فرادرسفرق دارک وب و دیپ وب چیست؟ — به زبان ساده
مفاهیم دارک وب و دیپ وب به طور معمول با یکدیگر اشتباه گرفته شده یا به جای هم به کار می‌روند. اما این دو، هم‌معنی نیستند. پس فرق دارک وب و دیپ وب در چیست؟
اگر مدتی است که از اینترنت استفاده می‌کنید، حتماً با عبارت دارک وب مواجه شده‌اید.
بسیاری از افراد عبارات «دارک وب» و «دیپ وب» برای تفسیر فعالیت‌های غیرقانونی و ناامن موجود در اینترنت استفاده می‌کنند. اما واقعیت این است که این دو مکان تفاوت‌های قابل توجهی دارند و مفهوم آن‌ها در درک عمومی تحریف شده است. در حالی‌که هر دوی این اماکن میزبان فعالیت‌های مجرمانه هستند، احتمال برخورد شما با این موارد در آن‌ها بسیار پایین است. مگر آن‌که بیش از حد در جست‌وجوی خود پیش‌روی کنید.
در این مقاله نگاهی نزدیک‌تر به فرق دارک و دیپ وب انداخته و به بررسی هر دو مکان مجازی به صورت مجزا می‌پردازیم.
سرفیس وب یا سطح-وب و عمل فهرست‌سازی (Indexing)
پیش از آن‌که به تعریف مفهوم دارک وب بپردازیم، بهتر است به بازبینی وب جهان‌گستر (World Wide Web) مورد اعتمادمان مشغول شویم. ما با استفاده از وب جهان‌گستر به انواع مختلفی از وبسایت‌ها دسترسی پیدا می‌کنیم؛ از رسانه‌های اجتماعی گرفته تا محتوای خبری.
وب به ما اجازه می‌دهد که از طریق موتورهای جست‌وجویی مانند گوگل به هزاران وبسایت دسترسی داشته باشیم. اما وبسایت‌هایی که این‌گونه به آن‌ها دسترسی دارید، تنها درصد ناچیزی از کل وب هستند. این بخش از وب با اصطلاح سرفیس وب یا سطح-وب شناخته می‌شود.
با توجه به این مسئله، پرسشی مطرح می‌شود که چرا ما تنها قابلیت دسترسی به بخش کوچکی از وب را داریم؟ این موضوع به خاطر فرآیندی به نام فهرست‌سازی یا ایندکس کردن رخ داده است. ایندکس کردن در واقع روشی است که موتورهای جست‌وجویی مانند گوگل از آن برای تحلیل و ذخیره‌سازی اطلاعات در وبسایت‌ها استفاده می‌کنند و باعث ظاهر شدن آن‌ها با یک سرچ از طرف شما می‌شوند.
موتورهای جست‌وجو به واسطه لینک‌ها، رفتن به یک صفحه وب، لینک‌های موجود در صفحه مذکور و به همین ترتیب در اینترنت خزیده و تمام اطلاعات را پی‌گیری می‌کنند. هر آنچه از راه موتورهای جست‌وجو قابل دسترسی نباشد، به عنوان بخشی از دیپ وب در نظر گرفته می‌شود.
دیپ وب چیست؟
دیپ وب زیرمجموعه‌ای از وب است که وبسایت‌هایی را که توسط موتورهای جست‌وجو مکان‌یابی نمی‌شوند، دربرمی‌گیرد. هرچیزی که در گوگل نمایش داده نشود، در دیپ وب قابل دست‌یابی است.
دسترسی به محتوا در دیپ وب کار آسانی است. هربار که در وبسایتی لاگین می‌کنید، اطلاعاتی که به آن‌ها دست یافته‌اید در دیپ وب ذخیره می‌شوند. این اطلاعات می‌توانند شامل ایمیل، اطلاعات بانکی یا حساب کاربری رسانه‌های اجتماعی شما باشند.
دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی از دیپ وب برای ذخیره‌سازی اطلاعات محرمانه بهره می‌برند. این اطلاعات دربرگیرنده سوابق پزشکی، سوابق قانونی، اطلاعات خصوصی بانکی و غیره هستند. هر وبسایتی که لینک دسترسی ندارد، بخشی از دیپ وب به حساب می‌آید و این موارد شامل 90 درصد وب می‌شود.
اگرچه دیپ وب را می‌توان به صورت کلی امن فرض کرد، اما با خرج کردن جرئت بیشتر ممکن است خود را در موقعیت خطرناکی قرار دهید. فضاهای دیپ وب به شما اجازه می‌دهند که محدودیت‌های محلی را دور زده و به رسانه‌هایی که محتمل است در منطقه شما موجود نباشند، دسترسی یابید. بخش بزرگی از دیپ وب برای سرقت استفاده می‌شود و در نهایت ممکن است خود را در خطرناک‌ترین فضای آن یعنی همان دارک وب، پیدا کنید.
- مطالب پیشنهادی برای مطالعه:
دارک وب چیست؟
اگر سرفیس وب را بخش بالایی کوه یخ در نظر بگیریم، دارک وب قسمت پایینی آن می‌شود که در آب فرو رفته و در معرض دید رهگذران نیست. دارک وب منطقه کوچکی از دیپ وب به حساب می‌آید و تنها به واسطه مرورگرهای مخصوص وب قابل دست‌یابی است.
دارک وب میزبان انواع مختلفی از فعالیت‌های غیرقانونی بوده و به عنوان محلی ناامن مطرح می‌شود. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، مرورگرهای عادی قابلیت دسترسی به وبسایت‌های دارک وب را دارا نیستند. دارک وب از سازمان‌دهنده خدمات پنهانی به نام «مسیریاب پیازی» یا The Onion Router برای عملکرد استفاده می‌کند. سرورهای تور (Tor) به منظور جست‌وجو استفاده می‌گردند. این سرورها از طریق موتورهای جست‌وجو غیرقابل تشخیص هستند و قابلیت ناشناس ماندن کامل را به کاربران ارائه می‌دهند.
هنگامی که وارد دارک وب می‌شوید، همه چیز در شبکه تور به صورت داخلی باقی می‌ماند. این امر امنیت و حریم شخصی یکسان برای همه کاربران فراهم می‌آورد. این مسئله نکات مثبت و منفی خود را دارد و علت گسترده بودن فعالیت‌های مجرمانه در دارک وب است. نگرانی‌های جهانی بسیاری از این موضوع برآمده‌اند. یکی از برجسته‌ترین این نگرانی‌ها مسئله مشهور جاده ابریشم (Silk Road) به حساب می‌آید. جاده ابریشم یک فروشگاه برای خرید انواع مختلفی از کالاها است.
با وجود خطرات، دارک وب قسمت شدیداً پنهان شده‌ای از دیپ وب است که عده کمی به آن دسترسی داشته و از آن استفاده می‌کنند و این را می‌توان جواب پرسش اصلی مقاله یعنی فرق دارک وب و دیپ وب دانست. درگیر شدن شما با دارک وب امری غیرممکن است مگر آن‌که خودتان تماماً مصمم به انجام این کار باشید.
تدابیر امنیتی و احتیاط‌های لازم
دارک وب می‌تواند محلی بی‌اندازه خطرناک باشد. اما در کنار این موضوع، محلی شدیداً دور از دسترس از راه ابزارهای عادی به حساب می‌آید. اما این گزاره در مورد دیپ وب صدق نمی‌کند.
احتمال ورود تصادفی شما به یک صفحه غیرقانونی روی دیپ وب بسیار بالاتر این اتفاق در دارک وب است. این عمل می‌تواند از روش‌های زیادی مانند کلیک کردن روی یک لینک تصادفی، دریافت یک ایمیل فیشینگ و امثال این‌ها صورت گیرد.
استفاده از محتوای دیپ وب تا حد قابل توجهی امن به حساب می‌آید. اما این بدین معنا نیست که دست‌یابی به این اطلاعات شخصی هیچ خطری ندارد. اطلاعات شما قابل دزدی و هک شدن هستند. در ادامه برخی احتیاط‌های لازم برای حفظ امنیت‌تان در دیپ وب پرداخته‌ایم:
- هنگام استفاده از شبکه خصوصی، همواره از یک وی‌پی‌ان برای حفظ حریم شخصی خود بهره ببرید.
- برای مراقبت از حساب‌های کاربری‌تان، آن‌ها را به رمز عبورهای قوی مجهز کنید و هرگز از یک رمز در بیشتر از یک محل استفاده نکنید.
- اطلاعات شخصی خود را در محیط آنلاین به اشتراک نگذارید.
- لینک‌های فرستاده شده از طریق ایمیل را باز نکنید.
فرق دارک وب و دیپ وب: حفظ حریم شخصی مسئولیت خود شماست
هم دیپ وب و هم دارک وب به شما حریم شخصی و قابلیت ناشناس ماندن ارائه می‌دهند. دیپ وب به شما کمک می‌کند تا از اطلاعات شخصی‌تان محافظت کنید، اما در دست شما نیست.
هر اطلاعاتی که بدان دسترسی بیابید، در دست سازمانی که بر آن اطلاعات نظارت می‌کند نیز قرار دارد. در مقابل، دارک وب بر طبق اصل ناشناسایی کامل عمل کرده و همه چیز را به دست شما می‌سپارد.
ابزارها به خودی خود زیان‌آور نیستند و نوع استفاده ما از آن‌هاست که حائز اهمیت به حساب می‌آید. حریم شخصی ما در فضای آنلاین بیشتر از آنچه تصور می‌کنید تحت کنترل‌مان قرار دارد. توجه به امنیت و حفاظت در اینترنت امری مهم بوده و این موضوع حتی در زمینه کار با سرفیس وب نیز صدق می‌کند.
