تفاوت ویروس‌ها و بدافزارها چیست؟

دانستن تفاوت میان بدافزارها و ویروس‌ها خیلی اهمیت دارد. ویروس در واقع یکی از انواع بدافزارها است، اما استفاده از اصطلاح ویروس، رواج بیشتری دارد. اصطلاح بدافزار اشاره به همه انواع نرم‌افزارهای مخرب،‌از جمله ویروس‌های کامپیوتری دارد.  برای مثال، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، سیستم‌های حفاظتی، بیشتر با بدافزارهای پشتیبانی تبلیغاتی (Adware) و بدافزارهای جاسوسی (Spyware) درگیر بودند.

بدافزارها امروزه با سرعت سرسام‌آوری در حال آلوده کردن کامپیوترها و دستگاه‌های قابل‌حمل هستند و به همین دلیل لازم است که ما با روش‌های مختلفی که هکرها برای حمله به سیستم‌های ما به کار می‌برند، آشنا باشیم.

بدافزار چیست؟

بدافزار برنامه‌ای است که به طور خاص برای آلوده کردن و آسیب رساندن به سیستم میزبان نوشته شده است. بدافزارها به شاخه‌های مختلفی مثل ویروس‌ها، اسب تروا یا تروجان‌ها (trojan horses)، کرم‌ها (worm)، جاسوس‌افزارها (spyware) و آگ‌افزارها (adware) تقسیم می‌شوند. بدافزارهای پیچیده‌ای مثل باج‌افزارها هم وجود دارند که از آنها برای کلاهبرداری‌های مالی و باج‌گیری از کاربران استفاده می‌شود.

معرفی انواع رایج بدافزارها

۱. ویروس (Virus)

همانطور که قبلاً اشاره شد، ویروس یک نوع بدافزار است. ویروس یک قسمت از کد مسری است که به محض اجرا، از طریق آلوده کردن بقیه نرم‌افزارهای سیستم میزبان، انتشار می‌یابد. ویروس‌ها به طور معمول زمانی منتشر می‌شوند که از طرق مختلف بین کامپیوترها به اشتراک گذاشته شوند. ویروس‌های کامپیوتری از این نظر درست مانند یک انگل عمل می‌کنند.

در این قسمت شاید نحوه کار آنتی‌ویروس‌ها و مقایسه بین آنها حائز اهمیت باشد. به همین منظور پیشنهاد می‌کنیم به لینک‌های زیر مراجعه کنید.

• آنتی ویروس‌ها چگونه کار می‌کنند؟
• بررسی و مقایسه بهترین آنتی‌ ویروس‌ها

۲. آگهی‌افزار (Adware)

آگ‌افزارها یا نرم‌افزار ارائه آگهی در واقع نرم‌افزاری است که با هدف کسب سود برای نویسنده آن شروع به تبلیغ می‌کند. این تبلیغات معمولاً هنگام نصب از طریق صفحه نمایش به کاربر ارائه می‌شوند. آگ‌افزارها معمولاً با این هدف برنامه‌نویسی می‌شوند که با تشخیص سایت‌های مورد علاقه کاربر، در آنها به ارائه تبلیغ‌های مورد نظر خود بپردازد. البته همه آگ‌افزارها قصد آسیب زدن به کاربر را ندارند اما به دلیل اشغال منابع سخت‌افزاری سیستم و البته آزار‌دهنده بودن آنها، مجبوریم به هر حال با آنها مقابله کنیم.

۳. جاسوس‌افزار (Spyware)

کار جاسوس‌افزار، همان‌طور که از اسمش پیداست، جاسوسی از شما و فعالیت‌های اینترنتی شماست. جاسوس‌افزارها معمولاً با استفاده از اطلاعاتی که بدون اجازه از سیستم شما جمع‌‌آوری کرده‌اند،‌ به هکرها کمک می‌کنند تا به سیستم شما نفوذ کنند. این نوع فعالیت‌های جاسوسی معمولاً از دید کاربر مخفی می‌مانند و شناسایی آنها هم کار بسیار دشواری است. بعضی از جاسوس‌افزارها مانند کی‌لاگرها (Keylogger) را، نفوذگران با هدف جمع‌آوری اطلاعات کارمندان یک اداره یا سازمان، در کامپیوتر میزبان نصب می‌کنند.

۴. بد‌افزار کرم‌ها (Worms)

این نوع از بدافزارها با تکثیر خود در سیستم میزبان، فایل‌ها و اطلاعات ذخیره شده در آن را از بین می‌برند. هدف اصلی این بد‌افزار معمولاً از بین بردن تمام فایل‌های سیستمی و اطلاعاتی در یک درایو است.

۵. بد‌افزار تروجان (Trojan)

تروجان‌ نوعی ویروس است که سعی می‌کند کاربر را طوری فریب دهد که فکر کند در حال نصب یک برنامه امن و سالم است و از این طریق خود را در سیستم میزبان اجرا کند. البته از تروجان‌ها برای سرقت اطلاعات شخصی و مالی و همین‌طور کنترل فایل‌های سیستمی کامپیوتر میزبان هم استفاده می‌شود. تروجان‌ها می‌توانند در شبکه‌های بزرگ از دسترسی کاربران به یک سیستم یا بخش‌هایی از شبکه،‌ جلوگیری کنند. یکی از نشانه‌های آلودگی به تروجان در سازمان‌ها و ادارات، عدم دسترسی به شبکه داخلی آن سازمان است.

۶. باج‌افزار (Ransomware)

باج‌افزارها نوع پیشرفته‌ای از بدافزارها هستند که دسترسی به یک سیستم یا شبکه را تا زمانی که کاربر اقدام به پرداخت پول به هکر یا هکرها نکند، مسدود می‌کنند. در صورت آلوده شدن کامپیوتر یا شبکه شما به باج‌افزار به طور معمول یک پنجره هشدار در صفحه‌نمایش به شما اطلاع می‌دهد که دسترسی شما به کامپیوترتان تا زمان پرداخت مبلغی از قبل تعیین شده به آنها، امکان‌پذیر نیست. مجرمان اینترنتی از این طریق کاربران را مجبور می‌کنند که برای دسترسی مجدد به سیستم‌شان، مبلغی را به آنها پرداخت کنند. بدافزار بدنام Cryptolocker که اخیراً کامپیوترهای زیادی را در سراسر دنیا آلوده کرد، در واقع یک نوع باج‌افزار بود.

این روزها زندگی بدون کامپیوتر یا دستگاه‌های قابل‌حمل برای ما غیرممکن شده است و وابستگی ما به این دستگاه‌ها برای فعالیت‌هایی مانند خریدهای آنلاین، شبکه‌های اجتماعی، پرداخت قبض‌ها و بسیاری از فعالیت‌های دیگر، روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. به همین دلیل لازم است که برای محافظت از اطلاعات شخصی و مالی خود، حتماً سیستم‌ها و دستگاه‌ها را به یک آنتی‌ویروس خوب و معتبر، مجهز کنیم. در غیر این صورت شانس گرفتار شدن ما در چنگ هکرها و مجرمان سایبری، بسیار بالا خواهد بود.

برای مطالعه بیشتر پیشنهاد می‌کنیم به لینک زیر مراجعه کنید:

• آشنایی با انواع بدافزارها
• هکرها چگونه اطلاعات شما را به سرقت می برند؟
• اسکن پست‌های الکترونیکی برای یافتن ویروس‌

منبع