زمین سنجی – به زبان ساده
زمین سنجی به عنوان شاخه ریاضیات کاربردی و زمین شناسی، علمی است که با اندازه گیری و نمایش زمین (با در نظر گرفتن میدان گرانشی) در یک فضای سه بعدی متغیر با زمان سر و کار دارد. متخصصان زمین سنجی همچنین پدیده های زمین پویایی همچون حرکت پوسته، جزر و مد و حرکت قطبی را نیز مورد مطالعه قرار می دهند. به همین منظور آنها شبکه های کنترلی ملی و جهانی را با استفاده از فن های زمینی و هوایی و با تکیه بر داده ها و سیستم های مختصات، طراحی می کنند.
تعریف
هرچند در تعریف کلاسیک، زمین سنجی به علم مرتبط با شکل، اندازه و میدان گرانشی زمین گفته می شود، اما زمین سنجی امروزه چیزی بیش از این هاست و موارد زیر را شامل می شود:
- نظارت بر زمین جامد (جابه جایی، فرونشست یا تغییر شکل سطح زمین به دلیل پدیده های تکتونیک، آتش فشانی، دیگر پدیده های طبیعی و همچنین فعالیت انسانی)
- نظارت بر تغییرات زمین مایع (بالا رفتن سطح دریا، صفحات یخ، فرایند انتقال توده)
- نظارت بر تغییرات در چرخش زمین (حرکت قطبی، طول روز)
- نظارت بر اتمسفر با استفاده از فن های زمین سنجی ماهواره ای (حالت فیزیکی و ترکیبات یونوسفر و تروپوسفر)
- نظارت بر تغییرات زودگذر در میدان گرانشی زمین
- تعیین مدار ماهواره (شامل ماهواره های جهت یابی و مشاهده زمین)
- تعیین موقعیت های نقاط (و تغییرات آنها با زمان) بر روی سطح زمین و یا بالای آن، با بیشترین دقت.
زمین سنجی با تهیه چارچوب های مرجع برای گستره وسیعی از کاربردهای عملی همچون جهت یابی بر روی خشکی، دریا و هوا به جامعه خدمت می کند. درگذشته، این چارچوب ها در سطح محلی یا ملی تهیه می شدند. امروزه با استفاده از سیستم های ماهواره ای موقعیت یابی جهانی GNSS همچون GPS، Glonass، Galileo و Compass/BeiDou، زمین سنجی امکان دسترسی به مختصات نقاط را در هر زمان و مکان بر روی سطح زمین با دقتی در سطح سانتیمتر فراهم می کند.
امروزه با پیشرفت محسوس ابزار و فن های زمین سنجی، این علم بیش از پیش به تغییرات در هندسه «و» اندازه گیری وزن و غلظت ویژگی ها در زیر، رو و یا بالای زمین جامد و اقیانوس ها می پردازد. تأثیرات این پیشرفت ها در نقش زمین سنجی چیست؟ درگذشته، مشتریان اصلی زمین سنجی از رشته های نقشه برداری، نگاشت و موقعیت یابی بودند، درحالی که امروزه زمین سنجی در خدمت کل علوم زمین شناسی همچون جوامع علمی ژئوفیزیک، اقیانوس شناسی، جوشناسی، آب شناسی و غیره است. نقش زمین سنجی تنها منحصر به دریافت و شناخت ما از زمین نمی شوند، بلکه به نفع اجتماع نیز هست؛ از پیشگیری و کم کردن اثر بلایا گرفته تا حفاظت از محیط زیست. زمین سنجی نقش بسیار زیادی در افزایش امنیت، استفاده بهینه از منابع طبیعی و در نهایت رسیدن به هدف بقا بر روی زمین آسیب پذیر دارد.