تحقیقات بازار چیست و چه اهمیتی دارد؟ – به زبان ساده
در دنیای امروز، مصرفکنندگان محصول (پروداکت) و خدمت قدرت تاثیرگذاری زیادی بر روی موفقیت یا شکست کسب و کارها دارند. بنابراین کارآفرینان لازم است درک عمیقی از اینکه مخاطبان و خریداران محصولات چه کسانی هستند و چه چیزی بر تصمیم آنها برای خرید تاثیر میگذارد، داشته باشند. بر همین اساس مطالعه کافی در مورد بازار، رقبا، وضعیت و مشخصات مخاطبان هدف، ارزشی که محصول به مشتریان میدهد یا به عبارتی تحقیقات بازار یکی از اصول ضروری در هر کسب و کاری است. در این مطلب از مجله فرادرس ابتدا با تعریفی جامع از اینکه تحقیقات بازار چیست، اهمیت و ضرورت توجه به آن مورد بررسی کامل قرار میگیرند. سپس با بررسی انواع روشهای تحقیقات بازار، پنج مرحله اصلی برای انجام آن تشریح میشوند.
تحقیقات بازار چیست ؟
تحقیقات بازار فرایندی برای جمعآوری اطلاعات در مورد مشتریان، بازار هدف، رقبا و روندهای بازار است. این فرآیند به منظور تصمیمگیری آگاهانه در کسب و کار، تایید موفقیت یک محصول جدید، کمک به توسعه آن و آگاهی از برند انجام میشود. در طی فرایند تحقیقات بازار، طی چند هفته یا حتی چند ماه، به سوالات مختلفی پیرامون حوزه فعالیت شرکت، دیدگاه مشتریان و چشمانداز کسب و کار پاسخ داده میشود. در حقیقت هدف اول از تحقیقات بازار، درک یا بررسی بازار مرتبط با یک محصول یا خدمت است تا در نهایت در مورد نحوه واکنش مخاطب به آن تصمیمگیری شود. اطلاعات بهدست آمده از آن برای تدوین فعالیتهای بازاریابی محصول، تبلیغاتی یا تعیین اولویتهای نیاز مصرف کننده مورد استفاده قرار میگیرد. انجام فعالیت تحقیقات بازار معمولا توسط کارمندان سازمان یا شخص و شرکتهای تخصصی ثالث انجام میگیرد.
اهمیت تحقیقات بازار چیست ؟
هر اندازه که دنیای کسب و کارها و رقابت بزرگتر میشود، توجه به نیاز مخاطب و درک کامل او اهمیت بیشتری پیدا میکند. تحقیقات بازار این امکان را فراهم میکند تا با شناسایی مشکلات مشتریان و راهحلهای رفع آن، محصول یا خدمت را به نحوی تولید یا توسعه دهیم که برای آنها جذاب باشد. از سوی دیگر تحقیقات بازار دیدگاهی دقیق را به شرح زیر در اختیار صاحبان کسب و کار قرار میدهد.
- مخاطبان هدف چه کسانی هستند و چه چالشها و نیازهایی دارند؟
- مشتریان محصول یا خدمت در چه موقعیت مکانی و جغرافیایی قرار دارند؟
- مخاطبان هدف به چه اطلاعات و ویژگیهایی از محصولات رقبا بهعنوان گزینه خرید توجه میکنند؟
- چه روندی در حوزه فعالیت کسب و کار در جریان است؟
- چه عواملی بر خرید محصول توسط مخاطبان تاثیر میگذارد؟
- نظر مشتریان در مورد محصول یا برند شرکت چیست؟
- آیا تقاضایی برای نوآوریهای تجاری سرمایهگذاری شده توسط کسب و کار در بازار وجود دارد؟
- آیا نیازهای مشتریان به درستی پاسخ داده میشود؟
- نظر مشتریان و مخاطبان هدف در مورد قیمتگذاری محصول یا خدمت چیست؟
پاسخ به این سوالات یکی از بهترین راههای دستیابی به رضایت مشتری، کاهش ریزش مخاطب و رشد کسب و کار است. بر همین اساس بررسی اینکه اهمیت تحقیقات بازار چیست را در چهار مورد به شرح زیر میتوان خلاصه کرد.
۱. دستیابی به اطلاعات ارزشمند
تحقیقات بازار با فراهم آوردن اطلاعات و آمار مناسب در مورد ارزش محصولات موجود و جدید، به کسب و کارها کمک میکند تا بر اساس آن برنامهریزیها و استراتژی لازم را تدوین کنند. شما میتوانید با استفاده از فیلم آموزش کاربرد چت جی پی تی ChatGPT در تحقیقات بازار فرادرس، اصول تحقیقات بازار را به صورت کاربردی و عملی یاد بگیرید.
۲. مشتری محوری
تعیین و درک نیاز و خواسته مشتریان به کسب و کارها کمک میکند تا محصولات و خدماتی را طراحی کنند که به بهترین وجه ممکن مناسب آنها باشد. ردیابی سفر مشتری از این طریق، روشی عالی برای دستیابی به بینشی ارزشمند در مورد احساسات مشتریان نسبت به برند کسب و کار است.
۳. قابلیت پیشبینی تولید و فروش
با درک نیاز مشتری از طریق تحقیقات بازار میتوان میزان تولید و فروش محصول را پیشبینی کرد. از طرفی این فرایند به شناسایی میزان موجودی بهینه محصول نیز کمک میکند.
۴. شناسایی مزیت رقابتی
برای پیشی گرفتن از رقبا، تحقیقات بازار ابزاری حیاتی است. از این طریق میتوان با انجام مطالعات دقیق، استراتژیهای کسب و کار را به نحوی طراحی کرد که با سبقت از رقبا، سهم بیشتری از بازار را در اختیار گرفت.
در نهایت اینکه تحقیقات بازار با فراهم آوردن امکان دسترسی به حجم بالایی از اطلاعات در مخاطبان هدف، کمک بسیاری در حذف فرضیات نادرست و هدفگیری دقیق نیاز مشتریان را فراهم میکند. به این شکل میتوان تصمیمهای تجاری بهتری را در برنامهریزیهای آینده کسب و کار گرفت.
چگونه اصول تحقیقات بازار را یاد بگیریم؟
تحقیقات بازار، کلید درک عمیقتر از مشتریان، رقبا و روندهای بازار است. این اطلاعات حیاتی، پایه و اساس تصمیمگیریهای آگاهانه در زمینههای مختلف کسب و کار، از جمله توسعه محصول، قیمتگذاری، بازاریابی و توزیع را تشکیل میدهد. با انجام تحقیقات بازار، میتوانید به سوالات کلیدی مانند «چه کسانی مشتریان شما هستند؟»، «چه چیزی برای آنها مهم است؟»، «چه چیزی آنها را به خرید ترغیب میکند؟»، «رقبا چه کسانی هستند؟»، «نقاط قوت و ضعف آنها چیست؟» و «روندهای آینده بازار چه خواهد بود؟» پاسخ دهید.
با اتکا به اطلاعات حاصل از تحقیقات بازار، می توانید محصولات و خدماتی را توسعه دهید که به طور موثرتری نیازهای مشتریان را برآورده سازند، استراتژیهای بازاریابی و تبلیغاتی کارآمدتر طراحی کنید، قیمتگذاری رقابتی تعیین کنید و سهم خود را در بازار افزایش دهید. همه این نکات، اهمیت یادگیری اصول تحقیقات بازار را نمایش میدهد. منابع و ابزارهای متعددی برای یادگیری و فعالیت موثر در این حوزه وجود دارد. در ادامه، برخی از بهترین منابع و فیلم های آموزشی در این حوزه را به شما معرفی میکنیم:
- فیلم آموزش کاربرد چت جی پی تی ChatGPT در تحقیقات بازار فرادرس
- فیلم آموزش محاسبه اندازه بازار Market Size برای استارتاپ ها و کارآفرینان فرادرس
- فیلم آموزش مدیریت بازاریابی فرادرس
اگر به یادگیری کامل مباحث مربوط به کسب و کار علاقه دارید، مشاهده فیلم های آموزشی فرادرس در مجموعه زیر را به شما پیشنهاد میکنیم:
انواع تحقیقات بازار چیست ؟
تحقیقات بازار بسته به ماهیت صنعت و نوع مطالعاتی که انجام میدهیم میتوانند کمی یا کیفی باشند. تحقیقات کیفی به نظرات عموم مردم و احساس آنها در مورد محصول مربوط است. تحقیقات کمی نیز که بر اساس دادههای موجود در بازار، روندهای موجود را بررسی میکنند. با این حال اگر در حالت کلی بخواهیم موضوع اینکه انواع تحقیقات بازار چیست را مورد بررسی قرار دهیم، دو شکل متداول آن یعنی تحقیقات بازار اولیه و ثانویه قابل تشریح هستند.
۱. تحقیقات بازار اولیه
در این نوع تحقیقات به جستجوی دادهها و اطلاعات دست اول در مورد بازار و مشتریان کسب و کار میپردازیم. انجام این فرایند بهخصوص برای بخشبندی مشتریان و ترسیم شخصیت واقعی خریدار مفید است. تحقیقات بازار اولیه به دو شکل زیر قابل انجام است.
تحقیقات اکتشافی
این مطالعه، اولین قدم قبل از انجام هر تحقیقی است و معمولا مواردی مانند مصاحبهها یا نظرسنجیهای باز با تعداد کمی از افراد را در بر میگیرد.
تحقیقات خاص
در این تحقیق که ادامه مطالعات اکتشافی است، بخش کوچکتر و دقیقتری از جامعه مخاطب مورد بررسی قرار میگیرد. تعریف سوالات هدفمند در راستای حل یک مشکل یا نیاز، از اصول مطالعات در تحقیقات خاص بهحساب میآید.
۲. تحقیقات ثانویه
در این تحقیق، دادهها و مطالعات موجود در حوزه کسب و کار مانند گزارشها و آمار بازار، دادههای فروش، روند بازار تجزیه و تحلیل میشوند. تحقیقات ثانویه بهخصوص برای آنالیز رقبا مفید است. منابع اطلاعاتی موجود در این تحقیق به دو دسته زیر تقسیمبندی میشوند.
منابع عمومی
این دسته، اولین و در دسترسترین منبع اطلاعاتی در تحقیقات ثانویه به حساب میآیند و شامل دادههای آماری سازمانهای دولتی و خصوصی، کتابخانهها، وبسایت شرکتها، دانشگاهها و موسسات آموزشی هستند. دسترسی به این منابع در بیشتر موارد رایگان است.
منابع تجاری
این منابع اغلب گزارشهای بازار غیر رایگان موجود هستند که توسط موسسات معتبر تحقیقات بازار در حوزه فعالیت مشابه کسب و کار تهیه میشوند. مجلات، رسانهها و روزنامهها نیز دسته دیگری از منابع تجاری به حساب میآید.
منابع داخلی
این دادهها، اطلاعات موجود بازار مانند میانگین درآمد فروش، نرخ حفظ مشتری و موارد مشابه است که کسب و کار آنها را از قبل در اختیار دارد. منابع داخل سازمانی در تعیین نیازهای خریدار کمک بسیاری میکند.
روشهای تحقیقات بازار چیست ؟
تحقیقات بازار علاوه بر مشخص کردن رفتار خرید مصرفکننده، به نتیجهگیریهای معنا دار و تصمیمگیری های بهتر برای فروش کمک میکند. برای این منظور ابزارها و روشهای مختلفی به شرح زیر وجود دارد که کسب و کارها می توانند از آن استفاده کنند.