سیمکارت eSIM چیست؟ – به زبان ساده + مزایای ای سیم
اصطلاح eSIM برای سیمکارت الکترونیکی به کار میرود. البته معنی اصلی این کلمه به معنای «سیم کارت تعبیه شده» (embedded SIM | eSIM) یا سیمکارت داخلی (درونی) است. از نظر فنی eSIM چیپ الکترونیکی قابل برنامهریزی است و بر روی سختافزار دستگاه نصب میشود. eSIM از استانداردهای (embedded Universal Integrated Circuit Card | eUICC) پشتیبانی میکند. به زبان ساده، دستگاههای موبایل از این تراشه کوچک و دائمی بهجای سیم کارتهای سنتی و قدیمی استفاده میکنند. این تراشه به راحتی با اوپراتورهای مختلف تلفن همراه کار میکند. به همین دلیل، در این مطلب از مجله فرادرس توضیح میدهیم که eSIM چیست و چه ویژگیهایی دارد.
- با ماهیت سیمکارت eSIM و دلیل معرفی آن آشنا میشوید.
- متوجه میشوید که تکنولوژی eSIM چطور کار کرده و چه خدماتی ارائه میدهد.
- مهمترین تفاوتهای بین eSIM و سیمکارت معولی را بررسی کرده و یاد میگیرید.
- متوجه مهمترین مزیتهای استفاده از تکنولوژی eSIM میشوید.
- با چند مورد از نقاط ضعف فناوری eSIM هم آشنا میشوید.
- مهمترین نکات امنیتی در زمان استفاده از eSIM را یاد میگیرید.


در ابتدای این مطلب میگوییم که سیمکارت الکترونیکی چیست. سپس روش کار آن را توضیح میدهیم. سپس سیمکارت eSIM را با سیمکارت معمولی مقایسه میکنیم. در نهایت هم مزایا و معایب استفاده از سیمکارت eSIM را در کنار نکات امنیتی لازم بیان میکنیم. لازم به ذکر است که توانایی تنظیم از راه دور یکی از مهمترین مزیتهای سیستم کارتهای الکترونیکی است.
eSIM چیست؟
eSIM نسخه دیجیتالی از سیمکارتهای معمولی است. این قطعه سختافزاری داخل دستگاههای موبایل تعبیه شده و کار میکند. eSIM-ها انعطافپذیری بیشتری نسبت به سیمکارتهای فیزیکی دارند. این فناوری جدید به کاربران اجازه میدهد که بدون نیاز به عوض کردن سیمکارت فیزیکی، بین اوپراتورهای مختلف جابهجا شوند. البته برای استفاده از eSIM، هم تلفن و هم شرکت اوپراتور مورد نظر هر دو باید از آن پشتیبانی کنند.
سیمکارتهای الکترونیکی eSIM طوری طراحی شدهاند که با تمام پروتکلهای شبکه از قبیل GSM و GPRS و EDGE نیز بهخوبی کار کنند. برای آشنایی با شبکههای تلفن همراه پیشنهاد میکنیم فیلم آموزش اصول شبکه های تلفن همراه مانند GSM, GPRS, EDGE را از فرادرس مشاهده کنید. لینک مربوط به این فیلم را در پایین نیز قرار دادهایم.
واژه SIM در کلمه سیمکارت مخفف عبارت «Subscriber Identity Module» به معنی «ماژول شناسایی مشترک» است. این قطعه فیزیکی کوچک، جزو ضروریترین اجزای دستگاههای موبایل است. ساختار کلی سیمکارتها از سال ۱۹۹۱ میلادی تا به امروز تغییر چندانی نکرده است. این کارتهای PVC کوچک، شناسه منحصربهفردی به دستگاه میدهند. دستگاه با کمک آن شناسه به شبکه موبایل متصل میشود. همچنین میتواند پیام یا تماس صوتی، ارسال و دریافت کند.

در چندسال اخیر شرکتهای گوناگون سعی کردهاند که سیمکارتهای معمولی را با eSIM جابهجا کنند. این فناوری به کاربران موبایل کمک میکند راحتتر بین اپراتورهای مختلف جابهجا شوند. در ضمن میتوانند بدون دردسر از خدمات رومینگ استفاده کنند. eSIM-ها اولین بار در سال ۲۰۱۲ میلادی و برای غلبه بر محدودیتهای ۳۰ ساله سیمکارتهای سنتی عرضه شدند.
تراشه کوچک eSIM میتواند اطلاعات مربوط چند سیمکارت متفاوت را به صورت همزمان نگهداری کند. با کمک eSIM دیگر لازم نیست برای استفاده از خدمات اوپراتورهای مختلف، سیمکارتهای خود را به صورت فیزیکی جابهجا کنیم. در زمان سفر به کشور دیگر یا جابهجایی بین شماره تلفنهای کاری و شخصی استفاده از eSIM کمک میکند که همیشه و بدون دردسر به شبکه متصل بمانید. در بخش بعد روش کار سیمکارتهای الکترونیکی را بیان کردهایم.
eSIM چگونه کار میکند؟
برخلاف سیمکارتهای سنتی و پلاستیکی، همیشه میتوانیم eSIM را دوباره برنامهریزی کنیم. eSIM شامل نرمافزار مخصوص به خود است. این نرمافزار بر روی میکروچیپ از پیش نصب شده در گوشی، دانلود میشود. رفتار eSIM شبیه به عملکرد سیمکارتهای معمولی است. این فناوری به دستگاه کمک میکند تا به صورت بیسیم به شبکههای مخابراتی متصل شود. بنابراین دستگاههای موبایل بدون وجود سیمکارت فیزیکی هم میتوانند تماس گرفته و پیام کوتاه ارسال کنند. همچنین میتوان از بستههای اینترنت اوپراتورهای مختلف نیز استفاده کرد.

مهمترین ویژگی سیمکارتهای الکترونیکی مربوط به توانایی دیجیتالی آنها است. این «ریزتراشه» (Microchip) تعبیه شده در تلفن، میتواند اطلاعات مربوط به چندین سیمکارت مختلف را در خود ذخیره کند. این اطلاعات، شامل بستههای داده و شماره تلفن تمام سیمکارتهاست. در نتیجه، کاربران برای استفاده از اوپراتورهای مختلف - بخصوص در سفر به دیگر کشورها - نیاز ندارند چند سیمکارت فیزیکی مجزا را نگهداری کنند. این ویژگی بسیار خوب برای افرادی است که اغلب اوقات سیمکارتهای کوچک خود را گم میکنند.
چطور با فرادرس، کار با اینترنت را یاد بگیریم؟
یکی از ویژگیهای مهم سیمکارتهای الکترونیکی، پوشش شبکههای بسیار پرسرعت اینترنت - مخصوصا اینترنت 5G - است. بیشتر دارندگان گوشیهای پرچمدار کاربران حرفهای اینترنت هستند. در زمان استفاده از اینترنت، نکات بسیار مهمی وجود دارند که باید به آنها توجه کرد. این موارد از مسائل امنیتی تا نکاتی درباره دسترسی هرچه سریعتر و بهتر به محتوای مورد نیاز را شامل میشوند. امروزه تقریبا تمام افراد باید بتوانند با اینترنت کار کنند. از دانشآموزان کم سنوسال گرفته تا افراد مسن به نوعی باید نیازهای خود را از طریق اینترنت برآورده کنند. به همین دلیل لازم است که کار با اینترنت و ویژگیهای مختلف آن را یاد بگیریم.

فرادرس به عنوان بزرگترین آموزشگاه آنلاین کشور، فیلمهای بسیار خوبی در حوزه آموزش اینترنت تولید و منتشر کرده است. این فیلمها از نکات ابتدایی مانند جستوجو در گوگل تا مطالب پیشرفته را پوشش میدهند. در فهرست پایین، چند مورد از این فیلمها را نام بردهایم. در صورت نیاز به مشاهده فیلمهای بیشتر بر روی تصویر بالا کلیک کنید.
- فیلم آموزش مدیریت ایمیل با Microsoft Outlook 2016
- فیلم آموزش گوگل درایو، ذخیره فایل در فضای ابری Google Drive + گواهینامه
- فیلم آموزش اوسینت، جست و جو در منابع آزاد اطلاعاتی با OSINT + گواهینامه
- فیلم آموزش ترفندهای پیشرفته جستجو در گوگل + گواهینامه
- فیلم آموزش URL چیست همراه با توضیح اجزا و بخش های اصلی
در بخش بعد سیمکارتهای الکترونیکی را با سیمکارتهای معمولی مقایسه کردهایم.
تفاوت سیمکارت معمولی با eSIM چیست؟
این دو تکنولوژی تفاوتهای بسیار زیاد و اساسی با همدیگر دارند. در جدول پایین، مهمترین تفاوتهای آنها را به شکل خلاصه بیان کردهایم.
| معیار بررسی | eSIM | سیمکارت معمولی یا فیزیکی |
| شماره تلفن | پشتیبانی از چندین شماره تلفن | پشتیبانی فقط از یک شماره در هر سیمکارت |
| اوپراتورهای شبکه | امکان جابهجایی ساده بین اوپراتورها | قفل شده برای کار با اوپراتور مشخص |
| قابلیت حذف | تعبیه شده در دستگاه، بدون امکان حذف فیزیکی | براحتی خارج شده و در دستگاه دیگر نصب میشود. |
| فعالسازی | فعالسازی به شکل دیجیتالی و از طریق نرمافزار | نیاز به ورود فیزیکی در موبایل و فعالسازی توسط اوپراتور |
| جابهجایی بین اوپراتورها | جابهجایی شبکه به شکل سیستمی | نیاز به جابهجایی فیزیکی سیمکارتها |
| چند پروفایلی | قابل ذخیرهسازی پروفایل اوپراتورهای مختلف | پشتیبانی از یک پروفایل به ازای هر سیمکارت |
| سازگاری دستگاه | دسترسی در دستگاههای پرچمدار جدید | سازگار با بیشتر تلفنهای موبایل جدید و قدیمی |
مزایا و معایب استفاده از eSIM چیست؟
سیمکارت الکترونیکی برای غلبه بر محدودیتهای سیمکارت سنتی ارائه شده است. اما این ابزار هم دارای محدودیتهای مختلفی هست.
در جدول زیر، به شکل خلاصه گفتهایم که مزایا و محدودیتهای سیمکارت eSIM چیست.
| مزایا | معایب |
| کاهش هزینه رومینگ اضافی | پشتیبانی کم |
| داشتن چند پروفایل مختلف | ناشناختگی |
| پرداخت مدیریت شده هزینهها | جابهجایی مشکل بین دستگاهها |
| صرفهجویی در فضای تلفن | |
| غیرقابل سرقت و گمشدن | |
| تولید کمتر زباله |
در ادامه تمام موارد بالا را یک به یک توضیح دادهایم.
مزایای استفاده از eSIM چیست؟
سیمکارتهای eSIM آینده ارتباطات را تشکیل میدهند. مهمترین مزیتهای سیمکارتهای الکترونیکی را در جدول بالا معرفی کردهایم. در فهرست پایین این مزیتها را توضیح میدهیم.
- کاهش هزینه رومینگ اضافی: توریستها و مسافران خارجی با خرید سیمکارتهای الکترونیکی به راحتی به اوپراتورهای محلی متصل میشوند. در نتیجه میتوانند از روبهرو شدن با هزینههای رومینگ غیرمنتظره جلوگیری کنند.
- چند پروفایل مختلف: هر کاربر میتواند چندین سیمکارت مجازی در تلفن خودش داشته باشد. بنابراین به راحتی بین مرورگرها و شماره تلفنهای مختلف جابهجا میشود.
- پرداخت مدیریت شده هزینهها: در زمان سفرهای خارجی میتوانید دقیقا بستههای اینترنت یا تماس تلفنی را به اندازه مورد نیاز خود تهیه کنید. مدیریت بسیار بهتر بستهها باعث کاهش هزینههای زائد میشود.
- صرفهجویی در فضای تلفن: حذف اسلاتهای مربوط به سیمکارتهای قدیمی باعث شده که فضای بیشتری در دستگاهها در دسترس باشد. از این فضا میتوان برای ساخت باتری بزرگتر یا ارتقا سایر المانهای تلفن استفاده کرد.
- غیرقابل سرقت و گمشدن: جابهجا کردن سیمکارتهای کوچک سخت است، بخصوص در سفر. سیمکارتهای الکترونیکی به صورت تعبیه شده در دستگاه ارائه شده و جابهجا نمیشوند. بنابراین امکان گمشدن یا دزدیده شدن آنها وجود ندارد.
- تولید کمتر زباله: سیمکارتهای پلاستیکی آسیب زیادی به کره زمین نمیزنند. اما خرید سیمکارتهای جدید در هر سفر به مرور زمان، هزینه و زباله بیشتری تولید میکند. با استفاده از eSIM میتوانیم از این اتفاق جلوگیری کنیم.
معایب استفاده از eSIM چیست؟
سیمکارت eSIM هم مانند هر تکنولوژی دیگری دارای نقاط ضعف است. در فهرست پایین، مهمترین مشکلات استفاده از این سیمکارتها را نوشتهایم.
- پشتیبانی کم: همه دستگاهها از eSIM پشتیبانی نمیکنند. با اینکه بیشتر تلفنهای مدرن و پرچمدار با تکنولوژی eSIM کار میکنند، اما هنوز تلفنهای سطح متوسط و مدل پایین زیادی وجود دارند که توانایی کار با این تکنولوژی را ندارند.
- ناشناختگی: این تکنولوژی نسبت به دیگر نوآوریها کمتر شناخته شده است. بنابراین شاید راهاندازی eSIM برای افراد ناآشنا با آن کمی پیچیده و خسته کننده باشد.
- جابهجایی مشکل بین دستگاهها: جابهجایی پروفایلهای eSIM از دستگاهی به دستگاه دیگر مشکلتر از خارج کردن سیمکارت معمولی و قرار دادن آن در دستگاه جدید است.

امنیت در eSIM
یکی از مهمترین مزیتهای سیمکارتهای الکترونیکی یا eSIM نسبت به سیمکارتهای معمولی وجود امنیت فیزیکی در آنها است. اگر تلفن کسی دزدیده شود، سارقین امکان خارج کردن سیمکارتهای eSIM را ندارند. تغییر دادن یا غیرفعال کردن آن هم نیاز به مجوز مخصوص دارد. این مسئله سوءاستفاده از تلفن را سختتر میکند.
همچنین احتمال فروش دوباره تلفنهای دزیده شده هم کمتر میشود. زیرا تلفنهایی که سیمکارت فعال بر روی آنها وجود دارد را میتوان به راحتی ردیابی کرد. اما هنوز هم هیچ دستگاهی به طور کامل امن نیست.

در فهرست پایین، چند نکته مهم نوشته شده است. با رعایت این نکات میتوانید امنیت دستگاه خود را بالاتر هم ببرید.
- روشن کردن بخش «SIM Protection»: بیشتر اوپراتورها ویژگیهای رایگانی برای محافظت از سیمکارتهای الکترونیکی در اختیار کاربران قرار میدهند. یکی از این امکانات مربوط به جلوگیری از انتقال غیرمجاز شماره تلفن کاربران بر روی دستگاههای دیگر است. به طور معمول فقط مالک اصلی باید توانایی تنظیم یا حذف حساب را داشته باشد. همیشه قبل از انتقال eSIM به دستگاه جدید آن را خاموش کنید. در غیر این صورت با خطا مواجه میشوید.
- محافظت از کلمههای عبور: برای تمام حسابهای کاربری خود از کلمههای عبور قوی و منحصربهفرد استفاده کنید. در صورت امکان سیستم «احراز هویت دو مرحلهای» (Two-Factor Authentication) را هم فعال کنید. نرمافزارهای مخصوص مدیریت پسورد در این حوزه کمک زیادی میکنند.
- دقت در پاسخ به تماسها، پیامها و ایمیلهای ناخواسته: هرگز اطلاعات محرمانه خود را برای دیگران افشا نکنید. نسبت به افرادی که درخواست انجام سریع بعضی از کارها را دارند مشکوک باشید.
- افزایش امنیت آنلاین: اگر فکر میکنید شاید کسی برای هک کردن دستگاهتان تلاش کرده است، بلافاصله کلمه عبور تمام حسابهای خود را تغییر دهید، بخصوص حسابهای بانکی. کلمههای عبور خود را به صورت منظم بهروزرسانی کنید. در ضمن گزارشات حسابهای خود را برای مشاهده تغیرات مشکوک بررسی کنید.
نکات نوشته شده در فهرست بالا بخش کوچکی از استانداردهای لازم برای رعایت امنیت سایبری است. این حوزه گستردگی بسیار زیادی دارد. برای آشنایی با امنیت سایبری پیشنهاد میکنیم که مطلب مربوط به آن را در مجله فرادرس مطالعه کنید.
یادگیری امنیت شبکه با کمک فرادرس
فیلمهای آموزشی بسیار حرفهای توسط فرادرس برای کمک به یادگیری امنیت شبکه، تهیه و منتشر شدهاند. در بیشتر سازمانها و شرکتهای دولتی و خصوصی، از شبکههای کامپیوتری استفاده میشود. در نتیجه فرصتهای شغلی بسیار زیاد و متنوعی در مقابل متخصصان شبکه قرار گرفته است. گستردگی هرچه بیشتر شبکههای رایانهای باعث شده است نقاط آسیبپذیر هم زیاد شوند. بنابراین، حفظ امنیت شبکه به یکی از مهمترین موقعیتهای شغلی مشترک بین سازمانهای مختلف تبدیل شده است.
با توجه به نیاز کشور در حوزه امنیت سایبری، فرادرس، فیلمهای آموزشی متنوع و خوبی را تهیه کرده است. در فهرست زیر، چند مورد از فیلمهای مربوط به آموزش امنیت در شبکههای کامپیوتری را معرفی کردهایم.
- فیلم آموزش امنیت شبکه های بی سیم Wireless Networks – بخش یکم
- فیلم آموزش راه اندازی مودم و سیستم WiFi + گواهینامه
- فیلم آموزش حملات DoS و DDoS در شبکه مجازی، از شناسایی تا روشهای مقابله
- فیلم آموزش تست نفوذ در وب و راه های مقابله با آن
- فیلم آموزش امنیت شبکه های کامپیوتری
برای مشاهده فیلمهای بیشتر بر روی تصویر زیر کلیک کرده و به صفحه مجموعه آموزش امنیت شبکه هدایت شوید.

جمعبندی
در این مطلب از مجله فرادرس توضیح دادهایم که سیمکارت الکترونیکی یا eSIM چیست. این قطعه سختافزاری کوچک، نسل جدید سیمکارتهاست و جایگزین سیمکارتهای سنتی میشود. سیمکارت eSIM به صورت چیپ الکترونیکی کوچکی در دستگاههای موبایل تعبیه شده است. فناوری eSIM از استاندارد eUICC پشتیبانی میکند. بنابراین بدون احتیاج به جابهجایی فیزیکی سیمکارت، امکان دانلود و مدیریت پروفایلهای مختلف اپراتورها وجود دارد. با استفاده از eSIM میتوان چندین شماره و بسته اینترنتی را روی دستگاه یکسانی فعال کرد و بهسادگی بین اپراتورها جابهجا شد. این ویژگی به طور خاص برای مسافران کشورهای خارجی و افرادی با چند شماره تلفن کاربرد دارد.
مهمترین مزایای eSIM شامل کاهش هزینه رومینگ، صرفهجویی در فضای دستگاه، کاهش احتمال گمشدن یا سرقت و سازگاری با چندین اوپراتور مختلف است. در مقابل، محدودیتهایی مانند پشتیبانی کم توسط دستگاههای موبایل، ناشناختگی میان کاربران و دشواری در جابهجایی بین دستگاهها نیز وجود دارند. در نهایت، eSIM با فراهم کردن امنیت بیشتر و حذف نیاز به سیمکارتهای پلاستیکی، آینده ارتباطات موبایلی را شکل میدهد. هرچند هنوز چالشهایی در پذیرش و استفاده گسترده از آن باقی مانده است.












