اعمال هورمون ها در بدن چیست؟ — چگونگی عملکرد به زبان ساده

هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی بدن هستند که سیگنال‌ها را به جریان خون و بافت‌ها می‌فرستند. هورمون‌ها در طول زمان به کندی کار می‌کنند و اعمال هورمون ها بر بسیاری از فرآیندهای مختلف، از جمله رشد و تکامل، متابولیسم، عملکرد جنسی، تولید مثل و خلق و خو تأثیر می‌گذارند. در این مطلب به صورت جداگانه اعمال هورمون ها و محل تولید هر کدام را در ارتباط با غدد ترشح‌کننده آن‌ها بررسی می‌کنیم.

هورمون چیست؟

هورمون یک ماده شیمیایی است که توسط سلول‌های متخصص، معمولاً در یک غده درون‌ریز ساخته می‌شود و از طریق جریان خون به بافت‌های مختلف بدن می‌رود. اعمال هورمون ها سیگنال‌هایی را به آن بافت‌ها می‌فرستند تا به آن‌ها بگویند که قرار است چه کاری انجام دهند. زمانی که غدد به اندازه کافی هورمون تولید نکنند، بیماری‌هایی ایجاد می‌شوند که می‌توانند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی تأثیر بگذارند. انواع مختلفی از هورمون‌ها وجود دارند که بر جنبه‌های مختلف عملکردها و فرآیندهای بدن از جمله رشد، متابولیسم، عملکرد جنسی و تولید مثلی، اعمال شناختی و خلق و خو و همچنین تنظیم دما و مایعات بدن اثر می‌گذارند.

زمانی که غدد به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کنند، بیماری‌هایی ایجاد می‌شوند که می‌توانند بر بسیاری از جنبه‌های زندگی تأثیر بگذارند. برخی از عواملی که بر اندام‌های غدد درون‌ریز تأثیر می‌گذارند عبارتند از بلوغ، افزایش سن، بارداری، محیط زیست، ژنتیک و برخی بیماری‌ها و داروها، از جمله داروهای طبیعی، مکمل‌های گیاهی و داروهای تجویزی مانند مواد افیونی یا استروئیدها.

اعمال هورمون ها چگونه تنظیم می شوند؟

هورمون‌ها بسیاری از فعالیت‌های سلولی را کنترل می‌کنند، بنابراین برای هومئوستاز بسیار مهم هستند. اما چه چیزی خود هورمون‌ها را کنترل می‌کند؟ بیشتر اعمال هورمون ها توسط مکانیسم‌های بازخوردی تنظیم می‌شوند. مکانیسم بازخورد حلقه‌ای است که در آن یک محصول برای کنترل تولید خود بازخورد می‌دهد. بازخورد منفی غلظت یک هورمون را در محدوده کمی نگه می‌دارد. در ادامه هر کدام از انواع بازخوردهای مثبت و منفی را بررسی می‌کنیم.

بازخورد تنظیمی منفی

بازخورد منفی زمانی اتفاق می‌افتد که یک محصول برای کاهش تولید خود بازخورد می‌دهد. این نوع بازخورد هر زمان که مقدار ماده شروع به افراطی شدن کند، همه چیز را به حالت عادی برمی‌گرداند. اعمال هورمون های غده تیروئید نمونه خوبی از این نوع تنظیم است و توسط حلقه بازخورد منفی کنترل می‌شود. در اینجا نحوه عملکرد تنظیم تیروئید آمده است. هیپوتالاموس هورمون آزادکننده تیروتروپین یا TRH ترشح می‌کند. TRH غده هیپوفیز را برای تولید هورمون محرک تیروئید یا TSH تحریک می‌‌کند. TSH خودش غده تیروئید را تحریک می‌کند تا هورمون‌های خود را ترشح کند.

وقتی سطح هورمون‌های تیروئید به اندازه کافی بالا باشد، هورمون‌ها بازخورد می‌دهند تا هیپوتالاموس از ترشح TRH و هیپوفیز از ترشح TSH جلوگیری کند. بدون تحریک TSH، غده تیروئید ترشح هورمون‌های خود را متوقف می‌کند. به زودی، سطح هورمون تیروئید شروع به کاهش بیش از حد می‌کند. بازخورد منفی همچنین ترشح انسولین توسط پانکراس را کنترل می‌کند.

بازخورد تنظیمی مثبت

بازخورد مثبت زمانی اتفاق می‌افتد که یک محصول برای افزایش تولید خود بازخورد می‌دهد. این باعث می‌شود شرایط به طور فزاینده‌ای شدید شود. نمونه‌ای از بازخورد مثبت، تولید شیر توسط مادر برای نوزادش است. هنگامی که کودک شیر می‌خورد، پیام‌های عصبی از نوک پستان باعث می‌شود غده هیپوفیز پرولاکتین ترشح کند. پرولاکتین به نوبه خود غدد پستانی را برای تولید شیر تحریک می‌کند، بنابراین کودک بیشتر شیر می‌خورد. این امر باعث ترشح بیشتر پرولاکتین و تولید شیر بیشتر می‌شود. این امر باعث ترشح بیشتر پرولاکتین و تولید شیر بیشتر می‌شود. این مثال یکی از معدود مکانیسم‌های بازخورد مثبت در بدن انسان است.

سیستم غدد درون ریز چیست؟

سیستم غدد درون‌ریز شما از چندین اندام به نام غدد تشکیل شده است. این غدد، که در سراسر بدن شما قرار دارند، هورمون‌ها را ایجاد و ترشح می‌کنند. سیستم غدد درون‌ریز شما به طور مداوم میزان هورمون‌ها را در خون کنترل می‌کند. هورمون‌ها پیام‌های خود را با قفل شدن در سلول‌هایی که هدف قرار می‌دهند، ارسال می‌کنند تا بتوانند پیام را منتقل کنند. غده هیپوفیز زمانی که سطح هورمون شما افزایش می‌یابد، آن را حس می‌کند و به غدد دیگر می‌گوید که تولید و ترشح هورمون‌ها را متوقف کنند. هنگامی که سطح هورمون به زیر یک نقطه مشخص می‌رسد، غده هیپوفیز می‌تواند به غدد دیگر دستور دهد که آن را بیشتر تولید و آزاد کنند.

گاهی اوقات غدد بیش از حد هورمون تولید کرده یا به اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کنند. این عدم تعادل می‌تواند باعث مشکلات سلامتی مانند افزایش وزن، فشار خون بالا و تغییر در خواب، خلق و خو و رفتار شود. بسیاری از چیزها می‌توانند بر نحوه تولید و ترشح هورمون‌های بدن شما و اعمال هورمون ها تأثیر بگذارند. بیماری، استرس و برخی داروها می‌توانند باعث عدم تعادل هورمونی شوند.

اعمال هورمون های بدن چگونه است؟

وظیفه اصلی غدد درون‌ریز ترشح هورمون‌ها به طور مستقیم در جریان خون است. همان‌طور که بیان شد هورمون‌ها مواد شیمیایی هستند که بر فعالیت قسمت دیگری از بدن (محل هدف) تأثیر می‌گذارند. در اصل، اعمال هورمون ها در لدن له این ترتیب است که به عنوان پیام‌رسان عمل می‌کنند و فعالیت‌ها را در سراسر بدن کنترل و هماهنگ می‌کنند. به محض رسیدن به محل مورد نظر، یک هورمون به گیرنده متصل می‌شود، دقیقاً مانند کلیدی که در یک قفل قرار می‌گیرد. هنگامی که هورمون در گیرنده خود قفل می‌شود، پیامی را مخابره می‌کند که باعث می‌شود سایت هدف اقدام خاصی انجام دهد.

غده فوق کلیه و اعمال هورمون های آن

غدد فوق کلیوی (آدرنال) در بالای هر دو کلیه قرار دارند. این غدد هورمون‌هایی تولید می‌کنند که سیستم ایمنی، فشار خون، متابولیسم و ​​پاسخ استرس را تنظیم می‌کنند. علاوه بر این، به بدن شما کمک می‌کند تا کارهای زیر را انجام دهد:

• ارتقاء عملکرد مناسب قلب و عروق
• کمک به نحوه واکنش ما به استرس
• استفاده صحیح از کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها
• کمک به توزیع چربی‌های ذخیره شده
• ایجاد بوی بدن و رشد مو در ناحیه تناسلی
• ارتقا عملکرد سالم دستگاه گوارش را

در ادامه انواع هورمون‌های ترشح شده از غدد آدرنال و اعمال هورمون ها را بررسی می‌کنیم.

آدرنالین یا اپی نفرین

آدرنالین در ناحیه داخلی (مدولا) غدد فوق کلیوی و همچنین برخی از نورون‌های سیستم عصبی مرکزی تولید می‌شود. در طی چند دقیقه در طول یک موقعیت استرس‌زا، آدرنالین به سرعت در خون ترشح می‌شود و تکانه‌هایی را به اندام‌ها ارسال می‌کند تا پاسخ خاصی ایجاد کند.

وظیفه هورمون آدرنالین چیست؟

آدرنالین واکنش جنگ یا گریز بدن را تحریک می‌کند. این واکنش باعث گشاد شدن مسیرهای هوایی می‌شود تا اکسیژن مورد نیاز ماهیچه‌ها برای مبارزه با خطر یا فرار فراهم شود. آدرنالین همچنین باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شود تا خون را به سمت گروه‌های عضلانی اصلی از جمله قلب و ریه‌ها هدایت کند. توانایی بدن برای احساس درد نیز در نتیجه آدرنالین کاهش می‌یابد، به همین دلیل است که می‌توانید به دویدن از خطر یا مبارزه حتی در هنگام آسیب ادامه دهید.

آدرنالین باعث افزایش قابل توجه قدرت عملکرد و همچنین افزایش آگاهی در مواقع استرس‌زا می‌شود. پس از کاهش استرس، اثر آدرنالین می‌تواند تا یک ساعت ادامه داشته باشد. آدرنالین بخش مهمی از توانایی بدن شما برای زنده ماندن است، گاهی اوقات بدن زمانی که تحت استرس است اما با خطر واقعی مواجه نیست، نیز هورمون ترشح می‌کند. این می‌تواند احساس سرگیجه، سبکی سر و تغییرات بینایی ایجاد کند. همچنین، آدرنالین باعث آزاد شدن گلوکز شده که در پاسخ جنگ یا گریز از آن استفاده می‌شود. وقتی هیچ خطری وجود ندارد، انرژی اضافی فایده‌ای ندارد و این می‌تواند احساس بی‌قراری و تحریک‌پذیری در فرد ایجاد کند.

سطوح بیش از حد و کمتر از حد نرمال آدرنالین

سطوح بیش از حد بالای این هورمون به دلیل استرس بدون خطر واقعی می‌تواند باعث آسیب قلبی، بی‌خوابی و احساس عصبی شدن و تنش شود. شرایط بالینی که باعث تولید بیش از حد آدرنالین می‌شود نادر است، اما ممکن است رخ دهد. به عنوان مثال، اگر فردی تومورهایی در غدد فوق کلیوی داشته باشد، ممکن است آدرنالین بیش از حد تولید کند که منجر به اضطراب، کاهش وزن، تپش قلب، ضربان قلب سریع و فشار خون بالا می‌شود. آدرنالین خیلی کم به ندرت اتفاق می‌افتد، اما اگر این اتفاق بیفتد، توانایی بدن را برای واکنش مناسب در موقعیت‌های استرس‌زا محدود می‌کند.

آلدوسترون

آلدوسترون در ناحیه قشر غدد فوق کلیوی که در بالای کلیه‌ها قرار دارند تولید می‌شود و بر توانایی بدن در تنظیم فشار خون تأثیر می‌گذارد. این  سیگنال را به اندام‌هایی مانند کلیه و روده بزرگ می‌فرستد که می‌تواند میزان سدیمی که بدن به جریان خون می‌فرستد یا میزان پتاسیم آزادشده در ادرار را افزایش دهد. این هورمون همچنین باعث می‌شود جریان خون دوباره آب را با سدیم جذب کند تا حجم خون افزایش یابد. همه این اقدامات برای افزایش و کاهش فشار در عروق خونی ضروری است. این هورمون به طور غیرمستقیم به حفظ pH و سطح الکترولیت خون نیز کمک می‌کند.

آلدوسترون ارتباط نزدیکی با دو هورمون دیگر دارد: اعمال هورمون های رنین و آنژیوتانسین همراه با آلدوسترون سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون را ایجاد می‌کنند. این سیستم، زمانی فعال می‌شود که بدن با کاهش جریان خون به کلیه‌ها، مانند کاهش فشار خون، یا کاهش قابل توجه حجم خون پس از خون‌ریزی یا آسیب جدی مواجه شود. رنین مسئول تولید آنژیوتانسین است که سپس باعث آزاد شدن آلدوسترون می‌شود. هنگامی که بدن دوباره هیدراته می‌شود و سطح نمک مناسبی در خون دارد، سطح رنین کاهش می‌یابد و در نتیجه سطح آلدوسترون کاهش می‌یابد.

سطوح بالا و پایین آلدوسترون

در یک فرد سالم، سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون بدون تداخل عمل کرده و به تنظیم و کنترل سطح فشار خون به طور طبیعی کمک می‌کند. با این حال، افراد ممکن است مقادیر خیلی زیاد یا خیلی کم آلدوسترون داشته باشند و هر دوی این‌ها می‌توانند بر عملکرد آلدوسترون تأثیر بگذارند.

افراد با سطوح بالای آلدوسترون دارای شرایطی هستند که به عنوان هایپرآلدوسترونیسم شناخته می‌شود. این حالت معمولاً توسط تومورهای کوچک و خوش‌خیم روی غدد فوق کلیوی ایجاد می‌شود. هایپرآلدوسترونیسم می‌تواند باعث فشار خون بالا، سطوح پایین پتاسیم و افزایش غیرطبیعی حجم خون شود زیرا این هورمون بر بدن تأثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است سطح آلدوسترون پایین باشد، نارسایی اولیه آدرنال، بیماری که باعث از دست دادن کلی عملکرد آدرنال می‌شود، می‌تواند علت آن باشد. بیماران مبتلا به نارسایی اولیه آدرنال که باعث سطوح پایین آلدوسترون می‌شود ممکن است فشار خون پایین، افزایش سطح پتاسیم و بی‌حالی را تجربه کنند.

جهش‌های ژنتیکی نیز می‌توانند بر تولید آلدوسترون تأثیر بگذارند. بیماران مبتلا به این اختلال ژنتیکی نادر علائمی شبیه به نارسایی اولیه آدرنال را تجربه خواهند کرد، اما علائم معمولاً شدت کمتری دارند. اگر با حفظ فشار خون سالم دست و پنجه نرم می‌کنید و همچنین تغییراتی در سطح پتاسیم خون دارید، ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد آلدوسترون صحبت کنید. اگر سطح آلدوسترون در حدی نیست که باید باشد، با پزشک در مورد تغییرات یا درمان‌های مناسب برای کمک به وضعیت خود صحبت کنید.

کورتیزول

کورتیزول اغلب به دلیل ارتباط آن با پاسخ استرس، هورمون استرس نامیده می‌شود، با این حال، کورتیزول بسیار بیشتر از هورمونی است که در طول استرس ترشح می‌شود. درک کورتیزول و تأثیر آن بر بدن به شما کمک می‌کند تا اعمال هورمون های خود را متعادل کرده و به سلامتی برسید. کورتیزول یکی از هورمون‌های استروئیدی است که در غدد فوق کلیوی ساخته می‌شود. اکثر سلول‌های بدن گیرنده‌های کورتیزول دارند. ترشح این هورمون توسط هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و غده فوق کلیوی، غدد ترکیبی که اغلب به عنوان محور HPA شناخته می‌شوند، کنترل می‌شود.

وظیفه کورتیزول چیست؟

اکثر سلول‌های بدن گیرنده‌های کورتیزول دارند و این هورمون بر بسیاری از عملکردهای مختلف بدن تأثیر می‌گذارد. کورتیزول می‌تواند به کنترل سطح قند خون، تنظیم متابولیسم، کاهش التهاب و کمک به فرمولاسیون حافظه کمک کند، اثر کنترل‌کننده‌ای بر تعادل نمک و آب دارد و به کنترل فشار خون کمک می‌کند. در زنان، کورتیزول همچنین از رشد جنین در دوران بارداری حمایت می‌کند. همه این عملکردها کورتیزول را به یک هورمون حیاتی برای محافظت از سلامت و رفاه کلی تبدیل می‌کند.

کم و زیاد شدن کورتیزول

گاهی اوقات تومورهای روی غده هیپوفیز یا غدد فوق کلیوی می‌توانند به بیماری معروف به سندرم کوشینگ منجر شوند که با سطوح بالای کورتیزول در خون مشخص می‌شود. افراد مبتلا به سندرم کوشینگ افزایش وزن سریع را در صورت، شکم و سینه تجربه خواهند کرد. اغلب پزشکان به دلیل باریک بودن بازوها و پاهای فرد در مقایسه با وزن زیاد در هسته بدن متوجه این موضوع می‌‌شوند. سندرم کوشینگ همچنین باعث برافروختگی صورت، فشار خون بالا و تغییراتی در پوست می‌شود. پوکی استخوان و نوسانات خلقی نیز یکی از عواملی است که در بیماری کوشینگ مورد توجه قرار می‌گیرد.

سطوح بالای کورتیزول همچنین می‌تواند به تغییرات در میل جنسی و چرخه قاعدگی زنان کمک کند. اضطراب و افسردگی نیز ممکن است با سطوح بالای کورتیزول مرتبط باشد. سطوح پایین کورتیزول می‌تواند باعث ایجاد شرایطی به نام نارسایی اولیه آدرنال یا بیماری آدیسون شود، این حالت نادر است. نارسایی اولیه آدرنال یک بیماری خودایمنی است که باعث آسیب به غدد فوق کلیوی می‌شود. علائم ممکن است به آرامی شروع شوند، اما می‌توانند کاملا جدی باشند. بیماران مبتلا به نارسایی اولیه آدرنال می‌توانند خستگی، کاهش عضله، کاهش وزن، نوسانات خلقی و تغییرات پوستی را تجربه کنند.

دهیدرو اپی آندروسترون (DHEA)

مغز تولید DHEA را کنترل می‌کند. بدن از یک مکانیسم منحصر به فرد به نام بازخورد منفی برای کنترل تولید دهیدرو اپی آندروسترون استفاده می‌کند. بازخورد منفی به مغز شما می‌گوید که به محض کاهش سطح DHEA در بدن، مکانیسم روشن می‌شود و شروع به تولید بیشتر هورمون می‌کند. هنگامی که سطح دهیدرو اپی آندروسترون شروع به افزایش کند، بازخورد منفی خاموش می‌شود.

شایعات و ادعاهای زیادی وجود دارد که مصرف DHEA همچنین می‌تواند به کند کردن روند پیری کمک کند. ادعاها شامل این است که هورمون دهیدرو اپی آندروسترون همچنین می‌تواند انرژی و قدرت عضلانی را افزایش دهد، ایمنی را تقویت کرده و وزن بدن را کاهش دهد. با این حال، این ادعاها هنوز از نظر پزشکی ثابت نشده است. برخی از محققان پیشنهاد کرده‌اند که DHEA ممکن است برای درمان موارد زیر استفاده شود:

• نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)
• افسردگی
• لوپوس
• چاقی
• بیماری آلزایمر
• پوکی استخوان
• بیماری کرون
• ناباروری
• مشکلات مرتبط با یائسگی
• DHEA همچنین ممکن است به القای زایمان در هنگام زایمان کمک کند.

تحقیقات نشان داده است که زنان مبتلا به هیرسوتیسم (رشد قابل توجه و غیرطبیعی موها در بدن زنان) و ​​سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است سطوح بالاتری از دهیدوراپی اندروسترون داشته باشند. کودکانی که با هایپرپلازی مادرزادی آدرنال تشخیص داده می‌شوند، همچنین دارای سطوح بالایی از DHEA و همچنین برخی از بیماران سرطانی هستند. سطوح پایین هورمون DHEA با کاهش طول عمر در مردان مرتبط است. در زنان، سطوح پایین دهیدوراپی اندروسترون اغلب با کاهش میل جنسی و پوکی استخوان همراه است.

نور اپی نفرین

نوراپی نفرین که نورآدرنالین نیز نامیده می‌شود، هم هورمونی است که توسط غدد فوق کلیوی تولید می‌شود و هم یک انتقال‌دهنده عصبی، یک پیام‌رسان شیمیایی است که سیگنال‌ها را از انتهای عصبی بدن منتقل می‌کند. نور اپی‌نفرین در قسمت داخلی غدد فوق کلیوی تولید می‌شود که به آن مدولای آدرنال نیز می‌گویند. مدولای آدرنال همچنین آدرنالین تولید می‌کند (همچنین به عنوان اپی نفرین شناخته می‌شود). نوراپی نفرین، آدرنالین و دوپامین بخشی از خانواده کاتکول آمین‌ها هستند. غدد آدرنال عمدتاً آدرنالین تولید می‌کنند و بیشتر نور اپی‌نفرین خون از انتهای عصبی می‌آید. این هورمون در خلق و خو و توانایی شما برای تمرکز نقش دارد. نور اپی‌نفرین همراه با اعمال هورمون هایی مانند آدرنالین، کورتیزول، هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین و هورمون قشر آدرنال به بدن کمک می‌کند تا به استرس و ورزش پاسخ دهد.

نور اپی نفرین چه کاری انجام می دهد؟

نوراپی نفرین همراه با آدرنالین باعث افزایش ضربان قلب و پمپاژ خون از قلب می‌شود. همچنین فشار خون را افزایش می‌دهد و به تجزیه چربی و افزایش سطح قند خون کمک می‌کند تا انرژی بیشتری به بدن برساند. در مغز، نور اپی‌نفرین در چرخه خواب و بیداری نقش دارد، به شما کمک می‌کند تا از خواب بیدار شوید، در افزایش توجه و تمرکز بر انجام یک کار و در ذخیره‌سازی حافظه نقش داشته و برای احساسات نیز مهم است. مشکلات مربوط به سطح نوراپی نفرین با افسردگی، اضطراب، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سوء مصرف مواد همراه است.

فوران نور اپی‌نفرین می‌تواند منجر به احساس سرخوشی (بسیار شاد) شود، اما با حملات پانیک، افزایش فشار خون و بیش‌فعالی نیز مرتبط است. سطوح پایین می‌تواند باعث بی‌حالی (کمبود انرژی)، عدم تمرکز، اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) و احتمالاً افسردگی شود. برخی از داروهای ضد افسردگی بر سطح نوراپی نفرین در مغز تأثیر می‌گذارد. در موقعیت‌های استرس‌زا، نوراپی نفرین به عنوان بخشی از پاسخ مبارزه یا فرار افزایش می‌یابد تا مغز و بدن را برای عمل بسیج کند. نوراپی نفرین می‌تواند برای درمان فشار خون پایین (هیپوتانسیون) در طی برخی از روش‌های پزشکی یا موقعیت‌های تهدید کننده زندگی که در آن احیای قلبی ریوی (CPR) مورد نیاز است رخ دهد استفاده شود.

نوراپی نفرین و سروتونین یک جفت هورمون عالی هستند. اعمال هورمون های نور اپی نفرین و سروتونین به مبارزه با اثرات ضد افسردگی کمک کرده و دارای مزایای درمانی هستند. سروتونین که هورمون «احساس خوب» نیز نامیده می‌شود، خلق و خو را بهبود می‌بخشد و نور اپی نفرین هوشیاری و انرژی را بهبود می‌بخشد. شما می‌توانید این مواد شیمیایی را به طور طبیعی از طریق موارد زیر افزایش دهید:

• ورزش کردن
• خواب کافی
• ایجاد دستاوردهای کوچک در زندگی
• موسیقی
• مدیتیشن
• خوردن مواد حاوی دوپامین مانند شکلات

مغز و اعمال هورمون های آن

غده هیپوفیز و هیپوتالاموس در داخل یا نزدیک مغز قرار دارند. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز مانند رهبر ارکستر هستند. وظیفه آن‌ها این است که به سایر غدد درون‌ریز در سراسر بدن بگویند که هورمون‌هایی را بسازند که بر هر جنبه‌ای از سلامت شما تأثیر می‌گذارد و از آن محافظت می‌کند. هیپوتالاموس که در اعماق مغز یافت می‌شود، هورمون‌های آزادکننده و بازدارنده تولید می‌کند و غده اصلی یعنی هیپوفیز را کنترل می‌کند. غدد پینه‌آل برای تنظیم چرخه خواب، هورمون تناسلی زنانه مرتبط با باروری و چرخه قاعدگی مهم هستند. محققان هنوز در حال یادگیری در مورد عملکردهای بالقوه غده صنوبری و هورمون ملاتونین هستند. سایر هورمون‌های تولید شده در مغز عبارتند از:

• هورمون ضد ادراری (ADH): این هورمون وازوپرسین نیز نامیده می‌شود و سطح سدیم و تعادل آب را تنظیم می‌کند. کمبود ADH باعث افزایش ادرار و تشنگی می‌شود که به آن دیابت بی‌مزه می‌گویند.
• هورمون آزادکننده تیروتروپین (TSH): این هورمون در هیپوتالاموس تولید می‌شود و با تحریک ترشح، غده تیروئید را برای تولید هورمون‌های تیروئید تحریک می‌کند. TSH بیش از حد نرمال، نادر است و باعث پرکاری تیروئید (هورمون تیروئید بیش از حد) می‌شود. کمبود TSH منجر به کم‌کاری تیروئید (کمبود هورمون تیروئید) می‌شود.

اعمال هورمون های هیپوتالاموس

هیپوتالاموس یک ناحیه کوچک اما مهم در مرکز مغز است. نقش مهمی در تولید هورمون دارد و به تحریک بسیاری از فرآیندهای مهم در بدن کمک می‌کند و در مغز، بین غده هیپوفیز و تالاموس قرار دارد. هنگامی که هیپوتالاموس به درستی کار نمی‌کند، می‌تواند مشکلاتی را در بدن ایجاد کند که منجر به طیف گسترده‌ای از اختلالات نادر می‌شود. به همین دلیل حفظ سلامت هیپوتالاموس حیاتی است. نقش اصلی هیپوتالاموس و اعمال هورمون های آن حفظ بدن در هموستاز تا حد امکان است. در ادامه اعمال هورمون های هیپوتالاموس و مشکلات مربوط به آن‌ها را بررسی کرده‌ایم.

کیسپپتین

«کیسپپتین» (Kisspeptin) که در هیپوتالاموس ساخته می‌شود، هورمون مهمی است که ترشح چندین هورمون دیگر را آغاز می‌کند. متاستین نیز نامیده می‌شود، این هورمون جالب با بلوغ مرتبط است و همچنین ممکن است به جلوگیری از گسترش سرطان کمک کند. کیسپپتین وارد مکان‌های گیرنده در غده هیپوفیز شده و واکنشی را آغاز می‌کند که باعث می‌شود این غده، انتقال‌دهنده‌های عصبی را آزاد کند.

عملکرد کیسپپتین چیست؟

کیسپپتین وارد مکان‌های گیرنده در غده هیپوفیز می‌شود و واکنشی را آغاز می‌کند که باعث می‌شود غده انتقال دهنده‌های عصبی را آزاد کند. سپس آن انتقال دهنده‌های عصبی آزاد شدن هورمون لوتئینیزه کننده و هورمون محرک فولیکولی را موجب می‌شوند. این هورمون‌ها در تولید تستوسترون و استرادیول نقش دارند. بدون کیسپپتین، کل این واکنش زنجیره‌ای آسیب می‌بیند. کیسپپتین یک عملکرد ثانویه دارد که به هورمون‌ها مربوط نمی‌شود و به توانایی آن در جلوگیری از گسترش سرطان در بدن اشاره دارد. کیسپپتین همراه با دو هورمون دیگر دینورفین و نوروکینین B ترشح می‌شود. این دو هورمون به خوبی شناخته نشده اند، اما تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که ممکن است در ایجاد کیسپپتین نقش داشته باشند.

داشتن سطوح بالای کیسپپتین به هیچ بیماری یا علامتی مرتبط نیست، اگرچه تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که سطوح بالای کیسپپتین در دوران کودکی می‌تواند منجر به بلوغ زودرس شود، اما این هنوز ثابت نشده است. تحقیقات همچنین نشان داده است که زنان در دوران بارداری سطوح بالایی از کیسپپتین در جریان خون خود دارند، اما چرایی این اتفاق هنوز مشخص نیست.

عملکرد نامناسب کیسپپتین یا سطوح پایین این هورمون، می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. به طور خاص، عملکرد ناکافی این هورمون با جلوگیری از قاعدگی در زنان می‌تواند باعث ناباروری شود. گاهی اوقات، تنها یک تزریق کیسپپتین می‌تواند باعث تخمک‌گذاری شود که می‌تواند امکان لقاح مصنوعی و لقاح آزمایشگاهی را با استفاده از تخمک‌های زن فراهم کند. در نوجوانان، سطوح پایین کیسپپتین یا سیگنال‌دهی ضعیف کیسپپتین می‌تواند شروع بلوغ را به تاخیر بیاندازد یا از آن جلوگیری کند. سایر مشکلات مرتبط با سطوح بالا یا پایین کیسپپتین هنوز در حال کشف و تحقیق هستند.

اکسی توسین

اکسی‌توسین هورمونی است که توسط هیپوتالاموس تولید و از غده هیپوفیز ترشح می‌شود. این هورمون نقش مهمی در روند زایمان دارد و همچنین به تولید مثل مردان کمک می‌کند. درک اکسی‌توسین به شما کمک می‌کند تا بهتر از سلامت خود مراقبت کنید و شما را به سمت درک بهتر عملکرد بدن خود هدایت می‌کند. در زنان، اکسی‌توسین مسئول سیگنال دادن به انقباضات رحم در طول زایمان است.

اعمال هورمون اکسی‌توسین

این هورمون ماهیچه‌های رحم را تحریک می‌کند تا منقبض شوند، بنابراین زایمان شروع می‌شود. همچنین تولید پروستاگلاندین‌ها را افزایش می‌دهد، که زایمان را به همراه می‌آورد و انقباضات را حتی بیشتر می‌کند. به دلیل این اثر، گاهی اوقات از اکسی‌توسین مصنوعی (پیتوسین) برای وادار کردن زن به شروع زایمان در صورتی که به طور طبیعی شروع نشود استفاده می‌شود، یا می‌توان برای تقویت انقباضات در صورت کاهش سرعت زایمان از آن استفاده کرد. هنگامی که نوزاد متولد می‌شود، اکسی‌توسین با انتقال شیر به سینه باعث افزایش شیردهی می‌شود. هنگامی که نوزاد سینه مادر را می‌مکد، ترشح اکسی‌توسین باعث آزاد شدن شیر می‌شود تا کودک بتواند شیر بخورد. در همان زمان، اکسی‌توسین برای تحریک تولید بیشتر آن در مغز آزاد می‌شود. هنگامی که کودک شیر خوردن را متوقف می‌کند، تولید هورمون تا شیردهی بعدی متوقف می‌شود.

برای مردان، عملکرد اکسی‌توسین از اهمیت کمتری برخوردار است، اما نقش مهمی در حرکت اسپرم دارد. همچنین به نظر می‌رسد که بر تولید تستوسترون در بیضه‌ها تأثیر می‌گذارد. مطالعات اکسی‌توسین همچنین نشان داده است که این یک پیام‌رسان شیمیایی مهم است که برخی از رفتارهای انسانی و تعاملات اجتماعی را کنترل می‌کند. این اکسی‌توسین است که باعث ایجاد پیوند بین مادر و نوزاد می‌شود و همچنین ممکن است در شناخت، برانگیختگی جنسی، اعتماد و اضطراب نقش داشته باشد. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این هورمون ممکن است بر اعتیاد و استرس نیز تأثیر بگذارد.

چگونه تولید اکسی‌توسین کنترل می شود؟

تولید اکسی‌توسین توسط یک مکانیسم بازخورد مثبت کنترل می‌شود. این مکانیسم باعث آزادسازی هورمون اکسی‌توسین در هنگام وقوع یک محرک می‌شود. سپس این هورمون باعث ایجاد یک عمل در بدن می‌شود، مانند ریزش شیر یا شروع انقباضات زایمان، که نشان‌دهنده تولید بیشتر اکسی‌توسین است. چرخه بازخورد تا زمانی که عملی مانند زایمان یا تغذیه نوزاد کامل شود ادامه می‌یابد.

اختلالات مربوط به اکسی‌توسین

مردانی که سطوح بالای اکسی‌توسین دارند گاهی اوقات دچار هایپرپلازی خوش‌خیم پروستات یا بزرگ شدن غده پروستات می‌شوند. این وضعیت می‌تواند باعث شکایات ادراری شود. کمبود اکسی‌توسین می‌تواند از رفلکس تخلیه شیر جلوگیری کرده و شیردهی را دشوار کند. سطوح پایین اکسی‌توسین نیز با افسردگی مرتبط است، اما استفاده از اکسی‌توسین برای درمان شرایط سلامت روان هنوز به اندازه کافی مورد مطالعه قرار نگرفته است.

هورمون آزاد کننده گنادوتروپین GnRH

هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) از سلول‌های هیپوتالاموس تولید می‌شود. سپس در رگ‌های خونی کوچکی که هورمون را به غده هیپوفیز حمل می‌کنند، آزاد می‌شود. در نتیجه، غده هیپوفیز هورمون لوتئینی کننده (LH) و هورمون‌های محرک فولیکول (FSH) تولید می‌کند. این هورمون‌ها، LH و FSH، برای سلامت باروری مردانه و زنانه ضروری هستند. GnRH باعث می‌شود غده هیپوفیز LH و FSH ترشح کند. در دوران کودکی، سطح GnRH پایین است، با شروع بلوغ، سطح GnRH شروع به افزایش می‌کند.

هنگامی که بیضه‌ها و تخمدان‌ها به طور کامل رشد کردند، تولید GnRH، LH و FSH توسط سطح تستوسترون و هورمون‌های جنسی زنانه (استروژن و پروژسترون) کنترل می‌شود. در زنان، FSH تخمک‌ها را به رشد در تخمدان‌ها تشویق می‌کند. منجر به تولید استروژن می‌شود، که به غده هیپوفیز سیگنال می‌دهد تا آزادسازی FSH را کاهش دهد و LH بیشتری تولید کند و باعث کاهش تخمک‌گذاری و سطوح FSH و LH شود. در مردان، GnRH تولید LH از غده هیپوفیز را تحریک می‌کند. LH به سلول‌های گیرنده در بیضه‌ها متصل می‌شود که تولید سلول‌های اسپرم را آغاز می‌کند.

چه مشکلاتی با GnRH ممکن است رخ دهد؟

تحقیقات هنوز در مورد اثرات داشتن GnRH بیش از حد در حال انجام است. در موارد نادر، تومورهای هیپوفیز می‌توانند ایجاد شوند که باعث افزایش تولید گنادوتروپین‌ها (LH و FSH) می‌شود که ممکن است باعث تولید بیش از حد تستوسترون و استروژن در بدن شود. اگر سطح GnRH خیلی پایین باشد، اغلب به این معنی است که فرد شروع به بلوغ نمی‌کند. سندرم کالمن وضعیتی است که در آن سطوح گنادوتروپین به دلیل سطوح ناکافی و پایین GnRH است.

این عارضه بیشتر در بین مردان دیده می‌شود و با کاهش حس بویایی همراه است. همچنین، آسیب به هیپوتالاموس می‌تواند تولید GnRH را متوقف کند. این همچنین تولید منظم FSH و LH را متوقف می‌کند. این ممکن است منجر به آمنوره (عدم خون‌ریزی در زمان قاعدگی) در زنان، از دست دادن تولید اسپرم در مردان و از دست دادن هورمون‌های ساخته شده از تخمدان‌ها یا بیضه‌ها شود.

اعمال هورمون های غده پینه آل

غده صنوبری یا پینه‌آل در وسط مغز و در بین دو نیمکره قرار دارد. غده صنوبری عمدتاً حاوی پینه‌آلوسیت‌ها است که سلول‌هایی هستند که هورمون ملاتونین را تولید می‌کنند. همچنین این غده دارای سلول‌های گلیال است، که نوع خاصی از سلول‌های مغزی هستند و از نورون‌ها (سلول‌هایی که اطلاعات را به سلول‌های دیگر منتقل می‌کنند) پشتیبانی می‌کنند. در ادامه اعمال هورمون های غده پینه‌آل را بررسی کرده‌ایم.

ملاتونین

ملاتونین توسط غده صنوبری یا پینه‌آل در مغز ایجاد می‌شود. در یک فرد سالم و دارای عملکرد طبیعی، ملاتونین در یک چرخه ریتمیک ترشح می‌شود و در شب زمانی که نور وارد شده به چشم شروع به کاهش می‌کند، ملاتونین بیشتری تولید می‌شود. جریان خون این هورمون را به نواحی مختلف بدن می‌برد، جایی که گیرنده‌ها ملاتونین را دریافت می‌کنند تا نیاز به خواب را نشان دهند.

ملاتونین برای سیگنال دادن به آرامش و کاهش دمای بدن ضروری است که به خواب آرام کمک می‌کند. سطح ملاتونین در شب بالاتر است و به بدن نشان می‌دهد که زمان استراحت فرا رسیده است. در حیوانات، این هورمون همچنین بیولوژی فصلی مانند سیستم تولید مثل، رشد پوشش زمستانی و رفتارهای خواب زمستانی را تنظیم می‌کند. ارتباط بین ملاتونین و تولید مثل انسان یا چرخه‌های فصلی هنوز ثابت نشده است. از آنجایی که ملاتونین بسیار به خواب مرتبط است، هورمون خواب نامیده می‌شود. با این حال، برای خواب ضروری نیست و افراد می‌توانند با سطوح ناکافی ملاتونین در بدن بخوابند. گفته می‌شود، ترشح ملاتونین باعث می‌شود افراد بهتر بخوابند.

مشکلات مرتبط با ملاتونین

افراد با ملاتونین ترشح شده به طور طبیعی توسط بدن مشکلی ندارند. میزان ملاتونین تولید شده توسط بدن، چه کم و چه زیاد، با هیچ مشکلی برای سلامتی مرتبط نیست. در واقع، در طول زندگی، سطح ملاتونین در مراحل مختلف زندگی افزایش و کاهش می‌یابد. به نظر نمی‌رسد سطوح پایین ملاتونین هیچ گونه تأثیر جدی بر سلامتی داشته باشد اگرچه در صورت تغییر سطوح می‌تواند خواب را دشوار کند.

با این حال، مکمل ملاتونین به عنوان یک کمک‌کننده به خواب محبوب است و گاهی اوقات افراد ملاتونین بیش از حد مصرف می‌کنند. این می‌تواند باعث خواب‌آلودگی و کاهش دمای مرکزی بدن شود. سطوح بسیار بالای ملاتونین نیز می‌تواند به سردرد و خستگی کمک کند. همچنین ممکن است دوزهای بسیار زیاد ملاتونین بر تولیدمثل انسان تأثیر بگذارد.

سروتونین

سروتونین در مغز است. تصور می‌شود که خلق و خو، شادی و اضطراب را تنظیم می‌کند. سطوح پایین سروتونین با افسردگی مرتبط است، در حالی که افزایش سطح این هورمون ممکن است برانگیختگی را کاهش دهد. سروتونین در معده و روده شما یافت می‌شود و به کنترل حرکات روده و عملکرد شما کمک می‌کند. وقتی حالت تهوع دارید سروتونین تولید می‌شود. تولید سروتونین برای کمک به حذف مواد غذایی بد یا سایر مواد از بدن افزایش می‌یابد.

سروتونین مسئول تحریک بخش‌هایی از مغز است که خواب و بیداری را کنترل می‌کند. اینکه بخوابید یا بیدار شوید بستگی به ناحیه تحریک‌شده و گیرنده سروتونین دارد. سروتونین برای کمک به بهبود زخم‌ها ترشح می‌شود. این هورمون باعث باریک شدن شریان‌های ریز می‌شود که به تشکیل لخته‌های خون کمک می‌کند. وجود سطوح بسیار بالای سروتونین در استخوان‌ها می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود که باعث ضعیف‌تر شدن استخوان‌‌ها می‌شود.

اختلالات مربوط به سروتونین

سطوح پایین سروتونین اغلب با بسیاری از اختلالات رفتاری و عاطفی مرتبط است. مطالعات نشان داده‌اند که سطوح پایین سروتونین می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب، رفتار خودکشی و اختلال وسواس فکری-اجباری شود. اگر هر یک از این افکار یا احساسات را تجربه کردید، بلافاصله با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید. هرچه درمان زودتر شروع شود، سریع‌تر شاهد بهبودی خواهید بود. سندرم سروتونین ممکن است زمانی رخ دهد که شما داروهایی مصرف کنید که اثر سروتونین را افزایش می‌دهند و منجر به عوارض جانبی می‌شود. سروتونین بیش از حد می‌تواند علائم خفیفی مانند لرز، تعریق شدید، گیجی، بی‌قراری، سردرد، فشار خون بالا، انقباض عضلات و اسهال ایجاد کند.

علائم شدیدتر شامل تب بالا، بیهوشی، تشنج یا ضربان قلب نامنظم است. سندرم سروتونین ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد، اما برخی از افراد ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند. اگر دوز دارویی که مصرف می‌کنید سطح سروتونین را خیلی افزایش می‌دهد یا بیش از یک داروی شناخته شده برای افزایش سروتونین مصرف می‌کنید، در معرض خطر بیشتری قرار دارید. همچنین در صورت مصرف مکمل‌های گیاهی یا داروهای غیرقانونی که سطح سروتونین را افزایش می‌دهد، ممکن است در معرض خطر باشید.

اعمال هورمون های غده هیپوفیز

غده هیپوفیز (هیپوفیز)، غده اصلی سیستم غدد درون‌ریز است. هیپوفیز شما یک غده درون‌ریز به اندازه نخود است که در پایه مغز، پشت پل بینی و مستقیماً زیر هیپوتالاموس قرار دارد. در یک فرورفتگی در استخوان اسفنوئید به نام «سلاتورسیکا» (Sella turcica) قرار دارد. هیپوفیز اغلب به عنوان غده اصلی شناخته می‌شود زیرا نه تنها هورمون‌های خود را ترشح می‌کند، بلکه به غدد دیگر می‌گوید که هورمون تولید کنند. در ادامه اعمال هورمون های غده هیپوفیز را بررسی کرده‌ایم.

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ACTH

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH) نقش مهمی در واکنش بدن شما به استرس دارد. ACTH در غده هیپوفیز تولید می‌شود، تولید آن باعث تحریک تولید و آزادسازی کورتیزول از غده فوق کلیوی می‌شود. پس از ساخته شدن ACTH در غده هیپوفیز، ACTH در جریان خون آزاد می‌شود و در سراسر بدن حرکت می‌کند. تولید ACTH توسط هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین (CRH) از هیپوتالاموس و کورتیزول از غده فوق کلیوی تنظیم می‌شود. اگر سطح آدرنوکورتیکوتروپیک پایین باشد، هیپوتالاموس CRH را آزاد می‌کند که کلید سیستم هورمون استرس است و روی بسیاری از مناطق مغز مانند اشتها و حافظه اثر می‌گذارد. هنگامی که CRH تخلیه می‌شود، غده هیپوفیز را تحریک می‌کند تا آدرنوکورتیکوتروپیک ترشح کند.

سطوح بالای آدرنوکورتیکوتروپیک توسط غده فوق کلیوی شناسایی می‌شود و شروع به تولید کورتیزول می‌کند. هنگامی که سطح کورتیزول در بدن افزایش می‌یابد، مغز می‌تواند این سطوح بالا را حس کند و تولید CRH و ACTH کاهش می‌یابد. استرس تولید آدرنوکورتیکوتروپیک را فعال می‌کند و سطح کورتیزول را افزایش می‌دهد.

چه مشکلی با ACTH ممکن است رخ دهد؟

اگر آدرنوکورتیکوتروپیک بیش از حد تولید شود، می‌تواند منجر به سطوح بالای کورتیزول در بدن شود که به عنوان سندرم کوشینگ نیز شناخته می‌شود. شایع‌ترین علت افزایش تولید ACTH تومور خوش‌خیم هیپوفیز است. در صورت وجود این اختلال، بیماری کوشینگ نامیده می‌شود. سایر شرایط غدد درون‌ریز که ممکن است منجر به افزایش آدرنوکورتیکوتروپیک شود عبارتند از نارسایی آدرنال و هایپرپلازی مادرزادی آدرنال. وجود سطوح پایین‌تر از حد طبیعی ACTH در خون می‌تواند ناشی از سایر بیماری‌های غدد درون‌ریز مانند سندرم کوشینگ یا کم‌کاری هیپوفیز باشد.

هورمون رشد

هورمون رشد انسانی (GH) ماده‌ای است که رشد بدن شما را کنترل می‌کند. هورمون رشد انسانی توسط غده هیپوفیز که در پایه مغز قرار دارد ساخته می‌شود. این هورمون به رشد قد کودکان کمک می‌کند (که رشد خطی نیز نامیده می‌شود)، توده عضلانی را افزایش داده و چربی بدن را کاهش می‌دهد. هم در کودکان و هم در بزرگسالان، هورمون رشد انسانی به کنترل متابولیسم بدن نیز کمک می‌کند، فرآیندی که طی آن سلول‌ها غذا را به انرژی تبدیل می‌کنند و مواد دیگری را که بدن به آن نیاز دارد می‌سازند.

اگر کودکان یا بزرگسالان هورمون رشد خیلی زیاد یا خیلی کم داشته باشند، ممکن است دچار مشکلات سلامتی شوند. کمبود هورمون رشد (GH خیلی کم) و برخی دیگر از مشکلات سلامتی را می‌توان با هورمون رشد مصنوعی (تولید شده) درمان کرد. گاهی اوقات هورمون رشد به طور غیرقانونی برای مقاصد غیر پزشکی استفاده می‌شود.

چگونه از هورمون رشد استفاده می شود؟

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) درمان با هورمون رشد انسانی را برای شرایط خاص تایید کرده است. GH فقط با نسخه پزشک، قابل تهیه است و تزریق می‌شود. به نظر می‌رسد هورمون رشد مصنوعی هنگامی که طبق تجویز برای شرایط مورد تایید FDA استفاده می‌شود، ایمن و موثر است. از این هورمون در دو گروه زیر استفاده می‌شود:

در کودکان، هورمون رشد برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:

• کمبود هورمون رشد
• شرایطی که باعث کوتاهی قد می‌شود (کوتاه‌تر بودن نسبت به کودکان همسن) مانند بیماری مزمن کلیوی، سندرم ترنر و سندرم پرادر ویلی.

در بزرگسالان، هورمون رشد برای درمان موارد زیر استفاده می‌شود:

• کمبود هورمون رشد
• تحلیل عضلانی (از دست دادن بافت عضلانی) از HIV
• سندرم روده کوتاه

هورمون رشد بدون نسخه به فروش می‌رسد؟

برخی از شرکت‌ها قرص‌های هورمون رشد انسانی یا آزادکننده‌های GH را می‌فروشند و ادعا می‌کنند که این قرص‌ها مواد «ضد پیری» هستند. اما ثابت نشده است که این مواد باعث افزایش تولید هورمون رشد در بدن یا مبارزه با پیری، افزایش عضله یا فواید دیگر می‌شوند.

گاهی اوقات افراد برای متوقف کردن یا معکوس کردن اثرات پیری یا بهبود عملکرد ورزشی GH را به طور غیرقانونی مصرف می‌کنند. برخی از ورزشکاران بر این باورند که مصرف GH به تنهایی به نتایج مطلوب نمی‌رسد، بنابراین آن‌ها این هورمون را همراه با استروئیدهای آنابولیک (بافت‌سازی) در تلاش برای ساخت عضله، افزایش قدرت و کاهش چربی بدن مصرف می‌کنند. برخی از ورزشکاران نیز از انسولین برای افزایش اثرات عضلانی هورمون رشد استفاده می‌کنند که عملی خطرناک است زیرا قند خون را کاهش می‌دهد.

خطرات سوء مصرف هورمون رشد چیست؟

افراد هنگام سوء استفاده از هورمون رشد ممکن است عوارض جانبی مضری را تجربه کنند. عوارض جانبی مصرف کوتاه‌مدت شامل درد مفاصل و عضلانی، تجمع مایعات و تورم در مفاصل است. اگر هورمون رشد با سوزن‌های مشترک تزریق شود، افراد ممکن است در معرض HIV، ایدز یا هپاتیت قرار بگیرند. مصرف دوزهای بالای هورمون رشد در طولانی مدت ممکن است به بیماری قلبی منجر شود. هورمون رشد فروخته شده غیرقانونی ممکن است حاوی مواد ناشناخته و بالقوه مضر باشد. به عنوان مثال، اگر افراد GH مشتق شده از بافت انسان را مصرف کنند، در معرض خطر ابتلا به یک بیماری مغزی کشنده به نام بیماری کروتسفلد-جاکوب هستند که شبیه به بیماری جنون گاوی است.

گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG)

هورمون گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) در مراحل اولیه بارداری مهم است. این هورمون توسط سلول‌هایی تولید می‌شود که جنین در حال رشد را احاطه کرده‌اند و در نهایت جفت را تشکیل می‌دهد. hCG را می‌توان در اوایل یک هفته پس از لقاح تخمک در بدن فرد تشخیص داد، که اساس اکثر تست‌های بارداری بدون نسخه را تشکیل می‌دهد. hCG همچنین تضمین می‌کند که جسم زرد، غده داخلی موقتی که بدن زن پس از تخمک‌گذاری تولید می‌کند، به تولید پروژسترون در سه ماهه اول بارداری ادامه می‌دهد. با ادامه رشد جنین، سطح hCG هر دو تا سه روز افزایش می‌یابد.

سطح hCG در حدود هفته ششم بارداری به اوج خود می‌رسد. پس از آن، hCG در بدن فرد یافت می‌شود، اما سطح آن شروع به کاهش می‌کند. هنگامی که جفت به طور کامل تشکیل شد، به عنوان منبع تولید پروژسترون عمل می‌کند و کمک hCG برای حمایت از عملکرد تخمدان دیگر ضروری نیست.

چه مشکلاتی با hCG ممکن است رخ دهد؟

سطوح بسیار بالای hCG نادر است. در این موارد، ممکن است نشانه بارداری مولار باشد، که رشد غیرطبیعی سلول‌هایی است که معمولاً در جفت ایجاد می‌شوند. در افرادی که باردار نیستند، سطوح بالای hCG ممکن است به دلیل برخی سرطان‌ها مانند سینه، کلیه و ریه باشد. سطوح پایین hCG ممکن است نشانه سقط جنین یا مشکل دیگری در دوران بارداری مانند کاشت جنین در خارج از رحم باشد.

هورمون لوتئینی کننده LH

هورمون لوتئینیزه‌کننده (LH) در غده هیپوفیز قدامی تولید و ترشح می‌شود. این هورمون به دلیل نقشی که در کنترل عملکرد تخمدان‌ها در زنان و بیضه‌ها در مردان (که به غدد جنسی معروف هستند) دارد یک هورمون گنادوتروف محسوب می‌شود. در زنان، این هورمون تخمدان‌ها را برای تولید استرادیول تحریک می‌کند. دو هفته پس از چرخه یک زن، افزایش هورمون لوتئینیزه باعث می‌شود که تخمدان‌ها در طول تخمک‌گذاری تخمک آزاد کنند. اگر لقاح اتفاق بیفتد، هورمون لوتئینیزه‌کننده جسم زرد را تحریک می‌کند، که پروژسترون برای حفظ بارداری تولید کند. برای مردان، هورمون لوتئینیزه کننده تولید تستوسترون از سلول‌های لیدیگ در بیضه‌ها را تحریک می‌کند. تستوسترون، به نوبه خود، تولید اسپرم را تحریک می‌کند و به برجسته کردن ویژگی‌های مردانه مانند صدای عمیق یا رشد موهای صورت کمک می‌کند.

چه مشکلاتی با هورمون لوتئینی کننده ممکن است ایجاد شود؟

افرادی که سطوح بالایی از هورمون لوتئینیزه دارند ممکن است ناباروری را تجربه کنند، زیرا این هورمون مستقیماً بر سیستم تولید مثل تأثیر می‌گذارد. در زنان، سطح هورمون لوتئینیزه کننده که خیلی زیاد است، اغلب به سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط است، که باعث ایجاد سطوح نامناسب تستوسترون می‌شود. برخی از شرایط ژنتیکی مانند سندرم ترنر یا سندرم کلاین فلتر نیز می‌توانند باعث افزایش سطح این هورمون شوند. افراد مبتلا به این شرایط اغلب قادر به تولید مثل نیستند.

سطوح پایین هورمون لوتئینی‌کننده نیز می‌تواند باعث ناباروری شود، زیرا باعث تولید سطوح ناکافی اسپرم شده یا فرآیند تخمک‌گذاری را محدود می‌کند. هورمون لوتئینیزه بسیار کم، باعث توقف تخمک‌گذاری در زنان یا کمبود ترشح هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) در مردان می‌شود. اگر با ناباروری یا سایر مشکلات سیستم تناسلی دست و پنجه نرم می کنید، سطح هورمون لوتئینیزه ضعیف است.

پرولاکتین

پرولاکتین، همانطور که از نامش پیداست، هورمونی است که باعث افزایش شیردهی (تولید شیر مادر) در پستانداران می‌شود و مسئول تعدادی از عملکردها و سیستم‌های دیگر است. پرولاکتین در قسمت جلویی غده هیپوفیز در مغز شما و همچنین در رحم، مغز، سینه‌ها، پروستات، بافت چربی، پوست و سلول‌های ایمنی ایجاد می‌شود. عملکرد پرولاکتین (همچنین به عنوان لوتئوتروپین شناخته می‌شود) هنوز در حال مطالعه است، اما به نظر می‌رسد تحقیقات اهداف مختلفی را برای این هورمون نشان می‌دهد.

به عنوان مثال، رفتار، سیستم ایمنی، متابولیسم، سیستم تولید مثل و بسیاری از مایعات مختلف بدن را نیز تنظیم می‌کند. این موارد باعث می‌شود که آن را به یک هورمون حیاتی برای سلامت و تندرستی کلی هم برای مردان و هم برای زنان تبدیل کند. تولید پرولاکتین توسط دو هورمون اصلی کنترل می‌شود: دوپامین و استروژن. اعمال هورمون‌های نام‌برده پیامی را به غده هیپوفیز ارسال می‌کنند که در درجه اول نشان می‌دهد که آیا تولید پرولاکتین باید شروع یا متوقف شود. دوپامین تولید پرولاکتین را مهار می‌کند، در حالی که استروژن آن را افزایش می‌دهد.

مشکلات احتمالی در تولید پرولاکتین

برای اکثر مردم، پرولاکتین بدون مشکل کار خود را انجام می دهد و تعداد کمی از تأثیر آن بر سلامت خود آگاه هستند. با این حال، برخی از افراد ممکن است با سطح کم و زیاد پرولاکتین دست و پنجه نرم کنند، که می‌تواند مشکلات مختلفی ایجاد کند. پرولاکتین بیش از حد در خون باعث هایپرپرولاکتینمی می‌شود، وضعیتی که می‌تواند منجر به اختلالات قاعدگی، کمبود استروژن و کمبود تستوسترون شود. سطوح بالای پرولاکتین همچنین می‌تواند باعث شیردهی ناخواسته شود. این اغلب در دوران بارداری یا زمانی که تیروئید به درستی کار نمی‌کند رخ می‌دهد. تومورهای هیپوفیز، معروف به پرولاکتینوما و داروهایی که دوپامین را کاهش می‌دهند نیز می‌توانند منجر به افزایش سطح پرولاکتین شوند. سطوح بالای پرولاکتین با مشکلات جنسی مرتبط است. برخی از این شرایط را می‌توان با داروهایی که اثر دوپامین را تقلید می‌کنند، درمان کرد.

همچنین افراد ممکن است پرولاکتین بسیار کم داشته باشند، وضعیتی که به عنوان هیپوپرولاکتینمی شناخته می‌شود. این بسیار نادر است، اما اگر غدد هیپوفیز در افراد کم کار باشد، ممکن است رخ دهد. این شرایط معمولاً در زنان پس از بارداری که قادر به تولید شیر کافی نیستند مشاهده می‌شود. هیچ اثر ثابت‌شده دیگری برای سلامتی سطوح پایین پرولاکتین ذکر نشده است. تحقیقات در حال انجام است تا مشخص شود افرادی که سطح پرولاکتین پایینی دارند از کاهش پاسخ‌های سیستم ایمنی رنج می‌برند یا خیر.

پانکراس و اعمال هورمون های آن

وظیفه اصلی پانکراس حفظ سطح قند خون سالم است. پانکراس غده بزرگی است که در پشت معده قرار دارد و به همین دلیل به آن لوزالمعده هم گفته می‌شود و انسولین، گلوکاگون و سایر هورمون‌ها را تولید می‌کند. دیابت زمانی رخ می‌دهد که لوزالمعده انسولین کافی تولید نمی‌کند یا زمانی که بدن به درستی از انسولین استفاده نمی‌کند (به نام مقاومت به انسولین). اعمال هورمون های پانکراس در ادامه شرح داده شده‌اند.

 

گلوکاگون

گلوکاگون هورمونی است که با سایر هورمون‌ها و عملکردهای بدن برای کنترل سطح گلوکز در خون کار می‌کند. این هورمون از سلول‌های آلفا موجود در لوزالمعده می‌آید و ارتباط نزدیکی با سلول‌های بتا ترشح کننده انسولین دارد و آن را به یک جزء حیاتی تبدیل می‌کند که سطح گلوکز خون در بدن را ثابت نگه می‌دارد. در حالی که گلوکاگون از افت بیش از حد گلوکز خون جلوگیری می‌کند، انسولین برای جلوگیری از افزایش بیش از حد گلوکز خون تولید می‌شود. این دو هورمون یکدیگر را متعادل می‌کنند تا گلوکز خون را تثبیت کنند. وقتی سطح گلوکز خون خیلی پایین می‌آید (گلوکز خون پایین)، لوزالمعده گلوکاگون بیشتری را ترشح می‌کند. این هورمون به چندین روش به افزایش مجدد گلوکز خون کمک می‌کند که شامل موارد زیر هستند:

• فرآیندی به نام گلیکوژنولیز: باعث می‌شود کبد گلوکز ذخیره شده را به شکل قابل استفاده تبدیل کند و سپس آن را به جریان خون رها کند.
• گلوکاگون همچنین از جذب و ذخیره گلوکز توسط کبد جلوگیری می‌کند، بنابراین مقدار بیشتری در خون باقی می‌ماند.
• گلوکاگون به بدن کمک می‌کند تا گلوکز را از منابع دیگر مانند اسیدهای آمینه بسازد.

وقتی همه چیز به خوبی کار می‌کند، انسولین گلوکز را از خون خارج کرده و به سلول‌ها می‌برد و در آنجا گلوکز برای انرژی استفاده می‌شود. در همین حال، یک سیستم بازخورد پیچیده در بدن به آن اجازه می‌دهد بداند که چه زمانی به گلوکاگون بیشتری نیاز نیست. به طور خلاصه، گلوکاگون به طور معمول از افت بیش از حد گلوکز خون جلوگیری می‌کند. انسولین از افزایش بیش از حد آن جلوگیری می‌کند. این دو هورمون یکدیگر را متعادل می‌کنند.

مشکلات عملکرد گلوکاگون

عملکرد گلوکاگون برای سطوح مناسب گلوکز خون بسیار مهم است، بنابراین مشکلات تولید گلوکاگون منجر به مشکلاتی در سطح گلوکز می‌شود. سطوح پایین گلوکاگون نادر است اما گاهی اوقات در نوزادان دیده می‌شود. نتیجه اصلی کاهش سطح گلوکز خون بوده و درمان آن تزریق گلوکاگون به بیمار است. هنگامی که فرد به اندازه کافی بهبود یابد، خوردن کربوهیدرات‌ها سطح گلوکز خون را حتی بیشتر افزایش می‌دهد. سطوح بالای گلوکاگون نیز نادر است، اما زمانی رخ می‌دهد که یک بیمار نوع خاصی از تومور را در پانکراس ایجاد کند. بیماران با سطوح بالای گلوکاگون ممکن است به دیابت مبتلا شوند یا کاهش وزن غیر منتظره را تجربه کنند.

هیپوگلایسمی و گلوکاگون

یک مورد خفیف هیپوگلایسمی ممکن است باعث لرزش، سردرد، تعریق، پوست مرطوب یا ضربان قلب شود. سطح گلوکز خون به 54 تا 69 میلی‌گرم در دسی‌لیتر کاهش می‌یابد. هیپوگلایسمی خفیف را می‌توان به طور کلی با مصرف 15 گرم منبع قندی سریع الاثر مانند آب‌میوه، نوشابه غیر رژیمی، آبنبات‌های سفت یا قرص‌های گلوکز درمان کرد.

اگر هیپوگلیسمی شدید شود، ممکن است نتوانید با خیال راحت غذا یا نوشیدنی را ببلعید. در این مرحله، سطح گلوکز خون کمتر از 54 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و اغلب زیر 40 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است. ممکن است احساس سردرگمی شدید، غش کردن، یا تشنج داشته باشید. بدون درمان سریع، هیپوگلیسمی شدید ممکن است به کما یا حتی مرگ منجر شود. خوشبختانه، هیپوگلایسمی شدید در یک فرد مبتلا به دیابت با تجویز گلوکاگون قابل درمان است.

انواع گلوکاگون اورژانسی

• کیت تزریق: کیت تزریق سنتی حاوی یک شیشه پودر (گلوکاگون) و یک سرنگ پر از نمک (آب نمک) است.
• قلم انژکتور خودکار: یک دوز از پیش مخلوط شده و آماده استفاده از گلوکاگون. این مشابه EpiPen است که برای درمان واکنش‌های آلرژیک جدی استفاده می‌شود.
• اسپری بینی خشک: نوعی پودر بینی (بدون سوزن) از گلوکاگون. این اسپری مانند یک اسپری بینی معمولی از یک پیستون برای اسپری به داخل بینی استفاده می‌کند.

بعد از مصرف گلوکاگون چه اتفاقی می افتد؟

اگر به دلیل هیپوگلیسمی شدید بیهوش شوید، معمولاً ظرف 15 دقیقه پس از دریافت گلوکاگون به هوش می‌آیید. هنگامی که بیدار شدید و قادر به قورت دادن هستید، فرد همراه شما باید یک منبع قند سریع الاثر به شما بدهد. پس از آن، یک منبع قند با اثر طولانی مانند کراکر و پنیر یا یک ساندویچ گوشت بخورید. علاوه بر این، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید چون ممکن است توصیه‌های درمانی بیشتری داشته باشد. اگر 15 دقیقه پس از دریافت گلوکاگون بیهوش بمانید، فرد کمک‌کننده شما باید یک دوز دیگر گلوکاگون تجویز کند و با اورژانس تماس بگیرد. اگر از خواب بیدار شدید اما همچنان گیج هستید، کمک کننده شما باید با اورژانس تماس بگیرد.

عوارض جانبی گلوکاگون اورژانسی

عوارض جانبی احتمالی درمان گلوکاگون عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• سردرد
• افزایش موقت ضربان قلب
• قرمزی و تورم در محل تزریق

برای گلوکاگون بینی، عوارض جانبی اضافی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آبریزش یا گرفتگی بینی
• چشم های قرمز یا آبریزش چشم
• خارش بینی، چشم‌ها یا گلو

انسولین

هورمون انسولین که برای زندگی ضروری است، بسیاری از فرآیندهای متابولیک را تنظیم می‌کند که انرژی مورد نیاز سلول‌ها را تامین می‌کند. درک انسولین، آنچه که انسولین انجام می‌دهد و چگونگی تأثیر آن بر بدن، برای سلامت کلی شما مهم است. در پشت معده عضوی به نام پانکراس قرار دارد که انسولین تولید می‌کند. تولید انسولین بر اساس سطح قند خون و اعمال هورمون های دیگر در بدن تنظیم می‌شود. در یک فرد سالم، تولید و ترشح انسولین یک فرآیند کاملاً تنظیم شده است که به بدن اجازه می‌دهد تا نیازهای متابولیکی خود را متعادل کند.

انسولین چه کار می کند؟

انسولین به سلول‌های ماهیچه‌ها، سلول‌های چربی و کبد اجازه می‌دهد تا گلوکز موجود در خون را جذب کنند. گلوکز به عنوان انرژی برای این سلول‌ها عمل می‌کند یا در صورت نیاز می‌تواند به چربی تبدیل شود. انسولین همچنین بر سایر فرآیندهای متابولیک مانند تجزیه چربی یا پروتئین تأثیر می‌گذارد.

مشکلات تولید یا مصرف انسولین

شایع‌ترین مشکل مرتبط با انسولین دیابت است. دیابت زمانی رخ می‌دهد که بدن یا انسولین کافی ترشح نمی‌کند یا زمانی که بدن دیگر از انسولین ترشح‌شده به طور موثر استفاده نمی‌کند. دیابت به دو دسته تقسیم می‌شود که در ادامه توضیح داده شده‌اند:

• دیابت نوع 1: این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که لوزالمعده نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کرده تا نیازهای خود را برآورده کند. این معمولا در کودکان رخ می‌دهد و در حالی که علت دقیق آن پیدا نشده است، بسیاری آن را یک بیماری خودایمنی می‌دانند. برخی از علائم دیابت نوع 1 عبارتند از خستگی، افزایش ادرار و تشنگی و مشکلات بینایی.
• دیابت نوع 2: این شرایط بیشتر با بزرگسالان و انتخاب سبک زندگی مرتبط است. افراد مبتلا به دیابت نوع 2، انسولین تولید می‌کنند اما اغلب برای نیازهای بدنشان کافی نیست. آن‌ها همچنین ممکن است برای استفاده موثر از انسولین تولیدشده خود دچار مشکل شوند. بیماران ممکن است تا زمانی که یک چکاپ سالانه انجام ندهند ندانند که دیابت نوع 2 دارند، زیرا علائم تا زمانی که بیماری شدید شود خفیف هستند.

هنگامی که بدن انسولین کافی تولید نکرده یا از آن به طور موثر استفاده نمی‌کند، سطح قند خون در بدن ایجاد می‌شود. همچنین سلول‌های بدن انرژی مورد نیاز خود را از گلوکز دریافت نمی‌کنند، بنابراین بیمار ممکن است با خستگی دست و پنجه نرم کند. هنگامی که بدن برای دریافت انرژی به بافت‌های دیگر مانند چربی یا ماهیچه روی می‌آورد، کاهش وزن ممکن است رخ دهد.

قند خون بالا یکی از علائم رایج دیابت است، اما بیمارانی که دیابت خود را با تزریق انسولین درمان می‌کنند ممکن است در مواردی انسولین بیش از حد تزریق کنند. این باعث می‌شود سلول‌های بدن گلوکز زیادی از خون بگیرند که منجر به افت قند خون می‌شود. قند خون پایین می‌تواند باعث گیجی، سرگیجه و غش شود. از آنجایی که سلول‌های عصبی برای تامین انرژی به طور کامل به گلوکز متکی هستند، قند خون پایین نیز می‌تواند باعث واکنش سیستم عصبی شود.

اعمال هورمون های تولید مثلی

هورمون‌های اصلی تولید مثل استروژن، تستوسترون و پروژسترون در رابطه جنسی و باروری نقش دارند. اعمال هورمون های تولید مثلی مسئول بارداری، بلوغ، قاعدگی، یائسگی، میل جنسی، تولید اسپرم و غیره هستند. این هورمون‌ها در تخمدان‌ها (در زنان) و بیضه‌ها (در مردان) تولید می‌شوند. همان‌طور که پیش‌تر بیان شد غده هیپوفیز سایر هورمون‌های تولید مثلی را تولید، ذخیره و تحریک می‌کند که شامل موارد زیر هستند:

• گنادوتروپین کوریونی انسانی (HcG)
• پرولاکتین
• هورمون لوتئینه کننده (LH)
• هورمون محرک فولیکول (FSH)

در ادامه هورمون‌های تولید مثلی و اعمال این هورمون‌ها را بررسی کرده‌ایم.

هورمون آنتی مولرین AMH

هورمون آنتی مولرین (AMH) به عنوان دروازه بان برای باروری و رشد تولید مثل عمل می‌کند. زنان با ذخایر تخمک در طول زندگی خود به دنیا می‌آیند اما با افزایش سن این تخمک کاهش می‌یابد. در دوران بارداری، هورمون آنتی مولرین (AMH) در رشد جنین ضروری است. این هورمون به رشد تولید مثل جنین پسر کمک می‌کند. قبل از تولد، هورمون آنتی مولرین در بیضه‌ها و تخمدان‌های جنین ساخته می‌شود. حدود هشت هفته پس از لقاح، جنین دارای مجرای مولرین (مونث) و ولفیان (مرد) است که می‌تواند به سیستم تناسلی مرد یا زن تبدیل شود.

اگر جنین کروموزوم XY (مرد) داشته باشد، بیضه‌ها هورمون آنتی مولرین تولید می‌کنند و مجاری مولر ناپدید می‌شوند. سپس، تستوسترون تولید شده در بیضه‌ها باعث رشد سیستم تولید مثل مردانه می‌شود. اگر جنین دارای کروموزوم XX (مونث) باشد، کمبود تستوسترون باعث از بین رفتن مجرای ولفیان شده و مجرای مولرین به سیستم تولید مثل زنانه تبدیل می‌شود. هورمون آنتی مولرین همچنین در بلوغ و در تخمدان‌ها و بیضه‌های بالغ نقش دارد. در داخل تخمدان‌ها به رشد اولیه فولیکول‌ها کمک می‌کند. فولیکول‌ها تخمک‌ها را قبل از لقاح نگه می‌دارند و از آن‌ها حمایت می‌کنند. تعداد زیاد فولیکول‌های تخمدان به این معنی است که تخمدان‌ها می‌توانند مقادیر بیشتری هورمون آنتی مولرین تولید کنند. سطح هورمون آنتی مولرین را می‌توان برای تعیین تعداد فولیکول‌های یک زن در تخمدان‌های او اندازه‌گیری کرد.

چه مشکلاتی با AMH ممکن است رخ دهد؟

اگر جنین پسر به اندازه کافی AMH تولید نکند، مجرای مولر ناپدید نمی‌شود و این می‌تواند منجر به رشد غیر طبیعی سیستم تولید مثل شود. ممکن است بیمارانی مبتلا به سندرم مجرای مولرین پایدار تشخیص داده شوند. این یک بیماری نادر است، اما علائم شامل کم بودن یا نداشتن تعداد اسپرم است. در زنان، هورمون آنتی مولرین در بزرگسالی تولید می‌شود. اندازه‌گیری سطح AMH راه خوبی برای تعیین میزان باقیمانده تخمک زن است. سطوح هورمون آنتی مولرین همچنین برای تعیین دوزهای هورمونی داده شده در طول لقاح آزمایشگاهی استفاده می‌شود. برای اکثر زنان، سطح AMH در دوران بلوغ در بالاترین حد خود است و تا زمان یائسگی در سطح ثابتی باقی می‌ماند. وقتی دیگر فولیکول‌های تخمدانی وجود نداشته باشد، سطح هورمون آنتی مولرین کاهش می‌یابد.

سطوح پایین هورمون آنتی مولرین ممکن است با نارسایی اولیه تخمدان (POI) مرتبط باشد. سطوح بالای این هورمون ممکن است به دلیل سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. با این حال، اندازه‌گیری سطح هورمون آنتی مولرین به تنهایی برای تشخیص واضح نارسایی اولیه تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک کافی نیست.

آندروژن ها یا دی هیدروتستوسترون

دی هیدروتستوسترون هورمونی با خواص آندروژنیک قوی است. این هورمون مهم در بلوغ نقش دارد و به مردان کمک می‌کند تا ویژگی‌های مردانه بزرگسالی خود را توسعه دهند. دی هیدروتستوسترون یک آندروژن است، به این معنی که هورمونی است که باعث ایجاد ویژگی‌های مردانه می‌شود. این هورمون زمانی ایجاد می‌شود که تستوسترون به شکل جدیدی به نام دی هیدروتستوسترون تبدیل شود.

حدود 10 درصد از تستوسترون در بدن مردان و زنان در بزرگسالان به دی هیدروتستوسترون تبدیل می‌شود که مقدار آن در بلوغ بسیار بیشتر است. ممکن است به همین دلیل باشد که رابطه نزدیکی با شروع بلوغ دارد. هورمون دی هیدروتستوسترون بسیار قوی‌تر از تستوسترون است.

دی هیدروتستوسترون چگونه کار می کند؟

دی هیدروتستوسترون شروع‌کننده بلوغ در پسران است. باعث رشد اندام تناسلی می‌شود و می‌تواند باعث رشد موهای ناحیه تناسلی و بدن شود. همچنین باعث می‌شود پروستات در دوران بلوغ رشد کند و ممکن است با تستوسترون همراه شود تا بیان تمایلات و رفتار جنسی را آغاز کند. زنان همچنین دارای دی هیدروتستوسترون هستند، اما نقش آن در بدن آن‌ها به خوبی شناخته شده نیست. برخی تحقیقات نشان داده است که می‌تواند منجر به رشد موهای ناحیه تناسلی بعد از بلوغ در دختران شود. همچنین ممکن است در تعیین زمان شروع بلوغ برای یک دختر نقش داشته باشد.

مشکلات مرتبط با دی هیدرو تستوسترون

گاهی اوقات هم مردان و هم زنان می‌توانند با سطوح بالای دی هیدروتستوسترون که ناشی از تولید بیش از حد تستوسترون است، دست و پنجه نرم کنند. در مردان، سطوح بالا باعث ایجاد تغییرات قابل شناسایی کمی می‌شود. با این حال، زنانی که سطح دی هیدروتستوسترون بالایی دارند ممکن است مشکلاتی با موهای زائد بدن و صورت داشته باشند. آن‌ها همچنین ممکن است با آکنه بزرگسالان و مشکلات قاعدگی مبارزه کنند. یک مهارکننده دی هیدروتستوسترون ممکن است بتواند به بازیابی سطوح طبیعی هورمون دی هیدروتستوسترون کمک کند.

از سوی دیگر، زنان در صورتی که سطح دی هیدروتستوسترون پایینی داشته باشند، از عوارض کمتری نسبت به مردان رنج می‌برند. از آنجایی که عملکرد دی هیدرو تستوسترون ارتباط نزدیکی با ویژگی‌های مردانه دارد، سطوح پایین ممکن است باعث شود مردی که در سن بلوغ است نتواند رشد طبیعی موهای بدن یا رشد دستگاه تناسلی را ایجاد کند. اگر نوزاد پسر در رحم در معرض دی هیدروتستوسترون بسیار کمی قرار گیرد، ممکن است با اندام تناسلی مبهم که ممکن است شبیه اندام تناسلی زنانه باشد متولد شود.

اعمال هورمون های استروژن

استروژن تعدادی از هورمون‌ها هستند که اعمال هورمون های این گروه نقش مهمی در رشد و رشد سیستم تولید مثل در یک زن دارند. استرادیول، استریول و استرون از استروژن‌ها هستند. تخمدان‌ها تخمک (تخمک) تولید می‌کنند که منبع اصلی استروژن از بدن است. بافت چربی و غدد فوق کلیوی واقع در بالای هر کلیه مقدار کمی استروژن تولید می‌کنند. شایع‌ترین دلیل کاهش استروژن در زنان، یائسگی یا برداشتن تخمدان‌ها با جراحی است. مردان نیز استروژن دارند اما در مقادیر کمتر. علائم استروژن پایین عبارتند از:

• دوره‌های قاعدگی کمتر یا متوقف شده
• گرگرفتگی (به طور ناگهانی احساس گرما شدید) یا تعریق شبانه
• مشکلات خواب
• خشکی و نازک شدن واژن
• میل جنسی کم
• نوسانات خلقی
• پوست خشک

برخی از زنان به دلیل کاهش استروژن به میگرن قاعدگی مبتلا می‌شوند، سردرد بدی که درست قبل از دوره قاعدگی شان است. استروژن پایین در مردان می‌تواند باعث چربی اضافی شکم و کاهش میل جنسی شود. در زنان، استروژن بیش از حد می تواند منجر به مشکلاتی از جمله موارد زیر شود:

• افزایش وزن، عمدتا در کمر، باسن و ران
• مشکلات قاعدگی، مانند خون‌ریزی خفیف یا شدید
• بدتر شدن سندرم پیش از قاعدگی
• سینه‌های فیبروکیستیک (توده‌های غیر سرطانی سینه)
• فیبروم (تومورهای غیر سرطانی) در رحم
• خستگی
• از دست دادن میل جنسی
• احساس افسردگی یا اضطراب

استروژن بالا در مردان می‌تواند باعث بزرگ شدن سینه‌ها (ژنیکوماستی)، نعوظ ضعیف و ناباروری شود.

هورمون استرادیول

استرادیول (E2) نیز نامیده می‌شود، قوی‌ترین استروژن از سه استروژن و نقش مهمی در سیستم تولید مثل زنان و رایج‌ترین نوع برای زنان در سنین باروری است. در حالی که مردان و زنان دارای استرادیول هستند و در هر دو بدن آن‌ها نقش دارد، زنان سطوح بسیار بالاتری از این هورمون نسبت به مردان دارند.

استرادیول چه کاری انجام می دهد؟

استرادیول چندین عملکرد در بدن زن دارد. عملکرد اصلی آن بالغ شدن و سپس حفظ سیستم تولید مثل است. در طول چرخه قاعدگی، افزایش سطح استرادیول باعث بلوغ و آزاد شدن تخمک و همچنین ضخیم شدن پوشش رحم می‌شود تا تخمک بارور شده لانه‌گزینی کند. این هورمون عمدتاً در تخمدان‌ها ساخته می‌شود، بنابراین با افزایش سن زنان میزان آن کاهش می‌یابد و در طول یائسگی به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. در مردان، سطوح مناسب استرادیول به حفظ استخوان، تولید اکسید نیتریک و عملکرد مغز کمک می‌کند. در حالی که نیاز مردان نسبت به زنان  کمتر بوده، اما همچنان برای عملکرد خوب به این هورمون مهم نیاز دارند.

چه مشکلاتی به سطح هورمون استرادیول مرتبط است؟

در زنان، استرادیول بیش از حد با آکنه، یبوست، کاهش میل جنسی و افسردگی مرتبط است. اگر سطوح بسیار بالا باشد، می‌تواند خطر ابتلا به سرطان رحم و سینه و همچنین بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش دهد. زنان با سطوح بالای استرادیول ممکن است افزایش وزن و مشکلات قاعدگی را تجربه کنند. برای مردان، می‌تواند منجر به ایجاد ویژگی‌های زنانه و از دست دادن عملکرد جنسی یا تون عضلانی شود.

اگر بدن استرادیول کافی نداشته باشد، رشد و تکامل استخوان کند می‌شود و بزرگسالان ممکن است به پوکی استخوان (ضعف استخوان) مبتلا شوند. دختران ممکن است بلوغ تاخیری را با سطوح پایین استرادیول تجربه کنند. نوسانات خلقی نیز به سطوح پایین استرادیول مرتبط است.

ارتباط استرادیول و یائسگی چیست؟

اثرات استرادیول به وضوح در زنان یائسه دیده می‌شود. در طی این فرآیند، زنان به طور طبیعی سطوح پایین‌تری از استرادیول دارند زیرا تخمدان‌ها دیگر آن را تولید نمی‌کنند و باعث توقف چرخه‌های قاعدگی می‌شوند. این تغییر اغلب باعث نوسانات خلقی، خشکی واژن، گرگرفتگی و تعریق شبانه می‌شود، این علائم معمولاً با یائسگی همراه هستند. با گذشت زمان، کاهش سطح استرادیول می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود.

تا همین اواخر، بیشتر زنانی که در دوران یائسگی قرار داشتند، با استرادیول به عنوان نوعی درمان جایگزین هورمونی (HRT) معمولاً با قرص یا ژل برای کمک به کاهش علائم یائسگی درمان می‌شدند. در حالی که HRT در بهبود این علائم موثر است، مطالعات اخیر برخی از خطرات مرتبط با HRT مانند افزایش خطر لخته شدن خون، بیماری قلبی و سکته مغزی و سرطان سینه را نشان داده‌اند. زنان علاقمند به HRT باید با پزشک خود تماس بگیرند، زیرا عواملی مانند سن، سبک زندگی و شرایط پزشکی می‌توانند بر این خطرات تأثیر بگذارند. گزینه‌های غیر هورمونی نیز برای کمک به علائم یائسگی وجود دارد.

هورمون استرون

«استرون» (Oestrone) استروژنی مانند استرادیول و استریول است. برخلاف دو مورد دیگر، استرون از تخمدان‌ها و همچنین بافت چربی و غدد فوق کلیوی می‌آید. این یک استروژن ضعیف‌تر است که معمولاً در مقادیر بالاتر در زنان یائسه یافت می‌شود. به عنوان یک استروژن، استرون مسئول رشد و عملکرد جنسی زنان است. از آنجایی که استرون نسبت به سایر استروژن‌ها قدرت کمتری دارد، گاهی اوقات استرون می‌تواند به عنوان مخزن استروژن عمل کند و بدن در صورت نیاز می‌تواند آن را به استروژن تبدیل کند.

مشکلات احتمالی استرون

اثرات استرون پایین یا سطوح استرون بالا هنوز به خوبی شناخته نشده است. زنانی که سرطان سینه دارند یا مردانی که تحت درمان برای کاهش سطح تستوسترون هستند (مانند درمان سرطان پروستات) ممکن است نیاز به نظارت بر سطح استرون خود داشته باشند، زیرا سطح استرون در این موارد می‌تواند افزایش یابد. زنان چاق استرون بیشتری از بافت چربی تولید می‌کنند. استرون بیش از حد با رشد سرطان سینه و آندومتر مرتبط است. علاوه بر این پیامد بالقوه، سایر نتایج افزایش سطح استرون هنوز شناخته نشده است.

زنانی که هورمون‌های استروژن بسیار کمی دارند، از جمله استرون، ممکن است دچار پوکی استخوان شوند. سطوح پایین استروژن همچنین می‌تواند باعث علائم یائسگی، از جمله گرگرفتگی، خستگی، میل جنسی ضعیف و افسردگی شود. برای زنانی که یائسه هستند و هنوز با این علائم دست و پنجه نرم می‌کنند، سطح پایین استرون ممکن است دلیل باشد. با این حال، تحقیقات هنوز ارتباط مشخصی بین هورمون تخمدان و این علائم پیدا نکرده است.

پروژسترون

پروژسترون یک هورمون استروئیدی بوده که متعلق به دسته‌ای از هورمون‌ها به نام پروژسترون است. این هورمون توسط جسم زرد ترشح می‌شود، جسم زرد غده درون‌ریز موقتی است که بدن زن پس از تخمک‌گذاری در نیمه دوم چرخه قاعدگی تولید می‌کند. هورمون‌های استروئیدی مصنوعی با خواص پروژسترون مانند پروژستین نامیده می‌شوند. پروژستین اغلب با استروژن و هورمون‌های دیگر، ترکیب می‌شود تا داروهای ضد بارداری مانند قرص‌های ضدبارداری و چسب‌های پوستی تولید شود. پروژستین همچنین در درمان علائم رایج یائسگی مفید است. درک پروژسترون و پروژستین‌ها به زنان کمک می‌کند تا انتخاب‌های آگاهانه‌ای در مورد سلامت باروری خود داشته باشند.

عملکرد پروژسترون چیست؟

پروژسترون آندومتر را برای احتمال بارداری پس از تخمک‌گذاری آماده می‌کند. این باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم می‌شود تا تخمک بارور شده را بپذیرد. همچنین انقباضات عضلانی در رحم را که باعث دفع تخمک در بدن می‌شود، ممنوع می‌کند. در حالی که بدن سطوح بالایی از پروژسترون تولید می‌کند، بدن تخمک‌گذاری نمی‌کند. اگر زن باردار نشود، جسم زرد تجزیه می‌شود و سطح پروژسترون در بدن کاهش می‌یابد. این تغییر باعث جرقه قاعدگی می‌شود. اگر بدن باردار شود، پروژسترون به تحریک بدن ادامه می‌دهد تا رگ‌های خونی موجود در آندومتر را برای تغذیه جنین در حال رشد فراهم کند.

این هورمون همچنین مرز رحم را بیشتر آماده می‌کند تا بتواند تخمک بارور شده را بپذیرد. هنگامی که جفت رشد کرد، شروع به ترشح پروژسترون نیز کرده و از جسم زرد حمایت می‌کند. این مسئله باعث می‌شود که سطوح پروژسترون در طول بارداری بالا بماند، بنابراین بدن تخمک بیشتری تولید نمی‌کند. همچنین به آماده‌سازی سینه‌ها برای تولید شیر کمک می‌کند.

پروژستین چه کاری انجام می دهد؟

پروژستین‌ها برای اتصال به گیرنده‌های پروژسترون در بدن و ایجاد اثرات مشابه پروژسترون ساخته شده‌اند. پروژستین می‌تواند پوشش داخلی رحم را تغییر دهد و مانع از تشکیل پوشش داخلی شود. دانشمندان پروژستین را تولید کردند زیرا پروژسترون در صورت مصرف به عنوان قرص به خوبی جذب نمی‌شود. پروژستین همچنین می‌تواند برای درمان علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن استفاده شود. استروژن را می‌توان به تنهایی برای درمان این علائم استفاده کرد یا می‌توان آن را با پروژسترون ترکیب کرد. برای زنانی که در دوران قبل از یائسگی هستند یا به تازگی یائسه شده‌اند، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی ممکن است یک درمان پروژسترون میکرونیزه خوراکی را پیشنهاد کنند. پروژستین همچنین می‌تواند برای درمان آمنوره، اندومتریوز و پریودهای نامنظم تجویز شود.

مشکلات تولید پروژسترون

زنانی که سطوح پایینی از پروژسترون دارند، سیکل‌های قاعدگی غیرطبیعی خواهند داشت یا ممکن است برای باردار شدن دچار مشکل شوند، زیرا پروژسترون محیط مناسبی را برای رشد تخمک باردار ایجاد نمی‌کند. زنانی که سطح پروژسترون پایینی دارند و موفق به باردار شدن می‌شوند بیشتر در معرض خطر سقط جنین یا زایمان زودرس هستند، زیرا این هورمون به حفظ بارداری کمک می‌کند. علائم پروژسترون پایین عبارتند از:

• خون‌ریزی غیر طبیعی رحم
• پریودهای نامنظم یا از دست رفته
• لکه‌بینی و درد شکم در دوران بارداری
• سقط‌های مکرر

علاوه بر این، سطوح پایین پروژسترون می‌تواند باعث سطوح بیش از حد استروژن شود، که می‌تواند میل جنسی را کاهش دهد، به افزایش وزن کمک کند یا باعث مشکلات کیسه صفرا شود.

چه مشکلاتی با پروژستین ممکن است ایجاد شود؟

اگر پروژستین را برای درمان علائم یائسگی، کنترل بارداری یا درمان سایر شرایط مصرف می‌کنید، ممکن است عوارض جانبی ایجاد شود. عوارض جانبی ممکن است به دلیل دوز پروژستین، نحوه تعامل پروژستین با گیرنده‌های هورمونی و پاسخ بدن شما به پروژستین رخ دهد. هنگام مصرف پروژستین برای علائم یائسگی، عوارض جانبی ممکن است شامل تغییرات خلقی، نفخ، سردرد و حساسیت سینه باشد. برای زنانی که به تازگی یائسه شده‌اند، ممکن است خون‌ریزی ناگهانی رخ دهد. در کنترل بارداری هورمونی، عوارض جانبی پروژستین می‌تواند شامل خون‌ریزی قطع مصرف و افزایش گرفتگی عضلات باشد. سایر عوارض جانبی ممکن است شامل افزایش فشار خون و قند خون پایین باشد.

هورمون رلاکسین

رلاکسین هورمونی است که در تخمدان توسط جسم زرد ترشح می‌شود. هنگامی که یک زن باردار است، جفت و پوشش داخلی رحم هر دو این هورمون را آزاد و ترشح می‌کنند. مردان همچنین ریلکسین دارند که از غده پروستات می‌آید و در مایع منی یافت می‌شود، اما در مردان در خون گردش نمی‌کند.

عملکرد رلاکسین چیست؟

رلاکسین برای فرآیند تولید مثل زنان بسیار مهم است. سطح ریلاکسین پس از تخمک‌گذاری در نیمه دوم چرخه قاعدگی زنان افزایش می‌یابد، جایی که اعتقاد بر این است که دیواره رحم را شل کرده و آن را برای بارداری آماده می‌کند. اگر زنی باردار نشود، سطح آن تا سیکل بعدی کاهش می‌یابد. اگر زن باردار شود، سطح ریلکسین تا سه ماهه اول به رشد خود ادامه می‌دهد و به لانه‌گزینی و رشد جفت کمک می‌کند. این هورمون همچنین با رشد نوزاد کوچک، انقباض‌ها را متوقف می‌کند تا از زایمان زودرس جلوگیری کند. در پایان بارداری، زمانی که زایمان شروع می‌شود، ریلاکسین به شل شدن رباط‌های لگن کمک می‌کند تا با خروج نوزاد از بدن مادر، کشش پیدا کند.

سایر اثرات ریلاکسین در مطالعات اخیر ظاهر شده است، زیرا پپتیدهای ریلاکسین جدید کشف شده اند. ثابت شده است که ریلاکسین فیبروز بافتی را در بسیاری از اندام‌ها کاهش می‌دهد و همچنین می‌تواند باعث بهبود زخم شود. رلاکسین همچنین با شل کردن عروق خونی باعث کاهش فشار خون می‌شود. این منجر به مطالعات بیشتر در مورد مزایای درمان پپتید ریلاکسین برای برخی بیماری‌ها شده است.

مشکلات مرتبط با هورمون رلاکسین

مطالعات کمی اثرات جانبی ریلاکسین را در سطوح بالا یا پایین در نظر گرفته‌اند. برخی پیشنهاد کرده‌اند که سطوح بالای ریلکسین می‌تواند باعث پارگی پرده‌های زنان باردار شود که منجر به زایمان زودرس در زنان باردار شود، اما این هنوز ثابت نشده است. سطوح پایین ریلاکسین ممکن است باعث اسکلرودرمی یا ضخیم شدن و سخت شدن پوست شود اما باز هم، این باید بیشتر مورد مطالعه قرار گیرد.

هورمون تستوسترون

تستوسترون اصلی‌ترین هورمون جنسی است که در مردان یافت می‌شود و ویژگی‌های فیزیکی مرد را کنترل می‌کند. بیضه‌ها تستوسترون می‌سازند. زنان نیز تستوسترون دارند اما در مقادیر بسیار کمتر از مردان. تستوسترون به ایجاد تغییرات فیزیکی در بلوغ مردان نقش دارد که به این دوران از زندگی دوران بلوغ می‌گویند. تغییرات ناشی از ترشح این هورمون در دوران بلوغ عبارتند از:

• رشد آلت تناسلی و بیضه‌ها
• رشد موهای صورت، شرمگاهی و بدن
• عمیق شدن صدا
• عضله‌سازی و استخوان‌های قوی
• قد بلند شدن
• مردان نیز برای ساختن اسپرم و توانایی بچه‌دار شدن به مقادیر طبیعی این هورمون نیاز دارند.

اعمال هورمون تستوسترون

مغز و غده هیپوفیز که یک غده کوچک در پایه مغز است، تولید تستوسترون توسط بیضه‌ها را کنترل می‌کنند. از آنجا، تستوسترون در خون ما حرکت می‌کند تا کار خود را انجام دهد. سطح تستوسترون ساعت به ساعت تغییر می‌کند. آن‌ها معمولاً در صبح بیش‌ترین و در شب کم‌ترین مقدار را دارند. سطح تستوسترون در سنین 20 تا 30 سالگی به بالاترین سطح می‌رسد و پس از 30 تا 35 سالگی به آرامی کاهش می‌یابد.

مشکلات هورمون تستوسترون

به دلایل زیادی، تستوسترون می‌تواند بسیار پایین بیاید و پایین بماند. در موارد کمتر، سطح تستوسترون می‌تواند بسیار بالا باشد. زمانی که این هورمون در تعادل نباشد، مشکلات سلامتی ایجاد می‌شود. در صورت داشتن هر یک از مشکلات ذکر شده در زیر، فرد باید از پزشک خود بپرسد که آیا باید سطح تستوسترون خود را بررسی کند. بیمار می‌تواند برای رفع مشکلات هورمونی تحت درمان قرار بگیرد. علائم تستوسترون پایین شامل موارد زیر هستند:

• کاهش میل جنسی
• نعوظ ضعیف
• تعداد کم اسپرم
• سینه‌های بزرگ یا حساس

تستوسترون پایین می‌تواند منجر به کاهش قدرت عضلات و استخوان، انرژی کمتر و باروری کمتر شود. برخی شرایط می‌توانند به طور موقت تستوسترون را کاهش دهند، به عنوان مثال، ورزش بیش از حد، تغذیه نامناسب یا بیماری‌های جدی. داشتن یک سبک زندگی سالم با ورزش منظم و رژیم غذایی مناسب به حفظ سطح طبیعی تستوسترون کمک می‌کند. علائم تستوسترون بالا شامل موارد زیر هستند:

• وقتی پسران جوان بیش از حد تستوسترون دارند، ممکن است بلوغ را خیلی زود (قبل از 9 سالگی) شروع کنند.
• برخی از شرایط نادر، مانند انواع خاصی از تومورها، باعث می‌شود پسران زودتر از حد طبیعی تستوسترون تولید کنند.
• پسران جوان همچنین اگر ژل تستوسترونی را که یک مرد بالغ برای درمان استفاده می‌کند امصرف کنند ممکن است بیش از حد تستوسترون داشته باشند.

اعمال هورمون های غدد تیروئید و پاراتیروئید

غده تیروئید تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) آزاد می‌کند. اعمال هورمون های T3 و T4 نقش مهمی در تنظیم وزن، سطح انرژی، دمای داخلی، پوست، مو، رشد ناخن، متابولیسم دارند و بخش مهمی از سیستم غدد درون‌ریز هستند. اگرچه اعمال هورمون های پاراتیروئید کمتر از هورمون‌های تیروئید مورد توجه قرار می‌گیرد، اما همچنان در بدن مهم است.

هورمون پاراتیروئید با سطح کلسیم خون در استخوان‌ها، روده‌ها و کلیه‌ها مرتبط است. هورمون پاراتیروئید از چهار غده پاراتیروئید در گردن، درست در پشت تیروئید می‌آید. این غدد از سطح کلسیم خون بازخورد دریافت می‌کنند تا تعیین کنند که چه زمانی نیاز به ترشح هورمون دارند. این هورمون در تنظیم سطح کلسیم خون نقش دارد و به بدن کمک می‌کند تا ذخایر کافی کلسیم را در جریان خون حفظ کند تا از سلامت استخوان‌ها محافظت کند. در ادامه انواع هورمون‌های این غدد و اعمال هورمون ها را بررسی می‌کنیم.

هورمون کلسی تونین

کلسی‌تونین هورمونی است که سلول‌های C در غده تیروئید تولید و آزاد می‌کنند. با عملکرد هورمون پاراتیروئید مخالف است و به تنظیم سطح کلسیم و فسفات خون کمک می‌کند. کلسی تونین برای کنترل سطح کلسیم و پتاسیم عمل می‌کند. این کار را با مهار فعالیت استئوکلاست‌ها (سلول‌هایی که استخوان را تجزیه می‌کنند)، انجام می‌دهد. هنگامی که استئوکلاست‌ها بافت استخوانی را تجزیه می‌کنند، کلسیم وارد جریان خون می‌شود. کلسی‌تونین با جلوگیری از تجزیه استخوان، میزان کلسیم خون را کاهش می‌دهد.

این هورمون همچنین به نظر می‌رسد میزان کلسیمی را که کلیه‌ها می‌توانند دوباره جذب کنند کاهش می‌دهد و باعث کاهش بیشتر سطح آن می‌شود. ترشح این هورمون مستقیماً توسط سطح کلسیم خون کنترل می‌شود. هنگامی که سطح شروع به افزایش می‌کند، بدن با افزایش سطح کلسی تونین پاسخ می‌دهد. هنگامی که سطح کلسیم کم شود، سطح کلسی‌تونین نیز کاهش می‌یابد.

مشکلات کلسی تونین

کلسی‌تونین یک هورمون منحصر به فرد است و اهمیت آن به خوبی شناخته نشده است. در حالی که پزشکان می‌دانند چه کاری انجام می‌دهد، آن‌ها نمی‌دانند که چرا ما آن را داریم و اگر سطح آن بالا یا پایین باشد، علائم کمی رخ می‌دهد. به نظر می‌رسد بدن حتی با سطوح بالا یا پایین این هورمون تیروئیدی به طور طبیعی عمل می‌کند. در واقع، بیمارانی که تیروئید خود را برداشته اند، تقریباً سطح کلسی‌تونین ندارند، اما هیچ علامتی را نشان نمی‌دهند.

گاهی اوقات سطوح بالای کلسی‌تونین می‌تواند به نوعی نادر از سرطان مدولاری تیروئید اشاره کند. این سرطان که در سلول‌های C شروع می‌شود، می‌تواند به نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع 2b و نئوپلازی غدد درون‌ریز متعدد نوع 2a متصل شود. با این حال، سطح کلسی‌تونین باعث سرطان نمی‌شود. اگر آزمایش خونی انجام داده‌اید که نشان‌دهنده سطح کلسی‌تونین بالا یا پایین است، ممکن است بخواهید با پزشک خود در مورد مشکل صحبت کنید تا مشخص شود که آیا علت یا مشکل زمینه‌ای در تیروئید شما وجود دارد یا خیر. در غیر این صورت، سطوح کلسی‌تونین بالا یا پایین تأثیر کمی بر سلامت کلی شما دارد. با این حال، اگر نگرانی دارید، با یک متخصص غدد صحبت کنید تا مطمئن شوید.

اعمال هورمون های تیروکسین و تری یدوتیرونین

تیروکسین (T4) توسط غده تیروئید تحت تنظیم هیپوتالاموس و غده هیپوفیز تولید می‌شود. حلقه بازخورد به هیپوتالاموس سیگنال می‌دهد تا هورمون آزادکننده تیروتروپین را آزاد کند، سپس این هورمون غده هیپوفیز را تحریک می‌کند تا هورمون محرک تیروئید را آزاد کند.

T3 دومین هورمون تیروئیدی است که توسط غده تیروئید و همچنین در سایر بافت‌ها از طریق ید زدایی (تبدیل آنزیمی) T4 تولید می‌شود. T3 به ​​حفظ کنترل عضلات، عملکرد و رشد مغز، عملکرد قلب و گوارش کمک می‌کند. همچنین در میزان متابولیسم بدن و حفظ سلامت استخوان‌ها نقش دارد.

مشکلات مرتبط با اعمال هورمون های T3 و T4

داشتن T3 بیش از حد در جریان خون به عنوان تیروتوکسیکوز شناخته می‌شود. این وضعیت اغلب ناشی از فعالیت بیش از حد در غده تیروئید یا پرکاری تیروئید است. پرکاری تیروئید در شرایطی مانند بیماری گریوز، التهاب تیروئید یا تومور خوش‌خیم رخ می‌دهد. علائم تیروتوکسیکوز عبارتند از کاهش وزن، افزایش اشتها، تپش قلب، چرخه قاعدگی نامنظم، خستگی، تحریک‌پذیری و نازک شدن مو. پرکاری تیروئید همچنین می‌تواند در هنگام مصرف مکمل‌های T3 رخ دهد.

کم‌کاری تیروئید در صورتی رخ می‌دهد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نکند. این ممکن است به دلیل شرایط خودایمنی، مانند تیروئیدیت هاشیموتو یا برخی داروها باشد. کم‌کاری تیروئید همچنین می‌تواند در اختلال عملکرد هیپوفیز، مانند تومورهای هیپوفیز یا التهاب رخ دهد. کم‌کاری تیروئید معمولا در خانواده‌ها دیده می‌شود و در بزرگسالان و همچنین زنان شایع‌تر است. علائم ممکن است شامل خستگی، افسردگی، احساس سرما، افزایش وزن، خشکی پوست، یبوست و بی‌نظمی قاعدگی باشد.

هورمون تیروکسین

تیروکسین هورمونی است که غده تیروئید در جریان خون ترشح می‌کند. هنگامی که تیروکسین وارد جریان خون می‌شود، به اندام‌هایی مانند کبد و کلیه‌ها می‌رود و در آنجا به شکل فعال‌تر یدوتیرونین تبدیل می‌شود. تیروکسین نقش مهمی در عملکرد قلب و گوارش، متابولیسم، رشد مغز، سلامت استخوان و کنترل عضلات دارد. تقریباً تمام سیستم‌های بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به این معنی که سطح مناسب تیروکسین برای سلامتی حیاتی است. به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان هنگام آزمایش اختلالات تیروئید، سطح T4 را همراه با سطح رایج‌تر T3 آزمایش می‌کنند.

مشکلات مرتبط با تیروکسین

داشتن تیروکسین بسیار کم یا بیش از حد می‌تواند باعث مشکلات سلامتی شود. اگر بدن شما بیش از حد تیروکسین ترشح کند، دچار بیماری به نام تیروتوکسیکوز خواهید شد. این می‌تواند باعث گواتر شود که تورم گردن به دلیل بزرگ شدن غده تیروئید است. تیروتوکسیکوز همچنین می‌تواند باعث بی‌نظمی قاعدگی، افزایش حرکات روده، کاهش وزن، عدم تحمل گرما، خستگی و تحریک‌پذیری شود. تیروتوکسیکوز معمولاً در اثر پرکاری تیروئید، تومورهای غده تیروئید یا التهاب تیروئید ایجاد می‌شود.

بدن همچنین می‌تواند تیروکسین بسیار کمی تولید کند، وضعیتی که به عنوان کم‌کاری تیروئید شناخته می‌شود. سطح پایین تیروکسین اگر در جوانی رخ دهد باعث ایجاد مشکلاتی در رشد می‌شود. در بزرگسالان، کمبود تیروکسین باعث کاهش سرعت متابولیسم، افزایش وزن، مشکلات حافظه، ناباروری، خستگی و سفتی عضلات می‌شود. اگر با علائم اختلال تیروئید دست و پنجه نرم می‌کنید و به کمبود تیروکسین مشکوک هستید، بسیار مهم است که با یک متخصص غدد مشورت کنید. برای تعیین اینکه آیا سطح هورمون تیروئید شما در حدی است که باید باشد یا خیر، به یک سری آزمایش خون نیاز دارید.

هورمون پاراتیروئیدی

هورمون پاراتیروئید با تأثیر بر استخوان‌ها، روده و کلیه‌ها از سطوح پایین کلسیم جلوگیری می‌کند. در استخوان‌ها، این هورمون باعث آزاد شدن ذخایر کلسیم از استخوان‌ها به خون می‌شود. این می‌تواند منجر به تخریب استخوان شود. در روده‌ها، هورمون پاراتیروئید به متابولیسم ویتامین D کمک می‌کند. این به نوبه خود به بدن اجازه می‌دهد تا کلسیم بیشتری را که از غذا هضم می‌کند جذب کند. در کلیه‌ها، این هورمون، آزادسازی کلسیم از طریق ادرار را متوقف می‌کند، در حالی که تولید ویتامین D را نیز افزایش می‌دهد.

مشکلات احتمالی در عملکرد هورمون پاراتیروئید

از آنجایی که عملکرد هورمون پاراتیروئید مستقیماً بر سطح کلسیم خون تأثیر می‌گذارد، تعادل نامناسب هورمون پاراتیروئید می‌تواند باعث عدم تعادل سطح کلسیم در خون شود. داشتن بیش از حد هورمون می‌تواند باعث ایجاد بیماری به نام هایپرکلسمی شود که سطح کلسیم خون را افزایش می‌دهد. این امر در موارد خفیف علائم واضحی ایجاد نمی‌کند، اما اگر سطح آن خیلی بالا برود، می‌تواند باعث ناراحتی گوارشی، یبوست، افسردگی، بی‌حالی، ضعف، درد مفاصل و تشنگی مفرط شود.

هایپرکلسمی معمولاً در طول آزمایش خون معمولی کشف می‌شود. هورمون پاراتیروئید بسیار کم باعث بیماری نادری به نام هیپوپاراتیروئیدیسم شده که منجر به کاهش سطح کلسیم خون می‌شود. از آنجایی که مشکلات هورمون پاراتیروئید به ندرت باعث ایجاد علائم در ابتدای بیماری می‌شود، هنگام انجام کارهای معمول خون، حتماً از پزشک خود در مورد سطح هورمون پاراتیروئید سؤال کنید.