گیت NOT — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)

۳۷۶۳ بازدید
آخرین به‌روزرسانی: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲
زمان مطالعه: ۲ دقیقه
گیت NOT — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)

تابع منطقی یا گیت NOT ، یک ورودی و یک خروجی دارد. این گیت، منطق $$0$$ ورودی را به $$1$$، و منطق $$1$$ ورودی را به $$0$$ در خروجی تبدیل می‌کند. خروجی این گیت را در توصیف بولی، با یک خط بالای نماد ورودی نمای ش می‌دهند که نشان دهنده وارون عمل کردن آن است.

فیلم آموزشی گیت NOT

دانلود ویدیو

از آنجایی که گیت NOT، منطق وارون یا مکمل را ارائه می‌کند، آن را وارونگر (Inverter) نیز می‌نامند. در مدارهای منطقی، این عمل وارون کردن را می‌توان با یک کلید «معمولاً بسته» (Normally Closed) نمایش داد.

نمایش مداری گیت NOT

در مدار شکل بالا، اگر A (کلید) بسته باشد، آن‌گاه NOT کلید یا $$ \bar {\text{A}}$$ یعنی کلید بسته نباشد یا به عبارت دیگر باز باشد.

تابع منطقی NOT، یک ورودی و یک خروجی مطابق جدول زیر دارد.

جدول گیت NOT

اینورتر یا گیت NOT

مطابق شکل بالا، علامت نشان‌ دهنده منطق NOT، یک حلقه (o) در خروجی (یا ورودی) نماد عناصر منطقی است. در جبر بولی، گیت منطقی NOT از قانون مکمل زیر تبعیت می‌کند و وارون را نتیجه می‌دهد:

گیت NOT

گیت‌‌های منطقی NOT یا وارون‌گرها را می‌توان به گیت‌های استاندارد AND و OR متصل کرد و به ترتیب، گیت‌های NAND و NOR را تشکیل داد. گیت‌های NOT، برای تولید سیگنال‌های «مکمل» (Complementary) در مدارهای منطقی/دیکدر پیچیده‌تر نیز به کار می‌روند. برای مثال، می‌دانیم که مکمل منطق $$\text{A}$$، منطق $$ \bar {\text{A}}$$ است. اگر گیت NOT را به صورت متوالی به یکدیگر وصل کنیم، یک وارون‌گر دوگانه به دست می‌آید که خروجی آن، برابر با مقدار ورودی اصلی $$\text{A}$$ است.

وقتی مدارهای منطقی را طراحی می‌کنیم، ممکن است به یک یا چند گیت NOT نیاز داشته باشیم، اما فضا یا بودجه لازم را برای تهیه تراشه گیت NOT مانند $$\text{74LS04}$$ نداشته باشیم. در این موارد، می‌توانیم به سادگی، منطق NOT را با استفاده از گیت‌های NAND یا NOR اضافه بسازیم. شکل زیر، این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد.

ساخت گیت‌ NOT با گیت‌های NAND و NOR

پیاده‌سازی الکترونیکی

همان‌طور که گفتیم، خروجی یک مدار وارون‌گر، مخالف ورودی آن است. کارکرد اصلی وارون‌گر، معکوس کردن سیگنال ورودی است. وارون‌گرها را می‌توان با استفاده از یک ترانزیستور NMOS یا PMOS سری با یک مقاومت ساخت. از آنجایی که در این روش، از یک نوع ترانزیستور استفاده می‌شود، هزینه این مدار پایین است.

البته، از آن‌جایی که جریان گذرنده از مقاومت، این پیکربندی از نظر مصرف توان و سرعت پردازش مطلوب نیست.

NMOS و PMOS

یک مدار دیگر را می‌توان برای تشکیل مدار منطق NOT به کار برد که در آن، دو ترانزیستور مکمل در پیکربندی CMOS به کار رفته است. این پیکربندی، مصرف توان را به مقدار قابل توجهی کاهش می‌دهد، زیرا یکی از دو ترانزیستور همیشه خاموش است. سرعت پردازش این پیکربندی نیز بهتر از پیکربندی‌های قبل است، زیرا مقاومت کمتری نسبت به مدارهایی با ترانزیستورهای NMOS و PMOS دارد.

وارون‌گر CMOS

مدارهای وارون‌گر را می‌توان با ترانزیستورهای پیوندی دوقطبی (BJT) در پیکربندی‌های «منطق مقاومت-ترانزیستور» (Resistor–Transistor Logic) یا RTL و «منطق ترانزیستور-ترانزیستور» (Transistor–Transistor Logic) یا TTL نیز ساخت.

TTL و RTL

تراشه‌های دیجیتال گیت NOT

وارون‌گر، یک بلوک اساسی در الکترونیک دیجیتال است. مالتی‌پلکسر‌ها، دیکدرها، ماشین‌های حالت و سایر قطعات دیجیتال از وارون‌گرها استفاده می‌کنند.

وارون‌گر هگز (hex Inverter)، یک مدار مجتمع (IC) است که شش گیت NOT دارد. برای مثال، تراشه $$ \text {7404 TTL}$$ ۱۴ پایه و $$ \text {CMOS 4049}$$ ۱۶ پایه دارند (دو مورد از آن‌ها برای ولتاژ‌ مرجع است و ۱۲ تا برای ورودی و خروجی‌ گیت‌های NOT).

شکل زیر، شماتیک ترکیبی از گیت‌های NOT در بافر وارون‌گر شش تایی $$ \text {CMOS  4049}$$ را نشان می‌دهد.

CMOS

اگر علاقه‌مند به یادگیری مباحث مشابه مطلب بالا هستید، آموزش‌هایی که در ادامه آمده‌اند نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

^^

بر اساس رای ۲۰ نفر
آیا این مطلب برای شما مفید بود؟
اگر بازخوردی درباره این مطلب دارید یا پرسشی دارید که بدون پاسخ مانده است، آن را از طریق بخش نظرات مطرح کنید.
منابع:
Electronics TutorialsWikipedia
۲ دیدگاه برای «گیت NOT — به زبان ساده (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)»

بسیار عالی و لذت بخش سپاس

سلام.
خوشحالیم که این آموزش برایتان مفید بوده است.
سالم و سربلند باشید.

نظر شما چیست؟

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *