فرادرسافعال دو ضمیره در زبان فرانسه — توضیح کاربرد + مثال، تمرین و تلفظ
یکی از گروه‌های پرکاربرد فعل در فرانسه، افعال دو ضمیره است. آشنایی با این افعال، دسته‌بندی آنها، نحوه منفی‌کردن و قواعد صرفشان به ما کمک می‌کند به درستی از آنها استفاده کنیم و در ترجمه، به اشتباه نیفتیم. در ادامه مطلب دید جامعی از افعال دو ضمیره در زبان فرانسه به شما خواهیم داد.
افعال دو ضمیره در زبان فرانسه
اگر از شما بپرسند: «تفاوت بین افعال دو ضمیره با فعل‌هایی که دو ضمیره نیستند چیست؟» باید پاسخ بدهید: «شناسایی این فعل‌ها خیلی راحت است.» احتمالا تاکنون فعل s’appeler به گوشتان خورده است. فعلی که خودتان را با آن معرفی می‌کنید. اگر به ساختار این فعل دقت کنید کنار فعل «appeler» یک بخش غیر فعلی یعنی «'s» می‌بینید.
به این بخش غیر فعلی «ضمیر انعکاسی» (Pronom réfléchi) می‌گویند. پس فعل‌هایی که در کنار ضمیر فاعلی، ضمیر انعکاسی هم دارند، «فعل دو ضمیره» «La verbe pronominal» هستند. در ادامه مطلب شما را با ضمایر انعکاسی و انواع فعل‌های دو ضمیره بیشتر آشنا خواهیم کرد. در نمونه‌های زیر نمونه‌هایی از کاربرد افعال دو ضمیره را در جمله خواهید دید.
Je m'habitue à cette nouvelle organisation.
دارم به این سازمان جدید عادت می‌کنم.
Nous nous rencontrerons la semaine prochaine.
همدیگر را هفته بعد ملاقات خواهیم کرد.
Ils se parlent et boivent un café.
آنها با هم حرف زدند و قهوه‌ای نوشیدند.
ضمایر انعکاسی
افعال دو ضمیره در زبان فرانسوی با یک ضمیر انعکاسی همراه میشوند. ضمیر انعکاسی همواره با ضمیر فاعلی به لحاظ شخص و شمار مطابقت می‌کند. در جدول زیر ضمایر انعکاسی را در مقابل ضمیر فاعلی مناسب مشاهده می‌کنید.
| ضمیر انعکاسی | ضمیر فاعلی |
| me | je |
| te | tu |
| se | il/elle/on |
| nous | nous |
| vous | vous |
| se | ils/elles |
نکته: زمانی که فعل با مصوت شروع شده باشد، «e» را از آخر ضمیر‌های me و te و se برداشته و به جای آن یک علامت «'» قرار می‌دهیم. برای مثال به جمله زیر توجه کنید.
Elle s'arrête de travailler.
او دست از کار کردن کشید.
انواع افعال دو ضمیره در زبان فرانسه
افعال دو ضمیره، گاهی فعلی را توضیح میدهند که شخص روی خودش انجام میدهد. بعضی وقتها درباره فعلی متقابل و دوطرفه‌اند، گاهی معنای مجهول دارند، بعضی از آنها فقط به شکل دوضمیره دیده میشوند و در نهایت بعضی از افعال دوضمیره نسبت به حالت یک‌ضمیره تفاوت معنا دارند. پیش از این‌که هرکدام از این دسته‌ها را توضیح بدهیم به مثال زیر حاوی افعال مختلف دو ضمیره توجه کنید.
Dans le monde de la mode les journées commencent tôt. Aujourd'hui, Emmanuelle doit se lever tôt pour faire une séance de photos. Elle déjeune, se lave, s'habille et part pour le studio.
در دنیای مد، روزها خیلی زود آغاز میشوند. «امانوئل» امروز باید برای عکاسی زود بیدار شود. صبحانه بخورد، دوش بگیرد و راهی استودیو شود.
" Le matin, je dois toujours me dépêcher " nous dit-elle, "il ne faut pas être en retard au studio, et je déteste me lever tôt!"
او به ما گفت: «صبح‌ها همیشه باید عجله کنم، نباید برای استودیو دیر کنم و من از زود بیدار شدن متنفرم.»
افعال دو ضمیره بازتابی
یک دسته از افعال دو ضمیره، افعالی هستند که فاعلشان فعلی برای خودش یا روی خودش انجام میدهد. این فعل‌ها در زبان فرانسه، «افعال دو ضمیره بازتابی» (Verbe pronominaux de sens réfléchi) نامیده میشوند. به مثال زیر برای درک کارکرد این فعل‌ها توجه کنید.
je me lave les mains.
من دست‌هایم را شستم.
(به خاطر بازتابی بودن فعل جمله معنی جمله این است که دست‌های خودم را شستم نه دست‌های کس دیگری را.)
نکته: استفاده از فعل‌های غیر بازتابی برای عملی که فاعل روی خودش انجام میدهد غلط است. برای مثال به جمله زیر دقت کنید.
Je lave mes mains.
(این جمله غلط است.)
Je me lave les mains.
(این جمله صحیح است.)
تعدادی از فعل‌های پرکاربرد این دسته را در ادامه مشاهده می‌کنید.
| معنی | فعل |
| خود را شستن | se laver |
| لباس پوشیدن | s'habiller |
| خود را ثبت‌نام کردن | s'inscrire |
| نشستن | s'asseoir |
در جمله‌های زیر نمونه‌های دیگری از کاربرد فعل‌های بازتابی خواهیم دید.
nous nous sommes inscrits à un cours de dssein.
ما در کلاس نقاشی ثبت‌نام کردیم.
elle se faite une tasse de thé.
او یک فنجان چای درست کرد.
Laissez-moi cinq minutes pour m'habiller.
پنج دقیقه به من زمان بدهید تا لباس بپوشم.
Les enfants se réveillent à sept heures pour aller à l'école.
بچه‌ها ساعت هفت صبح بیدار میشوند که به مدرسه بروند.
Quand il fait très chaud, je me douche deux fois par jour.
وقتی هوا خیلی گرم است، من دو بار در روز دوش می‌گیرم.
افعال دو ضمیره متقابل یا دو طرفه
«فعل دو ضمیره با معنای عمل متقابل» (Verbe pronominaux de sens réciproque) درباره کاری است که افراد در قبال یکدیگر انجام میدهند. در ترجمه این فعل‌ها معمولا لفظ یکدیگر، همدیگر، باهم و بههم وجود دارد. برای شناختن این دسته از افعال دوضمیره به فعل‌های جدول زیر دقت کنید.
| معنی | فعل |
| بههم تلفن کردن | se téléphoner |
| باهم حرف زدن | se parler |
| باهم ملاقات کردن | se rencontrer |
| وارد شدن، درگیر شدن | se lancer |
| خود را به شکلی نشان دادن | se donner |
برای آشنایی با کاربرد این فعل‌ها به جمله‌های زیر که با کمک فعل‌های دو ضمیره با معنای عمل متقابل ساخته شده‌اند، توجه کنید.
