سقف سیاک چیست؟ — الزامات و مراحل اجرا — به زبان ساده

سقف سیاک یکی از سیستم‌های اجرای سقف با استفاده از دال بتنی یک طرفه مجوف است. در این مقاله، قصد داریم به معرفی مفاهیم مرتبط، نحوه اجرا، الزامات، مزایا و معایب سقف سیاک بپردازیم.

سقف سیاک چیست؟

سقف سیاک، روشی است که در آن از قالب‌های فلزی مدولار برای ساخت دال بتنی یک طرفه استفاده می‌شود. دال‌های ساخته شده در سقف سیاک به صورت مجوف (میان تهی) و از جنس بتن مسلح (آرمه) هستند.

فیلم آموزش مقدماتی انواع کف و سقف های سازه ای و غیر سازه ای در فرادرس

کلیک کنید

این سقف به همراه تیرچه درجا و قالب های غیرماندگار اجرا می‌شود. دهانه قابل اجرا برای سقف سیاک 6 متر است.

سیستم سقف سیاک توسط مهندس سیامک بدیعی اختراع و نامگذاری شده است. در ادامه، به تعریف مفاهیم مورد نیاز برای درک بهتر سیستم سقف سیاک می‌پردازیم.

دال یک طرفه چیست؟

«دال یک طرفه» (One Way Slab)، دالی است که بر روی دو تیر مقابل هم قرار دارد و نسبت دهانه بلند به دهانه کوچک بزرگتر یا مساوی 2 است. بارهای اعمال شده بر روی دال یک طرفه توسط دهانه کوچک آن تحمل می‌شوند.

دال مجوف چیست؟

در دال مجوف یا دال میان تهی، تمام ضخامت دال بتن‌ریزی نمی‌شود و فضای خالی درون آن به وجود می‌آید. در این نوع دال، به دلیل صرفه جویی در مصرف بتن، وزن سازه و هزینه ساخت کاهش می‌یابد.

فیلم آموزش طراحی دال مجوف در ایتبس و سیف ETABS و SAFE در فرادرس

کلیک کنید

علاوه بر این، به دلیل وجود فضای خالی در دال مجوف، امکان نصب تاسیسات در این فضا فراهم می‌شود.

بتن مسلح چیست؟

بتن مسلح یا بتن آرمه، از انواع بتن است که در آن از میله‌های فولادی برای تقویت مقاومت کششی و افزایش شکل‌پذیری بتن استفاده می‌شود. ویژگی‌های مقاومتی بتن مسلح باعث کابرد گسترده آن در دال‌های بتنی و اجرای سقف‌های مختلف شده است.

قالب مدولار چیست؟

قالب مدولار، از انواع قالب بتن با چارچوب فلزی و جداره فولادی یا آلومینیومی است. از مزیت‌های این نوع قالب می‌توان به وزن پایین، سرعت اجرای بالا و هزینه عملیاتی کم اشاره کرد.

قالب غیر ماندگار چیست؟

قالب‌ها از نظر باز کردن پس از سفت شدن بتن به دو گروه ماندگار و غیر ماندگار تقسیم می‌شوند. قالب‌های غیر ماندگار پس از سفت شدن کامل بتن، باز شده و برای ساخت عضوهای سازه‌ای مشابه مجددا مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه اجرا سقف سیاک چگونه است؟

به منظور اجرای سقف سیاک، معمولا مراحل زیر انجام می‌شوند:

فیلم مجموعه آموزش مقررات ملی ساختمان – جامع و کاربردی در فرادرس

کلیک کنید

1. آماده‌سازی و تراز کردن بستر مناسب به منظور قرار دادن قالب
2. نصب قالب با توجه به طرح تیرها
3. جانمایی لقمه‌های بتنی پیش ساخته به همراه سیم‌های داخلی آن‌ها درون قالب
4. قرار دادن میلگردهای بردیه شده روی لقمه‌های بتنی
5. بتن‌ریزی درون قالب
6. آب دهی و نگهداری از بتن
7. برداشتن قالب با کمک روغن کاری
8. نصب تاسیسات مورد نیاز
9. اجرای سقف کاذب

الزامات اجرا سقف سیاک چه هستند؟

از الزامات اجرای سقف سیاک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فیلم آموزش الزامات فنی و حقوقی مهندس ناظر و مجری ساختمان در فرادرس

کلیک کنید

• رفتار سیستم سقف بتن مسلح سیاك، مشابه سقف‌های دال یک طرفه، متشکل از تیرچه‌های بتن مسلح و دال است. در طراحی و اجرای این سقف، رعایت کلیه ضوابط و مقررات ملی ساختمان ایران الزامی است.
• رعایت ضوابط آرماتورگذاری تیرچه‌ها و دال بتن آرمه بر اساس ضوابط موجود در آیین نامه ACI318 و مبحث 9 مقررات ملی ساختمان الزامی است.
• به منظور اجرای لوله‌های برقی و تاسیسات در فضای خالی و زیر تیرچه‌ها باید هماهنگی لازم بین نقشه سازه و واحد تاسیسات به عمل آید.
• به دلیل حذف بلوك های پر کننده در سقف سیاک، طراحی و اجرای سقف کاذب ضروری است. در این روش لازم است تمهیداتی برای اجرای سقف کاذب گچی یا بتنی به صورت درجا در نظر گرفته شود.
• اجرای شمع‌های چوبی یا آهنی به منظور پایدار سازی قالب‌های فلزی ضروری است.
• در طراحی و اجرای این سقف، تامین دیافراگم صلب، با توجه به ضوابط موجود در استاندارد 2800 ایران الزامی است.
• در اجرا سقف سیاک باید یکپارچگی و استحکام کافی دال بتن مسلح نسبت به عضو باربر جانبی توسط محاسبات مناسب در طراحی و اجرا تأمین شود.
• رعایت الزامات مربوط به بازشوها در سقف، بر اساس مبحث 9 مقرارت ملی ساختمان ایران الزامی است.
• رعایت تمهیدات متناسب با شرایط اقلیمی و محیط‌های خورنده الزامی است.
• رعایت الزامات مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، جهت صرفه جویی در مصرف انرژی الزامی است.
• رعایت مبحث 3 مقررات ملی ساختمان در خصوص حفاظت ساختمان‌ها در برابر حریق و همچنین الزامات نشریه شماره 444 مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت جداره‌ها در مقابل حریق با در نظر گرفتن تعداد طبقات، ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی عنصر ساختمانی ضروری است.
• صدابندی هوابرد و کوبه‌ای سقف بین طبقات باید مطابق مبحث 18 مقررات ملی ساختمان تأمین شود.
• اخذ گواهینامه فنی برای محصول تولیدی، پس از راهاندازی خط تولید کارخانه، از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

مزایا و معایب سقف سیاک کدام هستند؟

ترکیب دال یک طرفه مجوف با بتن مسلح و قالب مدولار غیرماندگار باعث خواص منحصر به فرد سقف سیاک شده است. مزایای این سقف عبارت هستند از:

فیلم آموزش مقدماتی انواع کف و سقف های سازه ای و غیر سازه ای در فرادرس

کلیک کنید

• سهولت نصب و جابجایی قالب
• حذف بلوک
• امکان عبور تاسیسات از میان سقف
• مقاومت در برابر خوردگی
• مقاومت در برابر آتشسوزی
• یکپارچگی و کاهش وزن سقف
• کاهش میزان آرماتور مورد نیاز نسبت به سقف تیرچه بلوک

از معایب سقف سیاک نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خود ایستا نبودن
• انحصاری بودن اجرا
• سرعت اجرای کم
• نیاز به شمع بندی (برخلاف سقف عرشه فولادی و دیگر سقف‌های کامپوزیت)
• خم شدن قالب پس از چند اجرا
• ایجاد مقطع T شکل با ممان کمتر نسبت به مقطع I (مانند سقف یوبوت)
• نیاز به اجرای سقف کاذب به منظور نصب تاسیسات

سیستم های مشابه با سقف سیاک کدام هستند؟

سقف‌های زیر از نظر سیستم اجرا مشابه سقف سیاک هستند:

• «دال اسکای ریل» (Skyrail Slab)
• مهانیت
• «ایزی اسلب» (Easy Slab)
• لایت فرم بتن بسپار
• حس پلاست
• «گرین وافل» (Green Waffle)