بهترین دانشگاه های تهران کدام هستند؟ – معرفی پنج دانشگاه برتر با جزئیات کامل


بدون شک یکی از دغدغههای علاقهمندان به کسب علم و دانش این است که بتوانند در بهترین دانشگاههای تهران مشغول به تحصیل شوند. بنابراین اولین قدم برای ورود به این دانشگاهها این است که بدانیم در رشته تحصیلی موردنظر ما کدام دانشگاه های تهران در جایگاه بهتری قرار دارند. در فرآیند رتبهبندی دانشگاهها معمولا معیارهای مختلفی مانند سوابق آموزشی، تعداد دانشجویان یا اعضای هیئت علمی، تعداد و کیفیت مقالات یا پژوهشهای منتشر شده در هر سال در نظر گرفته میشود. بهترین دانشگاه های تهران نیز بر همین اساس طبقهبندی شدهاند که در این مطلب از مجله فرادرس آنها را معرفی میکنیم.
در اولین بخش از این نوشته به معرفی پنج دانشگاه برتر تهران در سال ۲۰۲۴ و بر اساس رتبهبندی سایت QS خواهیم پرداخت. همچنین نشان میدهیم که چگونه میتوانیم با مراجعه به سایتهای مختلفی مانند سایت QS، رتبه و جایگاه دانشگاههای مختلف ایران و تهران را در مقیاس جهانی یا در محدوده آسیا شناسایی کنیم. با توجه به اینکه یکی از مهمترین عوامل در زمینه پیدا کردن بهترین دانشگاه های تهران این است که ببینیم در حوزه مطالعاتی یا رشته تحصیلی ما رتبهبندی دانشگاهها به چه صورت است، بنابراین در ادامه با در نظر گرفتن رشتههای تحصیلی مختلف به شما کمک میکنیم تا بهترین دانشگاه های تهران را در حوزه تحصیلی خود پیدا کنید.
معرفی پنج دانشگاه برتر تهران
بهطور کلی اغلب دانشگاه های تهران جزء بهترین دانشگاههای کشور هستند و در رتبهبندی کشوری برای وارد شدن به این دانشگاهها رقابت بالایی بین متقاضیان وجود دارد. طبق آمار سایت QS در سال ۲۰۲۴ میلادی پنج دانشگاه برتر تهران بهترتیب عبارتاند از:
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۳۳۴
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۳۶۰
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۳۷۵
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۴۵۱
- دانشگاه شهید بهشتی با رتبه جهانی ۹۵۱ تا ۱۰۰۰
این پنج دانشگاه از بین تمام دانشگاههای پایتخت انتخاب شدهاند. فهرست کلیه دانشگاههای تهران را در ادامه مشاهده میکنید:
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه الزهرا
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
- دانشگاه علم و صنعت ایران
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه صنعتی شریف
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه هنر تهران
- دانشگاه تهران
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
- مراکز مختلف دانشگاه پیام نور
- مراکز مختلف دانشگاه جامع علمی و کاربردی
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
- سایر مراکز دانشگاه آزاد اسلامی
- دانشگاه فرهنگیان
همچنین علاوه بر رتبهبندی جهانی، جایگاه دانشگاه های تهران را بین دانشگاههای آسیا نیز در سال ۲۰۲۴ بررسی کردهایم تا بتوانید دید بهتری نسبت به مقایسه دانشگاهها در تهران بهدست آورید:
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۸۵
- دانشگاه تهران با رتبه ۸۸
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه ۱۲۱
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه ۱۶۶
- دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۲۵۱ تا ۲۶۰
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با رتبه ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه خوارزمی با رتبه ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه علامه طباطبایی با رتبه ۵۰۱ تا ۵۵۰
- دانشگاه الزهرا با رتبه ۵۵۱ تا ۶۰۰
اما برای اینکه بتوانیم یک مقایسه اصولی و صحیح بین دانشگاه های تهران داشته باشیم، بهتر است عملکرد دانشگاه های تهران را در پنج حوزه زیر بهصورت جداگانه بررسی کنیم:
- بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای فنی و مهندسی
- بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای علوم پایه
- بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای ادبیات و علوم انسانی
- بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای هنری
- بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای پزشکی
در بخشهای بعدی این نوشته با توجه به تقسیمبندی بالا، به معرفی دانشگاههای برتر تهران در هر بخش خواهیم پرداخت. دقت کنید در تمام این مطلب بازه در نظر گرفته شده برای رتبهبندی از ۱ تا ۱۰۰۰ است. بنابراین دانشگاههایی که در هر بخش رتبه بالاتر از ۱۰۰۰ دارند، در این مطلب نام برده نشدهاند.
معرفی رشته های دانشگاهی با فرادرس
اولین عاملی که در مسیر موفقیت تحصیلی افراد و در کنار شناسایی بهترین دانشگاه های تهران یا کشور موثر است، انتخاب رشته تحصیلی متناسب با علایق، استعدادها و با در نظر گرفتن اهداف کاری یا تحصیلی در آینده است. در همین زمینه، فرادرس مجموعهای از چندین فیلم آموزشی تهیه کرده است که با مشاهده آنها میتوانید با دید بهتری رشته دانشگاهی خود را انتخاب کنید:

همچنین در این مجموعه فیلمهایی با موضوع آموزش انتخاب رشته کنکور نیز وجود دارد که قطعا در مسیر ورود به دانشگاه راهنمای خوبی برای علاقهمندان خواهد بود:
چگونه بهترین دانشگاه های تهران را تعیین کنیم؟
برای تعیین بهترین دانشگاه های تهران راههای مختلفی وجود دارد. یکی از قابلقبولترین روشها این است که به سایتهای رتبهبندی یا Ranking دانشگاهی معتبر مراجعه کنید. این سایتها با توجه به نتایج آماری موثق در مورد سوابق آموزشی دانشگاهها، تعداد اعضای هیئت علمی در مقایسه با تعداد دانشجویان یا تعداد اعضای هیئت علمی بینالمللی در هر دانشگاه، میزان مقالات ISI منتشر شده یا تعداد پژوهشهای کاربردی در زمینه جذب افراد به بازار کار، دانشگاههای مختلف جهان را در طبقهبندی مشخصی قرار میدهند تا با توجه به نیاز خود بتوانید به راحتی دانشگاه موردنظر خود را انتخاب کرده و در کسب یک دید کلی در مورد آن بهدرستی عمل کنید.
یکی از این سایتها، سایت رتبهبندی دانشگاهی QS است. اگر به این سایت (+) مراجعه کنید، در بخشی با عنوان «QS World University Rankings by Subject 2024»، میتوانید برترین دانشگاههای جهان را به تفکیک موضوع در سال ۲۰۲۴ مشاهده کنید:

با کلیک روی بخش مشخص شده در تصویر بالا مشاهده میکنید که برای مثال در سال ۲۰۲۴، برترین دانشگاههای دنیا در زمینه تکنولوژی و مهندسی به ترتیب دانشگاه ام آی تی، استنفورد و آکسفورد بودهاند، در حالی که در زمینه هنر و علوم انسانی بهترتیب دانشگاه هاروارد، کمبریج و آکسفورد رتبههای اول تا سوم را کسب کردهاند. حالا اگر در قسمت تکنولوژی و فنی روی بخش «View Full List» کلیک کنید، لیست کامل دانشگاههای برتر دنیا در این بخش از علم به شما نشان داده میشود.
در این قسمت گزینهای برای فیلتر کشور نیز وجود دارد. پس میتوانید با فیلتر کردن کشور ایران، لیست بهترین دانشگاههای فنی و مهندسی در ایران و در نتیجه در تهران را نیز به ترتیب رتبهبندی مشاهده کنید. همچنین برای تعیین پنج دانشگاه برتر ایران در سال ۲۰۲۴ که در بخش قبل لیست شدند، کافی است مجددا به صفحه ابتدای این سایت مراجعه کرده و این بار در اولین بخش یعنی کادری که در تصویر زیر مشخص شده است، کلیک کنید:

با سرچ در این قسمت و اعمال دو فیلتر کشور ایران و سال ۲۰۲۴، رتبهبندی کلی دانشگاههای ایران بدون در نظر گرفتن رشته یا حوزه مطالعاتی خاصی و با در نظر گرفتن تمام شهرهای ایران در اختیار شما قرار داده میشود. دقت کنید که حتما سال ۲۰۲۴ را در فیلتر سال موردنظر خود انتخاب کنید. در غیر این صورت، بهصورت خودکار نتایج سال ۲۰۲۵ برای شما نشان داده میشود، در حالی که در این نوشته هدف ما مقایسه عملکرد دانشگاه های تهران در سال ۲۰۲۴ میلادی است.
بهترین دانشگاه های تهران در رشته های فنی و مهندسی
با توجه به روندی که در بخش قبل توضیح دادیم، برای اینکه بهترین دانشگاه های تهران را در زمینه رشتههای فنی و مهندسی مشخص کنیم، لازم است از فیلترهای مربوط به این حوزه در سایت QS استفاده کنیم. فیلترهای حوزه مهندسی در این سایت بهصورت مهندسی شیمی، مهندسی عمران، مهندسی مکانیک، مهندسی معدن، مهندسی الکترونیک، مهندسی نفت و تکنولوژی تفکیک شده است. در ادامه ابتدا برای هر کدام از این موارد رتبهبندی جهانی را اعلام میکنیم و سپس یک جمعبندی کلی برای برترین دانشگاه های تهران در حوزه علوم فنی و مهندسی ارائه خواهیم کرد.
در رتبهبندی سایت QS تنها دو دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه تهران در لیست موضوعی تکنولوژی و مهندسی برای سال ۲۰۲۴ قرار میگیرند:
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۳۴۶
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
اگر دقت کنید با اینکه دانشگاه شریف رتبه کلی بهتری از دانشگاه تهران دارد، اما دانشگاه تهران از نظر تکنولوژی و مهندسی در رتبه بالاتری از دانشگاه صنعتی شریف قرار گرفت. بنابراین با اینکه دانشگاه تهران دانشگاه مادر محسوب میشود و تقریبا تمام رشتههای دانشگاهی را پوشش داده است، اما در زمینه تکنولوژی و مهندسی از کلیه دانشگاههای صنعتی در تهران و ایران در رتبه بالاتری قرار میگیرد. در ادامه، بهترین دانشگاه های تهران در کلیه گرایشهای مهندسی شیمی در سال ۲۰۲۴ طبق آمار ساین سایت به شکل زیر رتبهبندی میشوند:
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۲۵۱ تا ۳۰۰
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۳۵۱ تا ۴۰۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۳۰

همچنین بهترین دانشگاه های تهران در زمینه کلیه گرایشهای مهندسی نفت در سال ۲۰۲۴ طبق آمار سایت QS شامل موارد زیر هستند:
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۲۴
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۲۸
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۳۹
- دانشگاه تربیت مدرس با رتبه جهانی ۱۰۱ تا ۱۵۰
در همین زمینه اگر علاقهمند هستید با دانشگاه صنعتی امیرکبیر بیشتر آشنا شوید، میتوانید فیلم آموزشی معرفی دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک) + معرفی دانشکدهها، امکانات پژوهشی و رفاهی فرادرس را مشاهده کنید که لینک آن نیز در ادامه برای شما قرار داده شده است:
در همین راستا، در شاخه مهندسی مکانیک و در سال ۲۰۲۴ طبق آمار سایت QS بهترین دانشگاه های تهران بهترتیب عبارتاند از:
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۲۰۱ تا ۲۵۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۲۰۱ تا ۲۵۰
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۲۵۱ تا ۳۰۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۲۵۱ تا ۳۰۰
- دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با رتبه جهانی ۴۵۱ تا ۵۰۰
و در نهایت در کلیه گرایشهای مهندسی برق و الکترونیک، بهترین دانشگاه های تهران به شکل زیر مرتب میشوند:
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۲۰۱ تا ۲۵۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۲۰۱ تا ۲۵۰
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۳۰۱ تا ۳۵۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۳۵۱ تا ۴۰۰
با توجه به آنچه گفته شد، در مجموع میتوانیم بهترین دانشگاههای تهران در زمینه رشتههای فنی و مهندسی را به شکل زیر در نظر بگیریم:

در بخشهای بعد به معرفی دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه امیرکبیر بهعنوان سه دانشگاه برتر کشور و تهران خواهیم پرداخت تا با دانشکدهها و سایر مراکز آموزشی این دانشگاههای معروف بهتر آشنا شوید.
بهترین دانشگاه های تهران در رشته های علوم پایه
پس از اینکه با بهترین دانشگاه های تهران در حوزه فنی و مهندسی آشنا شدیم، در این بخش برترین دانشگاه های تهران در زمینه علوم پایه یا علوم طبیعی که رشتههای متنوعی از جمله کلیه گرایشهای رشتههای فیزیک، شیمی، ریاضیات، آمار، زیستشناسی، زمینشناسی و ... را شامل میشود، معرفی میکنیم.
ابتدا رتبهبندی سایت QS در زمینه علوم طبیعی برای سال ۲۰۲۴ را اعلام میکنیم. منظور از علوم طبیعی همان علوم تجربی است که علوم فیزیکی مانند فیزیک نظری و تجربی، شیمی، نجوم یا اخترشناسی، زمینشناسی و علوم زیستی را در برمیگیرد:
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۵۰۱ تا ۵۵۰
همچنین اگر بخواهیم بررسی تخصصیتری در این زمینه ارائه دهیم، برای مثال در زمینه علوم زیستی لیست بهترین دانشگاههای تهران در سال ۲۰۲۴ به شرح زیر است:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه جهانی ۳۵۱ تا ۴۰۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه علوم پزشکی ایران با رتبه جهانی ۶۵۱ تا ۶۷۰

این در حالی است که در زمینه علم شیمی و کلیه گرایشهای این رشته میتوانیم تقسیمبندی زیر را برای دانشگاه های تهران در نظر بگیریم:
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۳۰۱ تا ۳۵۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه شهید بهشتی با رتبه جهانی ۵۵۱ تا ۶۰۰
- دانشگاه تربیت مدرس با رتبه جهانی ۵۵۱ تا ۶۰۰
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۶۰۱ تا ۶۵۰
همانطور که ملاحظه میکنید، برای نمونه در زمینه شیمی در سال ۲۰۲۴ رتبه دانشگاه علم و صنعت ایران با دانشگاه صنعتی شریف تقریبا یکسان و حتی کمی بهتر بوده است. همچنین میتوانیم در حوزه فیزیک و کلیه گرایشهای آن از جمله اخترشناسی رتبهبندی زیر را برای دانشگاه های تهران در نظر بگیریم:
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۵۱ تا ۵۰۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۶۰۱ تا ۶۴۰
در نهایت این بخش را با بررسی بهترین دانشگاه های تهران در حوزه ریاضیات و آمار به پایان میرسانیم:
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه صنعتی شریف با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۰۱ تا ۴۵۰
- دانشگاه علم و صنعت ایران با رتبه جهانی ۴۵۱ تا ۵۰۰
نکته جالب در این دستهبندی این است که بر خلاف سایر علوم، در زمینه ریاضیات دانشگاه امیرکبیر در ایران و تهران کاملا پیشتاز است. بنابراین در مجموع میتوانیم بهترین دانشگاه های تهران در بخش علوم پایه را به شکل زیر معرفی کنیم:

بهترین دانشگاه های تهران در رشته های ادبیات و علوم انسانی
علوم انسانی شامل رشتههای متنوعی از جمله مدیریت، فلسفه، ادبیات، هنر، جامعهشناسی، روانشناسی، مدیریت، اقتصاد، تاریخ و ... است. در این بخش به بررسی رتبهبندی دانشگاههای تهران در این رشتهها میپردازیم. برای شروع، بهترین دانشگاه تهران در حوزه مدیریت طبق آمار سایت QS در سال ۲۰۲۴ دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۵۰۱ تا ۵۵۰ است. با توجه به اینکه در این سایت امکان دسترسی رایگان به تمام بخشها از جمله رشتههای مختلف علوم انسانی وجود ندارد، جمعبندی کلی برای بهترین دانشگاه های تهران در زمینه ادبیات و علوم انسانی به شکل زیر است:
- دانشگاه تهران
- دانشگاه شهید بهشتی
- دانشگاه علامه طباطبایی
- دانشگاه تربیت مدرس
- دانشگاه خوارزمی
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای هنری
بهترین دانشگاه های تهران در کلیه حوزههای هنری عبارتاند از:
- دانشگاه هنر تهران
- دانشگاه هنر سوره
- دانشگاه صدا و سیما
- پردیش هنرهای زیبا دانشگاه تهران
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
همچنین اگر علاقهمند هستید با جزئیات دانشگاههایی مانند دانشگاه هنر تهران بیشتر آشنا شوید، میتوانید مطلب «رشته های دانشگاه هنر تهران – معرفی ۳۰ رشته برای علاقه مندان» از مجله فرادرس را مطالعه کنید که لینک آن در ادامه برای شما قرار داده شده است.
بهترین دانشگاه های تهران در رشتههای پزشکی
در آخرین تقسیمبندی و تفکیک رشتههایی که در این نوشته از مجله فرادرس برای بررسی بهترین دانشگاه های تهران در نظر گرفتهایم، به بررسی دانشگاههای علوم پزشکی خواهیم پرداخت. طبق آمار ارائه شده در سایت QS در سال ۲۰۲۴ بهترین دانشگاه های تهران در زمینه پزشکی عبارتاند از:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه جهانی ۳۸۵
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۴۵۱ تا ۵۰۰
اگر بخواهیم بررسی جزئیتری داشته باشیم، برای مثال در زمینه علوم دارویی و داروسازی هم لیست بهترینها بهصورت زیر خواهد بود:
- دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه جهانی ۲۰۱ تا ۲۵۰
- دانشگاه تهران با رتبه جهانی ۳۵۱ تا ۳۶۰
نکته مهم این است که در بخش پزشکی، دانشگاههای دیگری مانند دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی شیراز یا تبریز نیز در رتبههای جهانی بالایی قرار دارند. اما از آنجا که تمرکز ما در این مطلب روی دانشگاه های تهران است، نام این دانشگاهها را ذکر نکردهایم. بنابراین این نکته را به یاد داشته باشید که در این حوزه، دانشگاههای خارج از تهران نیز در سطح خیلی خوبی قرار دارند.
معرفی بهترین دانشگاه های تهران
پس از اینکه با رتبهبندی دانشگاههای مختلف در تهران آشنا شدید، در این قسمت اطلاعات جزئی و کاملتری از پنج دانشگاه برتر تهران یعنی دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه علم و صنعت و دانشگاه شهید بهشتی در اختیار شما قرار میدهیم.
دانشگاه تهران
با اینکه رتبه جهانی ۳۶۸ در فوریه سال ۲۰۲۵ میلادی برای دانشگاه تهران (UT) آن را جزء لیست برترین دانشگاه های تهران قرار میدهد، اما دیدیم که رتبه این دانشگاه در در حوزه علوم فنی و مهندسی کمتر از این عدد و برابر با ۳۴۶ است. دانشگاه تهران نماد آموزش عالی و تحصیلات دانشگاهی و با عنوان «دانشگاه مادر» در ایران نام برده میشود. در ورودی اصلی این دانشگاه که در مرکز شهر تهران واقع شده است، با توجه به معماری بینظیر و منحصر به فردی که دارد، همواره تصویری نمادین از تحصیلات و کسب دانش در ایران بهشمار میرود.

تاریخچه دانشگاه تهران به اولین تلاشها جهت شکلگیری آموزش عالی در ایران و تاسیس دارالفنون در سال ۱۲۳۰ باز میگردد. پس از آن در سال ۱۳۰۷ به پیشنهاد دکتر محمود حسابی و پیگیری دکتر علی اصغر حکمت، باغ جلالیه به عنوان زمین اصلی احداث دانشگاه تهران امروزی انتخاب شد. تاسیس دانشگاه تهران در زمینه ارتباط و آشنایی ایران با تمدن غرب و علوم جدید بسیار موثر بود. در این دانشگاه چهرههای معروف و برجستهای مانند جلالالدین همایی، عبدالعظیم قریب، بدیعالزمان فروزانفر، پروفسور محمود حسابی، استاد علی اکبر دهخدا، دکتر محمد معین، مهدی بازرگان، دکتر مصطفی چمران، یدالله سحابی، دکتر عبدالحسین زرینکوب و .... تحصیل کردهاند.
پردیس دانشگاه تهران امروزی در سال ۱۳۱۳ تاسیس شده است و ساختمان دانشکدههای هنرهای زیبا، ادبیات و علوم انسانی، علوم پایه و فنی، حقوق و علوم سیاسی و ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران همگی در این مکان واقع شدهاند. سایر ساختمانهای این دانشگاه مانند سازمان مرکزی، اداره امور دانشجویی، دانشکده محیط زیست و ... در خیابانهای اطراف دانشگاه تهران قرار دارند. همچنین دانشکدههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی با اینکه ابتدا جزء پردیس دانشگاه تهران بودند، اما در سال ۱۳۷۰ مجموع این دانشکدهها «دانشگاه علوم پزشکی تهران» را تشکیل داده و از دانشگاه تهران جدا شدند.

دانشگاه تهران تاکنون بیش از ۱۸۹۰ هیئت علمی و ۴۸۸۹۵ دانشجو داشته است که از این میان، ۱۰۱۸ نفر دانشجوی بینالملی بودهاند. برخلاف اغلب دانشگاههای معروف فنی و مهندسی در تهران، دانشگاه تهران یکی از معدود دانشگاههایی است که علاوه بر رشتههای مهندسی، در سایر حوزهها نیز پیشتاز است. به علاوه، در این دانشگاه رشتههای بسیار متنوعی وجود دارد و تقریبا تمام رشتههای دانشگاهی را پوشش داده است. اگر به طبقهبندی دانشکدگان دانشگاه تهران دقت کنید، متوجه این نکته خواهید شد:
- دانشکدگان مدیریت
- دانشکدگان فنی
- دانشکدگان علوم
- دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی
- دانشکدگان هنرهای زیبا
- دانشکدگان فارابی
- دانشکدگان علوم و فناوریهای میانرشتهای

در این میان، برای مثال، دانشکدگان فنی دانشگاه تهران شامل دانشکدههای زیر است:
- دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر
- دانشکده مهندسی صنایع
- دانشکده مهندسی عمران
- دانشکده مهندسی شیمی
- دانشکده مهندسی متالوژی و مواد
- دانشکده مهندسی معدن
- دانشکده مهندسی مکانیک
- دانشکده مهندسی نقشهبرداری و اطلاعات مکانی
- دانشکده علوم مهندسی
- دانشکده فنی کاسپین
- دانشکده فنی فومن
همچنین برای مثال در دانشکدگان فنی دانشگاه تهران علاوه بر دانشکدههای بالا، مراکز و موسسات آموزشی مختلفی شامل موارد زیر مشغول به فعالیت هستند که میتوانید با مراجعه به این لینک (+) در مورد هر کدام از این موسسات و مراکز، اطلاعات موردنیاز خود را بهدست آورید:
- مرکز مطالعات راه و حمل و نقل
- انستیتو مصالح ساختمانی
- مرکز پژوهشی کاربردی متالورژی استخراجی
- مرکز مطالعات ژئوریسک
- مرکز پژوهشی لجستیک و مدیریت زنجیره تامین
- مرکز پژوهشی مهندسی فرآیند و مدیریت منابع
- مرکز پژوهشی علوم و مدیریت داده
- مرکز پژوهشی حمل و نقل هوایی
- مرکز همبست آب، انرژی، محیط زیست
- انستیتو مهندسی نفت
- مؤسسه پژوهش در رباتیک، هوش مصنوعی و علوم اطلاعات
- مؤسسه پژوهش در مدیریت و برنامهریزی انرژی
- پژوهشکده خودرو، سوخت و محیط زیست
- مؤسسه توربو ماشینهای آبی
- مؤسسه پژوهشی فشار قوی الکتریکی
- مؤسسه پژوهشی تجهیزات نیروگاهی مپفن
- انستیتو گاز طبیعی مایع
همچنین یکی از نقاط قوت دانشگاه تهران ۱۶۲ نشریه علمی معتبر آن است که این تعداد در مقایسه با تعداد نشریات دانشگاههایی که در ادامه معرفی میشوند، بسیار زیاد است. به همین دلیل است که دانشگاه تهران در رتبهبندی جهانی و آسیایی جایگاه اول و دوم را بین دانشگاه های تهران و ایران به خود اختصاص داده است. این نشریات در حوزههای مختلفی مانند علوم پایه، فنی و مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، دامپزشکی، علوم انسانی، هنر و معماری و ... به انتشار مقالات مختلف میپردازند. اگر میخواهید در زمینه مشخصات نشریات علمی در این دانشگاه اطلاعات جامع و کاملی کسب کنید، میتوانید به لینک (+) مراجعه کنید.
دانشگاه صنعتی شریف
دانشگاه صنعتی شریف (SUT) دومین دانشگاه برتر کشور و تهران در رتبهبندی جهانی دانشگاهها و بهویژه در زمینه علوم فنی و مهندسی است. این دانشگاه تاکنون دارای ۴۳۳ هیئت علمی و بیش از ۹۴۵۷ دانشجو بوده است. دانشگاه صنعتی شریف در سال ۱۳۴۴ ابتدا با عنوان دانشگاه صنعتی آریامهر و با تعداد ۵۴ هیئت علمی و ۴۱۲ دانشجو تاسیس شد، اما در سال ۱۳۵۹ به صنعتی شریف تغییر نام پیدا کرد. رتبه این دانشگاه در حال حاضر در فوریه سال ۲۰۲۵ میلادی ۳۴۲ است.
دانشکدههای دانشگاه شریف بهصورت زیر دستهبندی میشوند:
- دانشکده شیمی
- دانشکده علوم ریاضی
- دانشکده فیزیک
- دانشکده مدیریت و اقتصاد
- دانشکده مهندسی انرژی
- دانشکده مهندسی برق
- دانشکده مهندسی شیمی و نفت
- دانشکده مهندسی صنایع
- دانشکده مهندسی عمران
- دانشکده مهندسی کامپیوتر
- دانشکده مهندسی مکانیک
- دانشکده مهندسی و علم مواد
- دانشکده مهندسی هوافضا

همچنین علاوهبر این دانشکدهها، دانشگاه شریف دارای مراکز آموزشی دیگری به شرح زیر است:
- گروه فلسفه علم
- مدیریت تربیت بدنی
- مرکز زبانها و زبانشناسی
- مرکز معارف اسلامی و علوم انسانی
- مرکز آمورش مهارتهای مهندسی

دانشگاه صنعتی شریف دارای سه نشریه علمی زیر است:
- نشریه مهندسی عمران
- نشریه مهندسی صنایع و مدیریت
- نشریه مهندسی مکانیک
دانشگاه صنعتی امیرکبیر
دانشگاه صنعتی امیرکبیر (AUT) که با نام «دانشگاه پلیتکنیک» نیز شناخته میشود، در سال ۲۰۲۴ در جایگاه سوم بین برترین دانشگاه های تهران و ایران قرار میگیرد. در این دانشگاه بیش از ۹۶۳۸ دانشجو مشغول به تحصیل بودهاند یا همچنان در حال تحصیل هستند. از این تعداد ۳۲۲ نفر دانشجوی بینالمللی بودهاند و تعداد اعضی هیئت علمی این دانشگاه نیز تاکنون ۴۶۳ نفر بوده است. در فوریه سال ۲۰۲۵ میلادی رتبه دانشگاه پلیتکنیک در جهان ۴۰۳ است. دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال ۱۹۲۸ میلادی و با عنوان «آکادمی فنی» تاسیس شد. در نتیجه از نظر تاریخی، این دانشگاه قدیمیترین دانشگاه فنی ایران محسوب میشود.

به همین دلیل است که این دانشگاه را با عنوان مادر دانشگاههای فنی ایران میشناسند. با توجه به اینکه این دانشگاه هم یکی از دانشگاههای صنعتی تهران بهشمار میرود، عمده فعالیت علمی در این دانشگاه نیز کاملا متمرکز روی رشتههای فنی و مهندسی است که از لیست دانشکدههای این دانشگاه کاملا مشخص است:
- دانشکده مهندسی برق
- دانشکده مهندسی پزشکی
- دانشکده مهندسی پلیمر و رنگ
- دانشکده مهندسی دریا
- دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر
- دانشکده شیمی
- دانشکده فیزیک و مهندسی انرژی
- دانشکده مهندسی صنایع و سیستمهای مدیریت
- دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست
- دانشکده مهندسی کامپیوتر
- دانشکده مهندسی معدن
- دانشکده مهندسی مواد و متالورژی
- دانشکده مهندسی مکانیک
- دانشکده مهندسی نساجی
- دانشکده مهندسی نفت
- دانشکده مدیریت، علم و فناوری
- دانشکده مهندسی هوافضا
بهعلاوه در این دانشگاه گروههای بینرشتهای دیگری به شرح زیر نیز برای علاقهمندان وجود دارد:
- رباتیک
- مکاترونیک
- مهندسی فضایی و اویونیک
- مهندسی خوردگی و حفاظت از مواد
- مهندسی انرژی
- مهندسی فناوری اطلاعات
- مهندسی سواحل، بنادر و سازههای دریایی
همچنین نشریات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در ادامه فهرست شدهاند:
- نشریه مهندسی عمران امیرکبیر
- نشریه مهندسی مکانیک امیرکبیر
- AUT Journal of Electrical Engineering
- AUT Journal of Mathematics and Computing
- AUT Journal of Modeling and Simulation
دانشگاه علم و صنعت ایران
دانشگاه علم و صنعت ایران (IUST) طبق آمار سایت QS در فوریه سال ۲۰۲۵ میلادی جایگاه ۴۳۵ را بین کلیه دانشگاههای دنیا به خود اختصاص داده است. این دانشگاه در سال ۱۹۲۹ میلادی بهعنوان اولین موسسه آموزش مهندسان ایرانی و با نام «موسسه فنی دولتی» آغاز به کار کرد و در کمتر از پنج سال، اولین فارغالتحصیلان این دانشگاه در رشتههای مهندسی مکانیک و مهندسی شیمی وارد بازار کار شدند. همچنین در سال ۱۹۵۸ میلادی، این موسسه تحت عنوان «موسسه تکنولوژی تهران یا TIT» پذیرش مقطع کارشناسی ارشد خود را شروع کرد. چند سال بعد، موسسه تکنولوژی تهران به محل کنونی این دانشگاه (واقع در شمال محله نارمک تهران) نقل مکان کرد.
با گذشت زمان و توسعه تعداد رشتههای مهندسی و بهویژه پذیرش اولین ورودیهای رشته معماری ایران در این موسسه، نام آن به «دانشکده علم و صنعت ایران» تغییر داده شد. سرانجام در سال ۱۹۷۸ میلادی و با موافقت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نام امروزی دانشگاه علم و صنعت ایران برای این دانشکده انتخاب شد. در حال حاضر دانشگاه علم و صنعت ایران دارای بیش از ۱۲۹۵۴ دانشجو است که از این میان ۱۵۴ نفر دانشجوی بینالمللی محسوب میشوند. همچنین تعداد کل اعضای هیئت علمی در این دانشگاه برابر است با ۴۷۵ نفر. فهرست دانشکدههای دانشگاه علم و صنعت ایران در ادامه برای شما قرار داده شده است:
- دانشکده مهندسی برق
- دانشکده مهندسی مکانیک
- دانشکده مهندسی خودرو
- دانشکده مهندسی راهآهن
- دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر
- دانشکده شیمی
- دانشکده مهندسی شیمی، نفت و گاز
- دانشکده مهندسی صنایع
- دانشکده مهندسی عمران
- دانشکده فناوریهای نوین
- دانشکده فیزیک
- دانشکده مهندسی کامپیوتر
- داشنکده مهندسی معماری و شهرسازی
- دانشکده مدیریت، اقتصاد و مهندسی پیشرفت
- دانشکده مهندسی مواد و متالورژی

علاوهبر این دانشکدهها، در دانشگاه علم و صنعت ایران گروههای آموزشی مختلفی مانند گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، گروه زبانهای خارجی و گروه معارف اسلامی نیز وجود دارد. همچنین این دانشگاه دارای واحدهای مختلفی بهصورت زیر است که این امکان را به متقاضیان داده است تا به شیوه الکترونیکی (مجازی) یا در صورت حضور در نقاط دور از پایتخت، راه ارتباطی خود را با دانشگاه حفظ کنند:
- مرکز آموزش الکترونیکی
- پردیس شماره ۲
- واحد ارس
- واحد چابهار
- واحد کیش
- واحد نور
- واحد دماوند
همچنین یکی از مهمترین دستاوردهای این دانشگاه تعداد نشریات علمی است که به زبانهای انگلیسی یا فارسی در این مجموعه مشغول به فعالیت هستند. سالانه تعداد زیادی مقاله آموزشی و علمی در این نشریات منتشر میشوند:
- مجله بینالمللی مهندسی عمران
- مجله علم و مهندسی مواد ایران
- مجله مهندسی برق و الکترونیک ایران
- نشریه بینالمللی مهندسی صنایع و تحقیقات تولید
- نشریه بینالمللی مهندسی معماری و شهرسازی
- مجله بینالمللی پژوهشی راهآهن
- مجله تخصصی مهندسی خودرو
- مجله بینالمللی بهینهیابی در مهندسی عمران
- نشریه بینالمللی مهندسی صنایع و مدیریت تولید
- نشریه علوم و فناوی کامپوزیت
- نشریه پژوهشهای معماری اسلامی
دانشگاه شهید بهشتی
پنجمین دانشگاه برتر تهران دانشگاه شهید بهشتی (SBU) است که در سال ۲۰۲۵ جایگاه ۸۵۱ تا نهصدم را بین دانشگاههای دنیا به خود اختصاص داده است. در این دانشگاه حدودا ۱۸۵۰۰ دانشجو مشغول به تحصیل هستند یا فارغالتحصیل شدهاند. دانشگاه شهید بهشتی از جهت جامع بودن رشتهها به دانشگاه تهران شبیه است و اگر به فهرست دانشکدههای این دانشگاه دقت کنید، متوجه خواهید شد که در این دانشگاه علاوه بر رشتههای فنی و مهندسی، حوزههای مهمی چون علوم انسانی نیز فعال هستند.

دانشکده فنی و مهندسی در این دانشگاه شامل دانشکدههای زیر است:
- فناوریهای نوین و مهندسی هوافضا
- مهندسی مکانیک و انرژی
- مهندسی عمران، آب و محیط زیست
- مهندسی هستهای
- مهندسی برق (الکترونیک، مخابرات، کنترل و قدرت)
- معماری و شهرسازی
- مهندسی و علوم کامپیوتر
این در حالی است که دانشکده علوم پایه این دانشگاه نیز از دانشکدههایی با عناوین زیر تشکیل شده است:
- علوم و فناوری زیستی
- علوم زمین
- علوم ریاضی
- فیزیک
- علوم شیمی و نفت
تفاوت مهم دانشگاه شهید بهشتی با سه دانشگاه صنعتی معرفی شده در بخشهای قبل این است که در این دانشگاه دو دانشکده با عنوان «دانشکده علوم انسانی» و «دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری» وجود دارد. در این دو دانشکده گرایشهای مختلف رشتههایی مانند علوم اقتصادی و سیاسی، مدیریت و حسابداری، علوم تربیتی و روانشناسی، علوم ورزشی و تندرستی، ادبیات و علوم انسانی، الهیات و ادیان و حقوق نیز آموزش داده میشود.