فرادرسشبکه سازی در کسب و کار چیست و چه اهمیتی دارد؟ – آنچه باید بدانید
فرقی نمی‌کند که در تلاش برای رشد کسب و کار خود هستید یا به‌دنبال ارتقای پایه شغلی، در هر حال توسعه ارتباطات حرفه‌ای با سایر متخصصان، مدیران یا کارشناسان اهمیت بالایی دارد. شبکه سازی در کسب و کار دریچه‌ای برای فرصت‌های شغلی جدید، افزایش دانش یا پیدا کردن مشتریانی است که پیش از این دسترسی نداشته‌اید. با قدم گذاشتن در این مسیر و تداوم در آن به صورت اصولی می‌توانید به موفقیت حرفه‌ای بسیاری دست پیدا کنید. شاید در دنیای امروز که رقابت در کسب و کارها بالا گرفته، داشتن یک شبکه کاری موثر بتواند گره بسیاری از مشکلات را باز کند. پیش‌تر راجع به نحوه سیستم‌سازی در کسب و کار صحبت کردیم. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم با بررسی مفهوم شبکه‌سازی و پرداختن به اهمیت این کار، نحوه ایجاد یک شبکه کاری قوی را نیز به همراه مثال بررسی کنیم.
در ابتدا تعریفی ساده از شبکه‌سازی و خلاصه‌ای از راه‌های پیاده‌سازی آن در کسب و کار را ارائه می‌کنیم. سپس به هفت ضرورت توجه به این فعالیت به‌صورت جزئی می‌پردازیم. در بخش بعدی نیز برای آشنایی با نحوه شبکه سازی، روش‌های متداول همراه مثال‌هایی در دنیای واقعی مورد بررسی قرار می گیرند. در انتها نیز مشکلاتی که بر سر راه این فعالیت هنگام اجرا ممکن است پیش آید را اشاره می‌کنیم تا با آگاهی کامل از هر آنچه در این مسیر باید بدانیم، اقدامی موثر و مفید را در جهت رشد کسب و کار خود برداریم.
شبکه سازی در کسب و کار چیست؟
شبکه سازی در کسب و کار، فعالیت ایجاد ارتباط مفید و موثر با متخصصان، کارشناسان، مشتریان بالقوه و تامین‌کنندگان حوزه فعالیت با هدف کمک به رشد کسب و کار است. در این حالت با تبادل اطلاعات یا مواردی مانند مشاوره کاری، معرفی فرصت تجاری و شراکت، این ارتباط برقرار می‌شود. راه‌های مختلفی برای شبکه‌سازی مانند شرکت در کنفرانس‌ها، سمینارها یا رویدادها وجود دارد. البته از آنجا که در دنیای امروز بیشتر فعالیت‌ها به شکل مجازی یا از خانه انجام می‌شود، احتمال ایجاد شبکه به صورت حضوری و دیدار فرد کمتر است. بنابراین وبینارها یا شبکه‌های تخصصی مجازی مانند لینکدین جایگزین روش‌های قبل شده‌اند.
اهمیت شبکه سازی در کسب و کار
بیشتر افراد متخصص و کارآفرینان معتقدند که دستیابی به موفقیت شغلی به‌طور مستقیم با شبکه‌سازی ارتباط دارد. زیرا در این حالت زیرساختی شامل افراد مختلف بوجود می‌آید که عامل پیشرفت حرفه‌ای یا رشد کسب و کار است. علاوه بر این موضوع، هفت دلیل مهم دیگر برای شبکه سازی در کسب و کار مطرح می‌شود.
۱. افزایش دسترسی به فرصت‌های شغلی
۲. امکان ملاقات با افراد متخصص و کارشناس
۳. رشد کسب و کار
۴. فراهم آوردن امکان استخدام افراد مورد اطمینان
۵. ایجاد یک سیستم پشتیبانی مناسب
۶. توسعه سطح دانش تخصصی
۷. ایجاد اعتماد به نفس بیشتر
حال می‌خواهیم بدانیم چگونه شبکه‌سازی در دستیابی به هر یک از موارد بالا تاثیرگذار است.
۱. فرصت‌های کاری بیشتری ایجاد می‌شود
ایجاد شبکه ارتباطی با افراد صاحب‌نظر در حیطه تخصصی فعالیت می‌تواند فرصت‌های شغلی را ایجاد کند که پیش از این وجود نداشته‌اند. افزایش تقاضا برای محصولات یا خدمات شرکت، پیشنهاد یک شراکت کاری یا معرفی به حوزه‌های جدید کاری همه از طریق شبکه‌سازی امکان‌پذیر هستند. به عبارتی امروزه در کنار داشتن مهارت و دانش تخصصی، اینکه شما چه کسانی را می‌شناسید هم اهمیت دارد. توسعه شبکه ارتباطی یک گام اصلی در ایجاد امنیت شغلی است و هر چه ارتباطات بیشتری با سایر افراد داشته باشید شانس بالاتری هم در پیدا کردن فرصت‌های کاری موثرتر دارید.
۲. با حاضر شدن در جمع افراد مختلف، به دیده‌شدن بیشتر خود کمک خواهید کرد
شرکت در رویدادهای تخصصی به‌صورت دوره‌ای و منظم این امکان را فراهم می‌کند که با رهبران و مدیران صاحب سبک در حوزه تخصصی خود ارتباط برقرار کنید. در نتیجه شانس دیده‌شدن بیشتر و در کانون توجه بودن را خواهید داشت. به‌تدریج با این کار، قادر به برندسازی شخصی و معرفی خود به‌عنوان یک متخصص و کارشناس خواهید بود.
۳. کسب و کارتان رشد می‌کند
تحقیقات نشان می‌دهد که شبکه‌سازی آنلاین دلیل موفقیت ۷۸ درصد از استارت‌آپ‌ها در دنیای دیجیتال امروز است. نکته جالب توجه نقش بالای شبکه اجتماعی لینکدین در این میان است که سهم ۴۹ درصدی را در توسعه فعالیت‌های تخصصی و حرفه‌ای در سطح جهان دارد. در حقیقت یک شبکه ارتباطی قوی می‌تواند به شکل غیر قابل باوری بر رشد هر کسب و کاری تاثیر بگذارد.
اگر از جنبه دیگری به این موضوع نگاه کنیم، هر نوع آشنایی حرفه‌ای، زمینه‌ساز برقراری ارتباط با شبکه آن شخص نیز است. در این حالت آن‌ها به سرمایه‌گذاران یا مشتریانی بالقوه تبدیل خواهند شد.
۴. امکان استخدام افراد مورد اعتماد و ماهر فراهم می‌شود
شبکه‌سازی عامل موثری در استخدام همکاران با استعداد برای کارفرمایان است. ارایه درخواست جذب نیرو از طریق شبکه‌های کاری، دسترسی به کارشناسان، مشاوران و متخصصان را ساده‌تر می‌کند. ضمن اینکه افراد شبکه می توانند همکاران مورد اعتماد یا کسانی را که پیش از این با آن‌ها کار می‌کردند را معرفی کنند.
۵. ایجاد یک سیستم پشتیبانی تخصصی آسان‌تر می‌شود
هر کسب و کاری چالش‌های مخصوص خود را دارد و در این راه وجود یک سیستم حمایتی برای دریافت مشاوره بسیار مهم است. از طریق ارتباط با افراد با تجربه در شبکه کاری خود می‌توانید با طرح سوال و گفتگو در زمینه مشکل و مساله پیش آمده، سریع‌تر به راه‌حل مورد نظر دست پیدا کنید.
۶. دانش حرفه‌ای خود را افزایش می‌دهید
شبکه‌های ارتباطی دریچه‌ای برای دستیابی به ایده‌های نوآورانه هستند. گفتگو و بحث در مورد یک موضوع کاری مشخص با افراد مختلف باعث می‌شود تا بتوانید مسائل را از دیدی دیگر ببینید. یادگیری استراتژی‌ها و تاکتیک‌های متفاوت و همچنین استفاده از تجربیات سایر افراد مواردی هستند که بجز شبکه‌سازی کمتر می‌توانید از راه‌های دیگر به آن‌ها دست داشته باشید.
۷. با ایجاد شبکه کاری بزرگتر، اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت
داشتن اعتماد به نفس عاملی مهم برای موفقیت رهبران و مدیران هر کسب و کاری است. با توسعه شبکه ارتباطی می‌توانید مهارت‌های اجتماعی و اعتماد به نفس خود حتی در جنبه‌های دیگری از زندگی را نیز افزایش دهید. در نهایت، تعامل بیشتر با افراد از این طریق و پایدار کردن ارتباطات در درازمدت رشد بیشتر کسب و کار را به‌دنبال دارد.
چگونه شبکه سازی کنیم؟
در ابتدای فعالیت، ایجاد شبکه کاری کمی مشکل به نظر می‌رسد. اما در هر حال باید از یک نقطه شروع کرد و بعد از آن با فعالیت بیشتر در این زمینه شبکه‌ای قوی، پایدار و سودآور را بوجود آورد. برای حرکت در این مسیر هشت گام به شرح زیر قابل طرح است.
۱. تعریف هدف
۲. شرکت در رویدادها
۳. حضور در شبکه‌های اجتماعی تخصصی
۴. عضویت در انجمن‌ها
۵. اشتراک دانش با سایر افراد
۶. ایجاد شبکه با کسب و کارهای محلی
۷. اصیل بودن در ارتباط
۸. تداوم در فعالیت شبکه‌سازی
در این قسمت از مطلب مجله فرادرس هر یک از موارد اشاره شده را به‌صورت جزئی تشریح می‌کنیم. ضمن اینکه برای روشن‌تر شدن بحث هم مثال‌هایی از هر یک در سطح جهان بررسی می‌شود.
۱. پیش از آغاز کار هدف را مشخص کنید
قبل از شروع هر فعالیتی برای شبکه سازی در کسب و کار هدف خود از برقراری ارتباط را مشخص کنید. از این طریق دسته‌ای از افراد که بیشترین نفع را از ایجاد شبکه با آن‌ها خواهید برد، شناسایی می‌شوند. پاسخ به سوالات زیر در این زمینه مفید است.
- آیا به‌دنبال یادگیری مطالب بیشتر در حوزه تخصصی خود هستید؟ اگر پاسخ‌تان مثبت است، با متخصصان، کارشناسان و رهبران صاحب سبکی که می‌توانند الگوی شما باشند ارتباط برقرار کنید.
- آیا به‌دنبال افزایش آگاهی از برند خود هستید؟ در این حالت با افرادی که می‌توانند به‌عنوان مشتری‌تان محسوب شوند، ارتباط بگیرید. البته لازم نیست این گروه در حوزه تخصصی کسب و کارتان فعال باشند، بلکه تنها کافی‌ست خدمات یا محصول‌تان مورد نیاز آن‌ها باشد.
- آیا به‌دنبال فرصت شغلی جدیدی هستید؟ صحبت با مدیران و افراد ارشد یک شرکت با هدف ابراز علاقمندی به فعالیت مشترک، کمک بزرگی در این زمینه است.
این سوال‌ها می‌توانند سرنخ اصلی برای نزدیک شدن به مناسب‌ترین افراد برای شبکه سازی کاری باشند.
۲.در رویدادهای تخصصی مرتبط شرکت کنید
یکی از موثرترین راه‌ها برای شبکه سازی در کسب و کار حضور در رویدادهایی مانند سمینارها، کنفرانس‌ها و کارگاه‌های آموزشی است. شروع یک مکالمه رودرو با سخنرانان یا حاضرین در رویداد می‌تواند اولین قدم برای تاثیرگذاری و آشنایی آن‌ها با فعالیت تخصصی‌تان باشد. البته برقراری ارتباط حضوری تاثیر به مراتب بیشتری نسبت به شرکت در وبینارها و رویدادهای مجازی دارد. نمونه‌هایی از مهم‌ترین رویدادهای تخصصی تکنولوژی که در سطح جهان برگزار می‌شود در اینجا معرفی شده است.
- کنفرانس جهانی توسعه‌دهندگان اپل (WWDC): این رویداد هر ساله در کالیفرنیای آمریکا و توسط شرکت اپل با هدف نمایش نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و فناوری‌های جدید به توسعه دهندگان برگزار می‌شود. شرکت سالیانه حدود ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ نفر از ۷۰ کشور در آن، فرصتی مناسب برای ارتباط بیشتر فعالان این حوزه با هدف شبکه‌سازی است.
- کنفرانس I/O گوگل: یک رویداد سالیانه فناوری و نرم‌افزار که در آن ویژگی‌های جدید محصولات گوگل برای توسعه‌دهندگان معرفی می‌شود. هر ساله حدود ۵۰۰۰ نفر در این کنفرانس شرکت می‌کنند.
- کنفرانس Ignite مایکروسافت: در ماه‌های پایانی سال میلادی این کنفرانس توسط مایکروسافت برای فعالان حوزه فناوری اطلاعات و توسعه‌دهندگان برگزار می‌شود. ارايه اخبار و اطلاعات محصولات سخت‌افزاری، اپلیکیشن‌های این شرکت در طی سه تا پنج روز از فعالیت‌های مهم کنفرانس ایگنایت است. ضمن اینکه امکان ارتباط نزدیک با مسئولان ارشد مایکروسافت فرصت مناسبی برای ایجاد شبکه‌های کاری تخصصی و همچنین شراکت‌های تجاری را فراهم می‌کند.
۳. حساب کاربری در لینکدین ایجاد کنید
لینکدین شبکه‌ای تخصصی با بیش از ۹۰۰ میلیون عضو و نزدیک به ۶۰ میلیون شرکت ثبت شده است. پس جای تعجب نیست که راه ارتباطی بسیار قوی و فرصتی طلایی برای شبکه‌سازی باشد. با ایجاد یک حساب کاربری ضمن امکان ارتباط با افراد فعال در حوزه تخصصی خود می‌توانید فرصت‌های شغلی مناسبی را نیز پیدا کنید. ویژگی مهم حضور در این شبکه، امکان ارسال پیام و ادامه دادن ارتباط با افرادی است که پیش از این در رویدادهای حضوری با آن‌ها آشنا شده‌اید. البته شاید تنها ساخت یک حساب کاربری نتواند کمک قابل توجهی کند. فعال بودن و نوشتن مداوم مطالب، راهی موثر و البته لازم برای آشنایی بیشتر افراد با زمینه تخصصی و همچنین فروش محصولات و خدمات است.
۴. در انجمن‌ها و گروه‌های تخصصی مرتبط عضو شوید
از طریق شناسایی و عضویت در انجمن‌های مرتبط با حوزه فعالیت، فرصتی برای تبادل ایده با افرادی را دارید که به رشد کسب و کار و حل مشکلات کمک بسیاری می‌کنند. ضمن اینکه در صورت ادامه‌دار بودن این ارتباط حمایت و پشتیبانی آن‌ها را نیز خواهید داشت. البته علاوه بر انجمن‌های تخصصی که به شکل سازمانی فعال هستند، با عضویت در گروه‌های مجازی مرتبط فعال در حوزه کاری خود هم می‌توانید شبکه‌سازی را انجام دهید. ارایه نظرات، شرکت در بحث و گفتگوها و تبادل تجربیات روش‌های خوبی برای این منظورند.
انجمن‌های زیر نمونه‌هایی از معروفترین موارد در جهان هستند که با داشتن شبکه بزرگی از متخصصان امکان ارتباط موثری را برای افراد فعال در حوزه‌های مختلف فراهم می کنند.
- انجمن بین‌المللی کارآفرینان (EO): با بیش از ۱۸۰۰۰ عضو از ۷۶ کشور جهان، این انجمن یکی از سازمان‌های فعال برای ارتباط کارآفرینان، صاحبان کسب و کار و مدیران در زمینه‌های تخصصی مختلف است.
- انجمن بازاریابی آمریکا (AMA): بزرگترین انجمن جهانی برای بازاریابان با بیش از ۶۵ هزار عضو که در آن افراد علاقمند به بحث و تبادل نظر در این خصوص می‌پردازند. در این انجمن دانشجویان، اساتید دانشگاه و متخصصان از سراسر جهان فعال هستند.
- انجمن بین‌المللی مدیریت پروژه (PMI): این انجمن با هدف توانمندسازی فعالان حوزه مدیریت پروژه از طریق برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی و برقراری ارتباطات شبکه‌ای بین سازمان‌ها و افراد مختلف فعالیت می‌کند.
۵. دانش خود را با سایر افراد به اشتراک بگذارید
شبکه سازی در کسب و کار یک مسیر دو طرفه است. یعنی اگر تنها به عنوان گیرنده دانش و تجربیات دیگران در این مسیر فعالیت کنید، نمی‌توانید ارتباطات موثر و دائمی داشته باشید. به همین دلیل برای موفقیت، در هر زمان به دنبال فرصتی برای به اشتراک‌گذاری دانش، ارایه نظر و کمک فکری به سایر افراد حوزه تخصصی خود باشید. بدین صورت شبکه ایجاد شده به فعالیتی برد-برد برای دو طرف تبدیل می‌شود.
تجربه نشان می‌دهد که کنار گذاشتن خودخواهی و غرور برای تبادل تجربه و نظر با سایر افراد در مسیر شبکه‌سازی، ارتباطات بسیار سودمندی را ایجاد می‌کند. به‌عبارتی سعی کنید همان کسی باشید که بدون توقع به دیگران در حد توان کمک می‌کند. البته ممکن است به نظر برسد که این کار فایده‌ای ندارد، اما در درازمدت به نوعی از طرف افراد شبکه جبران می‌شود.
۶. با کسب و کارهای محلی ارتباط برقرار کنید
اگر دفتر کار یا فروشگاهی در اختیار دارید، با سایر کسب و کارهای اطراف خود ارتباط برقرار کنید. گفتگوی حضوری، اشتراک‌گذاری ایده‌ها و نظرات، شرکت در رویدادهای برگزار شده توسط آن‌ها راه‌هایی برای توسعه و رشد کسب و کار است. بدین شکل با القای حس اعتماد و اطمینان در کنار خود افرادی را دارید که می توانند در صورت نیاز حمایت کنند.
۷. اصیل باشید
هنگام شبکه سازی در کسب و کار همان فرد مورد اعتماد و علاقمندی باشید که به دنبال یک همکاری دو جانبه در ایجاد ارتباط است. اگر دیگران به این موضوع پی ببرند که شبکه‌سازی را تنها با هدف استفاده از طرف مقابل برای رشد کسب و کار خود انجام می‌دهید، به موفقیت نمی‌رسید. اما در صورت جلب اعتماد دیگران برای اینکه آن‌ها شما را به‌عنوان شریک تجاری مورد اطمینان خود بیابند، حتما همکارانی حامی و پشتیبان در اختیار خواهید داشت.
۸. به‌شکل مداوم فعالیت کنید
اگر ایجاد ارتباطات‌هایی قوی و دائمی هدف اصلی مورد نظر است، باید به‌شکل مداوم برای شبکه‌سازی تلاش کنید. در دنیای امروز که همه چیز به سرعت تغییر می‌کند، تنها زمانی می‌توانید به‌عنوان فردی موفق در کسب و کارتان معرفی شوید که فرصت دیدار با افراد متخصص و تبادل نظر با آن‌ها را حتی برای یک لحظه از دست ندهید. بنابراین لازم است که همیشه در مسیر شبکه‌سازی فعال باشید و حداکثر توان را در این خصوص به‌کار برید.
چالش‌های شبکه سازی در کسب و کار
شبکه‌سازی در عمل ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. اما در هر حال برای فردی که به‌دنبال موفقیت است، این موضوعات نمی‌توانند مانعی برای شروع باشد. تنها باید با اطلاع کامل از مشکلات موجود در این مسیر، بهترین راه‌حل را برای برطرف کردن آن‌ها برداشت. اما این چالش‌ها چه می‌توانند باشند؟
۱. شبکه‌سازی فعالیتی زمان‌بر است: برای شبکه‌سازی باید زمان و تلاش بالایی را صرف کنید. شناسایی رویدادهای مفید برای حضور در آن‌ها، آشنایی با افراد مختلف و معرفی خود به عنوان یک متخصص یا کارشناس نیاز به صبر و حوصله و همچنین تلاش بسیار در درازمدت دارد.
۲. شبکه‌سازی می‌تواند اضطراب‌آور باشد: این موضوع به‌خصوص برای افراد درونگرا چالش‌برانگیز است. زیرا آن‌ها به‌دلیل تیپ شخصیتی خود تمایل کمتری برای شرکت در رویدادها و سمینارهای حضوری دارند و برای این‌کار ممکن است دچار اضطراب شوند.
۳. در شبکه‌سازی مراقب ارتباطات غیر واقعی باشید: برخی ارتباطات می‌توانند شکلی از معامله را به خود بگیرند. به این معنی که افراد تنها برای سود یک‌طرفه یا دریافت منفعت برای خود ارتباط برقرار کنند. در این حالت می‌توانید با شناسایی این گونه اشخاص زمان خود در جهت ارتباط با آن‌ها را مدیریت کنید.
۴. در شبکه‌سازی ممکن است نیاز به رقابت داشته باشید: در کسب و کارهای با رقابت بالا، شبکه‌سازی چالش‌برانگیز است. بنابراین ایجاد شبکه در این موارد نیز تبدیل به یک رقابت خواهد شد و نیاز است که زمان بیشتری را برای برقراری ارتباطات مفید صرف کنید.
۵. شبکه‌سازی در کوتاه‌مدت بدون فایده است: به این موضوع توجه کنید که همه تلاش‌ها در مسیر شبکه‌سازی ممکن است بسیار سریع به نتیجه مطلوب نرسند. بنابراین برای موفقیت به‌عنوان یک فعالیت درازمدت به آن نگاه کنید.
جمع‌بندی پایانی
همان‌طور که در این مطلب از مجله فرادرس خواندید، شبکه‌سازی ابزاری قوی برای موفقیت در کسب و کار و رشد فعالیت حرفه‌ای است. این کار باعث آسان‌سازی ارتباطات، اشتراک‌گذاری دانش و تجربه و دسترسی به فرصت‌های کاری بیشتر می‌شود. در صورتی‌که بتوانید به شکل موثری آن‌را پیاده‌سازی کنید قادر خواهید بود ضمن تقویت برند خود در بین سایر افراد، یک شبکه حمایتی و پشتیبانی قوی را بوجود آورید. البته این‌کار تنها با تعریف اهداف مشخص، شفاف و تدوین چشم‌اندازی درازمدت می‌تواند نقش خود را ایفا کند. با این حال هر آنچه هست شبکه‌سازی در دنیای امروز یکی از پایه‌های اصلی رشد بیشتر در زمینه تخصصی فعالیت و دوری از قافله اطلاعات و تجربه‌هاست. اما در این مسیر توجه داشته باشید که شبکه‌سازی اضافه کردن افراد به لیست تماس نیست، بلکه برقراری ارتباط موثر و دائمی با آن‌هاست.
