه‌ را با توجه به شرایط طرح‌های صنعتی یا خدماتی در بهترین مکان به کار ببریم تا سود مناسبی از آن کسب کنیم. همچنین برای مشخص کردن میزان کاهش ارزش دارایی یا تجهیزات یک شرکت یا بنگاه اقتصادی توابع مربوطه به محاسبه استهلاک معرفی شدند. همانطور که دیده شد، شیوه‌های مختلفی برای این گونه محاسبات وجود دارد که با توجه به نوع دارایی یا تجهیزات می‌توان از آن استفاده کرد.

برای آشنایی بیشتر با شیوه محاسبات شاخص‌های مالی در اکسل و البته توابع دیگر موجود در اکسل، بهتر است دوره آموزش استفاده از توابع و فرمول نویسی در اکسل را مشاهده کنید. همچنین به منظور آشنایی با نحوه اجرای طرح‌های توجیهی، آموزش ویدیویی تجزیه و تحلیل مالی طرح های امکان سنجی با COMFAR III نیز مورد استفاده خواهد بود.

اگر مطلب بالا برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شود:

^^

بر اساس رای ۰ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *