اتریوم یا بیت کوین — کدام ارزش سرمایه گذاری دارد و چرا؟

در این مطلب، به مقایسه رمزارزهای بیت کوین و اتریوم پرداخته شده و به این پرسش پاسخ داده شده است که اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟ اما پیش از پاسخ‌گویی به این پرسش، توضیحاتی پیرامون روند تکاملی پول و هر یک از دو رمزارز اتریوم و بیت کوین ارائه می‌شود تا با توجه به ماهیت و سرنوشت این دو رمزارز، امکان پاسخ به پرسش اتریوم یا بیت کوین به صورت دقیق‌تری فراهم شود.

سیر تکاملی پول

در این بخش از مطلب «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» به سیرتکاملی پول و جایگاه رمزارزها در آن پرداخته شده است. یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم در نظام‌های اقتصادی که بشر از آن به عنوان روشی برای پرداخته هزینه کالاها، خدمات و پرداخت بدهی‌های خود (مانند مالیات) و به طور کلی زندگی «اقتصادی-اجتماعی» (Socio-Economic) استفاده می‌کند، «پول» است. در تعریفی ساده از پول، از آن به عنوان یک «قلم» (Item) یا «سند قابل احراز هویت» (Verifiable Record) یاد می‌شود. پول نیز مانند هر مفهوم اجتماعی دیگری، از گذشته تا به حال، دستخوش تغییر و تکامل شده است. سیر تکاملی پول با داد و ستد پایاپای آغاز شده و سپس، توکن، طلا، سکه فلزی، پول کاغذی، کارت‌های پلاستیکی (اعتباری) و در نهایت پول الکترونیکی و رمزارز شکل گرفته‌اند.

استفاده از «پول کالایی» (Commodity Money) و به طور خاص، پول فلزی، از زمان «تمدن‌های میان‌رودانی» (Mesopotamian) در حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح تاکنون رایج بوده است. این در حالی است که از زمان ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، هیچ بخشی از زندگی جوامع انسانی نبوده که از آن تاثیر نپذیرفته باشد. پول نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در فرایند تکامل خود، با فناوری اطلاعات درآمیخته و مفهوم پول‌های الکترونیکی و رمزارزها (Cryptocurrency) را شکل داده است.

در سال ۱۹۹۳، «دیوید چائوم» (David Chaum) اولین «پول الکترونیکی رمزنگاری شده» (Cryptographic Electronic Money) را با نام «ای‌کَش» (Ecash) ساخت. از آن زمان تاکنون، «ارزهای الکترونیکی رمزنگاری شده» (Cryptographic Electronic Money) متعددی معرفی شده‌اند و جهان هر روز یک گام به استفاده کامل از پول الکترونیکی و حذف کامل پول‌های کالایی نزدیک‌تر می‌شود. با معرفی ارز رمزنگاری شده یا رمزارز «بیت‌کوین» (Bitcoin) در سال ۲۰۰۸ توسط شخص یا گروهی ناشناس با نام «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto)، تحول عظیمی در صنعت رمزارزها اتفاق افتاد و مفهوم جدیدی با عنوان «مزرعه استخراج» (Mining Farm) یا به طور دقیق‌تر، «مزرعه استخراج رمزارزها» (Cryptocurrency Mining Farm) شکل گرفت.

تعداد و مقیاس مزرعه‌های کاوش رمزارزها همه روزه رو به افزایش است و بر اساس آمارهای ارائه شده، در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۷۰ درصد از مزارع کاوش رمزارزهای جهان در کشور چین قرار دارند.  هرچند که رقابت جدی بین کشورهای ایالات متحده آمریکا، روسیه، قزاقستان، مالزی و ایران برای افزایش سهم خود از بازار این صنعت در جریان است و به نظر می‌رسد در سال‌های آینده تغییراتی در این موضوع به وقوع بپیوندد. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین به رمزارز بیت کوین پرداخته خواهد شد.

بیت کوین چیست؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به رمزارز بیت کوین پرداخته شده است. شناخت دنیای این رمزارز به پاسخ دادن به پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» کمک قابل توجهی می‌کند. بیت‌کوین یک رمزارز است که در سال ۲۰۰۸ میلادی، توسط فرد یا گروهی از افراد با اسم «ساتوشی ناکاماتو» (Satoshi Nakamoto) معرفی شد. پلتفرم بلاک چین این رمزارز در سال ۲۰۰۹ ساخته شد. این پیاده سازی، به عنوان یک پیاده‌سازی متن‌باز (Open-Spurce) ارائه شده است. ایده کلی بیت‌کوین در یک اوراق سفید (White Paper) بیان شده بود و مشارکت‌کنندگان متعددی از جمله خود ساتوشی ناکاماتو نیز در پیاده‌سازی آن مشارکت کرده‌اند. هویت کسی که بیت‌کوین را معرفی کرده و ساخته است، برخلاف رمزارز اتریوم، همچنان به طور کامل ناشناخته است.

بیت‌کوین با هدف داشتن یک سیستم مالی غیرمتمرکز که انجام فعالیت‌های مالی را محدود به وجود یک نهاد یا شخص ثالث نمی‌کند ارائه شد. هر یک از اعضا در شبکه بیت‌کوین، یک گره در آن هستند. بیت‌کوین را نیز مانند دیگر رمزارزها می‌توان در کیف پول الکترونیکی و یا کیف پول سخت‌افزاری نگهداری کرد. بیت‌کوین بر خلاف ارزهای فیات، با استفاده از یک سیستم دفترکل غیرمتمرکز که با عنوان بلاک چین (Blockchain) شناخته می‌شود، ساخته و توزیع شده است و تجارت و ذخیره‌سازی می‌شود.

بیت‌کوین موجب راه‌اندازی صدها ارز مجازی دیگر شده است که به طور کلی به آن‌ها «آلْت‌کوین» (Altcoins) گفته می‌شود. اما هیچ یک از این آلت‌کوین‌ها تاکنون نتوانسته‌اند به جایگاهی دست پیدا کنند که بیت‌کوین به آن دست پیدا کرده است. هرچند که همتایان قدرتمندی برای بیت‌کوین ارائه شده‌اند که البته در رقابت با بیت‌کوین از جهت قیمت و اندازه بازار هنوز نتوانسته‌اند جایگاه اول را که در اختیار بیت‌کوین است به خود اختصاص دهند، اما از جهات گوناگون دیگر حتی از بیت‌کوین پیشی گرفته‌اند و از این جمله می‌توان به رمزارز «اتریوم» (Ethreum) اشاره کرد.

بیت‌کوین در واقع مجموعه‌ای از کامپیوترها یا گره‌ها (Node) است که همه کد بیت‌کوین را اجرا و بلاک چین آن را ذخیره می‌کنند. یک بلاک چین را می‌توان به عنوان مجموعه‌ای از بلوک‌ها در نظر گرفت. در هر بلوک، یک مجموعه از تراکنش‌ها اتفاق می‌افتد. به دلیل اینکه همه کامپیوترها، بلاک چینی را اجرا می‌کنند که لیست مشابهی از بلوک‌ها و تراکنش‌ها را دارد و می‌توانند به صورت شفاف این بلوک‌های جدید را مشاهده کنند که با تراکنش‌های جدید بیت‌کوین تکمیل می‌شوند، هیچ کس نمی‌تواند در سیستم تقلب کند. هر فردی، چه یک گره بیت‌کوین را اجرا کند و چه این کار را انجام ندهد، می‌تواند تراکنش‌های در حال وقوع را به صورت زنده مشاهده کند.

بیت‌کوین تا ماه خرداد سال ۱۳۹۹ (ماه می سال ۲۰۲۰) چیزی در حدود ۴۷۰۰۰ گره داشت و این تعداد، با شدت زیادی در حال رشد است. ترازهای توکن‌های بیت‌کوین به وسیله کلیدهای عمومی و خصوصی نگهداری می‌شوند که خود، رشته‌های بلندی از اعداد و حروف هستند که به وسیله رمزنگاری ریاضیاتی به هم پیوند خورده‌اند که برای ساختن آن‌ها استفاده شده است. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین دلیل تفاوت دو شکل نوشتاری مختلف برای بیت‌کوین یعنی Bitcoin و bitcoin مرود بررسی قرار گرفته است.

تفاوت Bitcoin با bitcoin چیست؟

براساس اعلام بنیاد بیت‌کوین، کلمه «Bitcoin» با حرف B بزرگ انگلیسی، برای اشاره به موجودیت یا مفهوم بیت‌کوین اشاره دارد؛ در حالی که «bitcoin» که با حروف کوچک نوشته شده است، به کمیت این ارز (مثلا: من ۲۰ بیت‌کوین معامله کردم)  یا واحد خود ارز اشاره دارد. شکل جمع کلمه بیت‌کوین، «bitcoin» یا «bitcoins» است؛ هرچند که معمولا به طور اختصاری به آن BTC گفته می‌شود. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین به روش‌های سرمایه‌گذاری در بیت کوین پرداخته شده است.

سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین چگونه انجام می‌شود؟

در این بخش از مطلب اتریم یا بیت کوین به روش‌های سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین پرداخته شده است. این افراد شناخته شده زیادی در حوزه اقتصاد و کسب و کار از بیت‌کوین پشتیبانی می‌کنند و باور دارند که آینده جهان در دست رمزارزها است. بسیاری از افرادی که از بیت‌کوین پشتیبانی می‌کنند بر این باور هستند که بیت‌کوین یک سیستم پرداخت سریع‌تر و با هزینه کم‌تر (از جهت نرخ کارمزد و دیگر موارد) را برای انجام تراکنش‌ها در سراسر جهان فراهم می‌کند.

حائز توجه است، با وجود اینکه هیچ بانک یا سازمان دولتی از بیت‌کوین پشتیبانی نمی‌کند، امکان مبادله بیت‌کوین با ارزهای فیات شناخته شده‌ای مثل دلار و یورو از طریق صرافی‌های گوناگون و به طور خاص صرافی‌های ویژه رمزارزها وجود دارد. در حقیقت، نرخ مبادله موجود برای بیت‌کوین در مقایسه با نرخ موجود برای دلار، سرمایه‌گذاران بالقوه را به این بازار جذب می‌کند. در واقع، یکی از دلایل اصلی برای رشد ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین آن است که ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین می‌توانند به عنوان جایگزینی برای ارزهای فیات و پول‌های کالایی سنتی مانند طلا به کار بروند.

برای انجام سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین، باید آن را به وسیله دستگاه‌های اختصاصی استخراج کرد و یا مقداری از آن را خریداری کرد. شاید استفاده از کلمه «مقداری» برای برخی عجیب باشید و این سوال پیش بیاید که مگر تعداد مشخصی را نباید خریداری کرد؟ حقیقت آن است که دنیای رمزارزها از جهت میزان پول مورد مبادله تفاوت قابل توجهی با دنیای ارزهای سنتی مانند دلار و ریال وجود دارد و این موضوع نه تنها برای بیت‌کوین که برای سایر رمزارزها نیز صادق است. در ارزهای سنتی، پول به واحدهای کوچک مشخصی شکسته شده و امکان مبادله پول صرفا بر اساس این واحدها وجود دارد. در دنیای رمزارزها و بیت‌کوین این موضوع صادق نیست و می‌توان یک بیت‌کوین را در هر کسری که کاربر به آن تمایل دارد، مبادله کرد.

شایان توجه است که در حال حاضر قیمت بیت‌کوین بسیار بالا است و برای بسیاری از افراد امکان خرید یک‌باره یک بیت‌کوین کامل و یا، چند بیت‌کوین، وجود ندارد. بنابراین هر فردی به اندازه سرمایه خود بیت‌کوین خریداری می‌کند. میزان بیت‌کوینی که فرد خریداری می‌کند با توجه به قیمت رمزارز بیت‌کوین در لحظه خرید مشخص می‌شود و بنابراین، با یک میزان بودجه مشخص در بازه‌های مختلف، می‌توان مقادیر متفاوتی بیت‌کوین را خریداری کرد و یا حتی، ممکن است در بازه‌ای دیگر آن میزان سرمایه انقدر کم باشد که عملا نتوان میزان خاصی بیت‌کوین با آن خرید. البته، باید به این نکته نیز توجه داشت به دلیل توان پردازشی مورد نیاز برای انجام این تراکنش‌ها و به طبع، پرداخت کارمزد انتقال توسط کاربر برای مبادله پول، برخی اعداد بسیار کوچک در اغلب صرافی‌ها محدود شده‌اند و امکان مبادله آن‌ها وجود ندارد. این اعداد بسیار کوچک و در حد چند دلار آمریکا هستند.

به هر روی، پس از آنکه فرد بیت‌کوین را خریداری کرد و صاحب این دارایی با ارزش (دستکم در حال حاضر) شد، می‌تواند دو راه را در پیش بگیرد. راه اول آن است که از آن بخش از سرمایه که وارد این حوزه کرده است چشم‌پوشی کند و این سرمایه را کنار بگذارد تا پس از گذشت چند ماه یا چند سال، شاهد چندین و چند برابر شدنش باشد و یا شروع به معامله‌گری با دارایی رمزارزی خود کند. در حالت اول، حقیقت این است که اگر سال‌ها پیش که بیت‌کوین هیچ ارزشی نداشت فرد مقادیری بیت‌کوین را خریداری یا استخراج می‌کرد (در ابتدای معرفی بیت‌کوین، سختی شبکه این رمزارز بسیار پایین بود و امکان استخراج آن با کامپیوترهای معمولی وجود داشت) اکنون دستکم میلیونر بود.

اما از طرف دیگر باید این احتمال را نیز در نظر داشت که شاید اکنون فرد مقادیری بیت‌کوین را با وجود قیمت بسیار بالای آن خریداری کند و این سرمایه را به کنار بگذارد تا قیمت آن به بیش از آنچه در حال حاضر است افزایش پیدا کند، ولی بعد از مدتی به هر دلیل احتمالی (که حقیقتا احتمال آن به صفر میل می‌کند و بسیار ناچیز ولی غیر قابل چشم‌پوشی است) دنیای رمزارزها و یا مشخصا بیت‌کوین با مشکلی مواجه شود که قیمت آن را به شدت کاهش دهد و حتی به هیچ تبدیل کند. متاسفانه در این صورت، فرد نمی‌تواند حتی سرمایه اولیه خود را پس بگیرد و اینجاست که گفته می‌شود هیچ تضمینی برای بازگشت سرمایه در صورت سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین وجود ندارد.

البته حقیقت دیگری که با بیان این صحبت‌ها به چشم می‌آید این است که امروزه سرمایه‌گذاری روی کدام حوزه واقعا با تضمین کامل بازگشت سرمایه همراه است؟ تقریبا سرمایه‌گذاری در اغلب حوزه‌ها به اندازه بیت‌کوین پرریسک شده است و صرفا،‌ با توجه به ماهیت غیرمتمرکز، نبود نهاد حمایتی و ماهیت الکترونیکی و مجازی بیت‌کوین، بحث ریسک بسیار بالای سرمایه‌گذاری در آن و امکان عدم بازگشت سرمایه اولیه، بیش از دیگر زمینه‌ها به چشم می‌خورد.

یک راهکار دیگر برای سرمایه‌گذاری و کسب درآمد با بیت‌کوین این است که فرد پس از خرید بیت‌کوین، شروع به معامله‌گری با استفاده از آن، در صرافی‌ها و وب‌سایت‌های معتبر معامله‌گری تعبیه شده برای رمزارزها کند. در این حالت، فرد ابتدا مقادیری بیت‌کوین را می‌خرد و سپس با توجه به تغییرات قیمت آن، اقدام به خرید و فروش‌های مجدد سرمایه خود به صورت لحظه‌ای و در ۲۴ ساعت شبانه‌روز می‌کند و بدین صورت، سود به دست می‌آورد. البته نباید این نکته را نیز فراموش کرد که معامله‌گری نیاز به سواد و مهارت کافی، شناخت کافی از دنیای رمزارزها و بیت‌کوین، آشنایی با روش‌های تحلیل و معامله‌گری و آشنایی با ساز و کارهای صرافی‌های رمزارزها دارد.

ریسک‌های سرمایه‌گذاری در حوزه بیت‌کوین

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین ریسک‌های سرمایه‌گذاری در حوزه بیت‌کوین مورد بررسی قرار گرفته‌اند. اگرچه بیت‌کوین از ابتدا به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری در نظر گرفته نشده بود ولی برخی از سرمایه‌گذاران پس از افزایش قیمت قابل توجه بیت‌کوین و به طور خاص رشد چشمگیر آن در اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۹۰ (ماه می سال ۲۰۱۱) و رشد مجدد آن در آبان سال ۱۳۹۲ (ماه نوامبر سال ۲۰۱۳)، به سمت این رمزارز جذب شدند. در نهایت، رشد قیمت بیت‌کوین در زمستان سال ۱۳۹۹ (اواخر سال ۲۰۲۰) موجب شد تا توجه اقشار دیگر جامعه نیز به این رمز ارز جلب شود. هرچند که ماهیت دیجیتال بیت‌کوین و نبود تضمین قیمت برای این رمزارز بدان معنا است که مخاطراتی در راه سرمایه‌گذاری برای آن وجود دارد.

مفهوم ارز دیجیتال هنوز به طور کامل برای همگان شناخته شده نیست و در مقایسه با روش‌های سرمایه‌گذاری سنتی، بیت‌کوین تاریخچه خیلی طولانی یا گذشته عمیقی که به اعتبار آن تکیه کند ندارد و همین موجب می‌شود که برخی از ورود به دنیای رمزارزها و به طور خاص بیت‌کوین، بترسند. اما حقیقت این است که دنیای رمزارز بیت‌کوین به شدت مبتنی بر عرضه و تقاضا است و این افراد موجود در شبکه بیت‌کوین شامل استخراج‌کنندگان (Miners) و افرادی که بیت‌کوین را خریداری کرده‌اند هستند که با حضور خود این رمزارز را زنده نگه می‌دارند و ارزش آن را افزایش می‌دهند. بنابراین، هرچه افراد بیشتری به سمت بیت‌کوین، یا هر رمزارز دیگری، سوق پیدا کنند به طبع قیمت آن را افزایش می‌دهند.

نکته‌ای که نباید آن را از خاطر برد این است که با افزایش محبوبیت بیت‌کوین، این رمزارز روز به روز بیشتر از حالت یک سرمایه تستی و آزمایشی برای افراد خارج و به به یک راهکار جدی سرمایه‌گذاری مبدل شده است. اکنون و پس از گذشت ۱۰ سال از رونمایی جدی رمزارزها، بیت‌کوین و دیگر رمزارزها همچنان در فاز توسعه هستند و به طور مداوم تکامل پیدا می‌کنند. «بری سیلبرت» (Barry Silbert) مدیرعامل «گروه ارز دیجیتال» (Digital Currency Group) از جمله افرادی است که شرکت‌هایی را در زمینه بلاک چین تاسیس کرده و در این حوزه، سرمایه‌گذاری کرده است. او در این رابطه می‌گوید: «اصلی‌ترین ریسکی که افراد ضمن سرمایه‌گذاری در حوزه بیت‌کوین با آن مواجه هستند، بازگشت سرمایه است».

خطرات نظارتی بیت‌کوین

سرمایه‌گذاری در زمینه بیت‌کوین با هر میزان سرمایه‌ای، خالی از ریسک نخواهد بود. بیت‌کوین به نوعی ممکن است رقیب ارزهای فیات باشد و در عین حال ممکن است برای تراکنش‌های بازار سیاه، پولشویی، فعالیت‌های غیرقانونی یا فرار مالیاتی مورد استفاده قرار بگیرد. از همین رو و به دلایل دیگری از جمله ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال و از جمله بیت‌کوین، دولت‌ها ممکن است در صدد تنظیم، تحدید یا ممنوع کردن خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا برخی از دیگر رمزارزها باشند. به طور کلی، کشورهای گوناگون قوانین مختلفی را برای ارزهای دیجیتال تصویب کرده‌اند. فقدان قوانین واحد پیرامون بیت‌کوین (و دیگر ارزهای مجازی) پرسش‌هایی را پیرامون ماندگاری، نقدینگی و جهانی بودن این ارزها به وجود آورد.

اما همانطور که در ابتدای این نوشتار و در بخش سیر تکاملی پول به آن اشاره شد، پول در گذر تاریخ همواره دستخوش تغییر و تکامل بوده است. بنابراین، تغییر و تحول پول از شکل امروزی آن به شکل رمزارز و ارز الکترونیکی، غیرقابل اجتناب به نظر می‌رسد. خیلی زود بساط کارت‌های اعتباری و هر گونه پول کاغذی برچیده می‌شود و ارزهای الکترونیکی به جایگزینی برای رمزارزه مبدل می‌شوند. در حال حاضر نیز دولت‌های زیادی در صدد ارائه رمزارزهای اختصاصی خود هستند که توسط بانک های مرکزی و دیگر نهادهای اداری و دولتی خود از آن‌ها حمایت می‌کنند، ولی مسئله این است که در رقابت بین ارزهای الکترونیکی ارائه شده توسط دولت‌ها و سازمان‌های گوناگون و رمزارزهایی مانند بیت‌کوین، کدام یک در نهایت ماندگار و با ارزش خواهد بود؟

البته، شاید واقعا این میدانی باشد که پیروز نهایی خاصی ندارد و قرار نیست طرف شکست خورده‌ای از آن خارج شود. شاید ارزهای الکترونیکی که با ماهیت متمرکز ارائه می‌شوند در کنار بیت‌کوین و دیگر رمزارزها، رشد کنند. البته این امکان که ارزهای متمرکز و دولتی با شرایط قیمتی و نوسان قیمتی مشابه با آنچه اکنون و در حالت سنتی دارند و صرفا با حالت مجازی و الکترونیکی پا به عرصه وجود بگذارند و بیت‌کوین و دیگر رمزارزهایی همچون اتریوم، همچنان به عنوان دارایی‌هایی با رشد قیمت بسیار قابل توجه و بالا، و به عنوان دارایی‌های غیرمتمرکز باقی بمانند بسیار بالا است.

ریسک‌های امنیتی بیت‌کوین

اغلب افرادی که بیت‌کوین دارند و یا از بیت‌کوین در مبادلات خود استفاده می‌کنند، توکن‌های خود را از طریق عملیات ماینینگ به دست نیاورده‌اند. آن‌ها معمولا خرید و فروش بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال را در بازارهای محبوب و شناخته شده بیت‌کوین انجام می‌دهند که با عنوان صرافی‌های بیت‌کوین یا صرافی‌های رمزارزها شناخته می‌شوند.

صرافی‌های بیت‌کوین به طور کامل دیجیتال هستند و از همین رو مانند هر سیستم مجازی دیگری، از سمت هکرها، بدافزارها (ٰMalware) و دیگر اشکالات عملیاتی مورد خطر هستند. برای مثال، اگر یک دزد به سخت‌افزار کامپیوتری فردی که مالک مقادیری بیت‌کوین است دسترسی پیدا کند و کلید رمزنگاری او را بدزدد، می‌تواند بیت کوین به سرقت رفته را به حساب دیگری ارسال کند. کاربر می‌تواند از وقوع این موضوع با اجتناب از اتصال به اینترنت با دستگاهی که کلید خصوصی در آن است یا استفاده از کاغذ برای نوشتن کلید خصوصی، جلوگیری کند. ولی نباید فراموش کرد که همواره راه‌های دیگری برای سرقت این داده‌ها وجود دارد.

هکرها علاوه بر مالکان شخصی بیت‌کوین، به صرافی‌ها نیز حمله می‌کنند و به هزاران حساب کاربری و کیف پول دیجیتال دسترسی پیدا می‌کنند که بیت‌کوین‌ها در آن ها ذخیره شده است. عمق این مشکل زمانی مشخص می‌شود که فرد به خاطر داشته باشد که همه تراکنش‌های بیت کوین بازگشت‌ناپذیر و دائمی هستند. این موضوع دقیقا مثل کار کردن با پول نقد است. هر تراکنشی که با استفاده از بیت‌کوین انجام شود، تنها در صورتی قابل بازگشت است که کسی که بیت‌کوین ها را پیدا کرده، مجددا آن‌ها را به صاحب اصلی پول‌ها بازگرداند. در بحث رمزارزها، هیچ واسطه، شخص ثالث یا پردازشگر پرداختی مانند آنچه در دبیت کارت یا کارت اعتباری هست، وجود ندارد و بنابراین، هیچ منبع محافظتی در صورت وقوع مشکل، وجود نخواهد داشت.

البته، سایر انواع سرمایه از طلا و ارزهای فیات گرفته تا کارت‌های اعتباری نیز در معرض انواع مخاطرات از سرقت گرفته تا گم شدن، آسیب دیدن در آتش‌سوزی و هک‌شدن قرار دارند و آنچه به عنوان ریسک امنیتی بیت‌کوین معرفی شد، به معنی آن نیست که ریسک‌های امنیتی مشابه یا دیگری برای ارزهای عادی وجود ندارد. صرفا، هدف آن است که در اینا چالش‌ها و مشکلات بیت‌کوین و اتریوم در کنار مزایای سرمایه‌گذاری در آن‌ها بیان و این فرصت برای مخاطبان فراهم شود تا با دید بازتری نسبت به سرمایه‌گذاری یا عدم ورود به این حوزه، تصمیم‌گیری کنند.

ریسک بیمه

برخی از سرمایه‌گذاری‌ها توسط سازمان‌های مرتبط با حمایت از سرمایه‌گذاران، بیمه می‌شوند. حساب‌های بانکی معمولی از طریق نهادهای مربوطه معمولا بیمه می‌شوند. صرافی‌های بیت‌کوین و حساب‌های بیت‌کوین توسط هیچ نوع نهاد یا سازمانی بیمه نمی‌شوند.

پیش از پرداختن به رمزارز اتریوم و سپس، پاسخ‌گویی به پرسش اتریوم یا بیت کوین ، باید به این موضوع توجه داشت که کلیه مخاطراتی که برای سرمایه‌گذاری در حوزه بیت‌کوین بیان شد از ماهیت رمزارز و الکترونیکی بودن آن نشات می‌گیرند و بنابراین، برای سایر رمزارزها و به طور خاص اتریوم نیز صادق هستند. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین به پلتفرم اتریوم و رمزارز اتر پرداخته خواهد شد.

اتریوم چیست؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به رمزارز اتریوم پرداخته شده است. باید توجه داشت که شناخت هر دو رمزارز اتریوم و بیت‌کوین، هدف ساخت آن‌ها، تاریخچه‌ای که داشته‌اند و دیگر موارد، برای پاسخ به پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» نیاز است. اتریوم یک پلتفرم بلاک چین (Blockchain) و غیرمتمرکز (Distributed) است که رمزارز بومی آن، «اِتِر» (Ether | ETH) نام دارد. پلتفرم اتریوم از توسعه «نرم‌افزارهای کاربردی غیرمتمرکز» (Distributed Application | DApp) و «امور مالی غیرمتمرکز» (Decentralized Finance | DeFi) پشتیبانی می‌کند. در پلتفرم اتریوم، می‌توان به توسعه برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز پرداخت که امکان اجرای آن‌ها از سراسر جهان توسط کاربران، با انجام پرداخت مبلغی ناچیز با رمزارز بومی اتریوم یعنی همان اتر (ETH)، وجود دارد.

از اتریوم، برای «عرضه‌های اولیه سکه» (Initial Coin Offering | ICO) زیادی نیز استفاده می‌شود و چنانکه پیش‌تر بیان شد، کاربردهای گسترده‌ای در تولید برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز دارد. از همین رو، به اتریوم گاهی «کامپیوتر جهانی» (World Computer) نیز گفته می‌شود. در واقع، اگر چشم‌انداز واقعی اتریوم محقق شود، افراد گوناگون در سراسر جهان به گره‌هایی در شبکه بلاک چین  اتریوم مبدل می‌شوند و همین امر، وسعت پلفترم اتریوم را افزایش داده و آن را به یک کامپیوتر غیرمتمرکز جهانی مبدل می‌کند.

تاریخچه اتریوم

«ویتالیک بوترین» (Vitalik Buterin)، یکی از فعالان صنعت رمزارزها و هم‌بنیان‌گذار مجله تخصصی در حوزه رمزارزها با عنوان «مجله بیت‌کوین» (Bitcoin Magazine)، ایده ساخت و توسعه پلتفرم اتریوم را در اواخر سال ۱۳۹۲ (۲۰۱۳ میلادی) با انتشار یک اوراق سفید (White Paper) ارائه کرد. هدف او از ارائه این طرح آن بود که پلتفرم بلاک چین اتریوم، علاوه بر پشتیبانی از رمزارز بومی اختصاصی خود، بتواند به عنوان بستری برای تولید برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز، امور مالی و بانکداری غیرمتمرکز و حتی، زیرساختی برای راه‌اندازی و توسعه «سازمان‌های غیرمتمرکز» یا به اختصار «دائو» (Distributed Organizations | DAO) مبدل شود.

سرمایه اولیه برای راه‌اندازی پروژه اتریوم به روش «سرمایه‌گذاری جمعی» (Crowdfunding) گردآوری شد. چهره‌های شناخته شده زیادی به عنوان هم‌بنیان گذار و مشارکت‌کننده در پروژه اتریوم حضور داشته‌اند. می‌توان گفت که این پروژه یکی از معدود مواردی است که تعداد بسیار زیادی بنیان‌گذار داشته و البته، شاید این از هدف اصلی و ذات اتریوم که تاکید بر غیرمتمرکز بودن دارد، نشات گرفته شده باشد.

کاربردهای اتریوم در چه مواردی است؟

به طور کلی، اتریوم در حال حاضر در زمینه‌های زیر کاربرد دارد:

• تولید نرم‌افزارهای کاربردی غیرمتمرکز برای کسب و کارها و کاربران
• امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)
• قراردادهای هوشمند (Smart Contract)
• دفتر کل مجاز

نگاهی به اتریوم ۱.۰ و ۲.۰

پلتفرم اتریوم ۱.۰، همان پلتفرمی است که طی سال‌های گذشته بسیاری از افراد از آن برای انجام معاملات و ساخت برنامه‌های کاربردی خود بهره برده‌اند. بسیاری از افراد به خرید و فروش اتر در این پلتفرم پرداخته‌اند یا، اتر را استخراج کرده‌اند. این پلتفرم از «الگوریتم اثبات کار» (Proof of Work Algorithm) برای بررسی صحت تراکنش‌های خود استفاده می‌کنند. اتریوم ۲.۰، به روز رسانی محسوب می‌شود که طرح آن توسط ویتالیک بوترین ارائه شد. این به روز رسانی پلتفرم اتریوم را از ابعاد گوناگونی بهبود می‌بخشد و به روز رسانی می‌کند. از جمله این جنبه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بهبود مقیاس‌پذیری اتریوم (افزایش تعداد تراکنش‌های قابل انجام در هر ثانیه)
• استفاده از «الگوریتم اثبات سهم» (Proof of Stake Algorithm) به جای الگوریتم اثبات کار
• استفاده از زنجیره‌های پایگاه داده خرد (Beacon Shard)

برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی اتریوم ۲.۰ در سه فاز انجام شده است. فاز اول در ۱۱ آذر سال ۱۳۹۹ (۱ دسامبر ۲۰۲۰) را‌ه‌اندازی شد و دو فاز باقیمانده در سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ انجام خواهند شد. به گفته بسیاری از تحلیلگران، اهدافی که اتریوم ۲.۰ در پی آن است و تحولی که با پیاده‌سازی این نسخه از پلتفرم به وقوع خواهد پیوست، می‌تواند به افزایش قابل توجه قیمت رمزارز بومی آن یعنی اتر منجر شود. این در حالی است که پس از راه‌اندازی فاز ۱ پیاده‌سازی پلتفرم اتریوم ۲.۰، قیمت این رمزارز شاهد افزایش‌هایی بود. البته، این افزایش‌ها یارای رقابت با افزایش قیمت بیت‌کوین را نداشته‌اند. زیرا در زمان مشابه، بیت‌کوین به طور ناگهانی دچار افزایش قیمت بسیار شدیدی شد. البته، شاید این ثبات نرخ اتر و مقاومت آن در برابر نوسان‌های ناگهانی و شدید، از برخی منظرها و برای برخی از افراد، مزیت محسوب شود. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین به رمزارز اتر که رمزارز بومی پلتفرم اتریوم است پرداخته شده است.

اتر چیست؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به پرسش «اتر چیست؟» پاسخ داده شده است. چنانچه پیش از این نیز بیان شد، «اِتِر» (Ether) توکن رمزارز بومی پلتفرم اتریوم است. در مقایسه ارزش بازار (Market Capitalization) رمزارزهای گوناگون، اتر در جایگاه دوم قرار دارد و جایگاه اول، سال‌هاست که در اختیار بیت‌کوین است و البته، به نظر می‌رسد که دستکم تا چند سال آینده نیز این جایگاه در اختیار بیت‌کوین قرار داشته باشد.

تفاوت اتریوم با اتریوم کلاسیک و فرق ETH با ETC چیست؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به بررسی تفاوت‌های اتریوم با اتریوم کلاسیک پرداخته شده است. در سال ۱۳۹۵ (۱۷ ژوئن ۲۰۱۶) رویداد مهمی در تاریخ اتریوم به وقوع پیوست. در این زمان، گروهی از هکرها از نقص امنیتی موجود در یکی از قراردادهای هوشمند موجود بر بستر اتریوم که مربوط به پروژه «سازمان مستقل غیرمتمرکز» (The DAO Organization) بود بهره‌برداری کردند و به ارزش ۵۰ میلیون دلار در آن زمان، اتر به سرقت بردند. همین امر موجب شد تا بحث‌هایی پیرامون فورک کردن پلتفرم اتریوم مطرح شود. دراین بحث‌ها اختلاف نظرهایی میان دو گروه کلی شکل گرفت و همین امر موجب شد تا یک فورک از اتریوم گرفته شود.

این بلاک چین جدید با نام «اتریوم» (Ethereum) به فعالیت پرداخته و می‌پردازد و بلاک چین قبلی با عنوان «اتریوم کلاسیک» (Classic Ethereum) فعالیت می‌کند. رمزارز بومی پلتفرم جدید با نام اتر و نماد ETH و رمزارز پلتفرم قدیمی با نام اتر کلاسیک و نماد ETC وجود دارد. هر دو پلتفرم فعال هستند و هر دو رمزارز مورد استفاده قرار می‌گیرند، هر چند که گرایش‌ها بیشتر به سمت اتریوم است و البته، پس از انتشار اتریوم ۲.۰، گرایش‌ها به این پلتفرم بیشتر هم شده است. آنچه در این مطلب پیرامون آن صحبت می‌شود، پلتفرم اتریوم و رمزارز اتر (ETH) است.

برای مطالعه بیشتر پیرامون اتریوم، مطالعه مطلب «اتریوم چیست ؟ | ساختار، قیمت، استخراج و خرید و فروش» پیشنهاد می‌شود.

نقش اتریوم ۲.۰ در افزایش سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران

بازار باید به انتظار بنشیند و مشاهده کند که ارتقای اتریوم ۱.۰ به اتریوم ۲.۰ چه تاثیری روی قیمت و اندازه بازار رمزارز بومی این پلتفرم یعنی اتریوم داشته است. این ارتقا به گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که اواخر سال ۲۰۲۲ به طور کامل پایان می‌پذیرد. اما فاز اول این این پروژه در آذر ۱۳۹۹ به وقوع پیوست و پس از آن، رشد اولیه قابل توجهی در قیمت اتریوم مشاهده شده است و پژوهشگران بر این باور هستند که به زودی رشد بیشتری نیز در قیمت اتریوم مشاهده شود.

سرمایه‌گذاری در اتریوم چگونه انجام می‌شود؟

هر آنچه در بحث روش‌های سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین در بخش‌های پیشین بیان شد، در مورد اتریوم نیز صادق است. اکنون، برای سمرایه‌گذاری روی اتریوم یا می‌توان آن را خرید و یا استخراج کرد. اتریوم خریداری شده را می‌توان به عنوان سرمایه‌کذاری بلند مدت نگریست و اصطلاحا به آن دست نزد تا پس از گذشت زمان و افزایش قیمت، از آن بهره برداری کرد. در عین حال می‌توان به خرید و فروش و در واقع، معامله‌گری اتریوم پرداخت و بدین شکل، سود کسب کرد. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین با مقایسه این دو رمزارز به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟».

اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟

در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین و پس از انجام معرفی کوتاهی پیرامون بیت‌کوین و اتریوم و بررسی مباحث جنبی پیرامون آن‌ها به صورت کلی، با مقایسه این دو رمزارز به پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» پاسخ داده خواهد شد.

آیا واقعا می‌توان بیت‌کوین و اتریوم را با یکدیگری مقایسه کرد؟

پرسشی که پیش از انجام هر گونه مقایسه بین بیت‌کوین و اتریوم به وجود می‌آید این است که اصلا واقعا می‌توان این دو رمزارز را با یکدیگر مقایسه کرد؟ پژوهش پیرامون بیت‌کوین و اتریوم، منجر به بحث عمیق‌تری پیرامون آن می‌شود که فناوری چه کارهایی می‌تواند انجام دهد تا همه جنبه‌های زندگی بشر را بهبود ببخشد. افرادی که قصد دارند تا آینده هر چیزی از امور مالی گرفته تا عدالت اجتماعی را دستخوش تغییر کنند، باید از این موضوع آگاه باشند که بیت‌کوین و اتریوم هر دو نقش گسترده‌ای در این موضوع خواهند داشت.

حائز اهمیت است که افراد درک کنند که ایده شکل‌گیری بیت‌کوین و اتریوم از اساس متفاوت است. بیت‌کوین محلی برای ذخیره‌سازی ارزش است. اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز برای برنامه‌نویسی ایده‌های غیرمتمرکز گوناگون است. اتر رمزارز بومی موجود در بستر اتریوم است که به اجرای برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند و دیگر ساز‌و‌کارهای اتریوم کمک می‌کند. همه این ایده‌ها مهم و در ماندگاری، استحکام، افزایش اندازه بازار و جذب افراد به سوی این رمزارزها موثر هستند.

بلاک چینی که وجود بیت‌کوین و اتریوم را امکان‌پذیر می‌سازد، مهم‌ترین ایده‌ای است که باید درک شود؛ زیرا این ایده‌های در پس این بلاک چین‌ها هستند که وضعیت کنونی این رمزارزها را رقم زده‌اند. حقیقتا دیگر نیازی به آن نیست که داده‌های مهم و کاملا شخصی خود را برای انجام تراکنش‌ها در اختیار دیگران قرار دهیم؛ بلاک چین به ما قدرت ساخت یک راهکار بدون نیاز به اعتماد و تغییرناپذیر را برای انجام تجارت می‌دهد.

مقایسه اهداف اتریوم و بیت کوین

برای پاسخ به پرسش اتریوم یا بیت کوین نیاز به آشنایی با اهداف این دو رمزارز است و از همین رو، در این بخش به این مبحث پرداخته شده است. پیش از مقایسه جزئیات فنی اتریوم و بیت‌کوین، باید اهداف هر پروژه را بررسی و با یکدیگر، مقایسه کرد. چشم‌انداز اصلی و نهایی از ساخت بیت کوین، ایجاد یک ارز دیجیتال مستقل از شخص ثالث (شامل بانک‌ها و دولت ها) در سراسر جهان بوده است. بیت‌کوین درست پس از بحران مالی جهانی در حدود سال‌های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ میلادی) و در سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۹ میلادی) معرفی شد. هدف اصلی بیت‌کوین ارائه یک سیستم مالی غیرمتمرکز بود و این اتفاق درست زمانی به وقوع پیوست که اعتماد مردم به سیستم مالی سنتی کاهش پیدا کرده بود.

در حالی که هدف از بیت‌کوین ساخت یک سیستم مالی جدید بود، اتریوم چشم‌انداز خود را گسترش داد. شبکه اتریوم، از طریق ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine | EVM) و کارکردهای قرارداد هوشمند (SMart Contract) خود، امکان توسعه برنامه‌های کاربردی جهان واقعی را بر فراز بستر خود فراهم می‌کند. به پلتفرم اتریوم می‌توان به عنوان یک فروشگاه بزرگ برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز نگاه کرد. به طور خلاصه، در تفاوت اهداف اتریوم و بیت‌کوین می‌توان چنین گفت:

هدف بیت کوین صرفا پول بودن است؛ در حالی که هدف اتریوم اجرای برنامه‌های کاربردی (مانند گوگل پلی یا اپل اپ استور) نیز هست.

شباهت بیت‌کوین و اتریوم در چیست؟

اکنون و پرسش از بررسی اهداف اتریوم و بیت کوین در بخش پیشین مطلب اتریوم یا بیت کوین انجام شد، به بررسی شباهت‌های این دو رمز ارز پرداخته خواهد شد. بیت‌کوین و اتریوم هر دو غیرمتمرکز هستند و کار ذخیره‌سازی و مبادله ارزش را بدون کمک یک نهاد مرکزی انجام می‌دهند. هر دو این رمزارزها روی بلاک چین دفترکل توزیع شده‌اند که غیرقابل دستکاری است. افرادی که با یک پلتفرم سرمایه‌گذاری رمزارز و صرافی‌های این حوزه کار کرده‌اند، می‌دانند که در این پلتفرم‌ها می‌توان هم بیت‌کوین و هم اتریوم را معامله کرد. هر دو رمزارز بسیار محبوب و شناخته شده هستند و امکان تبدیل مستقیم آن‌ها به ارزهای فیات محبوب و شناخته شده مانند دلار و یورو وجود دارد. در حالی که اتریوم و بیت‌کوین شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند، تفاوت‌های قابل توجهی نیز با هم دارند. درک تفاوت‌های این دو رمزارز می‌تواند به انجام سرمایه‌گذاری بهتر افراد کمک قابل توجهی کند. در ادامه، این تفاوت‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

تفاوت اتریوم و بیت کوین در چیست؟

در بخش پیشین از مطلب اتریوم یا بیت کوین شباهت‌های این دو رمزارز مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه، تفاوت این دو رمزارز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ابتدا به طور کلی تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس، به صورت ویژگی به ویژگی، این تفاوت‌ها به صورت دقیق‌تر بررسی می‌شوند. بیت‌کوین ساخته شده است تا تنها یک کار را به خوبی انجام دهد و آن یک کار، فراهم کرد راهکاری برای افراد به منظور مبادله ارزش به صورت ناشناس از فردی به فرد دیگر بدون بهره‌گیری از یک بانک مرکزی یا نهاد واسطه یا شخص ثالث است. اتریوم بر مبنای این ایده ساخته شده که از بلاک چین می‌توان استفاده‌های بیشتری از آنچه کرد که در حال حاضر بیت‌کوین می‌کند. در نتیجه، اتریوم قادر به انجام کارهای زیادی از جمله برنامه‌های غیرمتمرکز، سازمان غیرمتمرکز ، قراردادهای هوشمند و دیگر موارد، به خوبی و به جای آن است که صرفا به عنوان پلتفرمی باشد که توکن ارزش در اختیار کاربر قرار می‌دهد.

از اتر می‌توان به عنوان یک رمزارز استفاده کرد، ولی هدف اول و آخر اتریوم ارائه یک رمزارز نیست. پلتفرم اتریوم در اصل برای کسب درآمد از طریق عملیات قراردادهای هوشمند اتریوم و برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز توزیع شده کاربرد دارد. هم اتریوم و هم اتر با استقبال قابل توجهی از طرف کاربران مواجه شده‌اند زیرا که می‌توانند کارهایی بیش از صرفا یک توکن ارزش بودن را انجام دهند.

اندازه بازار بیت‌کوین در سال ۱۳۹۹ ( سال ۲۰۲۰) چیزی در حدود ۳۵۹ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که اندازه بازار اتریوم در همان زمان، یک نهم این اندازه و چیزی در حدود 40 میلیارد دلار بوده است. ججمعیت افرادی که در جهان بیت‌کوین در کیف پول خود دارند بسیار بیشتر از اتریوم است؛ هرچند که اتریوم قدرتمندترین رقیب بیت‌کوین است و براساس گمانه‌زنی‌ها، این رقابت در سال‌های آتی تنگ‌تر خواهد شد و اتریوم به رقیب قدرتمندتری برای بیت‌کوین مبدل می‌شود.

اتریوم پلتفرم بسیار انعطاف‌پذیری است و به کاربران این امکان را می‌دهد که بیت‌کوین‌های خود را به جای پلتفرم بیت‌کوین، در آن نگه دارند. به این کار، «بیت‌کوین توکن‌سازی شده» می‌گویند. اما اتر در پلتفرم بیت‌کوین قابل نگهداری نیست. با وجود هم هاین ویژگی‌ها، بیت‌کوین با شدت و گستردگی بیشتری نسبت به سایر رمزارزها از جمله اتریوم، پذیرفته شده است. حتی یک موتور جستجوی بیت کوین وجود دارد که می‌توان در آن، محصولاتی را برای خرید با بیت‌کوین یافت.

اندازه بازار کدام بزرگ‌تر است، بیت‌ کوین یا اتریوم ؟

اندازه بازار بیت‌کوین در سال ۱۳۹۹ ( سال ۲۰۲۰) چیزی در حدود ۳۵۹ میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که اندازه بازار اتریوم در همان زمان، یک نهم این اندازه و چیزی در حدود 40 میلیارد دلار بوده است. از جهت اندازه بازار در میان رمزارزها، بیت‌کوین در جایگاه اول و اتریوم در جایگاه دوم قرار دارد و بعید است که بتواند به این زودی‌ها سهم بیت‌کوین از بازار را برباید؛ مگر آنکه یک اتفاق بسیار تاثیرگذار و پیش‌بینی نشده در دنیای رمزارزها به وقوع بپیوندد.

سرمایه‌گذاران اولیه‌ای که روی بیت‌کوین و اتریوم سرمایه‌گذاری کردند، سوود زیادی به دست آوردند و هر دو این ارزها همچنان برای معامله‌گران اولیه و سایر معامله‌گران جذاب است. البته، اکنون که تب اولیه طلا برای رمزارزها خوابیده است، آگاهی از اینکه روی چه ارزی سرمایه‌گذاری شود، مهم‌تر از قبل شده است.

اندازه بلوک بیت کوین بزرگتر است یا اتریوم ؟

اندازه بلوک یک ویژگی مهم در مقایسه رمزارزهای بیت‌کوین و اتریوم است. این مسئله نقش کلیدی در تعیین هزینه تراکنش‌ها، زمان تایید و مقیاس‌پذیری یک بلاک چین بازی می‌کند. بلوک‌ها در شبکه بیت‌کوین در حال حاضر یک مگابایت هستند. عدم توافق پیرامون اندازه بلوک بیت‌کوین منجر به ساخت رمزارز دیگری به نام «بیت‌کوین کش» (Bitcoin Cash) به عنوان فورکی از بیت‌کوین شد. بیت‌کوین کش اندازه بلوک را تا ۸ مگابایت افزایش داد، در حالی که بیت‌کوین اندازه بلوک خود را همچنان روی ۱ مگابایت حفظ و فورک نرم «سگ‌ویت» (Segregated Witness | SegWit) را به منظور افزایش تعداد تراکنش‌هایی که در یک بلوک قابل برازش هستند، پیاده‌سازی کرده است. در شبکه اتریوم، اندازه بلوک بر حسب گاز محاسبه می‌شود و هر بلوک، محدود به ۱۲٫۵ میلیون گاز می‌شود. محدودیت گاز از ژوئن ۲۰۲۰ از ۱۰ میلیون افزایش پیدا کرد تا استرس شبکه را کاهش و ظرفیت پردازش را افزایش دهد و در عین حال، موجب کاهش کارمزدها شود.

استخراج اتریوم آسان‌تر است یا بیت‌کوین؟

استخراج اتریوم نسبت به بیت‌کوین، نیاز به توان محاسباتی کمتری دارد و زمان کمتری ببه طور می‌انجامد. البته امکان استخراج هیچ یک از آن‌ها با کامپیوتر معمولی وجود ندارد. زمان استخراج بلوک اتریوم ۱۳ ثانیه است. اما برای بیت‌کوین‌، این زمان برابر با ۱۰ دقیقه است. استخراج اتر منجر به تولید یک سکه جدید با نرخ تقریبا سازگاری می‌شود که گاهی در طول هارد فورک‌ها تغییر می‌کند. این در حالی است که نرخ بیت‌کوین هر ۴ سال یک‌بار، نیم می‌شود. اتریوم برای اثبات کار، از الگوریتم اتاش (Ethash) استفاده می‌کند که مزایای ایسیک‌های‌ (Asic) اختصاصی ماینینگ را کاهش می‌دهد.

زنجیره تامین کدام یک محدود است؛ اتریوم یا بیت کوین ؟

یکی از موضوعات قابل بحث پیرامون شبکه اتریوم و بیت‌کوین، زنجیره تامین این دو است که در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین مورد بررسی قرار گرفته است. بیت کوین یک میزان تامین مشخص و محدود دارد و این میزان، برابر با ۲۱ میلیون بیت‌کوین قابل استخراج شدن است. این موضوع موجب شده تا عنصر کمیابی نیز به اقتصاد بیت کوین اضافه شود (مانند کمیابی منابع طلا و چالش در استخراج آن از سال ۲۰۲۵ میلادی). علاوه بر آن، زنجیره تامین بیت‌کوین حدودا هر چهار سال یک‌بار، از طریق فرایندی که به آن «نیمه شدن» (Halving | هاوینگ) گفته می‌شود، کند می‌شود.

از سوی دیگر، پلتفرم اتریوم هیچ محدودیت سختی در بحث عرضه اتر ندارد. از آنجا که اتریوم تلاش می‌کند تا یک فروشگاه برنامه کاربردی غیرمتمرکز باشد، پشتیبانی از کل اکوسیستم برنامه‌های کاربردی، ضمن محدود کردن عرضه، کاری مشکل‌ساز خواهد بود. در واقع، اگر میزان مشخص اتر وجود داشته باشد، پس از آنکه همه اترها مالک پیدا کرد جمعیت زیادی از جهان دیگر امکان دسترسی به اتر را ندارند و بنابراین، به صورت بالقوه امکان استفاده از خدمات موجود بر روی پلتفرم اتریوم را ندارند. در عین حال، محدود بودن عرضه از جنبه‌های دیگر نیز در همین راستا مشکل ایجاد خواهد کرد که پرداختن به آن از حوصله این بحث خارج است.

پس به طور کلی باید گفت که بر خلاف زنجیره تامین بیت کوین که محدود به عدد خاصی شده، زنجیره تامین اتریوم بی‌پایان است؛ اگرچه سرعت استخراج این ارز با تولید هر چه بیشتر آن کاهش پیدا می‌کند. بیت‌کویت به ۲۱ میلیون بیت‌کوین محدود می‌شود. در گذر زمان این محدود بودن تعداد موجب می‌شود که تعداد بیت‌کوین‌های موجود به پایان برسد و در نتیجه، احتمالا قیمت هر بیت‌کوین بیش از پیش افزایش پیدا کند.

روش استفاده از بیت کوین و اتریوم به چه صورت است؟

بیت‌کوین یک پول دیجیتال است که امکان مبادله آن در هر زمان وجود دارد. همچنین، بیت‌کوین یک دارای دیجیتال با ذخیره مقدار است. این یعنی بیت‌کوین قابل ذخیره، بازیابی و تجارت در زمانی غیر از زمان وصول آن است. به همین دلیل است که بسیاری از سرمایه‌گذاران بر این باور هستند که بیت‌کوین طلای دیجیتال محسوب می‌شود. اتریوم اما متفاوت است. ارز اتر به قراردادهای هوشمند مرتبط است و امکان معامله آن در تنها در صورتی موجود است که مجموعه خاصی از شروط برآورده شوند. البته، امکان معامله اتر به صورتی که برای بیت‌کوین انجام می‌شود، برای اتریوم نیز قابل انجام است و می‌توان گفت با توجه به کمتر بودن قیمت اتریوم از بیت‌کوین، اتریوم نقره دیجیتال محسوب می‌شود.

• یک تراکنش بیت‌کوین چیزی شبیه این است: شخص X مقدار ۱۰ بیت‌کوین (BTC) را به شخص Y می‌دهد.
• یک قرارداد هوشمند می‌تواند بدین شکل نوشته شود: ۱۰ ETH (اتر) را از شخص X به شخص Y ارسال کن، اگر تراز X برابر با ۱۰ ETH یا بیش‌تر و تاریخ 2020/01/01 است.

کارمزد تراکنش‌های کدام مناسب‌تر است، اتریوم یا بیت کوین ؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به کارمزد تراکنش‌ها روی پلتفرم‌های این دو رمزارز پرداخته شده است. مفهوم کارمزد تراکنش‌ها دیگر ویژگی مهم و متمایز بیت‌کوین و اتریوم است که این رو رمزارز را قابل مقایسه می‌کند. در شبکه بیت‌کوین، هزینه تراکنش‌ها برای هر تراکنش و همه تراکنش‌ها پرداخته می‌شود. این هزینه‌ها به ماینرهایی پرداخت می‌شود که تراکنش‌ها را اعتبارسنجی می‌کنند و آن‌ها را در یک بلوک قرار می‌دهند.

شبکه اتریوم از مفهومی با عنوان «گاز» (GAS) به جای هزینه تراکنش‌ها استفاده می‌کند. گاز در واقع یکی از واحدهای پول اتریوم است؛ درست مانند سنت که یک واحد کوچک‌تر از پول دلار است. هر تراکنش در شبکه اتریوم نیازمند میزان خاصی تلاش محاسباتی است. GAS برای پرداخت هزینه آن تلاش محاسباتی، مورد استفاده قرار می گیرد. برای مثال، ارسال یک درخواست ساده، تلاش محاسباتی کمی نیاز دارد. این در حالی است که از سوی دیگر، تعاملات پیچیده با قراردادهای هوشمند، تلاش محاسباتی بیشتری می‌برد و در واقع، گاز بیشتری نیاز دارد. بنابراین، هزینه تراکنش‌های اتریوم بستگی به پیچیدگی آن و هزینه گاز دارد که توسط ماینرها مشخص می‌شود.

لازم به توضیح است که اتریوم از یک سیستم حسابداری استفاده می‌کند که در آن، مقادیر به Wei هستند (کمترین مقدار واحد یک اتر، 1 ETH = 1018 Wei است) و بر این اساس بدهی‌ها و اعتبارات محاسبه و در حساب نوشته می‌شوند؛ این در حالی است که برای بیت‌کوین از سیستمی با عنوان UTXO استفاده می‌شود که کارکرد آن مشابه با هزینه نقدی و دریافت تغییرات در ازای آن است.

هزینه تراکنش‌ها در اتریوم بر اساس پیچیدگی محاسباتی،‌ پهنای باند و فضای ذخیره‌سازی مورد نیاز (در سیستمی که با عنوان Gas شناخته می‌شود) متفاوت است. در حالی که تراکنش‌های بیت‌کوین بر اساس سایز تراکنش به بایت، کارمزدهای متفاوتی دارند.

 سرعت پردازش تراکنش‌ها در کدام بیشتر است، اتریوم یا بیت کوین؟

اتریوم می‌تواند تراکنش‌ها یا بلوک‌ها را طی ۲۰ ثانیه را اعتبارسنجی کند. در حالی که برای بیت‌کوین انجام پردازش هر بلوک چیزی در حدود ۱۰ دقیقه به طول می‌انجامد.

کدام یک از دو رمزارز، اتریوم یا بیت کوین ، توسط جامعه بیشتر پذیرفته شده است؟

بیت‌کوین بیش از ۱۰ سال سن دارد و رمزارزی است که اغلب مردم درباره آن شنیده‌اند. بیت‌کوین در حال حاضر به وسیله بسیاری از خرده‌فروشی‌ها از جمله مایکروسافت، استارباکس و BMW پذیرفته شده است. بنابراین، اگر قرار به انتخاب یکی از رمزارزها به یک رمزارز مبنا باشد، احتمال انتخاب بیت‌کوین بیشتر است؛ هر چند که با پیشرفت‌های اتریوم و ارتقا به پلتفرم اتریوم ۲.۰، احتمالا بازار شاهد تحولات قابل توجهی در این حوزه باشد.

سرعت توسعه کدام بالاتر است، اتریوم یا بیت کوین ؟

در این بخش از مطلب اتریوم یا بیت کوین به سرعت توسعه پلتفرم این دو رمز ارز و به روز شدن آن‌ها با فناوری، پرداخته شده است. بلاک چین‌های بیت‌کوین و اتریوم همیشه به روز رسانی می‌شوند. اما کارشناسان بر این باور هستند که فناوری اتریوم پیشرفته‌تر و مستحکم‌تر است. اتریوم سریع‌تر است و هزینه‌های تراکنش‌های اتریوم از بیت‌کوین ارزان‌تر است. علاوه بر این‌ها، اغلب برنامه‌نویسان اتریوم روی یک ارتقای کلی با عنوان اتریوم ۲.۰ کار کرده‌اند که در آذر ماه سال ۱۳۹۹ رسما راه‌اندازی شد.

این پلتفرم جدید، بلاک چین اتریوم را ساده‌سازی می‌کند و امنیت کاربران و سرعت تراکنش‌ها را افزایش و موانع ورود به این حوزه را کاهش می‌دهد و همین امر موجب می‌شود شبکه برای هر فردی حتی با یک لپ‌تاپ معمولی نیز دسترسی‌پذیرتر باشد.

آدام کهران (Adam Cohran) یک تحلیلگر رمزارز و مدیربازاریابی دوج‌کوین (Dogecoin) است. او بر این باور است که پلتفرم کاملا کاربردی اتریوم ۲.۰، بازار اتریوم را به شدت گاوی می‌کند. مطابق با نظر کهران، این مورد می‌تواند منجر به سر به فلک کشیدن قیمت اتریوم شود. بنابراین، افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری روی اتریوم هستند، باید در نظر داشته باشند که اکنون زمان مناسبی است.

قیمت کدام رمزارز بیشتر است ، اتریوم یا بیت کوین ؟

قیمت بیت‌کوین در زمان نگارش این مطلب و در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۱۰ رکورد ۲۸ هزار دلار را نیز شکست ؛ این در حالی است که قیمت اتریوم در همین زمان ۷۳۰ دلار بوده است. اتریوم نسبت به افزایش قیمت‌های ناگهانی بیت‌کوین، ثبات نسبتا خوبی از خود نشان داده است و روی یک بازه خاص، نوسان داشته است. بنابراین برای افرادی با بودجه کم‌تر، شاید اترویم گزینه جذاب‌تری برای سرمایه‌گذاری باشد.

پاسخ به برخی از پرسش‌های متداول

با توجه به اطلاعات ارائه شده در بخش‌های پیشین مطلب اتریوم یا بیت کوین انتظار می‌رود که مخاطبان بتوانند به پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» را بدهند. ولی در ادامه، برای اطمینان به برخی از پرسش‌های متداول در این راستا نیز پاسخ داده شده است، در نهایت طی یک جمع‌بندی، آنچه به صورت یک کلام در پاسخ به این پرسش می‌توان گفت، ارائه شده است.

آیا اتریوم بهتر از بیت‌کوین است؟

به طوری کلی، هیچ بهتر یا بدتری وجود ندارد و هر یک از این رمزارزها با هدف متفاوتی توسعه پیدا کرده‌اند. پاسخ به این پرسش در این وهله حقیقتا کار دشواری است. بیت‌کوین همچنان غالب‌ترین رمزارز در دنیای رمزارزها است. اما این دو رمزارز اهداف حقیقتا متفاوتی رو دنبال می‌کنند. پاسخ به این پرسش که کدام یک از این دو رمزارز بهتر از دیگری است، بستگی به این دارد که فرد به دنبال چه هدفی است و البته به بسیاری از دیگر عوامل شخصی نیز بستگی دارد. این مورد شامل اندازه بودجه سرمایه‌گذاری فرد، اینکه به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه مدت است یا بلند مدت و میزان ریسک‌پذیری فرد دارد. بیت‌کوین در حال حاضر غالب‌ترین رمزارز در دنیای رمزارزها است و تا آینده نسبتا قابل توجهی نیز یکه‌تاز بازار خواهد بود.

روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنیم یا اتریوم؟

هر دو این رمزارزها می‌توانند گزینه مناسبی برای کسانی باشند که ریسک سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارزها را پذیرفته‌اند. چنانکه پیش از این در بخش‌های دیگر مطلب اتریوم یا بیت کوین نیز بیان شد، اتریوم دومین رمزارز از جهت بزرگی اندازه بازار، پس از بیت‌کوین است و چنانکه بیان شد، دلایل زیادی برای سرمایه‌گذاری روی اتریوم وجود دارد. اگرچه، هم بیت‌کوین و هم اتریوم دارای دفترکل و توکن‌های توزیع شده هستند، اتریوم مزایایی را نسبت به بیت کوین دارد که همین امر موجب جلب توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران از سراسر جهان شده است.

اتریوم دارای توکن‌های در گردش بیشتری نسبت به بیت‌کوین است و به دست آوردن اتریوم در زمان‌های بلوکی کمتری امکان‌پذیر است. به بیان دقیق‌تر، به دست آوردن یک اتر چنانکه پیش‌تر نیز بیان شد چیزی در حدود ۱۵ ثانیه به طول می‌انجامد؛ در حالی که انجام تراکنش بیت‌کوین از ۱۰ دقیقه تا ۱ روز به طول می‌انجامد.

با توجه به اینکه اتریوم زبان برنامه‌نویسی خودش را دارد، صرفا یک رمزارز و تراکنش‌های مربوط به آن نیست. بلکه راهکاری برای اجرای برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز (توزیع شده)، درآمدزا کردن کار و فراهم کردن مالکیت است. اتریوم یک ساختار یکتا برای اجرای قراردادهای هوشمند است و این مورد، یکی از مهم‌ترین جنبه‌هایی محسوب می‌شود که اتریوم را به یک سرمایه‌گذاری خوب تبدیل می‌کند.

یک مثال واضح از اهمیت اتریوم آن است که نوآوری «بلاک چین اتریوم به عنوان سرویس» (Ethereum Blockchain as a Service) توسط مایکروسافت آژور (Microsoft Azure) و کانسنسیس (ConsenSys) ارائه شده است. این رمزارز برای مشتریان خدمات مالی و توسعه‌دهندگان، امکان داشتن یک محیط بلاک چین انعطاف‌پذیر و مبتنی بر ابر را فراهم می‌کند. علاوه بر همه این‌ها، بازی‌های رمزنگاری شده جذابی نیز مبتنی بر اتریوم هستند و این موجب می‌شود که اتریوم گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری باشد. یکی از محبوب‌ترین این بازی‌ها «کریپتوکیتیز» (CryptoKitties) است که به سرمایه‌گذاران امکان پرورش و تجارت گربه‌های دیجیتال را می‌دهد.

همچون همیشه، پیش‌بینی قیمت یک دارایی، کاری بسیار پیچیده است که امکان دارد تبعات زیادی را به همراه داشته باشد. در عوض، می‌توان نگاهی به مبانی هر دو شبکه برای ارزیابی پتانسیل‌های آینده آن‌ها داشت. برای مثال، بیت‌کوین زیربنای قوی از حمایت سازمان‌ها (صرافی‌ها، خرده‌فروشی‌ها و موارد دیگر) و زنجیره تامین محدودی دارد و این موارد به مثابه یک پرچین تورم عمل می‌کنند و موجب افزایش قیمت بیت‌کوین می‌شوند. از سوی دیگر، اتریوم از اکوسیستم در حال رشد برنامه‌های کاربردی غیرمتمرکز و انتقال به «الگوریتم اثبات سهم» (Proofe o Stake) پشتیبانی می‌کند و همین امر موجب می‌شود تا به زودی به تنها پلتفرمی مبدل شود که به طور معنادار و واقعی از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند. البته به طور کلی به نظر می‌رسد که هر دو رمزارز مبنای خوبی برای رشد در آینده دارند.

صرف‌نظر از مبنا، چندین پیش‌بینی بهینه برای قیمت برای ETH و BTC وجود دارد. بر اساس یکی از این پیش‌بینی‌ها که بر اساس مدل Stock-to-Flow‌ ارائه شده است، بیت‌کوین طی ۴ سال آینده به قیمت ۲۸۸۰۰۰ دلار خواهد رسید. البته بر اساس پیش‌بینی همین مدل، قیمت بیت‌کوین تا پایان سال ۲۰۲۰ به ۴۱۰۰۰ دلار می‌رسد که البته با وجود آنکه بیت‌کوین در اواخر سال ۲۰۲۰ میلادی یک افزایش قیمت بی‌سابقه و قابل توجه را دنبال کرد، اما این میزان به ۴۱ هزار دلار نرسید. در ادامه مطلب اتریوم یا بیت کوین به این پرسش پاسخ داده می‌شود که بهتر است برای سرمایه‌گذاری، کدام یک از این رمزارزها خریده شود.

اتریوم یا بیت کوین ، کدام را بخریم؟

به علاقه‌مندان برای سرمایه گذاری در حوزه رمزارزها پیشنهاد می‌شود که هر دو این رمزارزها را در سبد خود داشته باشند. در این بخش از مطلب اتریم یا بیت کوین به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که خرید کدام یک از این دو رمزارز سرمایه‌گذاری مناسب‌تری است. به نظر می‌رسد یک اجماع نظر کلی بین سرمایه‌گذاران رمزارزها وجود دارد و آن هم این است که همه اتفاق نظر دارند که بیت‌کوین از هر نظر، خرید بهتری نسبت به اتریوم محسوب می‌شود. سخنگوی «Galaxy Digital» که یک بانک متمرکز بر دارایی‌های دیجیتال و بلاک چین است، در این رابطه چنین می‌گوید: «احتمال پذیرش بیت‌کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال، بیشتر از سایر رمزارزها است». یانگ در ادامه چنین می‌گوید: «اگر شما از خودتان بپرسیدن که آیا سرمایه‌گذاری وجود دارد که ارزش ده سال نگه داشتن سرمایه را داشته باشد، بیت کوین قد علم می‌کند».

او به این موضوع اشاره می‌کند که بیت‌کوین ذاتا دارایی محافظه‌کارانه‌تری است که تغییرات کمی در افق آن مشاهده شده و یک نام تجاری قوی‌تر و قابل پذیرش‌تر دارد. در عین حال، با وجود آنکه اتریوم در حال حاضر ممکن است بهترین گزینه موجود نباشد، اما پیشرفت‌های قابل توجه و پتانسیل بسیار بالایی دارد که نمی‌توان از آن چشم پوشید. یانگ می‌گوید: «بیت کوین و اتریوم دو خط داستانی متفاوت و دو شخصیت متفاوت دارند». از این رو به نظر می‌رسد که آنچنان هم امکان مقایسه آن‌ها وجود نداشته باشد.

جمع‌بندی

خب، بلاخره برای سرمایه‌گذاری بیت‌کوین خریده شود یا اتریوم؟ پاسخ نهایی پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» چیست؟ حقیقت این است که سال‌های اخیر، رمزارزها و به طور خاص بیت کوین با اقبال خوبی مواجه شدند. به طور خاص، سال ۲۰۲۰، سال خوبی برای رمزارزها از جمله اتریوم و بیت‌کوین بوده است. بیت‌کوین در اواخر سال ۲۰۲۰ رکوردهای جدیدی را از قیمت خود به ثبت رساند. اتریوم نیز در همین سال شاهد ارتقا (فاز اول اتریوم ۲.۰) و همچنین، افزایش قیمت بود. هر دو رمزارز فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شوند و می‌توانند جایگاهی را در پورتفولیو سرمایه‌گذاران داشته باشند. اما باید پیش از سرمایه‌گذرای روز رمزارزها، افراد با ریسک های سرمایه‌گذاری در این حوزه که بخش مهمی از آن‌ها رد این مطلب مورد بررسی قرار گرفت آشنا باشند و به خوبی، اتریوم و بیت‌کوین را بشناسند و با آن‌ها و ماهیت وجودیشان آشنایی داشته باشند.

حقیقت این است که در پاسخ به پرسش «اتریوم یا بیت کوین ، کدام ارزش سرمایه‌گذاری دارد و چرا؟» در یک کلام باید گفت، در صورتی که فرد ریسک سرمایه‌گذاری در زمینه رمزارزها را پذیرفته باشد، هر دو این موارد گزینه‌های خوبی هستند و برای اجتناب از چیدن همه تخم‌مرغ‌ها در یک سبد، می‌توان هر دو رمزارز را در سبد قرار داد. ولی باید توجه داشت که سرمایه‌گذاری روی این ارزها، در واقع چیزی فراتر از قیمت فعلی آن‌ها و سرمایه‌گذاری روی ایده‌ها و اهداف متفاوتی است که این دو دنبال می‌کنند.

به طور کلی، به همه مخاطبان گرامی توصیه می‌شود که پیش از سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای، با زیر و بم‌های آن حوزه آشنا شوند، در آن رابطه پژوهش و مطالعه داشته باشند و با آگاهی از مشکلات احتمالی و ریسک‌های موجود در مسیر، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. همچنان، برای معامله‌گری و اصطلاحا ترید (Trade) کردن، حتما روش‌های معامله‌گری را بیاموزند و با روش‌های فعالیت اقتصادی در این راستا، آشنا باشند.