فرادرستصغیر در عربی چیست؟ – به زبان ساده با مثال و تمرین
«اسم مُصَغّر» کلمه‌ای است که بر ویژگی کوچک بودن دلالت داشته باشد. به فرایند ساخت اسم مصغَّر، «تَصغیر» گفته می‌شود. به‌طور مثال، کلمه «عُصَيْفِير» نوعی اسم مصغّر و به معنی «گنجشک کوچک» است. این کلمه از اسم «عُصْفور» به معنی «گنجشک» ساخته شده است. با خواندن این مطلب از مجله فرادرس، علاوه‌بر اینکه یاد می‌گیرید تصغیر در عربی چیست، با روش‌های ساخت آن، همچنین شروط و کاربردهای تصغیر نیز آشنا می‌شوید. در عین حال، مثال‌هایی از اسمهای مصغّر را در انواع جمله‌های عربی بررسی میکنید. در نهایت، با تمرین‌هایی که در اختیارتان قرار می‌گیرید، می‌توانید سطح یادگیری خود را ارزیابی کنید.
تصغیر در عربی چیست؟
تصغیر به این معناست که کلمه‌ای را با هدف تحقیر، تحبیب، نشان دادن کوچکی و... بهصورت اسم مصغّر دربیاوریم. به‌طور مثال در کادر زیر، مثالی از اسمهای مصغّر را آورده‌ایم. در این کادر، مشاهده میکنید که از کلمه «غَصَن»، اسم مصغّر «غُصَيْن» ساخته شده است. کلمه «غُصَيْن» به معنای شاخه کوچک است. به کل فرایند تبدیل «غَصَن» به «غُصَيْن»، تصغیر گفته می‌شود.
غَصَن (شاخه درخت) ← غُصَيْن (شاخه کوچک درخت)
در این بخش، به‌طور کلی با تصغیر و اسمهای مصغّر آشنا شدید. در بخش‌های بعدی، روش ساخت اسمهای مصغّر را یاد می‌گیرید. در صورتی که می‌خواهید این مبحث را به‌طور کامل بیاموزید، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش رایگان اسم مصغّر فرادرس را از لینک زیر تهیه کرده و مشاهده کنید.
روش ساخت اسم مصغّر
برای ساخت اسم مصغّر از سایر اسم‌ها، مراحل زیر را انجام می‌دهیم:
- روی حرف اول کلمه، حرکت ضمه (ـُ) را قرار می‌دهیم.
- روی حرف دوم کلمه، حرکت فتحه (ـَ) را می‌گذاریم.
- بعد از دومین حرف کلمه، یاء ساکن (يْ) قرار می‌دهیم.
- اگر کلمه مورد نظر ۴ حرف داشته باشد، حرف بعد از «یْ» را مکسور (ـِ) می‌کنیم.
- اگر کلمه مورد نظر، بیشتر از ۴ حرف داشت، حرکات سایر حروف را تغییر نمی‌دهیم.
مثالی از ساخت اسم مصغّر و مراحل آن را در کادر زیر مشاهده میکنید.
بعد ← بُعد ← بُعَد ← بُعَیْد
اوزان تصغیر
اسمهای مصغّر در سه وزن ساخته میشوند. وزن‌های اسمهای مصغّر و موارد کاربرد آن‌ها را با مثال در جدول زیر آورده‌ایم. البته در این مورد می‌توانید به فیلم آموزش رایگان اسم مصغر فرادرس نیز مراجعه کنید.
| وزن‌های اسم مصغّر | کاربرد | مثال |
| فُعَيْل | برای اسم‌هایی که سه حرف اصلی دارند. (ثُلاثی) | قَرَد ← قُرَيْد |
| فُعَيْعِل | برای اسم‌هایی که چهار حرف اصلی دارند. (رُباعی) | خَنْدَق ← خُنَيْدِق |
| فُعَيْعيل | اسم‌هایی که بیشتر از چهار حرف اصلی دارند و حرف یکی مانده به آخر آن‌ها «ي»، «او» یا «ا» است. |
قِنْديل ← قُنَيْدِيل عُصْفور ← عُصَيْفِير قَرطاس ← قُرَيْطِيس |
در ادامه، نکته‌های تکمیلی را در مورد تصغیر انواع اسمهای جدول بالا بیان می‌کنیم.
تصغیر اسمهای ثلاثی
اسمهای ثلاثی، اسم‌هایی هستند که سه حرف اصلی دارند. گفتیم برای ساخت اسم مصغّر از اسمهای ثلاثی، باید آن‌ها را به وزن «فُعَيْل» ببریم. انواع اسمهای ثلاثی و روش تصغیر آن‌ها را در جدول زیر آورده‌ایم. برای هرکدام مثالی را نیز بیان کرده‌ایم.
| انواع اسم ثلاثی | روش تصغیر | مثال |
| اسمهای ثلاثی با «ة» | بعد از اینکه کلمه را به وزن «فُعَيْل» بردیم، «ة» را در انتهای آن قرار می‌دهیم. | شَجَرَة ← شُجَيْرَةٌ |
| اسم ثلاثی با الف مقصوره (ـَ یٰ) | بعد از ساخت اسم مصغّر، «ـَ یٰ» در انتهای کلمه قرار می‌گیرد. | سَلْمَىٰ ← سُلَيْمَىٰ |
| اسم ثلاثی با الف ممدوده (اء) | بعد از اینکه اسم مصغّر را ساختیم، «اء» را در انتهای کلمه قرار می‌دهیم. | حَمْراء ← حُمَيْرَاءُ |
| اسم ثلاثی با «ان» زائده | «ان» به انتهای اسم مصغّر اضافه می‌شود. | سَلْمان ← سُلَيْمَانُ |
| اسمهای ثلاثی جمع مکسر بر وزن «أفعال» | اسم مصغّر بر وزن «أُفَیْعال» ساخته می‌شود. | أَقْلام ← أُقَيْلَام |
نکته های مهم در مورد تصغیر اسم های ثلاثی
برای ساخت اسم مصغّر از کلمه‌های ثلاثی، حتماً به نکته‌های زیر توجه داشته باشید:
- اگر اسم ثلاثی، مؤنث سماعی باشد (بدون «ة»)، بعد از اینکه اسم تصغیر آن را ساختیم، انتهای اسم علامت «ة» را اضافه می‌کنیم. (مانند: أُذُن ← أُذَيْنَة)
- مصغّر اسمهای «أَخو» و «بَنو»، «أُخَیّ» و «بُنَیّ» است.
- اگر یکی از حروف کلمه حذف شده باشد، موقع ساختن اسم تصغیر، حرف حذف شده را دوباره به آن اضافه می‌کنیم. (مانند: أَخ ← أُخَيّ)
- اگر کلمه دارای حرف «ا» باشد و این حرف در اصل به‌جای حرف «ی» آمده باشد، موقع ساخت اسم مصغّر، «ا» را به «ی» تبدیل می‌کنیم. (مانند: مطار ← مُطَيِّر)
- اگر کلمه دارای حرف «ا» باشد و این حرف در اصل به‌جای حرف «و» آمده باشد، موقع ساخت اسم مصغّر، به‌جای «ا»، «و» می‌گذاریم اما این «و» به «ی» قلب شده و با یاء ساکن (يْ) بعد از خود ادغام می‌شود. (مانند: عصا ← عُصَيَّة)
- اگر کلمه دارای «ا» زائده باشد، «ا» به «ی» تبدیل می‌شود و با یاء ساکن بعد از خود ادغام می‌شود. (مانند: غَزال ← غُزَيِّل)
- اگر کلمه دارای «ی» زائده باشد، این حرف با یاء ساکن بعد از خود ادغام می‌شود. (مانند: كريم ← كُرَيِّم)
- اگر کلمه دارای «و» زائده باشد، «و» به «ی» تبدیل می‌شود و سپس با یاء ساکن بعد از خود ادغام می‌شود. (مانند: صبور ← صُبَيِّر)
- اگر یکی از حروف اصلی کلمه «و» باشد، «و» به «ی» تبدیل می‌شود و سپس با یاء ساکن بعد از خود ادغام می‌شود. (مانند: جذوة ← جُذَيَّة)
تصغیر اسمهای رباعی
در جدول زیر، انواع اسمهای رباعی و روش تصغیر آن ها را مثال نشان داده‌ایم.
| انواع اسم رباعی | روش تصغیر | مثال |
| اسم رباعی با «ة» | «ة» بدون تغییر به انتهای اسم مصغّر اضافه می‌شود. | مُسْلَمَة ← مُسَيْلَمَة |
| اسم رباعی با الف تأنیث ممدوده (اء) | «اء» در انتهای اسم مصغّر باقی می‌ماند. | خُنْفَساء ← خُنَيْفِسَاء |
| اسم رباعی با «ان» زائده | بعد از ساخت اسم مصغّر، «ان» به انتهای آن اضافه می‌شود. | تُرْجَمان ← تُرَيْجِمَان |
| اسم رباعی با علامت تأنیث «ان» | «ان» به انتهای این نوع از اسمهای مصغّر اضافه می‌شود. | لاعِبان ← لُوَيْعَبَان |
| اسم رباعی جمع مذکر با علامت «ونَ» | علامت «ونَ» در انتهای اسم باقی می‌ماند. | كاتبونَ ← كُوَيْتِبُونَ |
| اسم رباعی جمع مؤنث با علامت «ات» | بعد از ساخت اسم مصغّر، «ات» در انتهای آن قرار می‌گیرد. | تاجِرات ← تُوَيْجِرَات |
| اسم رباعی با «یّ» نسبت | «یّ» نسبت در انتهای کلمه باقی می‌ماند. | عَبْقَريّ ← عُبَيْقَرِّيّ |
ساخت اسم مصغّر از کلمه های دارای حرف علّه
در زبان عربی، به حروف «و»، «ا» و «ی» حروف علّه گفته می‌شود. در این بخش توضیح می‌دهیم که اگر کلمه مورد نظر دارای حرف علّه بود، چطور باید از آن اسم مصغّر بسازیم. در جدول زیر، حالت‌های مختلف این نوع از اسم‌ها و روش ساخت اسم مصغّر آن‌ها را با مثال آورده‌ایم.
| روش ساخت اسم مصغّر | مثال |
| اگر حرف دوم کلمه «ا» باشد، این حرف به «و» تبدیل می‌شود. | باب ← بُوَيْب |
| اگر حرف دوم «ا» زائده باشد، به «و» تبدیل می‌شود. | كاتب ← كُوَيْتِب |
| اگر حرف اول کلمه، «آ» باشد، به «أو» تبدیل می‌شود. | آكل ← أُوَيْكِل |
| اگر دومین حرف اصلی کلمه «و» باشد، تغییری نمی‌کند. | جورب ← جُوَيْرِب |
| اگر «ا» بخشی از کلمه باشد، گاهی ممکن است به «ی» تبدیل شود. | ناب ← نُيَيْب |
ساخت اسم مصغّر از سایر اسم ها
در بخش‌های قبل، روش ساخت اسم مصغّر از اسمهای ثلاثی، رباعی و اسمهای دارای حرف علّه را نشان دادیم. در جدول زیر نیز روش ساخت اسمهای مصغّر از سایر اسمهای عربی را مشخص کرده‌ایم. همچنین مثال‌هایی را برای هرکدام آورده‌ایم.
| نوع اسم | روش تصغیر | مثال |
| اسم علم مرکب (دو جزئی) | فقط جزء اول آن را بهصورت اسم مصغّر درمی‌آوریم. | عبدالله ← عُبَيْدُ الله |
| اسم جمع | همان اسم جمع را به اسم مصغّر تبدیل می‌کنیم. نیازی نیست آن را بهصورت مفرد دربیاوریم. | صَحْب (جمعِ «صَاحِب») ← صُحَيْب |
| اسم جمع کثرت (۳ تا بی‌نهایت) | اسم را بهصورت مفرد درمی‌آوریم و آن را به اسم مصغّر تبدیل می‌کنیم. سپس علامت‌های جمع را به آن اضافه می‌کنیم. | شواعر (جمع مکسر «شاعِر») ← شُوَيْعِرَة (اسم مصغّر مفرد) ← شُوَيْعِرَات (اسم مصغّر با نشانه جمع) |
| اسم جمع قلّت (۳ تا ۱۰) | از همان کلمه، بدون مفرد کردن آن، اسم مصغّر می‌سازیم. | أَطْفال ← أُطَيْفَال |
نکته: اسمهای جمع کثرت بر ۳ تا بی‌نهایت دلالت دارد و بر وزن‌های «ﻣَﻔﺎﻋِﻞ، ﻣَﻔﺎﻋﻴﻞ، ﻓِﻌﺎل، ﻓُﻌﺎل، ﻓُﻌﻮل و...» ساخته میشوند اما اسمهای جمع قلّت بر ۳ تا ۱۰ دلالت دارند و بر وزن‌های «أَﻓﻌِﻠَﺔ – أَﻓْﻌﻞ – أَﻓْﻌﺎل – ﻓَﻌﻠَﺔ» ساخته میشوند.
انواع اسمهای جمع و ساختار آن‌ها را می‌توانید با مشاهده فیلم آموزش صرف ۱ فرادرس بیاموزید.
آموزش انواع اسم های عربی در فرادرس
در این مطلب نشان دادیم که اسمهای مصغّر چطور ساخته میشوند. همچنین حالت‌ها و تغییرات آن‌ها را نیز بررسی کردیم. همان‌طور که حتماً می‌دانید، در زبان عربی، علاوه‌بر اسمهای مصغّر، انواع مختلفی از اسم‌ها ساخته میشوند و به کار می‌روند. اسمهای مفعول، اسمهای فاعل، اسم تفضیل، اسم مبالغه و... تنها نمونه‌ای از اسمهای متنوع زبان عربی به شمار می‌آیند. در صورتی که می‌خواهید به غیر از اسمهای مصغّر، سایر انواع اسمهای زبان عربی را هم بشناسید، پیشنهاد می‌کنیم فلیم های آموزشی فهرست زیر را از فرادرس تهیه کرده و مشاهده کنید.
- فیلم آموزش رایگان اسم فاعل در عربی از فرادرس
- فیلم آموزش رایگان اسم اشاره در عربی از فرادرس
- فیلم آموزش رایگان اسم تفضیل و مکان در زبان قرآن ۲ فرادرس
- فیلم آموزش صرف ۱ فرادرس
- فیلم آموزش صرف ۲ فرادرس
دانش‌آموزان، دانشجویان یا مخاطبانی که می‌خواهند زبان عربی را بهصورت تخصصی یاد بگیرید، همچنین با قواعد، مکالمه و روش ترجمه این زبان آشنا شوند، می‌توانند به مجموعه فیلمهای آموزشی زیر در فرادرس مراجعه کنند.
مثال تصغیر در عربی
تا اینجا یاد گرفتید که تصغیر در عربی چگونه است و چگونه می‌توان اسم مصغّر ساخت. در این بخش، برای یادگیری بهتر این مبحث، مثال‌هایی را از اسمهای مصغّر عربی بررسی می‌کنیم. چنانچه بخواهید به مثال‌های بیشتری دسترسی داشته باشید، توصیه می‌کنیم به فیلم آموزش صرف ۳ فرادرس که لینک آن در ادامه آمده است، مراجعه کنید.
مثال اول
در این مثال، از اسم ثلاثی «حَسَن» اسم مصغّر ساخته‌ایم. به این صورت که حرف اول را مضموم کرده‌ایم (حُ)، حرف دوم را مفتوح کرده‌ایم (سَ) و سپس بعد از حرف دوم، یاء ساکن «یْ» را گذاشته‌ایم.
حَسَن ← حُسَیْن
مثال دوم برای تصغیر در عربی
در کادر زیر، مثالی از اسمهای مصغّر را مشاهده میکنید. این اسم مصغّر از اسم ثلاثی «فَرْع» و بر وزن «فُعَیْل» ساخته شده است.
فَرْع ← فُرَیْع
مثال سوم
در کادر زیر، مثالی از نحوه تصغیر اسمهای رباعی را نشان داده‌ایم. در این مثال، کلمه رباعی «دِرْهَم» به وزن «فُعَیْعِل» رفته است و اسم مصغّر «دُرَیْهِم» را ساخته است.
دِرْهَم ← دُرَیْهِم
مثال چهارم برای تصغیر در عربی
کلمه «ثَعْلَب» در مثال زیر، نوعی اسم رباعی است. می‌دانیم که برای ساخت اسم مصغّر از اسمهای رباعی، باید آن‌ها را به وزن «فُعَیْعِل» ببریم. با ستفاده از این روش، اسم مصغّر «ثُعَیْلِب» ساخته می‌شود.
ثَعْلَب ← ثُعَیْلِب
مثال پنجم
کلمه «أَرْض» در مثال زیر، مؤنث سماعی است. به همین علت، انتهای اسم مصغّر آن علامت «ة» آمده است.
أَرْض ← أُرَیْضَة
مثال ششم برای تصغیر در عربی
در این مثال نیز قصد داریم از اسم «عَنْکَبوت» که بیش از چهار حرف اصلی دارد، اسم مصغّر بسازیم. اسم مصغّر این کلمه بهصورت «عُنَيْکَبوت» است که بر وزن «فُعَيْعيل» ساخته شده است.
عَنْکَبوت ← عُنَيْکَبوت
مثال هفتم
در مثال زیر، روش تصغیر اسم مقصور «کُبْرَیٰ» نشان داده شده است. گفتیم که اگر انتهای اسمی الف مقصوره «ـَ یٰ» قرار داشته باشد، بعد از ساخت اسم مصغّر آن، باید «ـَ یٰ» را به انتهای اسم اضافه کنیم. با توجه به نکته‌هایی که گفتیم، اسم مصغّر «کُبَيْرَیٰ» ساخته می‌شود.
کُبْرَیٰ ← کُبَيْرَیٰ
مثال هشتم برای تصغیر در عربی
در مثال زیر، اسم مصغّر «» بر وزن «شُمَيْسَة» و از ریشه «شَمْس» ساخته شده است. ازآنجایی‌که «شَمْس» نوعی اسم مؤنث معنوی است، به انتهای اسم مصغّر آن، علامت تأنیث «ة» را اضافه کرده‌ایم.
شَمْس ← شُمَيْسَة
مثال نهم
در کادر زیر، روش تصغیر اسم «اَخو» را نشان داده‌ایم. مشاهده میکنید که «و» از انتهای این کلمه حذف شده است و«ی» به‌جای آن قرار گرفته است.
اَخو ← اُخَیَّ
مثال دهم تصغیر در عربی
در این مثال، اسم ثلاثی «اَسَد» را بر وزن «فُعَیْل» برده‌ایم و اسم مصغّر «اُسَیْد» را ساخته‌ایم.
اَسَد ← اُسَیْد
شروط و کاربردهای تصغیر
در این بخش، شروط تصغیر، همین‌طور موارد کاربرد آن را بررس می‌کنیم و با مثال توضیح می‌دهیم.
شروط استفاده از تصغیر
در ادامه، شرط‌های لازم برای ساخت اسم مصغر را بیان کرده‌ایم:
- اسم تصغیر فقط از اسمهای معرب ساخته می‌شود. با اسمهای مبنی نمی‌توان اسم مصغر ساخت. انواع اسمهای معرب و مبنی را در مجله فرادرس به‌طور مفصل آموزش داده‌ایم.
- اسمهای استفهام، اسمهای شرط، ضمایر، حروف مشبهة بالفعل، تمامی انواع حروف و انواع فعل‌های عربی، بهصورت اسم تصغیر درنمی‌آیند.
- اسم تصغیر نباید با ادات تعجب بیاید.
- از اسمهای «الله»، نام پیامبران، امامان و فرشتگان، اسم مصغر ساخته نمی‌شود.
- از اسمهای ماه‌های سال، هفته‌ها، «أمس»، «غداً» و... نیز اسم مصغر ساخته نمی‌شود.
دلایل کاربرد تصغیر در عربی
به‌طور کلی، تصغیر در عربی برای نشان دادن ویژگی کوچکی فرد، شیء، حیوان و... به کار می‌رود. در فهرست زیر، موارد کاربرد تصغیر را با جزئیات بیشتر و با مثال نشان داده‌ایم:
- نشان دادن اندازه کوچک: مثل «جُبَيْل» به معنی کوه کوچک.
- تحقیر کردن: مثل «الشُويْعِر» که از اسم «شاعِر» ساخته شده است.
- نشان دادن کم بودن به لحاظر تعداد: مثل «اللُقَيمات» که به معنی تعداد کم لقمه‌ها است.
- نشان دادن کوتاه بودن زمان: مثل اسم تصغی «قُبَيْل» که از کلمه «قبل» ساخته شده است.
- دلالت بر نزدیک بودن مکان: مثل «قُرَيْب» که از کلمه «قُرْب» ساخته شده است.
- برای تعریف و تمجید: مانند «دويْهيَة» که «داهِيَة» ساخته شده است و بر معنی «باهوش و باذکاوت» دلالت می‌کند.
برای آشنایی بیشتر با اسم مصغّر و تصغیر، همین‌طور کاربرد آن‌ها پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش رایگان اسم مصغر فرادرس را تهیه و مشاهده کنید.
سؤالات متداول
با خواندن بخش‌های قبلی، هم روش تصغیر در عربی را یاد گرفتید و هم با انواع وزن‌های اسمهای مصغر آشنا شدید. در این بخش و در قالب پرسش و پاسخ، به نکته‌های تکمیلی در مورد تصغیر و اسمهای مصغّر پی می‌برید.
تصغیر ترخیم چیست؟
گاهی هنگام ساخت اسم مصغّر، یک یا چند حرف از کلمه اصلی حذف می‌شود. به این نوع از تصغیر، تصغیر ترخیم گفته می‌شود. (مانند: قرطاس ← قُرَیْطِس)
اسم مُصَغّر و مُکَبَّر چیست؟
اسمی که می‌خواهیم آن را بهصورت اسم مصغّر دربیاوریم، «اسم مُکَبَّر» نامیده می‌شود. اسمی هم که طی فرایند تصغیر تغییر کرده و بر معنای «کوچکی» دلالت می‌کند، «اسم مُصَغّر» نامیده می‌شود. به‌طور مثال در «ركب ← رُكَيْب»، «ركب» اسم مُکَبَّر است اما «رُكيب» اسم مصغّر محسوب می‌شود.
تمرین تصغیر در عربی
در بخش‌های پیشین با روش تصغیر و ساخت اسمهای مصغر در زبان عربی آشنا شدید. در این بخش، با حل کردن تمرین‌هایی که در اختیارتان قرار می‌گیرد، می‌توانید آموخته‌های خود را مرور کنید. در این بخش، ۱۰ سؤال کوتاه‌پاسخ و ۱۰ سؤال چهارگزینه‌ای را ارائه می‌کنیم. در ادامه، روش پاسخگویی به این سؤال‌ها را توضیح می‌دهیم.
تمرین تصغیر در عربی بخش اول
کلمه‌های زیر را بهصورت اسم مصغّر در بیاورید.
بَطَل
بُطَيْل
نَهْر
نُهَيْر
كَوكَب
كُوَيْكِب
تَمْر
تُمَيْر
قَمَر
قُمَیْر
مِصْباح
مُصَيْبِيح
تَحْت
تُحَيْت
مِنْبَر
مُنَيْبِر
زَوْرَق
زُوَيْرِق
مِسْطَرَة
مْسَيْطَرَة
تمرین تصغیر در عربی بخش دوم
برای جواب دادن به سؤال‌های این بخش، لازم یکی از گزینه‌ها را علامت بزنید. با کلیک کردن روی گزینه «مشاهده جواب»، پاسخ درست هر سؤال نشان داده می‌شود. برخی از سؤال‌ها دارای پاسخ تشریحی هم هستند. برای مشاهده پاسخ تشریحی آن‌ها روی گزینه «شرح پاسخ» کلیک کنید. بعد از اینکه به همه سؤال‌ها پاسخ دادید، گزینه «دریافت نتیجه آزمون» نشان داده می‌شود. با کلیک روی آن می‌توانید تعداد امتیازهای خود را در این آزمون مشاهده کنید.
۱- کدام گزینه اسم مصغّر است؟
مَأْكول
فَطِن
أَعْلَى
عُوَيْج
نوع سایر گزینه‌ها را در ادامه مشخص کرده‌ایم:
- گزینه اول: اسم مفعول
- گزینه دوم: اسم مبالغه
- گزینه سوم: اسم تفضیل
۲- اسمهای مصغّر با کدام وزن ساخته نمی‌شوند؟
فُعَيْعِل
فُعَيْل
فَعِيل
فُعَيْعيل
۳- اسم مصغّر کلمه «فَوْق» چگونه است؟
فُوَیْق
فَوَیْق
فُوَیْقِق
فایِق
۴- اسم مصغّر از کلمه «جَوْرَب»، در کدام گزینه آمده است؟
جُوَيْرِیب
جُوَيْرِب
جايْرِب
جُوَيْراب
۵- ساختار کدام اسم مصغّر نادرست است؟
ناب ← نُيَيْب
دِرْهَم ← دُرَيْهِمَ
كاتِب ← کُتّاب
شاهدون ← شُوَيْهِدُونَ
۶- از کدام گزینه نمی‌توان اسم مصغّر ساخت؟
حَمْراء
كِتاب
اِبْن
أیْنَ
۷- همه گزینه‌ها اسم مصغّر هستند، به‌جز...
مُقَيِّل
حُبَيِّب
أَقْصَر
جُذَيَّة
۸- هدف از ساخت اسم مصغّر «بَعْد ← بُعَيد» چیست؟
تحقیر
تمجید
نشان دادن کوچکی
نشان دادن نزدیک بودن به لحاظ زمانی
۹- کدام گزینه در مورد اسمهای مصغّر نادرست است؟
از همه اسم‌ها می‌توان اسم مصغّر ساخت.
سه وزن اصلی دارند.
گاهی برای کوچک شمردن و تحقیر دیگران به کار می‌روند.
حرف اول آن‌ها معمولاً مضموم (ـُ) است.
۱۰- از میان کلمه‌های زیر، کدامیک اسم مصغّر است؟
مِغْفَار، مَکْتوب، أَنْفع، رُوَيْكِب
مَکْتوب
رُوَيْكِب
مِغْفَار
أَنْفع
جدول خلاصه تصغیر در عربی
روش تصغیر در عربی و ساخت اسمهای مصغّر را در بخش‌های قبلی این مطلب از مجله فرادرس توضیح دادیم. همچنین مثال‌هایی را برای یادگیری بهتر آن‌ها ارائه کردیم. در جدول زیر، چکیده‌ای از مهم‌ترین نکته‌های مربوط به اسمهای مصغّر را مشاهده میکنید.
| تصغیر در عربی | ||
| وزن‌ها (مثال) | شروط | کاربرد (مثال) |
| فُعَيْل (قُرَيْد) | اسم معرب باشد. | تمجید و تحبیب (دويْهيَة) |
| فُعَيْعِل (خُنَيْدِق) | اسمهای زمان (هفته، بخش‌های روز و...) نباشد. | تحقیر (الشُويْعِر) |
| فُعَيْعيل (عُصَيْفِير) | فعل و حرف نباشد. | دلالت بر کوچکی (جُبَيْل) |
