رشته دندانپزشکی | معرفی گرایش ها، دروس، درآمد و بازار کار (+ فیلم رایگان)

در این مطلب از مجموعه مطالب معرفی رشته‌های دانشگاهی مجله فرادرس، قصد آشنایی با رشته دندانپزشکی را داریم؛ بنابراین در بخش ابتدایی به ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌های دندانپزشکان، مانند علاقه به پیشرفت و توانایی مطالعه منظم، مهارت‌های اجتماعی و کلامی، مهارت انجام کارهای ظریف با دست و غیره می‌پردازیم تا متوجه شویم که چه مواردی به ما کمک می‌کنند تا فرد مناسبی برای انتخاب این رشته تحصیلی باشیم. در گام بعد با گرایش‌های رشته دندانپزشکی و واحدهای درسی این رشته آشنا می‌شویم تا مسیر پیش روی دانشجویان دندانپزشکی را بهتر بشناسیم. در ادامه به بازار کار می‌پردازیم، زیرا بررسی بازار کار هر رشته به ما در تصمیم‌گیری بهتر کمک بسیار زیادی می‌کند و در نهایت نیز با شرایط تحصیل در رشته دندانپزشکی در ایران و خارج از کشور آشنا می‌شویم تا به این ترتیب تمام نکات مربوط به این رشته را به طور خلاصه بررسی کرده باشیم.

رشته دندانپزشکی مناسب چه کسانی است؟

برای انتخاب صحیح رشته و شغل، لازم است که هر فرد به ویژگی‌های شخصیتی، استعداد، علایق و مهارت‌های خود توجه کند. شناخت این عوامل در پیشرفت تحصیلی و شغلی و موفقیت کاری و رضایت از زندگی نقش اساسی دارد. البته نمی‌توان گفت فقط افرادی با یک ویژگی خاص، در یک رشته تحصیلی موفق خواهند بود و در هر حرفه، افرادی با ویژگی‌های متفاوتی مشغول به کار هستند.

فیلم مجموعه آموزش علوم پزشکی – از دروس دانشگاهی تا کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

رشته «دندانپزشکی» (Dentistry) یکی از شاخه‌های پرطرفدار پزشکی است که در سطح عمومی شامل بررسی، تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات و بیماری‌های دهان و دندان می‌شود و نیاز به مهارت و توانایی‌های فردی خاصی نیز دارد. دندانپزشکی در پایه دکترای حرفه‌ای قرار دارد و زیرگروه ۱ رشته تجربی در کنکور سراسری است.

کار در حوزه دندانپزشکی، مانند تمامی حرفه‌ها، نیازمند ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌های خاصی است که دارا بودن آن‌ها باعث موفقیت بیشتر افراد می‌شود. از جمله این توانایی‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• علاقه به پیشرفت و توانایی مطالعه منظم: علم دندانپزشکی هر روز پیشرفت می‌کند، بنابراین مطالعه مستمر و پیگیری دانش جدید ضرورت دارد.
• قدرت و سلامت بدنی: کار طولانی مدت و معمولا در وضعیت ثابت نیازمند عضلات و اسکلت به نسبت قوی است. افرادی که دچار مشکلات در این دو مورد نباشند قطعا بسیار بهتر از عهده انجام کارهای دندانپزشکی برمی‌آیند.
• صبر و تحمل: کار دندانپزشکان نیاز به دقت زیاد و تمرکز دارد و دندانپزشک باید صبوری لازم برای این کار را داشته باشد.
• مهارت کلامی: افراد بسیاری از انجام درمان‌های دهان و درد آن وحشت دارند و این وظیفه یک دندانپزشک است که با برقراری ارتباط کلامی و دادن آرامش، به بیمار اطمینان بدهد که روند درمان تحت کنترل است تا استرس او کمتر شود.
• مهارت اجتماعی: برقراری ارتباط انسانی و دوستانه با بیمار، علاوه بر ایجاد حس آرامش باعث همکاری بهتر بیمار حین انجام کار می‌شود. دندانپزشک باید بتواند با حوصله به سوالات بیماران پاسخ دهد و توضیحات لازم را ارائه کند. این مهارت خصوصا در کار با کودکان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
•  مهارت انجام کارهای ظریف با دست: هماهنگ بودن دست و چشم و قدرت دست در انجام کارهای ظریف مانند بخیه زدن نقش مهمی در موفقیت یک دندانپزشک دارند.
• سرعت عمل: بسیاری از بیماران دچار مشکلات فکی هستند و حتی افراد سالم نیز برای باز ماندن دهان خود ظرفیت نامحدودی ندارند. در کار با کودکان، کارمندان و افراد آسیب دیده، دندانپزشک باید بتواند ضمن حفظ کیفیت کار، سرعت عمل خود را افزایش دهد.
• حس زیبایی شناسی، ذوق و سلیقه: تقریبا در بیشتر کارهای دندانپزشکی، علاوه بر درمان علائمی همچون درد و ترمیم کردن مشکلات دندان و لثه، زیبایی نهایی نیز برای بیماران بسیار مهم است. در برخی تخصص‌ها مانند زیبایی و طراحی لبخند، ارتودنسی، جراحی لثه، جراحی فک و بینی نیز حس زیبایی‌شناسی و توجه به هارمونی اهمیت دارد.
• توانایی حل مسئله و خلاقیت: اگرچه طی دوران تحصیل و پس از آن دانش فنی لازم در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد، اما خلاقیت و حل مسئله دو استعدادی هستند که یا به صورت ذاتی در فرد وجود دارند یا باید برای موفقیت بیشتر آن‌ها را تقویت کند. ممکن است دندانپزشک با موارد جدید یا استثنا روبرو باشد که درمان آن‌ها نیازمند ترکیبی از توانایی‌ها و ایجاد یک راه حل جدید باشد، بنابراین قدرت حل مسئله در چنین شرایطی بیش از پیش اهمیت دارد.
• توجه به جزئیات: نکات کوچک و جزئیات بسیاری برای درمان مشکلات دندان‌ها وجود دارند. توجه کافی به لثه، تک تک دندان‌ها، معاینه صحیح بافت مخاطی داخل دهان، گرفتن شرح حال و توجه به داروهای مصرفی و بیماری‌های زمینه‌ای فرد، همگی نقش اساسی در انتخاب بهترین و کم عارضه‌ترین درمان دارند.
• توجه به اخلاق انسانی و حرفه‌ای: اخلاق در رشته‌هایی که با سلامت روح و جسم افراد در ارتباط هستند، اهمیت بسیار زیادی دارد. برای فردی که در زندگی خود به رعایت اخلاق، انصاف و عدل معتقد باشد، رضایت و سلامت بیمار در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد.

رشته‌های زیر را می‌توان از جمله رشته‌های مرتبط به دندانپزشکی دانست که متقاضیان مشابهی دارند.

• پزشکی
• داروسازی
• دامپزشکی
• پرستاری
• علوم تغذیه
• فیزیوتراپی

کدام دروس دوره دبیرستان در رشته دندانپزشکی بیشتر کاربرد دارند؟

علی‌رغم تصور بسیاری از افراد و برخی توصیه‌ها مبنی بر اینکه فقط زیست و شیمی در قبولی رشته دندانپزشکی مهم هستند، باید گفت به دلیل رقابت بسیار زیاد برای قبولی در این رشته، باید همه دروس را به صورت جدی مطالعه کنید و توجه ویژه‌ای به زیست و شیمی داشته باشید.

فیلم مجموعه آموزش دروس متوسطه اول و دوم – از درس تا کنکور در فرادرس

کلیک کنید

گرایش‌های رشته دندانپزشکی برای ادامه تحصیل چه هستند؟

پس از اتمام دوره عمومی دندانپزشکی، تخصص‌های مختلفی برای متمرکز شدن بر روی مشکلات خاص دهان، دندان و بیماری‌های مرتبط با آن‌ها وجود دارند. گرایش‌های مختلف دستیاری دندانپزشکی عبارتند از:

• ارتودنسی
• پدو دنتیست: دندانپزشکی اطفال
• تشخیص بیماری های دهان
• دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی
• پریودنتیست: جراحی لثه
• اندودنتیکس: درمان ریشه
• جراحی دهان، فک و صورت
• رادیولوژی دهان، فک و صورت
• اندودنتیست: متخصص درمان ریشه
• پاتولوژیست دهان و دندان: آسیب شناسی دهان، فک و صورت
• پروستودنتیست: پروتزهای دندانی و ایمپلنت

مهم‌ترین دروس دانشگاهی رشته دندانپزشکی چه هستند؟

رشته دندانپزشکی دارای دو دوره ۲ و ۴ ساله است. دانشجویان در دو سال اول، مباحث عمومی پزشکی را می‌گذرانند و پس از شرکت و قبولی در آزمون جامع، از سال سوم مطالعه دروس تخصصی را آغاز کرده و کارآموزی را نیز در بیمارستان‌های دانشکده دندانپزشکی طی می‌کنند.

فیلم مجموعه آموزش علوم پزشکی – از دروس دانشگاهی تا کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

از نظر واحدهای آموزشی نیز باید گفت که با در نظر گرفتن درس‌های نظری، عملی و پایان‌نامه، به طور کلی در دوره دندانپزشکی باید ۲۱۷ واحد گذراند که جزئیات آن به شرح زیر هستند:

• دروس عمومی: ۲۲ واحد

• دروس علوم پایه: ۴۶ واحد
  
• • (+) بیوشیمی
  • (+) آناتومی
  • (+) بافت‌شناسی
  • (+) فیزیولوژی
  • (+) ژنتیک
  • (+) میکروب‌شناسی
  • (+) ایمنی‌شناسی
  • فیزیک پزشکی
  • (+) جنین‌شناسی
  • تشریح
  • (+) روانشناسی عمومی
  • آسیب‌شناسی عمومی

• دروس اختصاصی: ۱۴۶ واحد

• • جنین و بافت‌شناسی فک و دهان
  • بیولوژی دهان
  • آسیب‌شناسی فک‌ و ‌دهان
  • کالبد‌شناسی
  • مورفولوژی دندان
  • زبان اختصاصی
  • ارتودنسی
  • اندودنتیکس
  • پروتزهای ثابت و اکلوژن
  • پروتزهای متحرک فک و صورت
  • پریودنتولوژی ترمیمی و مواد دندانی
  • بیماری‌های دهان و دندان
  • جراحی دهان و فک و صورت
  • دندانپزشکی کودکان
  • رادیولوژی دهان و فک و صورت
  • دندانپزشکی ترمیمی
  • گوش و حلق و بینی
  • نظام پزشکی و طب قانونی
  • بهداشت عمومی و اکولوژی
  • بهداشت محیط زیست
  • دندانپزشکی مجتمعی
  • بیماری‌های روانی
  • بیماری‌های درونی
  • فارماکولوژی
  • پایان‌نامه

فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی در چه کارها و صنایعی می‌تواند شاغل شود؟

در چند سال اخیر پذیرش در رشته دندانپزشکی نسبت به جمعیت شرکت‌کنندگان افزایش یافته است ولی با این حال در برخی از شهرستان‌های کشور شاهد کمبود دندانپزشک هستیم. دندانپزشکان امکان کار در دانشکده دندانپزشکی، مراکز دولتی و بیمارستان‌ها، کلینیک متعلق به یک دندانپزشک دیگر با اجاره یونیت یا در صورت داشتن شرایط لازم، امکان تأسیس مطب خصوصی را دارند. معمولا در کلینیک‌ها دندانپزشک یک حقوق ثابت دارد و علاوه بر آن به ازای هر بیمار درصدی هم به عنوان حق العمل دریافت می‌کند که بستگی به توافق و قرارداد بین مالک کلینیک و دندانپزشک دارد.

بازار کار رشته دندانپزشکی به چه صورت است؟

انتظار می‌رود که تقاضا برای فعالیت‌های دندانپزشکی افزایش یابد، زیرا تعداد بیشتری از افراد مسن به خدمات دندانپزشکی نیاز دارند. از آن‌جایی که اهمیت حفظ دندان‌های هر نسل نسبت به نسل قبلی بیشتر است، در سال‌های آینده به مراقبت‌های دندانی بیشتری نیاز خواهد بود. علاوه بر این، تقاضا برای کارهای پیچیده دندانپزشکی از جمله ایمپلنت و بریج دندان افزایش خواهد یافت. خطر ابتلا به سرطان دهان با افزایش سن به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و افراد درگیر با عوارض آن ممکن است هم به بازسازی زیبایی و هم به بازسازی عملکردی دندان نیاز داشته باشند.

بازار کار رشته دندانپزشکی مانند تمامی رشته‌های تحصیلی دیگر، به سیاست‌های دولت و قوانین وزارت بهداشت بستگی دارد. از طرفی نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا به دلیل افزایش بهداشت عمومی و بهداشت دهان و دندان، حجم کاری دندانپزشکان نسبت به گذشته کمتر شده است.

ایجاد گرایش‌های جدید و متنوع این رشته امکان درآمدزایی از آن را بیشتر کرده است، خصوصا اگر مهارت‌های لازم و کافی داشته باشید، می‌توانید به کسب درآمد بالا امیدوار باشید. در حال حاضر دندانپزشکی زیبایی یکی از پرطرفدارترین و پول‌سازترین گرایش‌های تخصصی در دندانپزشکی است و البته همان‌طور که گفته شد، امکان کار در مراکز دولتی، دانشگاه‌ها یا مطب خصوصی نیز وجود دارد.

باید توجه داشت که به دلیل افزایش پذیرش این رشته، خطر اشباع شدن رشته دندانپزشکی تا چند سال دیگر یا کاهش درآمد آن دور از انتظار نیست. بنابراین بازار کار و میزان درآمد یک دندانپزشک، نسبت مستقیمی با مهارت و قدرت بازاریابی او خواهد داشت.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با عنوان «مهارت‌های نرم» از آن‌ها نام می‌برند.

امکان ادامه تحصیل در رشته دندانپزشکی در داخل ایران چگونه است؟

طی چند سال گذشته تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی از ۱۵ دانشکده در کل کشور، به حدود ۳۷ دانشکده دندانپزشکی دولتی، ۱۹ پردیس خودگردان و دانشگاه آزاد افزایش پیدا کرده است و این یعنی در این مدت، تعداد دانشکده‌های دندانپزشکی سه تا چهار برابر شده است. در مورد نرخ پذیرش دانشجویان دندانپزشکی نیز باید بگوییم که هر ساله در ایران حدود ۱۲ هزار دانشجو در رشته دندانپزشکی پذیرفته می‌شوند.

امکان ادامه تحصیل در رشته دندانپزشکی در خارج از کشور به چه صورت است؟

بسیاری از علاقه‌مندان به رشته دندانپزشکی، به دنبال ادامه تحصیل در خارج از کشور هستند که در عین حال شهریه‌ و مخارج زندگی بالا نباشد. مزیت ادامه تحصیل در یک دانشگاه برتر خارج از کشور، اعتبار مدرک تحصیلی و امکان کار در سراسر دنیا است.

برای انتخاب کشور و دانشگاه مد نظر برای تحصیل در رشته دندانپزشکی، باید به نکاتی مانند مخارج سالانه زندگی، اجاره مسکن، هزینه تحصیل، مدت زمان تحصیل، شرایط دریافت ویزا، مدارک و آزمون مورد نیاز توجه داشت. معمولا معتبرترین دانشگاه‌ها برای پذیرش آزمون ورودی دارند که باید با مدرک کالج یا دبیرستان در آن شرکت کرد یا از مقطع لیسانس با شرکت در آزمون جامع علوم پایه می‌توان وارد رشته دندانپزشکی شد.

کشورهایی نظیر آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا، آلمان، اتریش، اسپانیا، فرانسه و سوئیس از اعتبار علمی بالایی در رشته های پزشکی و دندانپزشکی برخوردار هستند. بیشتر دانشگاه‌های اروپایی از لحاظ کیفیت آموزشی در رده بهترین دانشگاه‌های جهان قرار دارند و تحصیل دندانپزشکی در آن‌ها مزایای خاص خود را برای ایرانیان به همراه دارد؛ به طور مثال، دریافت ویزا و رفت و آمد به ایران از کشور‌های اروپایی آسان‌تر است.

همچنین با مدرک تحصیلی این دانشگاه‌ها، می‌توانید به راحتی در کشورهای دیگر مشغول به کار شوید. کیفیت آموزش‌های تئوری و عملی در دانشگاه‌های اروپایی بسیار بالا است و فارغ‌التحصیلان دانش و مهارت کافی برای اشتغال و کسب درآمد دارند. در بیشتر دانشگاه‌های اروپایی مثل آلمان، امکان تحصیل به زبان انگلیسی وجود دارد، اگرچه یادگیری زبان رسمی کشور مد نظر معمولا یک امتیاز مثبت برای پذیرش محسوب می‌شود. بنابراین این نکته را در نظر داشته باشید که در بیشتر موارد، برای ادامه تحصیل در خارج از کشور، باید با زبان‌ رسمی کشور مورد نظر و همچنین زبان انگلیسی آشنایی خوبی داشته باشید.

فیلم مجموعه آموزش زبان انگلیسی – مقدماتی تا پیشرفته در فرادرس

کلیک کنید

دروس دانشگاهی رشته دندانپزشکی تا چه میزان نیازهای بازار کار را مرتفع می‌کنند؟

با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی، سالانه بسیاری از تکنیک‌های جدید به رشته‌های مختلف از جمله دندانپزشکی افزوده می‌شود. بهره‌گیری از جدیدترین روش‌های درمانی برای بیماران و از طرفی رقابت کاری، لزوم مطالعه و فراگیری دانش روز دندانپزشکی را نشان می‌دهند.

برای آشنایی بیشتر و بهتر با سایر رشته‌های دانشگاهی روی این لینک کلیک کنید.

کارگاه‌ها و دوره‌های مختلف تکمیلی در ایران و نقاط مختلف دنیا برای آموزش جدیدترین روش‌ها برگزار می‌شوند و مدارک معتبری را به شرکت‌کنندگان اعطا می‌کنند. همچنین همایش‌ها و کنگره‌های علمی نقش زیادی در افزایش دانش و مهارت دندانپزشکان و تبادل اطلاعات دارد. بنابراین دانشجویان و دندانپزشکان، نباید خود را به دروس دانشگاهی و آموزش‌های تئوری محدود کنند، بلکه باید از هر فرصتی برای افزایش مهارت‌های علمی و عملی خود نهایت استفاده را ببرند.