اعداد در عربی – توضیح کامل + مثال و تمرین
برقراری ارتباط روزمره با مردم عربزبان یا حتی بیان سن خود، بدون یاد گرفتن اعداد در عربی، کمی مشکل و در برخی موارد غیرممکن است. از این رو، یاد گرفتن این مبحث یکی از قدمهای مهم و ضروری در یادگیری زبان عربی است. از آنجا که «معدود» در زبان عربی قواعد خاص خودش را دارد، ممکن است این مبحث به یکی از پیچیدهترین مبحثها در زبان عربی تبدیل شود. اما با تکرار و تمرین میتوان هر کار مشکلی را ساده کرد. در این مطلب درباره مبحث اعداد و قواعد معدود در عربی، مطالبی میآموزیم و با استفاده از تمرینهای پایانی میتوانیم میزان یادگیریمان از این مبحث را بسنجیم.
- یاد میگیرید اعداد اصلی عربی را با قواعد معدود بیان کنید.
- خواهید آموخت قواعد جنسیت و ترکیب اعداد با معدود را رعایت کنید.
- خواهید توانست اعداد مرکب و عقود عربی را به درستی بهکار ببرید.
- یاد خواهید گرفت اعداد ترتیبی را در ساختار جمله عربی بهکار ببرید.
- میآموزید اعداد بزرگ و ترکیبهای عددی پیچیده را صحیح بنویسید.
اعداد اصلی عربی
همانند زبان فارسی، اعداد در زبان عربی به دو دسته اعداد اصلی و اعداد ترتیبی تقسیمبندی میشوند. تنها اختلاف آنها در نحوه به کار بردن معدودی است که بعد از عدد استفاده میشود. برای راحتتر کردن آموزش بهتر است مبحث اعداد اصلی را به بخشهای کوچکتری تبدیل کنیم و سپس به دنبال سایر نکات آن برویم. ابتدا به جدول اعداد اصلی از یک تا ده که در آمده نوشته شده توجه کنید.
| جدول اعداد ترتیبی یک تا ۱۰ در عربی | |
| عدد | حروف |
| ۱ | واحد - واحدة |
| ۲ | إثنان - إثنتان |
| ۳ | ثلاثة |
| ۴ | أربعة |
| ۵ | خمسة |
| ۶ | ستة |
| ۷ | سبعة |
| ۸ | ثمانیة |
| ۹ | تسعة |
| ۱۰ | عشرة |
برای بررسی نحوه به کار بردن معدود برای این اعداد باید حساب اعداد یک و دو را از مابقی آنها جدا کنیم. دو عدد «واحد-واحدة» و «إثنان و إثنتان» هر دو صفتی برای معدود خودشان محسوب میشوند. بر همین اساس از نظر جنسیت و اعراب باید تابع موصوف که همان معدود است باشند. به مثالهای زیر توجه کنید.
کِتابٌ واحِدٌ
رِسالَةٌ واحِدَةٌ
السَریرُ الواحدُ
النَجمَةُ الواحِدَةُ
تِلمیذانْ إِثنَانْ
تِلمیذَیْنْ إِثنَیْنْ
الطالِبَتان الإِثنَتانْ
الطالِبَتَیْنْ الإِثنَتَیْنْ
نکته: برای شمارش یک و دو از عدد واحد و إثنان استفاده نمیشود و چنین مواردی مروسم نیست. بلکه به جای آن از «کتابان» و «تلمیذٌ» استفاده میشود.
پیش از هر توضیحی بهتر است درباره معدود در عربی صحبت کنیم. به کلمهای که تعداد به آن ارجاع داده میشود معدود میگویند. به عنوان مثال در عبارت «أربعة کتب» کلمه أربع عدد است و کتب معدود.
نکته: مهمترین کابرد اعداد اصلی این است که برای شمارش از آنها استفاده میشود.
معدود برای اعداد سه تا ده دارای چند ویژگی است عبارتند از:
- جمع است
- مجرور است
- از لحاظ جنسیت از معدود تبعیت نمیکند و عکس آن است.
- نکره است
برای درک بهتر این موارد بهتر است به مثالهای زیر توجه کنید.
هَذِهِ ثَلاثَةُ أَقلامٍ.
اینها سه قلم هستند.
(در این مثال چون أقلام مفردش قلم است باید از عدد مقابل آن یعنی شکل مونث ثلاث استفاده کرد. )
هَذِهِ أَربَعَةُ کُتُبٍ.
اینها چهار کتاب هستند.
(دلیل استفاده از اسم اشاره مونث این است که برای جمع غیرعاقل همواره باید از مفرد مونث استفاده کرد.)
هَذِهِ خَمسَةُ مَطاعِمْ.
اینها پنج رستوران هستند.
(مطاعم جمع مکسر مطعم است.)
هَذِهِ أَربَعُ جَرائِدْ.
اینها چهار روزنامه هستند.
(چون مفرد جرائد جریدة است به همین خاطر عدد آن را باید به صورت مذکر استفاده کرد.)
هَذِهِ سَتُّ نَوافِذٍ.
اینها شش پنجره هستند.
(نوافذ جمع مکسر نافذة است و به همین خاطر از شکل مذکر ست استفاده شده است.)
هَذِهِ سَبعَةُ مَکاتِبٍ.
اینها هفت کتابخانه هستند.
(مکاتب جمع مکسر مکتبة است.)
هَذِهِ ثَماني حَقائِبٍ.
اینها هشت کیف هستند.
(حقائب جمع مکسر حقیبة است.)
هَذِهِ تِسعَ مَدارسٍ.
اینها نه مدرسه هستند.
(مدارس جمع مکسر مدرسة است.)
هَذِهِ عَشْرَةْ دَفاترٍ.
اینها ده دفتر هستند.
(دفاتر جمع مکسر دفتر است.)
نکته: برای انتخاب میان مذکر و مونث شکل عددها باید به شکل مفرد معدود توجه کرد. یعنی مهم نیست که شکل جمع آن چگونه نوشته میشود، اگر مفرد معدود مونث است، باید از عدد ۳ تا ۱۰ مذکر و اگر معدود مذکر است باید از عدد ۳ تا ۱۰ مونث استفاده کنیم.
اعدد اصلی ۱۱ تا ۱۹ عربی
به این دست از اعداد عربی «اعداد مرکب» میگویند چون از ترکیب دو قسم عدد تشکیل شده است. به کار بردن معدود برای این دسته از اعداد همانند عدد یک تا ۱۰ نیازمند رعایت کردن یک سری قواعد است که باید مد نظر قرار دهیم. برای دو عدد یازده و دوازده همانند یک و دو، ترکیب عدد و معدود یک ترکیب وصفی است که در جنسیت باید از هم تبعیت داشته باشند. از این رو به کار بردن شکل صحیح آنها مهم است. در ادامه جدول دو شکل از اعداد یازده و دوازده عربی و مثالهای آن را خواهید خواند.
| جدول شکل حروف اعداد یازده و دوازده عربی | |
| مذکر | مونث |
| أحد عشر | إحدی عشرة |
| إثنا عشر | إثنتا عشرة |
برای درک بهتر کاربرد این اعداد با معدود بهتر است به مثالهای زیر توجه کنید.
أَحَدَ عَشَرَ طالِباً
إِحْدَی عَشْرَةَ طالِبةً
***
إثْنا عَشَر طالِباً
إثنَتا عَشَرْةَ طالِبةً
(همانطور که در هر دوی این مثالها پیداست معدود یازده و دوازده در زبان عربی از نظر جنسیت باید تابع عدد باشند.)
نکته: معدود برای اعداد یازده و دوازده به صورت مفرد و نکره منصوب به کار میرود.
بعد از این دو عدد باید به سر وقت اعداد سیزده تا نوزده برویم. قبل از هر توضیحی بهتر است به جدول این اعداد و نحوه نوشتن آنها به حروف توجه کنید.
| جدول شکل حروف اعداد سیزده تا نوزده عربی | |
| مؤنث | مذکر |
| ثلاث عشرة | ثلاثة عشر |
| أربع عشرة | أربعة عشر |
| خمس عشرة | خمسة عشر |
| ست عشرة | ستة عشر |
| سبع عشرة | سبعة عشر |
| ثمانی عشرة | ثماینة عشر |
| تسع عشرة | تسعة عشر. |
نگاهی کوتاه به اعداد این جدول نشان میدهد که انتخاب عنوان مذکر و مونث برای این اعداد مربوط به به قسمت اول عددهاست. در حالی که نکته مهم این است که قسمت دوم عدد سیزده تا ۱۹ یعنی کلمه «عشر» و «عشرة» از نظر جنسیت باید تابع معدود باشد و قسم اول آن یعنی از سه تا ۹ از نظر جنسیت باید مخالف معدود باشد. برای درک بهتر این توضیح بهتر است به مثالهای زیر توجه کنید.
ثَلاثَةُ عَشَرْ طالِباً
ثَلاثْ عَشْرَةَ طالِبةً
أَرْبَعَةُ عَشَرْ کِتاباً
أَربَعُ عَشْرَةَ مِنضَدَةً
خَمسَةُ عَشَرْ طالِباً
خَمْسْ عَشْرَةَ طالِبةً
سِتَّةُ عَشَرْ کِتاباً
سِتْ عَشْرَةَ مِنضَدَةً
سَبْعَةُ عَشَرْ طالِباً
سَبْعْ عَشْرَةْ طالِبةٍ
ثَمانِیة عَشَرْ کِتاباً
ثَماني عَشْرَةَ مِنضَدَةً
تِسْعَةْ عَشَرْ طالِباً
تِسْعَ عَشْرَةَ طالِبةً
نکته: معدود در اعداد سیزده تا ۱۹ به صورت نکره، مفرد و منصوب به کار میرود.
با توجه به این مثالها، معدود در هر حالتی نکره و مفرد و منصوب است. بخش دوم اعداد یعنی عشر از نظر جنسیت تابع معدود است و بخش اول آن کاملا معکوس عمل میکند.
اعداد عقود
اعداد رندی مثل ۲۰: عشرون/ ۳۰: ثلاثون/ ۴۰: أربعون/ ۵۰: خمسون/ ۶۰: ستون/ ۷۰: سبعون/ ۸۰: ثمانون/ ۹۰: تسعون اعداد عقود گفته میشود. نحوه به کار بردن آنها با معدود مذکر و مونث یکسان است و تغییری در آنها ایجاد نمیشود. به مثالهای زیر توجه کنید.
عِشرونْ طالِباً
ثَلاثونْ طالِبةً
أَرْبَعونْ طالِباً
خَمْسُوْن طالِبةً
سِتُّونْ طالِباً
سَبعُونْ طالِبةً
ثَمانُونْ طالِباً
تِسْعُوْن طالِبةً
اعداد اصلی ۲۱ تا ۹۹ عربی
برای توضیح معدود در این عددها باید یک بار دیگر حساب دو عدد «یک و دو» را از مابقی یکانها در این اعداد جدا کنیم. برای درک بهتر به جدول زیر توجه کنید.
| جدول عدد بیست و یک و بیست دو به حروف | |
| مذکر | مونث |
| واحد و عشرون | إحدی و عشرون |
| إثنان و عشرون | إثنتان و عشرون |
از این جدول برای مثال اعداد بیست و یک تا ۹۹ استفاده میکنیم. یعنی هر چیزی که اینجا در توضیح استفاده از عدد یک و دو برای عدد بیست گفته میشود، برای سایر اعداد عقود نیز صدق میکند.
بر اساس آنچه که در جدول آمده یکان اعداد بیست و یک و بیست و دو از نظر جنسیت باید با معدود منصوب، مفرد و نکره در هماهنگی کامل باشد. برای درک بهتر به مثالهای زیر توجه کنید.
واحِدْ و عِشرُونْ طالِباً
إِحْدَی و عِشرُون طالِبةً
إِثْنانْ و عِشرُون طالباً
إِثنَتانْ و عِشرُونْ طالبةً
برای یکانهای سه تا ۹ هنگامی که با اعداد عقود همراه میشوند باید به این نکته توجه کنیم که جنسیت این یکانها و معدود به صورت معکوس عمل میکند. یعنی برای معدود مذکر باید از یکان مونث و برای یکان مونث باید از عدد مذکر استفاده کنیم. برای درک بهتر این توضیح بهتر است به مثالهای زیر توجه کنید.
ثَلاثَةُ و عِشرُون طالباً
ثَلاثْ و عَشرُون طالبةً
بیست و سه دانشجو
أَرْبَعَةُ و عِشرُون طالباً
أَرْبَعْ و عِشرُون طالبةً
بیست و چهار دانشجو
خَمْسَةُ و عِشرُون طالباً
خَمْسْ و عِشرُون طالبةً
بیست و پنج دانشجو
سِتَةْ و عِشرون طالباً
سِتْ و عِشرون طالبةً
بیست و شش دانشجو
سَبْعَةُ و عِشرون طالباً
سَبْعْ و عِشرون طالبةً
بیست و هفت دانشجو
ثَمانِیَةُ و عِشرون طالباً
ثَماني و عِشرون طالبةً
بیست و هشت دانشجو
نکته: جزء اول اعداد ۲۱ تا ۹۹ همگی با تنوین تلفظ میشوند. مثال: ثلاثةٌ و ثلاثون.
اعداد اصلی ۱۰۰ تا میلیارد
به جدول زیر توجه کنید.
| جدول عدد و حروف ۱۰۰ تا میلیارد | |
| عدد | حروف |
| ۱۰۰ | مِائَةٌ |
| ۱۰۰۰ | ألف |
| ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ | ملیون |
| ۱٬۰۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰ | میلیارُ |
نکته: معدود این اعداد همگی مفرد و مجرور هستند و برای مذکر و منث به صورت یکسان به کار میروند.
معدود اعداد ۱۰۰ تا میلیارد به معدود خودشان اضافه میشوند و در نتیجه یک ترکیب اضافی میسازند. به همین خاطر معدود آنها مفرد و مجرور است. برای درک بهتر به مثالهای زیر توجه کنید.
مِائَةٌ کتابٍ / مِائَةٌ حقیبةٍ
أَلْفْ کتابٍ / ألْفْ حقیبةٍ
مِلْیُوْن کتابٍ / مِلْیُونْ حقیبةٍ
مِیلیارْ کتابٍ / مِیلیارْ حقیبةٍ
حالا به مثالهای ترکیبی زیر توجه کنید.
۱۰۲ کتاب کیف : مِائَةٌ کتابٍ و کتابان / مِائَةٌ حقیبةٍ و حقیبتان
در این مثال معدود یکان دو به صورت مثنی نشان داده شده است.
۱۰۰۱ کتاب و کیف: ألف کتابٍ و کتابٌ / ألف حقیبةٍ و حقیبةٌ
در این مثال نیز یکان یک برای عدد هزار بدون حضور دهگان و صدگان به حالت مفرد و مرفوع نمایش داده شده است.
۱۰۳ کتاب و کیف: مِائَةٌ و ثَلاثَةِ کتبٍ / مِائَةٌ و ثَلاثْ حقائب
در این مثال معدود به تبعیت از یکان به صورت جمع و مجرور نوشته شده است. نشان دهنده آن است که هر جا اعداد سه تا نه در جایگاه یکان قرار بگیرند اولویت جنسیت و تعداد معدود با این اعداد است.
۱۱۳ کتاب: مِائَةٌ و ثَلاثَةِ عَشَرْ کِتاباً / مِائَةٌ و ثَلاثْ عَشْرَةَ حقیبةً
در این مثال نیز حرف ۱۰۰ تنها حضور دارد و معدود از قاعده اعداد ۱۳ تا ۱۹ در این قبیل اعداد عمل میکند.
۱۲۳ کتاب: مِائَةٌ و ثَلاثَةِ و عِشرون کتاباً/ مِائَةٌ و ثَلاثْ و عِشرون حقیبةً
در این مثال نیز برای تعیین معدود باید تنها یکان و دهگان را در نظر بگیریم و مطابق با آنها معدود را به کار ببریم.
حالا به جدول اعداد ۳۰۰ و ۹۰۰ و شکل حروف آنها به زبان عربی توجه کنید.
| جدول ۳۰۰ تا ۹۰۰ به حروف در عربی | |
| عدد | حروف |
| ۳۰۰ | ثلاثمئة |
| ۴۰۰ | أربعمئة |
| ۵۰۰ | خمسمئة |
| ۶۰۰ | ستمئة |
| ۷۰۰ | سبعمئة |
| ۸۰۰ | ثمانیمئة |
| ۹۰۰ | تسمئة |
در این اعداد از آنجا که «مئة» خودش معدود اعدادی مثل (ثلاث، أربع، خمس و...) به حساب میآید، به همین خاطر به صورت مجرور تلفظ میشود. ۳۰۰ کتاب به صورت ثلاثمئة کتابٍ نوشته میشود. در این ترکیب مئة معدود ثلاث است و مجرور و کتاب معدود مئة است و به همین خاطر مفرد، نکره و مجرور به کار میشود.
اعداد ترتیبی در عربی
اعداد ترتیبی در زبان عربی بر وزن فاعل ساخته میشود و نشاندهنده مقام، مرتبه و رتبه است. تنها استثنایی که این اعداد دارند عدد ترتیبی اول است که بر وزن فاعل ساخته نشده است. برای مشاهده اعداد ترتیبی از یک تا ۱۰ به جدول زیر توجه کنید.
| جدول اعداد ترتیبی عربی | |
| فارسی | عربی |
| اول | الأول |
| دوم | الثاني |
| سوم | الثالث |
| چهارم | الرابع |
| پنجم | الخامس |
| ششم | السادس |
| هفتم | السابع |
| هشتم | الثامن |
| نهم | التاسع |
| دهم | العاشر |
ترکیب عدد و معدود با اعداد ترتیبی بیشتر یک ترکیب وصفی است و این اعداد نقش صفت را برای معدود خویش دارند. از این رو بعد از آنها میآیند و از نظر جنسیت با معدود در تطابق کامل هستند. برای درک بهتر این مطلب به مثالهای زیر توجه کنید.
هَذَا هُوَ الکِتابُ الأَوَّلْ.
این همان کتاب اول است.
إِشْتَرَیتُ السَّیارةَ الثالِثةْ.
ماشین سومی را خریدم.
نَسْکُنُ في الدَوْرِ الرابِعْ.
در طبقه چهارم سکونت داریم.
اعداد ترتیبی ۱۱ تا ۱۹
هر دو اعداد ۱۱ تا ۱۹ مطابق اسم ماقبل مذکر یا هر دو مونث هستند. فقط جزء اول مطابق اسم ماقبل با «ال» به کار میرود. حرف آخر هر دو جزء اعداد ترتیبی ۱۱ تا ۱۹ در هر حالتی مفتوح است. برای درک بهتر ابتدا به جدول و سپس به مثالهای بعد از جدول توجه کنید.
| جدول اعداد ترتیبی ۱۱ تا ۱۹ | |
| فارسی | عربی |
| یازدهم | الحادي عشر / الحادیة عشرةَ |
| دوزدهم | الثاني عشر / الثانیة عشرةَ |
| سیزدهم | الثالث عشر / الثالثة عشرة |
| چهاردهم | الرابع عشر / الرابعة عشرة |
| پانزدهم | الخامش عشر / الخامسة عشرة |
| شانزدهم | السادس عشر / السادست عشرة |
| هفدهم | السابع عشر / السابعة عشرة |
| هجدهم | الثامن عشر / الثامنة عشرة |
| نوزدهم | التاسع عشر / التاسعة عشرة |
حالا به مثال های زیر توجه کنید.
الطالِبْ الحادی عَشَرْ / الطالِبَةْ الحادِیَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی یازدهم
الطالِبْ الثاني عَشَرْ / الطالِبَةْ الثانِیَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی دوازدهم
الطالِبْ الثالِثْ عَشَرْ / الطالِبَةْ الثالِثَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی سیزدهم
الطالِبْ الرابِعْ عَشَرْ / الطالِبَةْ الرابِعَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی چهاردهم
الطالِبْ الخامِسْ عَشَرْ / الطالِبَةْ الخامِسَةْ عَشرَةَ
دانشجوی پانزدهم
الطالِبْ السادِسْ عَشَرْ / الطالِبَةْ السادِسَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی شانزدهم
الطالِبْ السابِعْ عَشَرْ / الطالِبَةْ السابِعَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی شانزدهم
الطالِبْ الثامِنْ عَشَرْ / الطالِبَةْ الثامِنَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی هجدهم
الطالِبْ التاسِعْ عَشَرْ / الطالِبَةْ التاسِعَةْ عَشْرَةَ
دانشجوی نوزدهم
اعداد ترتیبی از ۲۱ تا ۹۹
هر دو جزء اعداد ترتیبی ۲۱ تا ۹۹ از اعراب اسم ماقبل پیروی میکنند و به تبعیت از آن هر دو جزء آنها با «ال» به کار میروند. میان جزء اول و دوم این اعداد ترتیبی از واو عطف استفاده میشود. برای درک بهتر این اعداد به جدول زیر توجه کنید.
| جدول اعداد ترتیبی از ۲۱ تا ۳۰ | |
| فارسی | عربی |
| بیست و یکم | الحادی و العشرون / الحادیة و العشرون |
| بیست و دوم | الثانی و العشرون / الثانیة و العشرون |
| بیست و سوم | الثالث و العشرون / الثالثة و العشرون |
| بیست و چهارم | الرابع و العشرون / الرابعة العشرون |
| بیست و پنجم | الخامس و العشرون / الخامسة و العشرون |
| بیست و ششم | السادس و العشرون / السادسة و العشرون |
| بیست و هفتم | السابع و العشرون / السابعة و العشرون |
| بیست و هشتم | الثامن و العشرون / الثامنة و العشرون |
| بیست و نهم | التاسع و العشرون / التاسعة و العشرون |
| سیام | الثلاثون |
برای درک بهتر این اعداد به مثالهای زیر توجه کنید.
الطالِبْ الحادی و العِشرونْ / الطالِبَةْ الحادیَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و یکم
الطالِبْ الثانِی و العِشرونْ / الطالِبَةْ الحادیَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و دوم
الطالِبْ الثالِثْ و العِشرونْ / الطالِبَةْ الثالِثَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و سوم
الطالِبْ الرابِعْ و العِشرونْ / الطالبَةْ الرابِعَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و چهارم
الطالِبْ الخامِسْ و العِشرونْ / الطالِبَةْ الخامِسَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و پنجم
الطالِبْ السادِسْ و العِشرونْ / الطالبَةْ السادِسَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و ششم
الطالِبْ السابِعْ و العِشرونْ / الطالبَةْ السابعَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و هفتم
الطالِبْ الثامِنْ و العِشرونْ / الطالبَةْ الثامِنَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و هشتم
الطالِبْ التاسِعْ و العِشرونْ / الطالِبَةْ التاسِعَةْ و العِشرونْ
دانشجوی بیست و نهم
سوالات متداول مبحث اعداد در عربی
در این بخش به برخی از سوالات پر تکرار مربوط به مبحث اعداد در عربی به اختصار پاسخ میدهیم.
اعداد در عربی چند نوع هستند؟
اعداد در عربی همانند زبان فارسی به دو دسته اعداد ترتیبی و اصلی تقسیمبندی میشوند.
اعداد ترتیبی در عربی چه کاربردی دارد؟
هرگاه بخواهیم مقام، مرتبه و جایگاه چیزی را با یک عدد مشخص کنیم، باید به سراغ اعداد ترتیبی در عربی برویم.
تمرین اعداد در عربی
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «مطلب اعداد در عربی»، میتوانید از تمرینهایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. تمرین شامل ۱۰ سوال تشریحی است. پس از پاسخ دادن به تمامی پرسشها میتوانید پاسخ صحیح را در گزینه «جواب» مشاهده کنید و به درستی یا نادرستی پاسخهای خودتان پی ببرید. در صورت داشتن اشکال میتوانید برای خودتان در این زمینه تمرین طراحی و آنها را حل کنید.
اعداد داده شده را به حروف بنویسید. به معدودهای داده شده دقت کنید و شکل صحیح آنها را به کار ببرید.
سوال ۱: ۱۱ طالب
جواب: أحد عشر طالباً
سوال ۲: ۱۲ طالبة
جواب: إثنتان عشرة طالبةً
سوال ۳: ۳ رسالة
جواب: ثلاث رسائل
سوال ۴: ۸ مکتب
جواب: ثمانیة مکاتب
سوال ۵: ۴ کتاب
جواب: أربعة کتب
سوال ۶: ۷ حقیبة
جواب: سبع حقائب
سوال ۷: ۹ مدرسة
جواب: تسع مدارس
سوال ۸: ۵ نافذة
جواب: خمس نوافذ
سوال ۹: ۶ مطعم
جواب: ستة مطاعم
سوال ۱۰: ۳ قلم
جواب: ثلاثة أقلام
جمع بندی
در این نوشته مبحث اعداد در عربی را به طور کامل و همراه با مثال بررسی کردیم. فهمیدیم که معدود برای اعداد عربی بسته به اینکه چه عددی از اعداد ترتیبی یا اصلی باشد کاربردش متفاوت میشود. به عنوان مثال برای اعداد ۳ تا باید از معدود جمع و مجرور استفاده کنیم، در حالی که اعداد بیشتر از ۱۰ تا ۹۹ به معدود مفرد و منصوب نیاز دارند. همچنین معدود عددهای بعد از ۱۰۰ همگی مجرور هستند.
این نکات مربوط به معدود اعداد اصلی در زبان عربی است. در اعداد ترتیبی عدد و معدود باید با یکدیگر یک ترکیب وصفی بسازند. از این رو باید از نظر جنسیتی از یکدیگر تبعیت کنند. همچنین اعداد ترتیبی برای معدود خودشان حکم صفت را دارند و باید بعد از آنها استفاده شوند.
آزمون اعداد در عربی
۱. اعداد اصلی و ترتیبی در زبان عربی چگونه تقسیمبندی میشوند و تفاوت اساسی آنها در چیست؟
اعداد اصلی و ترتیبی فقط در اعداد بالاتر از ده تفاوت دارند و در مقادیر کمتر ساختار یکسانی دارند.
اعداد اصلی و ترتیبی هر دو همیشه با جنسیت مخالف معدود بهکار میروند.
اعداد اصلی برای شمارش اشیا و اعداد ترتیبی برای بیان رتبه یا مقام بهکار میروند. در واقع، تفاوت بنیادی آنها در نحوه کاربرد معدود است.
هر دو نوع اعداد فقط برای شمارش استفاده میشوند و ساختار یکسانی با معدود دارند.
در عربی، اعداد اصلی برای بیان مقدار اشیا بهکار میروند و معدود یا اسم پس از آنها باید طبق قواعد ویژه هر گروه عددی بهکار رود، مثلا برای ۳ تا ۱۰ جنسیت معکوس رعایت میشود. اعداد ترتیبی برای بیان رتبه و مقام هستند و معدودشان باید دقیقا از نظر جنسیت با عدد منطبق باشد. برخلاف انواع دیگر اعداد که ممکن است قاعده معکوس داشته باشند، در اعداد ترتیبی همیشه تطابق کامل جنسیت و ترکیب وصفی برقرار است. بنابراین تفاوت اصلی در هدف کاربرد و نحوه همراهی عدد با معدود است، نه فقط ساختار ظاهری یا مقادیر عددی.
۲. کدام ویژگی باید برای معدود اعداد ۳ تا ۱۰ در عربی رعایت شود؟
معدود باید جمع، مجرور و نکره باشد.
معدود باید مفرد، مونث و مجرور باشد.
معدود باید با عدد همجنس و مرفوع باشد.
معدود باید مفرد، مذکر و منصوب باشد.
معدود پس از اعداد ۳ تا ۱۰ در عربی باید شکل جمع، حالت مجرور و صورت نکره داشته باشد و علاوه بر اینها، از نظر جنسیت نیز عکس عدد باشد.
۳. در ترکیب عدد مرکب یازده یا دوازده با معدود و مقایسه آن با اعداد سیزده تا نوزده، از نظر جنسیت و حالت معدود چه تفاوتی دیده میشود؟
در یازده و دوازده، عدد و معدود از نظر جنسیت همسان هستند، اما در سیزده تا نوزده، قسمت اول عدد، مخالف جنسیت معدود است.
در همه این اعداد (یازده تا نوزده)، عدد و معدود همیشه از نظر جنسیت همسان و معدود جمع و منصوب است.
در سیزده تا نوزده، معدود با عدد موافق است، اما در یازده و دوازده معدود همیشه مونث میآید.
در یازده و دوازده، معدود همیشه جمع میآید، اما در سیزده تا نوزده، معدود مفرد و مجرور میشود.
در ترکیب یازده و دوازده با معدود، جنسیت عدد و معدود همسان است و هر دو به یک جنس میآیند، اما در اعداد سیزده تا نوزده، قسمت اول عدد (سه تا نه) باید جنسیتی مخالف معدود بگیرد و تنها جزء «عشر/عشره» جنسیت موافق با معدود دارد. معدود در هر دو حالت مفرد، نکره و منصوب باقی میماند. بنابراین عبارت «عدد و معدود از نظر جنسیت همسان هستند، اما در سیزده تا نوزده، قسمت اول عدد مخالف جنسیت معدود است.» درست است. سایر گزینهها با توضیح مباحث مغایرت دارند، چون حالت جمع یا مجرور شدن معدود مطرح نیست و جنسیت همسان برای تمام اعداد این بازه صحیح نیست.
۴. در ترکیب عدد ۲۱ در عربی، اگر عدد دهگان مذکر و یکان مونث باشد، معدود باید چه ویژگیهایی از نظر جنس و حالت داشته باشد؟
معدود مفرد، نکره، مؤنث و منصوب باشد.
معدود جمع، مؤنث و منصوب باشد.
معدود جمع، مذکر و مجرور باشد.
معدود مفرد، مذکر و منصوب باشد.
در عدد مرکب مانند ۲۱ در عربی، اگر یکان مونث باشد، معدود نیز باید مونث و مفرد انتخاب شود و حالت اعرابی آن منصوب و نکره خواهد بود. این قاعده یعنی «معدود مفرد، مونث، نکره و منصوب باشد» صحیح است. گزینههایی که معدود را جمع یا مذکر میدانند، با قواعد عدد مرکب مطابقت ندارند. همچنین برای این گروه هرگز معدود مجرور استفاده نمیشود.
۵. در هنگام استفاده از اعداد عقود مثل بیست (۲۰)، سی (۳۰) یا هفتاد (۷۰) با معدود در زبان عربی، باید جنسیت معدود بر اساس چه قاعدهای تعیین شود؟
جنسیت معدود فقط برای معدودهای مونث رعایت میشود.
جنسیت معدود در این اعداد اهمیتی ندارد و همیشه یکسان است.
جنسیت معدود باید برخلاف جنسیت عدد انتخاب شود.
جنسیت معدود باید با عدد، مطابقت کامل داشته باشد.
در ترکیب اعداد عقود مانند سی یا هفتاد با معدود، برخلاف گروههایی مثل اعداد سه تا ده یا اعداد مرکب، نیازی به هماهنگی یا خلاف جنسیت میان عدد و معدود وجود ندارد و معدود همواره فرم یکسانی خواهد داشت. بنابراین جمله «جنسیت معدود در این اعداد اهمیتی ندارد و همیشه یکسان است». صحیح است.
۶. در ساخت عدد ترتیبی مرکب «بیست و سوم» عربی، باید چه قواعدی را رعایت کنیم؟
فقط جزء اول عدد همراه با «ال» میآید و وجود واو عطف در جمله لازم نیست.
هر دو جزء بدون واو عطف و بدون «ال» میآیند و فقط جزء دوم مطابق معدود است.
فقط جزء دوم همراه با «ال» و مطابقت جنسیت میآید اما واو عطف حذف میشود.
هر دو جزء با واو عطف و حرف تعریف «ال» همراه میشوند و از نظر جنسیت با معدود مطابقت دارند.
در اعداد ترتیبی مرکب عربی از ۲۱ تا ۹۹ مانند «بیست و سوم»، هر دو جزء عدد باید دارای حرف تعریف «ال» باشند و بین آنها واو عطف قرار میگیرد. همچنین هر دو جزء عدد از لحاظ جنسیت و اعراب با معدود مطابقت کامل دارند. عبارتهایی که تنها یک جزء را با «ال» میآورند یا واو عطف را حذف میکنند صحیح نیستند و حالت استاندارد مطابق با قاعده «هر دو جزء با واو عطف و حرف تعریف «ال» همراه میشوند و از نظر جنسیت با معدود مطابقت دارند» است.
۷. در ترکیب اعداد بزرگتر مانند صد (۱۰۰) یا هزار (۱۰۰۰) با معدود در عربی، معدود از نظر حالت و شمارش چه ویژگی باید داشته باشد و تفاوتش با اعداد کوچکتر در چیست؟
معدود باید جمع و نکره باشد و جنسیت با عدد معکوس رعایت شود.
معدود باید جمع و منصوب باشد و واو عطف میان عدد و معدود بیاید.
معدود باید مفرد و منصوب باشد و جنسیت مطابق با عدد باشد.
معدود همیشه مفرد و مجرور است و با عدد ترکیب اضافی میسازد.
در ترکیب اعداد بزرگتر مانند صد یا هزار با معدود، معدود باید به صورت مفرد و در حالت مجرور بیاید و معمولاً ساختار ترکیب اضافی را تشکیل میدهند. به همین دلیل عبارت «معدود همیشه مفرد و مجرور است و با عدد ترکیب اضافی میسازد.» درست است.
سلام در اعداد ۱۳ تا ۱۹ در جدول جای اعداد مونث و مذکر را جابهجا نوشتید
با سلام و وقت بخیر؛
مطلب با توجه به نکته شما اصلاح شد.
با تشکر از دقت و همراهی شما با مجله فرادرس
جیدا هذ المطالب مفید و یستفادون فی محاورات العرفیه
تفاوت سبعون و سبعین در چیست ،لطفا در ایمیل پاسخ بفرمایید
سلام و وقت بهخیر؛
«سبعون» عدد مرفوع است و در حالت مرفوعی به کار میرود اما «سبعین» نوعی عدد منصوب یا مجرور است و در حالت منصوبی و مجروری کاربرد دارد. به عیارت دیگر، «ون» در انتهای «سبعون»، نشانه مرفوع بودن آن است اما «ین» در انتهای «سبعین»، منصوب یا مجرور بودن آن را نشان میدهد.
سپاس از همراهی شما با مجله فرادرس
خیلی مفید بود واقعا👌🏾