فرادرساسم مشتق در عربی – توضیح به زبان ساده + مثال و تمرین
اسم مشتق در عربی یکی از قسمت‌های مهم مبحث اسم‌ها در این زبان است. قسمت مهم دیگر مبحث اسم‌ها در عربی را اسامی جامد پر می‌کند. در این نوشته درباره انواع اسم مشتق که شامل اسم فاعل عربی، اسم مفعول عربی، اسم تفضیل عربی، صفت مشبهه عربی و... صحبت خواهیم کرد. از آنجا که ساخت هر یک از اسامی مشتق بر اساس وزن خاصی صورت می‌گیرد برای فهم بهتر، این وزن‌ها به تفکیک در جدول گنجانده شده تا درک مفاهیم آن راحت‌تر اتفاق بیافتد. در انتها می‌توانید با استفاده از تمرین‌های انتهای متن، میزان یادگیری خود از این مطلب را بسنجید.
جامد و مشتق در عربی چیست؟
در عربی اسم‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند: اسم جامد و اسم مشتق. به طور کلی زبان عربی از جمله زبان‌هایی است که در زمینه «اشتقاق» قواعدی دارد که موجب رشد، گسترش و تعمیق آن شدهاست. کلمه مشتق به تنهایی معنی «چیزی را از چیزی دیگر در آوردن» می‌دهد. از این رو می‌توانیم بگوییم اسم مشتق اسمی است که از ریشه فعل یا مصدر فعل عربی گرفته شده و با وارد شدن به وزنهای مشخص، معنایی تازه‌ای پیدا کرده‌است. در ادامه با انواع اسم مشتق و وزنهای آن آشنا خواهید شد. اما ابتدا برای فهم بهتر این مبحث نیاز است که بفهمیم اسم جامد چیست و چرا به آن جامد می‌گویند.
اسم جامد
بر اساس توضیحاتی که کمی بالاتر گفته شد کلمات مشتق از فعلها و ریشه آنها و در وزن‌ها مشخص ساخته می‌شوند. حالا اسم‌هایی که در عربی ربطی به ریشه فعل ندارند و برای ساختن آنها از وزن‌ها استفاده نمی‌شود، در دسته اسامی جامد قرار می‌دهند. همانند اسم اشیایی که مابهازای خارجی و فیزیکی دارند. مثل: البیت (خانه)، الکرسی (صندلی). یا مثل اشیایی که انتزاعی هستند و مابهازای خارجی ندارند. مثل: الحب (عشق)، العفو (بخشش). به طور خلاصه، اسامی جامد در زبان عربی بر دو بخش تقسیم‌بندی می‌شوند.
۱.جامد در معنی
اسم‌هایی است که آن را با عقل‌مان درک می‌کنیم. مثل کلمات انتزاعی و مصادر فعلها. مثال: الخوف (ترس)، البغض (دشمنی) و الإنتشار (مصدر فعل).
دلیل آنکه مصدر فعلها جزو اسامی جامد هستند این است که مصدرها خارج از بازه زمانی خاص (یعنی ماضی در عربی و مضارع در عربی) هستند و سه حرف اصلی فعل را دارند و معنی آن کار را به صورت مستقل می‌رساند. به همین خاطر در دسته جامد در معنی قرار می‌گیرد.
۲. جامد به ذات
کلماتی که از ریشه فعل ساخته نشده و می‌توانیم آنها را با حواس پنجگانه درک کنیم. (دارای مابهازای خارجی) مثال: القم، الدفتر، الوردة (گل)
اسم مشتق در عربی
با توجه به توضیحات گفته شده اسم مشتق، اسمی است که سه حرف اصلی فعل را در خود داشته و به یکی از وزنهای اسم‌ساز در عربی رفته‌باشد. اسامی مشتق به خاطر حروف اصلی فعل، می‌توانند هم خانواده‌های متعددی داشته باشند. از آنجا که این اسم‌ها وزن مشخصی دارند، می‌توانند در ۶ دسته مشخص تقسیم‌بندی شوند. مثل: اسم فاعل عربی، اسم مفعول عربی، صفت مشبهه عربی، اسم زمان و مکان عربی، اسم آلت عربی و اسم تفضیل عربی.
در ادامه توضیح مربوط به هر یک از این اسم‌های مشتق را به تفکیک و با ذکر مثال می‌خوانید.
اسم فاعل
به اسمی که از یک فعل مبنی معلوم (ماضی معلوم) مشتق شده و هدفش توصیف کسی است که کار را انجام داده در عربی اسم فاعل می‌گویند. مثلا کلمه کاتب (نویسنده) اسم فاعلی است که از فعل کتب مشتق شده و کسی را که کارش نوشتن است وصف می‌کند.
در ساخت اسم مشتق فاعل از فعل، باید به نوع آن در ثلاثی مزید یا ثلاثی مجرد بودن دقت کنیم. چون نحوه ساخت اسم فاعل از این دو نوع فعل متفاوت است. به عنوان مثال، برای ساخت اسم فاعل از فعل ثلاثی مجرد کافی است ریشه‌های فعل را به وزن «فاعل» ببریم. در چنین حالتی کننده کار در جمله به راحتی قابل شناسایی است. به مثال زیر توجه کنید.
ش ر ح --> فاعل --> ف ا ع ل --> ش ا ر ح --> شارِح
اما اگر فعلی که قرار است از آن اسم فاعل بسازیم جزو افعالی باشد که به باب‌های عربی رفته است، باید فرمول ساخت دیگری را در نظر بگیریم. در این نوع فعل برای ساخت اسم فاعل باید به سراغ صیغه یک عربی از نوع مضارع آن برویم. حرف «ی» ابتدای فعل را حذف کنیم. به جای آن میم بگذاریم. سپس به حرف یکی مانده به آخر کسره اضافه کنیم. در نتیجه می‌توانیم بگوییم اسم فاعل برای افعال ثلاثی مزید بر وزن مَفعِل ساخته می‌شود. برای فهم بهتر به مثال زیر توجه کنید.
یَستخدِمُ --> مفعل --> ی س ت خ د م --> م ف عِ ل --> مُستخدِم
در جدول زیر نحوه ساخت اسم فاعل برای دو فعل ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید به اختصار توضیح داده شدهاست.
| نحوه ساخت اسم فاعل از فعل (مجرد و مزید) | ||
| ثلاثی مجرد | بر وزن فاعل | کاتب، لاعب، صادق، سالم |
| ثلاثی مزید | ی ابتدای فعل مضارع حذف و حرف یکی مانده به آخر فعل کسره می‌گیرد | مشتعِل، منزجِر، مستغرِق |
اسم مفعول در عربی
مرجع ساخت اسم مشتق مفعول نیز همانند اسم فاعل ریشه فعل است. هدف از ساختن اسم مفعول این است که نشان دهیم فعل جمله بر چه کسی یا چه چیزی واقع شدهاست. در این نوع اسم مشتق نیز باید مجرد و مزید بودن فعل را مدنظر قرار داد.
در صورتی که بخواهیم از فعل ثلاثی مجرد اسم مفعول بسازیم، نیاز است تا ریشه‌های فعل را به وزن «مفعول» ببریم. برای فهم بهتر به مثال زیر توجه کنید.
ش ر ح --> مفعول --> م ف ع و ل --> مشروح
اما ساخت اسم مفعول از فعلی ثلاثی مزید به راحتی ثلاثی مجرد نیست. اول از همه باید بدانیم که اسم مفعول این نوع فعل از نوع مجهول عربی آن ساخته می‌شود. یعنی باید فعل مضارع را مجهول کنیم. بعد «ی» ابتدای فعل را با «م» جایگذاری کنیم. از آنجا که در صیغه مضارع مجهول فعل ثلاثی مزید، حرف یکی مانده به آخر آن فتحه گرفته نیازی به تغییر نیست و باید آن را همان‌گونه که هست باقی بگذاریم. در نتیجه این توضیحات می‌توانیم بگوییم که اسم مفعول از فعل ثلاثی مزید بر وزن «مَفعَل» ساخته می‌شود. به مثال زیر توجه کنید.
یُخرِجُ --> یُخرَجُ --> م ف ع ل --> ی خ ر ج --> مُخرَج
نکته: اسم مفعول را فقط باید از فعل متعدی بسازیم.
در جدول زیر نحوه ساخت اسم مفعول برای دو فعل ثلاثی مجرد و ثلاثی مزید به اختصار توضیح داده شدهاست.
| نحوه ساخت اسم مشتق مفعول از دو نوع فعل ثلاثی مجرد و مزید | |
| فعل | اسم مفعول |
| فَعَلَ | مفعول |
| یُفَعَّلَ (تفعیل) | مُفَعَّل |
| یُفاعَلُ(باب مفاعلة) | مُفاعَل |
| یُفعَلُ (باب افعال) | مُفعَل |
| یُتَفَعَّلُ (باب تفعُّل) | مُتَفَعَّل |
| یُتَفاعَلُ (باب تفاعل) | متَفاعَل |
| یُنفَعَلُ (باب انفعال) | مُنفَعَل |
| یُفتَعَلُ (باب افتعال) | مُفتعَلُ |
| یُستَفعَلُ (باب استفعال) | مُستَفعَل |
نکته: صیغه مونث اسم فاعل و اسم مفعول هر دو به «ة» ختم می‌شود.
اسم تفضیل در عربی
اسم تفضیل از اسامی مشتق است که از ریشه فعل ساخته می‌شود. هدف از ساخت چنین اسمی در جملات عربی در این است که به یک صفت یا ویژگی برتری ببخشیم. به بیان دیگر، وقتی اسم تفضیل به کار می‌بریم که بخواهیم یک موضوع مشترک را بین دو شی یا دو فرد برتری و فضیلت بیشتری ببخشیم.
از آنجا که این اسم جنبه توصیفی دارد، نیاز است تا از نظر جنسیت با کلمه ارجاعی خودش هماهنگ باشد. یعنی اگر ارجاع آن به کلمه‌ای مذکر است باید بر وزن «أفعل» ساخته شود. همچنین اگر ارجاع اسم تفضیل به کلمه‌ای مونث است باید بر وزن «فُعلی» آن را بسازیم. به مثال زیر توجه کنید.
ک ب ر --> أفعل --> أکبر
ک ب ر --> فُعلی --> کبری
ساختن اسم تفضیل شرایطی دارد که موجب می‌شود نتوانیم از همه فعلها چنین اسمی بسازیم. فعل مناسب برای ساخت اسم مشتق تفضیل فعلی است که ثلاثی مجرد، مثبت و معلوم باشد، بر رنگ و عیب دلالت نکند، قابلیت تفضیل داشته باشد و متصرف (قابل صرف کردن) و تام باشد. برای درک بهتر به مثل زیر توجه کنید.
نهر النیل أطول من الفرات.
رود نیل طولانی‌تر از فرات است.
در این جمله أطول از ریشه فعل طول که یک فعل مثبت، معلوم، قابل صرف و تمام است که دلالت بر رنگ و عیب ندارد.
آیا می‌توان از فعل ثلاثی مزید اسم تفضیل ساخت؟
در حقیقت اجازه چنین کاری وجود ندارد. اما در صورتی که بخواهیم از آنها استفاده کنیم می‌توانیم به سراغ مصدر جامد این فعلها برویم و با استفاده از کلماتی مثل «أشَّد، أقَّل، أکثرَ و أعظم» ترکیبی ساخت که نشان دهنده تفضیل در جمله باشد. برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید.
الجبل أکثر إرتفاعاً من الهضبة.
کوه از تپه بلندتر است.
در این مورد از مصدر فعل افتعال یعنی ارتفاع برای نشان دادن یک برتری استفاده کرده‌ایم. اما چون در وزن یک باب ثلاثی مزید است، پیش از آن از کلمه أکثر استفاده کردیم تا بر بلندتر بودن کوه تاکید کرده‌باشیم.
اسم زمان و مکان در عربی
اسم زمان و اسم مکان عربی اسمی مشتق از ریشه فعل است که برای مشخص کردن زمان وقوع فعل یا مکان آن به کار می‌ورد. از این رو باید ریشه فعل را به دو وزن «مفعَل» یا «مفعِل» ببریم تا بتوانیم اسم زمان و مکان را بسازیم.
برای انتخاب وزن مناسب برای ساخت اسم مشتق زمان و مکان باید به عین الفعل کلمه در صیغه مضارع نگاه کرد. اگر علامت آن در ریشه فتحه بود، باید از کلمه «مفعَل» و اگر عین الفعل کسره بود باید از کلمه «مفعِل» استفاده کنیم. در جدول زیر نمونه‌هایی از این اسم زمان و مکان آمده است که می‌توانید ببینید.
| جدول نمونه های اسم زمان و مکان | ||
| فعل | اسم زمان/مکان | معنی |
| خرَج | مخرَج | ایستگاه |
| درَس | مدرسة | مدرسه |
| ذهَب | مذهَب | روش، راه خروج |
| قعَد | مقعَد | صندلی |
| جلس | مجلس | انجمن، شورا |
| صرف | مصرِف | بانک |
| کتب | مکتب | دفتر اداره |
| لعب | ملعب | ورزشگاه |
اسم آلت و ظروف در عربی
این اسم مشتق در زبان عربی مثل دیگر همتاهای خودش از فعل ثلاثی مجرد و متعدی ساخته می‌شود تا نشان دهد یک کار به چه وسیله‌ای در جمله انجام شدهاست. اسم آلت نیز وزنهای مختص به خودش را دارد اما برخی از اسم‌ها مثل «قلم، جرس، شوکة، مشط و سراج» از اسامی آلت جامد هستند و از هیچ ریشه فعلی مشتق نشده‌اند. در جدول زیر وزنهای مختلف ساخت اسم آلت و مثال‌های مرتبط با آن را مشاهده می‌کنید.
| جدول نمونه‌های اسم آلت و ظروف | ||
| فعل | وزن | اسم آلت/ظرف- معنی |
| نجل | مِفعَل | منجل -داس |
| کنس | مِفعَلة | مکنسة- جارو |
| نظر | مِفعال | منظار- دوربین |
| نظر | فعالة | نظارة- عینک |
این بخش از قواعد زبان عربی زمینه رشد مداوم اصطلاحات علمی در بخش علم و فناوری را فراهم می‌کند. چرا که در این زبان کلمات مستقیما وارد نمی‌شوند، بلکه شیوه عربی آنها یا اصطلاحا «معرب» آنها به کار میرود. وزنهای اسم آلت و ظروف سازنده کلمات جدید در حوزه ماشین‌ها، دستگاه‌ها و ابزارهای ساخت متعدد هستند.
صفت مشبهه
به صفتی مشتق که از فعل لازم در وزنهای مشخصی ساخته می‌شود صفت مشبهه می‌گویند. این صفت کامل کننده معنی فاعل در جمله است. دلیل اینکه آن را «مشبهه» می‌گویند این است که هم می‌تواند به عنوان کامل کننده اسم باشد و هم خودش در جایگاهی مستقل به عنوان اسم به کار برود.
در فارسی این اسم مشتق را به عنوان صفت مطلق یا ساده می‌شناسیم. از آنجا که وزنهای ساخت آن مشخص است روش تشخیص آن در جمله نیز آسان است. در روشی دیگر می‌توانیم از طریق معنی به راحتی آنها را تشخیص بدهیم. در جدول زیر وزنهای ساخت صفت مشبهه و مثال‌های مرتبط با آن آمده است.
| وزنهای ساخت صفت مشبهه و مثال‌های آن | ||
| وزن مذکر و مونث | کاربرد | مثال |
| فَعِل - فَعلَة | برچیزی که نشان دهنده شادی و ناراحتی باشد دلالت می‌کند |
ضجر - ضجرة (کسل) تعب - تعبة (خسته) |
| أفعل - فُعلی | بر عیب یا رنگ دلالت دارد |
أحمر - حمرأ (قرمز) أعور - عوراء (یک چشم) |
| فَعلان - فَعلی | بر نحوه پر یا خالی بودن چیزی دلالت دارد |
عطشان - عطشی (تشنه، خالی از آب) ظمآن - ظمأی (تشنه) |
| فعیل - فعیلة | صفت‌ساز است |
جمیل - جمیلة (زیبا) بخیل - بخیلة(خسیس) |
| فُعال - فُعالة | صفت‌ساز است | شجاع - شجاعة |
| فعال - فعالة | صفت‌ساز است | جبان - جبانة (ترسو) |
| فَعْل - فَعْل | صفت‌ساز است | ضخم - ضخمة (بزرگ، عظیم) |
| فِعل - فِعلة | صفت‌ساز است | عدد صفر - هیچ |
اسم مبالغه در عربی
هرگاه بخواهیم نشان دهیم که یک صفت در فردی بسیار زیاد است باید صفت مورد نظر را به وزنهای اسم مبالغه در عربی ببریم. تشخیص آن در جمله با توجه به دانستن وزنهای سازنده آسان است. در کنار آن می‌توانیم از معانی کلمه‌ها در جمله برای تشخیص اسم مبالغه کمک بگیریم. در جدول زیر وزنهای ساخت اسم مبالغه با مثال گنجانده شدهاست.
| جدول وزنهای ساخت اسم مبالغه در عربی | ||
| فعل | وزن | مثال |
| ستر | فعّال | ستّار |
| غفر | فعول | غفور |
| کذب | فعّالة | کذابة |
| حکم | فعیل | حکیم |
نکته ۱: علامت «ة» در وزن فعالة نشانه مونث بودن نیست. این حرف دلالت بر زیاد بودن یک ویژگی در یک موصوف دارد. مانند مثال زیر:
کذابة --> بسیار دروغگو
نکته ۲: در عربی معمولا از وزن «فعّال» برای ساخت اسم مشاغل استفاده می‌شود.
قصّاب، عطّار، بزّاز
سوالات متداول درباره اسم مشتق در عربی
در این بخش برخی از سوالاتی را که معمولا درباره این موضوع پیش می‌آید به اختصار پاسخ می‌دهیم.
راه تشخیص اسم مشتق در عربی از جامد چیست؟
توضیح دادیم که اسم مشتقی اسمی است که از سه حرف اصلی ریشه فعل ساخته شدهاست. از این رو بهترین راه تشخیص این است که وزنهای مشتقساز را بلد باشیم. از سوی دیگر با استفاده معنی کلمات می‌توانیم صحت و درستی مشتق بودن یا نبودن یک کلمه را بسنجیم.
تفاوت اسم فاعل و مفعول در چیست؟
یه طور کلی اسم فاعل برای توصیف کسی است که در جمله کار را انجام داده است و اسم مفعول برای توضیح کیفیت چگونگی انجام فعل در جمله به کار میرود. این مورد نیز شامل حال شناسایی از طریق وزنهای مشتقساز می‌شود. اسم فاعل و مفعول فعل‌های ثلاثی مجرد بر وزن فاعل و مفعول ساخته می‌شوند و برای ساخت این اسم‌ها از فعل‌های ثلاثی مزید باید از وزنهای مخصوص به خود آنها کمک گرفت که عموما شامل حذف «ی» ابتدای فعل مضارع با «م» و مفتوح و مکسور کردن حرف یکی مانده به آخر آن فعل می‌شود.
از کجا بفهمیم أفعل صفت مشبهه است یا اسم تفضیل؟
در این مورد می‌توانیم از معنی کلمه کمک بگیریم. در صورتی که اسم استفاده در این وزن بر رنگ یا عیب و نقص دلالت داشته باشد صفت مشبهه است و نمی‌توان از آن در جایگاه اسم تفضیل استفاده کرد.
سوالات و تمرین‌های مربوط به اسم مشتق در عربی
برای ارزیابی عملکرد خود در رابطه با «اسم مشتق در عربی»، می‌توانید از تمرین‌هایی که در ادامه در اختیار شما قرار گرفته است استفاده کنید. آزمون اول شامل شش سوال است و پس از پاسخ دادن به تمامی پرسش‌ها و ظاهر شدن دکمه «دریافت نتیجه آزمون»، می‌توانید نمره عملکردتان را مشاهده کنید و جواب‌های درست و نادرست را نیز ببینید. تمرین دوم نیز پنج سوال تشریحی است که برای ساخت و شناخت اسم مشتق در زبان عربی مفید است.
تمرین اول
گزینه صحیح را انتخاب کنید.
۱. کدام گزینه تمامی کلماتش مشتق است؟
فتوة- صبور- شر معاملة
والد- مدارس- أجمل- جهّال
إحسان- طبائع- جمیلة- رسول
مجتمع- مقراض- عامل- کتاب
۲. اسم‌های کدام گزینه همگی مشتق هستند؟
ألیم- یوم- قوی
حیاة- إیمان- قربی
سوق- وسوسة- سیئة
مأوی- أحمر- صدیق
۳. در کدام گزینه تمامی کلمات اسم تفضیل هستند؟
آخر- حسنی- أحمر- أفقر
أشد- أخص- أعوج- أحسن
أحسن- حمراء- أحوج- خیّر
أحوج- أحسن- حسنی- أفضل
۴. کدام گزینه دارای اسم آلت است؟
إنّ هذا الجندی کان فاتحاً فی الحرب.
وُعِد الله فتح المسلمین و المسلمات و غلبتهم.
یعلم الإنسان أنّ النجاح مفتوح بابه له.
فُقد مفتاح هذا البیت بسبب نسیان صاحبه.
۵. در کدام گزینه کلمه مشتق از فعل مزید ساخته شده است؟
الإنسان الشریف یحفظ نفسه من مواضع الظن.
محصول عمر المعلم ما یغرسه.
ما نوجه فی القادم نتیجه عملنا أمس.
نتیجه عمل الادیب ما یکتبه.
۶. در کدام گزینه اسم مشتق وجود ندارد؟
شجّعنی الأطباء بتانول الرمان لعلاج المرضی.
خیر الأصدقاء لک من إبتعد عن الإفراط و التفریط فی الصداقة.
أصبحت اوضاع القاعة مناسبة لإجراء المسرحیة.
إنعقدت یوم أمس جلسة المناقشة حول بعض الدروس فی صفّنا.
تمرین دوم
به سوالات زیر پاسخ دهید.
سوال۱: در این جمله کلمه مشتق و اعراب آن را پیدا کنید.
«رأیتُ رجلاُ کریماً»
جواب: کریم، صفت مشبهه و منصوب
سوال۲: از ریشه این افعال اسم فاعل و مفعول بسازید.
«کتب، علم، إنتزع، إستدرج»
جواب: کاتب و مکتوب- عالم و معلوم- منتزِع و منتزَع- مستدرِج و مستدرَج
سوال۳: در جمله زیر صفت مشبهه و وزن آن را مشخص کنید.
« أین ذلک سهم الأمین»
جواب: السهم (بر وزن فعل) الأمین (بر وزن فعیل)
سوال۴: در جمله زیر صفت مشبهه و وزن آن را مشخص کنید.
«نامت أحلام مبکرة لأنها تعبة
جواب: تعبة بر وزن فعلة
سوال۵: در جمله زیر صفت مشبهه و وزن آن را مشخص کنید.
«عاد أحمد صفر الیدَیْن»
جواب: صفر بر وزن فِعل
جمع‌بندی اسم مشتق در عربی
در این نوشته با دو دسته از اسم‌ها در عربی آشنا شدیم: اسم جامد و اسم مشتق. برای ساخت اسامی مشتق نیاز به فعل و وزن داریم. کافی است فعل یا ریشه آن را به وزن مورد نظر ببریم تا بتوانیم اسم مشتق مورد نظر را به دست بیاوریم. همچنین با انواع اسم مشتق مثل اسم فاعل و مفعول و نحوه ساخت آنها، اسم زمان و مکان و آلت و وزنهای آنها و صفت مشبهه و اسم تفضیل و تفاوت آنها با یکدیگر آشنا شدیم. علاوه بر همه اینها یاد گرفتیم به جز اسم مشتق، اسم‌هایی در زبان عربی هستند که بر اساس ریشه فعل یا وزن مشخص ساخته نشده‌اند. به این اسامی، اسم جامد می‌گویند.
سلام
تست ها غلطهای زیادی داره.
خیر الأصدقاء لک من إبتعد عن الإفراط و التفریط فی الصداقة.
به عنوان یک نمونه: خیر و اصدقاء هر دو مشتق هستند
و نیز سوال اول این صفحه غلطه.
مصادر مشتق نیستند
با سلام و وقت بخیر؛
کلمه «خیر» اسم تفضیل «غیر قیاسی» است. از این رو با معیارهای مشتق‌سازی توضیح داده در متن می‌توان آن را جامد در نظر گرفت. همچنین منظور از کلمه مشتق دقیقا همان کلمه‌ای است که در جمله به کار رفته. بر وزن فعیل بودن مفرد کلمه «اصدقاء» در این مورد مدنظر نیست.
در مورد جامد بودن مصادر در عربی، گفته شما کاملا صحیح است و در گزینه مورد نظر در سوال یک هیچ مصدری به چشم نمی‌خورد.
از دقت نظر و همراهی شما با مجله فرادرس سپاسگزاریم.