علی شریفی زارچی کیست؟ – بیوگرافی علمی، دستاوردها و آثار

علی شریفی زارچی عضو هیئت علمی هوش مصنوعی و بیوانفورماتیک دانشکده مهندسی کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف و رئیس کمیته علمی المپیاد جهانی کامپیوتر است. او اهل تهران و اصالتاً یزدی (زارچ یزد) است و تحصیلات دانشگاهی خود را در ایران و در دانشگاه شریف آغاز کرد. شریفی زارچی دوره‌های دکتری و پسادکتری خود را در دانشگاه‌های آلمان و آمریکا تکمیل کرده است. او از سال ۱۳۹۰ در پژوهشگاه «رویان» و از سال ۱۳۹۵ در دانشگاه شریف، مشغول به کار است. در این مطلب از مجله فرادرس بررسی می‌کنیم علی شریفی زارچی کیست و بیوگرافی او و زمینه‌های تحقیقاتی او همچون یادگیری ماشین، هوش مصنوعی، پایتون و... را معرفی می‌کنیم.

علی شریفی زارچی کیست؟

علی شریفی زارچی در حال حاضر استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه شریف است و در زمینه‌هایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، بیوانفورماتیک و... تحقیق و تدریس می‌کند. مهم‌ترین حوزه‌های تحقیقاتی او، به‌کارگیری الگوریتم و هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های زیست‌پزشکی و بیوانفورماتیک است. شریفی زارچی به دلیل فعالیت‌های اجتماعی خود در شبکه‌های اجتماعی مانند توییتر نیز معروف است. مقام فعلی او در دانشگاه شریف، استادیاری بیوانفورماتیک علوم ریاضی است. در ادامه مطلب، بیوگرافی، زمینه‌های تحقیقاتی و آثار او را معرفی می‌کنیم.

بیوگرافی علی شریفی زارچی

در جدول زیر، بیوگرافی شریفی زارچی و مهم‌ترین اتفاقات زندگی او را مطابق با خط زمانی آورده‌ایم تا با این شخصیت علمی و اجتماعی بیشتر آشنا شوید.

علی شریفی زارچی از اساتید برجسته در زمینه یادگیری ماشین

در یادگیری ماشین «Machine learning» بدون دادن برنامه مستقیم به کامپیوتر و سیستم‌های کامپیوتری و با دادن الگوریتم‌های نمونه به او، انجام یک وظیفه را از آن ماشین (سیستم) می‌خواهیم. در فهرست زیر، مهم‌ترین سرفصل‌های مباحث تدریسی یادگیری ماشین شریفی زارچی را آورده‌ایم. البته خود او از یادگیری ماشین برای تحلیل داده‌های زیستی استفاده می‌کند.

• مفاهیم مقدماتی آمار و احتمال
• ریاضیات برداری و جبری
• تعریف انواع «Loss Function» ها
• درخت تصمیم‌گیری «Decision Tree»
• ارزیابی مدل‌ها
• روش‌های «Ensemble» مانند «Random Forest» و «Bagging»
• شبکه‌های عصبی تک لایه و چند لایه
• شیوه Train کردن شبکه‌های عصبی
• شبکه‌های عصبی پیچشی
• مدل های پردازش توالی

نظر شریفی زارچی درباره هوش مصنوعی

شریفی زارچی، دیدگاه خود نسبت به هوش مصنوعی «Artificial intelligence» را مشابه با دیدگاه مردمی می‌داند که برای اولین بار با لامپ الکترونیک ادیسون مواجه شدند. او تفکر و تصمیم‌گیری هوش مصنوعی را در بعضی از جنبه‌ها هوشمندانه‌تر از انسان می‌داند. هوش مصنوعی در حوزه‌های بسیار زیادی کاربرد دارد و امروزه تقریباً به همه زمینه‌های زندگی انسان وارد شده است و به کار می‌رود.

سرفصل‌های هوش مصنوعی تدریس شده توسط شریفی زارچی عبارت هستند از:

• یادگیری با نظارت «Supervised Learning»
• یادگیری‌ بدون نظارت «Unsupervised Learning»
• شبکه عصبی «Neural Network»
• پردازش تصویر «Computer Vision»
• پردازش زبان‌های طبیعی «Natural Language Processing»

در ادامه، یکی دیگر از مباحث تحقیقاتی زارچی را توضیح داده‌ایم.

نگاه شریفی زارچی به پایتون

زارچی، پایتون و شناخت الگوریتم‌ها را دروازه یادگیری هوش مصنوعی می‌داند. بر اساس مطلب پایتون «Python» مجله فرادرس، این زبان یک زبان برنامه‌نویسی محبوب، شیء‌گرا، متن‌باز و همه‌منظوره است که برای توسعه نرم‌افزار، توسعه وب سمت سرور، ریاضیات و محاسبات علمی، تجزیه داده‌ها، هوش مصنوعی، اسکریپت‌نویسی سیستم و... کاربرد دارد. در فهرست زیر ویژگی‌ها و تمایزهای پایتون از نظر علی شریفی زارچی را آورده‌ایم.

• یکی از زبیاترین و خواناترین زبان‌های برنامه‌نویسی از نظر نوشتاری است و فهم آن برای انسان راحت است.
• از نظر شریفی زارچی، بهترین مدل‌های هوش مصنوعی موجود در دنیا با زبان پایتون نوشته شده‌اند.
• یکی از بهترین زبان‌ها برای مسئله‌های الگوریتمی، زبان پایتون است.
• پایتون به‌دلیل سادگی، بهترین گزینه برای شروع یادگیری برنامه‌نویسی است.

زارچی دوره آموزش برنامه‌نویسی پایتون را در دانشگاه صنعتی شریف تدریس کرده که شامل مباحث زیر است:

• شمردن بدون شمارش
• اصل ضرب و اصل جمع
• جایگشت و فاکتوریل
• الگوریتم یافتن کوچک‌ترین عدد
• الگوریتم حریصانه
• نظریه گراف
• درجه راس
• نقاشی‌های فرکتالی
• رسم تابع
• الگوریتم کوله‌پشتی

شریفی زارچی و تدریس بیوانفورماتیک

بیوانفورماتیک علمی میان‌رشته‌ای است که در آن، از تحلیل‌های ریاضی و با استفاده از نرم‌افزارهای رایانه‌ای برای تحلیل مسائل زیست‌شناسی و داده‌‌های زیستی استفاده می‌کنیم. شریفی زارچی در زمینه بیوانفورماتیک و انفورماتیک، تحقیقاتی انجام داده است. همچنین این مباحث را به‌صورت واحدهای درسی دانشگاهی تدریس کرده و می‌کند. مباحثی چون یادگیری ماشین برای بیوانفورماتیک و الگوریتم‌های بیوانفورماتیک از مباحث تحقیقی او در این زمینه هستند. در واقع بیشترین فعالیت علمی شریفی، استفاده از هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، زبان‌های برنامه‌نویسی و... برای تحلیل داده‌های پزشکی و زیستی است.

برخی از مهم‌ترین سرفصل‌های بیوانفورماتیک تدریس شده توسط شریفی زارچی را در فهرست زیر آورده‌ایم.

• مقدمات آمار، واریانس، انحراف معیار و...
• تحلیل بیان ژن
• آزمون t روی داده‌های بیان ژن
• خوشه‌بندی سلسله مراتبی
• ضریب همبستگی Pearson
• تحلیل همزمان چند ژن
• خطای استاندارد
• نوشتن تابع در R
• آزمون آماری ANOVA
• آزمون Fisher
• آزمون‌های ناپارامتری

راه‌اندازی نرم افزار ماسک با هدف اطلاع رسانی در مورد کرونا

یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های شریفی زارچی در حوزه سلامت، ساخت و توسعه نرم‌افزار ایرانی «ماسک» در زمان بیماری کرونا بوده است. زارچی با همراهی چندین متخصص دیگر در دانشگاه شریف و غیره این نرم‌افزار را در سال ۱۳۹۸ طراحی کردند که تا سال ۱۴۰۰ مهم‌ترین برنامه اطلاع‌رسانی درباره کرونا بود.

این اپلیکیشن، با دادن کد به هر فرد و هر مکان و با دسترسی به موقعیت مکانی افراد جامعه، ثبت وضعیت سلامت هر فرد و غیره، بیمارهای مبتلا به کرونا و مکان‌های تردد آن‌ها را مشخص می‌کرد و از این طریق، دیگر کاربران را برای مبتلا نشدن به این بیماری، مطلع می‌ساخت.

همچنین در اپلیکیشن ماسک، نقشه دقیق مبتلایان به کرونا در کل کشور با رنگ‌های مختلف، مشخص می‌شد. به این ترتیب، افراد می‌توانستند ملاحظه کنند که میزان آلودگی ساکنین هر منطقه به ویروس تا چه حد است و در کدام مناطق نیاز به اقدامات مراقبتی بیشتری وجود دارد.

آثار و مقالات شریفی زارچی

علی شریفی زارچی مقاله‌های زیادی را در حوزه علوم کامپیوتر منتشر کرده است که در این بخش با برخی از مهم‌ترین آن‌ها آشنا می‌شویم تا بتوانید از این مقالات برای تحقیقات خود استفاده کنید.

• ارائه یک روش جدید انطباق چندگانه توالی‌های دی‌ان‌ای و پروتئین بر اساس الگوریتم‌های تکاملی، همراه با الهام پروین‌نیا و دیگران، فصل‌نامه دانش و تندرستی، ۱۴۰۰
• آنالیز افتراقی داده‌های ریزآرایه برای سه گونه پرنده مهاجر و یک گونه غیرمهاجر به‌عنوان کاندیدهای پرندگان مهاجر و غیرمهاجر، همراه با زهرا مهدوی و دیگران، فصل‌نامه محیط زیست جانوری، ۱۴۰۰
• Comparative expression of ncRNAs in Pisoriasis Plaque by bioinformatics method، چهارمین کنگره بین‌المللی و شانزدهمین کنگره ملی ژنتیک، ۱۳۹۹
• Expression and function of C1or132 long-noncoding RNA, in breast cancer cell lines and tissues، چهارمین کنگره بین‌المللی و شانزدهمین کنگره ملی ژنتیک، ۱۳۹۹
• A piRNA as a biomarker for the HER2 status in breast cancer، چهارمین کنگره بین‌المللی و شانزدهمین کنگره ملی ژنتیک، ۱۳۹۹
• Comparative Expression of microRNA in Young-Cardiomyocyte and hESC- Cardiomyocytes by bioinformatics methods، سومین کنگره بین‌المللی و پانزدهمین کنگره ملی ژنتیک ایران، ۱۳۹۷
• cancer detection as a First Step of Personalized Medicine Using Circulatig microRNAs in Peripheral Blood، اولین کنگره پزشکی شخصی، ۱۳۹۵
• Personalized Breast Cancer Screening Using Circulating microRNAs as Potential Biomarker in Whole Blood، اولین کنگره پزشکی شخصی، ۱۳۹۵

یادگیری علوم کامپیوتر با فرادرس

تا اینجا با علی شریفی زارچی و بیوگرافی و زمینه تحقیقاتی او آشنا شدیم . همانطور که متوجه شدید این استاد و محقق در زمینه علوم کامپیوتر و مهندسی کامپیوتر به تحقیق و تدریس مشغول است. مهندسی کامپیوتر شامل حوزه‌های گسترده‌ای چون برنامه‌نویسی به زبان‌های مختلف (مانند پایتون)، یادگیری ماشین، الگوریتم‌های انفورماتیک، بیوانفورماتیک، هوش مصنوعی، ساختمان داده و... است. یادگیری علوم کامپیوتر، حتی می‌تواند باعث ارتقا یا بهبود وضعیت شغلی افراد بشود.

• فیلم آموزش جامع یادگیری ماشین در فرادرس
• فیلم آموزش رایگان نقشه راه یادگیری هوش مصنوعی در فرادرس
• فیلم آموزش برنامه نویسی پایتون با مثال‌های عملی در فرادرس
• فیلم آموزش ساختمان داده‌ها با پایتون در فرادرس

جمع بندی

در این مطلب از مجله فرادرس بررسی کردیم علی شریفی زارچی کیست و بیوگرافی او را آوردیم. همچنین زمینه‌های تحقیقاتی او مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و پایتون و... را نیز معرفی کردیم. در انتها نیز مهم‌ترین مقاله‌های او را با مشخصات آن‌ها آوردیم.