فرادرساعداد در عربی — توضیح کامل + مثال و تمرین
برقراری ارتباط روزمره با مردم عرب‌زبان یا حتی بیان سن خود، بدون یاد گرفتن اعداد در عربی، کمی مشکل و در برخی موارد غیرممکن است. از این رو، یاد گرفتن این مبحث یکی از قدم‌های مهم و ضروری در یادگیری زبان عربی است. از آنجا که «معدود» در زبان عربی قواعد خاص خودش را دارد، ممکن است این مبحث به یکی از پیچیده‌ترین مبحث‌ها در زبان عربی تبدیل شود. اما با تکرار و تمرین می‌توان هر کار مشکلی را ساده کرد. در این مطلب درباره مبحث اعداد، قواعد مربوط به معدود، مطالبی می‌آموزیم و با استفاده از تمرین‌های پایانی می‌توانیم میزان یادگیری‌مان از این مبحث را بسنجیم.
اعداد اصلی عربی
همانند زبان فارسی، اعداد در زبان عربی به دو دسته اعداد اصلی و اعداد ترتیبی تقسیمبندی میشوند. تنها اختلاف آنها در نحوه به کار بردن معدودی است که بعد از عدد استفاده می‌شود. برای راحت‌تر کردن آموزش بهتر است مبحث اعداد اصلی را به بخش‌های کوچک‌تری تبدیل کنیم و سپس به دنبال سایر نکات آن برویم. ابتدا به جدول اعداد اصلی از یک تا ده که در آمده نوشته شده توجه کنید.
| جدول اعداد ترتیبی یک تا ۱۰ در عربی | |
| عدد | حروف |
| ۱ | واحد - واحدة |
| ۲ | إثنان - إثنتان |
| ۳ | ثلاثة |
| ۴ | أربعة |
| ۵ | خمسة |
| ۶ | ستة |
| ۷ | سبعة |
| ۸ | ثمانیة |
| ۹ | تسعة |
| ۱۰ | عشرة |
برای بررسی نحوه به کار بردن معدود برای این اعداد باید حساب اعداد یک و دو را از مابقی آنها جدا کنیم. دو عدد «واحد-واحدة» و «إثنان و إثنتان» هر دو صفتی برای معدود خودشان محسوب میشوند. بر همین اساس از نظر جنسیت و اعراب باید تابع موصوف که همان معدود است باشند. به مثال‌های زیر توجه کنید.
کِتابٌ واحِدٌ
رِسالَةٌ واحِدَةٌ
السَریرُ الواحدُ
النَجمَةُ الواحِدَةُ
تِلمیذانْ إِثنَانْ
تِلمیذَیْنْ إِثنَیْنْ
الطالِبَتان الإِثنَتانْ
الطالِبَتَیْنْ الإِثنَتَیْنْ
نکته: برای شمارش یک و دو از عدد واحد و إثنان استفاده نمی‌شود و چنین مواردی مروسم نیست. بلکه به جای آن از «کتابان» و «تلمیذٌ» استفاده می‌شود.
پیش از هر توضیحی بهتر است درباره معدود در عربی صحبت کنیم. به کلمه‌ای که تعداد به آن ارجاع داده می‌شود معدود می‌گویند. به عنوان مثال در عبارت «أربعة کتب» کلمه أربع عدد است و کتب معدود.
معدود برای اعداد سه تا ده دارای چند ویژگی است عبارتند از:
- جمع است
- مجرور است
- از لحاظ جنسیت از معدود تبعیت نمی‌کند و عکس آن است.
- نکره است
برای درک بهتر این موارد بهتر است به مثال‌های زیر توجه کنید.
هَذِهِ ثَلاثَةُ أَقلامٍ.
اینها سه قلم هستند.
(در این مثال چون أقلام مفردش قلم است باید از عدد مقابل آن یعنی شکل مونث ثلاث استفاده کرد. )
هَذِهِ أَربَعَةُ کُتُبٍ.
اینها چهار کتاب هستند.
(دلیل استفاده از اسم اشاره مونث این است که برای جمع غیرعاقل همواره باید از مفرد مونث استفاده کرد.)
هَذِهِ خَمسَةُ مَطاعِمْ.
اینها پنج رستوران هستند.
(مطاعم جمع مکسر مطعم است.)
هَذِهِ أَربَعُ جَرائِدْ.
اینها چهار روزنامه هستند.
(چون مفرد جرائد جریدة است به همین خاطر عدد آن را باید به صورت مذکر استفاده کرد.)
هَذِهِ سَتُّ نَوافِذٍ.
اینها شش پنجره هستند.
(نوافذ جمع مکسر نافذة است و به همین خاطر از شکل مذکر ست استفاده شده است.)
هَذِهِ سَبعَةُ مَکاتِبٍ.
اینها هفت کتابخانه هستند.
(مکاتب جمع مکسر مکتبة است.)
هَذِهِ ثَماني حَقائِبٍ.
اینها هشت کیف هستند.
(حقائب جمع مکسر حقیبة است.)
هَذِهِ تِسعَ مَدارسٍ.
اینها نه مدرسه هستند.
(مدارس جمع مکسر مدرسة است.)
هَذِهِ عَشْرَةْ دَفاترٍ.
اینها ده دفتر هستند.
(دفاتر جمع مکسر دفتر است.)
اعدد اصلی ۱۱ تا ۱۹ عربی
به این دست از اعداد عربی «اعداد مرکب» می‌گویند چون از ترکیب دو قسم عدد تشکیل شده است. به کار بردن معدود برای این دسته از اعداد همانند عدد یک تا ۱۰ نیازمند رعایت کردن یک سری قواعد است که باید مد نظر قرار دهیم. برای دو عدد یازده و دوازده همانند یک و دو، ترکیب عدد و معدود یک ترکیب وصفی است که در جنسیت باید از هم تبعیت داشته باشند. از این رو به کار بردن شکل صحیح آنها مهم است. در ادامه جدول دو شکل از اعداد یازده و دوازده عربی و مثال‌های آن را خواهید خواند.
| جدول شکل حروف اعداد یازده و دوازده عربی | |
| مذکر | مونث |
| أحد عشر | إحدی عشرة |
| إثنا عشر | إثنتا عشرة |
خیلی مفید بود واقعا👌🏾