آموزش نصب پایتون در اندروید – گام به گام و به زبان ساده

«Qpython3» و «Termux» و «Pydroid 3» سه مورد از ابزارهای کاربردی‌ برای نصب پایتون در اندروید هستند. با کمک این ابزارها می‌توانیم همیشه و همه‌ جا با پایتون کدنویسی کرده و اپلیکیشن‌های مختلف بسازیم. برای مثال، اپلیکیشن کنسولی بسازیم که خبرهای جذاب را از فضای اینترنت جمع‌آوری کند. یا وب سروری بسازیم که بر روی گوشی هوشمند خودمان اجرا می‌شود. برای انجام دادن این کارها فقط به گوشی هوشمندی با سیستم عامل اندروید و چند ابزار ساده نیاز داریم. این ابزارها به‌ سادگی در دسترس هستند. از این به بعد، گوشی هوشمند فقط وسیله‌ای برای تماشای فیلم یا گشت‌و‌گذار در فضای مجازی نیست. با مطالعه مطلب آموزش نصب پایتون در اندروید، می‌توانید گوشی هوشمندتان را به ابزاری برای ساختن اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های ساده و پیچیده تبدیل کنید.

در این مطلب از مجله فرادرس، روش نصب پایتون روی گوشی اندروید را آموزش داده‌ایم. ابتدا چند مورد از بهترین ابزارهای این کار را معرفی کردیم. سپس مراحل راه‌اندازی این ابزارها و روش نصب پایتون را با کمک تصاویر مرتبط توضیح دادیم.

مهم ترین ابزارهای نصب پایتون در اندروید

برای نصب و راه‌اندازی پایتون در اندروید ابزار‌های مختلفی وجود دارند. در فهرست زیر، سه روش‌ پرطرفدار را برای کدنویسی پایتون در اندروید، معرفی کرده‌ایم.

• استفاده از Qpython3
• استفاده از Termux
• استفاده از Pydroid 3

تمام ابزارهای معرفی شده در بالا رایگان هستند و به راحتی بر روی سیستم‌های اندرویدی نصب می‌شوند. اما وجود این ابزارها به تنهایی، کمکی به ساخت اپلیکیشن‌های حرفه‌ای نمی‌کند. برای ساخت برنامه‌های مختلف با پایتون لازم است با اصول ابتدایی این زبان برنامه نویسی آشنا باشیم. به این منظور پیشنهاد می‌کنیم که فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون ویژه نوجوانان، بخش یکم را از فرادرس مشاهده کنید. برای کم به مخاطبان مجله لینک مربوط به این فیلم را در پایین نیز قرار داده‌ایم.

در ادامه این مطلب، روش‌های بالا را به ترتیب معرفی کرده و مراحل کار با آن‌ها را بررسی می‌کنیم. در ابتدا کار خود را با معرفی Qpython3 شروع کرده‌ایم.

آموزش نصب پایتون در اندروید با Qpython3

Qpython3 یکی از بهترین ابزارها برای نوشتن و اجرای کدهای پایتون در سیستم عامل اندروید است. تمام تلفن‌های هوشمند و تبلت‌های اندرویدی می‌توانند از این اپلیکیشن استفاده کنند. به عنوان اولین قدم باید Qpython3 را دانلود کرده و در گوشی موبایل خود نصب کنیم. با کلیک بر روی لینک (+) می‌توانید این ابزار را از فروشگاه گوگل پلی دانلود کنید.

در ادامه این بخش از مطلب، Qpython3 را باز کرده و فایلی را برای نوشتن کدهای پایتون در آن ایجاد می‌کنیم. چند خط کد ساده می‌نویسیم. سپس برنامه خود را اجرا می‌کنیم.

گام اول: راه‌اندازی برنامه

بعد از دانلود کردن و نصب برنامه بر روی گوشی هوشمند، آن را اجرا می‌کنیم. همین‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، برنامه باز شده و آماده کار است.

با توجه به تم مورد استفاده در گوشی شما ممکن است که رنگ‌های صفحه اصلی اپلیکیشن با این تصویر فرق کنند. در بین گزینه‌های موجود در تصویر، در بخش بالا سمت راست بر روی «Editor» کلیک می‌کنیم. اکنون وارد فضای زیر شده‌ایم.

گام دوم: باز کردن فایل جدید

قبل از شروع به برنامه نویسی باید فایل مخصوص کدهای پایتون را ایجاد کنیم. برای باز کردن فایل جدید، بر روی آیکون دوم از بالا سمت راست کلیک می‌کنیم. بعد از انجام دادن این کار با صفحه‌ای مانند تصویر زیر روبه‌رو می‌شویم.

گام سوم: ساخت فایل

برای ساخت فایل بر روی گزینه «Script» در تصویر بالا کلیک می‌کنیم. سپس نام intro.py  را برای فایل خود می‌نویسیم. سپس بر روی دکمه «OK» ضربه می‌زنیم.

نکته: در واقع می‌توانید از هر نامی برای فایل‌های خود استفاده کنید. فقط به یاد داشته باشید که حتما بعد از نام فایل از پسوند «.py» استفاده کنید.

اکنون فایل اسکریپت پایتون ساخته شده است. در این فایل می‌توانیم کدهای خود را بنویسیم. برای بررسی اپلیکیشن، چند خط کد ساده نوشته‌ایم و آن را اجرا کرده‌ایم. کدهای زیر را کپی کرده و در فایل خود در اپلیکیشن Qpython3 قرار دهید.

بعد نوشتن کدهای مورد نظر بر روی دکمه «Run» کلیک می‌کنیم. این دکمه برای اجرای برنامه‌ها به کار برده می‌‌شود. دکمه Run همان مثلث کوچک در بخش وسط نوار دکمه‌های پایین صفحه است. دکمه‌هایی دیگری نیز در این نوار برای ذخیره کردن کدها، برگشت به عقب و کارهای دیگر تعریف شده‌‌اند.

بعد از اجرای کدهای برنامه اگر خروجی آن شبیه به تصویر زیر باشد - یعنی برابر با 5  - برنامه به خوبی کار می‌کند. در نتیجه با موفقیت پایتون را بر روی اندروید نصب کرده‌ایم. در کادر زیر، بقیه توضیحات نوشته شده را نادیده بگیرید.

/data/user/0/org.qpython.qpy3/files/bin/qpytho
3-android5.sh /storage/emulated/0/qpython/sc
ripts3/.last_tmp.py && exit
/scripts3/.last_tmp.py && exit
5

#[QPython] Press enter to exit ...

با توجه به مهارت پایتونی خود می‌توانیم پروژه‌های مختلفی را در این محیط اجرا کنیم.

چگونه پایتون را در فرادرس یاد بگیریم؟

وب‌سایت آموزشی فرادرس بزرگ‌ترین و حرفه‌ای‌ترین تولیدکننده محتوی آموزشی به زبان فارسی است. زبان برنامه‌نویسی پایتون یکی از پرطرفدارترین زبان‌های دنیا است. در نتیجه، فرادرس تلاش کرده تا فیلم‌های آموزشی بسیار با کیفیت و پرمحتوایی برای آموزش پایتون تولید کند. با مشاهده فیلم‌های آموزشی فرادرس، افراد می‌‌توانند جنبه‌های مختلف تکنولوژی پایتون را بیاموزند. فیلم‌های فرادرس از مطالب بسیار ساده و ابتدایی تا نکات بسیار پیش‌رفته را پوشش می‌دهند.

تلاش برای یادگیری پایتون باعث افزایش مهارت‌های منطقی دانشجویان می‌شود. یکی از روش‌های بسیار خوب برای یادگیری برنامه نویسی، آموزش همراه با اجرای پروژه‌های واقعی است. زیرا در این پروژه‌ها دانشجویان آموخته‌های خود را به صورت ترکیب شده با هم استفاده می‌کنند. فرادرس هم به این مسئله توجه کرده و فیلم‌های آموزشی پروژه‌محور زیادی در ارتباط با زبان‌ برنامه‌نویسی پایتون تهیه کرده است.

در پایین، چند فیلم‌ آموزشی پروژه‌محور پایتون را معرفی کرده‌ایم.

• فیلم آموزش پروژه محور پایتون، ساخت برنامه هواشناسی آنلاین در Python
• فیلم آموزش پیاده سازی ربات معامله گر با مدل SVM در پایتون
• فیلم آموزش پروژه محور پایتون درباره ساخت خزنده وب با فریم ورک Scrapy + گواهینامه
• فیلم آموزش پروژه محور پایتون درباره ساخت بازی حافظه تصویری با کتابخانه Tkinter و Turtle + گواهینامه
• فیلم آموزش ساخت چت روم با سوکت نویسی در پایتون، Socket Programming در Python

به منظور مشاهده فهرست کامل فیلم‌های پروژه‌محور پایتون می‌توانید بر روی تصویر بالا کلیک کنید. در بخش بعدی مطلب، روش استفاده از Termux برای نوشتن کدهای پایتون را بررسی کرده‌ایم.

آموزش نصب پایتون در اندروید با Termux

در این قسمت، مراحل مختلف استفاده از Termux برای ساخت و اجرای اپلیکیشن‌های ساده پایتون بر روی سیستم‌های اندرویدی را توضیح داده‌ایم. در اینجا از فریم ورک Flask بر روی اندروید استفاده می‌کنیم. با کمک این فریم‌ورک، اپلیکیشن ساده‌ای ساخته‌ایم. این اپلیکیشن پیغام Hello, World!  را بر روی مروگر نمایش می‌دهد. اپلیکیشن ساخته شده بر روی وب‌سرور کوچک و قدرتمندی اجرا می‌‌شود. این وب‌سرور با کمک پایتون بر روی سیستم عامل اندروید راه‌اندازی شده است. مهم‌ترین بخش این مطلب، آنجا است که همه کارها بر روی گوشی انجام می‌‌شوند. دیگر نیازی به لپتاپ یا کامپیوتر دسکتاپ نداریم

فیلم کار با پایتون در ترموکس Python Termux – نصب و راه اندازی (رایگان) در فرادرس

کلیک کنید

نصب Termux بر روی اندروید

اول از همه باید Termux را بر روی گوشی خود نصب کنیم. Termux شبیه‌سازی قدرتمندی برای ترمینال لینوکس است. این شبیه‌ساز بر روی سیستم عامل اندروید کار می‌کند. با کمک Termux می‌توانیم تمام دستور‌های پرکاربرد لینوکس را اجرا کنیم. Termux صدها پکیج اضافی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. تمام این پکیج‌ها به سادگی نصب می‌‌شوند.

برای استفاده از Termux به هیچ مجوز خاصی نیاز نداریم. به سادگی می‌توان آن را از فروشگاه گوگل پلی یا فروشگاه اپلیکیشن‌های اوپن سورس «F-Droid» دانلود کرد. با کلیک بر روی لینک (+) می‌توانید این ابزار را از فروشگاه گوگل پلی دانلود کنید. برای کار کردن با Termux لازم است که از قبل تجربه کار با ترمینال لینوکس را داشته باشیم. زیرا این ابزار برای شبیه‌سازی ترمینال طراحی شده است. در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر درباره ترمینال لینوکس پیشنهاد می‌کنیم که مطلب مربوط به آن را از مجله فرادرس مطالعه کنید.

بعد از راه‌اندازی Termux، باید چند نرم‌افزار دیگر را نیز به عنوان پیش‌نیاز نصب کنیم.

برای نصب پکیج در Termux از دستور pkg  استفاده می‌کنیم. ابتدا باید مخزن جدیدی در فضای داخل گوشی برای خود ایجاد کنیم. به این منظور از root-repo  استفاده می‌کنیم.

$ pkg install root-repo

با کمک کد دستور زیر، عملیات به‌روزرسانی را به شکل همگانی اجرا می‌کنیم. این کد تمام نرم‌افزارهای نصب شده را به‌روزرسانی می‌کند.

$ pkg update

در نهایت هم با به کار بردن کد زیر، زبان برنامه نویسی پایتون را بر روی اندروید نصب می‌کنیم.

$ pkg install python

وقتی عملیات نصب پایتون و راه‌اندازی خودکار پیکربندی‌های آن به پایان رسید، می‌توانیم کدنویسی خود را شروع کنیم.

ساخت اپلیکیشن فلسک با استفاده از Termux

تا به اینجای کار، ترمینال کاملی را بر روی سیستم اندروید نصب کرده‌ایم. اکنون می‌توانیم با تلفن اندروید خود، مانند کامپیوتری با سیستم عامل لینوکس کار کنیم. با کمک Termux از قدرت ترمینال‌ لینوکس استفاده می‌کنیم.

قبل از شروع به کار، دایرکتوری اختصاصی می‌سازیم. پروژه مورد نظر را در این دایرکتوری ایجاد خواهیم کرد.

$ mkdir Source
$ cd Source

ابتدا با کد بالا دایرکتوری را ساخته‌ایم. سپس با کد پایین وارد دایرکتوری می‌شویم. این کدها را باید به ترتیب و پشت سر هم اجرا کنیم.

اکنون نوبت به ساخت محیط مجازی است. توسعه نرم‌افزار در محیط مجازی یکی از رایج‌ترین کارهایی است که توسعه‌دهندگان پایتون انجام می‌دهند. این کار باعث می‌شود که پروژه پایتونی مستقل از بقیه سیستم توسعه نرم‌افزاری - سیستم‌های فعال بر روی گوشی - باقی بمانند. در داخل محیط مجازی ساخته شده می‌توانیم ماژول‌های پایتونی مختص به پروژه خود را دانلود و نصب کنیم.

با کد زیر محیط مجازی به نام venv  ایجاد می‌کنیم.

$ python -m venv venv

برای فعال‌سازی محیط مجازی از کد پایین، استفاده می‌کنیم.

$ . ./venv/bin/activate

توجه: در کد بالا دو نقطه اول دستور با استفاده از یک کاراکتر فضای خالی از همدیگر جدا شده‌اند.

بعد از فعال شدن محیط مجازی پایتون، عبارت زیر در ابتدای تمام خطوط ترمینال قرار می‌گیرد.

(env)$

همه پرامپت‌های شل از این به بعد با (env) شروع می‌شوند. این عبارت، همان نام فضای مجازی است که انتخاب کردیم. وجود (env) مشخص می‌کند که الان داخل فضای مجازی هستیم.

اکنون به سادگی و با استفاده از دستور pip  فریم‌ورک فلسک را بر روی گوشی نصب می‌کنیم.

(env) $ pip install flask

نوشتن کدهای پایتون در اندروید

بعد از آموزش نصب پایتون در اندروید، در این بخش روش نوشتن و اجرای کد را با Termux توضیح داده‌ایم.

برای کار راحت‌تر با Termux، بهتر است کمی تجربه کار در ویرایشگر متن پایتون داشته باشیم. در این آموزش از کد ادیتور «Vim» استفاده کرده‌ایم. اگر نسبت به Vim ناآشنا هستید، می‌توانید از اپلیکیشن «Vimtutor» استفاده کنید. این اپلیکیشن روش استفاده از کد ادیتور Vim را آموزش می‌دهد. در صورت تمایل می‌توانید از ادیتور‌های دیگری مانند «Jove» و «Jed» و «Joe» و «Emacs» هم استفاده کنید.

از آنجا که پروژه هدف، برنامه بسیار ساده‌ای است، حتی می‌توانیم از ویژگی «Heredoc» در شل استفاده کنیم. Heredoc به برنامه نویسان کمک می‌کند کدهای خود را مستقیم در داخل ترمینال بنویسند.

(env)$ cat << EOF >> hello_world.py
> from flask import Flask
> app = Flask(__name__)
>
> @app.route('/')
> def hello_world():
>     return 'Hello, World!'
> EOF
(env)$ 

برنامه بالا فقط از ۶ خط کد ساخته شده است. اما همین چندخط کارهای مهمی انجام می‌دهند. دز فهرست پایین عملکرد کدهای بالا را توضیح داده‌ایم.

• فریم‌ورک فلسک به محیط کدنویسی وارد می‌شود.
• اپلیکیشن ساخته می‌‌شود.
• تمام ترافیک ورودی به تابعی با نام hello_world() هدایت می‌شود.

اکنون کدهای مربوط به ساخت وب‌سرور آماده شده‌اند. حالا باید چند متغیر محلی تعریف کنیم. سپس وب‌سرور مورد نظر را روی گوشی خود بسازیم

بعد از راه‌اندازی اپلیکیشن، پیغام زیر نمایش داده می‌شود.

serving Flask app… running on https://127.0.0.1:5000/

پیغام بالا نشان می‌دهد که سرور کوچکی بر روی «لوکال هاست» (Localhost) اجرای شده است. این سرور در حال گوش دادن به تمام درخواست‌هایی است که به پورت 5000  ارسال می‌شوند. فقط کافی است که مرورگر موبایل خود را روشن کرده و آدرس https://localhost:5000  را در نوار آدرس وارد کنیم. با رفتن به این آدرس، اپلیکیشن hello_world  اجرا می‌شود.

با اجرای این سرور، امنیت تلفن هوشمند به خطر نمی‌افتد. زیرا فقط به صورت محلی اجرا می‌شود. یعنی آن که تلفن میزبان، درخواست‌های ارسال شده از دنیای بیرون را نمی‌پذیرد. پس فقط خودمان می‌‌توانیم به سرور محلی فلسک، دسترسی داشته باشیم.

برای اینکه سرور ساخته شده در دسترس دیگران هم قرار بگیرد، باید «حالت عیب‌یابی» (Debugging Mode) فلسک را غیرفعال کنیم. برای غیرفعال کردن این حالت فقط کافی است که کد --host=0.0.0.0 را به دستور مربوط به اجرای فلسک flask run  اضافه کنیم. این دستور پورت‌های تلفن را باز می‌کند. در نتیجه باید با هوشیاری از آن استفاده کرد.

(env) $ export FLASK_ENV=””
(env) $ flask run –host=0.0.0.0

با فشار دادن دکمه‌های «Ctrl + C» سرور متوقف می‌شود. در زمان کار با سیستم اندروید می‌توانیم از دکمه مخصوص Termux به نام «Control» هم استفاده کنیم.

آموزش نصب پایتون در اندروید با Pydroid 3

در این بخش از مطلب، روش دانلود جدید‌ترین نسخه پایتون و استفاده از Pydroid 3 را بر روی سیستم عامل اندروید بررسی کرده‌ایم. این IDE برای برنامه نویسی با زبان پایتون در محلیط اندروید، توسعه داده شده است.

در فهرست پایین چند مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های Pydroid 3 را نوشته‌ایم.

• برای اجرای برنامه‌های پایتون نیاز به اتصال به اینترنت نیست. Pydroid 3 به صورت آفلاین کار می‌کند.
• Pydroid 3 از ابزار مدیریت پکیج «pip» در پایتون پشتیبانی می‌کند.
• Pydroid 3 مخزن اختصاصی برای پکیج‌های از پیش‌ساخته شده wheel  دارد. این پکیج‌ها مخصوص استفاده از کتابخانه‌های علمی هستند. به عنوان چند نمونه از کتابخانه‌های علمی می‌توان به Numpy و Scipy و Matplotlib، سایکیت لرن و ژوپیتر اشاره کرد.
• امکان استفاده از Tensorflow هم فراهم شده است.
• مثال‌های مختلفی به صورت حاضر و آماده در Pydroid 3 وجود دارند. بررسی و تمرین با این مثال‌ها باعث افزایش سرعت یادگیری می‌شود.
• برای ساخت رابط کاربری گرافیکی به شکل کامل از کتابخانه Tkinter پایتون پشتیبانی می‌شود.
• Pydroid 3 دارای ابزاری برای «شبیه‌سازی ترمینال» (Terminal Emulator) است. این شبیه‌ساز امکان دریافت داده ورودی از کاربر را نیز دارد.

دانلود Pydroid 3

برای نصب Pydroid 3 اول باید آن را دانلود کنیم. بهترین و ساده‌ترین روش دانلود این ابزار از طریق فروشگاه گوگل پلی است. با کلیک بر روی لینک (+) می‌توانید این ابزار را از فروشگاه گوگل پلی دانلود کنید.

بعد از دانلود Pydroid 3 این اپلیکیشن‌ مانند بقیه برنامه‌های اندروید به صورت خودکار بر روی گوشی نصب می‌شود. بعد از نصب هم فقط کافی است که آن را اجرا کنیم. همین‌طور که در تصویر زیر دیده می‌شود این IDE در اولین اجرای خود، به صورت خودکار پایتون را دانلود کرده و نصب می‌کند.

برای دانلود و راه‌اندازی پایتون باید چند دقیقه صبر کنیم. بعد از اتمام کار، محیط کدنویسی Pydroid 3 باز می‌شود. در اینجا کدهای پایتون را می‌نویسیم.

بعد از نوشتن کدهای خود بر روی دکمه مثلث زرد رنگ کلیک می‌کنیم. برنامه نوشته شده اجرا می‌شود.

یادگیری برنامه نویسی اندروید با کمک فرادرس

سیستم‌عامل اندروید توسط شرکت گوگل و برای استفاده در دستگاه‌هایی مانند گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها طراحی شده است. این سیستم عامل از زبان جاوا و کتابخانه‌های مرتبط با آن، به همراه XML برای طراحی رابط کاربری استفاده می‌کند. یادگیری برنامه‌نویسی اندروید فایده‌های زیادی دارد. به خاطر گستردگی و تعداد زیاد کاربران اندروید، فرصت‌های شغلی فراوانی هم در زمینه توسعه اپلیکیشن‌های آن به‌وجود آمده است. به همین دلیل، فرادرس مجموعه آموزش مخصوصی را تهیه کرده است. این مجموعه شامل فیلم‌های آموزشی مختلف درباره برنامه‌نویسی اندروید است.

در پایین چند مورد از فیلم‌های آموزشی فرادرس درباره آموزش برنامه نویسی اندروید را معرفی کرده‌ایم.

• فیلم آموزش برنامه نویسی اندروید Android دوره مقدماتی + گواهینامه
• فیلم آموزش برنامه نویسی کاتلین، توسعه اندروید با Kotlin دوره مقدماتی
• فیلم آموزش پروژه محور اندروید استودیو درباره ساخت بازی حافظه تصویری
• فیلم آموزش ساخت اپلیکیشن وب اندروید با PHP و MySQL
• فیلم آموزش رایگان تزریق وابستگی در اندروید با کتابخانه Dagger Hilt + گواهینامه

جمع‌بندی

مهم‌ترین ابزارهای برنامه نویسی با پایتون در اندروید شامل Qpython3 و Termux و Pydroid 3 هستند. با اینکه زبان برنامه نویسی پایتون، انعطاف‌پذیری و قدرت بسیار بالایی دارد. اما فرایند یادگیری آن‌ هم ساده است. بنابراین بیشتر افراد علاقه‌مند به این حوزه از پایتون برای شروع یادگیری برنامه نویسی استفاده می‌کنند. باید اشاره کنیم که پایتون کاربردهای بسیار گسترده‌ای هم دارد. تقریبا در هر رشته‌ای پایتون وارد شده است. بنابراین بسیار خوب است که بتوان از این زبان در گوشی‌های هوشمند هم استفاده کرد.

فیلم مجموعه آموزش برنامه نویسی پایتون Python – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

در این مطلب از مجله فرادرس، با سه ابزار مهم و کاربردی برای آموزش نصب پایتون در اندروید، آشنا شده‌ایم. وجود چنین ابزارهایی برای دانشجویان و برنامه نویسان پایتون فرصت بسیار خوبی بوجود آورده است. زیرا تقریبا در هر مکان و زمانی می‌توانند برنامه نویسی کنند.